Południowo zachodni szlak cysterski w województwie opolskim. Opole 2010 r.

Transkrypt

1 Południowo zachodni szlak cysterski w województwie opolskim Opole 2010 r. Departament Kultury, Sportu i Turystyki Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego

2 Góra Św. Anny Turystyka pielgrzymkowa i kulturowa

3

4

5 Jemielnica Kandydat do miana pomnika historii to historyczne centrum Jemielnicy, gdzie w drugiej połowie XIII wieku powstało opactwo cysterskie z kościołem p.w. Najświętszej Marii Panny wraz z zabudowaniami klauzury i ogrodem otoczone murem. W sąsiedztwie zabudowań klasztornych znajdują sie dawne zabudowania gospodarcze: młyn, browar i spichlerz sięgających wiekiem jego początku. U podnóża klasztoru w malowniczej dolinie rz. Świbska Woda, która uchodzi do rz. Jemielnicy usypano groble gromadząc wodę w dwóch stawach gdzie cystersi prowadzili gospodarkę rybną. Układ urbanistyczny wsi lokowanej wokół opactwa zachował się niezmieniony.

6

7 KLASZTOR Do naszych czasów z budynku klasztornego zachowały się trzy skrzydła o prostej architekturze. Skrzydło zachodnie i południowe są piętrowe. W latach , już po kasacie klasztoru, wyburzono skrzydło wschodnie, pozostał tylko krużganek z zakrystią i średniowiecznymi murami kamiennymi. Budynek zmodernizowano w 1860 roku i na początku XX w. Na zachód od budynku klasztornego znajdują się zabudowania gospodarcze wzniesione za czasów opata E.Staniczki na przełomie XVIII/XIX w. W ich skład wchodzą: DOM mieszkalny połączony ze SPICHLERZEM oraz DAWNY MŁYN. Między młynem a budynkiem klasztornym biegnie mur z kamienną bramą zwieńczony szczytem, w którym znajduje się rokokowy kartusz z herbem klasztoru. W ogrodzie klasztornym znajduje się kapliczka z XVIII w. w formie kwadratowej latarni. Kościół i klasztor otoczone są murem z bramkami z pocz. XVIII wieku.

8 Widok kompleksu klasztornego od strony zachodniej - młyn i spichlerz Brama Cysterska - strona południowa.

9 KOŚCIOŁ POCYSTERSKI Obecnie parafia rzymskokatolicka p.w. NMP i św. Jakuba. Posiada bogate, regencyjne i rokokowe wnętrze. Ołtarz główny usytuowany w absydzie prezbiterium został wykonany w 1734 r. w warsztacie Michaela Kosslera w Niemodlinie. Jest to konstrukcja dwukondygnacyjna na podwyższonym cokole. W zwieńczeniu figury Archanioła Michała i aniołów. W polu głównym obraz Wniebowzięcia Matki Boskiej pędzla Georga Wilhelma Neuhertza. Wewnątrz zachwyca dwanaście ołtarzy bocznych, których dwa pierwsze umieszczone są przy prezbiterium, z ok roku. W formie rozbudowanych ram z dekoracją regencyjną oraz złoconymi rzeźbami świętych. Wyposażenie uzupełniają: stalle ustawione po obu stronach prezbiterium, drewniane, polichromowane; ambona wykonana w 1769r. dekorowana motywami akantu i wieńców kwiatowych; organy rokokowe z 1777r. przez Jana Gotfryda Wilhelma Schefflera w Brzegu, złocone z dwóch prospektów (mniejszy wbudowany w parapet choru i większy przy ścianie zachodniej zwieńczony glorią i ozdobiony obrazem Św. Cecylii.)

10

11 Ołtarz główny - obraz przedstawia Wniebowzięcie NMP (szkoła Willmana) ----> Figura św. Wojciecha na ścianie zachodniej nawy głównej kościoła parafialnego

12 Ściany naw i prezbiterium zdobią liczne obrazy m.in.: sześć obraz ilustrujących życie Marii z r., czternaście stacji Męki Pańskiej XVIII w. ponadto Wizja św. Bernarda (poł XVIII.), Wszyscy Święci (pocz. XIX); Św Jan Nepomucen (XVIII/XIX w.) Św. Jadwiga śląska z 1767 (?), Św. Szczepan, Św. Anna z Matką Boską (oba z ok. poł. XVIII) Wnętrze zdobią rownież rzeźby: rzeźba Chrystusa Echo Homo dłuta Jana Melchiora Oesterreicha z ok.1740r.; rzeźba przedstawiająca św. Wojciecha z XVIII w. W przedsionku grupa Ukrzyżowania z XVII/XVIII w. Sklepienie Kaplicy Św. Jozefa zdobi polichromia barokowa wykonana w 1756r. przez Wolfa przedstawiająca św. Jozefa Orędownika w otoczeniu aniołów, ponad którym Bóg Ojciec Duch Święty w obłokach. W strefie dolnej malowidła przedstawiciele wszystkich stanów i narodowości m.in.: cystersi na tle klasztoru w Jemielnicy i kongregacja św. Jozefa na tle krajobrazu i iluzjonistycznej architektury. Ołtarz główny kaplicy, z parą kolumn i figurami św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty, wykonano ok roku. Znajduje się w nim obraz Świętej Rodziny z 2 poł. XVII w. malowany przez Michała Willmanna. Kościół cmentarny p.w. Wszystkich Świętych. Do 1810 r. był to kościół parafialny. W prezbiterium zachowały się fragmenty polichromii gotyckiej z 3 ćw. XV w. Ołtarz główny pochodzi z 1738 r. i jest fundacji opata Ludwika Herde, z dwiema kolumnami i glorią wieńczącą oraz figurami świętych.

13

14

15 Jak na bazie dziedzictwa kulturowego stworzyć produkt turystyczny? Stara rycina przedstawiająca cystersa.

16 Zarząd Województwa corocznie ogłasza nabory wniosków na realizację zadań publicznych w roku 2010, związanych z realizacją zadań Samorządu Województwa Opolskiego, w zakresie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków, znajdujących się na obszarze województwa opolskiego. W tym roku na te zadnia przeznaczono łączną kwotę 2 mln zł, z tego na konserwację, renowację, ochronę oraz przygotowanie dokumentacji technicznokonserwatorskiej zabytków architektury drewnianej 400 tys. zł.

17 Kompleks pocysterski w Jemielnicy dotacje UMWO w latach wyniosły zł, wartość całkowita zadań 2-3 krotnie przewyższa sumę udzielonych dotacji. Dotacje 2007 r. Remont odcinka kamiennego muru przyległego do XII wiecznej zabytkowej bramy, zł Remont XII wiecznej zabytkowej bramy nr III, zł Dotacje 2008 r. Konserwacja barokowego prospektu organowego oraz balustrady chóru w Kościele Parafialnym p.w. Wniebowzięcia NMP w Jemielnicy, zł Dotacje 2009 Remont fragmentu ogrodzenia kamiennego zespołu klasztornego cystersów w Jemielnicy, zł

18

19 stawach co stwarza możliwości wykorzystania rekreacyjno-wypoczynkowego. Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata Poddziałanie Usługi turystyczne i rekreacyjno sportowe świadczone przez sektor publiczny Zagospodarowanie stawów wraz z infrastruktura towarzysząca w miejscowości Jemielnica Wartość projektu: ,50 zł Dofinansowanie: 85% Obecnie: Zakończono prace przygotowawcze. Trwają prace przy budowie obiektów hydrotechnicznych oraz budowie ścieżek pieszorowerowych. Przystąpiono do odbudowy stawu Górnego i Klasztornego.

20 REWITALIZACJA ZESPOŁU KRAJOBRAZOWEGO Zagospodarowanie terenu w okolicach stawów, rewitalizacja obiektów hydrotechnicznych, dostosowanie komunikacji i nabrzeży do potrzeb komunikacji kołowej, pieszej i rowerowej oraz eksponowanie zespołu klasztornego i krajobrazu wiejskiego w zieleni towarzyszącej. Przewiduje sie remont istniejących i budowę nowych elementów (bulwary, elementy małej architektury, ławki, alejki i chodniki, parkingi, altany itp.), przebudowę oświetlenia terenu, remontu istniejących i budowy nowych obiektów hydrotechnicznych, mostów, kładek, dróg i ciągów pieszo-jezdnych, oraz wprowadzenia nowych funkcji uzupełniających cześć reprezentacyjną i rekreacyjną. Do kompozycji elementów zagospodarowania wprowadzone zostaną zieleń, oświetlenie itp., które scalą wszystkie istotne elementy kompozycyjne zespołu (woda, budowle architektoniczne, ptactwo dzikie i ludzie),

21 Przewiduje sie wykonanie parkingów dla samochodów osobowych, poszerzenie ciągu pieszego wzdłuż nabrzeży, likwidacje barier architektonicznych, przygotowanie większej ilości miejsc do odpoczynku. Zostanie nasadzona zieleń izolacyjna w celu wydzielenia kompozycyjnego zbiorników, zieleń dekoracyjna i towarzysząca wzdłuż ciągów pieszych. W wyniku realizacji inwestycji zostaną wyremontowane obydwa stawy powierzchnia m2. oraz powstaną stanowiska obserwacyjne ptactwa na ptasiej wyspie. W ramach projektu powstanie ponad 1133 m ścieżek pieszorowerowych. Ze względu na unikalność całego założenia pocysterskiego zespołu klasztornego w Jemielnicy stawy stanowią nieprzeciętny potencjał do wykorzystania turystyczno rekreacyjnego.

22 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zaktualizowało indykatywną listę projektów kluczowych dla Działania 6.4 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Nowa lista obowiązuje od 31 sierpnia 2010 r. Nr 74 Pozycja POIG Projekt: Południowo-zachodni Szlak Cysterski Projekt znalazł się na liście projektów indywidualnych ze względu na liniowy i ponadregionalny charakter. Będzie realizowany na obszarze kilku województw. Stanie się również częścią międzynarodowego Szlaku Cystersów. W wyniku realizacji projektu powstanie szlak turystyczny, przebiegający przez obiekty pocysterskie. Szlak będzie posiadał również pętle lokalne tj. odnogi biegnące przez obszar oddziaływania poszczególnych opactw cystersów. Na szlaku powstanie podstawowa infrastruktura turystyczna, tj. parkingi z wyposażeniem, sanitariaty, oraz punkty informacji turystycznej.

23 Projekt: Południowo-zachodni Szlak Cysterski Całkowita orientacyjna wartość projektu: 36,80 mln zł Wnioskowana kwota dofinansowania z EFRR: 22,78 mln zł Okres realizacji projektu:

24

25 Projekt pt. Południowo zachodni Szlak Cysterski idealnie wpisuje się w cele i jest zgodny z wymogami Działania 6.4. Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata Projekt Południowo zachodni Szlak Cysterski dotyczy budowy kompleksowego, unikatowego i ponadregionalnego produktu turystycznego o charakterze liniowym, ale także jest realizowany w formule partnerstwa 20 podmiotów (w tym jednostek samorządu terytorialnego oraz stowarzyszeń działających na rzecz rozwoju turystyki). Przedsięwzięcie zakłada również wykorzystanie napływu turystów związanego z EURO 2012 do zainteresowania i promowania Szlaku Cysterskiego. W ramach projektu planuje się również szeroką ogólnokrajową i międzynarodową promocję, wykorzystującą zarówno foldery promocyjne, stronę internetową, billboardy itp., jak i system infokiosków oraz bazę POI (bazę ciekawych punktów).

26 Zadania inwestycyjne w głównej mierze będą realizowane na obszarach Gmin Partnerskich, na których zlokalizowane są zabytki pocysterskie: w Województwie Dolnośląskim: Gmina Kamienna Gora Gmina Męcinka Gmina Kamieniec Ząbkowicki Gmina Trzebnica Gmina Wołów Gmina Bardo Gmina Legnica Gmina Miasto Jelenia Góra Gmina Miasto Świdnica w Województwie Opolskim: Gmina Jemielnica w Województwie Śląskim: Gmina Kuźnia Raciborska w Województwie Małopolskim: Gmina Jodłownik.

27

28 W ramach projektu realizowane będą następujące zadania: - budowa 21 parkingow, - budowa 15 sanitariatow, - budowa 9 punktow informacji turystycznej, - nadzor inwestorski - przeprowadzenie badań ilościowych i jakościowych turystow - przygotowanie koncepcji architektonicznej - zakup i instalacja 49 infokioskow, budowa systemu wraz ze stroną internetową i bazą - POI (informowanie o imprezach masowych, punktach gastronomicznych i noclegowych) - promocja krajowa i międzynarodowa ( w tym wydanie mapy z przewodnikiem) - oznakowanie Szlaku 400 znakami typu E - oznakowanie i opis obiektow blisko 160 znakami - wytyczono pętle lokalne Szlaku w wojewodztwie Opolskim, Małopolskim, Śląskim i Dolnośląskim.

29 Gmina Jemielnica W Gminie Jemielnica projektuje się: - budowę parkingu - budowę sanitariatu - budowę Punktu Informacji Turystycznej - instalację infokiosków zewnetrznych Parking - Wybudowanie infrastruktury parkingów w bezpośrednim sąsiedztwie obiektów pocysterskich zagwarantuje odpowiedni dojazd oraz miejsce postoju wszystkim zainteresowanym odbiorcom.

30 Parking Parking zostanie zlokalizowany w Jemielnicy przy ul. Wiejskiej 65. Powierzchnia projektowanego obiektu wynosi 2076,2 m2 W ramach projektu planuje się budowę 49 miejsc postojowych dla samochodów osobowych (2,50x5,00m), 4 miejsca postojowe dla samochodów osób niepełnosprawnych (specjalnie oznakowane i usytuowane w najbliższej odległości od obiektów pocysterskich, o wymiarach 4,00x5,00m) wraz z drogą dojazdową i odwodnieniem terenu. Sanitariat W ramach projektu planuje się budowę ogólnodostępnej toalety publicznej, która będzie obiektem parterowym, niepodpiwniczonym, murowanym. W obiekcie przewiduje się wydzieloną toaletę dla kobiet i osób niepełnosprawnych, wydzieloną toaletę dla mężczyzn oraz pomieszczenie porządkowe.

31 Punkt informacji turystycznej PIT zostanie zlokalizowany w Jemielnicy, przy ul. Wiejskiej 65, w zaadaptowanych pomieszczeniach parteru zabytkowego budynku mieszkalnego (obiekt niski, murowany, dwukondygnacyjny, niepodpiwniczony). Infokioski łącznie zainstalowanych na szlaku będzie zainstalowanych 49 sztuk urządzeń, przy obiektach na terenach gmin realizujących inwestycje

32 Znaki E 22 w wojewodztwach partycypujących w przedsięwzięciu: E-22 b 33 sztuki

33 E-22 b 5 sztuk

34 E-22 c - 2 szt.

35 Województwo Opolskie 38 znaków typu E-22

36

37 Oznakowanie obiektów tablicami informacyjnymi: 1.Klasztor wraz z domem mieszkalnym, spichlerzem pocysterskim, młynem, murem z bramą, ogrodem 2.Kościoł Pocysterski p.w. NMP i św. Jakuba 3.Kościoł cmentarny p.w. 4.Kamienna rokokowa figura św. Jana Nepomucena 5. Urząd Gminy Jemielnica

38 Promocja krajowa i zagraniczna

39 Prasa (media relations) Press tour, konferencje prasowe, eventy piknik inauguracyjny, jarmark, rzemiosło, Radio - promocja pikniku inauguracyjnego - wsparcie kampanii outdoorowej promującej szlak Outdoor kampania miesięczna o zasięgu ogólnopolskim billboard nośników Internet (serwis www) kompendium informacji o atrakcjach turystycznych, historii oraz kalendarz nadchodzących wydarzeń (konto i/lub kampania) portale społecznościowe (NK, Facebook) Targi turystyczne (ITB, Wrocław, Katowice, Opole) Ulotki (flyer sztuk) - baza noclegowa - informacja turystyczna - biura podróży Stacje benzynowe (nakładki na pistolety paliw, ramki ekspozycyjne A4, 50 stacji Tablice informacyjne Infokioski (49 sztuk)

40

41 Wskaźnikami potwierdzającymi osiągnięcie celów projektu będą następujące: wskaźniki produktu: 1. Liczba nowych produktów turystycznych 1 szt. 2. Liczba wybudowanych obiektów turystycznych i rekreacyjnych 38 szt. 3. Liczba utworzonych punktów informacji turystycznej 9 szt. 4. Liczba utworzonych turystycznych portali informacyjnych 1 szt. 5. Liczba wybudowanych infokiosków 49 szt. 6. Liczba oznakowanych obiektów cysterskich 160 szt. Wskaźniki rezultatu: 1. Liczba osób korzystających z produktów turystycznych osoby/rok 2. Liczba turystów korzystających z systemu rezerwacji i informacji osoby/ rok 3. Realizacja niniejszego przedsięwzięcia przyczyni się do utworzenia 6,5 nowych etatow w Punktach Informacji Turystycznej w następujących gminach: Jemielnica (1 etat), Kamieniec Ząbkowicki (1 etat), Kuźnia Raciborska (1,5 etatu), M. Legnica (1 etat), Trzebnica (1 etat) i Wołow (1 etat).

42 Departament Kultury, Sportu i Turystyki Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego turystyka@opolskie.pl Foto i materiały: Andrzej Nowak Archiwum UMWO Archiwum UMWD Urząd Gminy Jemielnica PROGRESS CONSULTING