Uchwała Nr./../2011 Rady Powiatu w Kłobucku z dnia roku

Transkrypt

1 PROJEKT ZARZĄDU POWIATU Posiedzenie Nr z dnia.... Uchwała Nr./../2011 Rady Powiatu w Kłobucku z dnia roku w sprawie przyjęcia Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Powiatu Kłobuckiego na lata Na podstawie art. 4 ust. 1 pkt. 2, art. 12 pkt. 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz z późn. zm.), art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 24, poz. 128) uchwala się, co następuje: 1. Przyjmuje się Program Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Powiatu Kłobuckiego na lata stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu w Kłobucku. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 3.

2 Uzasadnienie do Uchwały Nr /.../2011 Rady Powiatu w Kłobucku z dnia roku w sprawie przyjęcia Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Powiatu Kłobuckiego na lata Samorządy województw, powiatów i gmin znalazły się w gronie podmiotów realizujących Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego. Nowe obowiązki jednostek samorządu terytorialnego określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 roku w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 24, poz. 128). Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego nakłada na samorządy zadania upowszechniania wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu. Samorządy mają obowiązek ustalić priorytety promocji zdrowia psychicznego oraz opracować lokalny program promocji zdrowia psychicznego. Program realizować będą obligatoryjnie trzy grupy podmiotów: - ministrowie właściwi ze względu na cele Programu, - Narodowy Fundusz Zdrowia, - samorządy województw, powiatów i gmin. Opcjonalnymi partnerami wymienionych podmiotów w realizacji zadań Programu mogą być m.in. organizacje społeczne, stowarzyszenia, fundacje, samorządy zawodowe. Uchwałą Nr 153/2011 Zarząd Powiatu w Kłobucku w dniu 29 czerwca 2011 roku powołał Lokalny Zespołu Koordynującego realizację Powiatowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata Realizacja programu ma przyczynić się do upowszechnienia wiedzy na temat zdrowia psychicznego i zwiększenia dostępu do różnych form pomocy i opieki. W związku z powyższym podjęcie niniejszej uchwały jest uzasadnione.

3 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Powiatu Kłobuckiego na lata

4 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE... 3 TERENOWY KOMITET OCHRONY PRAW DZIECKA (PRZY WSPÓŁPRACY Z ZESPOŁAMI INTERDYSCYPLINARNYMI)

5 1. WPROWADZENIE Samorządy województw, powiatów i gmin znalazły się w gronie podmiotów realizujących Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego. Nowe obowiązki z tym związane określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 24, poz. 128). Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego określa strategię działań mających na celu ograniczenie występowania zagrożeń dla zdrowia psychicznego, poprawę jakości życia osób z zaburzeniami psychicznymi i ich bliskich oraz zapewnienie dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej. Program opracowany jest do realizacji w latach Program realizować będą trzy grupy podmiotów: - ministrowie właściwi ze względu na cele Programu, - Narodowy Fundusz Zdrowia, - samorządy województw, powiatów i gmin. Działania te polegają na promowaniu zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym, a także zapewnieniu osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej, zintegrowanej i dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form pomocy i wsparcia niezbędnych do życia w środowisku społecznym, rodzinnym i zawodowym. Zaburzenia psychiczne ciągle kojarzą się z czymś wstydliwym, z czymś do czego nie należy się przyznawać. To powoduje, że osoby cierpiące na różnego typu dolegliwości psychiczne, znajdujące się w kryzysie psychicznym, spowodowane różnymi czynnikami, nie uzyskują w odpowiednim czasie należnej pomocy, ponieważ albo nie wiedzą do kogo powinni się zgłosić albo się wstydzą z niej skorzystać. To spowodowane jest brakiem w społeczeństwie dostatecznej wiedzy na temat zdrowia psychicznego, jego zaburzeń i chorób psychicznych. Problem stanowi również powrót osób, które przebyły chorobę psychiczną, do społeczności. Spotykają się one z dyskryminacją, brakiem zrozumienia ze strony środowiska w którym żyją, mają trudności w znalezieniu zatrudnienia. Takie sytuacje nie sprzyjają osobom chorym psychicznie w powrocie do zdrowia oraz w ich rehabilitacji. Następnym problemem jest zwiększenie odpowiedzialności społeczeństwa za swoje zdrowie, 3

6 nie tylko fizyczne, ale i psychiczne. Aby to osiągnąć koniecznym jest dostarczenie społeczeństwu wiedzy na temat czynników zarówno sprzyjającym zachowaniu zdrowia psychicznego, jak i oddziaływujących na niego w sposób negatywny. Ponieważ problemy związane ze zdrowiem psychicznym dotyczą całego społeczeństwa, zatem wszelkie działania profilaktyczne w tym zakresie powinny obejmować zarówno dorosłych, jak i dzieci, młodzież w zakresie wynikającym z problemów danej społeczności lokalnej, a sam program nie wystarczy, by osiągnąć zakładane w nim cele. Niezbędna jest pomoc i współdziałanie z organizacjami zajmującymi się problematyką zdrowotną oraz środowiskiem lekarskim. Program ma charakter otwarty, co oznacza, że będzie dostosowywany do pojawiających się potrzeb mieszkańców powiatu. Zarząd Powiatu Kłobuckiego uchwałą Nr 153/2011 z dnia 29 czerwca 2011 roku powołał powiatowy Lokalny Zespół Koordynujący realizację Powiatowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele lokalnych samorządów, jednostek organizacyjnych powiatu, przedstawiciele organizacji pozarządowych. Do zadań zespołu należy: opracowanie Powiatowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Powiatu Kłobuckiego, rozpoznanie potrzeb mieszkańców Powiatu Kłobuckiego w zakresie zdrowia psychicznego i opieki psychiatrycznej, dostosowanie do potrzeb skoordynowanej działalności różnych form pomocy i oparcia społecznego oraz aktywizacji zawodowej, realizacja, koordynowanie i monitorowanie Programu. Program zawiera propozycję planowanych działań w obszarze zdrowia psychicznego, diagnozę aktualnego stanu zdrowotnego mieszkańców Powiatu Kłobuckiego oraz cele polityki zdrowotnej w zakresie ochrony zdrowia psychicznego, które mogą przyczynić się do wypracowania docelowego modelu organizacji opieki psychiatrycznej na terenie Powiatu Kłobuckiego. Niniejszy Program określa najbardziej istotne elementy polityki zdrowotnej Powiatu Kłobuckiego i wyznacza kierunki działania w zakresie poprawy stanu zdrowia psychicznego mieszkańców, zaspokojenia ich potrzeb zdrowotnych oraz organizacji opieki zdrowotnej. 4

7 Realizacja, ze względu na charakter działań określonych w Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata dla Powiatu Kłobuckiego, należeć będzie zarówno do powiatu, jak i gmin z terenu Powiatu Kłobuckiego oraz innych podmiotów wykonujących zadania z zakresu zdrowia psychicznego. 2. DEMOGRAFIA Podstawą do badania stanu zdrowia ludności są: liczba ludności i struktura jej wieku. Na koniec 2010 roku (stan na ) ludność Powiatu Kłobuckiego liczyła osób i wzrosła w stosunku do 2009 roku ( osób) o 70 osób. Według stanu na wsie zamieszkiwało osób (w 2008: ; w 2009: ), co stanowi 79.36% ogółu mieszkańców, a w miastach osób (w 2008: ; w 2009: ), co stanowi 20.64%. Liczba kobiet wyniosła , co stanowi 50.72% ogółu mieszkańców. Kobiet było więcej od mężczyzn o (tj. o 1.44%), których w 2010 roku w Powiecie Kłobuckim było i stanowili oni 49.28% ogółu ludności powiatu. Na 100 mężczyzn przypadały 102,9 kobiety. W 2010 roku urodziło się 889 dzieci, o 81 dzieci więcej niż w 2009 roku. Wskaźnik urodzeń żywych (urodzenia żywe na mieszkańców) wyniósł dla Powiatu Kłobuckiego Zgonów w 2010 roku odnotowano ogółem 886, o 9 mniej niż w roku poprzednim (w 2009: 895 zgonów). Z zestawienia danych demograficznych dla roku 2010 wynika, że więcej osób urodziło się niż zmarło, oznacza to niewielki przyrost naturalny: plus 3. Wskaźnik przyrostu naturalnego na ludności wyniósł dla roku 2010: 0.0 (dla roku 2008: 0,8; w 2009: 0,16). W wyniku przeprowadzonej analizy w zakresie struktury wieku ludności na przestrzeni lat dla powiatu kłobuckiego można wskazać następujące tendencje: 1) udział liczby ludności w wieku przedprodukcyjnym uległ znacznemu obniżeniu. W każdym roku obserwuje się spadek liczby osób w wieku przedprodukcyjnym. 2) zwiększył się udział liczby ludności w wieku produkcyjnym. 3) liczba ludności w wieku poprodukcyjnym w badanym okresie zwiększyła się. Starzejące się społeczeństwo oznacza, że w najbliższej perspektywie potrzebna będzie reorientacja rynku usług zdrowotnych. Występowanie chorób charakterystycznych dla wieku 5

8 podeszłego tj. nowotworów, udarów mózgu, schorzeń degeneracyjnych układu nerwowego powoduje wzrost popytu na pewien typ usług i świadczeń np.: usług pielęgnacyjnoopiekuńczych, opiekuńczo-leczniczych w tym z zakresu chorób psychicznych. Jak informują demografowie, prowadzone badania i analizy wskazują, że trwający od przynajmniej kilku lat spadek urodzeń jeszcze nie jest procesem zakończonym i dotyczy w coraz większym stopniu kolejnych roczników młodzieży. Wśród przyczyn tego zjawiska wymienia się rosnący poziom wykształcenia, trudności na rynku pracy, zmniejszenie świadczeń socjalnych na rzecz rodziny oraz generalnie trudne warunki społecznoekonomiczne, w jakich znalazło się pokolenie w wieku prokreacyjnym. Zgodnie z opiniami ekspertów, w najbliższych latach należy liczyć się z dalszym spadkiem współczynnika dzietności obecnej średniej 1.25 dziecka na kobietę do około 1.1 w 2020 r. W dalszym ciągu będzie następował spadek umieralności i wzrost przeciętnej długości życia. Przeciętne trwanie życia wzrośnie z obecnych 74,5 lat (70.4 mężczyźni, 78,8 kobiety) do 77.8 w 2015r. (74.6 mężczyźni, 81.2 kobiety) oraz do 80 lat w 2030 r. (77.6 mężczyźni, 83.3 kobiety). 3. AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA Obecnie w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kłobucku wg stanu na dzień roku zarejestrowanych jest 190 osób niepełnosprawnych, zarówno bezrobotnych jak i poszukujących pracy, a wg stanu roku zarejestrowanych było 182 osób niepełnosprawnych, zarówno bezrobotnych jak i poszukujących pracy. Analizując strukturę osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy ważne jest rozróżnienie tych osób według posiadanego statusu na: bezrobotnych i poszukujących pracy. Zarejestrowanych bezrobotnych niepełnosprawnych na dzień roku było 161 osób (w roku 2010 było 156 osób), natomiast niepełnosprawnych poszukujących pracy 29 osób w roku 2011 (w roku 2010 było 26). Liczba osób niepełnosprawnych z tytułu chorób psychicznych, neurologicznych i upośledzenia umysłowego wynosiła na koniec czerwca 2011 roku 45 osób, a wg stanu na roku wyniosła 61 osób. Niepełnosprawne osoby z zaburzeniami psychicznymi są specyficzną grupą. Ich aktywność zawodowa jest jednym z elementów złożonego procesu rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Ma ona ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania 6

9 psychicznego, społecznego oraz integracji ze środowiskiem lokalnym. Praca zgodna z kwalifikacjami daje niepełnosprawnym z zaburzeniami psychicznymi możliwość uczestniczenia w życiu społeczno-gospodarczym naszego powiatu oraz jest gwarantem poczucia własnej wartości, samorealizacji i samodzielności materialnej. Rehabilitacja zawodowa ma na celu ułatwienie osobie niepełnosprawnej uzyskanie i utrzymanie odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego przez umożliwienie jej korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego i pośrednictwa pracy. Tabela Nr 1. Liczba osób zarejestrowanych wg rodzaju niepełnosprawności wg stanu na rok. Tab. Nr 1 Schorzenia przyporządkowane Liczba osób (stan na dzień 31.XII. 2010r.) Liczba osób (stan na dzień 30.VI. 2011r.) Upośledzenie umysłowe 10 9 Choroby psychiczne Zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu 7 7 Choroby narządu wzroku Upośledzenia narządu ruchu Epilepsja 6 4 Choroby układu oddechowego i krążenia Choroby układu pokarmowego 2 2 Choroby układu moczowo - płciowego 5 3 Choroby neurologiczne Inne schorzenia Nieustalone 0 0 Ogółem: Źródło: opracowanie na podst. danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kłobucku. Populacja osób niepełnosprawnych z chorobami psychicznymi i upośledzeniem umysłowym jest wewnętrznie niejednorodna. Elementami różnicującymi tę grupę klientów Powiatowego Urzędu Pracy w Kłobucku są m.in.: stopień niepełnosprawności, wiek, poziom wykształcenia i czas pozostawania bez pracy, co obrazują poniżej zestawione struktury. Tabela Nr 2. Struktura osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy według stopnia niepełnosprawności. 7

10 Tab. Nr 2 Stopień niepełnosprawności Liczba osób niepełnosprawnych (wg stanu na roku) Ogółem Liczba osób niepełnosprawnych (wg stanu na roku) Ogółem Lekki Umiarkowany Znaczny 3 6 Ogółem Źródło: opracowanie na podst. danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kłobucku. Tabela Nr 3. Struktura wiekowa osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy wg stanu na rok. Tab. Nr 3 Grupy wiekowe i więcej lat Kobiety Mężczyźni Ogółem Źródło: opracowanie na podst. danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kłobucku. Tabela Nr 4. Struktura wiekowa osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy wg stanu na rok. Tab. Nr 4 Grupy wiekowe i więcej lat Kobiety Mężczyźni Ogółem Źródło: opracowanie na podst. danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kłobucku. Tabela Nr 5. Osoby niepełnosprawne zgodnie ze stażem pracy zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy. 8

11 Tab. Nr 5 Staż pracy ogółem Liczba osób niepełnosprawnych (wg stanu na roku) Ogółem Liczba osób niepełnosprawnych (wg stanu na roku) Ogółem do 1 roku lat lub więcej 4 8 bez stażu Ogółem Źródło: opracowanie na podst. danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kłobucku. Tabela Nr 6. Osoby niepełnosprawne według czasu pozostawania bez pracy pozostające w rejestrach w Powiatowym Urzędzie Pracy. Tab. Nr 6 Ogółem (wg stanu na roku) Ogółem (wg stanu na roku) do 1-go m-ca Czas pozostawania bez pracy w miesiącach (w osobach) 1 3 m-cy 3 6 m-cy 6 12 m-cy m-cy pow. 24 m-cy Źródło: opracowanie na podst. danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kłobucku. Przedstawione powyżej dane wskazują, że pośród opisywanej populacji najwięcej było osób z lekkim stopniem niepełnosprawności (156 osób w roku 2011 i 146 w roku 2010). Najczęściej osoby te pochodziły z grup wiekowych: (59 osób w roku 2010) i (68 osób w roku 2011), gdzie najwięcej było osób ze stażem pracy było od lat (w roku 2010) i lat (w roku 2011). Ponadto 34 osoby w 2010 roku znajdowały się w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Kłobucku bez pracy przez okres powyżej 24 miesięcy, a w 2011 roku osób tych było 41. 9

12 Tabela Nr 7. Liczba osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy według rodzaju niepełnosprawności wg stanu na rok. Tab. Nr 7 Wyszczególnienie Niepełnosprawni bezrobotni ogółem Z tego wg czasu pozostawania bez pracy w miesiącach od pow. 24 Upośledzenie umysłowe Choroby psychiczne Zaburzenie głosu, mowy i choroby słuchu Rodzaj niepełnosprawności Choroby narządu wzroku Upośledzenia narządu ruchu Epilepsja Choroby układu oddechowego i układu krążenia Choroby układu pokarmowego Choroby układu moczowopłciowego Choroby układu neurologicznego Inne Nieustalony Ogółem Źródło: opracowanie na podst. danych Powiatowego Urzędu Pracy w Kłobucku. Zgodnie z danymi wskazanymi w tabeli nr 7 z powodu rodzaju niepełnosprawności najliczniejszą grupę stanowią osoby z upośledzeniem narządu ruchu 63 zarejestrowanych, co stanowi 39.13% ogółu, osoby z chorobą układu neurologicznego 20 zarejestrowanych tj % oraz osoby z chorobą układu neurologicznego 17 zarejestrowanych tj %. 10

13 Kolejną grupę stanowią osoby z chorobami psychicznymi i chorobami narządu wzroku zarejestrowanych jest po 14 osób tj. 8.70%. Spośród zarejestrowanych ogółem najliczniejszą grupę po 38 osób, stanowiły osoby zaliczane do przedziału od 6-12 miesięcy i miesięcy pozostawania bez pracy. 4. EPIDEMIOLOGIA Podstawowym wskaźnikiem stanu zdrowia psychicznego jest rozpowszechnienie zaburzeń psychicznych, rejestrowanych w placówkach psychiatrycznej opieki zdrowotnej, w tym także związanych z nadużywaniem substancji psychoaktywnych - alkoholu, narkotyków i leków. W Powiecie Kłobuckim świadczenia z zakresu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem alkoholu, realizowane są w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej tj. w poradniach: zdrowia psychicznego, terapii uzależnień oraz stacjonarnej placówce tj. w ośrodku zapobiegania i zwalczania uzależnień. Brak jest placówek lecznictwa stacjonarnego w postaci oddziałów psychiatrycznych oraz oddziałów dziennego pobytu. W 2010 roku Poradnia Terapii Uzależnień i Współuzależnienia od Alkoholu udzieliła porad (2009: 1.369). W tej Poradni z powodu zaburzeń psychicznych związanych z nadużywaniem alkoholu w 2010 roku leczonych było 167 pacjentów (w roku: pacjentów, pacjentów). Spośród wszystkich leczonych 149 osób to mężczyźni, którzy stanowią 89.22% ogółu pacjentów (2009: 157 tj %). Mężczyźni dominowali również wśród leczących się mieszkańców wsi w latach i stanowili oni wówczas odpowiednio w 2009 roku 103 mężczyzn z 115 pacjentów ze wsi ogółem, w 2010 roku 96 mężczyzn z 103 pacjentów ze wsi ogółem. W podziale na grupy wiekowe największą liczbę pacjentów stanowiły osoby w przedziale wiekowym lat i stanowiło to odpowiednio: w 2008 roku 181, , Z analizy danych z lat wynika, iż spada liczba pacjentów leczonych w Poradni, ale niestety nie ma danych, które pozwoliłyby określić czynniki spadku liczby leczonych pacjentów. W roku 2010 z porady psychologa w Poradni korzystało 901 osób (w roku 2009: 889 osób), z porady innego terapeuty 487 osób (w roku 2009: 447 osób). Spośród 167 leczonych z powodu zaburzeń spowodowanych alkoholizmem w roku 2010 skorzystało z psychoterapii 11

14 grupowej/rodzinnej 110 osób (w roku 2009: 121 osób). Wydano w 2010 roku 4 skierowania do stacjonarnych placówek psychiatrycznych i odwykowych (w roku 2009 wydano 7). W Poradni Zdrowia Psychicznego funkcjonującej w strukturze Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Puls-Med w Kłobucku w 2010 roku udzielono porad (2009: 3.185, a 2008: 1.886) z czego 3426 stanowiły porady lekarza, a 141 porady psychologa. W tej Poradni w 2010 roku z powodu zaburzeń psychicznych leczonych było pacjentów, w tym 508 mężczyzn i 687 kobiet. Większość pacjentów stanowili mieszkańcy wsi tj. 836 osób z czego kobiety stanowiły 58,49% ogółu pacjentów. W 2010 roku leczonych po raz pierwszy w życiu było 313 pacjentów, w tym 203 kobiet. Spośród osób leczonych z powodu zaburzeń psychicznych w 2010 roku 81 osób skorzystało z psychoterapii indywidualnej. W 2010 roku wydano 66 skierowań do stacjonarnych placówek psychiatrycznych i odwykowych. Tabela Nr 8. Liczba osób według rozpoznania zasadniczego wg stanu na rok. Tab. Nr 8 W tym leczeni ogółem w wieku lat Wyszczególnienie Leczeni ogółem i więcej Według rozpoznania zasadniczego Organiczne zaburzenia niepsychotyczne Organiczne zaburzenia psychotyczne Schizofrenia Inne zaburzenia psychotyczne i urojeniowe (bez afektywnych i schizofrenii) Epizody afektywne Depresje nawracające i zaburzenia dwubiegunowe Inne zaburzenia nastroju Zaburzenia nerwicowe związane z zaburzeniami odżywiania Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami odżywiania Inne zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi

15 Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych w tym: patologiczny hazard Upośledzenie umysłowe Całościowe zaburzenia rozwojowe Pozostałe zaburzenia rozwoju psychicznego Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie e wieku młodzieńczym Nieokreślone zaburzenia psychiczne Ogółem Źródło: opracowanie na podst. danych Poradni Zdrowia Psychicznego NZOZ PULS-Med. Z danych przedstawionych w tabeli nr 8 wynika, że najczęstszymi zaburzeniami wśród leczonych ogółem w roku 2010 były: - nerwice związane z zaburzeniami odżywiania - leczyły się z tego powodu 302 osoby, co stanowiło 25.27% ogółu, - organiczne zaburzenia psychotyczne leczyło się z tego powodu 196 osób tj % ogółu, - schizofrenia oraz depresje nawracające i zaburzenia dwubiegunowe leczyło się z tego powodu 125 osób tj %. W podziale na grupy wiekowe największą liczbę pacjentów stanowiły osoby w przedziale wiekowym lat tj. 893 osób, następnie osoby powyżej 65 lat osób oraz 91 pacjentów w przedziale wiekowym lat. Spośród pacjentów leczonych w 2010 roku w Poradni 652 osób podlega opiece czynnej. W Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Ośrodek Terapii Uzależnień w Parzymiechach w 2010 roku leczono 78 osób z terenu Powiatu Kłobuckiego (w 2009: 98, 2008: 143). Wśród pacjentów leczących się w Ośrodku dominują pacjenci ze wsi (2010: 64, 2009: 68, 2008: 116) W podziale na płeć mężczyźni stanowili dominującą grupę pacjentów (2010: 67, 2009: 89, 2008: 135). W 2010 roku 23 osoby ukończyły podstawowy program terapii (w 2009 roku: 26 osób, w roku 2008: 51 osób). Z analizy i obserwacji prowadzonych przez pedagogów szkolnych oraz Powiatową Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną w Kłobucku wynika, iż grupą szczególnie wymagającą 13

16 pomocy jest młodzież. Do zagrożeń zdrowia psychicznego młodzieży zaliczyć należy: depresje, stres psychologiczny, narastającą przemoc, dostępność narkotyków i innych środków psychoaktywnych, a wręcz myśli samobójcze. Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna udziela pomocy psychologicznej, pedagogicznej i logopedycznej dzieciom i uczniom w wieku od 0-19 lat i ich rodzicom i nauczycielom z placówek oświatowych mających siedzibę na terenie Powiatu Kłobuckiego oraz w przypadku dzieci i ich rodziców nie uczęszczających do placówki, ale zamieszkujących na terenie Powiatu Kłobuckiego. Poradnia rejestruje coraz więcej przypadków interwencji i tak w roku szkolnym 2010/2011 udzieliła pomocy psychologicznej, pedagogicznej i logopedycznej razy w tym: 691 dziewczętom i chłopcom, w roku szkolnym 2009/2010 było to odpowiednio w tym: 578 dziewczętom i chłopcom, a w roku szkolnym 2008/2009 było to razy w tym: 526 dziewczętom i chłopcom. Poradnia udziela pomocy m. in. w zakresie: - diagnozowania i opiniowania potrzeb rozwojowych, przyczyn zaburzeń, wskazanie form pomocy, - terapia zaburzeń rozwojowych i zachowań dysfunkcyjnych, - diagnoza i terapia logopedyczna zaburzeń rozwoju mowy, - realizacja wczesnego wspomagania rozwoju, - interwencja kryzysowa, - psychoedukacja rodziców dzieci i uczniów ze wszystkich placówek oświatowych, - program Dobry rodzic, dobry start, - konsultacje dla rodziców dzieci nadpobudliwych, - zajęcia integracyjno-adaptacyjne dla uczniów klas pierwszych gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych. Dane, jakie zostały powyżej zaprezentowane, pochodzą z placówek na terenie Powiatu Kłobuckiego. Nie w pełni odzwierciedlają one faktycznego stanu dotyczącego chorobowości i zapadalności na poszczególne jednostki chorobowe. Wynika to z faktu, iż pacjenci leczą się również w placówkach służby zdrowia poza terenem Powiatu Kłobuckiego, a także korzystają z gabinetów prywatnych. Ponadto istnieje zapewne wiele nieujawnionych przypadków schorzeń, a wynikać to może między innymi z braku świadomości, a także ukrywania takich przypadków z powodu obawy związanej z nietolerancją, dyskryminacją i wykluczeniem osób z zaburzeniami psychicznymi. 14

17 5. AMBULATORYJNA I STACJONARNA OPIEKA PSYCHIATRYCZNA Na terenie Powiatu Kłobuckiego w zakresie ambulatoryjnej opieki zdrowotnej funkcjonują: Poradnia Terapii Uzależnień i Współuzależnienia od Alkoholu działająca w Zespole Opieki Zdrowotnej w Kłobucku, Poradnia Zdrowia Psychicznego prowadzona przez Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Przychodni Lekarskiej Puls-Med w Kłobucku oraz opieka stacjonarna prowadzona przez Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ośrodek Terapii Uzależnień Sp. z o.o. w Parzymiechach. Poradnia Terapii Uzależnień i Współuzależnienia od Alkoholu pracuje przez 4 dni w tygodniu. W poradni udzielane są świadczenia z zakresu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania, spowodowanych używaniem alkoholu. Pacjenci na miejscu korzystają zarówno z psychoterapii indywidualnej, jak i grupowej. Poradnia Zdrowia Psychicznego przy Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Puls-Med w Kłobucku pracuje przez 5 dni w tygodniu. Pacjenci na miejscu korzystają zarówno z psychoterapii indywidualnej, jak i grupowej, a także z pomocy psychologa. Ośrodek Terapii Uzależnień Sp. z o.o. w Parzymiechach jest jedyną tego typu placówką w naszym Powiecie. Przyjęcia do Ośrodka odbywają się od poniedziałku do piątku w godz , z wyjątkiem dni świątecznych. W Ośrodku funkcjonują oddziały: - leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych (liczba łóżek 20); - terapii uzależnień (liczba łóżek 90). Należy podjąć działania w celu zwiększenia zakresu świadczonych usług medycznych i tworzenia nowych form opieki i pomocy poprzez : - utworzenie środowiskowych domów samopomocy, - utworzenie domu pomocy społecznej, - mieszkań chronionych, - utworzenie Centrum Zdrowia Psychicznego (Ośrodek Terapii Uzależnień w Parzymiechach), - zwiększenie dostępności rehabilitacji zawodowej poprzez utworzenie kolejnego Warsztatu Terapii Zajęciowej na terenie Powiatu Kłobuckiego, - pomoc dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi. 15

18 6. FORMY OPIEKI ŚRODOWISKOWEJ Na terenie Powiatu Kłobuckiego działa Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kłobucku i 9 ośrodków pomocy społecznej, które świadczą pomoc osobom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, której nie mogą przezwyciężyć we własnym zakresie. Powiatowe Centrum realizuje zadania m. in. w zakresie: - opracowania i realizacji powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, wspierania osób niepełnosprawnych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka; - organizowana opieki w rodzinach zastępczych, udzielanie pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci oraz wypłacanie wynagrodzenia z tytułu pozostawania w gotowości przyjęcia dziecka albo świadczonej opieki i wychowania niespokrewnionym z dzieckiem zawodowym rodzinom zastępczym; - zapewnienia opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodziców, w szczególności przez organizowanie i prowadzenie ośrodków adopcyjno -opiekuńczych, placówek opiekuńczo-wychowawczych, dla dzieci i młodzieży, w tym placówek wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym, a także tworzenie i wdrażanie programów pomocy dziecku i rodzinie; - pokrywania kosztów utrzymania dzieci z terenu powiatu, umieszczonych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i rodzinach zastępczych, również na terenie innego powiatu; - przyznawania pomocy pieniężnej na usamodzielnienie oraz kontynuowanie nauki osobom opuszczającym placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego i socjalizacyjnego, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, rodziny zastępcze oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolnowychowawcze lub młodzieżowe ośrodki wychowawcze; - pomocy w integracji ze środowiskiem osób mających trudności w przystosowaniu się do życia, młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo - wychowawcze typu rodzinnego i socjalizacyjnego, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych 16

19 intelektualnie, domy dla matek z małymi dziećmi i kobiet w ciąży, rodziny zastępcze oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze lub młodzieżowe ośrodki wychowawcze, mających braki w przystosowaniu się; - pomocy osobom mającym trudności w integracji ze środowiskiem, które otrzymały status uchodźcy; - pomocy osobom mającym trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu z zakładu karnego; - prowadzenia i rozwoju infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym oraz umieszczanie w nich skierowanych osób; - prowadzenia mieszkań chronionych dla osób z terenu więcej niż jednej gminy oraz powiatowych ośrodków wsparcia, w tym domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, z wyłączeniem środowiskowych domów samopomocy i innych ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi; - prowadzenia ośrodków interwencji kryzysowej; - udzielania informacji o prawach i uprawnieniach; - podejmowania innych działań wynikających z rozeznanych potrzeb, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych. Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej realizują zadania m. in. w zakresie: - opracowania i realizacji gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka; - udzielania schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym; - przyznawania i wypłacania zasiłków okresowych; - przyznawania i wypłacania zasiłków celowych; - przyznawania i wypłacania zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego; - przyznawania i wypłacania zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom niemającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia; 17

20 - organizowania i świadczenia usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi; - prowadzenia i zapewnienia miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, wsparcia dziennego lub mieszkaniach chronionych; - tworzenia gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną; - kierowania do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu; - pomoc osobom mającym trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu z zakładu karnego. Tabela Nr 9. Liczba osób dorosłych objętych pomocą społeczną z uwzględnieniem osób z zaburzeniami psychicznymi. Tab. Nr 9 Liczba osób objęta pomocą Lp. Ośrodek Pomocy Społecznej ogółem w tym osoby z zaburzeniami psychicznymi Liczba kobiet z zaburzeniami psychicznymi Liczba mężczyzn z zaburzeniami psychicznymi 1. Kłobuck Krzepice Lipie Miedźno Opatów Panki Popów Przystajń Wręczyca Wielka Ogółem Źródło: opracowanie na podst. danych Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kłobucku (stan na dzień 31.XII. 2010r.) Na terenie powiatu kłobuckiego pomocą społeczną objętych zostało 22 dzieci z zaburzeniami psychicznymi. 18

21 Tabela Nr 10. Liczba dzieci z zaburzeniami psychicznymi objętych pomocą społeczną uczące się i nie objęte obowiązkiem nauczania. Tab. Nr 10 Lp. Ośrodek Pomocy Społecznej Liczba dzieci w szkołach podstawowych Liczba dzieci w gimnazjum Liczba w szkołach średnich Liczba dzieci w szkołach wyższych Liczba dzieci nie objętych obowiązkiem nauczania 1. Kłobuck Krzepice Lipie Miedźno Opatów Panki Popów Przystajń Wręczyca Wielka Ogółem Źródło: opracowanie na podst. danych Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kłobucku (stan na dzień 31.XII. 2010r.) Z danych przedstawionych w tabeli nr 9 i 10 wynika, że pomocą społeczną objęto ogółem osoby z czego : 133 osób z zaburzeniami psychicznymi w tym : 111 osób dorosłych w tym 56 kobiet i 55 mężczyzn oraz 22 dzieci. W ogólnej liczbie osób objętych pomocą społeczną liczba osób z zaburzeniami psychicznymi stanowi 2.97 %. Z danych wykazanych w tabeli nr 10 wynika, że z ogólnej liczby 22 dzieci z zaburzeniami psychicznymi objętych pomocą społeczną 10 dzieci uczęszcza do szkoły podstawowej, 1 dziecko uczęszcza do gimnazjum, 10 dzieci uczęszcza do szkoły średniej, a jedno dziecko nie objęte jest obowiązkiem nauczania. Żadne dziecko z zaburzeniami psychicznymi otrzymujące wsparcie z pomocy społecznej nie kontynuuje nauki w szkole wyższej. Tabela Nr 11. Liczba osób z zaburzeniami psychicznymi w wieku produkcyjnym. 19

22 Tab. Nr 11 Lp. Ośrodek pomocy społecznej Liczba osób z zaburzeniami psychicznymi w wieku produkcyjnym Ogółem Kobiety Mężczyźni Liczba osób z zaburzeniami psychicznymi w wieku produkcyjnym Osoby aktywne zawodowo Osoby bierne zawodowo 1. Kłobuck Krzepice Lipie Miedźno Opatów Panki Popów Przystajń Wręczyca Wielka Ogółem Źródło: opracowanie na podst. danych Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kłobucku (stan na dzień 31.XII. 2010r.) Tabela Nr 12. Liczba osób z zaburzeniami psychicznymi w wieku poprodukcyjnym. Tab. Nr 12 Lp. Ośrodek pomocy społecznej Liczba osób z zaburzeniami psychicznymi w wieku poprodukcyjnym Ogółem Kobiety Mężczyźni Liczba osób z zaburzeniami psychicznymi w wieku poprodukcyjnym Samotnie gospodarujące Źródło dochodu Osoby w rodzinie Źródło dochodu 1. Kłobuck Świad. ZUS Krzepice Świad. ZUS 2 Świad. ZUS 3. Lipie Świad. ZUS 1 Świad. ZUS 4. Miedźno Świad. ZUS Opatów Świad. ZUS 6. Panki Popów Przystajń Świad. ZUS 9. Wręczyca Wielka zasiłek stały, 2 świad. ZUS 0 0 Ogółem Źródło: opracowanie na podst. danych Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kłobucku (stan na dzień 31.XII. 2010r.) Z danych zawartych w tabeli nr 11 i 12 wynika, że z ogólnej liczby 111 osób dorosłych z zaburzeniami psychicznymi 88 osób to osoby w wieku produkcyjnym w tym 42 20

23 kobiety i 46 mężczyzn. W tej grupie osób tylko 11 jest aktywnych zawodowo. Pozostałe 23 osoby to osoby w wieku poprodukcyjnym w tym 17 kobiet i 6 mężczyzn. Wśród tej grupy osób 16 osób samotnie gospodaruje, a tylko 7 pozostaje w rodzinie. Osoby te utrzymują się ze świadczeń ZUS-owskich są to renty i emerytury ( 22 osoby), a także z zasiłku stałego z pomocy społecznej (1 osoba). Tabela Nr 13. Osoby z zaburzeniami psychicznymi ze względu na wykształcenie. Tab. Nr 13 Lp. Ośrodek pomocy społecznej Wykształcenie podstawowe Wykształcenie zawodowe Wykształcenie średnie Wykształcenie wyższe 1. Kłobuck Krzepice Lipie Miedźno Opatów Panki Popów Przystajń Wręczyca Wielka Ogółem Źródło: opracowanie na podst. danych Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kłobucku (stan na dzień 31.XII. 2010r.) Z analizy danych dotyczących wykształcenia osób objętych pomocą społeczną wynika, że osoby z wykształceniem podstawowym stanowią grupę 52 osób, z wykształceniem zawodowym grupę 49 osób z wykształceniem średnim grupę 8 osób. Tylko 2 osoby posiadają wykształcenie wyższe. Z terenu powiatu kłobuckiego 7 osób przebywa w domach pomocy społecznej, a 3 osoby oczekują na umieszczenie w tego typu placówce. Jednak z rozeznanych potrzeb dokonanych przez Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej w sprawie wsparcia osób z zaburzeniami psychicznymi w domach pomocy społecznej, wynika, że liczba osób wymagających takiej pomocy na dzień 31 grudnia 2010 roku dotyczyła 43 osób. Ponadto na dzień 31 grudnia 2010 roku 71 osób wymagało wsparcia w środowiskowych domach samopomocy. Z opracowanej, przez ośrodki pomocy społecznej i pcpr, prognozy na 2025 rok wynika, że w 2025 roku 77 osób będzie wymagało umieszczenia w domach pomocy 21

24 społecznej, natomiast 95 osób wymagało wsparcia w środowiskowych domach samopomocy. Tabela Nr 14. Liczba osób z zaburzeniami psychicznymi wymagających wsparcia w formie usług świadczonych w środowiskowych domach samopomocy. Tab. Nr 14 Lp. Ośrodek pomocy społecznej Liczba osób z zaburzeniami psychicznymi wymagających wsparcia w formie usług świadczonych w środowiskowych domach samopomocy Liczba osób z zaburzeniami psychicznymi, które wymagać będą wsparcia w formie usług świadczonych w środowiskowych domach samopomocy Według stanu na 31 grudnia roku Dane przewidywane na 2025 rok 1. Kłobuck Krzepice Lipie Miedźno Opatów Panki Popów Przystajń Wręczyca Wielka 6 10 Ogółem Źródło: opracowanie na podst. danych Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kłobucku (stan na dzień 31.XII. 2010r.) Tabela Nr 15. Osoby z zaburzeniami psychicznymi wymagających wsparcia w całodobowym domu pomocy społecznej. Tab. Nr 15 22

25 Lp. Ośrodek pomocy społecznej Liczba osób wymagających wsparcia w formie pobytu w domu pomocy społecznej dla osób przewlekle psychicznie chorych Liczba osób, które wymagać będą wsparcia w formie pobytu w domu pomocy społecznej dla osób przewlekle psychicznie chorych Według stanu na 31 grudnia roku Dane przewidywane na 2025 rok 1. Kłobuck Krzepice Lipie Miedźno Opatów Panki Popów Przystajń Wreczyca Wielka 5 8 Ogółem Źródło: opracowanie na podst. danych Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kłobucku (stan na dzień 31.XII. 2010r.) Z pomocy specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi korzysta 11 osób. Usługi te świadczone są przez: - Gminy Ośrodek Pomocy Społecznej w Kłobucku dla 2 osób, - Gminy Ośrodek Pomocy Społecznej w Krzepicach dla 7 osób, - Gminy Ośrodek Pomocy Społecznej we Wręczycy Wielkiej dla 2 osób. Tabela Nr 16. Potrzeby w zakresie tworzenia mieszkań chronionych. Tab. Nr 16 Lp. Ośrodek pomocy społecznej Potrzeba tworzenia mieszkań chronionych 1. Kłobuck Istnieje 2. Krzepice Brak 3. Lipie Brak 4. Miedźno Brak 5. Opatów Istnieje 6. Panki Brak 7. Popów Brak 23

26 8. Przystajń Istnieje 9. Wręczyca Wielka Brak Źródło: opracowanie na podst. danych Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kłobucku (stan na dzień 31.XII. 2010r.) Tylko 3 gminy: Kłobuck, Opatów oraz Przystajń zgłosiły potrzebę tworzenia mieszkań chronionych. Pozostałe 6 nie wykazało takiej potrzeby. Z analizy zebranego materiału wynika, iż głównym powodem zgłoszenia się osób z zaburzeniami psychicznymi o wsparcie do ośrodków pomocy społecznej jest niewystarczający dochód bądź brak dochodu lub trudności i ograniczenia w funkcjonowaniu spowodowane istniejącymi zaburzeniami psychicznymi oraz brak wsparcia ze strony rodziny. Spośród 9 ośrodków pomocy społecznej tylko 2 podejmowały dodatkowe działania na rzecz osób niepełnosprawnych t.j. spotkania, pikniki integracyjne, wycieczki, spotkania wigilijne, zabawy dla dzieci, w tym z zaburzeniami psychicznymi. Na terenie Powiatu Kłobuckiego funkcjonują w miejscowości Hutka Warsztaty Terapii Zajęciowej. W Warsztatach uczestniczy 40 osób, w tym 19 kobiet oraz 21 mężczyzn. Są to osoby w wieku od 20 do 50 lat. Poniżej przedstawiono uczestników w podziale ze względu na wiek: - poniżej 20 lat - O osób, - od 20 do osób, - od 30 do osób, - od 40 do 49-5 osób, - powyżej 50-2 osób. Warsztat jest wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo placówką stwarzającą osobom niepełnosprawnym (m.in. upośledzonym umysłowo) niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia. Warsztaty Terapii Zajęciowej w Hutce prowadzone są przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Śląski Oddział Regionalny w Katowicach. Uczestnikami Warsztatu są dorosłe osoby niepełnosprawne posiadające znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności oraz wskazanie do uczestnictwa w warsztatach terapii zajęciowej. Uczestnicy przebywają na terenie placówki przez 7 godzin dziennie. Osoby niepełnosprawne mieszkające na terenie Powiatu Kłobuckiego są dowożone i korzystają ze specjalnie do tego celu przystosowanego środka transportu. Warsztaty finansowane są ze środków Państwowego Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnmych 24

27 i budżetu Powiatu Kłobuckiego. Spośród 40 uczestników 27 osób jest niepełnosprawnych w stopniu znacznym, a 13 w stopniu umiarkowanym. W 16 przypadkach przyczyną niepełnosprawności jest upośledzenie umysłowe oraz niepełnosprawność sprzężona, w 4 przypadkach choroby psychiczne, 2 neurologiczne, w 18 przypadkach to niepełnosprawność sprzężona. Na terenie Powiatu Kłobuckiego funkcjonuje Punkt Interwencji Kryzysowej prowadzony przez Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka w Kłobucku. Punkt prowadzi działania m.in. w zakresie: - ochrony praw matki i dziecka; - wspieranie i ochrony dzieci, młodzieży wywodzącej się ze środowisk zmarginalizowanych, - ochrony praw kobiet; - pomocy psychologiczno-pedagogicznej osobom doświadczającym przemocy w rodzinie; - pomocy, osobom dotkniętym przemocą w rodzinie, w poszukiwaniu mieszkania, pracy oraz w dążeniu do poprawy sytuacji życiowej. 7. CELE, ZADANIA I HARMONOGRAM REALIZACJI PROGRAMU Szczegółowe cele i zadania dla poszczególnych podmiotów zobowiązanych do jego realizacji określone są w obecnie ustanowionym na lata Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego. Dlatego też cele główne i szczegółowe niniejszego Programu są tożsame z Narodowym Programem Ochrony Zdrowia Psychicznego. Cel główny 1. Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym. Cel szczegółowy: 1.1. Upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu Zapobieganie zaburzeniom psychicznym Zwiększenie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi Organizacja systemu poradnictwa i pomocy w stanach kryzysu psychicznego. 25

28 Cel główny 2. Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym. Cel szczegółowy: 2.1. Upowszechnienie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej Upowszechnienie zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego Aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi Skoordynowanie różnych form opieki i pomocy. Dla realizacji powyższych celów Zarząd Powiatu w Kłobucku powołał uchwałą nr 153/2011 z dnia 29 czerwca 2011 roku Powiatowy Zespół Koordynujący realizację Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata Skład Zespołu zapewnia reprezentację samorządu powiatu oraz innych podmiotów realizujących zadania z zakresu ochrony zdrowia psychicznego. Zgodnie z zadaniem Narodowego Programu, Zespół Koordynujący przedstawił propozycje zadań do realizacji w ramach Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Powiatu Kłobuckiego na lata Propozycje te zawarte są w tabeli nr 17. Poszczególni realizatorzy działań wskazani w poniższym Harmonogramie, są zobowiązani do składania do dnia 31 marca rocznych sprawozdań z realizacji Programu w roku poprzednim. Powiat zobowiązany jest do przesyłania ministrowi do spraw zdrowia lub wskazanemu przez niego podmiotowi w terminie do dnia 15 maja rocznego sprawozdania z wykonania zadań objętych harmonogramem realizacji Programu w roku poprzednim. 26

29 Tabela Nr 17 Propozycja realizacji zadań w ramach Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata dla Powiatu Kłobuckiego Cel/zadania Cel główny 1: promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym Realizatorzy Termin realizacji Wskaźnik monitorujący Cel szczegółowy: 1.1. Upowszechnianie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu Promocja zdrowia psychicznego poprzez kampanię informacyjną w postaci ulotek, zamieszczenie informacji na stronie internetowej urzędów i placówek. Upowszechnianie wiedzy na temat zdrowia psychicznego poprzez: spotkania z młodzieżą szkół, rodzicami i opiekunami prawnymi mające na celu przybliżenie problemu jakim są zagrożenie w zakresie zdrowia psychicznego ze szczególnym uwzględnieniem substancji psychoaktywnych, dopalaczy, profilaktyki uzależnienia od alkoholu oraz w zakresie umiejętności radzenia sobie ze stresem. Starostwo Powiatowe, Komenda Powiatowa Policji, Zespół Opieki Zdrowotnej, NZOZ Ośrodek Terapii i Uzależnień w Parzymiechach, NZOZ Poradnia Zdrowia Psychicznego PULS-Med, Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowy Urząd Pracy, Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka. Starostwo Powiatowe, Komenda Powiatowa Policji, Zespół Opieki Zdrowotnej, NZOZ Ośrodek Terapii i Uzależnień w Parzymiechach, NZOZ Poradnia Zdrowia Psychicznego PULS-Med, Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Powiatowe Centrum Pomocy odsetek populacji biorący udział w programie/rok odsetek populacji, do której kierowany jest program, biorącej udział w programie/rok 27

30 Cel/zadania Cel szczegółowy: 1.2. zapobieganie zaburzeniom psychicznym Rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu poprzez prowadzenie treningu antystresowego dla ofiar przemocy. Działalność diagnostyczno-konsultacyjna i doradztwo poprzez: poprawę świadomości rodziców i nauczycieli w zakresie występujących zagrożeń, diagnozowanie dzieci i młodzieży, wczesne rozpoznawanie zaburzeń psychicznych i wskazywanie odpowiednich form pomocy, współpraca z przedszkolami i szkołami oraz rodzicami. Realizatorzy Rodzinie, Powiatowy Urząd Pracy, Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka. Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka. Cel szczegółowy: 1.3. zwiększenie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi Kampania informacyjna sprzyjająca postawom zrozumienia i akceptacji oraz przeciwdziałająca dyskryminacji osób z zaburzeniami psychicznymi. Niedzielny rodzinny piknik w powiecie kłobuckim poświęcony promocji zdrowia psychicznego z udziałem chorych psychicznie oraz lekarzy psychiatrów, psychologów terapeutów. Piknik na celu integrację chorych psychicznie ze środowiskiem i budowanie Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka (przy współpracy z Zespołami Interdyscyplinarnymi). Starostwo Powiatowe, Komenda Powiatowa Policji, Zespół Opieki Zdrowotnej, NZOZ Ośrodek Terapii i Uzależnień w Parzymiechach, NZOZ Poradnia Zdrowia Psychicznego PULS-Med, Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowy Urząd Pracy, Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka. Starostwo Powiatowe, Zespół Opieki Zdrowotnej, NZOZ Ośrodek Terapii i Termin realizacji Wskaźnik monitorujący odsetek populacji biorącej udział w programie/rok odsetek populacji biorącej udział w programie/rok odsetek populacji, do której kierowany jest program, biorącej udział w programie/rok odsetek populacji, do której kierowany jest 28

31 Cel/zadania tolerancji dla chorych psychicznie, edukację w zakresie wpływu substancji psychoaktywnych na organizm człowieka oraz przełamanie barier lęku i wstydu przed lekarzem psychiatrą, psychologiem lub terapeutą. Bieg trzeźwości i dni otwarte Ośrodka Terapii Uzależnień w Parzymiechach. Przybliżenie społeczeństwu specyfiki terapii uzależnień, przełamanie oporu przed leczeniem, promocja zdrowego stylu życia oraz wspieranie abstynencji. Propagowanie miesiąca trzeźwości (sierpień). Zachęcanie do abstynencji i zmiany stylu życia we współpracy ze środowiskami abstynenckimi. Realizatorzy Uzależnień w Parzymiechach, Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka. Starostwo Powiatowe, NZOZ Ośrodek Terapii i Uzależnień w Parzymiechach. Starostwo Powiatowe, Zespół Opieki Zdrowotnej, NZOZ Ośrodek Terapii i Uzależnień w Parzymiechach. Termin realizacji Wskaźnik monitorujący program, biorącej udział w programie/rok odsetek populacji, do której kierowany jest program, biorącej udział w programie/rok odsetek populacji, do której kierowany jest program, biorącej udział w programie/rok Cel główny 2: zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym. Cel szczegółowy: 2.1 upowszechnienie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej Rozszerzenie zakresu świadczeń poradni: zdrowia psychicznego i terapii uzależnień. Podejmowanie działań w zakresie utworzenia Powiatowego Centrum Zdrowia Psychicznego. Praca socjoterapeutyczna z dziećmi i młodzieżą z rodzin alkoholowych, grupowa praca terapeutyczna z młodzieżą pijącą alkohol. Starostwo Powiatowe, Zespół Opieki Zdrowotnej, NZOZ Poradnia Zdrowia Psychicznego PULS-Med, NZOZ Ośrodek Terapii i Uzależnień w Parzymiechach. NZOZ Ośrodek Terapii i Uzależnień w Parzymiechach. Cel szczegółowy: 2.2 upowszechnienie zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego Podjęcie działań w celu pozyskania terapeutów prowadzących terapię rodzinną, małżeńską i umożliwienie mieszkańcom powiatu kłobuckiego skorzystanie z takiej formy pomocy. Terapia psychologiczna i pomoc psychologiczno-pedagogiczna poprzez: wsparcie Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Terenowy Komitet Ochrony odsetek populacji biorących udział w programie/rok, schemat struktury organizacyjnej działającego centrum, liczba utworzonych centrów, populacja objęta opieką centrum w odniesieniu do ogółu populacji jednostki samorządu terytorialnego odsetek populacji biorących udział w programie/rok przygotowany program 29