Projekt z dnia 1 października 2014 r. z dnia..

Transkrypt

1 Projekt z dnia 1 października 2014 r. R O Z P O R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A I N F R A S T R U K T U R Y I R O Z W O J U 1) z dnia.. w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku, sposobu sporządzania oraz wzorów świadectw charakterystyki energetycznej Na podstawie art. 15 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (Dz. U. poz. 1200) zarządza się, co następuje: 1. Rozporządzenie określa: 1) metodologię wyznaczania charakterystyki energetycznej, 2) sposób sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej, 3) wzory świadectw charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku. 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o: 1) systemie ogrzewania należy przez to rozumieć system techniczny zapewniający dostawę energii użytkowej na potrzeby ogrzewania i wentylacji pomieszczeń w budynku lub części budynku; 2) systemie przygotowania ciepłej wody użytkowej należy przez to rozumieć system techniczny zapewniający dostawę energii użytkowej na potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej w budynku lub części budynku; 3) systemie chłodzenia należy przez to rozumieć system techniczny zapewniający dostawę energii użytkowej na potrzeby chłodzenia pomieszczeń w budynku lub części budynku; 4) systemie wbudowanej instalacji oświetlenia należy przez to rozumieć system techniczny zapewniający dostawę energii końcowej na potrzeby oświetlenia pomieszczeń w budynku lub części budynku; 1) Minister Infrastruktury i Rozwoju kieruje działem administracji rządowej budownictwo, lokalne planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo, na podstawie 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 listopada 2013 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury i Rozwoju (Dz. U. poz. 1391).

2 2 5) prostym systemie technicznym należy przez to rozumieć system techniczny wykorzystujący jeden rodzaj źródła energii, zasilany jednym rodzajem nośnika energii lub energii; 6) złożonym systemie technicznym należy przez to rozumieć system techniczny wykorzystujący więcej niż jeden rodzaj źródła energii; 7) nieodnawialnej energii pierwotnej należy przez to rozumieć energię zawartą w kopalnych surowcach energetycznych, która nie została poddana procesowi konwersji lub transformacji; 8) odnawialnej energii pierwotnej należy przez to rozumieć energię uzyskaną z odnawialnego źródła energii; 9) energii końcowej należy przez to rozumieć energię dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemów technicznych; 10) energii pomocniczej końcowej należy przez to rozumieć część energii końcowej dostarczanej do budynku lub części budynku dla zapewnienia funkcjonowania urządzeń pomocniczych w systemach technicznych; 11) energii użytkowej należy przez to rozumieć: a) w przypadku ogrzewania budynku lub części budynku energię przenoszoną z budynku lub części budynku do jego (jej) otoczenia przez przenikanie lub z powietrzem wentylacyjnym, pomniejszoną o zyski ciepła, b) w przypadku chłodzenia budynku lub części budynku zyski ciepła pomniejszone o energię przenoszoną z budynku lub części budynku do jego (jej) otoczenia przez przenikanie lub z powietrzem wentylacyjnym, c) w przypadku przygotowania ciepłej wody użytkowej energię przenoszoną z budynku lub części budynku do jego (jej) otoczenia ze ściekami; 12) emisji należy przez to rozumieć emisję, o której mowa w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. z 2013 r. poz oraz z 2014 r. poz. 1101); 13) budynku produkcyjnym należy przez to rozumieć budynek, o którym mowa w klasie 1251 Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, stanowiącej załącznik do przepisów wydanych na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2012 r. poz. 591, z 2013 r. poz. 2 oraz z 2014 r. poz. 1161); 14) budynku magazynowym należy przez to rozumieć budynek, o którym mowa w klasie 1252 Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, stanowiącej załącznik do przepisów

3 3 wydanych na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej; 15) zyskach ciepła należy przez to rozumieć ciepło: a) wytworzone wewnątrz budynku lub części budynku przez użytkowników oraz przez urządzenia niebędące częścią systemów technicznych, b) dostarczone przez promienie słoneczne do budynku lub części budynku Charakterystykę energetyczną budynku lub części budynku wyznacza się metodą opartą na standardowym sposobie użytkowania budynku lub części budynku (metoda obliczeniowa) albo metodą opartą na faktycznie zużytej ilości energii (metoda zużyciowa). 2. Charakterystykę energetyczną istniejącego budynku lub części budynku można wyznaczać metodą zużyciową, jeżeli: 1) na potrzeby ogrzewania lub przygotowania ciepłej wody użytkowej są one zasilane z sieci ciepłowniczej lub gazowej; 2) zużycie: a) ciepła rozlicza się w oparciu o wskazania ciepłomierza, b) gazu ziemnego rozlicza się w oparciu o wskazania gazomierza, c) ciepłej wody użytkowej rozlicza się w oparciu o wskazania wodomierza; 3) istnieją dokumenty potwierdzające rzeczywiste zużycie ciepła lub gazu ziemnego z ostatnich 3 lat poprzedzających sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej; 4) w okresie, o którym mowa w pkt 3, nie przeprowadzono robót budowlanych wpływających na ich charakterystykę energetyczną; 5) nie są one wyposażone w system chłodzenia; 6) gaz ziemny jest zużywany wyłącznie na potrzeby ogrzewania lub przygotowania ciepłej wody użytkowej; 7) możliwe jest określenie ich powierzchni o regulowanej temperaturze powietrza. 3. Metodologię wyznaczania charakterystyki energetycznej opartą na standardowym sposobie użytkowania budynku lub części budynku określa załącznik nr 1 do rozporządzenia. 4. Metodologię wyznaczania charakterystyki energetycznej opartą na faktycznie zużytej ilości energii określa załącznik nr 2 do rozporządzenia Świadectwo charakterystyki energetycznej sporządza się w języku polskim. 2. Świadectwo charakterystyki energetycznej oprawia się w okładkę formatu A-4, w sposób uniemożliwiający jego zdekompletowanie.

4

5 Projekt z dnia 1 października 2014 r. Załączniki do rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia...(poz....) Załącznik Nr 1 METODOLOGIA WYZNACZANIA CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ OPARTA NA STANDARDOWYM SPOSOBIE UŻYTKOWANIA BUDYNKU LUB CZĘŚCI BUDYNKU 1. Sposób wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku 1.1. Budynek lub część budynku dzieli się na przestrzenie ogrzewane, nieogrzewane i chłodzone. Przestrzenie ogrzewane dzieli się na strefy ogrzewane, a przestrzenie chłodzone na strefy chłodzone. Przestrzeń ogrzewana jest to pomieszczenie lub zespół pomieszczeń w budynku lub części budynku, w których działanie systemu ogrzewania umożliwia utrzymanie temperatury wewnętrznej, której wartość została określona w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409, z 2014 r. poz. 40 i 768), zwanych dalej przepisami technicznobudowlanymi. Jeżeli w przyległych pomieszczeniach w przestrzeni ogrzewanej temperatura wewnętrzna różni się o więcej niż 4 K, dokonuje się podziału tej przestrzeni na strefy ogrzewane. Przestrzeń nieogrzewana jest to pomieszczenie lub zespół pomieszczeń w budynku lub części budynku, dla których nie określono wartości temperatury wewnętrznej. Przestrzeń okresowo ogrzewana jest to pomieszczenie lub zespół pomieszczeń w budynku lub części budynku, w których utrzymanie temperatury wewnętrznej, w zależności od temperatury powietrza zewnętrznego, jest zapewnione przez działanie systemu ogrzewania lub zyski ciepła. Przestrzeń chłodzona jest to pomieszczenie lub zespół pomieszczeń w budynku lub części budynku, w których w okresie działania systemu chłodzenia jest utrzymywana temperatura wewnętrzna określona w budowlanej dokumentacji technicznej. Jeżeli w przyległych pomieszczeniach w przestrzeni chłodzonej temperatura wewnętrzna różni się o więcej niż 4 K, dokonuje się podziału tej przestrzeni na strefy chłodzone Jeżeli w budynku lub części budynku występują procesy technologiczne, to w obliczeniach charakterystyki energetycznej nie uwzględnia się zapotrzebowania na energię w tych procesach, a także zapotrzebowania na energię przez instalacje obsługujące te procesy. Zyski ciepła od tych procesów dolicza się do wewnętrznych zysków ciepła pomieszczeń. 2. Wyznaczanie wskaźników rocznego zapotrzebowania na energię EP, EK i EU 2.1. Charakterystykę energetyczną określają wartości wskaźników rocznego zapotrzebowania na: 1) nieodnawialną energię pierwotną: EP Q /A p f kwh/(m2. rok) (1) 2) energię końcową: EK Q k /A f kwh/(m 2. rok) (2) 3) energię użytkową: u f kwh/(m2. rok) (3) Q p roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną dla systemów technicznych Q k roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemów technicznych 1

6 Q u roczne zapotrzebowanie na energię użytkową A f powierzchnia pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza (powierzchnia ogrzewana lub chłodzona) * ) m 2 * ) Jest to powierzchnia użytkowa wyznaczana według Polskiej Normy dotyczącej właściwości użytkowych w budownictwie określanie i obliczanie wskaźników powierzchniowych i kubaturowych, a w przypadku pomieszczeń lub ich części w budynku mieszkalnym jednorodzinnym i lokalu mieszkalnym o wysokości w świetle: 1) równej lub większej od 2,20 m powierzchnia ta jest zaliczana do obliczeń w 100%; 2) równej lub większej od 1,40 m, lecz mniejszej od 2,20 m powierzchnia ta jest zaliczana do obliczeń w 50%; 3) mniejszej od 1,40 m powierzchnia ta jest pomijana całkowicie. 3. Wyznaczanie rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną dla systemów technicznych Q p 3.1. Wyznaczanie rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną dla systemów technicznych Q p w budynku lub części budynku wyposażonych w proste systemy techniczne Roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną dla systemów technicznych Q p wyznacza się według wzoru: Q Q Q Q Q (4) p p,h p,w p,c p,l Q p,h roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną dla systemu ogrzewania Q p,w roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną dla systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej Q p,c roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną dla systemu chłodzenia Q p,l roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną dla systemu wbudowanej instalacji oświetlenia * ) * ) Nie wyznacza się dla budynków mieszkalnych i lokali mieszkalnych Zależności podstawowe: Q Q w E (5) Q Q Q p, H k,h H el,pom,h w el p, W Qk,W w W E el,pom,w w el p, C Qk,C w C E el,pom,c w el p, L Qk,L w el (6) (7) (8) Q k,h roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemu ogrzewania Q k,w roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej Q k,c roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemu chłodzenia Q k,l roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemu wbudowanej instalacji oświetlenia * ) w i współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej na - wytworzenie i dostarczenie: a) nośnika energii lub energii dla systemu ogrzewania (współczynnik w H ), 2

7 b) nośnika energii lub energii dla systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej (współczynnik w W ), c) nośnika energii lub energii dla systemu chłodzenia (współczynnik w C ), d) energii elektrycznej (współczynnik w el ) E el,pom,h roczne zapotrzebowanie na energię pomocniczą końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemu ogrzewania E el,pom,w roczne zapotrzebowanie na energię pomocniczą końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej E el,pom,c roczne zapotrzebowanie na energię pomocniczą końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemu chłodzenia * ) Nie wyznacza się dla budynków mieszkalnych i lokali mieszkalnych Wyznaczanie współczynnika nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej na wytworzenie i dostarczenie nośnika energii lub energii dla systemów technicznych w i Wartość współczynnika nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej na wytworzenie i dostarczenie nośnika energii lub energii dla systemów technicznych w i przyjmuje się w oparciu o dane udostępnione przez dostawcę tego nośnika energii lub energii. W przypadku braku takich danych przyjmuje się wartości współczynnika w i określone w tabeli 1. Tabela 1. Wartości współczynnika nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej na wytworzenie i dostarczenie nośnika energii lub energii dla systemów technicznych w i Lp. Sposób zasilania budynku lub Rodzaj nośnika energii lub w i części budynku w energię energii 1 Miejscowe wytwarzanie Olej opałowy 1,10 2 energii w budynku Gaz ziemny 3 Gaz płynny 4 Węgiel kamienny 5 Węgiel brunatny 6 Ciepło sieciowe z kogeneracji Węgiel kamienny lub gaz *) 0,80 7 Biomasa, biogaz 0,15 8 Ciepło sieciowe z ciepłowni Węgiel kamienny 1,30 9 lokalnej Gaz lub olej opałowy 1,20 10 Sieć elektroenergetyczna Energia elektryczna 3,00 systemowa 11 Lokalne odnawialne źródła Energia słoneczna 0,00 12 energii Energia wiatrowa 13 Energia geotermalna 14 Biomasa 0,20 15 Biogaz 0,50 *) W przypadku braku danych o wytwarzaniu ciepła w kogeneracji przyjmuje się w i =1, Wyznaczanie rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną dla systemów technicznych Q p w budynku lub części budynku wyposażonych w złożone systemy techniczne Roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną dla systemów technicznych Q p wyznacza się według wzoru: Q Q Q Q Q (9) p Q p,h p,h p,w p,c p,l roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną dla 3

8 systemu ogrzewania Q p,w roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną dla systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej Q p,c roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną dla systemu chłodzenia Q p,l roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną dla systemu wbudowanej instalacji oświetlenia * ) * ) Nie wyznacza się dla budynków mieszkalnych i lokali mieszkalnych Zależności podstawowe: Q Q w E (10) k,h,i i Q j Q k,c,k k Q p, H H,i el,pom,h,i wel,i Q p, W k,w,j w W,j Eel,pom,W,j w el,j (11) Q p, C wc,k Eel,pom,C,k w el,k (12) Q (13) p, L k,l,l wel,l l i liczba podsystemów w systemie ogrzewania zasilanych różnymi rodzajami nośnika energii lub energii j liczba podsystemów w systemie przygotowania ciepłej wody użytkowej zasilanych różnymi rodzajami nośnika energii lub energii k liczba podsystemów w systemie chłodzenia zasilanych różnymi rodzajami nośnika energii lub energii l liczba podsystemów w systemie wbudowanej instalacji oświetlenia zasilanych różnymi rodzajami nośnika energii lub energii Q roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do k,h,i budynku lub części budynku dla i-tego podsystemu w systemie ogrzewania Q roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do k,w,j budynku lub części budynku dla j-tego podsystemu w systemie przygotowania ciepłej wody użytkowej Q roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do k,c,k budynku lub części budynku dla k-tego podsystemu w systemie chłodzenia Q roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do k,l,l budynku lub części budynku dla l-tego podsystemu w systemie wbudowanej instalacji oświetlenia * ) w współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej na H,i wytworzenie i dostarczenie nośnika energii lub energii dla i-tego podsystemu w systemie ogrzewania w współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej na W,j wytworzenie i dostarczenie nośnika energii lub energii dla j-tego podsystemu w systemie przygotowania ciepłej wody użytkowej w współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej na C,k wytworzenie i dostarczenie nośnika energii lub energii dla k-tego podsystemu w systemie chłodzenia w współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej na el,i wytworzenie i dostarczenie energii elektrycznej, właściwy dla rocznego zapotrzebowania na energię pomocniczą końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla i-tego podsystemu

9 w systemie ogrzewania w współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej na el,j wytworzenie i dostarczenie energii elektrycznej, właściwy dla rocznego zapotrzebowania na energię pomocniczą końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla j-tego podsystemu w systemie przygotowania ciepłej wody użytkowej w współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej na el,k wytworzenie i dostarczenie energii elektrycznej, właściwy dla rocznego zapotrzebowania na energię pomocniczą końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla k-tego podsystemu w systemie chłodzenia w współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej na el,l wytworzenie i dostarczenie energii elektrycznej, właściwy dla rocznego zapotrzebowania na energię pomocniczą końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla l-tego podsystemu w systemie wbudowanej instalacji oświetlenia E roczne zapotrzebowanie na energię pomocniczą końcową el,pom,h,i dostarczaną do budynku lub części budynku dla i-tego podsystemu w systemie ogrzewania E roczne zapotrzebowanie na energię pomocniczą końcową el,pom,w,j dostarczaną do budynku lub części budynku dla j-tego podsystemu w systemie przygotowania ciepłej wody użytkowej E roczne zapotrzebowanie na energię pomocniczą końcową el,pom, C,k dostarczaną do budynku lub części budynku dla k-tego podsystemu w systemie chłodzenia * ) Nie wyznacza się dla budynków mieszkalnych i lokali mieszkalnych Wyznaczanie rocznego zapotrzebowania na energię końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemów technicznych Q k 4.1. Wyznaczanie rocznego zapotrzebowania na energię końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemów technicznych Q k w budynku lub części budynku wyposażonych w proste systemy techniczne Roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemów technicznych Q k wyznacza się według wzoru: Q Q Q Q Q E (14) k k,h k,w k,c k,l el,pom Q k,h roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemu ogrzewania Q k,w roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej Q k,c roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemu chłodzenia Q k,l roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemu wbudowanej instalacji oświetlenia * ) E el,pom roczne zapotrzebowanie na energię pomocniczą końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemów technicznych * ) Nie wyznacza się dla budynków mieszkalnych i lokali mieszkalnych System ogrzewania 5

10 Roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemu ogrzewania Q k,h wyznacza się według wzoru: Q Q (15) k, H H,nd /ηh,tot η η η η (16) H, tot H,g H,e H,d ηh,s Q H,nd roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji H,tot średnia sezonowa sprawność całkowita systemu ogrzewania - H,g średnia sezonowa sprawność wytwarzania ciepła z nośnika energii lub - energii dostarczanych do źródła ciepła H,e średnia sezonowa sprawność regulacji i wykorzystania ciepła w - przestrzeni ogrzewanej H,d średnia sezonowa sprawność przesyłu ciepła ze źródła ciepła do - przestrzeni ogrzewanej H,s średnia sezonowa sprawność akumulacji ciepła w elementach - pojemnościowych systemu ogrzewania Wyznaczanie średniej sezonowej sprawności wytwarzania ciepła z nośnika energii lub energii dostarczanych do źródła ciepła H,g Wartość średniej sezonowej sprawności wytwarzania ciepła z nośnika energii lub energii dostarczanych do źródła ciepła H,g przyjmuje się w oparciu o dane udostępnione przez producenta lub dostawcę źródła ciepła. W budynkach, w których zostały przeprowadzone kontrole systemu ogrzewania, wartość H,g powinna zostać określona na podstawie wyników tych kontroli. W przypadku braku takich danych przyjmuje się wartości H,g określone w tabeli 2. Tabela 2. Wartości średniej sezonowej sprawności wytwarzania ciepła z nośnika energii lub energii dostarczanych do źródła ciepła H,g Lp. Rodzaj źródła ciepła H,g 1 Kotły węglowe wyprodukowane: a) przed 1980 r., b) w latach , c) po 2000 r. 2 Kotły na biomasę (słoma), wrzutowe, z obsługą ręczną, o mocy: a) do 100 kw, b) powyżej 100 kw 3 Kotły na biomasę (drewno: polana, brykiety, pelety, zrębki), wrzutowe, z obsługą ręczną, o mocy do 100 kw 4 Kotły na biomasę (słoma) automatyczne o mocy: a) do 100 kw, b) powyżej 100 kw do 600 kw 5 Kotły na biomasę (drewno: polana, brykiety, pelety, zrębki), automatyczne, o mocy: a) do 100 kw, b) powyżej 100 kw do 600 kw 6 Kotły na biomasę (słoma, drewno: polana, brykiety, pelety, zrębki), automatyczne, z mechanicznym podawaniem paliwa, o mocy powyżej 600 kw 0,60 0,65 0,82 0,63 0,70 0,65 0,70 0,75 0,70 0,85 0,85 7 Kominki z zamkniętą komorą spalania 0,70 8 Piece kaflowe 0,80 6

11 Lp. Rodzaj źródła ciepła H,g 9 Podgrzewacze elektryczne przepływowe 0,94 10 Podgrzewacze elektrotermiczne 1,00 11 Elektryczne grzejniki bezpośrednie: konwektorowe, płaszczyznowe, 0,99 promiennikowe i podłogowe kablowe 12 Piece olejowe lub gazowe pomieszczeniowe 0,84 13 Kotły na paliwo gazowe lub ciekłe z otwartą komorą spalania 0,86 (palnikami atmosferycznymi) i dwustawną regulacją procesu spalania 14 Kotły niskotemperaturowe na paliwo gazowe lub ciekłe, z zamkniętą komorą spalania i palnikiem modulowanym, o mocy nominalnej: a) do 50 kw, b) powyżej 50 do 120 kw, c) powyżej 120 do 1200 kw 15 Kotły gazowe kondensacyjne (70/55 C) o mocy nominalnej: a) do 50 kw, b) powyżej 50 do 120 kw, c) powyżej 120 do 1200 kw 16 Kotły gazowe kondensacyjne niskotemperaturowe (55/45 C) o mocy nominalnej: a) do 50 kw, b) powyżej 50 do 120 kw, c) powyżej 120 do 1200 kw 17 Pompy ciepła typu woda/woda, sprężarkowe, napędzane elektrycznie: a) 55/45 C, b) 35/28 C 18 Pompy ciepła typu glikol/woda, sprężarkowe, napędzane elektrycznie: a) 55/45 C, b) 35/28 C 19 Pompy ciepła typu bezpośrednie odparowanie w gruncie/woda, sprężarkowe, napędzane elektrycznie: a) 55/45 C, b) 35/28 C 20 Pompy ciepła typu bezpośrednie odparowanie w gruncie/bezpośrednie skraplanie w instalacji płaszczyznowego ogrzewania, sprężarkowe, napędzane elektrycznie 21 Pompy ciepła typu powietrze/woda, sprężarkowe, napędzane elektrycznie: a) 55/45 C, b) 35/28 C 22 Pompy ciepła typu powietrze/woda, sprężarkowe, napędzane gazem: a) 55/45 C, b) 35/28 C 23 Pompy ciepła typu powietrze/woda, absorpcyjne, napędzane gazem: a) 55/45 C, b) 35/28 C 24 Pompy ciepła typu glikol/woda, sprężarkowe, napędzane gazem: a) 55/45 C, b) 35/28 C 25 Pompy ciepła typu glikol/woda, absorpcyjne, napędzane gazem: a) 55/45 C, b) 35/28 C 0,87 0,91 0,94 0,91 0,92 0,95 0,94 0,95 0,98 3,60 4,00 3,50 4,00 3,50 4,00 4,00 2,60 3,00 1,30 1,40 1,30 1,40 1,40 1,60 1,40 1,60 26 Pompy ciepła typu powietrze/powietrze, sprężarkowe, napędzane 3,00 7

12 Lp. Rodzaj źródła ciepła H,g elektrycznie 27 Pompy ciepła typu powietrze/powietrze, sprężarkowe, napędzane 1,30 gazem 28 Pompy ciepła typu powietrze/powietrze, absorpcyjne, napędzane 1,30 gazem 29 Węzeł ciepłowniczy kompaktowy z obudową, o mocy nominalnej: a) do 100 kw, b) powyżej 100 kw 0,98 0,99 30 Węzeł ciepłowniczy kompaktowy bez obudowy, o mocy nominalnej: a) do 100 kw, b) powyżej 100 do 300 kw, c) powyżej 300 kw 0,91 0,93 0,95 W przypadku pomp ciepła podano wartości współczynnika wydajności sezonowej. W przypadku innych źródeł ciepła, za wyjątkiem zasilanych energią elektryczną, podano sprawność odniesioną do wartości opałowej paliwa Średnią sezonową sprawność regulacji i wykorzystania ciepła w przestrzeni ogrzewanej H,e wyznacza się według wzoru: η η ' 0,03 X 0,03 (17) H, e H, e X stosunek sumy mocy cieplnej grzejników usytuowanych przy ścianach zewnętrznych do sumy mocy cieplnej wszystkich grzejników w systemie ogrzewania, ustalany na podstawie budowlanej dokumentacji technicznej (stosunek liczony dla grzejników płytowych oraz członowych; w pozostałych przypadkach przyjmuje się, że X równe jest 1,00) η H, e ' obliczeniowa średnia sezonowa sprawność regulacji i wykorzystania ciepła w przestrzeni ogrzewanej określona w tabeli 3 Tabela 3. Wartości obliczeniowej średniej sezonowej sprawności regulacji i wykorzystania ciepła w przestrzeni ogrzewanej H,e Lp. Rodzaj instalacji, grzejników i regulacji H,e 1 Elektryczne grzejniki bezpośrednie: konwektorowe, płaszczyznowe i promiennikowe z regulatorem: a) proporcjonalnym P, b) proporcjonalno-całkującym PI 2 Elektryczne grzejniki akumulacyjne z regulatorem: a) proporcjonalnym P, b) proporcjonalno-całkująco-różniczkującym PID z optymalizacją 3 Elektryczne ogrzewanie podłogowe z regulatorem: a) dwustawnym, b) proporcjonalno-całkującym PI - - 0,91 0,94 0,88 0,91 0,88 0,90 4 Ogrzewanie piecowe lub z kominka 0,70 5 Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji: a) centralnej bez automatycznej regulacji miejscowej, b) automatycznej miejscowej, c) centralnej i miejscowej z zaworem termostatycznym o działaniu proporcjonalnym z zakresem proporcjonalności P - 2K, d) centralnej i miejscowej z zaworem termostatycznym o działaniu 0,77 0,82 0,88 0,89 8

13 Lp. Rodzaj instalacji, grzejników i regulacji H,e proporcjonalnym z zakresem proporcjonalności P - 1K, e) centralnej i miejscowej z zaworem termostatycznym o działaniu 0,93 proporcjonalno-całkującym PI z funkcjami adaptacyjną i optymalizującą 6 Ogrzewanie wodne podłogowe w przypadku regulacji: a) centralnej bez regulacji miejscowej, 0,76 b) centralnej i miejscowej z regulatorem dwustawnym lub 0,89 proporcjonalnym P 7 Ogrzewanie wodne płaszczyznowe w przypadku regulacji centralnej bez regulacji miejscowej, dla temperatury zasilania poniżej 30 C 0, Średnią sezonową sprawność przesyłu ciepła ze źródła ciepła do przestrzeni ogrzewanej H,d wyznacza się według wzoru: QH,nd ΔQH,e ηh,d (18) Q ΔQ ΔQ H,nd H,e H,d ΔQ Q 1/η 1 (19) ΔQ H, e H,nd H, e 3 l q t (20) H, d zi li sg 10 i lzi li Δl m (21) Q H,nd roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji ΔQ sezonowe straty ciepła w systemie ogrzewania w wyniku H,e niedoskonałej regulacji i przekazywania ciepła ΔQ sezonowe straty ciepła w instalacji przesyłu ciepła H,d H,e średnia sezonowa sprawność regulacji i wykorzystania ciepła w - przestrzeni ogrzewanej l zi zastępcza długość i-tego odcinka instalacji przesyłu ciepła m q li jednostkowa strata ciepła i-tego odcinka instalacji przesyłu ciepła W/m określona w tabeli 5 t sg czas trwania sezonu ogrzewania h l i rzeczywista długość i-tego odcinka instalacji przesyłu ciepła m l dodatek do długości l i ze względu na straty ciepła zainstalowanej m armatury określony w tabeli 4 Tabela 4. Wartości dodatku do długości l i ze względu na straty ciepła zainstalowanej armatury l [m] Zawory z kołnierzami l [m] Średnica zewnętrzna Średnica zewnętrzna przewodu D 100 mm przewodu D >100 mm Niezaizolowane cieplnie 4,0 6,0 Zaizolowane cieplnie 1,5 2,5 9

14 Tabela 5. Wartości jednostkowej straty ciepła i-tego odcinka instalacji przesyłu ciepła q li [W/m] Parametry systemu ogrzewania Grubość izolacji termicznej przewodów q li [W/m] W przestrzeni nieogrzewanej W przestrzeni ogrzewanej 90/70 C stałe 90/70 C regulowane 70/55 C regulowane 55/45 C regulowane DN **) DN **) DN **) DN **) DN **) DN **) DN **) DN **) niezaizolowane 39,3 65,0 106,8 163,2 34,7 57,3 94,2 144,0 ½ wymaganej 20,1 27,7 38,8 52,4 17,8 24,4 34,2 46,2 grubości izolacji *) Wymagana grubość izolacji *) 2-krotność wymaganej grubości izolacji *) 10,1 12,6 12,1 12,1 8,9 11,1 10,7 10,7 7,6 8,1 8,1 8,1 6,7 7,1 7,1 7,1 niezaizolowane 24,3 40,1 66,0 100,8 19,6 32,5 53,4 81,6 ½ wymaganej 12,4 17,1 24,0 32,4 10,1 13,9 19,4 26,2 grubości izolacji *) Wymagana grubość izolacji *) 2-krotność wymaganej grubości izolacji *) 6,2 7,8 7,5 7,5 5,0 6,3 6,0 6,0 4,7 5,0 5,0 5,0 3,8 4,0 4,0 4,0 niezaizolowane 18,5 30,6 50,3 76,8 13,9 22,9 37,7 57,6 ½ wymaganej 9,5 13,0 18,3 24,7 7,1 9,8 13,7 18,5 grubości izolacji *) Wymagana grubość izolacji *) 2-krotność wymaganej grubości izolacji *) 4,7 5,9 5,7 5,7 3,6 4,4 4,3 4,3 3,6 3,8 3,8 3,8 2,7 2,8 2,8 2,8 niezaizolowane 14,4 23,9 39,3 60,0 9,8 16,2 26,7 40,8 ½ wymaganej 7,4 10,2 14,3 19,3 5,0 6,9 9,7 13,1 grubości izolacji *) Wymagana grubość izolacji *) 2-krotność wymaganej grubości izolacji *) 3,7 4,6 4,4 4,4 2,5 3,1 3,0 3,0 2,8 3,0 3,0 3,0 1,9 2,0 2,0 2,0 10

15 Parametry systemu ogrzewania 35/28 C regulowane *) Grubość izolacji termicznej przewodów q li [W/m] W przestrzeni nieogrzewanej DN **) DN **) DN **) DN **) W przestrzeni ogrzewanej DN **) DN **) DN **) DN **) niezaizolowane 8,1 13,4 22,0 33,6 3,5 5,7 9,4 14,4 ½ wymaganej 4,1 5,7 8,0 10,8 1,8 2,4 3,4 4,6 grubości izolacji *) Wymagana grubość izolacji *) 2-krotność wymaganej grubości izolacji *) 2,1 2,6 2,5 2,5 0,9 1,1 1,1 1,1 1,6 1,7 1,7 1,7 0,7 0,7 0,7 0,7 Grubość izolacji odniesiona do wymagań określonych w przepisach technicznobudowlanych. **) DN - średnica nominalna przewodu [mm]. W przypadku braku danych do obliczeń według wzoru (18), przyjmuje się wartości średniej sezonowej sprawności przesyłu ciepła ze źródła ciepła do przestrzeni ogrzewanej H,d określone w tabeli 6. Tabela 6. Wartości średniej sezonowej sprawności przesyłu ciepła ze źródła ciepła do przestrzeni ogrzewanej H,d Lp. Rodzaj systemu ogrzewania H,d 1 Źródło ciepła w pomieszczeniu (ogrzewanie elektryczne, piec kaflowy, 1,00 kominek) 2 Ogrzewanie mieszkaniowe (wytwarzanie ciepła w przestrzeni lokalu 1,00 mieszkalnego) 3 Ogrzewanie centralne wodne z lokalnego źródła ciepła usytuowanego w ogrzewanym budynku: a) z zaizolowanymi przewodami, armaturą i urządzeniami, które są 0,96 zainstalowane w przestrzeni ogrzewanej, b) z zaizolowanymi przewodami, armaturą i urządzeniami, które są 0,90 zainstalowane w przestrzeni nieogrzewanej, c) z niezaizolowanymi przewodami, armaturą i urządzeniami, które są 0,80 zainstalowane w przestrzeni nieogrzewanej 4 Ogrzewanie powietrzne 0, Średnią sezonową sprawność akumulacji ciepła w elementach pojemnościowych systemu ogrzewania H,s wyznacza się według wzoru: QH,nd ΔQH,e ΔQH,d ηh,s (22) Q ΔQ ΔQ ΔQ H,nd H,e H,d H,s 3 ΔQ V q t (23) Q H,nd H, s S S sg 10 i roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania i 11

16 wentylacji ΔQ sezonowe straty ciepła w systemie ogrzewania w wyniku H,e niedoskonałej regulacji i przekazywania ciepła ΔQ sezonowe straty ciepła w elementach pojemnościowych systemu H,s ogrzewania ΔQ sezonowe straty ciepła w instalacji przesyłu ciepła H,d V S pojemność zbiornika buforowego dm 3 q S jednostkowa strata ciepła zbiornika buforowego określona w tabeli 7 W/dm 3 t sg czas trwania sezonu ogrzewania h Tabela 7. Wartości jednostkowej straty ciepła zbiornika buforowego q s [W/dm 3 ] Lokalizacja Pojemność q s zbiornika buforowego [dm 3 ] [W/dm 3 ] Parametry systemu ogrzewania Parametry systemu ogrzewania 70/55 C lub wyższe 55/45 C lub niższe Grubość izolacji termicznej W przestrzeni nieogrzewanej W przestrzeni ogrzewanej 100 mm 50 mm 20 mm 100 mm 50 mm 20 mm 100 0,89 1,4 2,7 0,5 0,8 1, ,7 1,1 2,1 0,4 0,7 1, ,5 0,8 1,6 0,3 0,5 1, ,4 0,6 1,3 0,2 0,4 0, ,3 0,5 1,0 0,2 0,3 0, ,7 1,1 2,2 0,4 0,6 1, ,6 0,9 1,7 0,3 0,4 0, ,4 0,7 1,3 0,2 0,3 0, ,3 0,5 1,0 0,2 0,3 0, ,2 0,4 0,8 0,1 0,2 0,4 W przypadku braku danych do obliczeń według wzoru (22), przyjmuje się wartości średniej sezonowej sprawności akumulacji ciepła w elementach pojemnościowych systemu ogrzewania H,s określone w tabeli 8. Tabela 8. Wartości średniej sezonowej sprawności akumulacji ciepła w elementach pojemnościowych systemu ogrzewania H,s Lp. Parametry systemu ogrzewania H,s 1 Zbiornik buforowy w systemie ogrzewania o parametrach 70/55 C w przestrzeni: a) ogrzewanej, b) nieogrzewanej 2 Zbiornik buforowy w systemie ogrzewania o parametrach 55/45 C w przestrzeni: a) ogrzewanej, b) nieogrzewanej 0,93 0,90 0,95 0,93 3 System ogrzewania bez zbiornika buforowego 1, System przygotowania ciepłej wody użytkowej Roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej Q k,w wyznacza się według wzoru: Q Q (24) k, W W,nd/η W,tot 12

17 η η η η (25) W, tot W,g W,s W,d ηw,e Q W,nd roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do przygotowania ciepłej wody użytkowej W,tot średnia roczna sprawność całkowita systemu przygotowania ciepłej - wody użytkowej W,g średnia roczna sprawność wytwarzania ciepła z nośnika energii lub - energii dostarczanych do źródła ciepła W,s średnia roczna sprawność akumulacji ciepła w elementach - pojemnościowych systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej W,d średnia roczna sprawność przesyłu ciepła ze źródła ciepła do zaworów - czerpalnych W,e średnia roczna sprawność wykorzystania ciepła (przyjmuje się 1,0) Wyznaczanie średniej rocznej sprawności wytwarzania ciepła z nośnika energii lub energii dostarczanych do źródła ciepła W,g Wartość średniej rocznej sprawności wytwarzania ciepła z nośnika energii lub energii dostarczonej do źródła ciepła W,g przyjmuje się w oparciu o dane udostępnione przez producenta lub dostawcę źródła ciepła. W budynkach, w których zostały przeprowadzone kontrole systemu ogrzewania, wartość W,g powinna zostać określona na podstawie wyników tych kontroli. W przypadku braku takich danych przyjmuje się wartości W,g określone w tabeli 9. Tabela 9. Wartości średniej rocznej sprawności wytwarzania ciepła z nośnika energii lub energii dostarczanych do źródła ciepła W,g Lp. Rodzaj źródła ciepła W,g 1 Przepływowy podgrzewacz gazowy z zapłonem: a) elektrycznym, b) płomieniem dyżurnym 0,85 0,50 2 Kotły stałotemperaturowe wyprodukowane przed 1980 r. (tylko 0,40 przygotowanie ciepłej wody użytkowej) 3 Kotły stałotemperaturowe dwufunkcyjne (ogrzewanie i przygotowanie 0,65 ciepłej wody użytkowej) 4 Kotły niskotemperaturowe o mocy: a) do 50 kw, b) powyżej 50 kw 5 Kotły kondensacyjne, opalane gazem ziemnym lub olejem opałowym lekkim, o mocy: a) do 50 kw, b) powyżej 50 kw 0,83 0,88 0,85 0,88 0,96 6 Elektryczny podgrzewacz akumulacyjny (z zasobnikiem ciepłej wody użytkowej bez strat) 7 Elektryczny podgrzewacz przepływowy 0,99 8 Pompa ciepła typu woda/woda, sprężarkowa, napędzana elektrycznie 3,00 9 Pompa ciepła typu glikol/woda, sprężarkowa, napędzana elektrycznie 3,00 10 Pompa ciepła typu bezpośrednie odparowanie w gruncie/woda, sprężarkowa, napędzana elektrycznie 3,00 11 Pompa ciepła typu powietrze/woda, sprężarkowa, napędzana 2,60 elektrycznie 12 Pompa ciepła typu powietrze/woda, sprężarkowa, napędzana gazem 1,20 13

18 13 Pompa ciepła typu powietrze/woda, absorpcyjna, napędzana gazem 1,20 14 Pompa ciepła typu glikol/woda, sprężarkowa, napędzana gazem 1,30 15 Pompa ciepła typu glikol/woda, absorpcyjna, napędzana gazem 1,30 16 Węzeł cieplny kompaktowy z obudową, o mocy nominalnej: a) do 100 kw, b) powyżej 100 kw 17 Węzeł cieplny kompaktowy bez obudowy, o mocy nominalnej: a) do 100 kw, b) powyżej 100 kw 18 Węzeł cieplny kompaktowy z obudową (ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej), o mocy nominalnej: a) do 100 kw, b) powyżej 100 kw 19 Węzeł cieplny kompaktowy bez obudowy (ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej), o mocy nominalnej: a) do 100 kw, b) powyżej 100 kw 0,98 0,99 0,91 0,93 0,97 0,98 0,90 0,91 W przypadku pomp ciepła podano wartości współczynnika wydajności sezonowej. W przypadku innych źródeł ciepła, za wyjątkiem zasilanych energią elektryczną, podano sprawność odniesioną do wartości opałowej paliwa Średnią roczną sprawność przesyłu ciepła ze źródła ciepła do zaworów czerpalnych W,d wyznacza się według wzoru: QW,nd ηw,d (26) Q ΔQ ΔQ W,nd W,d 3 l q t (27) W, d zi li sw 10 i lzi li Δl m (28) Q W,nd roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do przygotowania ciepłej wody użytkowej ΔQ roczne straty ciepła w instalacji przesyłu ciepłej wody użytkowej W,d l zi zastępcza długość i-tego odcinka instalacji przesyłu ciepłej wody m użytkowej q li jednostkowa strata ciepła i-tego odcinka instalacji przesyłu ciepłej W/m wody użytkowej określona w tabeli 10 t sw liczba godzin w roku h l i rzeczywista długość i-tego odcinka instalacji przesyłu ciepłej wody m użytkowej l dodatek do długości l i ze względu na straty ciepła zainstalowanej m armatury określony w tabeli 11 Tabela 10. Wartości jednostkowej straty ciepła i-tego odcinka instalacji przesyłu ciepłej wody użytkowej q li [W/m] Temperatura ciepłej wody Grubość izolacji termicznej q l [W/m] W przestrzeni nieogrzewanej W przestrzeni ogrzewanej 14

19 użytkowej rodzaj przepływu i przewodów DN **) DN **) DN **) DN **) DN **) DN **) DN **) DN **) Przewody ciepłej wody użytkowej przepływ zmienny 55 C Przewody cyrkulacyjne przepływ stały 55 C *) niezaizolowane 24,9 33,2 47,7 68,4 14,9 19,9 28,6 41,0 ½ wymaganej 5,7 8,8 13,5 20,7 3,4 5,3 8,1 12,4 grubości izolacji *) Wymagana grubość 4,1 4,6 4,6 4,6 2,5 2,7 2,7 2,7 izolacji *) 2-krotność wymaganej grubości izolacji *) 3,0 3,4 3,2 3,2 1,8 2,0 1,9 1,9 niezaizolowane 53,5 71,3 102,5 147,1 37,3 49,8 71,5 102,6 ½ wymaganej 12,3 18,9 29,0 44,6 8,6 13,2 20,2 31,1 grubości izolacji *) Wymagana grubość izolacji *) 2-krotność wymaganej grubości izolacji *) 8,8 9,8 9,8 9,8 6,1 6,8 6,8 6,8 6,5 7,2 6,9 6,9 4,5 5,1 4,8 4,8 Grubość izolacji odniesiona do wymagań określonych w przepisach technicznobudowlanych. **) DN - średnica nominalna przewodu [mm]. Tabela 11. Wartości dodatku do długości l i ze względu na straty ciepła zainstalowanej armatury l [m] Zawory z kołnierzami l [m] Średnica zewnętrzna Średnica zewnętrzna przewodu D 100 mm przewodu D >100 mm Niezaizolowane cieplnie 4,0 6,0 Zaizolowane cieplnie 1,5 2,5 W przypadku braku danych do obliczeń według wzoru (26), przyjmuje się wartości średniej rocznej sprawności przesyłu ciepła ze źródła ciepła do zaworów czerpalnych W,d określone w tabeli 12. Tabela 12. Wartości średniej rocznej sprawności przesyłu ciepła ze źródła ciepła do zaworów czerpalnych W,d Lp. Rodzaj systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej W,d 1 Miejscowe podgrzewanie wody systemy bez obiegów cyrkulacyjnych 1.1 Podgrzewanie wody bezpośrednio przy punktach poboru 1, Podgrzewanie wody dla grupy punktów poboru w jednym lokalu 0,80 mieszkalnym 2 Mieszkaniowe węzły cieplne 15

20 Lp. Rodzaj systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej W,d 2.1 Kompaktowy węzeł cieplny dla pojedynczego lokalu mieszkalnego bez 0,85 obiegu cyrkulacyjnego 3 Centralne podgrzewanie wody systemy bez obiegów cyrkulacyjnych 3.1 Systemy przygotowania ciepłej wody użytkowej w budynkach 0,60 jednorodzinnych 4 Centralne podgrzewanie wody systemy z obiegami cyrkulacyjnymi, z niezaizolowanymi pionami instalacyjnymi i zaizolowanymi przewodami rozprowadzającymi 4.1 Liczba punktów poboru ciepłej wody: a) do 30, b) powyżej 30 do 100, c) powyżej 100 0,60 0,50 0,40 5 Centralne podgrzewanie wody systemy z obiegami cyrkulacyjnymi, z pionami instalacyjnymi i zaizolowanymi przewodami rozprowadzającymi 5.1 Liczba punktów poboru ciepłej wody: a) do 30, b) powyżej 30 do 100, c) powyżej 100 0,70 0,60 0,50 6 Centralne podgrzewanie wody systemy z obiegami cyrkulacyjnymi z ograniczeniem czasu pracy, z pionami instalacyjnymi i zaizolowanymi przewodami rozprowadzającymi 6.1 Liczba punktów poboru ciepłej wody: a) do 30, b) powyżej 30 do 100, c) powyżej 100 0,80 0,70 0, Średnią roczną sprawność akumulacji ciepła w elementach pojemnościowych systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej W,s wyznacza się według wzoru: QW,nd ΔQW,d ηw,s (29) Q ΔQ ΔQ W,nd W,d W,s ΔQ V q t 3 (30) Q W,nd W, s S S sw 10 i roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do przygotowania ciepłej wody użytkowej ΔQ roczne straty ciepła w instalacji przesyłu ciepłej wody użytkowej W,d ΔQ W,s roczne straty ciepła w zasobnikach ciepłej wody użytkowej V S pojemność zasobnika ciepłej wody użytkowej dm 3 q S jednostkowa strata ciepła zasobnika ciepłej wody użytkowej określona W/dm 3 w tabeli 13 t sw liczba godzin w roku h Tabela 13. Wartości jednostkowej straty ciepła zasobnika ciepłej wody użytkowej q S [W/dm 3 ] Lokalizacja zasobnika ciepłej wody Pojemność zasobnika ciepłej qs [W/dm 3 ] Rodzaj zasobnika ciepłej wody użytkowej 16

21 użytkowej W przestrzeni nieogrzewanej W przestrzeni ogrzewanej wody użytkowej [dm 3 ] Pośrednio podgrzewane, biwalentne zasobniki solarne, zasobniki elektryczne całodobowe Grubość izolacji termicznej 100 mm 50 mm 20 mm Zasobniki elektryczne usytuowane w miejscu poboru ciepłej wody użytkowej Zasobniki gazowe 25 0,68 1,13 2,04 2,80 3, ,54 0,86 1,58 2,80 3, ,43 0,65 1,23 2,80 3, ,34 0,49 0,95-2, ,25 0,34 0,68-2, ,20 0,26 0,53-2, ,18 0,22 0,46-2, ,16 0,20 0,41-2, ,55 0,92 1,66 2,28 2, ,44 0,70 1,29 2,28 2, ,35 0,53 1,00 2,28 2, ,28 0,40 0,78-2, ,21 0,28 0,56-2, ,17 0,21 0,43-2, ,14 0,18 0,37-2, ,13 0,16 0,33-2,27 W przypadku braku danych do obliczeń według wzoru (29), przyjmuje się wartości średniej rocznej sprawności akumulacji ciepła w elementach pojemnościowych systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej W,s określone w tabeli 14. Tabela 14. Wartości średniej rocznej sprawności akumulacji ciepła w elementach pojemnościowych systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej W,s Lp. Zasobnik ciepłej wody użytkowej w systemie przygotowania ciepłej W,s wody użytkowej 1 Zasobnik ciepłej wody użytkowej w systemie przygotowania ciepłej wody użytkowej, wyprodukowany: a) przed 1995 r., b) w latach , c) w latach , d) po 2005 r. 0,60 0,65 0,80 0,85 2 System przygotowania ciepłej wody użytkowej bez zasobnika ciepłej wody użytkowej 1, System chłodzenia Roczne zapotrzebowanie na energię końcową dostarczaną do budynku lub części budynku dla systemu chłodzenia Q k,c wyznacza się według wzoru: Q Q (31) k, C C,nd/ηC,tot η SEER η η (32) C, tot C,s C,d ηc,e 17

22 Q C,nd roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do chłodzenia C,tot średnia sezonowa sprawność całkowita systemu chłodzenia - SEER średni sezonowy współczynnik efektywności energetycznej - wytwarzania chłodu z nośnika energii lub energii dostarczanych do źródła chłodu C,s średnia sezonowa sprawność akumulacji chłodu w elementach - pojemnościowych systemu chłodzenia C,d średnia sezonowa sprawność przesyłu chłodu ze źródła chłodu do - przestrzeni chłodzonej C,e średnia sezonowa sprawność regulacji i wykorzystania chłodu w - przestrzeni chłodzonej Średni sezonowy współczynnik efektywności energetycznej wytwarzania chłodu z nośnika energii lub energii dostarczanych do źródła chłodu SEER wyznacza się według wzoru: SEER SEER (1 c ) (33) ref i i SEER ref referencyjny średni współczynnik efektywności energetycznej wytwarzania chłodu z nośnika energii lub energii dostarczanych do źródła chłodu c i współczynnik korekcyjny w zależności od systemu chłodzenia określony w tabeli 16 Jako wartość SEER ref dla agregatów do schładzania cieczy przyjmuje się wartość średniego europejskiego współczynnika efektywności chłodzenia (ESEER) na podstawie specyfikacji technicznej wyrobu, a w przypadku braku takich danych zgodnie z wytycznymi Eurovent. Wartość SEER ref dla systemów chłodzenia z bezpośrednim schładzaniem powietrza wyznacza się według wzoru: SEERref 1,25 EER ref (34) EER ref wskaźnik efektywności EER w warunkach referencyjnych - parametrów powietrza: a) powietrze wlotowe do chłodnicy: 27/19 C WB (WB - temperatura powietrza według wskazań termometru mokrego), b) powietrze wlotowe do skraplacza: 35 C określany na podstawie specyfikacji technicznej wyrobu, a w przypadku braku takich danych zgodnie z wytycznymi Eurovent W przypadku braku możliwości wyznaczenia wartości SEER ref w sposób wskazany powyżej, przyjmuje się wartości SEER ref określone w tabeli 15. Tabela 15. Wartości referencyjnego średniego współczynnika efektywności energetycznej wytwarzania chłodu z nośnika energii lub energii dostarczanych do źródła chłodu SEER ref Lp. Rodzaj systemu chłodzenia SEER ref 1 Agregaty do schładzania cieczy ze skraplaczem chłodzonym powietrzem * ) 1.1 Sprężarki spiralne typu scroll z czynnikiem: a) R407C, b) R410A, c) innym niż wymienione w lit. a i b - - 3,8 4,0 3,6 18

23 Lp. Rodzaj systemu chłodzenia SEER ref 1.2 Sprężarki śrubowe z czynnikiem: a) R407C, b) R134A, c) innym niż wymienione w lit. a i b 3,1 3,5 3,0 1.3 Sprężarki inne niż wymienione w lp. 1.1 i 1.2 2,8 2 Agregaty do schładzania cieczy ze skraplaczem chłodzonym cieczą ** ) 2.1 Sprężarki spiralne typu scroll z czynnikiem: a) R407C, b) R410A, c) innym niż wymienione w lit. a i b 2.2 Sprężarki śrubowe z czynnikiem: a) R407C, b) R134A, c) innym niż wymienione w lit. a i b 2.3 Sprężarki inne niż wymienione w lp. 2.1 i 2.2 3,9 3 Systemy chłodzenia z bezpośrednim schładzaniem powietrza 3.1 Klimatyzator (split lub monoblok o wydajności chłodniczej < 12 kw) z czynnikiem: a) R407C, b) R410A, c) innym niż wymienione w lit. a i b 3.2 System multisplit ze zmiennym przepływem czynnika (VRV, VRF) 4,1 3.3 Agregat skraplający z chłodnicą w centrali o wydajności chłodniczej 12 kw z czynnikiem: a) R407C, b) R410A, c) innym niż wymienione w lit. a i b 3.4 Centrala klimatyzacyjna dachowa ( roof top ) z czynnikiem: a) R407C, b) R410A 4 Rewersyjna pompa ciepła typu solanka/woda z wymiennikiem gruntowym jako dolnym źródłem ciepła, wyposażona w funkcję chłodzenia pasywnego (tylko dla trybu chłodzenia) *** ) 5,0 5,6 4,7 4,5 5,4 4,2 3,3 3,9 3,0 3,0 3,4 2,8 3,2 3,7 10,0 5 Agregaty absorpcyjne (tylko dla trybu chłodzenia) **** ) 0,8 * ) Warunki referencyjne: po stronie parowacza: woda o temperaturze 12/7 C (wlot/wylot), po stronie skraplacza: temperatura powietrza otaczającego 35 C. ** ) Warunki referencyjne: po stronie parowacza: woda o temperaturze 12/7 C (wlot/wylot), po stronie skraplacza: woda o temperaturze 30/35 C (wlot/wylot). *** ) Podaną wartość należy stosować tylko w przypadku, gdy urządzenie to jest jedynym źródłem chłodu w przestrzeni chłodzonej. **** ) Wartość SEER ref odniesiona do ciepła jako nośnika energii napędowej. W przypadkach innych niż określone w tabeli 15, wartość SEER ref wyznacza się jako stosunek efektu chłodniczego pracy urządzenia (kwh lub MJ) do części energii napędowej zużytej na ten cel (kwh lub MJ), która nie służy w tym samym czasie do produkcji ciepła lub energii elektrycznej. Tabela 16. Wartości współczynnika korekcyjnego w zależności od systemu chłodzenia c i Lp. Rodzaj systemu chłodzenia c i 19

24 Lp. Rodzaj systemu chłodzenia c i 1 Agregaty do schładzania cieczy 1.1 Schładzanie cieczy do temperatury powyżej +10 C (belki chłodzące, + 0,10 klimakonwektory bez osuszania powietrza) 1.2 Schładzanie roztworu glikolu zamiast wody - 0, Elektroniczny zawór rozprężny * ) + 0, Chłodzenie naturalne (free-cooling) z czynnikiem pośredniczącym z + 0,15 chłodnicą wentylatorową, współpracujące z agregatem chłodniczym tylko w przypadku schładzania cieczy do temperatury powyżej +10 o C 1.5 Chłodzenie naturalne (free-cooling) z czynnikiem pośredniczącym z + 0,30 chłodzeniem pasywnym (wymiennik gruntowy), współpracujące z agregatem chłodniczym 1.6 Nadążna regulacja wartości zadanej temperatury cieczy schładzanej w + 0,07 agregacie 1.7 Skraplacz chłodzony cieczą z chłodnicą wentylatorową suchą - 0, Skraplacz chłodzony cieczą z chłodnicą wentylatorową wyparną - 0,05 (wymiennik zraszany, obieg zamknięty) 1.9 Skraplacz chłodzony wodą schładzaną w chłodnicy wyparnej (obieg otwarty) 0,00 2 Agregaty do bezpośredniego schładzania powietrza z uwzględnieniem ich specyficznego wyposażenia technicznego 2.1 Klimatyzatory ze skraplaczem chłodzonym wodą o temperaturze poniżej + 0,15 35 C 2.2 Elektroniczny zawór rozprężny * ) + 0, Chłodzenie naturalne (free-cooling) bezpośrednie (powietrzem + 0,50 zewnętrznym, przez centralę wentylacyjno-klimatyzacyjną) 2.4 Klimatyzacja precyzyjna (close control) + 0,03 * ) Podaną wartość c i należy przyjmować tylko w przypadku, gdy wartości SEER ref są określane na podstawie tabeli Wyznaczanie średniej sezonowej sprawności akumulacji chłodu w elementach pojemnościowych systemu chłodzenia C,s Ilości ciepła przenoszonego z przestrzeni chłodzonej do elementów pojemnościowych systemu chłodzenia zlokalizowanych wewnątrz przestrzeni chłodzonej należy wliczać do wewnętrznych strat ciepła. Zyski ciepła elementów pojemnościowych w systemie chłodzenia należy obliczać w taki sam sposób jak straty ciepła elementów pojemnościowych w systemie ogrzewania (pkt ) i w systemie przygotowania ciepłej wody użytkowej (pkt ). W przypadku braku takich danych, przyjmuje się wartości C,s określone w tabeli 17. Tabela 17. Wartości średniej sezonowej sprawności akumulacji chłodu w elementach pojemnościowych systemu chłodzenia C,s Lp. Parametry zbiornika buforowego i jego usytuowanie C,s 1 Zbiornik buforowy w systemie chłodzenia o temperaturach zasilania cieczy chłodzącej w przedziale od 6 do 8 C: a) wewnątrz przestrzeni chłodzonej, b) poza przestrzenią chłodzoną 0,94 0,92 2 Zbiornik buforowy w systemie chłodzenia o temperaturach zasilania cieczy chłodzącej w przedziale od 12 do 16 C: a) wewnątrz przestrzeni chłodzonej, 0,96 20

25 Lp. Parametry zbiornika buforowego i jego usytuowanie C,s b) poza przestrzenią chłodzoną 0,94 3 System chłodzenia bez zbiornika buforowego 1, Wyznaczanie średniej sezonowej sprawności przesyłu chłodu ze źródła chłodu do przestrzeni chłodzonej C,d Ilości ciepła przenoszonego z przestrzeni chłodzonej do instalacji przesyłania chłodu w systemie chłodzenia zlokalizowanej wewnątrz przestrzeni chłodzonej należy wliczać do wewnętrznych strat ciepła. Zyski ciepła instalacji przesyłania chłodu w systemie chłodzenia należy obliczać w taki sam sposób jak straty ciepła elementów pojemnościowych w systemie ogrzewania (pkt ) i w systemie przygotowania ciepłej wody użytkowej (pkt ). W przypadku braku takich danych, przyjmuje się wartości C,d określone w tabeli 18. Tabela 18. Wartości średniej sezonowej sprawności przesyłu chłodu ze źródła chłodu do przestrzeni chłodzonej C,d Lp. Rodzaj systemu chłodzenia C,d 1 Chłodzenie bezpośrednie zdecentralizowane 1.1 Klimatyzator monoblokowy ze skraplaczem chłodzonym: a) powietrzem, b) wodą 1.2 Klimatyzator rozdzielczy (split) ze skraplaczem chłodzonym: a) powietrzem, b) wodą 1.3 Klimatyzator rozdzielczy (duo-split) ze skraplaczem chłodzonym: a) powietrzem, b) wodą 1,00 1,00 1,00 1,00 0,98 0, System VRV i VRF 0,95 2 Chłodzenie bezpośrednie scentralizowane jednoprzewodowa instalacja powietrzna 3 System chłodzenia z cieczą pośredniczącą: a) układ prosty (bez podziału na obiegi), temperatury zasilania cieczy chłodzącej w przedziale od 6 do 8 C, b) układ z podziałem na obiegi pierwotny i wtórny, temperatury zasilania cieczy chłodzącej w przedziale od 6 do 8 C, c) układ zasilający klimakonwektory bez osuszania powietrza, w tym belki chłodzące, temperatury zasilania cieczy chłodzącej w przedziale od 12 do 16 C Średnią sezonową sprawność regulacji i wykorzystania chłodu w przestrzeni chłodzonej C,e przyjmuje się w oparciu o dane określone w tabeli 19. Tabela 19. Wartości średniej sezonowej sprawności regulacji i wykorzystania chłodu w przestrzeni chłodzonej C,e Lp. Rodzaj instalacji i jej wyposażenie C,e 1 Instalacje hydrauliczne systemu chłodzenia wyposażone w zawory regulacyjne dwudrogowe zainstalowane przy chłodnicach powietrza: a) regulacja skokowa, b) regulacja ciągła 2 Instalacje hydrauliczne systemu chłodzenia wyposażone w zawory regulacyjne trójdrogowe zainstalowane przy chłodnicach powietrza: 0,90 0,92 0,96 0,98 0,92 0,94 21