V. Odwodnienia komunikacyjne/retencja i melioracje miejskie Kanalizacja deszczowa, a odbiorniki wód opadowych

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "V. Odwodnienia komunikacyjne/retencja i melioracje miejskie Kanalizacja deszczowa, a odbiorniki wód opadowych"

Karolina Nowak
5 lat temu
Przeglądów:

1 V. Odwodnienia komunikacyjne/retencja i melioracje miejskie Kanalizacja deszczowa, a odbiorniki wód opadowych inż. Jarosław Rosa

2 MSO Miejski System Odwodnienia System, którego nie można ograniczać do samej tylko kanalizacji, w rozumieniu układu rurociągów, studzienek, wpustów, wylotów, pompowni itp. elementów infrastruktury podziemnej. MSO składa się bowiem najczęściej z wielu oddziałujących na siebie wzajemnie elementów (przelewy, przepompownie, zbiorniki, rowy, rzeki), które pozostają najczęściej w zarządzie/administracji różnych podmiotów, również prywatnych. Złożoność sposobu zarządzania lub wręcz jego brak w praktyce uniemożliwia rozsądne zarządzanie i modernizację, czy prawidłowy rozwój układu, nie wspominając o ograniczeniu zagrożeń związanych z wylewami wód z MSO. 2

3 WSTĘP MSO Miejski System Odwodnienia Wpusty, odwodnienia liniowe; Kolektory, cieki powierzchniowe; Przepompownie, zbiorniki, zasuwy itp.; Wyloty; Odbiorniki: ZIEMIA albo WODA (rowy, rzeki, doliny cieków, zbiorniki wodne, mokradła, drenaże). 3

4 WSTĘP MSO Miejski System Odwodnienia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. Poznania (2014 r.), Pkt 7.2. Odprowadzanie ścieków Kanalizacja ogólnospławna 161,5 km (154,9 km); Kanalizacja sanitarna 601,6 km (471,5 km); Kanalizacja deszczowa ok. 210,0 km (600 km???); Cieki powierzchniowe??? (???); (dane ze Studium uikzp m. Poznania z 2008 r.) Źródło: 4

5 MSO Miejski System Odwodnienia Źródło: udium_zal_zbiorczy_nr_2_uwarunk owania.pdf 5

MSO Miejski System Odwodnienia Źródło: http://www.mpu.

6 MSO Miejski System Odwodnienia Źródło: udium_zal_zbiorczy_nr_2_uwarunk owania.pdf 6

7 MSO Miejski System Odwodnienia Źródło: udium_zal_zbiorczy_nr_2_uwarunk owania.pdf 7

8 WSTĘP MSO Miejski System Odwodnienia Obecna łączna długość wszystkich drobnych cieków na terenie miasta Poznania wynosi, po ich weryfikacji 138 km, co stanowi 57% długości cieków z końca XIX w. pomierzonych na mapach topograficznych w skali 1: Prawie całkowitej likwidacji uległy obszary podmokłe, przysypane bądź odwodnione, które jeszcze w końcu XIX w. zajmowały na obszarze obecnego miasta, w granicach z lat osiemdziesiątych 22,8 km 2. Z obecnie istniejącej sieci rzecznej, o długości 138 km (nie licząc Warty), 36% długości charakteryzuje się stałym prowadzeniem wody, 37% długości prowadzi wody tylko okresowo, a 27% długości wprowadzono w układ kanalizacyjny. Na obszarze miasta Poznania występuje obecnie ponad 150 sztucznych zbiorników wodnych, z czego większość stanowią zbiorniki powyrobiskowe. Inne zbiorniki to: stawy infiltracyjne, ujęcia wody dla miasta Poznania w rejonie Dębiny oraz zbiorniki rekreacyjne. Źródło: A. Kaniecki, Poznań: dzieje miasta wodą pisane, Wydawn. PTPN (2004) 8

9 MSO Miejski System Odwodnienia Źródło: Koncepcja zagospodarowania wód opadowych i roztopowych w Poznaniu (Biprowodmel Sp. z o.o r.) 9

10 ODBIORNIKI WÓD OPADOWYCH ROWY Najczęściej spotykane odbiorniki wód opadowych, na terenach miejskich przeważnie bezpańskie. Często bez wydzielonej działki ewidencyjnej (formalnie są wtedy własnością właściciela nieruchomości przez którą przepływają). Obiekty niezwykle ważne dla MSO i środowiska, jednak pod ciągłą presją urbanizacji, często zawężane lub zamieniane na rurociągi. Przy prawidłowej konserwacji doskonale sprawdzają się jako odbiorniki wód, posiadają znaczną pojemność retencyjną i wpływają napoprawę jakości wód, obniżają temperaturę, doliny rowów mogą być w stosunkowo łatwy sposób przekształcane w zbiorniki retencyjne o wielu funkcjach. Ich przepustowość zmienia się w ciągu roku!!! 10

ODBIORNIKI WÓD OPADOWYCH https://pl.wikipedia.

%B3w_Hermana_Grudzi%C4%85dz.JPG https://www.tuzory.

11 ODBIORNIKI WÓD OPADOWYCH %B3w_Hermana_Grudzi%C4%85dz.JPG 11

12 ODBIORNIKI WÓD OPADOWYCH 12

13 Źródło: zasób własny Biprowodmel Sp. z o.o. 13

14 ODBIORNIKI WÓD OPADOWYCH RZEKI Podobne do rowów, choć zjawiska zachodzą w nich w innej skali. Źródło: 14

15 ODBIORNIKI WÓD OPADOWYCH ROWY, RZEKI Obiekty liniowe, obszar objęty MSO najczęściej nie obejmuje całej zlewni danego cieku. Konieczność współpracy z sąsiadami (wspólnego zarządzania). Rzeki od 1/1/2018 r. znajdują się w administracji jednego podmiotu PGW Wody Polskie nadzieja na poprawę sytuacji. Zarządzanie rowami i wodą w rowach nadal stwarza problemy. Zarówno natury formalnej jak i praktycznej. Cieki i ich doliny nie są chronione w wystarczającym stopniu, co w konsekwencji prowadzi do zwiększenia poziomu szkód w mieniu i środowisku. 15

16 ODBIORNIKI WÓD OPADOWYCH ZBIORNIKI WODNE Bezodpływowe, przepływowe, infiltracyjne W realiach miejskich najczęściej antropogeniczne, lub przekształcone przez człowieka. Obiekty bardzo wrażliwe na jakość dopływających wód. Utrzymywane w dobrym stanie pełnią istotną funkcję w łagodzeniu efektów opadów nawalnych, poprawie mikroklimatu, wzbogacają krajobraz. Ich pojemność jest ograniczona!!! Okresowo wymagają odmulania usuwanie zawiesiny osadzającej się w zbiorniku wskutek spadku prędkości przepływu. 16

17 17

18 ODBIORNIKI WÓD OPADOWYCH DRENAŻE Postępująca rozbudowa miast powoduje, że na inwestycje budowlane przeznaczane są obszary użytkowane dotychczas rolniczo pozbawione infrastruktury kanalizacyjnej. Parcelacja terenów na działki budowalne wraz z realizacją tych inwestycji z jednej strony prowadzi do niszczenia istniejących systemów odwodnienia (głównie rowów i drenaży) jak i do ich przeciążenia poprzez użytkowanie ich jak kanalizacji deszczowej. 18

19 STANDARDY W naszym kraju wciąż nie ma wiążącego dokumentu prawnego regulującego standardy projektowe, w związku z czym prace te często prowadzone są tylko wg praktyki inżynierskiej czy, niestety niepewnych i niedokładnych danych (głównie w zakresie charakterystyk opadów). Zgodnie z 4 pkt 9 Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. 2003r., nr 164, poz. 1587) w planie miejscowym muszą znaleźć się ustalenia dotyczące m.in. zasad modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej. W ustaleniach tych powinny znaleźć się m. in. zasady zagospodarowania wód opadowych i roztopowych. Brakuje standardów projektowych (rozporządzenia, czy normy) dla cieków powierzchniowych. Polska Norma PN-EN 752:2017 Zewnętrzne systemy kanalizacyjne, mogłaby z powodzeniem stać się standardem projektowym dla części MSO, którego brak jest tak odczuwalny, ale od 12 września 2002 r. stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne. 19

PODSUMOWANIE Nie potrafimy dobrze korzystać z naturalnych odbiorników wód. Brakuje standardów krajowych dla ich projektowania. Są często zaniedbane i przez to nie spełniają swojej funkcji.

20 PODSUMOWANIE Nie potrafimy dobrze korzystać z naturalnych odbiorników wód. Brakuje standardów krajowych dla ich projektowania. Są często zaniedbane i przez to nie spełniają swojej funkcji. Mają duży potencjał, zarówno jakościowy jak i ilościowy @ /Schematic-illustration-of-urban-stormwater-generation-and-harvesting-scenarios.png 20

21 Biuro Projektów Wodnych Melioracji i Inżynierii Środowiska BIPROWODMEL Sp. z o.o. ul. Dąbrowskiego 138, Poznań Dziękuję za uwagę 21

Podobne dokumenty

WYKORZYSTANIE POTENCJAŁU WODY W PLANOWANIU PRZESTRZENNYM

WYKORZYSTANIE POTENCJAŁU WODY W PLANOWANIU PRZESTRZENNYM Szczelne nawierzchnie Utwardzone place Betonowe nabrzeża Brak powierzchni biologicznie czynnej Bydgoszcz miasto nad dwiema rzekami