dr Marek Cierpiał-Wolan

Transkrypt

1 dr Marek Cierpiał-Wolan

2 2 1. Koncepcja pomiaru jakości życia według GUS 2. Diagnoza społeczna. Badanie warunków i jakości życia oraz zachowań ekonomicznych w gospodarstwach domowych w województwie podkarpackim 3. Wykorzystanie analizy przestrzennej w badaniu nierówności społecznych

3 3 Schemat bazowy (OECD, 2013), zmodyfikowany Źródło: Opracowanie na podstawie Trewin i Hall (2010).

4 4 Definicja dobrostanu wg OECD 2013: Dobry stan psychiczny, w tym wszystkie pozytywne i negatywne oceny, dokonywane przez ludzi dotyczące ich własnego życia i ich emocjonalne reakcje na własne doświadczenia.

5 5 Przykłady obiektywnych wymiarów dobrostanu: ekologia, opieka zdrowotna, kultura, opieka społeczna, infrastruktura. Źródła danych dla miar obiektywnych wymiarów dobrostanu: statystyka publiczna Bank Danych Lokalnych, poziom gminy (LAU 2).

6 6 Kluczowe elementy subiektywnego dobrostanu (OECD, 2013) Ocena życia (całości) - satysfakcja z pracy, satysfakcja ze zdrowia, satysfakcja z dochodów; Samopoczucie (uczucia człowieka pozytywne, negatywne) szczęście, zmartwienie, gniew; Eudajmonia w najbardziej ogólnym sensie jest to stan pełnego, racjonalnie uzasadnionego zadowolenia i satysfakcji z własnego życia, którego osiągnięcie było podstawowym celem każdego rozsądnego człowieka. Źródła danych dla miar subiektywnych wymiarów dobrostanu: badanie gospodarstw domowych (miary nierówności dla danych na skali porządkowej).

7 7 Przyjęta przez GUS koncepcja pomiaru jakości życia nawiązuje zarówno do zaleceń międzynarodowych, jak i do bogatej tradycji polskich badań w tym zakresie. Zgodnie z tą koncepcją, statystyczny pomiar jakości życia uwzględnia wieloaspektowy charakter tego pojęcia. całokształt obiektywnych warunków subiektywna jakość życia, określana dobrobytem subiektywnym

8 8

9 9 Brak pieniędzy na żywność Gospodarstwa domowe mieszkające w zbyt dużych mieszkaniach Brak pieniędzy na przynajmniej 1 tydzień wakacji w roku Brak samochodu z przyczyn finansowych Materialne warunki życia Przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny Wskaźnik zróżnicowania kwintylowego dochodów rozporządzalnych Wskaźnik zagrożenia ubóstwem skrajnym Wskaźnik zagrożenia ubóstwem wielowymiarowym Wskaźnik dobrej samooceny budżetu domowego Gospodarstwa domowe mieszkające w zbyt małych mieszkaniach Wskaźnik złych warunków sanitarnych Udział wydatków na utrzymanie mieszkania w wydatkach ogółem Udział wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe w wydatkach ogółem Wskaźnik złej samooceny budżetu domowego

10 10 Wskaźnik ogólnego zadowolenia z pracy Wskaźnik zatrudnienia Stopa bezrobocia Mediana świadczeń emerytalnych Główny rodzaj aktywności, praca Stopa bezrobocia długotrwałego Mediana wynagrodzeń Pracujący na podstawie umowy na czas określony Pracujący w wydłużonym czasie pracy Młodzież niepracująca i nieuczestnicząca w kształceniu

11 11 Rezygnacja z wizyty u lekarza specjalisty z powodów finansowych Osoby o ograniczonej zdolności wykonywania codziennych czynności Wskaźnik dobrej samooceny stanu zdrowia Rezygnacja z wizyty u lekarza specjalisty z powodu listy oczekujących, braku skierowania Sytuacja zdrowotna Wskaźnik złej samooceny stanu zdrowia Osoby palące tytoń codziennie Osoby w wieku 15 lat i więcej z nadwagą i otyłością

12 12 Dzieci w wieku 3-4 lata objęte wychowaniem przedszkolnym Osoby posługujące się językami obcymi Osoby w wieku lata korzystające z komputera Osoby w wieku lata uczestniczące w kształceniu i szkoleniu Edukacja Osoby w wieku lata korzystające z Internetu Osoby powyżej 25 roku życia z wykształceniem co najwyżej gimnazjalnym Osoby powyżej 25 roku życia z wykształceniem wyższym

13 13 Brak czasu wolnego dla siebie Zaufanie do innych osób Satysfakcja z ilości czasu wolnego Możliwość uzyskania wsparcia od innych osób Czas wolny i relacje społeczne Satysfakcja ze sposobu spędzania czasu wolnego Osoby świadczące indywidualnie pracę niezarobkową (praca na rzecz innych) Wskaźnik izolacji społecznej

14 14 Brak możliwości pokrycia nieoczekiwanego wydatku Bezpieczeństwo ekonomiczne i fizyczne Poczucie bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania Zaległości w opłatach

15 15 Zaufanie do systemu politycznego Frekwencja w wyborach do Sejmu RP Zaufanie do systemu prawnego Osoby świadczące wolontariat w organizacjach Państwo i podstawowe prawa, aktywność obywatelska Zaufanie do policji Poczucie zagrożenia dyskryminancją

16 16 Narażenie na nadmierny hałas Jakość środowiska w miejscu zamieszkania Zadowolenie z terenów rekreacyjnych i terenów zielonych Narażenie na zanieczyszcze nie lub inne problemy środowiskowe w okolicy

17 17 Poczucie sensu w życiu Zadowolenie z życia ogólnie rzecz biorąc Bezpieczeństwo ekonomiczne i fizyczne Złożony wskaźnik złego samopoczucia Złożony wskaźnik dobrego samopoczucia

18 18 Reprezentacyjne badanie budżetów gospodarstw domowych prowadzone jest corocznie od 1957 r. Przedmiotem badania jest przede wszystkim budżet gospodarstwa domowego, tzn. wielkość przychodów i rozchodów (pieniężnych i niepieniężnych) wszystkich członków badanego gospodarstwa domowego oraz ilościowe spożycie wybranych artykułów i usług. Umożliwia ono prowadzenie analiz materialnych aspektów warunków życia ludności, a także ocenę wpływu różnych czynników na kształtowanie poziomu i zróżnicowania sytuacji bytowej podstawowych grup gospodarstw domowych. Częstotliwość roczne, przekroje - województwo. Przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny; Wskaźnik zagrożenia ubóstwem skrajnym; Wskaźnik dobrej samooceny budżetu domowego; Wskaźnik złej samooceny budżetu domowego; Udział wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe w wydatkach ogółem; Udział wydatków na utrzymanie mieszkania w wydatkach ogółem.

19 19 Badanie spójności społecznej jest cyklicznym, reprezentacyjnym badaniem gospodarstw domowych. Pierwsza edycja BSS została zrealizowana w 2011 r. Następne badanie zostanie przeprowadzone w 2015 r. Celem Badania spójności społecznej jest zebranie informacji pozwalających na dokonanie wszechstronnych ocen jakości życia, rozumianej jako kategoria wielowymiarowa (uwzględniająca aspekty ekonomiczne i społeczne) i ocenianej przez pryzmat zarówno wskaźników obiektywnych, jak i subiektywnych. Dzięki integracji danych indywidualnych możliwe jest m.in. określenie w jakich grupach społeczeństwa występuje kumulacja korzystnych bądź niekorzystnych aspektów jakości życia, jakie czynniki warunkują te sytuacje, a także jakie relacje zachodzą pomiędzy poszczególnymi wymiarami jakości życia. Szeroki zakres zbieranych informacji pozwala m.in. na kompleksową ocenę zróżnicowania poziomu i stylu życia oraz wielowymiarową analizę ubóstwa, wykluczenia społecznego, kapitału społecznego oraz subiektywnego dobrobytu. Częstotliwość - co 4 lata, przekroje - województwo. Wskaźnik zagrożenia ubóstwem wielowymiarowym; Wskaźnik złych warunków sanitarnych; Gospodarstwa domowe mieszkające w zbyt małych mieszkaniach; Gospodarstwa domowe mieszkające w zbyt dużych mieszkaniach; Brak pieniędzy na żywność (% gospodarstw domowych); Brak pieniędzy na przynajmniej 1 tydzień wakacji raz w roku (% gospodarstw domowych); Brak samochodu z przyczyn finansowych (% gospodarstw domowych); Osoby posługujące się językami obcymi; Brak czasu wolnego dla siebie; Satysfakcja z ilości czasu wolnego; Wskaźnik izolacji społecznej; Poczucie zagrożenia dyskryminacją.

20 20 Przeprowadzone przez GUS po raz pierwszy w 2009 r. reprezentacyjne badanie, mające na celu ocenę kondycji zdrowotnej ludności Polski, z uwzględnieniem subiektywnej ogólnej oceny stanu zdrowia, zarówno fizycznego jak i psychicznego. Obejmuje ono m.in. takie zagadnienia jak: częstość występowania najpoważniejszych, długotrwałych problemów zdrowotnych (np. chorób przewlekłych), poziom sprawności oraz ograniczeń w wykonywaniu podstawowych czynności życiowych, a także samopoczucie emocjonalne. Badanie umożliwia również monitorowanie wybranych aspektów zachowań anty- i pro-zdrowotnych. Częstotliwość - co 5 lat, przekroje - województwo. Osoby w wieku 15 lat i więcej z nadwagą i otyłością; Osoby palące tytoń codziennie.

21 21 Europejskie badanie dochodów i warunków życia (EU SILC) ma na celu dostarczenie aktualnych i porównywalnych na poziomie krajów członkowskich Unii Europejskiej danych dotyczących dochodów, ubóstwa, wykluczenia społecznego i warunków życia. Badanie EU-SILC zostało rozpoczęte w 2003 r. w kilku państwach członkowskich UE, a rok później stało się badaniem powszechnym w krajach UE na podstawie wspólnotowego rozporządzenia. EU-SILC oparte jest na zasadzie wspólnych "ram" a nie wspólnego badania. Wspólne ramy określają zharmonizowaną listę zmiennych docelowych przekazywanych do Eurostatu o charakterze pierwotnym (corocznie) i wtórnym (co cztery lata lub rzadziej); wspólne wytyczne i procedury; wspólne koncepcje (gospodarstwa domowego i dochodów) oraz klasyfikacje utworzone w celu zmaksymalizowania porównywalności informacji. EU-SILC zakłada również prowadzenie badań modułowych, których tematyka odpowiada na aktualne zapotrzebowanie organów Unii Europejskiej. W 2013 r. moduł dotyczył dobrobytu subiektywnego. Częstotliwość roczne, przekroje - kraj.

22 22 W Polsce badanie EU-SILC jest realizowane przez GUS od 2005 r. Osoby o ograniczonej zdolności wykonywania codziennych czynności; Wskaźnik dobrej samooceny stanu zdrowia; Wskaźnik złej samooceny stanu zdrowia; Rezygnacja z wizyty u lekarza specjalisty z powodu listy oczekujących, braku skierowania; Rezygnacja z wizyty u lekarza specjalisty z powodów finansowych; Wskaźnik ogólnego zadowolenia z pracy; Możliwość uzyskania wsparcia od innych osób; Zaufanie do innych osób; Brak możliwości pokrycia nieoczekiwanego wydatku (% gospodarstw domowych); Zaległości w opłatach; Poczucie bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania; Zaufanie do systemu politycznego; Zaufanie do systemu prawnego; Zaufanie do policji; Narażenie na nadmierny hałas; Narażenie na zanieczyszczenie lub inne problemy środowiskowe w okolicy; Zadowolenie z terenów rekreacyjnych i terenów zielonych; Zadowolenie z życia ogólnie rzecz biorąc; Złożony wskaźnik dobrego samopoczucia; Złożony wskaźnik złego samopoczucia; Poczucie sensu w życiu.

23 23 Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności jest realizowane w Polsce od 1992 r. i doskonalone zgodnie z zaleceniami Eurostatu. Prowadzone jest metodą reprezentacyjną. Objęte są nim wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, zamieszkałe w wylosowanych mieszkaniach. Obserwacja populacji objętej badaniem dokonywana jest poprzez gospodarstwa domowe. Celem badania jest ocena sytuacji w zakresie aktywności ekonomicznej ludności. Podstawowym kryterium podziału ludności na pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo jest praca, czyli wykonywanie, posiadanie bądź poszukiwanie pracy. Przyjęta kolejność wyodrębniania poszczególnych kategorii ludności gwarantuje zaklasyfikowanie każdej osoby tylko do jednej kategorii. Częstotliwość kwartalne, przekroje - województwo. Wskaźnik zatrudnienia; Stopa bezrobocia; Stopa bezrobocia długotrwałego; Młodzież niepracująca i nieuczestnicząca w kształceniu; Pracujący w wydłużonym czasie pracy; Pracujący na podstawie umowy na czas określony; Osoby powyżej 25 roku życia z wykształceniem wyższym; Osoby powyżej 25 roku życia z wykształceniem co najwyżej gimnazjalnym; Osoby w wieku lata uczestniczące w kształceniu i szkoleniu.

24 24 Prowadzone w Polsce od 2004 r. reprezentacyjne badanie wykorzystania technologii informacyjno-telekomunikacyjnych (ICT) w gospodarstwach domowych i przez użytkowników indywidualnych realizowane jest wg metodologii zharmonizowanej z wytycznymi Unii Europejskiej. Prowadzone jest corocznie, metodą wywiadu bezpośredniego. Wywiad dotyczący wykorzystania ICT jest prowadzony w gospodarstwach domowych, w skład których wchodzą osoby w wieku lata. Badanie ICT ma na celu zaspokajanie potrzeb informacyjnych powstających w wyniku szybkiego rozwoju technologii informacyjno-telekomunikacyjnych, poprzez naprzemienne uwzględnianie w badaniach modułów dedykowanych wybranym tematom badawczym, m.in. takim jak: kompetencje informatyczne, korzystanie z zaawansowanych usług internetowych, mobilny dostęp do Internetu oraz korzystanie z mediów społecznościowych. Częstotliwość roczne, przekroje - województwo. Osoby w wieku lata korzystające z komputera; Osoby w wieku lata korzystające z Internetu.

25 25 Badanie zostało zrealizowane po raz pierwszy w 2011 r. jako moduł do Badania aktywności ekonomicznej ludności. Jego celem jest pomiar ekonomicznego i społecznego wymiaru pracy świadczonej dobrowolnie i bezpłatnie przez mieszkańców Polski, którzy ukończyli 15 rok życia. Oprócz pracy społecznej mającej miejsce w różnego typu jednostkach organizacyjnych (np. stowarzyszeniach, fundacjach, kościołach, związkach zawodowych, itp.), badanie obejmuje także prace wykonywane bezpłatnie poza jakimikolwiek strukturami organizacyjnymi, np. na rzecz krewnych i znajomych spoza własnego gospodarstwa domowego, na rzecz nieznajomych, a także środowiska, miejscowości oraz społeczeństwa. Częstotliwość - co 4 lata, przekroje - kraj. Osoby świadczące indywidualnie pracę niezarobkową (praca na rzecz innych); Osoby świadczące wolontariat w organizacjach.

26 26 Badanie realizowane jest od 1999 r. (od 2002 r. z częstotliwością dwuletnią). Ma ono charakter reprezentacyjny i obejmuje podmioty gospodarki narodowej o liczbie pracujących powyżej 9 osób. Wyniki badania pozwalają na analizę zróżnicowania poziomu wynagrodzeń (przeciętnych miesięcznych i godzinowych) oraz ich struktury wg cech osób fizycznych, takich jak: płeć, wiek, poziom wykształcenia, staż pracy, wykonywany zawód oraz cech charakteryzujących zakłady pracy tych osób, a więc rodzaj działalności, sektor własności, wielkość zakładu i położenie geograficzne. Badanie umożliwia również charakterystykę struktury zatrudnienia wg wyżej wymienionych cech. W oparciu o jego wyniki opracowywane są także rozkłady zatrudnionych wg wysokości wynagrodzenia oraz podstawowe mierniki zróżnicowania płac. Częstotliwość - co 2 lata, przekroje - województwo. Mediana wynagrodzeń.

27 Bardzo dobra i raczej dobra 27

28 Raczej zła i zła 28

29 29

30 30 Badanie warunków i jakości życia oraz zachowań ekonomicznych w gospodarstwach domowych realizowane było w ramach projektu POKL Stworzenie spójnego systemu informacji i prognozowania zmian gospodarczych w województwie podkarpackim pozwalającego na podejmowanie optymalnych decyzji w sferze rynku pracy. Badanie realizowane było w 2009 r. na poszerzonej wersji Diagnozy Społecznej prowadzonej przez Radę Monitoringu Społecznego pod kierunkiem naukowym prof. Janusza Czapińskiego, co pozwoliło na analizy w przekrojach powiatowych. Do badania zostało wylosowane 2,5 tys. gospodarstw domowych (w wersji nieposzerzonej badane jest około 900 gospodarstw).

31 Proc. gospodarstw domowych 20,1 23,26 18,39 20,07 8,44 7,13 12,68 15,25 7,98 7,9 7,06 5,97 7,55 6,88 0,71 0,55 31 Skala rezygnacji gospodarstw domowych, z powodów finansowych, z korzystania z wybranych rodzajów świadczeń zdrowotnych w Polsce i w województwie podkarpackim w 2009 r. 30 Polska 20 woj. podkarpackie Rodzaje świadczeń zdrowotnych 1 - realizacja recept lub wykupienie leków zalecanych przez lekarza 2 - leczenie zębów 3 - protezy zębowe 4 - wizyty u lekarza 5 - badania medyczne (np. badania laboratoryjne, prześwietlenia, EKG) 6 - zabiegi rehabilitacyjne 7 - wyjazdy do sanatorium 8 - leczenie szpitalne

32 32 Procent gospodarstwie domowym w województwie podkarpackim, których członkowie z powodu braku pieniędzy musieli zrezygnować z wizyt u lekarza woj. podkarpackie Tarnobrzeg 15,3% tarnobrzeski niżański mielecki dębicki stalowowolski kolbuszowski leżajski łańcucki ropczyckosędziszowski przeworski Rzeszów jarosławski rzeszowski strzyżowski Przemyśl przemyski Krosno brzozowski lubaczowski poniżej 12% jasielski krośnieński 12,1 18,0 18,1 24,0 24,1 30,0 30% i więcej sanocki leski bieszczadzki

33 33

34 34 Porównanie wybranych aspektów dobrostanu indywidualnego (gospodarstw domowych) Badanie pilotażowe dane z dwóch województw: podkarpackiego 410 gospodarstw domowych, mazowieckiego 400 gospodarstw domowych. Ponad sto pytań dotyczących wielu aspektów życia: Sposób spędzania czasu, Możliwości i utrudnienia, Zdrowie, Materialny wymiar życia, Społeczny i intelektualny wymiar życia, Ogólne poczucie dobrostanu, Poczucie wspólnoty i identyfikacja z lokalną społecznością, Preferencje i oczekiwania życiowe.

35 35 S-dominacja: Zatem Jeśli X ma większy udział populacji w kategorii poniżej mediany i większy udział populacji w kategorii powyżej mediany niż Y, wtedy X ma większy rozrzut względem mediany niż Y. X S-dominuje Y X ma większą nierówność rozkładu niż Y. Średnią rozkładu dobrostanu X poniżej mediany można wyrazić następująco A powyżej mediany Gdzie c i oceny odpowiedzi, i=1,2,,n. dystrybuanta, k kategoria mediany,

36 36 Miara nierówności rozkładu dobrostanu (miara nierówności AF) oparta o pojęcie S-dominacji Poniższe stwierdzenia są równoważne: (a) X S-dominuje Y, (b) dla każdej skali ocen c zachodzi nierówność Unormowana miara nierówności rozkładu dobrostanu Miara nie zmienia się przy translacji i skalowaniu wektora ocen c. Porównywalność jest ograniczona do skal o tej samej strukturze (dla tych samych kategorii muszą być przypisane takie same oceny).

37 Nierówności ogólnego poczucia dobrostanu kluczowe aspekty ( II ) Zadowolenie z wybranych aspektów życia 37

38 38 Porównanie wybranych aspektów dobrostanu indywidualnego: życie rodzinne woj. mazowieckie woj. podkarpackie

39 39 Poziom deprywacji a dobrostan gminy W celu obliczenia poziomu wpływu deprywacji na dobrostan gminy jednocześnie użyto: danych o gospodarstwach domowych w ujęciu geograficznym, wielowymiarowego wskaźnika lokalnego niedostatku (MILD) dla charakteryzacji kontekstualnych źródeł zmienności. Dobrostan gminy obliczany na podstawie indywidualnych dobrostanów gospodarstw domowych, które są uśrednioną wartością wybranych aspektów życia (materialny wymiar życia, społeczny i intelektualny wymiar życia oraz przynależność i utożsamianie się ze społecznością). Wstępne wyniki ESDA (Exploratory Spatial Data Analysis) potwierdzają zasadność analizy przestrzennej.

40 40 Statystyka globalna I Morana gdzie: w ij waga połączeń pomiędzy jednostką i a j W suma wszystkich wag x i obserwacja w regionie i x j obserwacja w regionie j średnia arytmetyczna ze wszystkich badanych regionów Jeżeli statystyka globalna Morana ma wartość bliską jeden, to jednostki o tym samym poziomie cechy grupują się przestrzennie, wartość bliska minus jeden oznacza, że blisko położone jednostki mają zróżnicowany poziom cechy, zaś przy zerze wartości cechy rozkładają się w sposób losowy. Statystyka lokalna I Morana Statystykę lokalną Morana oblicza się osobno dla każdego obiektu. Ma ona interpretacją analogiczną do statystyki globalnej. Jeśli jej wartość dla i-tej jednostki jest bliska jeden to wokół niej grupują się przestrzennie jednostki o podobnych poziomie badanej cechy.

41 41 Wykres rozrzutu Morana dla związku między wielkością populacji a subiektywnym dobrostanem gmin Można zauważyć dosyć silny pozytywny wpływ wielkości populacji gminy na subiektywny dobrostan gmin sąsiednich (I ćwiartka). Gminy o niskiej populacji i niskim subiektywnym dobrostanie mają tendencję do przestrzennego klastrowania się (III ćwiartka).

42 42 Analiza miar nierówności dobrostanu wykazała, że: W województwie podkarpackim występuje mniejsze zróżnicowanie ocen dotyczących aspektów związanych z życiem rodzinnym oraz życiem publicznym i wspólnoty. Pomimo opinii o przywiązaniu do tradycyjnego stylu życia, mieszkańcy Podkarpacia czują się jednak mniej usatysfakcjonowani swoim życiem rodzinnym niż osoby mieszkające na Mazowszu. Największa różnica, pomiędzy województwami podkarpackim i mazowieckim, wystąpiła w ocenie dotyczącej dochodów osobistych. Wyniki analizy statystyki globalnej Morana wskazują na następujące zależności: Wielkość gminy oddziałuje na poziom deprywacji gmin sąsiednich, (im większa gmina tym deprywacja gmin sąsiednich jest mniejsza). Występuje przestrzenne grupowanie gmin o deprywacji wyższej niż przeciętna. Obiektywne miary dobrostanu mogą nie przekładać się na ich subiektywne odpowiedniki.

43 43 Statystyka publiczna jest przygotowana do badania jakości życia na poziomie regionalnym pod względem metodologicznym; Nie wszystkie dane na poziomie regionalnym są dostępne co roku. Istnieje konieczność rozszerzenia prób aby uzyskać dane na niższych poziomach agregacji.

44 44

45 45 Dochód rozporządzalny jest sumą bieżących dochodów gospodarstwa domowego z poszczególnych źródeł pomniejszoną o zaliczki na podatek dochodowy oraz o składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. W skład dochodu rozporządzalnego wchodzą dochody pieniężne i niepieniężne, w tym spożycie naturalne oraz towary i usługi otrzymane nieodpłatnie. Wskaźnik prezentowany jest w przeliczeniu na jednostkę ekwiwalentną z zastosowaniem oryginalnej skali ekwiwalentności OECD. Skale ekwiwalentności pozwalają na porównanie gospodarstw domowych o różnym składzie demograficznym (ze względu na liczbę osób i ich wiek). Źródło: Badanie budżetów gospodarstw domowych.

46 46 Odsetek gospodarstw domowych nieposiadających przynajmniej jednego samochodu osobowego lub osobowo-dostawczego z powodów finansowych. Źródło: Badanie spójności społecznej.

47 47 Odsetek gospodarstw domowych, w których z powodów finansowych nie wszystkie osoby dorosłe mogły sobie pozwolić na przynajmniej jeden tydzień wakacji (wyjazd poza miejsce zamieszkania niezależnie od pory roku) raz w roku. Źródło: Badanie spójności społecznej.

48 48 Odsetek gospodarstw domowych, w których z powodów finansowych nie wszystkie osoby dorosłe mogły sobie pozwolić na jedzenie mięsa, drobiu, ryb lub wegetariańskich odpowiedników oraz świeżych owoców i warzyw co drugi dzień. Źródło: Badanie spójności społecznej.

49 49 Odsetek gospodarstw domowych, które określają swoje mieszkanie jako zbyt duże jak na potrzeby gospodarstwa. Źródło: Badanie spójności społecznej.

50 50 Odsetek gospodarstw domowych, które określają swoje mieszkanie jako zbyt małe jak na potrzeby gospodarstwa. Źródło: Badanie spójności społecznej.

51 51 Odsetek gospodarstw domowych, które nie posiadają w mieszkaniu ciepłej wody bieżącej lub ustępu spłukiwanego wodą bieżącą lub łazienki z wanną/prysznicem. Źródło: Badanie spójności społecznej.

52 52 Udział wydatków gospodarstwa domowego przeznaczonych na użytkowanie mieszkania i nośniki energii w wydatkach ogółem (obejmujących również wartość artykułów otrzymanych bezpłatnie oraz wartość spożycia naturalnego). Źródło: Badanie budżetów gospodarstw domowych.

53 53 Udział wydatków gospodarstwa domowego przeznaczonych na żywność i napoje bezalkoholowe w wydatkach ogółem (obejmujących również wartość artykułów otrzymanych bezpłatnie oraz wartość spożycia naturalnego). Źródło: Badanie budżetów gospodarstw domowych.

54 54 Odsetek gospodarstw domowych, które na co dzień bardzo oszczędnie gospodarują pieniędzmi lub którym pieniędzy nie starcza na zaspokojenie podstawowych potrzeb. Źródło: Badanie budżetów gospodarstw domowych.

55 55 Odsetek gospodarstw domowych, którym pieniędzy starcza na wiele bez specjalnego oszczędzania lub które mogą pozwolić sobie na pewien luksus. Źródło: Badanie budżetów gospodarstw domowych.

56 56 Odsetek gospodarstw domowych dotkniętych jednocześnie trzema formami ubóstwa: ubóstwem dochodowym, ubóstwem warunków życia i ubóstwem braku równowagi budżetowej. Źródło: Badanie spójności społecznej.

57 57 Odsetek osób w gospodarstwach domowych, w których poziom wydatków (obejmujących również wartość artykułów otrzymanych bezpłatnie oraz wartość spożycia naturalnego) był niższy od przyjętej granicy ubóstwa skrajnego (minimum egzystencji). Minimum egzystencji obliczane jest przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych (IPiSS). Uwzględnia ono jedynie te potrzeby, których zaspokojenie nie może być odłożone w czasie, a konsumpcja niższa od tego poziomu prowadzi do biologicznego wyniszczenia. Źródło: Badanie budżetów gospodarstw domowych.

58 58 Stosunek sumy dochodów uzyskanych przez 20% osób o najwyższym poziomie dochodów (V kwintyl) do sumy dochodów uzyskanych przez 20% osób o najniższym poziomie dochodów (I kwintyl). Wskaźnik obliczany jest na podstawie dochodów ekwiwalentnych gospodarstw domowych z uwzględnieniem oryginalnej skali ekwiwalentności OECD. Źródło: Badanie budżetów gospodarstw domowych.

59 59 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej deklarujących zadowolenie z obecnej pracy. Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

60 60 Wartość, która oznacza, że połowa emerytów otrzymuje świadczenia niższe od tej kwoty, a połowa wyższe. Mediana świadczeń emerytalnych dotyczy świadczeń brutto wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Źródło: Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

61 61 Wartość, która oznacza, że połowa zatrudnionych zarabia poniżej tej kwoty, a połowa powyżej. Mediana wynagrodzeń dotyczy wynagrodzeń brutto w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Źródło: Badanie struktury wynagrodzeń.

62 62 Odsetek pracowników najemnych pracujących na podstawie umowy na czas określony w stosunku do pracujących ogółem. Źródło: Badanie aktywności ekonomicznej ludności.

63 63 Odsetek pracujących zazwyczaj w wydłużonym czasie pracy w ciągu tygodnia (50 godzin i więcej). Źródło: Badanie aktywności ekonomicznej ludności.

64 64 Odsetek osób w wieku lata, które nie pracują (czyli są bezrobotne lub nieaktywne zawodowo) oraz nie uczestniczą w dalszym kształceniu lub szkoleniu (nie uczestniczyły w żadnej formie edukacji w ciągu 4 tygodni poprzedzających badanie). W danych publikowanych przez Eurostat wskaźnik ten określany jest jako NEET (not in employment and not in any education and training). Źródło: Badanie aktywności ekonomicznej ludności.

65 65 Procentowy udział osób bezrobotnych poszukujących pracy przez okres powyżej 12 miesięcy (13 miesięcy i więcej) w liczbie aktywnych zawodowo. Źródło: Badanie aktywności ekonomicznej ludności.

66 66 Udział osób bezrobotnych (ogółem lub danej grupy) w liczbie aktywnych zawodowo (ogółem lub danej grupy). Źródło: Badanie aktywności ekonomicznej ludności.

67 67 Udział osób pracujących (ogółem lub danej grupy) w ogólnej liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej (ogółem lub danej grupy). Źródło: Badanie aktywności ekonomicznej ludności.

68 68 Odsetek osób w wieku 16 lat i więcej, które deklarowały potrzebę konsultacji z lekarzem specjalistą, jednak nie skorzystały z konsultacji z powodów finansowych. Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

69 69 Odsetek osób w wieku 16 lat i więcej, które deklarowały potrzebę konsultacji z lekarzem specjalistą, jednak nie skorzystały z konsultacji z powodu zbyt długiej listy oczekujących lub braku skierowania. Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

70 70 Odsetek osób w wieku 15 lat i więcej deklarujących palenie tytoniu codziennie. Źródło: Europejskie ankietowe badanie zdrowia.

71 71 Odsetek osób z nadwagą i otyłością wśród osób w wieku 15 lat i więcej. Monitoring nadwagi i otyłości w populacji umożliwia specjalny wskaźnik zwany indeksem masy ciała BMI. Otyłość występuje wtedy, gdy BMI przyjmuje wartość co najmniej 30, zaś nadwaga co najmniej 25. Źródło: Europejskie ankietowe badanie zdrowia.

72 72 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej, które oceniły ogólny stan swojego zdrowia jako zły lub bardzo zły. Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

73 73 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej, które oceniły ogólny stan swojego zdrowia jako dobry lub bardzo dobry. Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

74 74 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej wskazujących na ograniczoną zdolność wykonywania czynności jakie ludzie zwykle wykonują, trwającą 6 miesięcy lub dłużej. Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

75 75 Odsetek dzieci w wieku 3-4 lata w placówkach wychowania przedszkolnego (w stosunku do populacji dzieci w tym samym wieku). Źródło: Ministerstwo Edukacji Narodowej.

76 76 Odsetek osób w wieku lata uczących się i/lub dokształcających się wśród ludności w tej samej grupie wiekowej (w okresie 4 tygodni przed badaniem). Źródło: Badanie aktywności ekonomicznej ludności.

77 77 Odsetek osób w wieku 25 lat i więcej posiadających wykształcenie co najwyżej gimnazjalne. Źródło: Badanie aktywności ekonomicznej ludności.

78 78 Odsetek osób w wieku 25 lat i więcej posiadających wyższe wykształcenie. Źródło: Badanie aktywności ekonomicznej ludności.

79 79 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku z Internetu w ciągu ostatnich 3 miesięcy. lata korzystających Źródło: Badanie wykorzystania technologii informacyjno- telekomunikacyjnych (ICT) w gospodarstwach domowych.

80 80 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku lata korzystających z komputera w ciągu ostatnich 3 miesięcy. Źródło: Badanie wykorzystania technologii informacyjno- telekomunikacyjnych (ICT) w gospodarstwach domowych.

81 81 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej, które deklarują posługiwanie się przynajmniej jednym językiem obcym w stopniu co najmniej komunikatywnym (umiejętność posługiwania się podstawowymi wyrażeniami oraz używania języka dla określenia znanych rzeczy i sytuacji). Źródło: Badanie spójności społecznej.

82 82 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej deklarujących, że ogólnie rzecz biorąc większości osób można ufać (wybór na skali 0-10 wartości wyższej lub równej 7). Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

83 83 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej deklarujących, że mają krewnych, przyjaciół, znajomych lub sąsiadów, których mogą poprosić o pomoc (np. materialną, moralną). Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

84 84 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 15 lat i więcej, które świadczyły indywidualnie pracę niezarobkową (np. załatwianie spraw w urzędzie, opieka nad dziećmi i osobami starszymi, pomoc w zakupach, sprzątanie) poza własnym gospodarstwem domowym w ciągu 4 tygodni przed badaniem. Praca niezarobkowa świadczona indywidualnie, tj. poza jakimikolwiek strukturami organizacyjnymi, kierowana jest na ogół do konkretnych osób (krewnych, znajomych lub nieznajomych) albo na rzecz środowiska lub społeczności. Źródło: Badanie pracy niezarobkowej poza gospodarstwem domowym.

85 85 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej, u których zaobserwowano niewielką intensywność (lub brak) kontaktów społecznych z osobami spoza gospodarstwa domowego. Źródło: Badanie spójności społecznej.

86 86 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej deklarujących, że są zadowolone lub bardzo zadowolone ze sposobu spędzania swojego czasu wolnego. Źródło: Badanie spójności społecznej.

87 87 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej deklarujących, że są zadowolone lub bardzo zadowolone z ilości czasu wolnego jakim dysponują. Źródło: Badanie spójności społecznej.

88 88 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej, deklarujących, że w ciągu dnia powszedniego czasu wolnego nie wystarcza im nawet na wykonanie koniecznych zajęć, bądź starcza go jedynie na to co muszą zrobić, ale nie mają czasu wolnego dla siebie. Źródło: Badanie spójności społecznej.

89 89 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej deklarujących, że chodząc samotnie po zmroku w okolicy swojego miejsca zamieszkania czują się bardzo bezpiecznie lub dość bezpiecznie. Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

90 90 Odsetek gospodarstw domowych, które z powodów finansowych, w okresie 12 miesięcy przed badaniem, dwa lub więcej razy nie były w stanie terminowo uiszczać takich opłat, jak rachunki za gaz, elektryczność, wodę, wywóz nieczystości stałych lub płynnych, podatków od nieruchomości i innych stałych opłat związanych z użytkowaniem mieszkania. Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

91 91 Odsetek gospodarstw domowych deklarujących brak możliwości pokrycia z własnych środków nieoczekiwanego wydatku w wysokości 1000 zł. Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

92 92 Stosunek liczby oddanych głosów (ważnych kart głosowania) do ogólnej liczby osób uprawnionych do głosowania w wyborach do Sejmu RP, wyrażony w procentach. Źródło: Państwowa Komisja Wyborcza.

93 93 Odsetek osób w gospodarstwach domowych w wieku 16 lat i więcej, które w 4 tygodniach poprzedzających badanie świadczyły wolontariat w organizacjach. Wolontariat w organizacjach oznacza pracę niezarobkową świadczoną w ramach struktur organizacyjnych, m.in.: stowarzyszeń i podobnych organizacji społecznych, fundacji, kościołów, wspólnot lub organizacji religijnych, związków zawodowych, partii politycznych, organizacji samorządu gospodarczego, zawodowego i pracodawców, instytucji rządowych lub samorządowych i placówek przez nie prowadzonych. Źródło: Praca niezarobkowa poza gospodarstwem domowym.

94 94 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej uznających się za osoby należące do grupy społecznej, która z jakiegokolwiek powodu jest gorzej traktowana (dyskryminowana) niż inne grupy w Polsce. Źródło: Badanie spójności społecznej.

95 95 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej deklarujących, że mają zaufanie do policji (wybór na skali 0-10 wartości wyższej lub równej 7). Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

96 96 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej deklarujących, że mają zaufanie do systemu prawnego (wybór na skali 0-10 wartości wyższej lub równej 7). Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

97 97 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej deklarujących, że mają zaufanie do systemu politycznego jako całości (wybór na skali 0-10 wartości wyższej lub równej 7). Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

98 98 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej deklarujących, że ogólnie rzecz biorąc są zadowolone (w tym bardzo zadowolone) z terenów rekreacyjnych i terenów zielonych w miejscu zamieszkania (wybór na skali 0-10 wartości wyższej lub równej 7). Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

99 99 Odsetek gospodarstw domowych odczuwających w swoim miejscu zamieszkania takie problemy jak zanieczyszczenie, brud lub inne problemy środowiskowe w okolicy (pył, dym, nieprzyjemne zapachy, zanieczyszczona woda). Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

100 100 Odsetek gospodarstw domowych odczuwających w odniesieniu do swojego miejsca zamieszkania nadmierny hałas w mieszkaniu pochodzący od sąsiadów lub z zewnątrz (ruch uliczny, zakłady przemysłowe, działalność gospodarcza). Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

101 101 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej deklarujących, że to co robią w życiu jest wartościowe (wybór na skali 0-10 wartości wyższej lub równej 7). Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

102 102 Odsetek osób w gospodarstwach domowych w wieku 16 lat i więcej, które w ciągu 4 tygodni doświadczały przynajmniej 3 z 5 oznak złego samopoczucia (nie czuły się nigdy lub czuły się bardzo rzadko szczęśliwe; nie czuły się nigdy lub czuły się bardzo rzadko spokojne i opanowane; czuły się bardzo zdenerwowane; czuły się zniechęcone, miały chandrę; czuły się przygnębione, tak, że nic nie mogło podnieść ich na duchu). Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

103 103 Odsetek osób w gospodarstwach domowych w wieku 16 lat i więcej, które w ciągu 4 tygodni deklarowały współwystępowanie 2 pozytywnych stanów emocjonalnych (czuły się szczęśliwe; spokojne i opanowane) oraz brak występowania (lub występowania bardzo rzadkiego) 3 negatywnych oznak złego samopoczucia (nie czuły się zdenerwowane; nie czuły się zniechęcone, nie miały chandry; nie czuły się przygnębione, tak, że nic nie mogło podnieść ich na duchu). Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.

104 104 Odsetek osób (w gospodarstwach domowych) w wieku 16 lat i więcej deklarujących, że ogólnie rzecz biorąc są zadowolone ze swojego życia (wybór na skali 0-10 wartości wyższej lub równej 7). Źródło: Europejskie badanie dochodów i warunków życia.