Wyspowy. Podróże.

Transkrypt

1 1 MSZANA DOLNA 3 lipca Luboń Wielki Rabka Zdrój Kamienica Gmina Mszana Dolna Jodłownik Wiśniowa Lubień Dobra Tymbark Miasto Mszana Dolna Słopnice Odkryj Beskid 11 lipca Jasień 18 lipca Śnieżnica 25 lipca - Ciecień 1 sierpnia Szczebel 8 sierpnia - Łopień 15 sierpnia - Ćwilin 22 sierpnia Lubogoszcz 29 sierpnia - Mogielica Malownicze góry, piękne widoki nieskażona p rzyroda, interesująca flora i fauna, sporo szlaków, trasy rowerowe, łatwy dojazd i tanie noclegi tym wszystkim może pochwalić się Beskid. Na odkrywanie jego tajemnic zapraszają: Rabka-Zdrój, Mszana Dolna, Dobra, Jodłownik, Słopnice, Kamienica, Wiśniowa, Tymbark, Lubień, czyli Forum Gmin Beskidu Wyspowego, a także Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK, Dziennik Polski Radio Kraków i Telewizja Kraków!

2 2 Malownicze góry, piękne widoki nieskażona przyroda, interesująca flora i fauna, sporo szlaków, trasy rowerowe, łatwy dojazd i tanie noclegi tym wszystkim może pochwalić się Beskid. Na odkrywanie jego tajemnic zapraszają: Rabka Zdrój, Mszana Dolna, Dobra, Jodłownik, Słopnice, Kamienica, Wiśniowa, Tymbark, Lubień, czyli Forum Gmin Beskidu Wyspowego, a także Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK, Dziennik Polski, Telewizja Kraków i Radio Kraków ODKRYJ BESKID WYSPOWY 2010/2011 CYKL ZIMOWYCH WĘDRÓWEK 5 grudnia 2010 r. Szczebel Glisne (przełęcz, szlak zielony) Szczebel Glisne (przełęcz, szlak zielony) 31 grudnia 2010 r. Lubogoszcz Mszana Dolna (Park Miejski, szlak zielony) Lubogoszcz Mszana Dolna (szlak zielony) 6 lutego 2011 r. Ćwilin Wilczyce (osiedle Pietrzki, tablica Drogi Różańcowej, bez szlaku) Ćwilin Wilczyce (osiedle Pietrzki) 6 marca 2011 r. Luboń Wielki Rabka Zaryte (Polczakówka, bez szlaku) Luboń Wielki Rabka Zaryte (Polczakówka) Szczegóły: ODKRYJ BESKID WYSPOWY 2011 CYKL PIESZYCH WĘDRÓWEK 26 czerwca 2011 r. Luboń Wielki Rabka Zaryte Polczakówka (szlak żółty) Luboń Wielki Glisne Mszana Dolna (szlak czerwony) 3 lipca 2011 r. Ćwilin Przełęcz Gruszowiec (szlak niebieski) Ćwilin Czarny Dział Mszana Dolna (szlak żółty) 10 lipca 2011 r. Jasień Szczawa Białe Polana Wały (szlak zielony) Jasień Lubomierz (szlak zielony i czarny) 17 lipca 2011 r. Śnieżnica Kasina Wielka (PKP, szlak niebieski) Śnieżnica Przełęcz Gruszowiec (szlak zielony) 24 lipca 2011 r. Księża Góra Wiśniowa (szlak zielony) Ciecień (szlak niebieski) Księża Góra Grodzisko Poznachowice Górce (szlak niebieski) 31 lipca 2011 r. Szczebel Lubień (Urząd Gminy, szlak czarny) Szczebel Glisne (szlak zielony) 7 sierpnia 2011 r. Łopień Dobra (Urząd Gminy, szlak zielony) Łopień Hala Jaworze Tymbark 14 sierpnia 2011 r. Kostrza Podłopień (przystanek PKS, szlak zielony) Kostrza Jodłownik (szlak zielony) 21 sierpnia 2011 r. Sałasz Łososina Górna (szlak zielony) Dzielec Groń Sałasz Łysa Góra Miejska Góra Limanowa (szlak niebieski) 28 sierpnia 2011 r. Mogielica Chyszówki Przełęcz Rydza Śmigłego (szlak zielony) Mogielica Polana Stumorgi Przełęcz Słopnicka (szlak zielony) 4 września 2011 r. Lubogoszcz Mszana Dolna (Park Miejski, szlak zielony) Lubogoszcz Baza Lubogoszcz (szlak czarny) Mszana Dolna (szlak czerwony) Szczegóły: W 2011 r. Dołączą do nas: Miasto Limanowa Gmina Limanowa Gmina Raciechowice Odkrywanie Beskidu Wyspowego! Na beskidzkie szczyty z Dziennikiem Polskim i Forum Gmin Beskidu Wyspowego M alownicze góry, piękne widoki nieskażona przyroda, interesująca flora i fauna, sporo szlaków, trasy rowerowe, łatwy dojazd i tanie noclegi tym wszystkim Beskid może pochwalić się w tej chwili. Wkrótce, dzięki grupie pasjonatów i beskidzkim gminom, stanie się jeszcze atrakcyjniejszy. Na Ćwilinie, Szczeblu, Śnieżnicy, Jasieniu, Łopieniu, Lubogoszczy, Ciecieniu, Luboniu Wielkim i Polczakówce staną wieże widokowe, powstaną nowe schroniska, schrony i bacówki, a przy szlakach tablice informacyjne, stoły, ławki, wiaty, a także miejsca, gdzie można będzie spokojnie i bezpiecznie grillować. Rozmowa z CZESŁAWEM SZYNALIKIEM, inicjatorem akcji Odkryj Beskid Czy Beskid trzeba odkrywać? Trzeba. Beskid jest bowiem pasmem górskim stosunkowo mało jeszcze znanym. Zasługuje na większą liczbę turystów! Dlaczego warto go poznać? Beskidzkie wyspy są niezwykle malownicze, atrakcyjnie położone, często na jedną wiedzie nawet kilka szlaków. Dla każdego znajdzie się tu odpowiednia trasa są szlaki spacerowe, i takie, których pokonanie wymaga sporego wysiłku. Czy zdobyciu dziewięciu beskidzkich wysp oznacza poznanie Beskidu Wyspowego? Ależ nie! To dopiero początek przygody z Beskidem m. Na wędrowców czekają kolejne wyspy i kilometry ścieżek. Kto najchętniej wspinał się na owe wyspy? Malowniczymi szlakami Beskidu Wyspowego wędrowali nie tylko turyści z Polski, ale także z kilkunastu krajów świata. Wielu przyznało, że nie wiedzieli, iż góry te są tak piękne, a widoki tak niesamowite. Spodobało się im, i to, że wchodząc na wyspy, można wybrać ścieżki zarówno łagodne, jak i takie, które wymagają sporego wysiłku. A mieszkańcy?. Czy odkrywali swoje wyspy? Odkrywali. I to, co mnie bardzo cieszy, bardzo chętnie. Z każdą niedzielą było ich coraz więcej. Wędrowali całymi rodzinami. Nasza akcja sprawiła, że co tydzień zaczęli aktywnie spędzać wolny czas. Wielu dopiero podczas tych wędrówek uzmysłowiło sobie, jakim bogactwem są otaczające ich góry. Co pozostanie po Odkrywaniu Beskidu Wyspowego w górach? Trwałym świadectwem akcji jest krzyż na Lubogoszczy, a także tzw. mała architektura na Szczeblu, Łopieniu, Ćwilinie, Mogielicy i Lubogoszczy. Turyści poznali nie tylko legendy i barwne opowieści o beskidzkich wyspach, ale także historię znajdujących się w dolinach miejscowości. W sercach wędrowców pozostały też piękne wspomnienia, nowe znajomości i przyjaźnie, a także kiełkująca miłość do gór, i do aktywnego spędzania wolnego czasu. Czy to koniec Odkrywania Beskidy Wyspowego? Nie. Przed nami jeszcze wiele beskidzkich szczytów. By odkryć ich tajemnice, trzeba przejść setki kilometrów. Kiedy więc turyści znowu wyruszą na beskidzkie ścieżki? Może już w grudniu? W grudniu? Tak. Myślę o zimowych wędrówkach. 5 grudnia weszlibyśmy na Szczebel, 31 grudnia na Lubogoszcz, gdzie przywitamy Nowy Rok 2011, 6 lutego 2011 r. zdobędziemy Ćwilin, a 6 marca 2011 r. spotkamy się na Luboniu Wielkim. A latem? Będzie i letnie Odkrywanie. Biorąc od uwagę olbrzymie zainteresowanie turystów chcemy wspólnie z Forum Gmin Beskidu Wyspowego rozszerzyć akcję. W tym roku zdobywaliśmy dziewięć wysp, w przyszłym byłyby o dwie więcej. Wędrówki rozpoczęlibyśmy od Lubonia Wielkiego (26 czerwca), a zakończyli 4 września na Lubogoszczy. Czy szlaki wyspowe nadają się do wycieczek rodzinnych? Idealnie nadają się na aktywne spędzanie wolnego czasu w rodzinnym gronie. W odkrywaniu beskidzkich tajemnic spokojnie mogą wziąć udział zarówno rodzice, jak i dzieci, a nawet dziadkowie. Tras jest wiele, a każda inna, więc nikomu nie będzie się nudziło. Czy w Beskidzie m jest gdzie się przespać i co zjeść? Baza turystyczna jest atrakcyjna i urozmaicona. Hotele i pensjonaty, a także gospodarstwa agroturystyczne w których serwowane są smaczne i tanie potrawy regionalne znajdują się z reguły w miejscowościach położonych u podnóża gór. Najlepszą bazą pochwalić się mogą Rabka Zdrój, Mszana Dolna i Limanowa. Małe schronisko znajduje się na Luboniu Wielkim, a duże bazy turystyczne na Lubogoszczy i Śnieżnicy. Oferta jest więc urozmaicona i na każdą kieszeń, a gospodarze niezwykle gościnni. MAREK DŁUGOPOLSKI

3 3 MIASTO RABKA-ZDRÓJ Urząd Miasta Rabka-Zdrój Rabka-Zdrój, ul. Parkowa 2 tel , fax urzad@rabka.pl Pierwszy dał się pokonać Luboń Wielki (1022 m n.p.m.), potem Jasień (1062 m n.p.m.), Śnieżnica (1006 m n.p.m.), Ciecień (829 m n.p.m.), Szczebel (976 m n.p.m.), Łopień (951 m n.p.m.), Ćwilin (1072 m n.p.m.), Lubogoszcz (968 m n.p.m.) i królowa beskidzkich wysp Mogielica (1170 m n.p.m.). Magiczny Luboń Wielki L uboń Wielki to góra, która lubi ludzi z charakterem. Magiczna, malownicza i niezwykła, ale także niełatwa do życia. To na niej, symbolu Beskidu Wyspowego, zbiegają się wszystkie ścieżki. Na szczyt Biernatki, bo i tak rzadko, bo rzadko czasem jeszcze bywa zwany, wiedzie najstarszy wyspowy szlak turystyczny, w dodatku jedyny o charakterze skalnym. Na jego wierzchołku znajduje się jedyne schronisko w Beskidzie m (z pysznym jadłem), widoczna z daleka stacja przekaźnika telewizyjnego, wyciosana z drewna rodzina, a także niezwykle gościnni gospodarze. Czy lubią góry? Bardzo. To jest mój świat, tu czuję się najlepiej odpowiada krótko Krzysztof Knofliczek, od jedenastu lat gospodarz schroniska PTTK na Luboniu Wielkim. Czy lubi turystów? Im wyżej schronisko, tym sympatyczniejsi ludzie przychodzą dodaje z uśmiechem. Gospodarzem wyspiarskiego schroniska został w 1999 r. Mocno dało nam w kość przypomina sobie tamte niełatwe chwile, gdy z żoną i kilkumiesięcznym dzieckiem sprowadzili się na Luboń Wielki. W środku był tylko jeden piec kaflowy, było, więc bardzo zimno. Schronisko było zapuszczone, bez ciepłej wody, czasem nawet zimnej brakowało wspomina. Krzysztof Knofliczek nie żałuje jednak swojej decyzji sprzed 11 lat (świadczy o tym i to, że objął we władanie także Kudłacze, jedyne schronisko PTTK w Beskidzie Makowskim). W tej chwili miejsc jest około 25, a jak przyjedzie grupa czterdziestoosobowa, to również się zmieści zapewnia gospodarz. Schronisku przydałby się generalny remont marzy się nieśmiało Krzysztofowi Knofliczkowi. W niedzielę, dnia 9 sierpnia 1931/ odbędzie się/ na szczycie Wielkiego Lubonia/ uroczyste/ poświęcenie i otwarcie/ schroniska tak w 1931 roku Oddział Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego zapraszał na jego otwarcie. Budowa trwała dwanaście miesięcy. Uroczystego otwarcia dokonał Mieczysław Orłowicz mając za świadków około trzy tysięczną publiczność. Czy równie okazale obchodzone będzie 80 lecie? Zobaczymy za rok! Od tamtej pory schronisko nie uległo większym zmianom (zaprojektowali go Stanisław Borkowski i Jerzy Czoponowski). To trzykondygnacyjny budynek na planie kwadratu. Na parterze powstała jadalnia, a na piętrze sala, z której roztaczał się wspaniały widok na cztery strony świata. Teraz na trzy, na czwartą tylko wtedy, gdy drzewa nie mają liści przypomina Knofliczek. Pięknie widać Beskid Żywiecki, Makowski i, a także Gorce podkreśla. Dodaje też, że nie byłoby schroniska, gdyby nie bohaterska postawa Karoliny Kaleciakowej w 1944 r. Gdy na Luboniu Wielkim pojawili się Niemcy, chcąc spalić bazę partyzantów Armii Krajowej, kierowniczka powitała ich z dzieckiem na jednym ręku i ogromną butelką wódki w drugiej ręce Niemcy zabrali jedynie żywność. Doszczętnie spalili domy osiedla Surówka na grzbiecie i polanach w kierunku Lubonia Małego wspominają te tragiczne wydarzenia kroniki. W 1961 r. na Luboniu Wielkim stanęła telewizyjna stacja przekaźnikowa. W 1985 r. w pobliżu szczytu rozbił się śmigłowiec Mi 2, w których zginęło dwóch czeskich pilotów. Dlaczego Odkrywanie Beskidu Wyspowego zaczynamy od Lubonia Wielkiego? Bo jest to jeden z najpiękniejszych szczytów, a z wierzchołka roztacza się rozległa panorama w kierunku wschodnim, północnym i zachodnim mówi Czesław Szynalik, inicjator akcji Odkrywanie Beskidu Wyspowego. Najatrakcyjniejsze podejście, ale i najtrudniejsze, wiedzie Percią Borkowskiego (szlak żółty) z Zarytego. My pójdziemy szlakiem łatwiejszym uspokaja. RABKA ZDRÓJ Rabczańska perła wśród wysp W spaniały mikroklimat, zdroje z ożywczą wodą, piękny park, malownicze położenie, wielowiekowa i barwna historia, doskonały punkt wypadowy w Gorce i Beskid, Miasto Dzieci Świata, Teatr Lalek Rabcio, a także baza św. Mikołaja to główne atuty Rabki Zdroju. Usytuowana jest niezwykle malowniczo, w kotlinie u podnóża Gorców na wysokości m n.p.m. Z Rabki Zdroju roztaczają się piękne widoki na masyw Lubonia Wielkiego i położone na zachodzie pasmo babiogórskie. To właśnie w naszym mieście początek bierze wiele szlaków turystycznych podkreśla Ewa Przybyło, burmistrz Rabki Zdroju. Na terenie Parku Zdrojowego stoi pomnik Papieża Jana Pawła II turysty, przy którym rozpoczyna się Szlak Papieski w Gorce i Beskid. Szlak biegnie przez ulubione miejsca, którymi wędrował Karol Wojtyła dodaje... To z Rabki Zdroju rozpoczynają swój bieg szlaki: niebieski na Luboń Wielki; żółty Rabka Zaryte Luboń Wielki; zielony na Luboń Wielki; żółty na Piątkową; żółty Rabka Zaryte Turbacz (1311 m n.p.m), a także czerwony na Turbacz. Zachęcamy do wędrówek po Gorcach i Beskidzie m, bowiem roztaczają się stamtąd wspaniałe widoki na Tatry, Babią Górę, Pieniny zachęca burmistrz Przybyło. Rabka Zdrój troszczy się także o piechurów, którzy nad górskie wędrówki, wolą spacery o nieco mniejszym stopniu trudności. Zostały wytyczone i oznakowane trzy ścieżki do uprawiania tzw. Nordic Walking. Znaki mają intensywne pomarańczowe tło, więc bez problemu można dotrzeć do wybranego celu. Większość szlaków rozpoczyna się w Parku Zdrojowym u zbiegu ulic Orkana i Chopina. Znajduje się tam duża tablica z mapą wraz z naniesionymi na niej trasami: szlak niebieski najkrótszy po Parku Zdrojowym (2,4 km długości); szlak zielony ze Śmietanowej w Zarytem na Luboń Wielki 4,8 km długości; szlak niebieski z Zarytego na Luboń Wielki 3,5 km długości; szlak czarny z Parku Zdrojowego na Krzywoń 4,8 km długości; szlak czerwony z Parku Zdrojowego do Schroniska PTTK Stare Wierchy 8,9 km długości; szlak niebieski z Parku Zdrojowego do schroniska PTTK Stare Wierchy 5,4 km długości i szlak zielony z Plaskówki do bacówki PTTK na Maciejowej 6 km długości. Rabka, obok głównej funkcji leczniczej i uzdrowiskowej staje się więc niezwykle atrakcyjnym ośrodkiem turystycznym. Trzeba też podkreślić, że z roku na rok jest piękniejsza. Obecnie trwa rewitalizacja Parku Zdrojowego w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Odnowione zostaną ścieżki, będzie nowe oświetlenie, zieleń, a także tzw. mała architektura. Unowocześnione zostaną place zabaw, rozbudowana ścieżka zdrowia, zmodernizowane korty tenisowe, a także fontanna. Nowy wystrój otrzyma również słynny Plac Pod Grzybkiem przypomina burmistrz Ewa Przybyło. Najważniejszym miejscem Rabki jest rozległy Park Zdrojowy, w którym znajduje się tężnia solankowa i pijalnia wód mineralnych. W tężni znajduje się specjalna kolumna obudowana drewnianym rusztem, w który wetknięte są gałęzie tarniny. Ze znajdującego się pod spodem zbiornika solanka podawana jest na szczyt kolumny. Tam poprzez specjalnie do tego celu wykonaną instalację, spływa po gałązkach tarniny i tworzy wokół kolumny aerozol solankowy mówi burmistrz Rabki Zdroju. Wytworzony w ten sposób mikroklimat sprzyja profilaktyce i leczeniu górnych dróg oddechowych, zapalenia zatok, rozedmy płuc, nadciśnienia tętniczego, alergii, nerwicy wegetatywnej. Unikalne właściwości wód solankowych Rabki Zdroju powodują, że wytworzony wokół tężni aerozol nie ma równego sobie w kraju i na świecie podkreśla z dumą Ewa Przybyło, burmistrz Rabki Zdroju. Zatańczyli na szczycie Beskidzkie wyspy są niezwykle malownicze, a na jedną wiedzie często nawet kilka szlaków. Dla każdego znajdzie się więc odpowiednia trasa przekonywał Czesław Szynalik, inicjator akcji. I miał rację, co poświadczyło kilkaset osób, które różnymi ścieżkami wspięły się w minioną sobotę na szczyt Lubonia Wielkiego. Na szczycie turystów powitali gospodarze schroniska, przedstawiciele Rabki Zdroju, Gorczańskiego Oddziału Związku Podhalan, a także Rabcusie (nie tylko tańczyli i śpiewali, ale także uczyli ceprów góralskiego ). Zaszczytny tytuł Najmłodszego wędrowca przypadł ledwie 8 miesięcznemu Tomaszowi Tromiczakowi, Najstarszym został 84 letni Julian Kasprzyk. Z najbardziej odległych miejsc przybyli szczecinianie (Polska) i Słoweńcy (świat). Gospodarze zadbali również o podniebienia turystów...

4 4 URZĄD GMINY KAMIENICA Kamienica 420, Kamienica tel , , , faks: , (wew. 25) m na taką wysokość - nad poziom morza weszli zdobywcy 9 beskidzkich wysp. Pokonali więc... najwyższą górę świata himalajski Mount Everest (8848 m n.p.m.) Jasień i piękne polany D laczego na Jasień? Bo wyróżnia się pięknymi polanami Skalne i Wały oraz malowniczymi widokami na Gorce, Tatry i Beskid podkreśla Czesław Szynalik, inicjator akcji Odkrywanie Beskidu Wyspowego. Na wierzchołek wiedzie kilka szlaków. Najciekawsze z Mszany Dolnej (zielony), Lubomierza Przysłop (żółty) i Szczawy Białe (zielony). Jasień, wznoszący się 1052 m n.p.m., to trzecia, co do wysokości wyspa Beskidu Wyspowego po Mogielicy i Ćwilinie. Jego północno wschodnie stoki są strome i trudno dostępne, a żłobią je głęboko wcięte potoki. Kopułę tworzą dwa dość słabo wyróżniające się szczyty: ten drugi zwany jest Kutrzycą (1051 m n.p.m.). To pomiędzy Jasieniem i Kutrzycą znajduje się polana Skalne, z której roztacza się zachwycający widok na bliższą i dalszą okolicę. Widać z niej Mogielicę z jej olbrzymią Polaną Stumorgową, a na prawo od niej Cichoń, Ostrą, Modyń, Halę, Wysoki Wierch i Kiczorę Kamienicką z masztem przekaźnikowym oraz Gorce i Pieniny. Z polany Jasień na zboczu łączącym Jasień z Kobylicą (przy zielonym szlaku) perspektywa jest równie ujmująca. Najmłodszy i najstarszy 4 miesięczna Wiktoria Zając zdobywając Jasień została najmłodszym uczestnikiem akcji, a najstarszym wędrowcem 87 letni Władysław Klimczak z Krakowa (wszedł na Łopień). Widać Beskid Średni, Makowski i, a także Lubogoszcz, Lubomir, Łysinę, Kamiennik, Wierzbanowską Górę, a także potężną kopułę Ćwilina. Na Polanie Skalne stoi jeden z nielicznych w Beskidzie m szałasów. Na grzbiecie znajdują się wychodnie skalne, z których w zimie schodzą niewielkie lawiny dodaje Czesław Szynalik. Jasień sąsiaduje z Kobylicą i Krzystonowem. To pod tym ostatnim w lecie na pięknej polanie Wały otwierana jest studencka baza namiotowa Polana Wały. Zapraszamy na wspólne Odkrywanie Beskidu Wyspowego. Pierwsza wakacyjna wycieczka już za nami. Na Luboń Wielki wspięło się blisko czterysta osób. Z Irlandii i Włoch Wędrowcy dopisali, pogoda była wspaniała, a widoki zapierały dech w piersiach tak Czesław Szynalik, inicjator akcji wspomina niedzielną wędrówkę na Jasień, trzecią, co do wysokości wyspę Beskidu Wyspowego (wyżej wznoszą się tylko Mogielica i Ćwilin). Wędrowcy wyruszyli szlakiem z Białego. Po drodze zaszli do Bazy Namiotowej na Wałacha. Zostali tam niezwykle gościnnie przyjęci podkreśla Czesław Szynalik. W niedzielę okazało się, że na szczyt, wznoszący się 1052 m n.p.m. dotarło z różnych stron ponad czterysta osób. W pięknej scenerii Polany Skalne mszę św. odprawił ks. Paweł Kurzeja opowiada Czesław Szynalik. Wspaniale sprawili się również gospodarze gminy Kamienica. Jarosław Augustyniak ugościł uczestników rajdu pyszną kiełbasą z grilla, wystąpiła kapela regionalna, rozegrano wiele konkursów. Nic więc dziwnego, że wszystkim humory dopisywały podkreśla. Warto wspomnieć i to, że w konkursie wiedzy o Beskidzie m zwyciężył Adrian Cieślik. Na szczycie wędrowcy nie tylko podziwiali pięknie widoki na Beskid, Beskid Sądecki, Gorce i Tatry ale także mogli zażyć kąpieli... słonecznej. Tu okazało się, że czteromiesięczna Wiktoria Zając została Najmłodszą zdobywczynią Jasienia. Na szczyt wspiął się również 84 letni Julian Kasprzyk, któremu już po raz drugi przypadł zaszczytny tytuł Najstarszego zdobywcy beskidzkiej wyspy (pierwszy na Luboniu Wielkim). Z najbardziej odległych miejsc przybyli gdańszczanie (Polska) oraz mieszkańcy Irlandii i Włoch (świat). GMINA KAMIENICA W malowniczej dolinie Kamienicy G mina Kamienica to jedna z najpiękniej położonych gmin województwa małopolskiego. Odnajdziemy ją w dolinie Kamienicy. Mamy czyste powietrze i wspaniały mikroklimat, piękne lasy i zdroje ze źródlaną wodą, wielowiekową i barwną historię, ale także pięknie zapisane karty z historii najnowszej podkreśla Władysław Sadowski, od 12 już lat wójt gminy Kamienica. Gmina jest też doskonałym punktem wypadowym w Gorce i Beskid. Obszar gminy należy do dwóch subregionów klimatycznych Beskidu Wyspowego i Gorców. Najcieplejszymi miesiącami są lipiec i sierpień. Na polach i łąkach rosną krokusy, storczyki, a także lilie złotogłowy. W lesie można napotkać sarny, jelenie, dziki, rysie, borsuki, a nawet wilki dodaje wójt Sadowski. Nad tym wszystkim panuje Jasień. Malowniczo bowiem wznosi się ponad Półrzeczkami, Lubomierzem, Łętowem i Szczawą. U podnóża Jasienia położona jest Szczawa ze swoimi wodami leczniczymi i piękną kartą partyzancką, dalej Kamienica siedziba gminy i doskonała baza wypadowa w góry przypomina Czesław Szynalik. I w jednej, i w drugiej miejscowości sporo jest pensjonatów i gospodarstw agroturystycznych, w których można liczyć na smaczne regionalne potrawy. W górach też można skorzystać z noclegu np. w Bazie Studenckiej na Polanie Wały lub w którejś z bacówek pasterskich dodaje Czesław Szynalik. Przepięknie wyglądają doliny potoków spływających ze stoków Jasienia. Wpadają do Kamienicy Gorczańskiej i Łososinki, dopływu Jurkówki. Mamy również bogate szczawy przypomina Władysław Sadowski. Wody mineralne alkaliczno słone, alkaliczno siarczane i żelaziste najobficiej występują w Szczawie. Od lat staramy się o utworzenie uzdrowiska zapewnia wójt Kamienicy. Budujemy w Szczawie pijalnię wód mineralnych. Otwarta zostanie w sierpniu. Choć źródła mineralne w Szczawie znane były Janowi Długoszowi, co odnotowano już w XV stuleciu, to jednak ich oficjalne odkrycie nastąpiło dopiero trzy wieki później, a to za sprawą Staszica i Hacqueta. Niewielu też pamięta, że Kamienicę i Szczawę łączy także hutnictwo! W XIX stuleciu Maksymilian Marszałkowicz, pan tych terenów, wybudował w obydwu miejscowościach niewielkie zakłady przeróbki rudy żelaza. W czasie okupacji niemieckiej w Szczawie stacjonowało dowództwo I Pułku Strzelców Podhalańskich. Co roku w Szczawie odbywa się w sierpniu Odpust Partyzancki uroczystość patriotyczno religijna poświecona żołnierzom i partyzantom I Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej przypomina wójt Władysław Sadowski. Wieś zamieszkują Górale Biali zbliżeni gwarą, ubiorem i obyczajami do górali sądeckich.

5 5 GMINA I MIASTO MSZANA DOLNA Urząd Gminy Mszana Dolna Mszana Dolna ul. Spadochroniarzy 6 Tel gmina@mszana.pl URZĄD MIASTA MSZANA DOLNA ul. Piłsudskiego Mszana Dolna tel , fax: miasto@mszana-dolna.pl gmina@mszana.pl Wśród beskidzkich wysp O 9 powodach, dla których warto odwiedzić gminę Mszana Dolna mówi wójt Tadeusz Patalita GLISNE: To najmniejsza wieś gminy Mszana Dolna. Położona jest malowniczo wśród zalesionych wzgórz, na przełęczy pomiędzy pasmem Lubonia Wielkiego a Szczebla. W wiosce znajduje się kościółek Najświętszego Serca Jezusowego, a w nim płaskorzeźba Ostatnia Wieczerza. Wstąpić można również do malowniczej pasieki J. Lupy. KASINA WIELKA: Położona jest u stóp Śnieżnicy i Lubogoszczy. Na zabytkowej stacji PKP kręcono wiele filmów, m.in. Listę Schindlera, Boże skrawki, Katyń. Jest tu schronisko rekolekcyjno rekreacyjne na Śnieżnicy; drewniany kościółek z XVII w. Ludową tradycję kultywują Kasinianie Zagórzanie oraz orkiestra dęta Echo Zagórzan. To tu urodziła się i mieszka złota medalistka igrzysk w Vancouver, podwójna mistrzyni świata i zdobywczyni Pucharu Świata w biegach narciarskich Justyna Kowalczyk. KASINKA MAŁA: Chronią ją Szczebel, Kiczora i Lubogoszcz. Znajduje się w niej: murowany kościół z XIX w. z cennym ołtarzem barokowo neogotyckim; Baza Szkoleniowo Wypoczynkowa Lubogoszcz na wysokości 600 m n.p.m.; jedyna w okolicy dobrze zachowana chałupa kryta strzechą ; willa, w której mieszkał i tworzył Jan Józef Szczepański; Zimna Dziura grota lodowa na północnym stoku Szczebla. Tradycję kultywaują orkiestry dęte: Echo Gór i Sami Swoi oraz schola Jedność. LUBOMIERZ: Świat słonecznych polan i hal, którego atutem jest interesujące położenie gwarantujące wspaniałe wycieczki np. na Kudłoń, u którego stóp znajduje się olbrzymi głaz nazywany Kudłońskim Bacą. Są tu: kościół drewniany z pocz. XX w.; drewniany szałas zwany Papieżówką, w którym w latach 70. przebywał kardynał Wojtyła (bruk przed wejściem ułożył własnoręcznie). ŁĘTOWE: Mała wieś letniskowa z wieloma kwaterami prywatnymi jest doskonałym punktem wypadowym na: Kobylicę, Ostrą, Witową, Ogorzałą. ŁOSTÓWKA: Oprócz malowniczych krajobrazów i urokliwych miejsc w Łostówce odnajdziemy piękne, drewniane domy z charakterystycznym zdobnictwem regionalnym, stare przydrożne kapliczki i kaplice m.in. św. Barbary z początku XIX w. Szlaki turystyczne na Ćwilin, Jasień przez Groń, Ogorzałą i Ostrą sprzyjają uprawianiu turystyki pieszej, rowerowej i konnej. MSZANA GÓRNA: Jest to jeden z najpiękniejszych zakątków Polski, tzw. Region Zagórzański, stanowiący doskonały punkt wypadowy w Gorce i Beskid. W Mszanie Górnej prężnie działa orkiestra dęta oraz Młodzieżowy Zespół Folklorystyczny Dolina Mszanki, a także orkiestra dęta OSP. OLSZÓWKA: Może pochwalić się wieloma szlakami turystycznymi; licznymi odkrywkami geologicznymi występującymi wzdłuż doliny potoku Olszówka; z pomnikami przyrody oraz okazami gorczańskiej fauny i flory. Prężnie działa ludowe Koło Gospodyń Wiejskich oraz Kapela Regionalna Olszowianie, repertuar nie tylko religijny wyśpiewuje schola Nadzieja. To właśnie tutaj, na pamiątkę spotkań w latach arcybiskupa krakowskiego kardynała Karola Wojtyły z młodzieżą oazową i pogodnych spotkań przy ognisku w Raju w towarzystwie kapelana ks. Stanisława Dziwisza, wytyczona została Droga Kardynała Karola Wojtyły. GMINA MSZANA DOLNA 84 letni Julian Kasprzyk z Mszany Dolnej może cieszyć się z korony Beskidu Wyspowego zdobył wszystkie 9 szczytów! RABA NIŻNA: Największym jej bogactwem są walory krajobrazowo przyrodnicze, a do osobliwości przyrodniczych należy jaskinia położona w pobliżu Perci Borkowskiego. Z zabytków warto wymienić klasycystyczny murowany dwór rodziny Chomentowskich (obecnie DW Energetyk) i kapliczkę z 1832 r., przystanek kolejowy z końca XIX (kręcono tu zdjęcia do filmów m.in. Przygody dobrego wojaka Szwejka, Niemcy ). Śladami przodków podąża Dziecięcy Zespół Regionalny Mali Rabianie. To dziewięć najważniejszych powodów, by odwiedzić Gminę Mszana Dolna zachęca Tadeusz Patalita, wójt gminy. Oczywiście można by ich jeszcze sporo wymienić. Gwarancją udanego wypoczynku są gościnni mieszkańcy, wysoki standard świadczonych usług, świeże powietrze, sporo szlaków turystycznych, a także malownicze krajobrazy dodaje Tadeusz Patalita. FOT. ŁUKASZ KAJOR Śniegu nie było Śnieżnicę zdobyło ponad 500 osób mówił zadowolony Czesław Szynalik, inicjator akcji. Większość na podbój kolejnej beskidzkiej wyspy wyruszyła z Kasiny Wielkiej. Z Widlatej Góry (1006 m n.p.m.), bo i tak często zwana jest Śnieżnica, roztacza się piękny widok na Beskid i Średni. Dlaczego Śnieżnica? Bo płaty zleżałego śniegu zalegające w zagłębieniu poniżej najwyższego szczytu co zauważono już w XIII stuleciu zwiąc ją Górą Śnieżną można było znaleźć jeszcze w lecie. A dlaczego Widlata Góra? Ponieważ posiada trzy wierzchołki: Na Budaszowie (główny), Wierchy i Nad Stambrukiem. W 1927 roku jej wierzchołek tak zafascynował ks. Józefa Winkowskiego, że postanowił wznieść na jego południowo zachodnim stoku ośrodek turystyczny. Pierwsi goście pojawili się w nim w 1936 r. I służy wędrowcom do dziś. 120 turystów znajdzie tu upragnioną ciszę i malownicze widoki. Z wielkim sercem o ośrodek dba ks. Jan Zając podkreśla Czesław Szynalik. Nic więc dziwnego, że Śnieżnica tętni życiem przez cały rok. Można tu uprawiać turystykę pieszą i rowerową. Roztacza się z niej piękny widok na Beskid i Średni, a także na historyczny szlak kolejowy Chabówka Nowy Sącz. Jest też leśny rezerwat przyrody Śnieżnica. Śnieżnica bywa zwana także Widlatą Górą Ś nieżnica (1006 m n.p.m.), przez mieszkańców zwana także Widlatą Górą, to jeden z bardziej charakterystycznych szczytów Beskidu Wyspowego. Dlaczego zwana jest Widlatą Górą? Ponieważ posiada trzy wierzchołki: Na Budaszowie (główny), Wierchy i Nad Stambrukiem. Śnieżnica już w XIII wieku zapisana była w dokumentach, jako góra Śnieżna. Jej nazwa wywodzi się od płatów śniegu zalegających długo w zagłębieniu pod najwyższym z jej trzech szczytów. Poniżej głównego wierzchołka góry na północnym stoku ukryty jest w gęstwinie buków otwór niewielkiej jaskini, częściowo zasypanej, zwanej Piwnicą. Na Śnieżnicę możemy wyjść szlakiem niebieskim z Gruszowca lub Kasiny Wielkiej. Są to dosyć strome podejścia pośród mieszanego lasu, trwające około 1,5 godz. Wzdłuż szlaku możemy spotkać małe polany, które dostarczają wielu wrażeń widokowych, są również ostoją naturalnej roślinności beskidzkiej. Na głównym szczycie Śnieżnicy możemy znaleźć kamień graniczny z 1789 r. z napisem odnoszącym się do Stanisława Małachowskiego, referendarza koronnego. Szczyt Śnieżnicy wyjątkowo dobrze nadaje się do obserwacji wschodu słońca, gdyż na stronę wschodnią grzbiet góry opada w głęboką dolinę. W podszczytowej części północnego stoku góry utworzono 4 września 1968 r. rezerwat przyrody, który obejmuje różnowiekowy ( lat) drzewostan bukowy. W runie leśnym rezerwatu można spotkać: czosnek niedźwiedzi, konwalijkę, zawilca i szczawnika zajęczego. Śnieżnica to również znany stok narciarski, który służy entuzjastom sportu zimowego. Do wyciągu prowadzi szlak zielony z Gruszowca, lub droga od stacji kolejowej w Kasinie Wielkiej. Po drodze mijamy Młodzieżowy Ośrodek Rekolekcyjny i schronisko na Śnieżnicy, w którym możemy znaleźć wygodny nocleg. KAZIMIERZ BOREK

6 6 URZĄD GMINY WIŚNIOWA Wiśniowa Wiśniowa tel fax URZĄD GMINY JODŁOWNIK Jodłownik 198 Plac III Rzeczypospolitej tel fax Ciecień, Księża Góra i Grodzisko W śród drzew r o s n ą - cych na stokach Ciecienia (829 m n.p.m.) przemykał niegdyś król Władysław Łokietek, polując na dziką zwierzynę. W nieco bliższych nam czasach Ciecień stał się schronieniem partyzantów 1 Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej. Pasmo Cietnia, bo i tak czasem bywa zwany, tworzą Ciecień, Księża Góra i Grodzisko. Wierzchołek jest zarośnięty więc szybciej zapewni miły chłód, niż piękne widoki. Za to pod szczytem jest malownicza polana, z której roztaczają się wspaniałe widoki na Beskid Zającowie z Szyku (dwie rodziny), Klichowie z Zawiercia oraz Musiałowie z Krakowa to najliczniejsze rodziny, które wędrowały malowniczymi ścieżkami Beskidu Wyspowego, zdobywając co najmniej 8 szczytów tyle kilometrów przejechała rodzina Klichów z Zawiercia, by odkrywać tajemnice Beskidu Wyspowego. i Beskid Średni. Ciecień łączy też dwie gminy: Jodłownik z sadami i Wiśniową z pięknym drewnianym kościółkiem podkreśla Czesław Szynalik, inicjator akcji Odkrywanie Beskidu Wyspowego. Polana jest też doskonałym miejscem startu dla paralotniarzy dodaje. I będzie ich można zobaczyć w akcji w najbliższą niedzielę, podczas zdobywania czwartej już beskidzkiej wyspy. Na Ciecień wyruszamy w niedzielę szlakiem zielonym sprzed klasztoru w Szczyrzycu. Warto wspomnieć, że wychowankiem cysterskiej Akademii Szczyrzyckiej był Władysław Orkan, piewca beskidzkiej i podhalańskiej ziemi przypomina Czesław Szynalik. GMINA WIŚNIOWA Z Wiśniowej w kosmos Cz yste powietrze i niezwykły mikroklimat, piękne zabytki i... obserwatorium astronomiczne, tonące w zieleni wyspy otaczające murem malowniczą kotlinę i wartkie potoki górskie żłobiące głębokie jary, starannie pielęgnowane tradycje ludowe i gościnni gospodarze, którzy nie żałują wybornego jadła. W promieniu kilkudziesięciu kilometrów nie ma dużych zakładów przemysłowych. W 2007 r. uzyskaliśmy ogólnopolski certyfikat Fair Play w kategorii turystycznej podkreśla z dumą Julian Murzyn, wójt Gminy Wiśniowa. Do najcenniejszych zabytków należy modrzewiowy kościół z dzwonnicą wzniesiony w latach Gmina Wiśniowa położona jest we wschodniej części powiatu myślenickiego, na pograniczu Beskidu Średniego i Wyspowego na wysokości od 320 do 904 m n.p.m. Niegdyś na szczycie Grodziska oddzielającego Wiśniową od Raciechowic wznosiła się niewielka warownia obronna (w XIII stuleciu została spalona przez Tatarów). Niezwykłą atrakcją na skalę nie tylko Polską jest odbudowane obserwatorium astronomiczne na Lubomirze (904 m n.p.m.) w Węglówce. Obok można również zobaczyć fragment zniszczonego w 1944 r. przez Niemców budynku Stacji Astronomicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stacja astronomiczna zapisała się w historii dwoma odkryciami komet. 3 kwietnia 1925 r. Lucjan Orkisz odkrył pierwszą polską kometę (Orkisz 1925 C), a 17 lipca 1936 r. współodkrywcą komety Kaho Kozik Lis został Węglowianin, Władysław Lis przypomina wójt Julian Murzyn. Wiśniowa pochwalić się może również powstałym niedawno zalewem rekreacyjnym, a także licznymi gospodarstwami agroturystycznymi. Może też uchodzić za mekkę sportów ekstremalnych, a wszystko za sprawą paralotniarzy, którzy znaleźli swoje miejsce w Gminnym Ośrodku Kultury i na... okolicznych stokach. A to tylko przedsmak tego, co czeka nas w gminie Wiśniowa. Indianie i opactwo U rodzie krajobrazu i tu nie można nic zarzucić. Gospodarze są gościnni, a jadło smaczne. Zabytków, i to wybitnych dzieł sztuki, jest również pod dostatkiem. Są i piękne legendy, a także wspaniałe karty z historii nie tak odległej przecież. Nie pozostaje zatem nic innego, jak tylko wybrać się do gminy Jodłownik. Nasza gmina jest doskonałą bazą wypadową w Beskid podkreśla Paweł Stawarz, wójt gminy Jodłownik. Od zachodu granic gminy strzeże wyniosły Ciecień (829 m n.p.m.), a od wschodu Kostrza (719 m n.p.m.). Doliną jodłownicką wije się Owsianka, a szczyrzycką przedziera się Stradomka. Gmina Jodłownik ma też nietuzinkowe skarby. Do najcenniejszych należy opactwo cysterskie w Szczyrzycu. Za jego siedemnastowiecznymi murami kryją się wspaniałe i dużo starsze skarby kultury i sztuki. Szczególne walory posiada krucyfiks z XV stulecia, o wiek młodsza kamienna kropielnica, a także łaskami słynący obraz Matki Bożej Szczyrzyckiej. GMINA JODŁOWNIK Malownicze drewniane kościoły stoją w Szyku (piękny obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem z około 1530 r.), Jodłowniku (wspaniała rokokowa polichromia z 1764 r. z medalionami świętych) i Wilkowisku (późnorenesansowa ambona z XVI wieku). Nie tak dawno wśród zielonych wysp zadomowili się Indianie. W Szczyrzycu wznieśli naturalnej wielkości, malowane i w pełni wyposażone tipi, ogromny namiot wojenny, a także indiańską saunę (szałas pary). Warto również zajrzeć do gospodarstwa agroturystycznego Koziarnia komfortowe noclegi, pyszne jedzenie, wędkowanie, grzybobranie, a także sauna ogrodowa przy... wodospadzie. Co roku 15 sierpnia odbywa się w Szczyrzycu Święto Owocobrania połączone z Jarmarkiem Cysterskim oraz targami tradycyjnej i regionalnej żywności przypomina wójt. Bliskie sąsiedztwo gór sprawia, że w naszej gminie klimat ma charakter podgórski i górski. Spokojnie można więc oddychać pełną piersią zapewnia z uśmiechem wójt Stawarz. Nie straszna pogoda Mimo deszczowej pogody na Ciecień weszło ponad trzystu turystów. Podziwiam ich hart ducha mówi Czesław Szynalik, inicjator akcji. Wędrowano ze Szczyrzyca na Ciecień, a później do Wiśniowej. Organizatorzy gminy Jodłownik i Wiśniowa zadbali o bogaty i atrakcyjny program dodaje Czesław Szynalik. Mszę św. na polanie pod szczytem odprawił ojciec Andrzej Chucher, przeor opactwa Ojców Cystersów w Szczyrzycu. Potem z werwą i animuszem zaśpiewali i zatańczyli nie zważając na zacinający deszcz Szczyrzycanie. Wszystkich wędrowców częstowano doskonałym bigosem i kiełbasą.

7 7 URZĄD GMINY LUBIEŃ Lubień 50 Tel.: Fax.: gmina@lubien.pl GMINA I MIASTO MSZANA DOLNA Urząd Gminy Mszana Dolna Mszana Dolna ul. Spadochroniarzy 6 Tel gmina@mszana.pl URZĄD MIASTA MSZANA DOLNA ul. Piłsudskiego Mszana Dolna tel , fax: miasto@mszana-dolna.pl gmina@mszana.pl Ze Szczebla spływały szczeble? S trzebel twierdzą jedni, Szczebel mówią inni. Jakkolwiek go nazwać, jest piękny i malowniczy, a szlaki na niego wiodące bardzo atrakcyjne. Wznosi się 977 m n.p.m., obmywają go zaś urokliwie wijące się: rzeka Raba i potok Tenczyński. Jego nazwę niektórzy wywodzą od... strzebli potokowej, ryby niegdyś obficie występującej w okolicznych potokach. Na zboczu Małego Strzebla (Małego Szczebla) znajduje się niezwykła jaskinia, którą nie bez powodu nazwano Zimną Dziurą. Lód utrzymuje się w niej aż do późnego lata zapewnia Czesław Szynalik, inicjator akcji. Szczebel wieńcem otaczają Mszana Dolna, Glisne, Tenczyn, Lubień i Kasinka Mała. Gmina Lubień, jako pierwsza gmina spośród gmin wchodzących w skład Forum Beskidu Wyspowego ustawiła przy szlaku, a także na szczycie Szczebla tzw. małą architekturę. Turyści mogą więc już odpocząć przy pięciu ławostołach, jest tablica z mapą, słupek informacyjny, a wszystko wykonane w jednym stylu mówi zadowolony Czesław Szynalik. Wędrowcy na trasę wyruszą o godz. 9 pod opieką profesjonalnego przewodnika sprzed Urzędu Gminy w Lubniu. Pójdziemy czarnym szlakiem. Po drodze czekają na nas piękne widoki i wiele atrakcji zapewnia Danuta Burtan, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Lubniu. Mszę św. polową na szczycie odprawi ks. Robert Nęcek, rzecznik krakowskiej Kurii Biskupiej w asyście miejscowych księży. Potem wystąpią Toporzanie z Tenczyna, a następnie zagra Orkiestra Dęta Echo Gór z Kasinki Małej podkreśla Barbara Dziwisz, pełnomocnik wójta gminy Mszana Dolna. Na szczycie odbędą się również pokazy ratownictwa górskiego zorganizowane przez GOPR, a przewodnicy COTG PTTK opowiedzą anegdotki o Szczeblu i Beskidzie m. Każdy zaś będzie mógł wzmocnić siły kiełbaską z grilla. Nie zabraknie konkursów z nagrodami, a także wyboru najmilszego, najmłodszego i najstarszego uczestnika wyprawy na Szczebel, a to wszystko uwiecznimy na zbiorowej fotografii przypomina dyrektor Danuta Burtan. Przez Szczebel prowadzą dwa szlaki: tzw. papieski oraz czarny, a z daleka już widać łopoczącą na wietrze flagę Polski. W otoczeniu pięknych drzew znajduje się pomnik Jana Pawła II, a także krzyż upamiętniający śmierć ks. kanonika Józefa Stanko, wicerektora Krakowskiego Seminarium Duchownego. Spod szczytu można podziwiać rozległe widoki na Lubomir, Lubogoszcz i dolinę Raby. Wschodnie zbocze Szczebla jest bardzo strome. To na nim znajdują się urokliwe wychodnie skalne mówi Czesław Szynalik. Słoneczna gmina S łońce jest symbolem światła i życia, symbolizuje także moc i zwycięstwo nad siłami ciemności. Symbolizuje również rekreacyjno turystyczny charakter gminy tak brzmi opis herbu gminy Lubień, który wybrali mieszkańcy. I to nie teraz, ale już przed wiekami. Słońce występowało jako znak napieczętny na najstarszej pieczęci wsi Lubień używanej od końca XVIII wieku do II połowy XIX wieku podkreśla Kazimierz Szczepaniec, wójt gminy Lubień. Na tarczy herbowej znalazł się również róg myśliwski. Przypomina on nie tylko tradycje łowieckie mieszkańców, ale także ród Jordanów z Zakliczyna wielce zasłużony dla tych okolic pieczętujący się herbem Trąby. Warto wspomnieć, że w tym roku Lubień uroczyście obchodzi 650 lecia lokacji wsi, której dokonał król Kazimierz Wielki. Gmina Lubień, otoczona malowniczymi pasmami Beskidu Wyspowego i Beskidu Średniego, to brama od strony Krakowa na Podhale i Nowosądecczyznę. Na jej terenie GMINA LUBIEŃ krzyżują się: popularna zakopianka i droga Nowy Sącz Wadowice. Położenie poszczególnych sołectw między pasmami gór i lasów zapewnia zdrowy mikroklimat. Gmina jest więc doskonałym miejscem wypoczynku, nabierania sił witalnych i duchowych podkreśla wójt Szczepaniec. A do tego piękne panoramy, malowniczo wijące się rzeki i potoki, lodowa Zimna Dziura (jedyna tego rodzaju jaskinia w zachodniej części Beskidu Wyspowego), bogata fauna i flora, smaczne jadło i gościnni gospodarze. W Rabie kąpać można się latem, ale wędkować już praktycznie cały rok. Na turystów czekają zaś liczne gospodarstwa agroturystyczne i... zdrowa żywność. Gmina jest też doskonałą bazą wypadową na Luboń Wielki (1022 m n.p.m.), Szczebel (977 m n.p.m.), Zembalową (859 m n.p.m.), Kiczorę (726 m n.p.m.), a także Łysinę (891 m n.p.m.). Przez naszą gminę wiedzie także sentymentalny Szlak Papieski przypomina wójt Kazimierz Szczepaniec. Gwiazda filmowa S pokój, cisza, świeże powietrze, piękne widoki, szlaki piesze i rowerowe, interesujące zabytki, bogata i długa historia, a także plenery, które doceniają filmowcy to najważniejsze atuty gmina Mszana Dolna. Gwarancją udanego wypoczynku są gościnni mieszkańcy, wysoki standard świadczonych usług, a także niezwykły mikroklimat mówi Tadeusz Patalita, wójt gminy Mszana Dolna. Na pewno każdy znajdzie tu coś dla siebie dodaje. Dlaczego warto odwiedzić gminę Mszana Dolna? Glisne choćby tylko ze względu na położenie miejscowość rozłożyła się malowniczo wśród zalesionych wzgórz, na przełęczy pomiędzy Luboniem Wielkim a Szczeblem. W Kasinie Wielkiej na zabytkowej stacji PKP kręcono m.in. Listę Schindlera, Boże skrawki, Katyń. Na Śnieżnicy jest schronisko rekolekcyjno rekreacyjne, a we wsi piękny drewniany kościółek z XVII stulecia. Szczebel, Kiczora i Lubogoszcz chronią Kasinkę Mała. W środku murowanego kościoła GMINA MSZANA DOLNA z XIX wieku znajduje się cenny barokowo neogotyckim ołtarz, a na Lubogoszczy Baza Szkoleniowo Wypoczynkowa. Lubomierz może pochwalić się pięknymi polanami i halami. Odnajdziemy tu również Papieżówkę, szałas, w którym w latach 70 ych przebywał kardynał Wojtyła. Łętowe to doskonała baza wypadowa na Kobylicę, Ostrą, Witową, Ogorzałą. Z Łostówki szlaki wywiodą nas na Ćwilin, Jasień przez Groń, Ogorzałą i Ostrą. Mszana Górna nie bez powodu uchodzi za jeden z najpiękniejszych zakątków Polski. Chlubą Olszówki są odkrywki geologiczne w dolinie potoku Olszówka, a także Drogą Kardynała Karola Wojtyły. Bogactwem Raby Niżnej są krajobrazy i przyroda. Na przystanku kolejowym z końca XIX wieku kręcono zdjęcia do m.in. Przygód dobrego wojaka Szwejka. To tylko najważniejsze powody, by odwiedzić naszą gminę zachęca Tadeusz Patalita wójt gminy Mszana Dolna. Góra szczebli Na Szczebel weszło ponad 1300 osób mówi zadowolony Czesław Szynalik, inicjator akcji. To już piąta zdobyta w wakacje beskidzka wyspa. Zdecydowana większość wybrała w niedzielę czarny szlak, najtrudniejszy w Beskidzie m. Wędrowała nim i czteromiesięczna Faustynka Dudzik z Kasinki Małej (najmłodsza uczestniczka wyprawy na Szczebel), i 85 letni Tadeusz Kucz z Krakowa (najstarszy piechur na szlaku). Długi wąż piechurów wił się sprzed Urzędu Gminy w Lubniu, aż na Szczebel. Turyści wykazali się wielkim hartem ducha. Wędrówka wymagała bowiem sporego wysiłku, ale dostarczyła też wielu emocji i adrenaliny podkreśla Czesław Szynalik. Organizatorzy gminy Lubień i Mszana Dolna zadbali o bogaty i niezwykle atrakcyjny program. Mszę św. polową odprawili ks. Robert Nęcek, ks. Franciszek Bobeł, ks. Józef Maciążka, a także o. Marek Potoczny. Po mszy św. koncert dała orkiestra Echo Gór z Kasinki Małej, a następnie wystąpili Toporzanie z Tenczyna. O podniebienia turystów zadbała firma Markam z Kasinki Małej serwując ponad 1500 porcji pysznej kiełbasy z grilla dodaje. Rozegrano też wiele konkursów. Tytułem najmilszej zdobywczyni Szczebla uhonorowano Laurę Rudawską Guzik, a najmilszym wędrowcem został Andrzej Cyrwus z Mszany Dolnej. W konkurencji rozbijania namiotu wygrał Tenczyn, przed Nowym Targiem i... Filadelfią. W pakowaniu plecaka również bezkonkurencyjni byli reprezentanci Tenczyna, pokonując tym razem turystów z Krakowa. Trwałym śladem akcji są tablice, ławostoły i słupki informacyjne na Szczeblu (gmina Lubień), Łopieniu (gmina Dobra), Ćwilinie (gmina Dobra), Mogielicy (gmina Słopnice), Lubogoszczy (Koło Pszczelarzy w Mszanie Dolnej).

8 8 URZĄD GMINY DOBRA Dobra Dobra tel , faks: wew Najłagodniejsza trasa wiodła z Dobrej na Łopień, a z Łopienia na Przełęcz Rydza Śmigłego. Na Łopieniu złoto znajdowano? G dzie szukać złota na Łopieniu? Niektórzy twierdzą, że na samym szczycie, inni, że na pagórku zwanym Ostrysem. Nie dziwi więc, że Łopień często bywa zwany również Złotopieniem. Na grudki cennego kruszcu najłatwiej ponoć natrafić na wierzchołku Łopienia. Trzeba tylko trochę pomyszkować wśród kamieni. Bywało i tak, że bryłki złota wykopywały kopytami krowy lub owce. Niektórzy zaklinają się, że wśród dorodnych buków widzieli tajemniczego dziadka zbierającego kamienie, które potem przetapiał w kuźni na złoto. Niestety, to wszystko legendy. Mimo to Łopień i tak jest fascynującą górą. W gęstych lasach żyje tu choćby... para rysi, która stała się znakiem rozpoznawczym akcji informuje z uśmiechem Czesław Szynalik, inicjator tej niezwykłej akcji. Wielkim bogactwem Łopienia są liczne jaskinie. Piękna jest też rozległa polana na szczycie, nadająca się idealnie na górski biwak dodaje. Pod Ostrysem ma znajdować się wejście do jaskini przez którą wiedzie podziemny korytarz aż na Mogielicę. Miejscowi górale twierdzą, że dawniej chowano się tutaj przed poborem do wojska. Ponoć chętnie gościli w niej również zbójnicy. Łopień charakteryzuje się gęsto zalesionymi zboczami oraz trzema stosunkowo płaskimi wierzchołkami. Najbardziej atrakcyjny szlak prowadzi na niego z Przełęczy Rydza Śmigłego do Dobrej. Dlaczego akurat tu znajduje się przełęcz Rydza Śmigłego? To na pamiątkę zwycięskiej bitwy 23 i 24 listopada 1914 r. którą stoczył w tym miejscu I Pułk Legionów dowodzony przez mjr Edwarda Rydza Śmigłego z kozakami gen. Drogomirowa przypomina Czesław Szynalik. Na Łopieniu są ogromne polany i uroczyska, a także mokradła i jaskinie. Jaskinie te należą do największych w Beskidzie m, a nawet w całych polskich Karpatach Zewnętrznych twierdzi Benedykt Węgrzyn, wójt gminy Dobra. Odkryto do tej pory 24 jaskinie i schroniska podskalne, z czego trzy przekraczają 100 m długości. Najbardziej znaną i odwiedzaną jaskinią Łopienia jest Jaskinia Zbójecka. Ma 404 m długości oraz 16 m głębokości. Znajduje się na trzecim miejscu pod względem długości wśród beskidzkich jaskiń pseudokrasowych. Jest chronionym pomnikiem przyrody między innymi z powodu licznej kolonii nietoperzy przypomina wójt Węgrzyn. Warto też wspomnieć i o Jaskini Czarci Dół (140 m długości i 14 m głębokości, kilka poziomów połączonych szczelin powstałych na skutek odrywania się części góry) i Jaskini Złotopieńska Dziura (105 m długości i 10 m głębokości). GMINA DOBRA W sercu Beskidu Wyspowego Ł opień, Mogielica, Ćwilin i Śnieżnica tworzą niezwykły pierścień beskidzkich wysp. W jego sercu, w urokliwych dolinach rzek Łososiny i Stradomki, znajduje się malowniczo położona gmina Dobra. Każdy z tych szczytów ma wiele do zaoferowania turystom. Na najwyższym Mogielicy 1171 m n.p.m. dwa lata temu stanęła 20 metrowa, drewniana wieża widokowa. Przy bezchmurnej pogodzie można z niej podziwiać nie tylko pełną panoramę pobliskich gór, ale także niemal całe województwo małopolskie zapewnia Benedykt Węgrzyn, wójt gminy Dobra. Ćwilin (1071 m n.p.m.) staje się mekką paralotniarzy, a także tych turystów, którzy lubią rozległe i piękne panoramy. W Śnieżnicy (1007 m n.p.m.) czasem zwanej także Widłakiem lub Widlatą Górą znajduje się Piwnica. By odnaleźć tę niewielką jaskinię trzeba dotrzeć do ścianki skalnej (znajdującej się kilkanaście metrów na północ od kopuły szczytowej). U jej podnóża, znajduje się częściowo zasypany otwór Z okazji akcji Poczta Polska wydała okolicznościową kartkę pocztową i stempel. Również organizatorzy przygotowali okolicznościowe stemple, na każdy szczyt inny. Krakowskie Wydawnictwo Compass przygotowało mapę Beskidu Wyspowego oraz informator o tych pięknych górach. niewielkiej jaskini. W 1968 r. na Śnieżnicy utworzono rezerwat Śnieżnica, który obejmuje wierzchołkowe partie środkowego szczytu (24,92 ha), a chroni dorodne buki, a także liczne ambony i wychodnie skalne. Pod szczytem powstał Młodzieżowy Ośrodek Rekolekcyjno Rekreacyjny. Najwięcej atrakcji i tajemnic kryje Łopień dodaje wójt Węgrzyn. Na górze, która wypiętrzyła się na 951 m n.p.m., natrafimy i na ogromne polany, i uroczyska, ale także liczne jaskinie i unikatowe torfowisko wysokie. W tzw. bagnach łopieńskich lub jeziorkach miano niegdyś jak głosi legenda topić... ciała samobójców. Już same szczyty są niezwykle interesujące. A to dopiero przedsmak tego, co na nas czeka w gminie Dobra. Wielbiciele architektury mogą zajrzeć do najcenniejszego drewnianego kościółka w gminie św. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Dobrej. W Jurkowie odnajdą drewnianą świątynię z 1913 r., którą opiekuje się Matka Boża Nieustającej Pomocy, a w Skrzydlnej szesnastowieczny kościół św. Mikołaja Biskupa, który ufundował Prokop Pieniążek. Do tego gościnni gospodarze i dobre jadło, a także czyste powietrze, piękne góry, dorodne lasy, wspaniałe zabytki i bogata historia, możliwość wędkowania i kąpieli rzecznej, obfitość runa leśnego i wiele kilometrów szlaków turystycznych tak zachwala swoje tereny Benedykt Węgrzyn, wójt gminy Dobra. 800 na Złotopieniu Owiany tajemnicami Łopień zdobyło ponad 800 osób. Większość wędrowała zielonym szlakiem z Dobrej. Zdaje się, że nikt złota na szczycie nie odnalazł, ale za to wszyscy mogli pooddychać górskim powietrzem, a oczy nacieszyć pięknymi widokami mówi zadowolony Czesław Szynalik, inicjator akcji. Na Łopieniu są ogromne polany i uroczyska, a także mokradła i jaskinie. Jest gęsto zalesiony i ma trzy stosunkowo płaskie wierzchołki. Najbardziej atrakcyjny szlak prowadzi na niego z Przełęczy Rydza Śmigłego (nazwanej tak na pamiątkę zwycięskiej bitwy 23 i 24 listopada 1914 r. którą stoczył w tym miejscu I Pułk Legionów dowodzony przez mjr Edwarda Rydza Śmigłego z kozakami gen. Drogomirowa). Mszę św. polową odprawili ks. Tadeusz Piwowarski, proboszcz parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Jurkowie oraz ojciec Albin Łyda, franciszkanin z parafii Bożego Ciała na Helu. Oprawę muzyczną zapewniła Strażacka Orkiestra Dęta Tymbarski Ton informuje Czesław Szynalik. Zaszczytny tytuł najmłodszej zdobywczyni Złotopienia, bo i tak Łopień bywa często zwany, przypadł ośmiomiesięcznej Lenie Janik z Chyszówek. Najstarszym uczestnikiem wędrówki okazał się krakowianin Władysław Klimczak (rocznik 1923 r.). Z najdalszego zakątka Polski przybył Jarosław Opiła (Hel), a najdalszy zakątek świata reprezentowała Jessica Zduniewicz z Chicago. Najmilszymi uczestnikami wędrówki zostali Katarzyna Wątor z Dobrej i Piotr Broda Wyroba z Mszany Dolnej. Babą na medal wybrano Agatę Piaskowy, a Chłopem na schwał Łukasza Chalcarza. Największą wiedzą turystyczno przyrodniczą popisał się zaś Adrian Cieślik z Dobrej. Zagórzańska ziemia, niezwykła ziemia Historię tej ziemi tworzyli mnisi, właściciele wsi, kluczy, czy dzierżawnych starostw, zbójnicy, a także partyzanci w czasie wojennej zawieruchy. Tworzył ją też biedny, ale aż do pazerności pracowity lud zagórzański. Zagórzanie dla Podhalan to ludzie mieszkający za Gorcami, za górami. O przynależności mieszkańców tego terenu do wielkiej góralskiej rodziny świadczy gwara, piękny regionalny strój oraz bardzo bogata miejscowa tradycja. Na nowo wracamy do orkanowych wskazań... nie przecinaj korzeni łączących cię z ziemią rodną, to tak jakbyś przeciął żyły żywota. Dusza się raduje. gdy widzimy nowe regionalne zespoły, kolejnych ludzi poświęcających swój wolny czas by młodzi nie zatracili góralskiego dziedzictwa. Na kolejnych szczytach spotykacie zagórzński folklor, piękną miejscową tradycję oraz góralską gościnność. Tyle tu u nas ciekawych zakątków tyle chcemy wam jeszcze pokazać. KAZIMIERZ BOREK

9 9 URZĄD GMINY DOBRA Dobra Dobra tel , faks: wew. 200 sekretariat@gminadobra.pl Wśród uczestników akcji rozdano 6300 specjalnych plakietek. Tu narodził się Beskid 1000 na Ćwilinie! Malowniczy Ćwilin zdobyło ponad 1000 piechurów. Większość wędrowała szlakiem z Wilczyc, ale byli i tacy, którzy maszerowali swoimi ścieżkami. Piechurzy mogli po drodze podziwiać piękne kamienne stacje drogi różańcowej wybudowanej przez mieszkańców parafii Jurków. Na szczycie turystów powitało słońce i rozległe panoramy, choć Tatr nie dało się tym razem dostrzec mówi Czesław Szynalik, inicjator akcji. Na Michurowej Polanie mszę św. polową odprawił ks. Tadeusz Piwowarski, a oprawę muzyczną zapewnił zespół i kapela Jurkowianie dodaje. Potem przyszła pora na zabawę i konkursy. O atrakcyjny program zadbała gmina Dobra. Jurkowianie zatroszczyli się o żywiołowe i skoczne melodie, a strażacy o podniebienia turystów, serwując smaczną kiełbaskę z grilla. W konkursie wiedzy przyrodniczej błysnął Adrian Cieślik z Dobrej. Najmłodszą zdobywczynią Ćwilina okazała się 9 miesięczna Weronika Dudzik z Wilczyc, a najstarszym wędrowcem 86 letni Zbigniew Konieczny z Krakowa. Z najdalszych zakątków przywędrowali: Beata Grześkowiak z Zielonej Góry (Polska) i Zejnep Czakar z Ankary w Turcji (świat). Najmilszymi zdobywcami Ćwilina zostali Zofia Pazdan zkamienicy i Marek Skolarus z Kasinki Małej. W drodze powrotnej wędrowcom zaczął dokuczać deszcz. Mimo to najbardziej wytrwali wybrali szlak żółty z Ćwilina do Mszany Dolnej, a pozostali wracali szlakiem do Wilczyc i Gruszowca dodaje Czesław Szynalik. -Z Ćwilina roztacza się najpiękniejszy widok na Beskid, Beskid Sądecki, Gorce i Tatry twierdzi Czesław Szynalik, inicjator akcji Odkryj Beskid. Na hali szczytowej, zwanej Michurową Polaną, niegdyś wypasali owce bacowie z Jurkowa, Łostówki iwilczyc, dziś chętnie zatrzymują się na niej turyści. Kiedyś stały na niej szałasy, dziś pozostała po nich jedynie pamięć. To właśnie na tej rozległej polanie miało narodzić się określenie Beskid. Jego ojcem stał się Kazimierz Sosnowski, profesor Akademii Handlowej w Krakowie, twórca szlaków turystycznych, założyciel schronisk, a także autor wielu przewodników. Na Ćwilin wiedzie wiele szlaków. Najszybciej na wierzchołek można dotrzeć tym wyznakowanym na niebiesko z przełęczy Gruszowiec lecz trzeba pamiętać, że to tzw. ściana płaczu, więc sporo kropel może po drodze zrosić czoło i plecy. Z Wilczyc prowadzi droga różańcowa z pięknymi stacjami. Na szczycie mieszkańcy okolicznych wsi w 2000 roku wykonali ołtarz polowy dodaje Benedykt Węgrzyn, wójt gminy Dobra. Szlak żółty z Mszany Dolnej przez Czarny Dział uchodzi za jeden z najpiękniejszych w Beskidzie m. Na szczyt można wejść, ale też wjechać rowerem. Wszystkie szlaki wymagają od turysty sporego wysiłku, ale widoki ze szczytu pozwalają szybko zapomnieć o zmęczeniu zapewnia wójt Węgrzyn. Na ćwilińskich stokach, wśród gęstych drzew, swój dom znalazła wbeskidzie m druga para rysiów. Ćwilin (1072 m n.p.m.) bywa też zwany bliźniakiem Śnieżnicy. Stąd też niektórzy wywodzą jego nazwę od niemieckiego słowa zwilling (bliźniak). Wniedzielę na Ćwilin będący też zwornikiem trzech gmin: Dobrej, a także gminy i miasta Mszana Dolna wyruszymy zwilczyc z osiedla Pietrzki o godz. 9. Na szczyt wędrować będziemy szlakiem niebieskim (zejdziemy przez Czarny Dział szlakiem żółtym do Mszany Dolnej). Droga z Wilczyc na Ćwilin i z Ćwilina do Mszany Dolnej została uznana za najbardziej malowniczą. I dla duszy, i dla ciała Ł agodny klimat, malownicze zielone wyspy, urokliwe doliny, spokój, niewielkie wahania temperatury na to zawsze można liczyć w gminie Dobra. To idealne miejsce na wypoczynek w ciszy, z dala od gwaru miasta zapewnia Benedykt Węgrzyn, wójt gminy Dobra. By zaczerpnąć świeżego górskiego powietrza turyści mogą wybrać się np. na wędrówkę, którymś z pieszych szlaków. Zielony wyprowadzi ich z Dobrej na Mogielicę przez Łopień i dalej na Cichoń, a niebieskim wyjdą ze Szczawy na Mogielicę, by potem dalej maszerować przez Jurków na Ćwilin, przełęcz Gruszowiec i Śnieżnicę, aż do Kasiny Wielkiej. Dorodne lasy zapewniają obfitość runa leśnego. Można tu zbierać i jagody, i grzyby, albo tylko niespiesznie spacerować podziwiając przyrodę. Wielbiciele kąpieli rzecznych i wędkowania również znajdą tu swoje miejsce, tak jak i paralotniarze. Jest też, gdzie się wygodnie przespać i dobrze zjeść. Miłośnicy zabytków i architektury mogą wstąpić do GMINA DOBRA najcenniejszego drewnianego kościółka w gminie św. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Dobrej, w Skrzydlnej odnajdą szesnastowieczny kościół św. Mikołaja Biskupa, który ufundował Prokop Pieniążek, a w Jurkowie drewnianą świątynię z 1913 r., którą opiekuje się Matka Boża Nieustającej Pomocy przypomina wójt Węgrzyn. Warto wspomnieć i o tym, że w zabytkowej świątyni w Dobrej odbywają się Letnie Koncerty Kameralne. Za nami już dwa. Dzisiaj o godz. 19 trzeci. Wystąpi zespół The Willows Revival Singers, wykonujący muzykę Afroamerykanów, gospel, jazz a także pieśni negro spirituals. Zielonym pierścieniem gminę Dobra otaczają Łopień, Mogielica, Ćwilin i Śnieżnica, u podnóża, których urokliwie wiją się doliny rzek Łososiny i Stradomki. Nic więc dziwnego, że gmina uchodzi za serce Beskidu Wyspowego. Robimy wszystko, by turyści czuli się u nas jak w domu, a nawet lepiej dodaje z uśmiechem Benedykt Węgrzyn, wójt gminy Dobra.

10 10 GMINA TYMBARK Urząd Gminy Tymbark ul. Rynek Tymbark tel , fax: MSZANA DOLNA Gdańsk, Szczecin, Koszalin i Darłowa to najdalsze zakątki Polski, z których przybyli turyści w Beskid. Ćwilin się zsunął... ierpnia 1927 r. nad Ćwilinem rozpętała się potężna na- 15 s wałnica. Raz za razem niebo rozdzierały błyskawice, a grzmot towarzyszył grzmotowi. W pewnym momencie do tej piekielnej orkiestry dołączył potworny huk. To zwały ziemi i kamieni oddzieliły się od zbocza i ruszyły w dół... Było to największe osuwisko efekt długotrwałych deszczów choć nie jedyne w tamtych czasach. Pamiątką po nim są jeszcze odsłonięte ściany skalne, które najłatwiej można zobaczyć w dolinie potoku Rosłaniec (na lewo od szlaku niebieskiego z Jurkowa). Z miejscem tym związana jest także tragiczna legenda o miłości, zdradzie i strasznej zemście. Niegdyś między Ćwilinem i Małym Ćwilinem była głęboka przepaść. Rzucić się w nią miał młodzieniec odtrącony przez ukochaną. Od tej chwili z bezdennych czeluści dochodziło tylko zawodzenie, jęki, a czasem potworne zgrzytanie zębami. Pewnego dnia skuszona dorodnymi jagodami i grzybami nad urwiskiem pojawiła się była dziewczyna młodzieńca. Gdy zerknęła w dół zobaczyła wwodzie odbicie byłego ukochanego; ze zmierzwionymi włosami, i ogniem wydobywającym się z ust. Zaczęła uciekać. Upiór był jednak szybszy. Dopadł nieszczęsną i wciągnął w przepaść. Ta zaś zamknęła się, a straszne odgłosy ucichły. Strażacki Złaz na Łopieniu Łopień to góra niezwykła, pełna tajemnic, ale i uroku. Jest fascynujący. Kto raz go zdobędzie, będzie na niego wracał zapewnia Stanisław Przybylski, prezes Ochotniczej Straży Pożarnej w Tymbarku. Nic więc dziwnego, że dziesiąty już Strażacki Złaz właśnie na Łopień prowadzi. Choć góra to stosunkowo niewysoka 951 m n.p.m. to niezwykle atrakcyjna i owiana legendami. Choćby tej o złocie znajdowanym wśród kamieni na wierzchołku Łopienia, czy jaskini prowadzącej na Mogielicę. Gęste lasy są też schronieniem licznej zwierzyny, m.in. żyje w nich para rysiów. Wewnątrz góry znajdują się największe jaskinie Beskidu Wyspowego, na stokach urokliwe mokradła i uroczyska, a także malownicze polany. I to na jednej z nich Myconiówce spotkają się uczestnicy Złazu. W minioną niedzielę blisko tysiąc osób odkrywało jego tajemnice w ramach akcji. Tych, którzy nie wszystkie poznali zapraszamy ponownie na Łopień. Czeka wiele atrakcji zachęca Stanisław Przybylski, prezes OSP w Tymbarku. Jubileuszowy X Strażacki Złaz Łopień 2010 rozpocznie się dziś o godz. 13 na Myconiówce (bez względu na pogodę). Wyjście z przełęczy Rydza Śmigłego. Czas dojścia na polanę około 40 minut. 171 tyle osób zdobyło, co najmniej 6 szczytów Beskidu Wyspowego. Ćwilin to nie tylko legendy, piękne lasy i malownicze widoki, ale także tajemnicze jaskinie. Ostatnimi czasy odkryto w nim Schronisko Pajęcze (9 m długości), Grotę Rusałki (14 m długości), Schronisko Dwóch Ślimaków (6 m długości), Schronisko w Chaszczach (2 m długości) oraz Jaskinię Spadających Kamieni (15 m długości). Szczytowa polana stanowi doskonałe miejsce na biwak i nocleg, a często startują z niej również paralotniarze przypomina Czesław Szynalik, inicjator akcji. GMINA TYMBARK Na papieskim szlaku Ł opień (951 m n.p.m.), Paproć (645 m) i Zęzów (705 m). tworzą niezwykły pierścień beskidzkich wysp wokół Tymbarku. Mamy więc doskonały mikroklimat, wspaniałe tereny do uprawiania turystyki, liczne szlaki piesze i rowerowe bardzo dobrze rozwiniętą bazę sportowo rekreacyjną (korty tenisowe, Orlika, hala sportowa), a także pyszne regionalne jedzenie i gościnnych gospodarzy tak Stanisław Pachowicz, wójt gminy Tymbark zachęca do odwiedzenia jej urokliwych terenów. Z Tymbarku można wybrać się na jednodniowe wycieczki na Paproć, Zęzów, Kostrzę, Makowicę, Łopień, czy Mogielicę. Nie trzeba nigdzie jechać. Wystarczy wyjść za próg domu... Ze wszystkich gór otaczających Tymbark można podziwiać piękne krajobrazy. Za najpiękniejsze szczyty uchodzą: Łopień z polanami i jaskiniami oraz Mogielica dodaje wójt Pachowicz. WTymbarku znajdą coś dla siebie i to całkiem sporo także amatorzy rowerowych wypraw. Tu bowiem biorą początek trasy na Łopień, Zęzów i Paproć. Bogactwem tej krainy są też piękne lasy, a w nich dorodne buki i jodły. Wśród drzew, na polanach i łąkach odnajdziemy krokusy, paprotnicę górską i storczyki, a także wspaniały oset dziewięćsił bezłodygowy. Nie brakuje saren lisów, dzików i zajęcy, a spotkać można także jelenie, wilki i rysie. Są i malownicze zabytki i bogata historia (pierwsza wzmianka otymbarku pochodzi przecież z 2 lipca 1353 r.). Przez naszą gminę wytyczono również część Szlaku Papieskiego. To na pamiątkę wędrówki na nartach Karola Wojtyły z krakowskimi studentami w lutym 1954 r. z Tymbarku przez Łopień, Mogielicę, Rzeki, Kudłoń do Koniny. Gmina realizuje więc prośbę papieża Jana Pawła II i pilnuje jego szlaków przypomina Stanisław Pachowicz,wójt gminy Tymbark. Obóz nad Żabim Okiem W 1923 roku na Lubogoszcz (968 m n.p.m.) przybyła grupa Polaków i Amerykanów z YMCA (Chrześcijańskie Zrzeszenie Młodzieży Męskiej. Szukali miejsca pod stały obóz młodzieżowy wspomina Maria Grzęda, kierownik Bazy Szkoleniowo Wypoczynkowej Lubogoszcz. I znaleźli takie miejsce na stoku trzywierzchołkowej Lubogoszczy. Malownicza polana znajdowała się na wysokości 697m n.p.m., a położona była nad niewielkim jeziorem o nazwie Żabie Oko. Było to wymarzone miejsce na założenie obozu dla młodzieży. Polana otoczona była pięknym świerkowym lasem, położona z dala od ludzkich siedzib, w dodatku nad jeziorem, w którym mogła kąpać się młodzież opowiada Maria Grzęda. Wnastępnym roku przybyła pierwsza grupa młodzieży. Wakacje spędzili jeszcze pod namiotami. W kolejnych latach zniwelowano teren pod boisko sportowe, wybudowano jadalnię, świetlicę, domek kierownika i dziesięć chatek. W 1931 r. woda w jeziorku zniknęła, a na Lubogoszczy pojawił się basen pływacki 25 x 7 m. Jeden z najwyżej położonych w Polsce przypomina kierowniczka bazy. YMCA na Lubogoszczy prowadziła obozy do 1939 r., a potem od 1945 do 1949 r. Miały one charakter wypoczynkowo sportowy. Wlatach ośrodek podlegał władzom oświatowym. Bywali w nim nie tylko harcerze, ale także nauczyciele Liceów Pedagogicznych. Od 1976 r. został włączony w strukturę Krakowskiego Szkolnego Ośrodka Sportowego. Dyrektorem był wtedy Leon Harabasz, i to z jego inicjatywy przebudowano prawie wszystkie obiekty. Teraz LUBOGOSZCZ funkcję tę pełni Zdzisław Tracz mówi Maria Grzęda. A jak ona trafiła na Lubogoszcz? Od 1945 r. gospodarzem Bazy był Jan Juszczak, a jego żona była szefową kuchni. Maria Grzęda, która od 1985 r. opiekuje się bazą, jest ich córką. Baza jest nadal miejscem całorocznego wypoczynku dzieci i młodzieży z Polski i zagranicy podkreśla kierowniczka. To kierownik, ale i dobra dusza tak o szefowej Bazy Szkoleniowo Wypoczynkowej Lubogoszcz mówi Czesław Szynalik, inicjator akcji Odkryj Beskid. Baza to idealne miejsce na aktywny wypoczynek przez cały rok. W lecie może gościć 200 turystów, a w zimie 80 przypomina. Od 2009 r. dodatkową atrakcją jest Ścieżka edukacyjna, którą wybudowało limanowskie Nadleśnictwo. Wniedzielę na Lubogoszcz wyruszymy o godz. 9 szlakiem zielonym z Parku Miejskiego wmszanie Dolnej. Po mszy św. polowej wszyscy przejdą tym razem ścieżką wyznakowaną na czarno do Bazy Lubogoszcz. Tam odbędzie się wspólny grill, zabawy i konkursy. Specjalnie dla Odkrywców Beskidu Wyspowego zagra Śląska Grupa Bluesowa. Warto wspomnieć i o tym, że niespodzianki dla turystów przygotowały również Szkoła Górska z Łętowego i Stadnina Apacz z Mszany Górnej. Zdobywcy Lubogoszczy powrócą do Mszany Dolnej malowniczym szlakiem czerwonym. Mszana Dolna to doskonała baza wypadowa w Beskid. Bez problemu można w niej znaleźć nocleg, i to o różnym standardzie. Niezwykłym miejscem jest Folwark Stara Winiarnia, w którym występują artyści z całego świata podkreśla Czesław Szynalik.

11 11 GMINA I MIASTO MSZANA DOLNA Urząd Gminy Mszana Dolna Mszana Dolna ul. Spadochroniarzy 6 Tel gmina@mszana.pl MSZANA DOLNA URZĄD MIASTA MSZANA DOLNA ul. Piłsudskiego Mszana Dolna tel , fax: miasto@mszana-dolna.pl gmina@mszana.pl Morskie Oko na Lubogoszczy Na stokach Lubogoszczy odnajdziemy Morskie Oko i Żabie Oko, a także 99 źródełek, w których diabli mielą kukurydzę tak powiadają miejscowi. Jej charakterystyczna sylwetka z trzema wierzchołkami Zapadliskiem (766 m n.p.m.), Lubogoszczem Zachodnim (952 m n.p.m.) i Lubogoszczem (968 m n.p.m.) wznosi się ponad Mszaną Dolną, Kasinką Małą i Kasiną Wielką. Jej stoki pocięte są licznymi jarami, a porośnięte gęstym lasem. Niegdyś Lubogoszcz była mocno niestabilna, a pamiątką po tych czasach jest niewielkie jeziorko Stawisko, jak nazwali go miejscowi lub Żabie Oko, jak chcą turyści wypełniające tzw. niszę osuwiskową. Drugie oczko wodne Morskie Oko przypomina dziś bardziej zarośniętą młakę niż jezioro. A co ze źródełkami wypływającymi z Lubogoszczy? Jeśli ktoś będzie miał ochotę może sprawdzić, czy jest ich 99 mówi z uśmiechem Czesław Szynalik, inicjator akcji, zapraszając jednocześnie na niedzielne zdobywanie najbardziej znanej beskidzkiej wyspy. Już w 1923 roku Young Men s Christian Association Chrześcijańskie Zrzeszenie Młodzieży Męskiej, zwana w skrócie YMCA, stoki Lubogoszczy wyznaczyło dla młodych Polaków i Amerykanów na miejsce letniego obozu młodzieżowego. To dało początek ośrodkowi turystycznemu Lubogoszcz. Dziś to Baza Szkoleniowo Wypoczynkowa Lubogoszcz, której kierownikiem i dobrą duszą od 25 lat jest Maria Grzęda dodaje Czesław Szynalik. Warto wspomnieć i to, że zarządzanie ośrodkiem przejęła od swoich rodziców, prowadzących ośrodek od 1945 roku. Baza Lubogoszcz to idealne miejsce na aktywny wypoczynek przez cały rok. W lecie może przyjąć 200 turystów, a w zimie 80 przypomina inicjator akcji. Dzięki tysiącom turystów, którzy odwiedzili ośrodek, znana stała się i góra. Dziś to najbardziej rozpoznawalna wyspa Beskidu Wyspowego. Na szczyt prowadzi wiele malowniczych szlaków. Z Mszany Dolnej Ścieżki Beskidu Wyspowego przemierzali również piechurzy ze Stanów Zjednoczonych, Kanady, Turcji, Francji, Włoch, Irlandii, Słowacji. szlak zielony i czerwony, z Kasinki Małej czarny, z Kasiny Wielkiej czerwony. Szczyt Lubogoszczy jest zagospodarowany, albowiem pszczelarze z Mszany Dolnej uporządkowali teren oraz zamontowali małą architekturę w postaci ławostołów i słupków informacyjnych. W miejscu, gdzie łączą się trzy miejscowości: Mszana Dolna, Kasinka Mała i Kasina Wielka pszczelarze zamontowali piękny metalowy krzyż, który będzie świadectwem akcji przypomina Czesław Szynalik. Na dziewięć beskidzkich wierzchołków weszło w sumie ponad 7900 turystów na Lubogoszczy Na Lubogoszcz weszło ponad 1300 turystów. Szli szlakiem zielonym z Mszany Dolnej. Wśród nich byli: jedenastomiesięczna Izabela Skowronek (najmłodsza uczestniczka) i 79 letni Franciszek Juszczak (najstarszy piechur). Z najdalszego zakątka Polski przyjechała w Beskid Izabela Knapicz (Słupsk), a z najdalszego zakątka świata przybył Lea Dor z Lyon (Francja). Mszę św. polową na Lubogoszczy, w miejscu, w którym zbiegają się granice Mszany Dolnej, Kasinki Małej i Kasiny Wielkie, odprawili ks. Jerzy Raźny z parafii św. Michała Archanioła w Mszanie Dolnej, ks. Józef Maciążka z parafii Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Kasince Małej i ks. Janusz Krupa z parafii św. Marii Magdaleny w Kasinie Wielkiej. Po mszy św. został poświęcony krzyż, zamontowany i ufundowany przez członków Koła Pszczelarzy w Mszanie Dolnej. Będzie on świadectwem akcji przypomina Czesław Szynalik, inicjator tej pięknej i pożytecznej akcji. Oprawę muzyczną mszy św. zapewniła kapela góralska Kaczory z Koniny oraz Kinga Pajdzik, Majka Pajdzik, Karolina Trojakowska i Andżelika Barnowska. Po mszy św. turyści zeszli do Bazy Lubogoszcz, w której ugościła wszystkich jej szefowa Maria Grzęda. Adam Kupisz i Śląska Grupa Bluesowa, jedna z najlepszych kapel bluesowych w Polsce, zachwycili wszystkich wspaniałą muzyką. Po ich koncercie zagrały Kaczory, a Mszana Dolna zadbała o podniebienia turystów, wydając ponad 1500 porcji pysznej kiełbasy z grilla. Najmilszymi uczestnikami spotkania na Lubogoszczy wybrano Marię Grzęda z Kasinki Małej i Adama Chrustka z Mszany Dolnej. Wiedza turystyczna błysnął Zbigniew Smajdor. Szkoła Górska Jerzego Suchodoły i Teresy Przybylskiej z Łętowego zadbała o podniesienie poziomu adrenaliny turystów, przygotowując zjazdy na linach. DMA MSZANA DOLNA Od grodu po stolicę Zagórzan T rzy mitry wskazują, że Mszana znajdowała się niegdyś w dobrach kościelnych. Później stanowiła tzw. królewszczyznę, o czym przypomina piastowski orzeł. Mur oznacza miejskość, a baranek poszerzenie włości o pastwiska i polany leśne otaczające miasto. Ot, i cała historia Mszany Dolnej zamknięta w karby tarczy herbowej. Jednak warto wspomnieć i o tym, że po raz pierwszy Mszana na kartach dziejów, pojawiała się w 1254 r., jako osada nad potokiem Mschena. Długosz wspomina o grodzie Mszana, do którego powstania na początku XIV stulecia walnie przyczynili się szczyrzyccy Cystersi. Mieszkańcy dopowiadają, że gród ten miał wielkie znaczenie, a otoczony był nie tylko czterema potokami Mszanką, Słomką, Szklanówką i Wrębnem ale także murem obronnym. W XIV wieku Mszana staje się własnością królewską. Kościół miał zaś ufundować w niej sam król Kazimierz Wielki. Pierwszym dokumentem wymieniającym Mszanę jako osadę, było pismo kancelarii króla Kazimierza Wielkiego z 1369 r. podkreśla Tadeusz Filipiak, burmistrz Mszany Dolnej. Należy wspomnieć i o tym, że przez pewien czas sąsiadowały z sobą dwie Mszany, jedna zwana Mieściskiem (to ta, którą zakładali Cystersi) i wieś Mszana, na której lokowanie zezwolił na tzw. Zarabiu Kazimierz Wielki w 1345 r. Ale dlaczego Mszana jest Dolna? Wszystko przez Kazimierza Wielkiego. Przymiotnik ten nadano Mszanie, gdy król zezwolił w 1365 r. na lokacją osady Mszana Górna dodaje burmistrz Tadeusz Filipiak. Później Mszaną władali Ratołdowie ze Skrzydlnej, Jan Pieniążek, Anna Bylińska... Była w swoich dziejach także starostwem niegrodowym. Zbiegało się w Mszanie kilka szlaków handlowych. Wożono nimi sól, ołów, srebro, siarkę, wino, sukna. Miasto rosło więc w siłę i piękniało, a mieszczanom żyło się coraz dostatniej. W okresie międzywojennym zaczęto budować pierwsze wille MSZANA DOLNA i pensjonaty. Wydawało się, że stanie się modnym letniskiem. Niestety, nadeszła II wojna światowa. Niemcy wymordowali jedną czwartą jej mieszkańców... Mszana Dolna podźwignęła się jednak z tych wszystkich nieszczęść. I pięknieje z roku na rok. By jeszcze bardziej poprawić wizerunek miasta w najbliższych latach całkowicie zmienimy centrum. Rynek zostanie odnowiony, podobnie park miejski z placem zabaw zapewnia burmistrz Filipiak. Mszana Dolna rozłożyła się w rozległej i malowniczej kotlinie u zbiegu Mszanki, Porębianki i Słomki. Jest więc doskonałą bazą wypadową zarówno w Beskid, jak i Gorce. W najbliższej okolicy mamy kilkadziesiąt kilometrów szlaków pieszych i rowerowych dodaje burmistrz Filipiak. Jej okolice zamieszkują Zagórzanie. Nic więc dziwnego, że miasto to ich stolica. Zagórzan przez wieki wyróżniał góralski strój i gwara podobna do podhalańskiej. Ich kulturę wprowadził do literatury Władysław Orkan, który urodził się w Porębie Wielkiej przypomina burmistrz Tadeusz Filipiak. 12 tyle kapel i zespołów (regionalnych i muzycznych) zagrało, zaśpiewało i zatańczyło dla Odkrywców Beskidu Wyspowego.

12 12 URZĄD GMINY W SŁOPNICACH Słopnice 911 tel fax gmina@slopnice.pl Wejście na 9 szczytów oznaczało przejście 124 km. Zdobywcy, co najmniej sześciu wysp otrzymali specjalną metalową odznakę z rysiem, symbolem akcji Wypowy. Mogielica królowa wysp M ogielica była żoną wielkoluda Łopienia. Małżonków rozdzieliła jednak przełęcz Rydza Śmigłego twierdzą miejscowe podania. Od niepamiętnych czasów w porastających ją lasach chętnie chronili się też zbójnicy. Zrabowane złoto i cenne precjoza mieli dzielić na dużym głazie, zwanym dziś Zbójnickim Stołem. Skarby, których nie przehulali, ukryli w Marszałkowej Studni na polanie Poręba twierdzą jedni. Inni jako miejsce, w którym należy szukać zbójnickich dukatów, wskazują polanę Brzostek pod Przysłopkiem. Ile w tym prawdy? Nie wiadomo! Przy okazji zdobywania królowej beskidzkich wysp można spróbować odnaleźć zbójnickie skarby mówi z uśmiechem Czesław Szynalik, inicjator akcji. Trzeba jednak pamiętać, że na kotliku z dukatami znajdują się dwie strzelby. Nikt nie wie po co je tam położono dodaje. Opowieści o zbójnikach, to nie tylko legendy. W XVIII stuleciu na Mogielicy rezydował bowiem jeden z najbardziej znanych beskidzkich zbójów Józef Baczyński. Pamiątką po jego kompanie Świstaku ma być nazwa jednego z słopnickich przysiółków Do Świstaka. Może więc i skarby nie są tylko legendą... To już ostatnia nasza wycieczka. W niedzielę wędrować będziemy na Mogielicę (1171 m n.p.m.). To najwyższa góra Beskidu Wyspowego, zwana przez miejscowych Kopą. Jej charakterystyczna sylwetka wyraźnie góruje nad pozostałymi wierzchołkami. Na szczycie od dwóch lat stoi wieża widokowa wybudowana staraniem gmin Słopnice, Dobra i Kamienica. Można z niej podziwiać panoramę Beskidu Wyspowego, Gorców, Beskidu Sądeckiego i Tatr przypomina Czesław Szynalik na Mogielicy! Mogielicę, królową beskidzkich wysp, zdobyło ponad dwa tysiące piechurów mówi zadowolony Czesław Szynalik, inicjator akcji. Na szczyt wędrowali różnymi szlakami i ścieżkami. Największą grupę prowadził oznakowanym na żółto szlakiem Adam Sołtys, przewodnik, a jednocześnie wójt gminy Słopnice. Na Polanie Stumorgowej mszę św. polową odprawili ks. Jan Gniewek, proboszcz parafii św. Andrzeja Apostoła w Słopnicach Dolnych, oraz księża pochodzący ze Słopnic: ks. Stanisław Wojcieszak, ks. Jan Franczak i diakon Adam Banach. Oprawę muzyczną zapewnili Mali Słopniczanie dodaje Czesław Szynalik. Potem były zabawy, konkursy, zjazdy na linie z drewnianej wieży widokowej oraz pyszny bigos. Miss Mogielicy 2010 wybrano Katarzynę Zoń ze Starej Wsi, a najmilszym uczestnikiem Michała Wyrobę z Mszany Dolnej. 6 miesięczny Kamil Wierzycki został najmłodszym zdobywcą szczytu 1170 m n.p.m. a najstarszym uczestnikiem wycieczki 86 letnia Stanisława Szendera z Mszany Dolnej. Z najdalszego zakątka Polski przybył Andrzej Lewandowski (Darłowo), a z zagranicy 30 osobowa grupa turystów z Chlebnic na Słowacji. Największą wiedzą turystyczno przyrodniczą popisała się Klaudia Kapturkiewicz z Mszany Dolnej. Była to już dziewiąta wyspa, zdobyta podczas akcji, ostatnia w tym roku. Z sową i dębem w herbie S łopnice Królewskie w herbie miały... kosę i grabie, Słopnice Szlacheckie sowę. Dzieliła je nie tylko tarcza herbowa i historia, ale także rzeka Słopniczanka. Dziś są jednością, a na tarczy herbowej widnieje sowa i dąb. Sowa uosabia mądrość i rozwagę. Dąb łączy tradycję z teraźniejszością, a przypomina też i o zamierzchłych czasach, gdy na terenie tym szumiała potężna Puszcza Karpacka, i o teraźniejszości, bowiem kilkusetletnie dęby można wciąż zobaczyć w parku dworskim przypomina Adam Sołtys, wójt gminy Słopnice. Słopnice dziś wspólny dom dla mieszkańców Słopnic Górnych, Słopnic Dolnych Królewskich i Szlacheckich, Podmogielicy i Granic pamiętając o przeszłości, patrzą jednak w przyszłość. Słopnice położone są w sercu Beskidu Wyspowego. Są doskonałym miejscem do uprawiania turystyki pieszej, rowerowej i konnej, a przy tym wspaniałą bazą wypadową na bliższe i dalsze beskidzkie wyspy podkreśla wójt. To idealne miejsce na spędzenie nie tylko weekendu, ale także dłuższego urlopu zachwala uroki miejscowości wójt. I rzeczywiście atutów Słopnicom nie brakuje. Można tu odnaleźć i spokój nie tylko od gwaru miasta, ale także ten wewnętrzny i ciszę, którą przerywa tylko szum lasu i śpiew ptaków. Widoki mogą zachwycić każdego, od malowniczo rozlanych po okolicznych wzniesieniach pól, po dorodne lasy porastające wyniosłe góry. Do tego nieskażona przyroda, czyste powietrze i specyficzny mikroklimat. Potoki wciąż niosą źródlaną, orzeźwiającą wodę, a gdy zgłodniejemy gościnni gospodarze zaserwują nam tradycyjne dania. Nie brakuje też zabytków, a także barwnych opowieści. Ścieżki historii harmonijnie łączą się tu z teraźniejszością. Nad tym wszystkim króluje potężna Mogielica, najwyższy szczyt Beskidu Wyspowego (1171 m n.p.m.). Nic więc dziwnego, że Słopnice zaczynają dostrzegać swoją wielką szansę w turystyce. Od kilkunastu lat w ostatnią niedzielę sierpnia organizujemy Złaz Turystyczny Mogielica, SŁOPNICE jedną z największych imprez turystycznych w powiecie limanowskim przypomina wójt Adam Sołtys. Na ów złaz ściągają miłośnicy aktywnego wypoczynku i wędrówek górskimi ścieżkami z całej Polski, a i rodzynki zza granicy coraz częściej się trafiają. Na szczyt Mogielicy wchodzą lub wjeżdżają konno lub na rowerach. Złaz turystyczny rozpoczyna się od mszy świętej, która odprawiana jest na polanie widokowej przy Krzyżu Papieskim przypomina Wójt Sołtys. Oprócz niesamowitych widoków na Pieniny, Gorce i Tatry, na turystów czekają także liczne konkursy i zabawy, m.in. wybory najstarszego i najmłodszego uczestnika złazu, konkurs piosenki turystycznej i wiedzy przyrodniczej. Stałym punktem programu są też wybory Miss Mogielicy oraz Strongmena Roku. Do tego wspólne ognisko, góralskie gawędy i śpiew przy akompaniamencie gitar. Wszystkie wizyty na szczycie Mogielicy turyści dokumentują własnoręcznym wpisem do księgi pamiątkowej, a zawsze wracają z niej ze specjalną plakietką dodaje wójt. Celem imprezy jest promowanie aktywnych form wypoczynku, popularyzacja rodzinnych pieszych wypraw górskich oraz zachęcanie do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej szlakami Beskidu Wyspowego, w tym także Szlaku Papieskiego podkreśla Adam Sołtys, wójt gminy Słopnice. Opiekunami medialnymi Odkrywania Beskidu Wyspowego były Dziennik Polski, Telewizja Kraków i Radio Kraków. Przez dziewięć tygodni wędrowaliście Państwo z nami po Beskidzie m. Dziękujemy!

13 13 Najtrudniejszy szlak prowadził z Lubnia na Szczebel i ze Szczebla do Mszany Dolnej GMINA DOBRA Urząd Gminy Dobra Dobra Dobra tel , faks: wew. 200 sekretariat@gminadobra.pl Danuta i Eugeniusz Janas Baranówka Jurków 233 tel info@baranowka.pl Lucyna Niedośpiał Jurków 150 tel Zofia Nowak Dobra 635 tel wolnachata1@wp.pl Danuta Gąsior Szkolne Schronisko Młodzieżowe w Dobrej Dobra tel Anna Markiewicz Pod Lipą Chyszówki 149 tel kom amarkiewicz_podlipa@o2.pl Zofia i Jan Jordan Wynajem pokoi Dobra 559 tel Maria Janas Baza Noclegowa Janasówka Chyszówki 152 tel Maria Marek Apartamenty Nad Rzeką Dobra 106A tel apartamenty@nadrzeka.com.pl Zofia Pałka Wynajem pokoi Jurków 10 tel Ryszard Sarysz Pod Łopieniem Chyszówki 90 tel Maria Rapacz Jurków 8 tel Danuta Kulig Chyszówki 40 tel Maria Janas Zajazd Mogielica Jurków 169 tel zajazd.mogielica@wp.pl Józefa Zawada Chyszówki 103 tel Małgorzata Zawada Chyszówki 106 tel agroturgonia@interia.pl Danuta Warszawska-Głąb agroturystyczne Pod Groniem Chyszówki 155 tel podgroniem@op.pl Zygmunt Ryś Zajazd Dobra 4 tel info@zajazdwdobrej.pl Agata Pagoda-Mazzuoli Willa Miłkówka Dobra 442 tel agatapm@poczta.fm Anna Kaim Chyszówki 20 tel ekoagroturystyka_annakaim@op.pl Mirosław Szyrszeń Jurków 113 tel Wacław Drożdż Rokoszówka Stróża 15 tel Maria Smaga Dobra 628 tel Anna Kaleta Jurków 12 tel Zbigniew Jakubosz Wynajem pokoi Wilczyce 110 tel Barbara Stokłosa Pokoje do wynajęcia Pod Ćwilinem u Basi Gruszowiec 48 kom podcwilinem.ubasi@op.pl Zbigniew Hochół Villa Hochołówka Pokoje do wynajęcia Dobra 22 kom Jerzy Joniec Dobra 397 kom GMINA JODŁOWNIK Urząd Gminy Jodłownik Jodłownik 198 Plac III Rzeczypospolitej tel fax gmina@jodlownik.pl Jadwiga i Marcin Lorek agroturystyczne Koziarnia Pogorzany 221 tel kom biuro@ekoagro.pl Pensjonat Kostrza Jodłownik 236 tel kom biuro@kostrza.com.pl GMINA KAMIENICA Urząd Gminy Kamienica Kamienica Kamienica tel , , , faks: , (wew. 25) gmina@kamienica.iap.pl Ośrodek szkoleniowo-turystyczny Dworek-Gorce Kamienica Rynek tel , kom , ost@dworek-gorce.com.pl Ośrodek rekreacyjno-wypoczynkowy Osada Kamienica 750 tel kom latherkaz@interia.pl Karczma Młyn Kamienica 368 tel biuro@karczmamlyn.pl Willa Tulipan Kamienica 282 tel kom , recepcja@tulipan-kamienica.com Józefa Kalicińska Centrum szkoleniowo-wypoczynkowe Gawra Szczawa 345 tel kom biuro@soft-cam.pl Dom wczasowy Krokus Szczawa tel Pensjonat Gorc Szczawa 475 tel kom , pensjonat-gorc@anronet.pl Krystyna i Józef Mucha Zajazd Głębieniec Szczawa 380 tel glebieniec@gmail.com Maria i Władysław Mazurek Szczawa Szczawa tel Aniela Kowalik Szczawa Szczawa tel GMINA LUBIEŃ Urząd Gminy Lubień Lubień 50 Tel.: Fax.: gmina@lubien.pl Bożena i Tadeusz Bogacz Lubień 306 tel Helena i Jan Stożek Lubień 353 Rozalia i Franciszek Warzecha Lubień 349 tel Joanna i Dominik Wojtan Lubień 298 tel kom nazagrodzie@poczta.onet.pl Teresa i Józef Czarnota Tenczyn 150, Lubień tel Anna i Antoni Jędrysek Tenczyn 154, Lubień Tel kom Krystyna i Jacek Handzel Skomielna Biała 282 tel Ośrodek wypoczynkowy Prof-Us tel kom Restauracja U Piotra Lubień 285 tel MIASTO RABKA-ZDRÓJ Urząd Miasta Rabka-Zdrój Rabka-Zdrój ul. Parkowa 2 tel , fax urzad@rabka.pl Villa Gorczańska Rabka-Zdrój, ul. Dietla 31 kom , rezerwacja@wypoczynek.neostrada.pl Pensjonat Prezydent Rabka-Zdrój ul. Na Banię 16a tel recepcja@pensjonatprezydent.eu Teresa Karkula Willa Cicha ul. Cicha Rabka Zdrój kom tel tereniania@op.pl Pokoje Gościnne Kubuś ul. Tetmajera 17a

14 14 Adrian Cieślik z Dobrej trzykrotnie zwyciężał w konkursie wiedzy o Beskidzie m Rabka Zdrój tel kom info@pokojekubus.pl Willa Zaryte Rabka-Zdrój ul. Zaryte 25 tel , kom Noclegi Rabka-Zdrój ul. Gorczańska 30 kom , tel Willa Anna Rabka Zdrój, ul. Nowy Świat 27 tel kom rabkanna@poczta.onet.pl Willa Pod Dębami ul. Na Banię 37B Rabka-Zdrój kom kontakt@poddebami.net Alicja i Bogdan Gacal Willa Katarzynka Ul. Poniatowskiego 20 Rabka- Zdrój tel , kom rezerwacje@willakatarzynka.pl Wynajem pokoi Zuza ul. Poniatowskiego 281, Rabka-Zdrój tel kom pokojezuza_rabka@interia.pl Dom Wczasowy Karabela Rabka-Zdrój, ul. Zaryte 14 tel dw.rabka@karabela.com.pl Betania Dom Rekolekcyjno-wypoczynkowy ul. Cicha 14, Rabka-Zdrój tel , Małgorzata i Jan Sarka Pensjonat Hanusia Rabka Zdrój, ul. Bystra 18 tel willa.hanusia@gmail.com Pokoje gościnne Panorama Rabka-Zdrój ul. Krótka 15D kom tel Pensjonat Amber Ul. Cicha 12 Rabka-Zdrój tel biuro@pensjonatamber.pl Ośrodek Wypoczynkowy Jan Ul. Zakopiańska 32 Rabka-Zdrój tel kom , owjan@poczta.onet.pl Dom Wczasowy Markus Ul. Krótka 27 Rabka-Zdrój tel kom Zajazd U Guta Rdzawka 114a tel kom uguta@z-ne.pl Ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy Eksploris Ul. Sądecka 62, Rabka-Zdrój tel kom rabka@exploris.pl GMINA SŁOPNICE Urząd Gminy w Słopnicach Słopnice 911 tel fax gmina@slopnice.pl Włodzimierz Łyżnicki Domek letniskowy Słopnice 1011 tel kom Elżbieta Curzydło Słopnice 1201 tel kom Stanisław Piaskowy Dom pod Mogielicą Słopnice 1095 tel kom staszek.piaskowy@wp.pl Marek i Urszula Waktor Dom wczasowy U Marka Słopnice 984 tel umarka@o2.pl Danuta Kaim Kwatera prywatna Przysłop Słopnice 364 tel Ewa Wikar Kwatera prywatna Słopnice 1111 tel kom GMINA TYMBARK Urząd Gminy Tymbark ul. Rynek Tymbark tel fax: tymbark@tymbark.ug.gov.pl Tęczowa Zagroda Tymbark 71 tel kom agroturystyczne U Dudzików Podłopień 59 tel kom Krystyna Kordeczka Podłopień 85 tel Janina Pazdan Tymbark 304 tel Maria Smoter Tymbark 141 tel GMINA WIŚNIOWA Urząd Gminy Wiśniowa Wiśniowa Wiśniowa tel fax info@ug-wisniowa.pl Danuta Pazdur Cichy Kącik Wierzbanowa Wiśniowa tel kom Janina Wilk Wadera Lipnik 335, Wiśniowa Tel kom Aleksander Twardosz Dom Pod Lipami Wiśniowa 204 kom Krzysztof Twardosz Wiśniowa 483 tel kom twardoszk@interia.pl Pensjonat Anna Wierzbanowa Wiśniowa tel mierzwa@sotiko.pl Władysława i Józef Hebda Dom Pod Sosnami Wiśniowa 286 tel kom Magdalena Oknińska Lipowa Górka Wierzbanowa Wiśniowa Anna Drab Węglówka 222 tel Sikora Anna Wiśniowa 43 tel , kom Krystyna Kowalczyk Wiśniowa 358 tel Katarzyna Gaweł Węglówka 216 tel gawelkatarzyna2@interia.pl Katarzyna Grzybacz Leśniakówka Glichów 24 tel Józef Leszczyński Sarenka Węglówka 39 tel , Zofia Leszczyńska Pszczółka Węglówka 320 tel GMINA I MIASTO MSZANA DOLNA Urząd Gminy Mszana Dolna ul. Spadochroniarzy Mszana Dolna tel , , fax: gmina@mszana.pl URZĄD MIASTA MSZANA DOLNA ul. Piłsudskiego Mszana Dolna tel fax: miasto@mszana-dolna.pl Anna Bajorska Łostówka 14 tel Maria Farganus Łostówka 243 tel Wiesław Bierówka agroturystyczne Oberwanka Łostówka tel Zofia Kiełtyka Łostówka 24 tel Janina Nawara Olszówka 87 tel Józefa Nawara agroturystyczne Olszówka 302 tel Katarzyna Kraus Olszówka 211 tel Jan Kaleta Kasina Wielka 126 tel Jan Kaletka Kasina Wielka 451 tel Michał Lulek Kasina Wielka 552 tel Władysław Pawlarczyk

15 15 Paralotniarze, członkowie Stowarzyszenia Paralotniarzy Beskidu Wyspowego, startowali z Lubonia Wielkiego, Śnieżnicy, Łopienia i Mogielicy Kasina Wielka 450 tel Maria Czerwińska Kasinka Mała 567 tel Krzysztof Cetera agroturystyczne Łętowe 244 tel Stanisława i Ryszard Kuczaik Lubomierz 186 tel Krystyna i Józef Kowalczyk Raba Niżna 214 tel Teresa i Zenon Kania Raba Niżna 214 tel Krystyna i Krzysztof Płachytka Mszana Górna 77 tel Celina Szynalik Mszana Dolna ul. Stawowa 45a tel kom biuro@agromszana.pl Pensjonat Agniesazka Mszana Górna 482 tel Pensjonat Janina Mszana Górna 396 tel Energetyk Raba Niżna tel Zajazd Jeździec Raba Niżna 226 tel Pensjonat U Grażynki Kasinka Mała 228 tel Pensjonat Skalna Grota Mszana Dolna, ul. Tolińskiego 23 tel biuro@skalnagrota.pl Pensjonat Szczebel Mszana Dolna, ul. Krakowska 21 tel szczebel@szczebel.com Pensjonat Franio Mszana Dolna, ul. Zakopiańska 30a tel Lucyna Zając Pensjonat Słoneczko Mszana Dolna, ul. Stawowa 35 tel sloneczko@kwi.pl sloneczko35@poczta.onet.pl Dom wczasowy Słoneczny Mszana Dolna, ul. Słoneczna 2a tel sloneczny@neostrada.pl Hotel Janda Mszana Dolna, ul. Piłsudskiego 25 tel pensjonat@janda.tit.pl Hotel-Restauracja Folwark Stara Winiarnia Mszana Dolna, ul. Ogrodowa 2 tel biuro@folwarkstarawiniarnia.pl Centrum Odnpwy Biologicznej, Noclegi Wyspa Mszanka Mszana Dolna, ul. Zielona 2 tel biuro@mszanka.pl Hotel Lubogoszcz Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska Mszana Dolna, ul. Piłsudskiego 6 tel , grmszanadolna@pro.onet.pl Pensjonat Rehabilitacyjno -rekreacyjny Zagórzanka Mszana Dolna, ul. Zarabie 27 tel kom biuro@zagorzanka.pl Szkoła Górska s.c. Jerzy Sucgodoła, Teresa Przybylska Łętowe Mszana Górna tel kom , szkola@szkolagorska.eu GMINA I MIASTO LIMANOWA Urząd Gminy Limanowa Ul. Matki Boskiej Bolesnej 18B Limanowa tel: fax: limanowa@ug.limanowa.pl URZĄD MIASTA LIMANOWA ul. Jana Pawła II Limanowa tel: fax: sekretariat@miasto.limanowa.pl Stefan i Danuta Hutek agroturystyczne Stara Wieś 751, Limanowa tel Czesław Kaim Rekreacja konna Rupniów 157, Nowe Rybie tel Lucjan i Daniela Kocęba Kocębówka pod Ziołami Nowe Rybie 69 tel kom kocebowka@kocebowka.pl Krystyna Kurczab U Krystyny Sowliny 64, Limanowa tel kom u.krystyny@interia.pl Janusz Łukasik Pod Sośliną Męcina 354, Męcina kom Tomasz Michura Mordarka 532, Limanowa tel Piwowar Kazimiera Męcina 236 tel Anna Śliwa Nad Stawem Sowliny 301, Limanowa kom Rafał Wątroba Młynne 146, Limanowa tel Jolanta i Wojciech Włodarczyk agroturystyczne Męcina 726, Męcina tel kom Maria i Stanisław Wróbel Łososina Górna 69, Limanowa tel Hotel Jaworz Limanowa, ul. Sikorskiego 28 tel biuro@snieznica.limanowa.pl Ośrodek Wczasowo-Sportowy Limanowa, ul. Z. Augusta 10 tel Maria Wrona Noclegi Limanowa, ul. Piłsudskiego 11 tel U Bzyka ul. Lipowa 18 b, Limanowa tel kom ubzyka@ubzyka.agro.pl Krystyna Długosz ul. Ks. Jońca 2, Limanowa tel Pokoje gościnne Pod Smrekiem ul. Graniczna 24, Limanowa tel , kom arosiek@op.pl Irena Kowalska ul. El. Orzeszkowej 3, Limanowa tel kom Hotel Laskowianka Laskowa 717 tel GMINA RACIECHOWICE Urząd Gminy Raciechowice Raciechowice 277 tel wojt@raciechowice.pl Ewa Wisiorek agroturystyczne Czasław Raciechowice tel Franciszek i Maria Śmigła Agroturysyka pod Tuszyną Czasław Raciechowice tel Zaczarowane Wzgórze Czasław, Raciechowice Tel Kom Michał Murzyn Pod Gruszą Gruszów 211 tel kom Agro Sawa Sawa Raciechowice kom , Alicja Augustyniak Agroturystyka konna Żerosławice Gruszów tel kom Stacje i wyciągi narciarskie - Śnieżnica w Kasinie Wielkiej - Ski Lubomierz w Lubomierzu - Szczawa Polanki w Szczawie - Polczakówka w Rabce-Zdrój - Maciejowa Ski w Rabce-Zdrój - U Żura w Chabówce - Laskowa Kamionna w Laskowej - Limanowa Ski w Limanowej Inne - Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce - Opactwo Ojców Cystersów w Szczyrzycu - Szkoła Górska sc. Jerzy Suchodoła, Teresa Przybylska w Łętowem

16 16 Organizatorzy ugościli turystów ponad 8100 porcjami kiełbasy z grilla oraz 2200 porcjami bigosu