Przedmiotowy system oceniania. z języka polskiego. dla uczniów klas I-III Gimnazjum. im. Kazimierza Wielkiego. w Wieliczce.

Transkrypt

1 Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego dla uczniów klas I-III Gimnazjum im. Kazimierza Wielkiego w Wieliczce. Agata Dylawerska, Teresa Gancarz Uran

2 1.Ocenianiu podlegają: a) wypowiedzi ustne: wypowiedź dłuższa kilkuzdaniowa (treści literackie i językowe); kultura żywego słowa (recytacja, scenki, dramy, prezentacje teatralne); opowiadanie odtwórcze i twórcze; głos w dyskusji (argumentowanie, wnioskowanie, przemówienie); b) wypowiedzi pisemne: redagowanie tekstu użytkowego: zaproszenie, ogłoszenie, zawiadomienie, reklama, przepis, instrukcja; redagowanie form wypowiedzi: opowiadanie, opis, sprawozdanie, charakterystyka, list, kartka pocztowa, notatka, streszczenie, fragmenty pamiętnika, dziennika, recenzja, esej itp.; kilkuzdaniowa odpowiedź na pytania; rozwiązywanie wskazanych zadań, wykonywanie ćwiczeń; c) zadania praktyczne: praca w grupie, inscenizacja, prace nadobowiązkowe: gazetka, album, plakat, pomoc dydaktyczna, audycja radiowa, nagranie, ankieta; d) udział w konkursach literackich, ortograficznych, poetyckich, recytatorskich; e)wykonywanie dodatkowych prac domowych (tzw. prac dla chętnych); f) egzaminy próbne klas II i III. 2.Metody sprawdzania osiągnięć: prace klasowe, testy, sprawdziany; dłuższe pisemne prace domowe; wypowiedzi ustne ucznia; zadania praktyczne (niewerbalne wytwory pracy np. album, słownik, mapa, plakat, słuchowisko, film); niezapowiedziane kartkówki z bieżącego materiału nauczania; dyktanda; recytacje; aktywność na lekcji; sprawdziany kontrolujące znajomość lektur; kontrola zeszytu przedmiotowego. 3.Sposoby powiadamiania ucznia o terminach kontroli wiadomości i umiejętności oraz zakresie materiału przewidywanego do kontroli. praca klasowa, test, sprawdzian powinny być zapowiedziane co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem i poprzedzone lekcją powtórzeniową; dyktando winno być poprzedzone powtórzeniem zasad pisowni oraz ćwiczeniami praktycznymi i zapowiedziane minimum trzy dni przed datą jego przeprowadzenia; kartkówka lub bieżąca odpowiedź (materiał trzech ostatnich lekcji) nie wymaga uprzedzenia uczniów; odpowiedź ustna z większej partii materiału powinna być zapowiedziana co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem i poprzedzona podaniem zakresu materiału, który ma przygotować uczeń; wypracowanie domowe w dłuższej formie wypowiedzi uczeń realizuje w ciągu jednego tygodnia; recytację, inscenizację poprzedza minimum tygodniowy okres na ich przygotowanie; inne formy: nauczyciel ustala je w porozumieniu z uczniami. 4.Terminy sprawdzania prac i informowania uczniów o uzyskanych ocenach. prace klasowe, testy, sprawdziany- powinny być sprawdzone i oddane uczniom do wglądu w terminie do 15 dni roboczych od daty ich napisania, chyba że w tym okresie nie odbywają się zajęcia dydaktyczno-wychowawcze w szkole lub nauczyciel przebywa na zwolnieniu lekarskim; kartkówki, dyktanda w terminie jednego tygodnia od daty ich wykonania wypracowania domowe w dłuższej formie wypowiedzi w terminie do trzech tygodni od daty ich dostarczenia nauczycielowi ( w takim przypadku uczniowie piszą wypracowania nie w zeszytach przedmiotowych, lecz na papierze kancelaryjnym opatrzonym tematem pracy i podpisem); inne formy terminy ustala się na bieżąco z uczniami. 5.Sposób udostępniania prac uczniom, rodzicom (prawnym opiekunom). Uczeń ma prawo wglądu do sprawdzonej i ocenionej pracy własnej w obecności nauczyciela i uzyskania zwięzłej motywacji oceny. W przypadku narzędzi pomiaru ocenianych według kryteriów procentowych motywację zastępuje informacja o uzyskanych punktach za poszczególne zadania oraz o łącznej sumie punktów. Testy, sprawdziany, kartkówki oceniane są według procentowych proporcji :

3 100% 90% ocena bardzo dobra 89% 75% ocena dobra 74% 55% ocena dostateczna 54% 35% ocena dopuszczająca 34% 0% ocena niedostateczna ocena celująca - 100% testu, sprawdzianu plus prawidłowo wykonane zadania wykraczające poza podstawę programową(pod warunkiem, że test jest ułożony na ocenę celującą). Prawo wglądu do prac mają także rodzice ( prawni opiekunowie ) ucznia podczas zebrań z rodzicami, dni otwartych lub w terminie uzgodnionym przez rodziców (prawnych opiekunów) z nauczycielem. 6. Kontakt z rodzicami (prawnymi opiekunami) ucznia. Nauczyciel kontaktuje się z rodzicami (prawnymi opiekunami) ucznia podczas zebrań z rodzicami, dni otwartych lub indywidualnie poprzez pisemne lub telefoniczne powiadomienie rodziców o konieczności wstawienia się do szkoły. Nauczyciel zobowiązany jest udzielić informacji o postępach ucznia w nauce (lub ich braku) także każdorazowo, gdy rodzice odwiedzą szkołę poza wyznaczonym terminem pod warunkiem, że nie zakłóca to zajęć dydaktycznych nauczyciela. 7.Postanowienia końcowe 1. Obowiązkiem każdego ucznia jest przygotowanie się do lekcji oraz posiadanie i systematyczne prowadzenie zeszytu przedmiotowego. 2. Uczeń ma prawo na początku lekcji (podczas czytania listy obecności) dwukrotnie w ciągu semestru zgłosić nieprzygotowanie lub brak zadania domowego. Nie dotyczy to zapowiedzianych prac pisemnych, recytacji lub lekcji powtórzeniowych. 3.W przypadku dłuższej (ponad tygodniowej) usprawiedliwionej nieobecności na zajęciach lekcyjnych uczeń ma prawo do 3 dniowego zwolnienia z ustnych i pisemnych form sprawdzania wiadomości i umiejętności w celu uzupełnienia zaległości. 4.Braki w zeszycie wynikłe z nieobecności ucznia w szkole oraz wszelkie zaległości wynikłe z tego powodu powinny być uzupełnione na bieżąco. 5.Jeżeli uczeń nie przeczyta obowiązkowej lektury w wyznaczonym terminie, otrzymuje ocenę niedostateczną, ale w kolejnym wyznaczonym terminie może wykazać się jej znajomością i poprawić ocenę. 6.Jeżeli podczas pisemnej klasowej formy sprawdzania wiadomości i umiejętności uczeń pracuje niesamodzielnie ( korzysta z pomocy innych uczniów, zeszytu lub innych materiałów), wówczas otrzymuje ocenę niedostateczną bez możliwości jej poprawy. 7.Nieusprawiedliwiona nieobecność ucznia podczas sprawdzania wiadomości i umiejętności jest równoznaczna z uzyskaniem oceny niedostatecznej bez możliwości jej poprawy. 8.W przypadku posiadania przez ucznia pisemnej opinii PPP nauczyciel zobowiązany jest dostosować wymagania edukacyjne do zaleceń poradni i możliwości ucznia. 9.Jeżeli uczeń, który z powodu nieusprawiedliwionej nieobecności nie przystąpił do pisemnej klasowej formy kontroli wiadomości i umiejętności, nie przystąpi do niej także w kolejnym wyznaczonym terminie, otrzymuje ocenę niedostateczną bez możliwości jej poprawy. 10.Wystawienie oceny śródrocznej i rocznej jest dokonywane na podstawie ocen cząstkowych, przy czym największą wagę mają oceny ze sprawdzianów, testów, zadań klasowych, akcji sprawdzających, egzaminów próbnych; w drugiej kolejności są kartkówki, odpowiedzi ustne, dyktanda; w trzeciej - recytacje, aktywność, zad. dom., zeszyt, itp. UWAGA! Ocena klasyfikacyjna nie jest średnią ocen cząstkowych! Ocena za II okres jest oceną roczną, a więc odzwierciedla także wkład pracy ucznia w I okresie podsumowany oceną klasyfikacyjną!

4 11.Pozostałe kwestie związane z wystawianiem ocen i kryteriami oceniania oraz warunkami i trybem uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej reguluje Statut. WYMAGANIA EDUKACYJNE z języka polskiego na poszczególne oceny : KLASA I NIEDOSTATECZNY Otrzymuje uczeń, który: *nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą (nie opanował minimum programowego, co uniemożliwia mu dalsze zdobywanie wiedzy); *nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej (nie czyta lektur, nie pisze wypracowań, nie odrabia zadań domowych); *wypowiada się niepoprawnie pod względem językowym i rzeczowym; *nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. DOPUSZCZAJĄCY *wykazuje się ogólną znajomością fragmentów lektur; *czyta ze zrozumieniem tekst literacki, odpowiadając w logiczny sposób na podstawowe pytania dotyczące treści; *rozpoznaje utwór epicki, liryczny i dramatyczny; *potrafi wskazać głównego bohatera i najważniejsze wydarzenia w lekturze; *podejmuje próby redagowania takich form wypowiedzi jak: list prywatny, opis, opowiadanie, charakterystyka, streszczenie, plan wydarzeń, zaproszenie. *rozpoznaje zdanie pojedyncze; *zna i określa części zdania pojedynczego; *potrafi wymienić części mowy; *odmienia rzeczowniki, czasowniki i przymiotniki; *zna podstawowe zasady ortograficzne (pisownia rz- ż, ch- h, ó- u, wielka i mała litera); *ponadto uczeń podejmuje starania w celu uzyskania oceny pozytywnej. DOSTATECZNY *wykazuje się ogólną znajomością lektur; *czyta ze zrozumieniem tekst literacki, odpowiadając logicznie na większość pytań o jego treść; *rozpoznaje podstawowe cechy rodzajowe (szczególnie osobę mówiącą w utworze) i wskazuje elementy świata przedstawionego w dziele literackim oraz odróżnia świat realistyczny od fantastycznego; *umie połączyć tytuł omówionego utworu epickiego i dramatycznego z autorem; *zna podstawowe środki artystyczne: epitet, porównanie, przenośnię, dźwiękonaśladownictwo, powtórzenie, wyliczenie; *poprawnie redaguje formy wypowiedzi: list prywatny, opis, charakterystykę, opowiadanie, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie.

5 *rozpoznaje zdanie pojedyncze ; *rozpoznaje zdania bezpodmiotowe; *dokonuje rozbioru logicznego zdania pojedynczego; *potrafi wymienić odmienne i nieodmienne części mowy; *rozpoznaje w zdaniu części mowy: rzeczownik, czasownik (strony czasownika), przymiotnik, przysłówek, liczebnik, przyimek, zaimek, spójnik; *zna zasady odmiany i potrafi odmienić rzeczownik, czasownik, przymiotnik; *potrafi przy odmianie rzeczownika oddzielić temat od końcówki, wskazać tematy oboczne; *zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne ( pisownia rz- ż, ó-u, ch- h, mała i wielka litera). DOBRY *czyta wszystkie lektury; *określa temat utworu, wyodrębnia fazy akcji w dziele literackim, analizuje świat przedstawiony, odróżnia fikcję literacką od prawdy historycznej, świat fantastyczny od realistycznego; *potrafi wskazać wartości uniwersalne omawianych dzieł, dokonywać uogólnień, wnioskować na podstawie przeczytanego tekstu; *umie wskazać cechy gatunkowe: fraszki, bajki, przypowieści, noweli, powieści, komedii; *zna i analizuje środki artystyczne: epitet, porównanie, przenośnię (animizację, personifikację), dźwiękonaśladownictwo, powtórzenie, wyliczenie, apostrofę, alegorię, *zna pojęcia: akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, didaskalia, kontrast, wyraz pokrewny, synonim ; *poprawnie redaguje formy wypowiedzi: list, opis, charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, sprawozdanie, notatkę. *rozpoznaje zdanie pojedyncze; *dokonuje rozbioru logicznego zdania pojedynczego; *potrafi wymienić odmienne i nieodmienne części mowy; *rozpoznaje w tekście części mowy: rzeczownik, czasownik (używa konstrukcji czynnej, biernej i zwrotnej), przymiotnik, przysłówek, liczebnik, przyimek, spójnik, zaimek, wykrzyknik, partykuła; *zna zasady odmiany i potrafi odmienić rzeczownik, czasownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek; rozróżnia temat i końcówkę; *zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne (pisownia rz- ż, ó-u, ch- h, mała i wielka litera, nie z różnymi częściami mowy, -by z czasownikami); *potrafi korzystać ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego. BARDZO DOBRY *zna bardzo dobrze wszystkie teksty z kanonu lektur; *samodzielnie potrafi analizować świat przedstawiony dzieła literackiego ze wskazywaniem faz akcji, odróżnianiem fikcji literackiej od prawdy historycznej, świata fantastycznego od realistycznego, uwzględnieniem cech rodzajowych i gatunkowych dzieła literackiego; *wskazuje wartości uniwersalne omawianych dzieł, motywy wspólne dla kilku utworów, dokonuje uogólnień, porównań, wyciąga wnioski na podstawie przeczytanego tekstu, próbuje samodzielnie określać dosłowne i przenośne znaczenie utworów literackich; *analizuje język artystyczny tekstu, posługując się terminami: epitet, porównanie, przenośnia, personifikacja, onomatopeja, powtórzenie, wyliczenie, apostrofa, alegoria, akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, kontrast, wyraz pokrewny, synonim, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, antyteza, didaskalia, symbol, ironia, archaizm, frazeologizm; *poprawnie redaguje formy wypowiedzi: list, opis, charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, sprawozdanie, opis krajobrazu, notatkę, dedykację;

6 *w tworzeniu samodzielnych tekstów wykorzystuje wiedzę o języku, stosuje związki frazeologiczne oraz środki artystycznego wyrazu. *wzbogaca opowiadania twórcze dialogami, elementami opisów, charakterystyki; *ten sam tekst potrafi przedstawić w formie opowiadania, opisu, streszczenia; *samodzielnie sporządza notatki z lekcji, selekcjonuje materiał rzeczowy. *rozpoznaje i nazywa rodzaje wypowiedzeń: zdania i równoważniki zdań; zdania pojedyncze *dokonuje rozbioru logicznego i gramatycznego zdania pojedynczego, rozpoznaje rodzaje podmiotu i orzeczenia; *rozpoznaje w tekście wszystkie części mowy i zna zasady ich odmiany (także osobliwości w odmianie); rozróżnia temat i końcówkę, wskazuje oboczności; *zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne (pisownia rz- ż, ó-u, ch- h, mała i wielka litera, nie z różnymi częściami mowy) i interpunkcyjne; *korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny. CELUJĄCY Otrzymuje uczeń, który: *wykazuje szczególne zainteresowania przedmiotem, spełniając kryteria oceny bardzo dobrej; *systematycznie wykonuje prace nadobowiązkowe i otrzymuje z nich oceny celujące; *polecenia nauczyciela wypełnia zawsze systematycznie i sumiennie, prezentując wzorowy stosunek do przedmiotu; *wykracza poza obowiązkowy materiał oraz bierze udział w konkursach i olimpiadach, odnosząc znaczące sukcesy. KLASA II NIEDOSTATECZNY otrzymuje uczeń, który: *nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą ( nie opanował minimum programowego, co uniemożliwia mu dalsze zdobywanie wiedzy); *ponadto nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej (nie czyta lektur, nie pisze wypracowań, nie odrabia zadań domowych); *wypowiada się niepoprawnie pod względem językowym i rzeczowym; *nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. DOPUSZCZAJĄCY *wykazuje się ogólną znajomością fragmentów lektur *czyta ze zrozumieniem tekst literacki; *rozpoznaje utwór epicki, liryczny i dramatyczny; *próbuje połączyć tytuł omówionego utworu epickiego i dramatycznego z autorem; *potrafi wskazać elementy świata przedstawionego w utworze literackim; *redaguje takie formy wypowiedzi jak: list, opis, opowiadanie, charakterystyka, streszczenie, plan wydarzeń, zaproszenie; *samodzielnie pisze plan ramowy i szczegółowy. *rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone, zdanie złożone współrzędne i podrzędne; *zna i określa części zdania pojedynczego; *potrafi rozpoznać imiesłowy w wypowiedzeniu; *odmienia rzeczowniki, czasowniki i przymiotniki; *zna budowę słowotwórczą prostych wyrazów;

7 *zna podstawowe zasady ortograficzne (pisownia rz- ż, ch- h, ó- u, wielka i mała litera); *ponadto uczeń podejmuje starania w celu uzyskania oceny pozytywnej. DOSTATECZNY *wykazuje się ogólną znajomością lektur; *czyta ze zrozumieniem tekst literacki, odpowiadając logicznie na większość pytań o jego treść; *rozpoznaje podstawowe cechy rodzajowe (szczególnie osobę mówiącą w utworze) i wskazuje elementy świata przedstawionego w dziele literackim oraz odróżnia świat realistyczny od fantastycznego i fikcję literacką od prawdy historycznej; *umie połączyć tytuł omówionego utworu epickiego i dramatycznego z autorem; *zna podstawowe środki artystyczne: epitet, porównanie, przenośnię, onomatopeję, powtórzenie, wyliczenie, pytanie retoryczne, wykrzyknienie; *zna pojęcia: akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, kontrast, wyraz pokrewny, synonim ; *umie wskazać cechy gatunkowe: przypowieści, noweli, powieści, komedii, trenu; *redaguje formy wypowiedzi: list, opis, wypracowanie z elementami opisu przeżyć wewnętrznych, charakterystykę, opowiadanie, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie; sprawozdanie; *redaguje plan rozprawki, podejmuje próbę pisania rozprawki. *rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone oraz zdanie złożone współrzędniei podrzędnie; *zna rodzaje zdań współrzędnie i podrzędnie złożonych i ich wykresy; *dokonuje rozbioru logicznego i gramatycznego zdania pojedynczego; *zna imiesłowy przymiotnikowe i przysłówkowe i potrafi je wskazać w tekście; *zna i rozumie podstawowe pojęcia słowotwórcze: wyraz podstawowy, pokrewny, formant, podstawa słowotwórcza, próbuje dokonywać analizy słowotwórczej wyrazu pochodnego; *zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne (pisownia rz- ż, ó-u, ch- h, mała i wielka litera, nie z różnymi częściami mowy) i interpunkcyjne. DOBRY *czyta wszystkie lektury; *określa temat utworu, wyodrębnia fazy akcji w dziele literackim, analizuje świat przedstawiony, odróżnia fikcję literacką od prawdy historycznej, świat fantastyczny od realistycznego; *potrafi wskazać wartości uniwersalne omawianych dzieł, dokonywać uogólnień, wnioskować na podstawie przeczytanego tekstu; *umie wskazać cechy gatunkowe: przypowieści, noweli, powieści, komedii, trenu, hymnu, pieśni, pamiętnika; *zna i analizuje środki artystyczne: epitet, porównanie, przenośnię (animizację, personifikację), onomatopeję, powtórzenie, wyliczenie, apostrofę, alegorię, pytanie retoryczne, wykrzyknienie; *zna i posługuje się pojęciami: akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, kontrast, wyraz pokrewny, synonim, związek frazeologiczny, teza, hipoteza, argument, fakt, opinia, archaizm; *omawia budowę wiersza, rozpoznaje układ rymów, *poprawnie redaguje formy wypowiedzi: list, opis, opis przeżyć wewnętrznych, charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, notatkę, pamiętnik, rozprawka. *rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone oraz zdanie złożone współrzędnie i podrzędnie; *nazywa rodzaje zdań współrzędnie i podrzędnie złożonych, wykonuje ich wykresy, stosuje zasady interpunkcyjne w zdaniu złożonym; *dokonuje rozbioru logicznego zdania pojedynczego; *rozpoznaje imiesłowy przymiotnikowe i przysłówkowe w tekście, potrafi je tworzyć, zna zasady odmiany, wskazuje imiesłowowy równoważnik zdania;

8 *zna i rozumie podstawowe pojęcia słowotwórcze: wyraz podstawowy, pokrewny, formant, podstawa słowotwórcza, oboczności w podstawie słowotwórczej, dokonuje analizy słowotwórczej wyrazu pochodnego; *zna i stosuje zasady ortograficzne (pisownia rz- ż, ó-u, ch- h, mała i wielka litera, nie z różnymi częściami mowy) i interpunkcyjne; *potrafi korzystać ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego. BARDZO DOBRY *zna bardzo dobrze wszystkie teksty z kanonu lektur; *samodzielnie potrafi analizować świat przedstawiony dzieła literackiego ze wskazywaniem faz akcji, odróżnianiem fikcji literackiej od prawdy historycznej, świata fantastycznego od realistycznego, uwzględnieniem cech rodzajowych dzieła literackiego; *wskazuje wartości uniwersalne omawianych dzieł, motywy wspólne dla kilku utworów, dokonuje uogólnień, porównań, wyciąga wnioski na podstawie przeczytanego tekstu, samodzielnie określa dosłowne i przenośne znaczenie utworów literackich; *umie wskazać cechy gatunkowe: przypowieści, noweli, powieści, komedii, trenu, tragedii, hymnu, pieśni, pamiętnika, dziennika; *analizuje treść i język artystyczny tekstu, posługując się terminami: epitet, porównanie, przenośnia, personifikacja, onomatopeja, powtórzenie, wyliczenie, apostrofa, alegoria, akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, kontrast, wyraz pokrewny, synonim, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, antyteza, didaskalia, symbol, ironia, archaizm, frazeologizm, groteska, komentarz, opinia, fakt, autobiografia, stylizacja, parodia, karykatura, satyra; *omawia budowę wiersza, rozpoznaje układ i rodzaje rymów, zna i stosuje pojęcia: wiersz wolny, sylabiczny; *poprawnie redaguje formy wypowiedzi: list, opis (krajobrazu, przeżyć wewnętrznych, sytuacji), charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, recenzję, notatkę, dedykację, rozprawkę; *w tworzeniu samodzielnych tekstów wykorzystuje wiedzę o języku, stosuje związki frazeologiczne oraz środki artystycznego wyrazu. *rozpoznaje i nazywa rodzaje wypowiedzeń: zdania i równoważniki zdań; zdania pojedyncze i złożone oraz wykonuje ich wykresy i stosuje zasady interpunkcyjne w wypowiedzeniu złożonym i pojedynczym; *dokonuje rozbioru logicznego i gramatycznego zdania pojedynczego; *rozpoznaje imiesłowy przymiotnikowe i przysłówkowe w tekście, potrafi je tworzyć, odmienia imiesłowy przymiotnikowe, wskazuje i tworzy imiesłowowe równoważniki zdań, dokonuje przekształceń konstrukcji składniowych; *dokonuje analizy słowotwórczej wyrazu pochodnego; *zna rodzaje i odmianę skrótowców; *zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne (pisownia rz- ż, ó-u, ch- h, mała i wielka litera, nie z różnymi częściami mowy) i interpunkcyjne; *korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny. CELUJĄCY Otrzymuje uczeń, który: *wykazuje szczególne zainteresowania przedmiotem, spełniając kryteria oceny bardzo dobrej; *systematycznie wykonuje prace nadobowiązkowe i otrzymuje z nich oceny celujące; *polecenia nauczyciela wypełnia zawsze systematycznie i sumiennie, prezentując wzorowy stosunek do przedmiotu;

9 *wykracza poza obowiązkowy materiał oraz bierze udział w konkursach i olimpiadach, odnosząc znaczące sukcesy. KLASA III NIEDOSTATECZNY otrzymuje uczeń, który: *nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą ( nie opanował minimum programowego, co uniemożliwia mu dalsze zdobywanie wiedzy); *ponadto nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej (nie czyta lektur, nie pisze wypracowań, nie odrabia zadań domowych); *wypowiada się niepoprawnie pod względem językowym i rzeczowym; *nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. DOPUSZCZAJĄCY *wykazuje się ogólną znajomością fragmentów lektur; *czyta ze zrozumieniem tekst literacki, odpowiadając w logiczny sposób na pytania o jego treść; *rozpoznaje podstawowe cechy rodzajowe (szczególnie osobę mówiącą w utworze) i wskazuje elementy świata przedstawionego w dziele literackim oraz odróżnia świat realistyczny od fantastycznego i fikcję literacką od prawdy historycznej; *umie połączyć tytuł omówionego utworu epickiego i dramatycznego z autorem; *zna podstawowe środki artystyczne: epitet, porównanie, przenośnię, onomatopeję, powtórzenie, wyliczenie, pytanie retoryczne, wykrzyknienie; *zna pojęcia: akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, kontrast, wyraz pokrewny, synonim ; *poprawnie redaguje formy wypowiedzi: list, opis, wypracowanie z elementami opisu przeżyć wewnętrznych, charakterystykę, opowiadanie, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie; sprawozdanie, próbuje redagować rozprawkę, przemówienie. *rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone, zdanie złożone współrzędne, podrzędne i wielokrotnie złożone; *próbuje dokonać analizy gramatycznej i logicznej wypowiedzeń; *dokonuje podziału wyrazu na głoski, litery, sylaby; *zna podstawowe zasady ortograficzne i interpunkcyjne; *ponadto uczeń podejmuje starania w celu uzyskania oceny pozytywnej. DOSTATECZNY *wykazuje się znajomością lektur; *czyta ze zrozumieniem tekst literacki, odpowiadając logicznie na większość pytań o jego treść; *rozpoznaje podstawowe cechy rodzajowe i gatunkowe, wskazuje elementy świata przedstawionego w dziele literackim oraz odróżnia świat realistyczny od fantastycznego i fikcję literacką od prawdy historycznej; *umie połączyć tytuł omówionego utworu epickiego i dramatycznego z autorem; *próbuje wskazać cechy większości gatunków literackich; *zna podstawowe środki artystyczne: epitet, porównanie, przenośnię, onomatopeję, powtórzenie, wyliczenie, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, apostrofę; *zna i posługuje się pojęciami: akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, kontrast, wyraz pokrewny, synonim, związek frazeologiczny, teza, hipoteza, argument, fakt, opinia, archaizm, neologizm;

10 *poprawnie redaguje formy wypowiedzi: opis, opis przeżyć wewnętrznych, charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, list oficjalny, motywacyjny, notatkę, pamiętnik, podanie, życiorys, CV, rozprawkę, przemówienie, próbuje redagować reportaż, wywiad. *rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone oraz zdanie złożone współrzędnie, podrzędnie i wielokrotnie złożone; *nazywa rodzaje zdań współrzędnie i podrzędnie złożonych, wykonuje ich wykresy, stosuje zasady interpunkcyjne w zdaniu złożonym; *próbuje analizować wypowiedzenie wielokrotnie złożone; *zna i stosuje zasady ortograficzne i interpunkcyjne; *dokonuje podziału wyrazu na głoski, litery oraz dzieli głoski na ustne nosowe, dźwięczne bezdźwięczne, twarde-miękkie; *zna podstawowe zasady akcentowania w języku polskim; *potrafi korzystać ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego; *potrafi wskazać mowę zależną i niezależną; *wyróżnia w tekście archaizmy i neologizmy. DOBRY *czyta wszystkie lektury; *samodzielnie potrafi analizować świat przedstawiony dzieła literackiego ze wskazywaniem faz akcji, odróżnianiem fikcji literackiej od prawdy historycznej, świata fantastycznego od realistycznego, uwzględnieniem cech rodzajowych i gatunkowych dzieła literackiego; *wskazuje wartości uniwersalne omawianych dzieł, motywy wspólne dla kilku utworów, dokonuje uogólnień, porównań, wyciąga wnioski na podstawie przeczytanego tekstu, samodzielnie próbuje określać dosłowne i przenośne znaczenie utworów literackich; *analizuje treść i język artystyczny tekstu, posługując się terminami: epitet, porównanie, przenośnia, personifikacja, onomatopeja, powtórzenie, wyliczenie, apostrofa, alegoria, akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, kontrast, wyraz pokrewny, synonim, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, antyteza, didaskalia, symbol, ironia, neologizm, archaizm, frazeologizm, antonim, gwara, slogan, groteska, komentarz, opinia, fakt, autobiografia, stylizacja, parodia, karykatura, satyra; *wskazuje cechy gatunków literackich; *omawia budowę wiersza (stychiczną, stroficzną), rozpoznaje układ i rodzaje rymów, zna i stosuje pojęcia: wiersz wolny, sylabiczny; *poprawnie redaguje formy wypowiedzi: opis (wszystkie rodzaje) charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, recenzję, list oficjalny, motywacyjny, notatkę, dedykację, rozprawkę, życiorys, CV, podanie, wywiad, reportaż, przemówienie; *w tworzeniu samodzielnych tekstów wykorzystuje wiedzę o języku, stosuje związki frazeologiczne oraz środki artystycznego wyrazu. *rozpoznaje, tworzy i przekształca różne typy wypowiedzeń (zdanie pojedyncze, równoważnik zdania, imiesłowowy równoważnik zdania, zdanie złożone współrzędnie i podrzędnie, zdanie wielokrotnie złożone); *stosuje i przekształca mowę zależną i niezależną; *dokonuje podziału wyrazu na głoski, litery oraz dzieli głoski na ustne nosowe, dźwięczne bezdźwięczne, twarde-miękkie, dostrzega procesy fonetyczne zachodzące w języku; *zna podstawowe zasady akcentowania w języku polskim; *zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne i interpunkcyjne; *korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny;

11 BARDZO DOBRY *zna bardzo dobrze wszystkie teksty z kanonu lektur; *samodzielnie potrafi analizować świat przedstawiony dzieła literackiego ze wskazywaniem faz akcji, odróżnianiem fikcji literackiej od prawdy historycznej, świata fantastycznego od realistycznego, uwzględnieniem cech rodzajowych dzieła literackiego; *wskazuje wartości uniwersalne omawianych dzieł, motywy wspólne dla kilku utworów, dokonuje uogólnień, porównań, wyciąga wnioski na podstawie przeczytanego tekstu, samodzielnie określa dosłowne i przenośne znaczenie utworów literackich; *poprawnie wskazuje cechy gatunków literackich; *analizuje treść i język artystyczny tekstu, posługując się terminami: epitet, porównanie, przenośnia, personifikacja, onomatopeja, powtórzenie, wyliczenie, apostrofa, alegoria, akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, kontrast, wyraz pokrewny, synonim, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, antyteza, didaskalia, symbol, ironia, neologizm, archaizm, frazeologizm, groteska, komentarz, opinia, fakt, autobiografia, stylizacja, parodia, karykatura, satyra, parafraza, dygresja, homonim, antonim, gwara, slogan, dialektyzm, peryfraza; *omawia budowę wiersza (stychiczną, stroficzną), rozpoznaje układ i rodzaje rymów, zna i stosuje pojęcia : wiersz wolny, sylabiczny, średniówka; *poprawnie redaguje formy wypowiedzi: opis (wszystkie rodzaje) charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, przemówienie, recenzję, list oficjalny, otwarty, motywacyjny, notatkę, dedykację, rozprawkę, CV, artykuł prasowy, wywiad, reportaż; *w tworzeniu samodzielnych tekstów wykorzystuje wiedzę o języku, stosuje związki frazeologiczne oraz środki artystycznego wyrazu, dokonuje stylizacji i parafrazy tekstu. *rozpoznaje, tworzy i przekształca różne typy wypowiedzeń (zdanie pojedyncze, równoważnik zdania, imiesłowowy równoważnik zdania, zdanie złożone współrzędnie i podrzędnie, zdanie wielokrotnie złożone); *stosuje i przekształca mowę zależną i niezależną; *tworzy i odmienia nazwy miejscowe; *dokonuje podziału wyrazu na głoski, litery oraz dzieli głoski na ustne nosowe, dźwięczne bezdźwięczne, twarde-miękkie, nazywa i analizuje procesy fonetyczne zachodzące w języku;; *zna różnice między wymową a pisownią i potrafi je wykorzystać w praktyce; *zna i stosuje zasady akcentowania w języku polskim ; *korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny. *omawia funkcje neologizmów; *opanował w stopniu bardzo dobrym zasady ortografii; *poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne. CELUJĄCY Otrzymuje uczeń, który: *wykazuje szczególne zainteresowania przedmiotem, spełniając kryteria oceny bardzo dobrej; *systematycznie wykonuje prace nadobowiązkowe i otrzymuje z nich oceny celujące; *polecenia nauczyciela wypełnia zawsze systematycznie i sumiennie, prezentując wzorowy stosunek do przedmiotu; *wykracza poza obowiązkowy materiał oraz bierze udział w konkursach i olimpiadach, odnosząc znaczące sukcesy. Poziom wymagań edukacyjnych na poszczególne oceny z języka polskiego dla uczniów z dostosowaniem wymagań :

12 KLASA I NIEDOSTATECZNY Otrzymuje uczeń, który: *nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą (nie opanował minimum programowego, co uniemożliwia mu dalsze zdobywanie wiedzy); *nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej (nie czyta lektur, nie pisze wypracowań, nie odrabia zadań domowych); *wypowiada się niepoprawnie pod względem językowym i rzeczowym; *nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. DOPUSZCZAJĄCY *wykazuje się bardzo ogólną znajomością fragmentów lektur; *czyta nieduży tekst literacki, odpowiadając na podstawowe pytania dotyczące treści; *rozpoznaje utwór epicki, liryczny; *potrafi wskazać głównego bohatera fragmentu utworu literackiego; *podejmuje próby redagowania takich form wypowiedzi jak: list prywatny, opis, opowiadanie, zaproszenie. *rozpoznaje zdanie pojedyncze; *potrafi wymienić części mowy; *odmienia rzeczowniki, czasowniki i przymiotniki; *zna niektóre zasady ortograficzne (pisownia rz- ż, ch- h, ó- u, wielka i mała litera); *ponadto uczeń podejmuje starania w celu uzyskania oceny pozytywnej. DOSTATECZNY *wykazuje się ogólną znajomością fragmentów lektur; *czyta niewielki tekst literacki, odpowiadając na większość pytań o jego treść; *rozpoznaje osobę mówiącą w utworze i wskazuje elementy świata przedstawionego w dziele literackim *umie połączyć tytuł omówionego utworu epickiego z autorem; *zna podstawowe środki artystyczne: epitet, porównanie, przenośnię, onomatopeję; *redaguje przy pomocy nauczyciela formy wypowiedzi: list prywatny, opis, charakterystykę, opowiadanie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie. *rozpoznaje zdanie pojedyncze; *próbuje dokonać prostego rozbioru logicznego zdania pojedynczego; *potrafi wymienić odmienne i nieodmienne części mowy; *rozpoznaje w zdaniu części mowy: rzeczownik, czasownik, przymiotnik, przysłówek, liczebnik, przyimek, *zna zasady odmiany i potrafi odmienić rzeczownik, czasownik, przymiotnik; *zna i stara się stosować podstawowe zasady ortograficzne ( pisownia rz- ż, ó-u, ch- h, mała i wielka litera). DOBRY *wykazuje się ogólną znajomością lektur; *określa temat utworu, odpowiada logicznie na pytania dotyczące jego treści; *umie wskazać cechy gatunkowe: fraszki, bajki, przypowieści;

13 *zna i analizuje środki artystyczne: epitet, porównanie, przenośnię, onomatopeję, powtórzenie; *zna pojęcia: akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, *redaguje formy wypowiedzi: list, opis, charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, sprawozdanie, notatkę. *rozpoznaje zdanie pojedyncze; *dokonuje rozbioru logicznego zdania pojedynczego; *potrafi wymienić odmienne i nieodmienne części mowy; *rozpoznaje w tekście części mowy: rzeczownik, czasownik przymiotnik, przysłówek, liczebnik, przyimek, spójnik, zaimek, wykrzyknik, partykuła; *zna zasady odmiany i potrafi odmienić rzeczownik, czasownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek; rozróżnia temat i końcówkę; *zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne (pisownia rz- ż, ó-u, ch- h, mała i wielka litera, nie z różnymi częściami mowy, -by z czasownikami); *potrafi korzystać ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego. BARDZO DOBRY *zna dobrze wszystkie teksty z kanonu lektur; *potrafi analizować świat przedstawiony dzieła literackiego ze wskazywaniem faz akcji, odróżnianiem fikcji literackiej od prawdy historycznej, świata fantastycznego od realistycznego; *wskazuje motywy wspólne dla kilku utworów, wyciąga proste wnioski na podstawie przeczytanego tekstu, *posługując się terminami: epitet, porównanie, przenośnia, personifikacja, onomatopeja, powtórzenie, wyliczenie, apostrofa, akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, wyraz pokrewny, synonim, pytanie retoryczne; *poprawnie redaguje formy wypowiedzi: list, opis, charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, sprawozdanie, opis krajobrazu, notatkę, dedykację; *wzbogaca opowiadania twórcze dialogami, elementami opisów, charakterystyki; *samodzielnie sporządza notatki z lekcji. *rozpoznaje zdania i równoważniki zdań; zdania; *dokonuje rozbioru logicznego i gramatycznego zdania pojedynczego, *rozpoznaje w tekście wszystkie części mowy i zna zasady ich odmiany rozróżnia temat i końcówkę; *zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne (pisownia rz- ż, ó-u, ch- h, mała i wielka litera, nie z różnymi częściami mowy) i interpunkcyjne; *korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny. CELUJĄCY Otrzymuje uczeń, który: *wykazuje szczególne zainteresowania przedmiotem, spełniając kryteria oceny bardzo dobrej; *systematycznie wykonuje prace nadobowiązkowe i otrzymuje z nich oceny celujące; *polecenia nauczyciela wypełnia zawsze systematycznie i sumiennie, prezentując wzorowy stosunek do przedmiotu; KLASA II

14 NIEDOSTATECZNY otrzymuje uczeń, który: *nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą ( nie opanował minimum programowego, co uniemożliwia mu dalsze zdobywanie wiedzy); *ponadto nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej (nie czyta lektur, nie pisze wypracowań, nie odrabia zadań domowych); *wypowiada się niepoprawnie pod względem językowym i rzeczowym; *nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. DOPUSZCZAJĄCY *wykazuje się ogólną znajomością fragmentów lektur; *czyta tekst literacki i odpowiada na podstawowe pytania do tekstu; *przy pomocy nauczyciela rozpoznaje utwór epicki, liryczny i dramatyczny; *próbuje połączyć tytuł omówionego utworu epickiego i dramatycznego z autorem; *próbuje wskazać elementy świata przedstawionego w utworze literackim; *redaguje takie formy wypowiedzi jak: list, opis, opowiadanie, charakterystyka, streszczenie, plan wydarzeń, zaproszenie; *przy pomocy nauczyciela pisze plan ramowy i szczegółowy. *rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone, przy pomocy nauczyciela rozpoznaje zdanie złożone współrzędne i podrzędne; *zna i określa części zdania pojedynczego; *wie, co to jest imiesłów; *odmienia rzeczowniki, czasowniki i przymiotniki; *zna budowę słowotwórczą prostych wyrazów; *zna podstawowe zasady ortograficzne (pisownia rz- ż, ch- h, ó- u, wielka i mała litera); *ponadto uczeń podejmuje starania w celu uzyskania oceny pozytywnej. DOSTATECZNY *wykazuje się ogólną znajomością lektur; *czyta tekst literacki, odpowiadając logicznie na proste pytania o jego treść; *rozpoznaje osobę mówiącą w utworze, wskazuje elementy świata przedstawionego w dziele literackim ; *stara się połączyć tytuł omówionego utworu epickiego i dramatycznego z autorem; *zna podstawowe środki artystyczne: epitet, porównanie, przenośnię, onomatopeję, powtórzenie, wyliczenie; *zna pojęcia: akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog; *umie wskazać cechy gatunkowe: przypowieści, noweli, powieści, komedii; *redaguje formy wypowiedzi: list, opis, wypracowanie z elementami opisu przeżyć wewnętrznych, charakterystykę, opowiadanie, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie; sprawozdanie; *redaguje z pomocą nauczyciela plan rozprawki i podejmuje próbę pisania rozprawki. *rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone oraz zdanie złożone współrzędnie i podrzędnie; *dokonuje rozbioru logicznego i gramatycznego prostego zdania pojedynczego; * potrafi je wskazać w tekście imiesłowy; *zna i rozumie podstawowe pojęcia słowotwórcze: wyraz podstawowy, pokrewny, formant, podstawa słowotwórcza; *zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne (pisownia rz- ż, ó-u, ch- h, mała i wielka litera, nie z różnymi częściami mowy) i interpunkcyjne.

15 DOBRY *czyta większość lektury; *określa temat utworu, próbuje analizować świat przedstawiony; *umie wskazać cechy gatunkowe: przypowieści, noweli, powieści, komedii, trenu, pieśni; *zna i analizuje środki artystyczne: epitet, porównanie, przenośnię, onomatopeję, powtórzenie, wyliczenie, pytanie retoryczne, wykrzyknienie; *zna i posługuje się pojęciami: akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, wyraz pokrewny, synonim, związek frazeologiczny, teza, hipoteza, argument; * rozpoznaje układ rymów, *redaguje formy wypowiedzi: list, opis, opis przeżyć wewnętrznych, charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, notatkę, pamiętnik, rozprawka. *rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone oraz zdanie złożone współrzędnie i podrzędnie; *dokonuje rozbioru logicznego zdania pojedynczego; *rozpoznaje imiesłowy przymiotnikowe i przysłówkowe w tekście, potrafi je tworzyć; *zna i rozumie podstawowe pojęcia słowotwórcze: wyraz podstawowy, pokrewny, formant, podstawa słowotwórcza, oboczności w podstawie słowotwórczej; *zna i stosuje zasady ortograficzne (pisownia rz- ż, ó-u, ch- h, mała i wielka litera, nie z różnymi częściami mowy) i interpunkcyjne; *potrafi korzystać ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego. BARDZO DOBRY *zna dobrze wszystkie teksty z kanonu lektur; * potrafi analizować świat przedstawiony dzieła literackiego; *wskazuje wartości uniwersalne omawianych dzieł, motywy wspólne dla kilku utworów, wyciąga wnioski na podstawie przeczytanego tekstu; *umie wskazać cechy gatunkowe: przypowieści, noweli, powieści, komedii, trenu, tragedii, hymnu, pieśni; * posługuje się terminami: epitet, porównanie, przenośnia, personifikacja, onomatopeja, powtórzenie, wyliczenie, apostrofa, akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, wyraz pokrewny, synonim, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, didaskalia, frazeologizm, fakt, autobiografia, *omawia budowę wiersza, rozpoznaje układ i rodzaje rymów; * redaguje formy wypowiedzi: list, opis (krajobrazu, przeżyć wewnętrznych, sytuacji), charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, notatkę, dedykację, rozprawkę; *rozpoznaje i nazywa rodzaje wypowiedzeń: zdania i równoważniki zdań; zdania pojedyncze i złożone oraz wykonuje ich wykresy; *dokonuje rozbioru logicznego i gramatycznego zdania pojedynczego; *rozpoznaje imiesłowy przymiotnikowe i przysłówkowe w tekście, potrafi je tworzyć, odmienia imiesłowy przymiotnikowe; *dokonuje analizy słowotwórczej wyrazu pochodnego; *zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne (pisownia rz- ż, ó-u, ch- h, mała i wielka litera, nie z różnymi częściami mowy) i interpunkcyjne; *korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny.

16 CELUJĄCY Otrzymuje uczeń, który: *wykazuje szczególne zainteresowania przedmiotem, spełniając kryteria oceny bardzo dobrej; *systematycznie wykonuje prace nadobowiązkowe i otrzymuje z nich oceny celujące; *polecenia nauczyciela wypełnia zawsze systematycznie i sumiennie, prezentując wzorowy stosunek do przedmiotu; KLASA III NIEDOSTATECZNY otrzymuje uczeń, który: *nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą ( nie opanował minimum programowego, co uniemożliwia mu dalsze zdobywanie wiedzy); *ponadto nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej (nie czyta lektur, nie pisze wypracowań, nie odrabia zadań domowych); *wypowiada się niepoprawnie pod względem językowym i rzeczowym; *nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. DOPUSZCZAJĄCY *wykazuje się ogólną znajomością fragmentów lektur; *czyta krótki tekst literacki, odpowiadając na pytania o jego treść; *rozpoznaje podstawowe cechy rodzajowe (szczególnie osobę mówiącą w utworze) i wskazuje elementy świata przedstawionego w dziele literackim; *umie połączyć tytuł omówionego utworu epickiego i dramatycznego z autorem; *zna podstawowe środki artystyczne: epitet, porównanie, przenośnię, onomatopeję, powtórzenie, wyliczenie, pytanie retoryczne, wykrzyknienie; *zna pojęcia: akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, wyraz pokrewny, synonim ; * redaguje formy wypowiedzi: list, opis, wypracowanie z elementami opisu przeżyć wewnętrznych, charakterystykę, opowiadanie, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie; sprawozdanie, próbuje redagować rozprawkę, przemówienie. *rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone, zdanie złożone współrzędne, podrzędne; *próbuje dokonać analizy gramatycznej i logicznej wypowiedzeń; *dokonuje podziału wyrazu na głoski, litery, sylaby; *zna podstawowe zasady ortograficzne i interpunkcyjne; *ponadto uczeń podejmuje starania w celu uzyskania oceny pozytywnej. DOSTATECZNY *wykazuje się ogólna znajomością lektur; *czyta tekst literacki, odpowiadając logicznie na większość pytań o jego treść; *wskazuje elementy świata przedstawionego w dziele literackim oraz odróżnia świat realistyczny od fantastycznego i fikcję literacką od prawdy historycznej; *umie połączyć tytuł omówionego utworu epickiego i dramatycznego z autorem; *zna podstawowe środki artystyczne: epitet, porównanie, przenośnię, onomatopeję, powtórzenie, wyliczenie, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, apostrofę;

17 *zna i posługuje się pojęciami: akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, wyraz pokrewny, synonim, związek frazeologiczny, teza, hipoteza, argument, fakt, opinia; *poprawnie redaguje formy wypowiedzi: opis, opis przeżyć wewnętrznych, charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, list oficjalny, motywacyjny, notatkę, pamiętnik, podanie, życiorys, CV, rozprawkę, przemówienie. *rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone oraz zdanie złożone współrzędnie, podrzędnie; *nazywa rodzaje zdań współrzędnie i podrzędnie złożonych, wykonuje ich wykresy; *próbuje analizować wypowiedzenie wielokrotnie złożone; *dokonuje podziału wyrazu na głoski, litery, sylaby; *zna i stosuje zasady ortograficzne i interpunkcyjne; *potrafi korzystać ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego; *potrafi wskazać mowę zależną i niezależną; DOBRY *czyta większość lektur; * potrafi analizować świat przedstawiony dzieła literackiego ze wskazywaniem faz akcji, odróżnianiem fikcji literackiej od prawdy historycznej, świata fantastycznego od realistycznego, *wskazuje motywy wspólne dla kilku utworów, dokonuje uogólnień, porównań, wyciąga wnioski na podstawie przeczytanego tekstu, * posługuje się terminami: epitet, porównanie, przenośnia, personifikacja, onomatopeja, powtórzenie, wyliczenie, apostrofa, akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, wyraz pokrewny, synonim, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, didaskalia, symbol, frazeologizm, antonim, gwara, slogan, groteska, komentarz, opinia, fakt, autobiografia, satyra; *wskazuje cechy gatunków literackich; *omawia budowę wiersza (stychiczną, stroficzną), rozpoznaje układ i rodzaje rymów, zna i stosuje pojęcia: wiersz wolny, sylabiczny; * redaguje formy wypowiedzi: opis (wszystkie rodzaje) charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, recenzję, list oficjalny, motywacyjny, notatkę, dedykację, rozprawkę, życiorys, CV, podanie, wywiad, reportaż, przemówienie; *rozpoznaje, różne typy wypowiedzeń (zdanie pojedyncze, równoważnik zdania, imiesłowowy równoważnik zdania, zdanie złożone współrzędnie i podrzędnie, zdanie wielokrotnie złożone); *stosuje i przekształca mowę zależną i niezależną; *dokonuje podziału wyrazu na głoski, litery, sylaby, dzieli głoski na dźwięczne i bezdźwięczne; *zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne i interpunkcyjne; *korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny; BARDZO DOBRY *zna wszystkie teksty z kanonu lektur; * potrafi analizować świat przedstawiony dzieła literackiego ze wskazywaniem faz akcji, odróżnianiem fikcji literackiej od prawdy historycznej, świata fantastycznego od realistycznego, uwzględnieniem cech rodzajowych dzieła literackiego;

18 *wskazuje wartości uniwersalne omawianych dzieł, motywy wspólne dla kilku utworów, dokonuje uogólnień, porównań, wyciąga wnioski na podstawie przeczytanego tekstu, * wskazuje cechy gatunków literackich; *analizuje treść i język artystyczny tekstu, posługując się terminami: epitet, porównanie, przenośnia, personifikacja, onomatopeja, powtórzenie, wyliczenie, apostrofa, alegoria, akcja, fabuła, wątek, dialog, monolog, wyraz pokrewny, synonim, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, antyteza, didaskalia, symbol, ironia, neologizm, frazeologizm, groteska, komentarz, opinia, fakt, autobiografia, parodia, karykatura, satyra, homonim, antonim, gwara, slogan; *omawia budowę wiersza (stychiczną, stroficzną), rozpoznaje układ i rodzaje rymów, zna i stosuje pojęcia : wiersz wolny, sylabiczny, średniówka; *redaguje formy wypowiedzi: opis (wszystkie rodzaje) charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, przemówienie, recenzję, list oficjalny, otwarty, motywacyjny, notatkę, dedykację, rozprawkę, CV, artykuł prasowy, wywiad, reportaż; *rozpoznaje, tworzy i przekształca różne typy wypowiedzeń (zdanie pojedyncze, równoważnik zdania, imiesłowowy równoważnik zdania, zdanie złożone współrzędnie i podrzędnie, zdanie wielokrotnie złożone); *stosuje i przekształca mowę zależną i niezależną; *dokonuje podziału wyrazu na głoski, litery, sylaby, dzieli głoski na dźwięczne i bezdźwięczne, ustne, nosowe, twarde, miękkie; *tworzy i odmienia nazwy miejscowe; *korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny. *opanował w stopniu dobrym zasady ortografii; * stosuje znaki interpunkcyjne. CELUJĄCY Otrzymuje uczeń, który: *wykazuje szczególne zainteresowania przedmiotem, spełniając kryteria oceny bardzo dobrej; *systematycznie wykonuje prace nadobowiązkowe i otrzymuje z nich oceny celujące; *polecenia nauczyciela wypełnia zawsze systematycznie i sumiennie, prezentując wzorowy stosunek do przedmiotu;