Monter/składacz okien (712501)

Transkrypt

1 Monter/składacz okien (712501) Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy

2 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1 Krajowy standard kompetencji zawodowych Monter/składacz okien (712501) Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013 Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonane za podaniem źródła ISBN (całość) ISBN (185) Nakład 1000 egz. Publikacja bezpłatna Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) , fax (22) sekretariat@crzl.gov.pl Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji Państwowego Instytutu Badawczego Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) , fax (48) instytut@itee.radom.pl 2

3 Spis treści 1. Dane identyfikacyjne zawodu Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach Notka metodologiczna i autorzy Opis zawodu Synteza zawodu Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary występowania zawodu Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy) Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/walidacji kompetencji Zadania zawodowe Wykaz kompetencji zawodowych Relacje między kompetencjami zawodowymi a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK Opis kompetencji zawodowych Wykonywanie robót przygotowawczych do montażu okien, naświetli i fasad Kz Wykonywanie prac montażowych i wykończeniowych okien, naświetli i fasad Kz Kompetencje społeczne KzS Profil kompetencji kluczowych Słownik

4 1. Dane identyfikacyjne zawodu 1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach Według Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (KZiS 2010): Monter/składacz okien Grupa wielka 7 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (w Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 poziom 3). Grupa elementarna 7125 Szklarze (w Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 7125 Glaziers). Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007): Sekcja F. Budownictwo, Dział 43. Roboty budowlane specjalistyczne, Grupa Wykonywanie robót budowlanych wykończeniowych Notka metodologiczna i autorzy Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz głównie wyników badań analitycznych na 16 stanowiskach pracy w 11 przedsiębiorstwach (duże 1, średnie 1, małe 3, mikro 6, w tym produkcyjne 1, usługowe 3, inne produkcyjno-usługowohandlowe 7) przeprowadzonych w marcu i kwietniu 2013 r. Zespół Ekspercki: Jakub Kus Związek Zawodowy Budowlani w Warszawie, Mariola Berdysz Wyższa Szkoła Biznesu: Budownictwo i Proces Inwestycyjny w Lublinie, Adam Jakubiak INDESIT Company Polska w Łodzi, Joanna Orda Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego w Łodzi. Ewaluatorzy: Jadwiga Furgalska Firma W. Lewandowski P.H.U. we Włocławku, Artur Frankiewicz Firma OKNO Frankiewicz w Łodzi. 4

5 Recenzenci: Maciej Matczak ekspert niezależny, były właściciel firmy AAS w Łodzi, Danuta Urbaniak Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 10 w Łodzi. Komisja Branżowa (zatwierdzająca): Waldemar Czaplicki (przewodniczący) Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości w Warszawie, Krzysztof Baranowski przedstawiciel pracodawców, Polskie Stowarzyszenie Producentów Gipsu w Warszawie, Ireneusz Goździołko Zarząd Krajowy Związku Zawodowego Budowlani w Warszawie. Data zatwierdzenia: r. 5

6 2. Opis zawodu 2.1. Synteza zawodu Monter/składacz okien montuje i demontuje okna, fasady aluminiowe i naświetla dachowe Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary występowania zawodu Zawód montera/składacza okien jest zawodem o charakterze usługowym. Monter/składacz okien montuje okna drewniane, plastikowe, z włókien szklanych, węglowych i kompozytów lub aluminiowe w otworach okiennych i fasadach. Montuje okna z roletami nakładanymi lub roletami zewnętrznymi oraz okna z moskitierami. Montuje okna dachowe, naświetla i wyłazy w połaciach dachowych. Montuje fasady budynków wykonuje ściany kurtynowe. Demontuje stare okna, przygotowuje otwory okienne do montażu, demontując i montując obróbki blacharskie oraz parapety. Monter/składacz okien wykonuje również drobne roboty wykończeniowe ościeży, w tym roboty murarsko-tynkarskie, montaż płyt gips-karton oraz wykończenia innymi materiałami. Dokonuje niezbędnych pomiarów i korzysta z dokumentacji technicznej oraz instrukcji producentów. Stosuje pianki montażowe, silikony i akryle, wkręty ościeżnicowe, kołki rozporowe, kołki szybkiego montażu, kołki uniwersalne, folie paroszczelne, taśmy do montażu oraz inne materiały wykończeniowe Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy) Monter/składacz okien posługuje się narzędziami, maszynami i urządzeniami w pracach montażowych, murarskich, tynkarskich i wykończeniowych. Posługuje się specjalistycznymi uchwytami do transportu ręcznego szyb zespolonych, urządzeniami do pomiarów, poziomowania i pionowania elementów. Pracuje w ekipach montażowych w przedsiębiorstwie produkującym okna, naświetla i fasady, w przedsiębiorstwie wykonującym roboty budowlano-montażowe, zakładach rzemieślniczych prowadzących działalność remontowo-budowlaną lub prowadzi działalność gospodarczą. Roboty wykonuje pod nadzorem lub samodzielnie, w zależności od stopnia skomplikowania zadań, w obiektach budowlanych w budowie oraz w obiektach użytkowanych. Praca montera/składacza okien wykonywana jest w zróżnicowanych warunkach, na wysokości i w niewygodnych pozycjach, w zmiennych 6

7 warunkach atmosferycznych. Monter narażony jest na hałas, urazy mechaniczne oraz upadki z wysokości, a także choroby układu mięśniowo-szkieletowego. Pracuje w podstawowym wymiarze czasu pracy, w systemie zmianowym, dostosowując czas pracy do harmonogramu robót lub do wymogów klienta Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu Wykonywanie zawodu montera/składacza okien wymaga dużej sprawności fizycznej i manualnej oraz koordynacji wzrokowo-ruchowej. Powinien charakteryzować się wytrzymałością na długotrwały wysiłek fizyczny oraz zdolnością do pracy w niesprzyjających warunkach atmosferycznych. Monter powinien być odpowiedzialny, samodzielny, rzetelny i sumienny. Specyfika zawodu wymaga także uzdolnień organizacyjnych oraz umiejętności pracy w zespole. Przeciwwskazaniem do wykonywania pracy w zawodzie są: lęk wysokości, astygmatyzm, reakcje alergiczne na substancje wykorzystywane w montażu Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie Osoba wykonująca zawód montera/składacza okien powinna posiadać wykształcenie zasadnicze zawodowe w zawodach: Monter konstrukcji budowlanych; Monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie; Cieśla; Stolarz budowlany. Możliwe jest zatrudnienie pracownika niewykwalifikowanego i przyuczenie go do pracy w zawodzie. W prowadzeniu samodzielnej działalności gospodarczej wskazane jest posiadanie prawa jazdy kat. B lub C Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/ /walidacji kompetencji W systemie kształcenia rzemieślniczego można uzyskać kwalifikacje potwierdzone dyplomem czeladnika lub mistrza w zawodzie np Stolarz budowlany. W systemie kształcenia formalnego lub pozaformalnego (kurs kwalifikacyjny) można potwierdzić kwalifikacje egzaminem zewnętrznym organizowanym przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne np. w zawodzie Monter konstrukcji budowlanych. Monter/składacz okien może uzyskać kompetencje do pracy w zawodzie na kursach organizowanych przez producentów okien i organizacje branżowe. Po przeszkoleniu u producentów okien można uzyskać branżowe potwierdzenie kwalifikacji do montażu okien w okre- 7

8 ślonej grupie produktowej. Monter/składacz z odpowiednim doświadczeniem zawodowym może pełnić funkcję brygadzisty, a następnie mistrza. Posiadając kompetencje w zawodzie montera/składacza okien można pracować na równorzędnych stanowiskach robotniczych: Szklarz i Szklarz budowlany Zadania zawodowe Z1. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami i przepisami BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska (niezbędne kompetencje Kz1, Kz2, KzS). Z2. Wykonywanie pomiaru otworów okiennych i obmiaru robót montażowych (niezbędne kompetencje Kz1, KzS). Z3. Transportowanie okien, naświetli i elementów fasad na budowę lub do budynku klienta (niezbędne kompetencje Kz1, KzS). Z4. Demontowanie okien, naświetli i fasad w celu montażu nowej stolarki (niezbędne kompetencje Kz1, KzS). Z5. Montowanie okien, naświetli i fasad (niezbędne kompetencje Kz2, KzS). Z6. Wykonywanie prac wykończeniowych obróbka ościeży okien, montowanie kołnierzy okien dachowych i wyłazów dachowych oraz rolet, moskitier, parapetów i obróbek blacharskich (niezbędne kompetencje Kz2, KzS). Z7. Ocenianie jakości wykonywanych prac związanych z montażem okien, naświetli i fasad (niezbędne kompetencje Kz2, KzS) Wykaz kompetencji zawodowych Kz1 Wykonywanie robót przygotowawczych do montażu okien, naświetli i fasad (potrzebne do wykonywania zadań: Z1, Z2, Z3, Z4). Kz2 Wykonywanie prac montażowych i wykończeniowych okien, naświetli i fasad (potrzebne do wykonywania zadań: Z1, Z5, Z6, Z7). KzS Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zadań: Z1, Z2, Z3, Z4, Z5, Z6, Z7). 8

9 2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zadań w zawodzie sugeruje się wykorzystać do opisu kwalifikacji na poziomie 3 właściwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europejskiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalności (grupa wielka 7 i jej odpowiednik w ISCED 2011). Osoba wykonująca zawód montera/składacza okien: 1) w zakresie wiedzy: zna podstawowe fakty, zasady, procesy i pojęcia ogólne, zna i rozumie podstawowe zależności w zawodzie monter/składacz okien oraz w szerszym zakresie elementarne uwarunkowania prowadzonej działalności w branży budowlano-montażowej; 2) w zakresie umiejętności: potrafi wykonywać niezbyt proste zadania w obszarze montażu okien według ogólnej instrukcji, w częściowo zmiennych warunkach, potrafi rozwiązywać proste, typowe problemy, uczyć się w części samodzielnie pod kierunkiem w zorganizowanej formie; umie odbierać i formułować niezbyt złożone wypowiedzi, także bardzo proste wypowiedzi w języku obcym. 9

10 3. Opis kompetencji zawodowych Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefiniowanych w badaniach na stanowiskach pracy. Wykonanie zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4 wymaga posiadania kompetencji zawodowej Kz Wykonywanie robót przygotowawczych do montażu okien, naświetli i fasad Kz1 Wiedza zna i rozumie podstawowe fakty, zasady, procesy, pojęcia ogólne i zależności związane z wykonywaniem robót przygotowawczych do montażu okien, naświetli i fasad, w szczególności zna: zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska w zakresie robót przygotowawczych do montażu okien, naświetli i fasad; rodzaje zabezpieczeń indywidualnych przy pracach na wysokości i na płaszczyznach pochyłych; zasady wykonywania przedmiarów robót montażowych i wykończeniowych oraz obmiarów otworów okiennych; obsługę i przeznaczenie narzędzi i urządzeń pomiarowych; zasady sporządzania szkiców i rysunków; proste rusztowania i pomosty do wykonywania robót montażowych; narzędzia i sprzęt stosowany do demontażu okien, naświetli i fasad; Umiejętności wykonuje niezbyt proste zadania związane z wykonywaniem robót przygotowawczych do montażu okien, naświetli i fasad, według określonej instrukcji, w częściowo zmiennych warunkach, w szczególności potrafi: stosować zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska w zakresie robót przygotowawczych do montażu okien, naświetli i fasad; stosować zabezpieczania indywidualne podczas prac na wysokości i na płaszczyznach pochyłych (na dachach); wykonywać przedmiar robót montażowych i wykończeniowych oraz obmiar otworów okiennych; posługiwać się sprzętem do pomiarów zgodnie z zasadami i przepisami bezpieczeństwa pracy; wykonywać szkice i rysunki; montować proste rusztowania i pomosty do wykonywania robót montażowych; dobierać sprzęt i narzędzia do demontażu okien, naświetli i fasad; 10

11 metody demontażu okien i szyb zespolonych; zasady zabezpieczeń otworów okiennych po demontażu; recykling i utylizację odpadów powstałych w wyniku demontażu; zasady transportu elementów po demontażu okien, naświetli i fasad; zasady transportu i składowania okien, naświetli i fasad. planować etapy demontażu okien i szyb zespolonych; demontować okna i szyby zespolone; porządkować i zabezpieczać miejsca demontażu po zakończeniu robót; segregować odpady powstałe po demontażu okien, naświetli i fasad; transportować ze stanowiska pracy elementy powstałe w wyniku demontażu okien, naświetli i fasad; transportować na stanowisko pracy i składować okna, naświetla i fasady. Wykonanie zadań zawodowych Z1, Z5, Z6, Z7 wymaga posiadania kompetencji zawodowej Kz Wykonywanie prac montażowych i wykończeniowych okien, naświetli i fasad Kz2 Wiedza zna i rozumie podstawowe fakty, zasady, procesy, pojęcia ogólne i zależności związane z pracami montażowymi i wykończeniowymi okien, naświetli i fasad, w szczególności zna: zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska w zakresie wykonywania prac montażowych i wykończeniowych okien, naświetli i fasad; zasady transportu ręcznego i składowania okien i szyb zespolonych; dokumentację techniczną montażu instrukcje montażu okien Umiejętności wykonuje niezbyt proste zadania związane z pracami montażowymi i wykończeniowymi okien, naświetli i fasad, według określonej instrukcji, w częściowo zmiennych warunkach, w szczególności potrafi: stosować zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska w zakresie wykonywania prac montażowych i wykończeniowych okien, naświetli i fasad; transportować z użyciem ręcznych urządzeń okna i szyby zespolone; czytać instrukcje oraz szkice 11

12 z różnych materiałów i w różnych przegrodach budowlanych: ścianach i połaciach dachowych; narzędzia i urządzenia stosowane w pracach montażowych okien; sposoby zabezpieczania okien przed uszkodzeniami; systemy stolarki otworowej; podstawy robót, tynkarskich, malarskich, ciesielskich, blacharskich, dekarskich; narzędzia i urządzenia stosowane w robotach wykończeniowych; urządzenia montowane z oknami: rolety, moskitiery, parapety wewnętrzne i zewnętrzne oraz siłowniki i automatykę; zasady regulacji okien, okuć, zamków i automatyki; metody oceny jakości robót montażowych i wykończeniowych okien, naświetli i fasad; sposoby konserwacji okien, naświetli i fasad. i rysunki dotyczące montażu okien, naświetli i fasad; stosować narzędzia, sprzęt i urządzenia używane przy montażu okien, naświetli i fasad; zabezpieczać okna na czas montażu i wykonywania robót wykończeniowych ościeży; wykonywać podstawowe roboty wykończeniowe, tynkarskie, malarskie, ciesielskie, blacharskie, dekarskie; stosować narzędzia, sprzęt i urządzenia używane w robotach wykończeniowych; montować urządzenia związane z oknami: rolety, moskitiery, parapety wewnętrzne i zewnętrzne oraz siłowniki i automatykę; regulować okna, okucia, zamki i automatykę; oceniać jakość wykonania montażu okien, naświetli i fasad oraz jakość robót wykończeniowych; instruować przyszłych użytkowników o sposobach bieżącej konserwacji okien, naświetli i fasad. 12

13 Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zadań zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS Kompetencje społeczne KzS: ponosi odpowiedzialność za wykonywanie robót przygotowawczych do montażu okien, naświetli i fasad oraz wykonywanie prac montażowych i wykończeniowych okien, naświetli i fasad, pracuje częściowo samodzielnie i podejmuje współpracę w zorganizowanych warunkach pracy ekipy budowlano-montażowej, ocenia wpływ swoich działań realizowanych w ramach współpracy zespołowej w miejscu pracy i ponosi odpowiedzialność za ich skutki, dostosowuje zachowanie do zmian w środowisku pracy. 13

14 4. Profil kompetencji kluczowych Ocenę ważności kompetencji kluczowych dla zawodu montera/składacza okien przedstawia rys. 1. Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych projekt PIAAC (OECD). Rozwiązywanie problemów Współpraca w zespole Komunikacja ustna Wywieranie wpływu/przywództwo Planowanie i organizowanie pracy Sprawność motoryczna Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania Umiejętności matematyczne Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu Serie Zbędne Mało ważne Istotne Ważne Bardzo ważne Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu Monter/składacz okien 14

15 5. Słownik Zawód Specjalność Zadanie zawodowe Kompetencje zawodowe Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne Kompetencje kluczowe Standard kompetencji zawodowych Kwalifikacja Europejska Rama Kwalifikacji Polska Rama Kwalifikacji Krajowy System Kwalifikacji zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji i kompetencji (wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych) zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło dochodów. jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część czynności o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną funkcją lub przedmiotem pracy) wymagających pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki. logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu, wyodrębniony ze względu na rodzaj lub sposób wykonywania czynności zawodowych powiązanych jednym celem, kończący się produktem, usługą lub decyzją. wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykonać, odpowiednio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane są trzema zbiorami: wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych. zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie uczenia się, odnoszących się do dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej. zdolność wykonywania zadań i rozwiązywania problemów właściwych dla dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej. zdolność autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w życiu zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju, z uwzględnieniem kontekstu etycznego. wiedza, umiejętności i postawy odpowiednie do sytuacji, niezbędne do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem, integracji społecznej i zatrudnienia. norma opisująca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu, akceptowana przez przedstawicieli organizacji zawodowych i branżowych, pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych. zestaw efektów uczenia się (zasób wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych), których osiągnięcie zostało formalnie potwierdzone przez uprawnioną instytucję. przyjęta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji, umożliwiający porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w różnych krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyróżniono 8 poziomów kwalifikacji opisywanych za pomocą efektów uczenia się; stanowią one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji. opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowanego rejestru kwalifikacji w Polsce. ogół rozwiązań służących ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji (potwierdzaniu efektów uczenia się) oraz zapewnianiu ich jakości. 15