Pytania do eksperta opłaty

Transkrypt

1 Pytania do eksperta opłaty Lp. Pytanie Odpowiedź 1. Kto w myśl ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie składa deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie opłatami jeżeli nieruchomość należy do gminy? Liczbę swoich najemców musi podać gmina czy deklaracja zostaje wysyłana do każdego najemcy nieruchomości gminnej i on podaje ile osób zamieszkuje? Zgodnie z art. 6m ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach właściciel nieruchomości jest obowiązany złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w terminie 14 dni od dnia zamieszkania na danej nieruchomości pierwszego mieszkańca lub powstania na danej nieruchomości odpadów komunalnych. W art. 2 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy zdefiniowany został właściciel nieruchomości przez co rozumie się także współwłaścicieli, użytkowników wieczystych oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością. Zgodnie z powyższym, jednostka posiadająca tę nieruchomość w zarządzie, ale 2. Mam pytanie, czy pobieranie opłat za odpady w nowym systemie prawnym, gminy mogą scedować na Związek Gmin. Opłaty stanowią dochód gminy i z tego tytułu są różne interpretacje. 3. Zwracam się z prośbą o udzielenie informacji na temat wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy. Gmina zastanawia się nad ustaleniem stawki opłaty od gospodarstwa domowego, jednakże chcielibyśmy gospodarstwa zróżnicować i podzielić na gospodarstwa b. małe, małe, średnie, duże i b. duże i dla każdego z nich ustalić wskaźnik wyliczenia opłaty. Czy taki wskaźnik będzie mógł się pojawić w uchwale rady mówiącej o metodzie ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami czy w uchwale w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku w gminie. 4. Gmina zdecydowała, że opłatę za odbiór odpadów będzie naliczać w za osobę. Jak obliczyć stawkę w taki sposób, aby była najbardziej wiarygodna i miarodajna? umowa może wskazywać również najemcę. Jeżeli gmina w ramach odpowiednio zawartej umowy sceduje takie uprawnienia na związek gmin, to w moim przekonaniu nie ma przeszkód prawnych i w pewnym sensie uprości to nawet proces pobierania opłat i zarzadzania gospodarką odpadami w Państwa rejonie. Zgodnie z art. 6j ust. 2 ustawy rada gminy może uchwalić jedną stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od gospodarstwa domowego (metoda ryczałtowa). Oznacza to, że przy wyborze tej metody określenia opłaty ustala się jedną stawkę, która obowiązuje w jednej wysokości na dane gospodarstwo domowe. Przy przyjęciu metody ryczałtowej gmina może ustalić wysokość opłaty w zależności od ilości osób lub ilości odpadów, czy też podzielić na progi w zależności od wielkości gospodarstwa domowego. Zgodnie z art. 6k ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach rada gminy, określając stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, bierze pod uwagę: - liczbę mieszkańców zamieszkujących daną gminę, - ilość wytwarzanych na terenie gminy odpadów komunalnych ( można uzyskać na 1

2 podstawie danych statystycznych z GUS lub z krajowego planu gospodarki odpadami 2014), - koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi (tzw. koszty transakcyjne np. stanowiska w gminie do spraw gospodarki odpadami, przyrost nie płaconych należności za odbiór i wywóz odpadów, wzrost strumienia odpadów, rezerwa dla gminy, koszty selektywnego zbierania, itp.), -przypadki, w których właściciele nieruchomości wytwarzają odpady nieregularnie, w szczególności to, że na niektórych nieruchomościach odpady komunalne powstają sezonowo. 5. W przypadku podziału gminy na sektory, czy istnieje możliwość ustalenia stawek opłaty za odbiór odpadów od mieszkańców, różnych dla każdego z sektorów? 6. Czy w przypadku gdy gmina nie podejmie uchwały o odbiorze odpadów komunalnych z nieruchomości niezamieszkałych, konieczne jest podjęcie przez Radę Gminy uchwały dotyczącej ustalenia stawek opłaty za pojemniki o określonej pojemności? W przypadku nie objęcia przez gminę tych nieruchomości systemem odbioru odpadów komunalnych, gdzie te stawki miały by być zastosowane? czy stawka opłaty może być zmieniona w trakcie roku? Oplata nie jest podatkiem więc wydaje się, że jeśli wpływy z opłat nie pokrywają kosztów to rada gminy może zmienić stawkę opłaty 2. ustawa przewiduje możliwość oparcia stawki opłaty na zużyciu wody, czy można oprzeć się na ilości zużytej wody w poprzednim roku kalendarzowym? Zużycie wody zmienia się, oparcie opłaty na aktualnym Ponadto, rada gminy ustala niższą stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, jeżeli są zbierane w sposób selektywny. Nie ma takiej możliwości. Rada gminy ustala jedną stawkę opłaty dla całej gminy. Zgodnie z art. 6d ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach podział gminy na sektory jest dokonywany w celu zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz wyznaczenia punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, a nie w celu różnicowania wysokości opłat. Nie ma obowiązku podejmowania uchwały dotyczącej ustalenia stawek opłaty za pojemniki o określonej pojemności, jeżeli gmina nie podejmie uchwały o odbiorze odpadów komunalnych z nieruchomości niezamieszkałych. W stosunku do takich nieruchomości rada gminy, zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, określa, w drodze uchwały, górne stawki opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za usługę odbierania odpadów komunalnych. W przypadku funkcjonującej uchwały w tym zakresie możliwa jest jedynie jej zmiana, bez obowiązku podejmowania nowej. 1. Możliwa jest zmiana stawki opłaty w trakcie roku. 2. Podstawą do ustalania opłaty może być ilość zużytej wody w poprzednim roku kalendarzowym. 3. Zadaniem gminy jest zapewnienie osiągnięcia odpowiednich poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami, poprzez m.in. prowadzenie działań informacyjnych i edukacyjnych w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi, w szczególności w zakresie selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Gmina powinna ustalić stawki opłat na takim poziomie, aby były one zachęcające do 2

3 zużyciu wody powodowałoby, że po każdym odczycie wodomierza należałoby zmienić deklarację. Ustawa mówi o ilości zużytej wody a nie ilości zużywanej aktualnie wody dlatego też oparcie się na zużyciu wody z zakończonego roku wydaje się zgodne z ustawą i jedynie rozsądnym rozwiązaniem. działania oszczędnościowe właściciela nieruchomości znajdą odzwierciedlenie w wysokości opłaty w kolejnym roku (co roczna deklaracja) 3. co znaczy niższa stawka opłaty dla selekcjonujących odpady? Przede wszystkim jest obowiązek selekcjonowania odpadów. Ponadto kiedy mamy do czynienia z selekcją, a więc z niższą opłatą - kiedy w pojemniku na plastik jest jedna butelka PET? czy np. jeśli pojemnik jest wypełniony w stopniu adekwatnym do celów w zakresie odzysku i recyklingu Czy odpady budowlane i rozbiórkowe powstające w gospodarstwach domowych należy klasyfikować w kodach z grupy 17 czy w kodach z grupy ? Zgodnie z klasyfikacją odpadów w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r odpady komunalne ujęte są w grupie 20. Czy jeśli są to odpady z grupy 17 to czy te kody należy stosować w SIWZ i w rejestrze działalności regulowanej? Jeżeli natomiast są to odpady z grupy to jak wyodrębnić z tego ilość tych odpadów w celu wyliczenia poziomu recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku? 2. Jak w praktyce ma wyglądać sprawdzenie i udowodnienie wątpliwości co do danych zawartych w deklaracji o wysokości opłaty w przypadku gdy podstawą jej obliczenia jest liczba mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość? Na podstawie jakich dokumentów można zweryfikować czy podana przez właściciela nieruchomości liczba osób zamieszkujących daną nieruchomość zamieszkuje? Miejsce selektywnego zbierania odpadów, ponadto podmiot odbierający odpady ma obowiązek powiadomić gminę o przypadku niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów i traktuje je jako zmieszane odpady komunalne. Przypominamy, że to rada gminy w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy określa wymagania obowiązujące w zakresie prowadzenia selektywnego zbierania odpadów komunalnych (art. 4 ust. 2 pkt 1 lit a). 1. Odpady budowlane i rozbiórkowe należy kwalifikować jako odpady z grupy 17 lub ewentualnie ex inne niż niebezpieczne odpady budowlane i rozbiórkowe, takie kody należy stosować w siwz i w rejestrze działalności regulowanej. 2. Zgodnie z art. 6q ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach organ może wszcząć postępowanie wyjaśniające na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej. W sytuacji wątpliwości co do danych zawartych w deklaracji, dowodem w zakresie wyjaśnienia sprawy mogą być m.in. zeznania świadków, jak również wszelkie inne dowody zgodnie z art. 75 Kodeksu postępowania administracyjnego, można również wziąć pod uwagę ilości odpadów komunalnych powstających na nieruchomościach o podobnym charakterze. Rada gminy, zgodnie z art. 6n ust. 2 ww. ustawy, może określić wykaz dokumentów potwierdzających dane zawarte w deklaracji. 3. Właściciel nieruchomości ma obowiązek zbierania powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie, w którym gmina określi zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy obejmujące m.in. prowadzenie we wskazanym zakresie selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych. Można zawrzeć w deklaracji informację o posiadanym przez właściciela nieruchomości 3

4 zameldowania nie jest tożsame z miejscem zamieszkania, a miejsce zamieszkania to jedynie miejscowość a nie konkretny adres. Jakie argumenty (dowody ) są w stanie podważyć prawdziwość oświadczenia składanego pod odpowiedzialnością karną przez właściciela nieruchomości? W praktyce może się okazać że weryfikacja deklaracji jest niemożliwa. 3. Czy deklaracja o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinna zawierać oświadczenie właściciela nieruchomości o tym, że odpady komunalne są gromadzone w sposób selektywny lub nie? Selektywna zbiórka jest obowiązkiem wynikającym z ustawy, w związku z tym czy możemy deklarować że nie będziemy się wywiązywać z ustawowego obowiązku? Ponad to czy w deklaracji można umieścić pytania dotyczące wyposażenia nieruchomości w kompostownik i zbiornik bezodpływowy? Są to informacje istotne z uwagi na ogólny system gospodarowania odpadami komunalnymi. Najlepszym rozwiązaniem było by opracowanie ogólnego wzoru deklaracji dla wszystkich gmin. 9. Zwracam się z pytaniem, czy wykonując ustawowe upoważnienie do ustalenia zasad obliczania opłaty w trybie art. 6k ust 1 ustawy o czystości i porządku w gminach poza wyborem metody ustalania oraz stawką rada gminy może dokonać "spłaszczenia" funkcji obliczania opłaty przez wprowadzenie "współczynnika korygującego" lub wprowadzić maksymalny limit opłaty, np. 1złoty za każdy 1 m2 powierzchni lokalu mieszkalnego, jednakże nie więcej niż 50 złotych. 10. Zwracam się z pytaniem jak należy rozumieć w art. 6j ust. 1 pkt 1 ustawy o czystości i porządku pojęcie powierzchni lokalu kompostowniku, tylko nie wpływa to na wysokość opłaty, jaką jest obowiązany ponieść właściciel nieruchomości, jak również masy odpadów kompostowanych we własnym zakresie przez właścicieli nieruchomości nie uwzględnia się w masie odebranych odpadów. Przyjmując, że rada gminy uzależni opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi od powierzchni lokalu mieszkalnego, wówczas możliwe jest określenie podziału na progi kwotowe uzależniając je od metrażu. Niezależnie od ustalenia ww. opłaty, w celu upowszechnienia selektywnego zbierania odpadów u źródła, rada gminy ma obowiązek określić niższą stawkę opłaty, jaką ponosić będą mieszkańcy za odbiór odpadów, jeżeli będą one zbierane w sposób selektywny. Jeżeli więc właściciel nieruchomości będzie naruszał obowiązek selektywnego zbierania odpadów komunalnych, podmiot odbierający te odpady przyjmie je jako zmieszane odpady komunalne i powiadomi o tym gminę. Przełoży się to na podwyższenie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Do gminy należy ustalenie co uznaje za powierzchnię lokalu mieszkalnego. Definiowana przez gminę powierzchnia lokalu mieszkalnego powinna odnosić się 4

5 mieszkalnego, a w szczególności według jakich zasad i standardów odbywać ma się pomiar tej powierzchni. do wszystkich właścicieli nieruchomości i powinna być ustalona w sposób który umożliwi jej weryfikację. Objaśnienia wskazujące jaką powierzchnię należy uwzględnić jako powierzchnię lokalu mieszkalnego mogą być zawarte np. we wzorze deklaracji, który określi rada gminy. Pytania do eksperta technologiczne Lp. Pytanie Odpowiedź 1. Gmina planuje przejąć obowiązki związane z odbieraniem odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady zgodnie z art. 6c ust.2 ustawy. W wyniku takiego działania będą odbierane odpady z terenu parku (chodzi o Park Śląski w Chorzowie). Na terenie parku powstają również odpady zielone z pielęgnacji parku. Park na swoim terenie wykonuje te usługi we własnym zakresie. Do tej pory odpady kompostowane były w kompostowni będącej własności parku posiadającej decyzję Prezydenta Miasta na odzysk odpadów. W projekcie WPGO instalacja ta została zapisana jako instalacja zastępcza. Czy w związku ze zmianą przepisów odpady te powinny trafiać do RIPOK czy dalej mogą być kompostowane w kompostowni parku. A jeśli tak to jak należy zapisać to w regulaminie i jak uwzględnić te odpady w sprawozdaniach? W odpowiedziach na pytania zgłoszone przez Urzędy Marszałkowskie zostało wskazane, że wytwórca odpadów niebędący właścicielem nieruchomości, na której odpady powstają będzie mógł, w przypadku braku odmiennych postanowień regulaminu zagospodarować odpady zielone na obszarze RGOK w innej instalacji niż RIPOK. Obowiązek przekazania do RIPOK spoczywa jedynie na podmiotach odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości. W związku z powyższym czy to rozwiązanie z odpowiedzi Odpowiedzią na pytanie jest przytoczona na stronie poniższa interpretacja: "W odpowiedziach na pytania zgłoszone przez Urzędy Marszałkowskie zostało wskazane, że wytwórca odpadów niebędący właścicielem nieruchomości, na której odpady powstają będzie mógł, w przypadku braku odmiennych postanowień regulaminu zagospodarować odpady zielone na obszarze RGOK w innej instalacji niż RIPOK. Obowiązek przekazania do RIPOK spoczywa jedynie na podmiotach odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości" to zgodnie z nią odpady zielone z parku mogą trafiać do innej niż RIPOK instalacji (nawet poza Regionem!) Zgodnie z art. 9e ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach tylko odpady odbierane od właścicieli nieruchomości (m. in. zielone) mają trafiać do instalacji regionalnej. Reasumując, po uchwaleniu odpowiedniego regulaminu odpady zielone z parku mogą być kompostowane w istniejącej instalacji. 5

6 można zastosować dla parku? 2. Jak gmina ma policzyć masę odpadów biodegradowalnych z kompostowników przydomowych tak, aby wliczyć te odpady do zebranych z terenu danej gminy odpadów biodegradowalnych i tym samym uzyskać większą redukcję składowania tych odpadów? Czy to musi być pojemnik profesjonalny? Czy może być tylko deklaracja zamieszkującego, że będzie kompostował we własnym zakresie? 3. Mam pytanie czy gminna jednostka organizacyjna, którą posiadamy może organizować punkty odpadów selektywnie zbieranych, oraz czy może je wywozić do miejsca przetworzenia. Jeśli nie to jakby mogłaby wyglądać realizacja tego systemu z udziałem naszej jednostki organizacyjnej. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 maja 2012 r. w sprawie poziomów ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania oraz sposobu obliczania poziomu ograniczania masy tych odpadów nie pozwala na bezpośrednie wliczenie odpadów ulegających biodegradacji poddanych kompostowaniu w urządzeniach przydomowych (brak we wzorach możliwości wliczenia tej frakcji) do masy odpadów nieprzekazanych do składowania. Nie wlicza się tych odpadów do masy odpadów wytwarzanych i odbieranych od właścicieli nieruchomości na terenie gminy. W przypadku podjęcia przez radę gminy odpowiedniej uchwały i określenia tego w regulaminie może ona za pomocą własnej jednostki organizacyjnej zorganizować punkty selektywnego zbierania i wywozić odpady zebrane selektywnie przez te punkty do miejsca ich przetworzenia (nie musi to być ripok). Rada gminy w regulaminie powinna określić, które odpady mają być zbierane selektywnie, jak również które będą odbierane bezpośrednio od właścicieli nieruchomości, a które poprzez punkty selektywnego zbierania. Tylko odbieranie odpadów od właścicieli nieruchomości może się odbywać zza pośrednictwem podmiotu wybranego w drodze przetargu, prowadzenie punktów selektywnego zbierania może być prowadzone również przez gminne jednostki organizacyjne. Pytania do eksperta prawo samorządowe Lp. Pytanie Odpowiedź 1. Zgodnie z nowelizacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach i art. 23, kary z art. 9x ust. 1 pkt 4 i 5 za nieterminowe bądź nierzetelne składanie sprawozdań o odebranych odpadach przez przedsiębiorców odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości mogą być naliczane dopiero od roku Pytanie: W jaki sposób istnieje możliwość egzekwowania tych sprawozdań w bieżącym roku od przedsiębiorcy posiadającego Podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest obowiązany sporządzać sprawozdania o których mowa w art. 9n ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t. j. Dz. U. Nr 236, poz z późn. zm.), inaczej UCPG, począwszy od I kwartału 2012 r. zgodnie z art. 21 ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 152, poz. 897 z późn. zm.). Art. 9x ust. 1 pkt 4 i 5 UPCG, który umożliwia nałożenie kary pieniężnej za nieterminowe przekazanie sprawozdania oraz przekazanie nierzetelnego sprawozdania, wejdzie natomiast w życie dopiero z dniem 1 stycznia 2013 r. Niedopełnienie obowiązków 6

7 wpis do rejestru działalności regulowanej? sprawozdawczych za rok 2012 r. nie jest więc zagrożone karą pieniężną. Trzeba jednak zauważyć, że zgodnie z art. 9j ust. 1 UPCG, wykreślenie z rejestru działalności regulowanej następuje w przypadkach, o których mowa w art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz z późn. zm.).analiza art. 9j ust. 2 UPCG prowadzi do wniosku, że na podstawie tego przepisu brak jest podstaw do wykreślenia z rejestru podmiotu, który narusza obowiązki sprawozdawcze. Przepis ten, określający jakie są wymagania względem podmiotów odbierających odpady, nie odnosi się w żaden sposób do obowiązków sprawozdawczych. Wobec tego nie wydaje się uzasadnione, aby traktować nieprzekazywanie sprawozdań albo też przekazywanie sprawozdań nierzetelnych jako podstawy zastosowania art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz z późn. zm.) i na podstawie tego przepisu i ust. 3 wykreślić przedsiębiorcę z rejestru. Trzeba także podkreślić, że zgodnie z zasadami interpretacji przepisów prawa, przepisy o charakterze sankcyjnym należy rozumieć ściśle; nie można dokonywać wykładni rozszerzającej, a więc przyjmować, że naruszenie obowiązków sprawozdawczych jest naruszeniem wymagań prowadzenia działalności w zakresie odbioru komunalnych, skoro ustawodawca takiego wymogu w art. 9d UPCG nie przewidział. Wobec tego w roku 2012 brak jest możliwości skutecznego wyegzekwowania obowiązku przekazywania właściwym organom sprawozdań przez podmioty odbierające odpady komunalne. Pytania do eksperta przetargi Lp. Pytanie Odpowiedź 1. Czy miasto może zorganizować przetarg tylko na odbiór odpadów komunalnych - zmieszanych, a całą selektywną zbiórkę (papier, szkło, PET, bio i cała reszta) prowadzić sama Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wielokrotnie wskazuje w swoich przepisach, iż odbiorem odpadów od właścicieli nieruchomości zajmuje się przedsiębiorca, wyłoniony w drodze przetargu, o którym mowa w art. 6 d ust. 1 7

8 (np. zakład budżetowy, związek międzygminny, sp. z o.o. ze 100 % udziałem gminy) - tu mam na myśli tworzenie punktów dobrowolnego gromadzenia odpadów oraz zbiórki z tzw. gniazd (pojemniki np. 1.1 w różnych punktach miasta) ustawy. Na mocy art. 6e ustawy spółki z udziałem gminy będą mogły odbierać odpady komunalne od właścicieli nieruchomości tylko, jeżeli zostaną wybrane w postępowaniu przetargowym, o którym mowa w art. 6 d ust. 1 ustawy (czyli np. gminna jednostka organizacyjna musi przekształcić się w spółkę prawa handlowego) Uwzględniając powyższe należy dojść do wniosku, iż należy zorganizować przetarg na odbiór odpadów komunalnych (czy też na odbiór i zagospodarowanie odpadów) przy czym odbiór będzie dotyczył wszystkich odpadów (a więc także odpadów selektywnych) odbieranych od właścicieli nieruchomości Czy w specyfikacji istotnych warunków zamówienia do przetargu organizowanego przez Gminę na odbiór lub na odbiór i zagospodarowanie odpadów można zawrzeć warunek zapewnienia przez przedsiębiorcę właścicielom nieruchomości pojemników do zbiórki odpadów np. w formie użyczenia lub dzierżawy/najmu, za który to najem pojemnika przedsiębiorca pobierałby opłatę? Proszę o ustosunkowanie się zarówno do kwestii użyczenia, jak i najmu. Tym samym, nie jest możliwe pominięcie procedury przetargowej jeśli chodzi o odbiór odpadów selektywnie zebranych. Natomiast należy zauważyć, że w przeciwieństwie do odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, gdzie ustawodawca wprowadził wymóg wyboru wykonawcy w drodze przetargu, prowadzenie punktów selektywnego zbierania, może się odbywać na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 45, poz. 236), a więc gmina może tę działalność prowadzić m.in. poprzez własne jednostki budżetowe. To gmina organizuje system gospodarowania odpadami m.in. w uchwale podejmowanej na podstawie art. 6 ust. 3 ustawy określa szczegółowy sposób i zakres świadczonych usług elementem tej uchwały może być określenie, które odpady są odbierane z terenu nieruchomości, a które przez punkty selektywnego zbierania. Nie ma przeszkód, by w SIWZ do przetargu organizowanego przez gminę na odbiór lub na odbiór i zagospodarowanie odpadów, o których mowa w art. 6 d ust. 1 ustawy (a następnie w umowie z wykonawcą) zawrzeć warunek zapewnienia przez przedsiębiorcę właścicielom nieruchomości pojemników do zbiórki odpadów, za który to pojemnik przedsiębiorca pobierałby dodatkową opłatę. Przy czym z uwagi na odpłatny charakter sugerujemy wykorzystanie przez przedsiębiorcę z instytucji najmu pojemników. 8

9 3. Czy RIPOK wskazywana w specyfikacji istotnych warunków zamówienia do przetargu na odbiór odpadów musi zostać wyłoniona przez Gminę w drodze wcześniej przeprowadzonego przetargu (jeśli w regionie jest więcej niż 1 RIPOK)? Czy jeśli gmina posiada własną RIPOK, to ogłaszając przetarg tylko na odbiór odpadów może wskazać tę swoją instalację w SIWZ do przetargu na odbiór (bez wcześniejszego przetargu, w drodze którego wybierałaby RIPOK) 4. nowa ustawa nakłada na gminę obowiązek zbierania szerokiego spektrum różnych odpadów; ich skład morfologiczny jest bardzo różny; czy odbiór tych wszystkich rodzajów odpadów (np. odpady komunalne wraz z elektrośmieciami, meblami, przeterminowanymi lekami, oponami) ma być dokonywany przez jedną firmę wyłonioną w drodze przetargu? (czy firmy będą w stanie odbierać wszystkie rodzaje odpadów narzucone w ustawie) czy też można ogłosić kilka przetargów na poszczególne rodzaje odpadów? Zamówienie nie powinno być chyba dzielone? Gmina ma do wyboru: jeśli ma własną regionalną instalację przetwarzania odpadów komunalnych wówczas w siwz wskazuje odbierającemu odpady komunalne tą instalację, natomiast jeśli nie posiada powinna ją wyłonić w trybie art. 3a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. jeżeli gmina ogłosi przetarg na odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych, wówczas przedsiębiorca wyłoniony w drodze przetargu zobowiązany jest do kierowania odpadów do ripok w ramach regionu. W nawiązaniu do szczegółowych uwag przedstawionych poniżej, uważamy, iż: - gmina powinna zorganizować jeden przetarg na odbieranie odpadów bądź jeden przetargu na odbieranie i zagospodarowanie odpadów bez możliwości jego podziału na części. II. Zgodnie z nowymi przepisami ustawy - władze gminy - wójt, burmistrz lub prezydent miasta - są zobowiązane organizować przetarg na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, bądź na odbieranie i zagospodarowanie tych odpadów (art. 6 d ust. 1 ustawy). Do przetargów takich, w zakresie nieuregulowanym w ustawie stosuje się ustawę z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r., Nr 113, poz. 759, ze zm. dalej jako PZP ) art. 6g ustawy. Na gruncie PZP można mówić o dwojakim podziale zamówienia publicznego: 1) podział przedmiotu zamówienia na kilka części w ramach jednej procedury przetargowej, polegający na dopuszczeniu składania ofert częściowych; 2) podział przedmiotu zamówienia na kilka części, z których każda jest przedmiotem oddzielnego postępowania przetargowego. Ad. 1 podział zamówienia na części w ramach jednej procedury przetargowej. 9

10 Co do zasady podział zamówienia na części w ramach jednej procedury przetargowej nie jest zabroniony, lecz stanowi uprawnienie zamawiającego. Na mocy bowiem art. 36 ust. 2 pkt 1 PZP, w przypadku dopuszczenia składania ofert częściowych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia - zamawiający zamieszcza opis odpowiednich części zamówienia, co do których dopuszcza złożenie ofert częściowych. Powyższe potwierdza, że części zamówienia należy traktować tak, jakby stanowiły oddzielne zamówienia. Podział taki może mieć charakter techniczny, pozwalając na sprawne przeprowadzenie procedury przetargowej, musi jednocześnie zapewnić zachowanie zasad wynikających z ustawy, powinien także co do zasady umożliwiać wykonawcom łatwiejszy dostęp do zamówienia (szerzej KIO w wyroku z dnia 28 listopada 2008 r., sygn. akt KIO/UZP 1298/08). Konsekwencja takiego rozwiązania byłoby zawarcie z różnymi przedsiębiorcami, którzy złożyli swoje oferty na poszczególne części zamówienia oddzielnych umów na odbiorów poszczególnych odpadów. Ad. 2 podział przedmiotu zamówienia na kilka części, z których każda jest przedmiotem oddzielnego postępowania przetargowego. Innym przypadkiem jest sytuacja, gdy zamawiający realizując zamówienie na roboty budowlane, dostawy bądź usługi - każdą z części czynni przedmiotem odrębnego postępowania przetargowego. Z powyższą sytuacją mamy do czynienia w sytuacji gdy z góry ustalony jest zakres całego zamówienia, istnieje obiektywna możliwość jego jednorazowego udzielenia, lecz z pewnych względów zamawiający podejmuje decyzję o dokonywaniu zakupów sukcesywnie, czyli organizowaniu kilku następujących po sobie postępowań. Zwracamy jednak uwagę, iż zgodnie z art. 32 ust. 1 PZP: podstawą ustalenia wartości zamówienia jest całkowite szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy, bez podatku od towarów i usług, ustalone przez zamawiającego z należytą 10

11 starannością. Jednocześnie w myśl art. 32 ust. 2 PZP zamawiający nie może w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy dzielić zamówienia na części lub zaniżać jego wartości. O tym, czy mamy do czynienia z jednym zamówieniem publicznym, czy też zamówieniami odrębnymi rozstrzyga samodzielnie zamawiający, który w oparciu o posiadaną wiedzę oraz doświadczenie w zakresie prowadzonej działalności, najlepiej orientuje się w specyfice udzielanego zamówienia. Decydując, czy w okolicznościach danej sprawy doszło do niedozwolonego podziału zamówienia na części, należy odpowiedzieć na pytanie, czy mamy do czynienia z jednym zamówieniem, czy też z odrębnymi następującymi po sobie zamówieniami o tożsamych przedmiotach. Decyzja każdorazowo będzie indywidualna i zdeterminowana okolicznościami danej sprawy. Pomocniczo należałoby wskazać, że w celu ustalenia powyższego zamawiający mogą się posługiwać m.in. następującymi kryteriami: tożsamość przedmiotowa zamówienia (dostawy, usługi, roboty budowlane tego samego rodzaju i o tym samym przeznaczeniu), - dostawy i usługi są nabywane w celu realizacji z góry przyjętego zamierzenia, tożsamość czasowa zamówienia (możliwość udzielenia zamówienia w tym samym czasie), możliwość wykonania zamówienia przez jednego wykonawcę. Na stanowisku takim stoi także Krajowa Izba Odwoławcza. W uchwale z dnia 19 lipca 2010 r. (KIO/KD 51/10) stwierdzono bowiem, iż: zamawiający nie może w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy - Prawo zamówień publicznych dzielić zamówienia na części, ani zaniżać jego wartości. Podział zamówienia na części ma miejsce, gdy powiązane ze sobą w sposób funkcjonalny i czasowy dostawy i usługi celowo nie są zsumowane, co sprawia że dokonany przez zamawiającego podział zamówienia prowadzi do zejścia z ustawowych progów zamówień publicznych. 11

12 W przypadku zaistnienia w/w okoliczności, zamawiający udziela odrębnych zamówień stąd jest uprawniony do stosowania wymogów ustawy PZP, obowiązujących dla zamówień o wartości liczonej dla każdego z zamówień oddzielnie (nie zaś dla łącznej wartości jak to ma miejsce w przypadku podziału jednego zamówienia). Wobec powyższego należy uznać, iż z odrębnymi zamówieniami będziemy mieli do czynienia w sytuacji, gdy przedmiot zamówienia ma inne przeznaczenie, służy innemu celowi/innej funkcjonalności lub nie jest możliwe jego wykonanie przez tego samego wykonawcę. Uwzględniając jednak przepisu Ustawy (w tym głównie art. 6 d ust. 1 ustawy, w którym mowa o jednym przetargu), a także okoliczność, iż powyższe przesłanki co do tożsamości przedmiotowej, czasowej i możliwości wykonania zamówienia przez jednego wykonawcę będą w przypadku odbioru odpadów komunalnych niewątpliwie spełnione nie jest możliwy podział przedmiotu zamówienia na kilka części, z których każda jest przedmiotem oddzielnego postępowania przetargowego. III. Teoretycznie dopuszczalne mogłoby być rozwiązanie podziału przedmiotu zamówienia na kilka części w ramach jednej procedury przetargowej (dopuszczeniu składania ofert częściowych). Jednak, skoro Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach mówi wprost, iż PZP, można stosować tylko w zakresie w niej nieuregulowanym takie rozwiązanie wydaje się także niedopuszczalne. Ustawa wielokrotnie bowiem wskazuje, na jednego przedsiębiorcę, wyłonionego w drodze przetargu, o którym mowa w art. 6 d ust. 1 Ustawy, a nie na przedsiębiorców wyłonionych w drodze przetargu. Mówi także o jednej umowie zawartej z wykonawcą. Tytułem przykładu można wskazać następujące przepisy ustawy: Art. 6f. 1. ustawy Wójt, burmistrz lub prezydent miasta zawiera z przedsiębiorcą odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wybranym w drodze przetargu, o którym mowa w art. 6d ust. 1, umowę na odbieranie odpadów 12

13 komunalnych od właścicieli nieruchomości. Art. 9g. Podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, który nie działa na podstawie umowy, o której mowa w art. 6f ust. 1, i nie świadczy takiej usługi w trybie zamówienia z wolnej ręki, o którym mowa w art. 6f ust. 2, jest obowiązany do osiągnięcia w danym roku kalendarzowym w odniesieniu do masy odebranych przez siebie odpadów komunalnych poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 3b ust. 2 i art. 3c ust. 2. Art. 9h. Podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, który nie działa na podstawie umowy, o której mowa w art. 6f ust. 1, i nie świadczy takiej usługi w trybie zamówienia z wolnej ręki, o którym mowa w art. 6f ust. 2, jest obowiązany przekazać właścicielom nieruchomości, od których odbiera odpady komunalne, rachunek, w którym są wyszczególnione koszty odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych. Art. 9n. 1. Podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest obowiązany do sporządzania kwartalnych sprawozdań. IV. Wnioski Analizując więc całokształt przepisów Ustawy, należy dojść do wniosku, iż gmina powinna zorganizować jeden przetarg na odbieranie odpadów czy też jeden przetargu na odbieranie i zagospodarowanie odpadów bez możliwości jego podziału na części. 5. Jeżeli gmina zostanie podzielona na sektory (art. 6d ust. 2 i 3) to ma obowiązek zorganizowania osobnych przetargów dla każdego z sektorów. Czy zatem przetargi na odbiór lub odbiór Co za tym idzie nie jest także dopuszczalny podział przedmiotu zamówienia na kilka części, z których każda będzie przedmiotem oddzielnego postępowania przetargowego. w przypadku gdy gmina zostanie podzielona na sektory, przetargi, o których mowa w art. 6 d ust. 1 ustawy (tj. przetarg na odbieranie odpadów czy przetarg na odbieranie i zagospodarowanie odpadów), organizuje się dla każdego z 13

14 i zagospodarowanie odpadów komunalnych dla każdego sektora należy traktować jako odrębne procedury o udzielenie zamówienia publicznego, odrębnie określając przedmiot i wartość zamówienia publicznego dla każdego z nich? Zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych będą to usługi tożsame, których wartość się sumuje. wyznaczonych sektorów oddzielnie. Przetargi na odbiór lub odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych dla każdego sektora należy traktować jako odrębne procedury o udzielenie zamówienia publicznego, odrębnie określając przedmiot i wartość zamówienia publicznego dla każdego z nich. Jakkolwiek, naszym zdaniem, dopuszczalne jest przeprowadzenie jednego przetargu z możliwością składania ofert częściowych (na poszczególne sektory) podobny mechanizm wykorzystują szpitale w przetargach na leki i wyroby medyczne, które mogłyby być przedmiotem odrębnych przetargów, ale są przedmiotem jednego przetargu z możliwością składania ofert częściowych na dostawy, które mogłyby być przedmiotem odrębnych przetargów. 14