Podjechali blisko szkoły, zaparkowali na parkingu, tato kupił bilet w parkomacie. Weszli do budynku szkoły.

Transkrypt

1 Temat 7. Pójdziesz ze mną do szkoły? 1 - Pojedziesz ze mną do szkoły? zapytała nagle Ola. - Na wakacjach? Darek był nieco zdziwiony. - Tak. Przyjeżdżają uczniowie z Gdańska, z zaprzyjaźnionej szkoły. Robimy wspólnie tygodniową szkołę letnią. Będą nas uczyć polskiego, a my ich ukraińskiego. - Będziesz przez tydzień mieszkać we Lwowie? Darek pamiętał, że Ola chodzi do polskiej szkoły we Lwowie. W czasie roku szkolnego mieszka u cioci, tej, u której zatrzymali się, gdy przyjechali do Lwowa. - Tak, może zamieszkasz ze mną? - Niestety, musimy powoli wracać wtrącił się tato Darka. Ale pojedziemy razem do Lwowa, zobaczymy chętnie twoją szkołę, a ja kupię przy okazji bilety do Kijowa, koniecznie muszę wam pokazać Kijów, piękne miasto. Tak, jak planowaliśmy. Podjechali blisko szkoły, zaparkowali na parkingu, tato kupił bilet w parkomacie. Weszli do budynku szkoły. - Dzień dobry, Olu! Widzę, że przyjechałaś z pomocnikami powitała ich pani woźna przy wejściu. - Aha! To jest moja rodzina z Polski, z Krakowa: ciocia, wujek i Darek, mój kuzyn. Mogę pokazać im szkołę? Spotkanie jest dopiero za pół godziny. - Więc: to jest nasza biblioteka. Mamy szczęście, dziś wszystko czynne, grupa z Gdańska też będzie oglądać szkołę. Wchodzimy? - Nie chcemy przeszkadzać - krępowali się trochę rodzice, ale Darek już otworzył drzwi. - A dzień dobry, co to za nowy uczeń? powitała ich pani bibliotekarka. Gdy się sobie nawzajem przedstawili, pokazała im bibliotekę: - Tu są słowniki, tu podręczniki, tu lektury, a tu literatura dla dzieci i młodzieży. - Tak dużo podręczników? zdziwił się Darek. - Tak, bo u nas podręczniki się pożycza, nie kupuje. A mamy 11 klas i osobne podręczniki do wszystkich przedmiotów. - Nawet polski mamy w dwu kawałkach: język i literaturę i jeszcze mamy literaturę obcą, to w sumie w trzech! I do wszystkiego podręcznik. dodała Ola. - U nas też tak ma być. Do tej pory wszystkie trzeba było kupować co roku, to był duży wydatek uzupełnił tato. - Dziękujemy bardzo, pokaże rodzince jeszcze moją klasę Ola podziękowała, pożegnali się i przeszli na pierwsze piętro (czyli drugie ), do gabinetu historii, bo to była sala, którą opiekowała się klasa Oli. - No, to moje królestwo. O, jeszcze jest gazetka szkolna przygotowywałam z koleżankami: Sztuka polska okresu jagiellońskiego. Wawel, Kaplica Zygmuntowska Przez cały rok poznawaliśmy różne okresy polskiej sztuki doszliśmy do XVI wieku. - Ciasna ta wasza szkoła - Ciasno trochę. I przydałby się remont. A mamy tu jeszcze stołówkę, szatnię, salę gimnastyczną, pokój nauczycielski, biuro dyrektora i sekretariat Przecież u nas szkoła jest od I do XI klasy: razem są małe dzieci i maturzyści ale dzięki temu każdy jest dobrze znany i jest tak rodzinnie O, pani dyrektor! Chodźcie, przedstawię was.

2 Ćwiczenia: 1. Wypisz z tekstu pomieszczenia, które są w szkole. Których jeszcze brakuje? Następnie zaprojektuj szkołę przyjazną dla uczniów. Co byś jeszcze w niej umieściła / umieścił? Ile ma mieć pięter? 2. Uzupełnij tabelkę: Kondygnacja piętro Jestem na Które to piętro na Ukrainie? 1 parter parterze 2 pierwsze pierwszym piętrze 3 drugie Które przedmioty na Ukrainie odpowiadają przedmiotom w szkole w Polsce? Czy są na Ukrainie przedmioty, których nie ma w Polsce? A może któryś z przedmiotów polskich rozłożony jest na kilka innych na Ukrainie? Język polski Historia Matematyka Fizyka Chemia Biologia / przyroda Geografia Język obcy (angielski / niemiecki / hiszpański / francuski / rosyjski ) Wychowanie fizyczne (WF czyt. wu-ef) Wychowanie plastyczne (plastyka) Wychowanie muzyczne (muzyka) 4. Podpisz sale: gabinet języka polskiego, gabinet 5. Będą nas uczyć polskiego, a my ich ukraińskiego. Gdybyś był nauczycielem, jak uczyłbyś języka ukraińskiego? Język obcy, słuchanie, czytanie, pisanie, mówienie, komunikacja, rozumienie ze słuchu, przepisywać, dyktować, dyktando, ortografia, gramatyka, uczyć / nie uczyć się na pamięć, streszczać, streszczenie, pisać (co?) opowiadanie / opis / charakterystykę postaci 6. Gdzie w szkole powiemy / ktoś do nas powie następujące zdania: Zdanie Miejsce Sytuacja Co usłyszymy w odpowiedzi / odpowiemy?

3 Dzień dobry. Np. na korytarzu. Spotkaliśmy nauczyciela po raz pierwszy w tym dniu. Cześć. Przepraszam, czy jest pani dyrektor? Dzień dobry, chciałabym pożyczyć książkę. Dzień dobry, chciałabym oddać książkę. Smacznego! Przepraszam za spóźnienie. Czy mogę wyjść? Jan Kowalski. Proszę podejść i zapisać na tablicy temat lekcji. Przepraszam cię, gdzie jest sekretariat? Z której klasy jesteś? Gdzie macie historię? 7. Co mówimy / robimy, gdy: Spotykamy nauczyciela na korytarzu po raz drugi, trzeci w ciągu dnia? Spóźniliśmy się na lekcję? Chcemy wyjść do toalety. Zapomnieliśmy zadania domowego? 8. Gdybyś była / był ministrem edukacji, co byś zmieniła / zmienił w swojej szkole? Jaki jest problem? Jak jest? Jak być powinno?* Np. liczba uczniów w Jest ich za dużo. Np. podzielić klasy na klasach. dwie. * Myślę, że / uważam, że / moim zdaniem ; trzeba / koniecznie trzeba / powinno się (co zrobić?) / warto / dlaczego nie (zrobić czego?) / można 9. Przeczytaj kartkę z gazetki Oli i wykonaj ćwiczenia:

4 Historia wzgórza wawelskiego Wawel wapienna skała jurajska, dominująca w panoramie Krakowa (około 228 m n.p.m.). Wzgórze nad Wisłą, wśród wód i mokradeł, było bezpiecznym miejscem dla osiedlającej się tu od epoki paleolitu ludności. Zapewne od VII stulecia byli to Słowianie. Wczesnośredniowieczne legendy mówią o zamieszkującym wawelską jaskinię strasznym smoku, o jego pogromcy Kraku i córce tegoż Wandzie, która rzuciła się do Wisły, nie chcąc oddać ręki niemieckiemu rycerzowi. W końcu pierwszego tysiąclecia Wawel zaczął odgrywać rolę ośrodka władzy politycznej. W w. IX był głównym grodem plemienia Wiślan. Pierwszy historyczny władca Polski Mieszko I z rodu Piastów (około ), jak również jego następcy: Bolesław Chrobry ( ) i Mieszko II ( ) obrali Wawel na jedną ze swych siedzib. W tym okresie Wawel należał do najważniejszych polskich ośrodków chrześcijaństwa. Na wzgórzu pojawiły się pierwsze przedromańskie i romańskie budowle sakralne, wśród nich, po utworzeniu w roku 1000 biskupstwa krakowskiego, kamienna katedra. Znaczącym ośrodkiem polityczno-administracyjnym państwa stał się Wawel za panowania Kazimierza Odnowiciela ( ). Jego syn, Bolesław Śmiały ( ), rozpoczął budowę drugiej z kolei romańskiej katedry, którą ukończył dopiero Bolesław Krzywousty ( ). Ostatni z rodu Piastów, Kazimierz Wielki ( ) doprowadził Wawel do niebywałej świetności. W złotym okresie kultury polskiej Wawel stał się jednym z głównych w Europie ośrodków humanizmu. Wyraźnie też w dziejach Wawelu zaznaczyło się panowanie Zygmunta III Wazy ( ). Przeniesienie się dworu monarszego do Warszawy spowodowało powolne, lecz stałe pogarszanie się kondycji zamku. Monarchowie przebywali w Krakowie tylko okazjonalnie. Po utracie przez Polskę niepodległości w r wojska państw zaborczych: Rosji, Prus i Austrii kolejno okupowały Wawel, który ostatecznie przeszedł w ręce Austriaków. Nowi gospodarze zamienili zamek i część innych budynków świeckich na lazaret wojskowy, a niektóre budynki, w tym także kościoły, wyburzono. Po okresie Wolnego Miasta Krakowa ( ) wojsko austriackie ponownie zajęło Wawel, przekształcając go w panującą nad miastem cytadelę. Uchwałą Sejmu Galicyjskiego z r ofiarowano zamek na rezydencję cesarzowi Franciszkowi Józefowi I; armia austriacka opuściła wzgórze w latach W odrodzonej w r Polsce zamek pełnił funkcję reprezentacyjnej rezydencji głowy państwa oraz muzeum wnętrz historycznych. W okresie niemieckiej okupacji Polski na Wawelu mieszkał hitlerowski generalny gubernator Hans Frank. Cenniejsze eksponaty, w tym arrasy i miecz koronacyjny Szczerbiec Polacy zdążyli wywieźć do Kanady, skąd powróciły dopiero w latach Obecnie gospodarzami wzgórza są: Zamek Królewski na Wawelu Państwowe Zbiory Sztuki oraz Zarząd Bazyliki Metropolitalnej na Wawelu. W tekście jest mowa o dwu legendach związanych z Wawelem: o Smoku Wawelskim i Wandzie, co nie chciała Niemca. Przypomnij te legendy opowiedz grupie.

5 Przygotuj i opowiedz legendę ukraińską. Powiedz, jakiego okresu historycznego dotyczy. Wypisz po kolei wspomnianych w tekście władców Polski. Przeczytaj daty ich panowania (w mianowniku!). Wskaż dowolne wydarzenia z historii Ukrainy spróbuj nazwać je po polsku. Mieszko I z rodu Piastów (około ) (wydarzenie) miało miejsce: wojna, powstanie, uchwalenie czegoś, zjazd, bitwa, (coś, raczej wydarzenie kulturalne) się odbyło: koncert, uczta, Dopasuj hasła do władców. Czy są podobne hasła związane z bohaterami historii Ukrainy? Mieszko I Bolesław Chrobry Kazimierz Wielki Zygmunt III Waza Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną. Założył Akademię Krakowską dziś Uniwersytet Jagielloński. Przeniósł stolicę do Warszawy. Chrzest Polski. Szczerbiec. Wyprawa kijowska. Popatrz na mapę Polski Jagiellonów. Jak oceniasz koncepcję takiego państwa federacyjnego? A może lepiej, gdy jest dużo małych, ale niezależnych państw? Czego dowiedziałeś się o Rzeczpospolitej i Ukrainie w ramach Rzeczpospolitej na lekcjach historii? Czy wiesz, że z Polską Jagiellonów związane są hasła tolerancji, wolności, potęgi, złotego okresu kultury polskiej? Porozmawiajcie o tym z nauczycielem!

6 10. Na wzór tej informacji z gazetki Oli, przygotuj krótką informację o zabytku najlepiej znajdującym się w Twojej miejscowości. Kaplica Zygmuntowska Nie bez powodu bywa nazywana perłą polskiego renesansu. Powstawała na miejscu wcześniejszej, gotyckiej, ufundowanej przez Kazimierza Wielkiego w 1340 r. przez dziewięć lat ( ). Kaplicę wzniesiono na planie kwadratu. Przykrywa ją charakterystyczna kopuła, w latach z zewnątrz bajecznie ozłocona. Złocenie, tak odróżniające ją od reszty katedry, dodano z inicjatywy Anny Jagiellonki. Wnętrzu nadają ton delikatna czerwień marmurów i bogate złocenia. Całą powierzchnię ścian pokrywają rzeźbione ozdoby. Na wprost wejścia wzrok przykuwa nagrobek królowej Anny Jagiellonki. Ciekawie przedstawia się powstała w latach ława z parą brązowych aniołków podtrzymujących koronę. Ołtarz w kaplicy ( ) ufundował Zygmunt Stary. Naprzeciw ołtarza znajdują się dwa królewskie grobowce ostatnich Jagiellonów: Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta 2 Historia [szkoły nr 10 we Lwowie] Od zarania istnienia Lwowa mieszkali tu obok siebie Polacy, Ukraińcy, Rusini, Ormianie, Żydzi, Tatarzy, Niemcy, Włosi, Grecy. Nawet Anglicy i Szkoci. I każda narodowość starała się zachować swoje tradycje, język i kulturę. Założenie Szkoły nr 10 we Lwowie związane jest ściśle z kościołem p.w. [pod wezwaniem] św. Marii Magdaleny. Polegając na katalogach szkolnych i na krótkiej notatce w kronice tego kościoła można przyjąć, że Szkoła została założona w roku Dziewczęta uczęszczały razem z chłopcami do 1845 roku. Szkolnictwo ludowe w Galicji, po zajęciu kraju przez Austrię, przechodziło trudne koleje. Wprowadzono do szkół język niemiecki jako wykładowy. Język polski służył pomocą w wykładaniu języka niemieckiego. Taki stan rzeczy trwał z małymi przerwami do roku Nauka była mechaniczna, pamięciowa, bezduszna. Trwałe pozytywne zmiany nastąpiły po

7 wprowadzeniu autonomii szkolnej tzn. po ustanowieniu Rady Szkolnej Okręgowej w 1875 roku. W 1818 roku Szkoła liczyła 88 uczniów, zaś w 1885 już 560 osób. W tym okresie klasy liczyły osób. W 1918 roku liczba uczniów przekraczała 570 osób, zaś uczennic 1039 osób! Wzrost liczby uczniów spowodował niejednokrotną przebudowę szkoły. Okres był dla Szkoły im. św. Marii Magdaleny złotym okresem. Przyczynił się do tego dyrektor Mieczysław Opałek: pedagog, literat, bibliofil, działacz społeczny. Szukał nowych form nauczania i kierowania zainteresowaniami młodzieży. W pracy dydaktycznowychowawczej propagował zasady tolerancji, wzajemnego szacunku Ale pierwszego września 1939 roku dzieci nie poszły do szkoły. Zdradziecko padły pierwsze bomby niemieckie na polskie miasta i wioski. Młodzież harcerska wzięła broń do ręki. W budynku Szkoły skoszarowana została I Ochotnicza Kompania Harcerska (w sile 120 ludzi). To ugrupowanie harcerskie nieraz odznaczyło się podczas obrony Lwowa we wrześniu 1939 roku. Po zajęciu Lwowa przez ZSRR nastąpił nowy okres funkcjonowania Szkoły w niesamowicie trudnych warunkach materialnych i moralnych jako koedukacyjna szkoła radziecka z polskim językiem nauczania. W 1961 roku Szkole odebrano status szkoły średniej tzn. zlikwidowano klasy maturalne. Nie zważając na brak podręczników, presję ideologiczną, nauczyciele potrafili zachować odpowiedniego ducha patriotycznego i polską mentalność w sercach swych wychowanków, dając jednocześnie dobrą wiedzę. Przeważająca część absolwentów dostawała się na wyższe studia. Wraz z uzyskaniem przez Ukrainę niepodległości, demokratyczna władza młodego państwa, dążąca do postępowych przemian w społeczeństwie, postanowiła uwzględnić i usatysfakcjonować potrzebę istnienia placówki oświatowej dla polskiej mniejszości narodowej we Lwowie. Radosnym wydarzeniem dla Szkoły był powrót statusu szkoły średniej w 1991 roku. Szkoła dzisiaj W Szkole Średniej nr im. św. Marii Magdaleny uczeń od pierwszego dnia pobytu traktowany jest jako Człowiek. Stwarza to atmosferę zaufania i poszanowania. Układ uczeń-nauczyciel jest partnerstwem. Zawsze szanowana jest uczniowska godność, godność ludzka bez względu

8 na narodowość i wyznanie. To właśnie Rosjanie, Żydzi, Ukraińcy posyłając tu swoje dzieci w najtrudniejszym okresie, pomogli uratować szkołę od zamknięcia i likwidacji. Dyrekcja Szkoły nawiązała kontakty ze szkołami w Polsce. W Szkole jest teraz około 300 uczniów i 35 nauczycieli, większa część których ma wieloletnie doświadczenie pedagogiczne. Dla nauczania i procesu wychowawczego wykorzystuje się 16 sal lekcyjnych, salę gimnastyczną, bibliotekę. Od pierwszej klasy nauczanie prowadzone jest w języku polskim, uczniowie mają też lekcje języka ukraińskiego i angielskiego. Ćwiczenia: 1. Dokonaj streszczenia tego tekstu. 2. Wybierz z tekstu informację, która Cię szczególnie zainteresowała. Dlaczego? 3. Przygotuj i opowiedz historię swojej szkoły. 4. Jakie relacje nauczyciel uczeń panowały (i panują) w tej szkole? Jakie powinny panować w każdej szkole: takie jak te czy inne? 5. W tzw. polskich szkołach wszystkie przedmioty nauczane są po polsku. Spróbuj dokonać tłumaczenia małego fragmentu podręcznika z Twojej ukraińskiej szkoły na język polski z przedmiotu, który lubisz, np. zadanie z matematyki, informację z geografii czy historii. Z czym miałaś / miałeś kłopot? 6. Popatrz na system edukacji w Polsce. Czym różni się od ukraińskiego?

9 7. Trochę historii Przygotuj informacje, jakie były losy Lwowa od czasów założenia Szkoły im. św. Marii Magdaleny. Do jakich państw należał? Do których z nich najdłużej? 8. Dowiedz się, gdzie jeszcze na Ukrainie są szkoły średnie z polskim językiem wykładowym. Gdzie poszukasz tych informacji? 9. Wejdź na stronę Oceń ten program: wersję do nauki języka polskiego. Jak myślisz, czy może być dla Ciebie przydatny? Z czego możesz skorzystać? 10. Zabaw się w nauczyciela. Czy wiesz, że istnieje wielki bank pomysłów na lekcje języka polskiego Włącz Polskę? Wejdź na tę stronę: i spróbuj znaleźć jakiś ciekawy atom odpowiedni dla Waszej grupy. Skorzystaj z pomocy nauczyciela

10 3 Herbert Zbigniew, Pan od przyrody Nie mogę przypomnieć sobie jego twarzy stawał wysoko nade mną na długich rozstawionych nogach widziałem złoty łańcuszek popielaty surdut i chudą szyję do której przyszpilony był nieżywy krawat on pierwszy pokazał nam nogę zdechłej żaby która dotykana igłą gwałtownie się kurczy on nas wprowadził przez złoty binokular w intymne życie naszego pradziadka pantofelka on przyniósł ciemne ziarno i powiedział: sporysz z jego namowy w dziesiątym roku życia zostałem ojcem gdy po napiętym oczekiwaniu z kasztana zanurzonego w wodzie ukazał się żółty kiełek i wszystko rozśpiewało się wokoło w drugim roku wojny zabili pana od przyrody łobuzy od historii jeśli poszedł do nieba - może chodzi teraz

11 na długich promieniach odzianych w szare pończochy z ogromną siatką i zieloną skrzynią wesoło dyndającą z tyłu ale jeśli nie poszedł do góry - kiedy na leśnej ścieżce spotykam żuka który gramoli się na kopiec piasku podchodzę szastam nogami i mówię: - dzień dobry panie profesorze pozwoli pan że panu pomogę przenoszę go delikatnie i długo za nim patrzę aż ginie w ciemnym pokoju profesorskim na końcu korytarza liści Ćwiczenia: 1. Odpowiedz na pytania: O jakim przedmiocie szkolnym jest mowa w wierszu? Co zapamiętał autor z tych lekcji? Czy dziś też na lekcjach robi się takie doświadczenia? Zbigniew Herbert chodził do szkoły we Lwowie. O jakim okresie historii Lwowa jest mowa w wierszu? Kim byli łobuzy od historii? 2. Opisz postać przedstawioną w wierszu: kim był, jak wyglądał, w co się ubierał, czy miał jakieś charakterystyczne cechy? 3. Dzień dobry panie profesorze. Taki do dziś jest zwyczaj zwracania się do nauczycieli w liceach. A do kogo zwrócimy się w następujący sposób? Proszę pani / proszę pana. Panie dyrektorze / pani dyrektor. Panie doktorze / pani doktór. Panie konsulu / pani konsul. Proszę księdza. Proszę siostry. Panie prezesie / pani prezes. Panie profesorze / pani profesor. Panie pośle / pani poseł. Panie ambasadorze / pani ambasador. Panie ministrze / pani minister. Panie burmistrzu / pani burmistrz. Ambasador RP (przyjechał na uroczystość nadania szkole imienia). Burmistrz z partnerskiego miasta w Polsce. Higienistka szkolna. Konsul (przyjechał do szkoły na konkurs recytatorski). Ksiądz katecheta. Nauczyciel / nauczycielka. Pani prezes polskiej organizacji (przyjechała na spotkanie z okazji Bożego Narodzenia). Pani wice-konsul (przyjechał do szkoły na otwarcie wystawy plastycznej). Pani wice-minister z Ministerstwa Edukacji Narodowej (z Polski, przyjechała na

12 uroczystość 100-lecia szkoły). Poseł na sejm RP (przyjechał z delegacją władz miasta). Siostra katechetka. Szkolny dentysta. Wykładowca z uniwersytetu (przyjechał jako jury na olimpiadę matematyczną). 4. Pozwoli pan, że panu pomogę. Jak zastąpić ten archaiczny zwrot? 5. Który z podanych niżej zwrotów użyjemy do: kolegi, mamy, cioci, babci, księdza, nauczycielki, dyrektora szkoły? Dzień dobry, cześć, pa-pa, szczęść Boże, dobranoc, dziękuję, Bóg zapłać, kup mi coś do picia, sorry, przepraszam, no, weź przestań, czy mógłby pan otworzyć okno, otworzyłbyś okno, czy możesz otworzyć okno, proszę otworzyć okno, niech pani otworzy okno. 6. Scharakteryzuj lekcje swojego ulubionego przedmiotu. Dodaj pozytywne określenia. Fajne, interesujące, ciekawe, odkrywcze, nowoczesne, wciągające, inspirujące, pobudzające do myślenia, twórcze 7. Scharakteryzuj lekcje przedmiotu, który najmniej lubisz. Dodaj negatywne określenia. Nudne, pamięciowe, nieciekawe, nieinteresujące, mało odkrywcze, za trudne, za szybko, za wolno, niesprawiedliwie, staroświecko, odtwórczo, niemiła atmosfera