MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWO SZKOLENIOWA MEDYCYNA W OKUPOWANEJ POLSCE W CIENIU NAZIZMU

Transkrypt

1 MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWO SZKOLENIOWA MEDYCYNA W OKUPOWANEJ POLSCE W CIENIU NAZIZMU października 2014 r. Internationale wissenschaftliche Konferenz MEDIZIN IM BESETZTEN POLEN IM SCHATTEN DES NATIONALSOZIALISMUS Oktober

2 RedakcjaRedaktion: Michał Musielak, Jan Głodowski, Błażej Józiak, Joanna Małecka, Sylwia Kwiatek-Markiewicz TłumaczenieÜbersetzung: Marta Szczepańska, Robert Parzer Projekt graficzny Graphisches Projekt: Bartosz Piekarniak Zdjęcie na okładce: Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau Bild auf dem Umschlag: Das Archiv des Staatsmuseums Auschwitz-Birkenau Finansowanie konferencji Finanzierung der Konferenz: Fundacja Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość (EVZ), Paritätischen Wohlfahrtsverband Berlin, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Gefördert durch die Stiftung Erinnerung- Verantwortung-Zukunft, den Paritätischen Wohlfahrtsverband Berlin, und den Karol-Marcinkowski-Medizinischen Universität Poznań 2

3 ZESZYT STRESZCZEŃ Heft mit Zusammenfassungen 3

4 4

5 Szanowni Państwo Sehr geehrte Damen und Herren Serdecznie dziękuję, że przyjęliście Państwo zaproszenie do wzięcia udziału w międzynarodowej konferencji pt. Medycyna w okupowanej Polsce w cieniu nazizmu, ma miejsce w dniach października 2014 roku w symbolicznym dla poruszanej tematyki miejscu - w Centrum Kultury Zamek w Poznaniu. Organizatorzy konferencji - Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Koło Naukowe ds. Badań nad Nazistowską Pseudoeutanazją i Przymusowymi Sterylizacjami w Berlinie oraz Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu - dołożą wszelkich starań, aby przebiegała ona zgodnie z zaplanowanym programem. Temu celowi służy również niniejszy zeszyt streszczeń, zawierający informacje organizacyjne, program Konferencji, a także główne tezy wystąpień prelegentów. Równolegle z konferencją - w Centrum Kultury Zamek ma miejsce ważne wydarzenie, jakim jest wystawa Oko pamięci i przyjazd z Niemiec do Poznania szarego autobusu. Mobilny pomnik ofiar nazistowskiej Euthanasie-Aktion T4 upamiętnia ponad osób chorych psychicznie i niepełnosprawnych, także narodowości polskiej - zagazowanych w latach w ramach tajnej akcji T4. Myślę, że wydarzenie to w sposób znaczący podnosi rangę konferencji oraz spotkania badaczy tej problematyki z Polski i Niemiec. ich möchte mich bei Ihnen für Ihre Teilnahme an der Internationalen Konferenz Medizin im besetzten Polen im Schatten des Nationalsozialismus, die am Oktober 2014 im Kulturzentrum Zamek in Posen stattfindet, herzlich bedanken. Die Konferenzveranstalter, d.h.: die Lehrstuhl für Sozialwissenschaften an der Karol-Marcinkowski- Medizinischen-Universität in Posen, Arbeitskreis zur Erforschung der nationalsozialistischen Euthanasie und Zwangssterilisation in Berlin und das internationale Bildungszentrum über Auschwitz und Holocaust am Staatsmuseum Auschwitz-Birkenau in Oswiecim werden ihr Bestens tun, damit die Konferenz entsprechend den geplanten Programmpunkten verläuft. In diesem Heft finden Sie organisatorische Informationen, ein Konferenzprogramm und Zusammenfassungen der Vorträge. Im Kulturzentrum Zamek ist derweil eine wichtige Ausstellung Das Auge der Erinnerung zu sehen.. Das mobile Denkmal des grauen Busses wurde aus Deutschland nach Posen gebracht und wird hier präsentiert. Dieses Denkmal erinnert uns an die getöteten im Rahmen der Euthanasie-T4- Aktion psychisch Kranken und Behinderten. In Jahren wurden über kranke Menschen, auch Polen und Juden, in den Gaskammern getötet. Ich finde, dass dank dieser Ausstellung die Bedeutung der Konferenz in Posen und der Sitzung der Forscher, die sich für diese Problematik interessieren, gestärkt wird. Prof. dr hab. Michał Musielak Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Prof. dr hab. Michal Musielak Der Vorsitzende der Organisationskomitee 5

6 ORGANIZATORZY ORGANISATOREN WSPÓŁORGANIZATORZY MITORGANISATOREN WSPIERAJĄ NAS SIE UNTERSTÜTZEN UNS PATRONAT MEDIALNY MEDIENPATRONAT 6

7 Patronat honorowy Prof. dr hab. Jacek Wysocki Rektor Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Andrzej Kacorzyk Dyrektor Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście, Państowe Muzeum Auschwitz-Birkenau dr hab. Jolanta Ambrosewicz Jacobs Dyrektor Centrum Badań Holokaustu Uniwersytetu Jagiellońskiego Prof. UM dr hab. Jan Jaracz Przewodniczący Oddziału Wielkopolsko-Lubuskiego Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego Schirmherrschaft Prof. dr hab. Jacek Wysocki Rektor der Medizinischen Universität Poznań Andrzej Kacorzyk Der Direktor das internationale Bildungszentrum über Auschwitz und Holocaust am Staatsmuseum Auschwitz-Birkenau in Oswiecim dr hab. Jolanta Ambrosewicz Jacobs Direktorin des Zentrums für Holocaustforschung der Jagiellonen-Universität Prof. UM dr hab. Jan Jaracz Vorsitzender der Großpolnisch-Lebuser Abteilung der Polnischen Psychiatrischen Gesellschaft 7

8 KOMITET NAUKOWY Przewodniczący Prof. dr hab. Witold Molik Instytut Historii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu Członkowie Dr Jolanta Ambrosewicz Jacobs Dyrektor Centrum Badań Holokaustu Uniwersytetu Jagiellońskiego Prof. dr hab. med. Krzysztof Marczewski Członek Europejskiej Grupy ds. Etyki w Nauce i Nowych Technologiach Szpital Wojewódzki im. Jana Pawła II w Zamościu Prof. dr hab. Wacław Długoborski Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu Dr Maja Matthews-Kozanecka Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Prof. UAM dr hab. Bożena Górczyńska- Przybyłowicz Instytut Historii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu Dr hab. Tadeusz Nasierowski Katedra i Klinika Psychiatryczna Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Prof. UM dr hab. Jan Jaracz Przewodniczący Oddziału Wielkopolsko-Lubuskiego Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego w Poznaniu Uwe Neumärker Dyrektor Stiftung Dekmal für die Ermordeten Juden Europas w Berlinie Prof. dr hab. Marek Kucia Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Dr Krzysztof Prętki Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Prof. dr hab. Krzysztof Kawalec Instytut Historii Uniwersytetu Wrocławskiego Dr Rafał Reczek Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu Dr hab. Henryk Lisiak Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Prof. dr hab. Maria Rutowska Instytut Zachodni w Poznaniu Dr Ingo Loose Institut für Zeitgeschichte w Berlinie Polsko Niemieckie Towarzystwo Zdrowia Psychicznego w Berlinie Prof. dr hab. Janusz Rybakowski Katedra Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Prof. dr hab. Marek Maciejewski Katedra Doktryn Politycznych i Prawnych Uniwersytetu Wrocławskiego Prof. dr hab. Michał Musielak Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Dr hab. Anita Magowska Katedra i Zakład Historii Nauk Medycznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Dr Kamila Uzarczyk Zakład Humanistycznych Nauk Lekarskich Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu Prof. dr hab. Jerzy Supady Uniwersytet Medyczny w Łodzi Dr Anna Ziółkowska Dyrektor Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie 8

9 WISSENSCHAFTLICHER BEIRAT Vorsitzender Prof. dr hab. Witold Molik Institut für Geschichte, Adam-Mickiewicz- Universität Poznań Mitglieder Dr Jolanta Ambrosewicz Jacobs Direktorin des Zentrums für Holocaustforschung der Jagiellonen-Universität Krakau Prof. dr hab. med. Krzysztof Marczewski Mitglied der Europäischen Arbeitsgruppe zu Ethik in der Wissenschaft und den neuen Technologien, Szpital Wojewódzki im. Jana Pawła II Zamość Prof. dr hab. Wacław Długoborski Staatliches Museum Auschwitz-Birkenau in Oświęcim Dr Maja Matthews-Kozanecka Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Prof. UAM dr hab. Bożena Górczyńska- Przybyłowicz Institut für Geschichte, Adam-Mickiewicz- Universität Poznań Dr hab. Tadeusz Nasierowski Fakultät für Psychiatrie und Psychiatrische Klinik, Medizinische Universität Warszawa Prof. UM dr hab. Jan Jaracz Vorsitzender der Lebuser und Großpolnischen Abteilung der Polnischen Psychiatrischen Gesellschaft, Poznań Uwe Neumärker Direktor der Stiftung Dekmal für die Ermordeten Juden Europas in Berlin Prof. dr hab. Marek Kucia Institut für Soziologie der Jagiellonen-Universität Krakau Dr Krzysztof Prętki Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Prof. dr hab. Krzysztof Kawalec Institut für Geschichte der Universität Wrocław Dr Rafał Reczek Direktor des Instituts des Nationalen Gedenkens, Abteilung Poznań Dr hab. Henryk Lisiak Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Prof. dr hab. Maria Rutowska Instytut Zachodni in Poznań Dr Ingo Loose Institut für Zeitgeschichte w Berlinie Prof. dr hab. Janusz Rybakowski Lehrstuhl für Psychiatrie, Medizinische Universität Poznań Prof. dr hab. Marek Maciejewski Fakultät für Politik- und Rechtswissenschaften Universität Wrocław Prof. dr hab. Michał Musielak Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Dr hab. Anita Magowska Lehrstuhl für Medizingeschichte, Medizinische Univeristät Poznań Dr Kamila Uzarczyk Geisteswisschenschaftlich-Medizinische Abteilung Medizinische Universität Wrocław Prof. dr hab. Jerzy Supady Medizinische Universität Łódź Dr Anna Ziółkowska Direktorin der Gedenkstätte Żabikowo 9

10 KOMITET ORGANIZACYJNY Przewodniczący Prof. dr hab. Michał Musielak Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Zastępcy przewodniczącego Dr n. o zdr. Katarzyna B. Głodowska Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Mgr Robert Parzer Projekt Gedenkort T4 w Berlinie Sekretarz konferencji Ewa Skibińska Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Członkowie Dr Stanisław Antczak Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Dr Ewa Baum Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Dr Justyna Czekajewska Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Dr Maja Matthews-Kozanecka Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Dr Krzysztof Prętki Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Dr Agnieszka Żok Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Dr Agnieszka Łuczak Naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu Mgr Maria Berkau Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Mgr Aleksandra Kopińska Przewodnicząca PTP Oddział Poznań Mgr Teresa Kruczkowska Przewodnicząca Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Poznaniu Mgr Kinga Błoszyk doktorantka Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Mgr Jan Głodowski Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Mgr Sylwia Kwiatek-Markiewicz doktorantka Katedra Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Mgr Jolanta Wójcik Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście w Oświęcimiu Mgr Olga Onyszkiewicz Międzynarodwy Dom Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu Mgr Michał Maćkowiak Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie Mgr Bartosz Wiśniewski CK Zamek Poznań Mgr Ewa Grabowska Doktorantka na Wydziale Neofilologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu 10

11 ORGANISATIONSKOMITEE Vorsitzender Prof. dr hab. Michał Musielak Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Stellvertreter Dr n. o zdr. Katarzyna B. Głodowska Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Mgr Robert Parzer Gedenkort T4 Sekretariat Ewa Skibińska Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Mitglieder Dr Stanisław Antczak Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Dr Ewa Baum Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Dr Justyna Czekajewska Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Dr Maja Matthews-Kozanecka Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Dr Krzysztof Prętki Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Dr Agnieszka Żok Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Dr Agnieszka Łuczak Direktor Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej, Institut des Nationalen Gedenkens in Poznań Mgr Maria Berkau Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Mgr Aleksandra Kopińska Vorsitzende PTP Abteilung Poznań Mgr Teresa Kruczkowska Vorsitzende Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych in Poznań Mgr Kinga Błoszyk Doktorand, Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Mgr Jan Głodowski Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Mgr Sylwia Kwiatek-Markiewicz Doktorand, Fakultät für Sozialwissenschaften, Medizinische Universität Poznań Mgr Jolanta Wójcik Internationales Auschwitz und Holocaustbildungszentrum in Oświęcim Mgr Olga Onyszkiewicz Internationale Jugendbegegnungsstätte Oświęcim Mgr Michał Maćkowiak Gedenkstätte Żabikowo Mgr Bartosz Wiśniewski Kulturzentrum ZAMEK Poznań Mgr Ewa Grabowska Doktorand, Neophilologie Abteilung Adam- Mickiewicz-Uniwersität Poznań 11

12 STUDENCKI KOMITET ORGANIZACYJNY STUDENTISCHEN ORGANISATIONSKOMITEE Koordynator Studencki ds. organizacji konferencji: Marta Baraniak Konferenzeskoordinator studentenseits: Marta Baraniak Anna Płażewska Agnieszka Smerdka Mateusz Woźniak Oliwia Skibińska Jagoda Krupska Dominika Sikora Klaudia Wesołowska Urszula Miś Marta Wojciechowska Agnieszka Binkiewicz Błażej Józiak Joanna Małecka Nina Kaczmarek Patrycja Zalewska Marta Stachowiak Angelika Stellmach Monika Cyprian Aleksandra Bendowska Natalia Antonič Marta Baryza 12

13 ORGANIZATORZY ORGANISATOREN Katedra Nauk Społecznych Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Katedra Nauk Społecznych powstała w 1971 r. W okresie do 1990 r. aktywność Katedry skoncentrowana była na dydaktyce filozofii, socjologii oraz politologii, a także na badaniach naukowych nad historią ochrony zdrowia oraz dziejami polskiej filozofii medycyny. Od 1997 r. kierownictwo Katedry objął prof. dr hab. n. hum. Michał Musielak. W 1998 r. Katedra Nauk Społecznych zaczęła przynależeć do Wydziału Nauk o Zdrowiu. W 2000 r. została powołana Pracownia Filozofii Medycyny i Bioetyki, przekształcona w 2005 r. w Zakład Filozofii Medycyny i Bioetyki, z kolei w 2004 r. utworzono Pracownię Socjologii Zdrowia i Patologii Społecznych zaś w 2008 roku została utworzona Pracownia Historii Zdrowia Publicznego oraz Polityki Społecznej i Zdrowotnej. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Katedra Nauk Społecznych Collegium Adama Wrzoska ul. Dąbrowskiego Poznań tel.: kns@ump.edu.pl kierownik: Prof. dr hab. Michał Musielak mmusiela@ump.edu.pl Die Karol-Marcinkowski- Medizinische-Universität Posen Fakultät für Sozialwissenschaften Die Lehrstuhl für Sozialwissenschaften wurde in 1971 gegründet. Die Hauptbereiche, welchen die Lehrstuhl die meiste Aufmerksamkeit bis zum Jahr 1990 widmete, waren Didaktik der Philosophie, der Soziologie und der Politologie, aber auch wissenschaftliche Forschungen über Geschichte des Gesundheitsschutzes und Geschichte der polnischen Philosophie der Medizin. In 1997 hat prof. dr hab. von Geisteswissenschaften Michal Musielak die Leitung im Lehrstuhl übernommen. Seit 1998 gehört die Lehrstuhl für Sozialwissenschaften der Abteilung für Gesundheitswesen an. Im Jahr 2000 wurde ein Labor für Philosophie der Medizin und der Bioethik gegründet, das später im Jahr 2005 in eine Einrichtung für Philosophie der Medizin und Philosophie umgewandelt wurde. Die Karol-Marcinkowski-Medizinische-Universität Posen Fakultät für Sozialwissenschaften Collegium Adama Wrzoska Dąbrowskiego Poznań tel.: kns@ump.edu.pl Leiter: Prof. dr hab. Michał Musielak mmusiela@ump.edu.pl Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście Państwowego Muzeum Auschwitz- Birkenau w Oświęcimiu Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau powstało na mocy ustawy polskiego sejmu z 2 lipca 1947 r. o upamiętnieniu męczeństwa Narodu Polskiego i innych Narodów. Miejsce Pamięci obejmuje obszar: części obozu Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau. W Muzeum znajdują się poobozowe obiekty i ruiny, włącznie z ruinami komór gazowych i krematoriów, kilkanaście kilometrów obozowego ogrodzenia i dróg wewnętrznych oraz rampa kolejowa (w Birkenau). Muzeum prowadzi szeroko pojętą działalność naukową, edukacyjną, a także poszczycić się może bogatym archiwum oraz licznymi zbiorami. W 1979 r. tereny byłego KL Auschwitz-Birkenau wpisane zostały do międzynarodowego rejestru dóbr dziedzictwa światowego UNESCO. Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau ul. Więźniów Oświęcimia Oświęcim, Polska Dyrektor: Andrzej Kacorzyk 13

14 Das internationale Bildungszentrum über Auschwitz und Holocaust am Staatsmuseum Auschwitz- Birkenau in Oswiecim Das Staatsmuseum Auschwitz-Birkenau wurde am 2. Juli 1947 auf Beschluss des polnischen Parlaments gegründet. In Auschwitz gibt es Überreste der zwei Konzentrationslager KZ Auschwitz und KZ Auschwitz II-Birkenau. Auf dem Gelände des Museums befinden sich 155 Gebäude und 300 Ruinen, unter ihnen die von der SS vor ihrer Flucht gesprengten Gaskammern und Krematorien, die Bahn-Nebenrampe zwischen den Konzentrationslagern Auschwitz und Birkenau, innere Wegen und viele Kilometer von Umzäunung. Das Museum hat verschiedene weitere Aufgaben, wie z. B. wissenschaftliche Aktivitäten und Bildung. Das Museum verfügt über ein großes Archiv und viele Sammlungen. In 1979 wurde das Museum KL Auschwitz-Birkenau unter dem Namen Auschwitz- Birkenau deutsches nationalsozialistisches Konzentrations- und Vernichtungslager ( ) zum Teil des Weltkulturerbes erklärt. Das internationale Bildungszentrum über Auschwitz und Holocaust am Staatsmuseum Auschwitz- Birkenau in Oswiecim Więźniów Oświęcimia 20, Oświęcim, Polen Direktor: Andrzej Kacorzyk Gedenkort-t4 Gedenkort-t4 jest wirtualnym miejscem pamięci dla ofiar nazistowskich mordów pacjentów. Jako projekt Parytetowego Związku Dobroczynnego w Berlinie wzywa do uaktywnienia pamięci i refleksji w Europie. Kontakt: Robert Parzer robertparzer@gedenkort-t4.eu tel. +49 (0) Gedenkort-t4 Gedenkort-t4 ist der virtuelle Gedenk und Informationsort für die Opfer der nationalsozialistischen Krankenmorde. Als Projekt des Paritätischen Wohlfahtsverbandes Berlin fordert er zu einer aktiven europaweiten Erinnerung und Auseinandersetzung auf. Kontakt: Robert Parzer robertparzer@gedenkort-t4.eu tel. +49 (0) Koło Naukowe ds. Badań nad Nazistowską Pseudoeutanazją i Przymusowymi Sterylizacjami Grupa Robocza na Studium eutanazji nazistowskiej i przymusowej sterylizacji zrzesza: pielęgniarki, lekarzy, teologów, historyków, prawników, nauczycieli, psychologów, socjologów i dziennikarzy. Działalność: 1992 rok Memorandum do nowego niegodnej dyskusji rok Deklaracja w sprawie Bioetyki hrabiego Ecker rok Aby zbudować centralny pomnik i informacje dla ofiar nazistowskiej eutanazji rok Opinii na preimplantacyjnej diagnostyki genetycznej rok Stworzenia godnego pomnika i w Waldniel-Hostert. Beratungszentrum Alsterdorf Paul-Stritter-WEG Hamburg Dr Michael Wunder m.wunder@alsterdorf.de 14

15 Arbeitskreis zur Erforschung der nationalsozialistischen Euthanasie und Zwangssterilisation Dem von ihnen gegründeten Arbeitskreis zur Erforschung der Geschichte von NS- Euthanasie und Zwangssterilisation gehören heute Krankenpflegekräfte, Ärzte, Theologen, Historiker, Juristen, Gedenkstättenmitarbeiter, Pädagogen, Psychologen, Soziologen und Fachjournalisten an. Der Arbeitskreis hat sich immer auch mit aktuellen Themen beschäftigt: 1992: Veröffentlichung des Memorandums gegen die neue Lebensunwert Diskussion 1996: Grafenecker Erklärung zur Bioethik 2010: Appell und Stellungnahme Zur Errichtung eines zentralen Gedenk- und Informationsortes für die Opfer der nationalsozialistischen Euthanasie in Berlin 2011: Stellungnahme zur Präimplantationsdiagnostik 2012: Appelle zur Schaffung eines würdigen Gedenkund Erinnerungsortes in Waldniel-Hostert. Beratungszentrum Alsterdorf Paul-Stritter-WEG Hamburg Dr Michael Wunder m.wunder@alsterdorf.de Paritätischer Wohlfahrtsverband Berlin Pomysł na Pomnik T4.eu powstał w 2010 roku. Celem tego przedsięwzięcia jest godne upamiętnienie akcji eutanazja na ludziach umysłowo upośledzonych i psychicznie chorych w Europie. Działania Memorial T4.eu nawiązują również do teraźniejszości. Fundusze na ten projekt zostały uzyskane między innymi z Unii Europejskiej w ramach programu Europa dla Obywateli oraz parytetu Foundation i Fundacji Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość. Niemieckie Stowarzyszenie Dobro Wspólne Landesverband Berlin e. V. Brandenburgische str. 80 D Berlin Dyrektor Zarządzający: Oswald Menninger tel.: info@paritaet-berlin.de fax: Paritätischer Wohlfahrtsverband Berlin Das Konzept für das Denkmal T4.eu ist in 2010 entstanden. Das Denkmal erinnert uns an die Euthanasie Aktion, die geisteskranke und psychisch kranke Patienten in Europa betroffen hat. Die Tätigkeiten des Memorials T4 beziehen sich auch auf die Gegenwert. Die Fonds für dieses Projekt kommen unter anderem von der EU im Rahmen des Programmes Europa für Bürger und von der Stiftung Erinnerung, Verantwortung und Zukunft. Deutscher Verein Gemeingut Landesverband Berlin e. V. Brandenburgische str. 80 D Berlin Geschäftsführer: Oswald Menninger tel.: info@paritaet-berlin.de fax:

16 WSPÓŁORGANIZATORZY MITORGANISATOREN Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży (MDSM) w Oświęcimiu Powstał w 1986 roku dzięki: Akcji Znaku Pokuty Służby dla Pokoju z Berlina, miasta Oświęcim, osób prywatnych oraz instytucji z Polski i Niemiec. MDSM jest ośrodkiem edukacyjnym działającym w obszarze edukacji historyczno-obywatelskiej, miejscem przełamywania barier i wzajemnych uprzedzeń oraz dialogu. Działalność pedagogiczna skupia się wokół następujących form: pobyty studyjne służące zapoznaniu się z historią KL Auschwitz, międzynarodowe seminaria tematyczne dla uczniów i studentów, seminaria kształceniowe dla nauczycieli i multiplikatorów polsko-niemieckiej wymiany młodzieży, konferencje, wykłady, prelekcje, wystawy, przedstawienia i koncerty. Od 1995 roku pracą MDSM kieruje polsko-niemiecka Fundacja na Rzecz MDSM. MDSM jest członkiem Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego. Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu ul. Legionów 11, Oświęcim mdsm@mdsm.pl tel.: Dyrektor: Leszek Szuster Die Internationale Jugendbegegnungsstätte (MDSM) MDSM wurde in 1986 gegründet. Die Stifter sind: Aktion Sühnezeichen Friedensdienste mit Sitz in Berlin, die Stadtgemeinde Oświęcim, aber auch Privatpersonen und Institutionen aus Polen und Deutschland. Die Stiftungsziele sind: Übernahme der Bildungs- und Erziehungsfunktion für Jugendliche und Erwachsene aus verschiedenen Teilen der Welt insbesondere für polnische und deutsche Jugendliche im Rahmen der Arbeit der IJBS in Oświęcim und auf Grundlage der Geschichte des KL Auschwitz. Die Stiftung organisiert auch Konferenzen, Vorlesungen, Ausstellungen und Konzerte. Seit 1995 führt die polnisch-deutsche Stiftung die Arbeiten von MDSM. MDSM ist ein Mitglied des Internationalen Komitees Oswiecim. Die Internationale Jugendbegegnungsstätte ul. Legionów 11, Oświęcim mdsm@mdsm.pl tel.: Direktor: Leszek Szuster Centrum Kultury ZAMEK Centrum Kultury ZAMEK jest instytucją interdyscyplinarną mieszczącą się w Zamku Cesarskim w Poznaniu, którego budowę ukończono 21 sierpnia 1910 r. CK Zamek prezentuje szerokie spektrum dzieł sztuki współczesnej, które wzajemnie korelując ze sobą wywierają na odbiorcach piętno obcowania z zindywidualizowanym pod względem estetycznym pięknem, dostarczając intensywnych doznań. Centrum Kultury ZAMEK ul. Św. Marcin 8082, Poznań tel.: Dyrektor: Anna Hryniewiecka Kulturzentrum ZAMEK (de. SCHLOSS) Das Kulturzentrum Schloss ist eine interdisziplinäre Institution, die sich im Kaiser Residenzenschloss Posen befindet.der Bau des Schlosses wurde am 21. August beendet. Die Räume des Kulturzentrums werden in neuerer Zeit zu unterschiedlichen Zwecken genutzt, unter anderem, um die modernen Kunstwerke auszustellen. Kulturzentrum ZAMEK Św. Marcin 8082, Poznań tel.: Direktor: Anna Hryniewiecka 16

17 IPN Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, realizuje zadania określone w ustawie z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz ustawie z 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat Działalność IPN oddział Poznań obejmuje: współpracę z instytucjami państwowymi i organizacjami pozarządowymi, współpracę międzynarodową, edukację i badania naukowe, działalność archiwalną, lustrację. Instytut Pamięci Narodowej, oddział Poznań ul. Rolna 45a, Poznań tel.: Dyrektor: dr Rafał Raczek rafal.reczek@ipn.gov.pl IPN Institut für Nationales Gedenken Kommission zur Strafverfolgung von Verbrechen gegen das Polnische Volk führt Aufgaben durch, die im Gesetz von 18. Dezember 1998 über das Institut für Nationales Gedenken Kommission zur Strafverfolgung von Verbrechen gegen das Polnische Volk und im Gesetz von 18. Oktober 2006 über die Freigabe der Informationen über Unterlagen des Staatssicherheitsdienstes von Jahren bestimmt wurden. Zu Tätigkeiten des Institutes für Nationales Gedenken gehören: zusammenarbeit mit staatlichen Institutionen und Nichtregierungsorganisationen, bildung und Forschungen, archivierung, überprüfung. Institut für Nationales Gedenken, Abteilung Posen Rolna 45a, Poznań tel.: Direktor: Dr Rafał Raczek rafal.raczek@ipn.gov.pl Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie Założone zostało w 1979 roku. Celem muzeum jest opieka nad terenami i obiektami będącymi pozostałością po obozach hitlerowskich funkcjonujących w latach tj.: obozu pracy przymusowej dla Żydów, obozu karno-śledczego, kompetencyjnie podległemu gestapo. Istotą działania muzeum jest zachowanie pamięci o ofiarach zbrodni niemieckich, dokonanych na terenie Wielkopolski, prowadzenie działalności wystawienniczej, naukowej, edukacyjnej oraz ochrona i konserwacja reliktów poobozowych. W sposób szczególny Muzeum dokumentuje także historię 144 obozów pracy przymusowej dla Żydów w Wielkopolsce. Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie jest Instytucją Kultury Samorządu Województwa Wielkopolskiego. Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie ul. Niezłomnych 2, Luboń tel.: , fax muzeum@zabikowo.eu Dyrektor: dr Anna Ziółkowska 17

18 Das Museum der Märtyrer in Zabikowo (Posen) Das Museum wurde in 1979 gegründet. Zu seinen Tätigkeiten gehören: Pflege der Gebiete und Objekte, die nach den NS-Lagern verblieben. Das Museum erinnert an die jüdischen Opfer des dortigen Zwangsarbeitslagers und die Häftlinge des Polizeigefängnisses und Arbeitserziehungslagers. Das Museum organisiert Ausstellungen, beschäftigt sich mit Bildung, Schutz und Wartung der Relikten aus dem Lager. Es wird dort auch die Geschichte von 144 Zwangsarbeitslager für Juden in Großpolen dokumentiert. Dieses Museum für Märtyrer in Zabikowo ist eine Kulturinstitution der Verwaltung der Großpolen- Woiwodschaft. Das Museum der Märtyrer in Zabikowo Niezłomnych 2, Luboń tel.: fax.: Direktor: dr Anna Ziółkowska Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie (PTP) Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie (PTP) to towarzystwo naukowe zrzeszające pielęgniarki. Celem Towarzystwa jest poszerzanie wiedzy pielęgniarek po przez np. organizowanie szkoleń zawodowych. Również istotnymi zadaniami realizowanymi są chociażby współpraca z organami rządowymi i samorządowymi w zakresie rozwoju pielęgniarstwa, bezpieczeństwa pacjentów oraz współpraca z organizacjami pielęgniarskimi w kraju i za granicą. PTP realizuje liczne projekty między innymi: projekt edukacyjny Porozmawiaj z pacjentem, promocja zawodu pielęgniarki pielęgniarze Proud to be a nurse, a także wiele innych. Istotą Towarzystwa jest kreowanie polityki zdrowotnej i nauk pokrewnych oraz lobbowanie za ustawodawstwem i innymi regulacjami odnoszącymi się do funkcjonowania ochrony zdrowia i mającymi wpływ na dziedzinę nauki jaką jest pielęgniarstwo. Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie, oddział Poznań ul. Dąbrowskiego 79, Poznań tel.: ptp.poznan@gmail.com Przewodnicząca: mgr Aleksandra Kopińska Der Polnische Verein der Krankenpfleger Krankenpflegerinnen (PTP) ist ein wissenschaftlicher Verein, der die Krankenpflegerinnen und Krankenpfleger vereinigt. Sein Ziel ist unter anderem berufliche Schulungen zu organisieren. Der Verein arbeitet mit verschiedenen Behörden und Gebietskörperschaften bezüglich der Entwicklung des Pflegebereiches, der Sicherheit der Patienten und der internationalen oder nationalen Organisationen für Krankenpfleger Krankenpflegerinnen zusammen. PTP führt verschiedene Projekte durch, unter anderem: Sprich mit dem Patient, Proud to be a nurse etc. Das Ziel des Vereins ist die Gesundheitspolitik zu fördern und zu kreieren und für Gesetzgebung und andere Regulationen bezüglich der Krankenpflege zu lobben. Der Polnische Verein der Krankenpfleger Krankenpflegerinnen. Der Polnische Verein der Krankenpfleger Krankenpflegerinnen (PTP), Abteilung Posen ul. Dąbrowskiego 79, Poznań tel.: ptp.poznan@gmail.com Vorsitzende: mgr Aleksandra Kopińska 18

19 Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Poznaniu Utworzona została na mocy ustawy z dnia r. Zrzesza około pielęgniarek i położnych z Poznania oraz 10 powiatów. Najważniejsze zadania samorządu pielęgniarek i położnych: nadzór nad wykonywaniem zawodów, prowadzenie kształcenia podyplomowego, działalności wydawniczej, organizowanie i prowadzenie instytucji samopomocowych dla pielęgniarek i położnych, reprezentowanie zawodów i obrona godności zawodowej, opiniowanie aktów normatywnych w zakresie ochrony zdrowia i zasad organizacji opieki zdrowotnej. Samorząd zawodowy pielęgniarek i położnych jest niezależny w wykonywaniu swoich zadań i podlega tylko przepisom prawa. Przynależność pielęgniarek i położnych jest obowiązkowa. Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Poznaniu ul. Grunwaldzka 65, Poznań tel.: sekretariat@oipip-poznan.pl Przewodnicząca: mgr Teresa Kruczkowska Kreiskammer der Krankenschwester und Hebammen in Posen Das wurde am Juli auf Beschluss des Parlaments gegründet. Sie vereinigt ca Krankenschwester und Hebammen aus Posen und 10 Landkreisen. Die wichtigsten Aufgaben der Verwaltung der Krankenschwester und Hebammen sind: Kontrolle der ausgeübten Berufe. Weiterbildung, Verlagstätigkeiten. Organisierung und Führung der Hilfsinstitutionen für Krankenschwester und Hebammen. Vertretung der Berufe und Verteidigung. Beurteilung der normativen Akten im Bereich des Gesundheitsschutzes und der Organisierungsregelungen von Pflege. Ihre Verwaltung ist unabhängig, wenn es um die durchgeführten Aufgaben geht, und unterliegt den Vorschriften. Die Angehörigkeit der Krankenschwester und Hebammen ist obligatorisch. Kreiskammer der Krankenschwester und Hebammen in Posen Grunwaldzka 65, Poznań tel.: sekretariat@oipip-poznan.pl Vorsitzende: mgr Teresa Kruczkowska Studenckie Koło Naukowe Etyki i Bioetyki Studenckie Koło Naukowe Etyki i Bioetyki powstało w roku Celem Koła Naukowego jest kształtowanie świadomości etycznej przyszłych przedstawicieli zawodów medycznych. Zdobywanie wiedzy i umiejętności wykorzystania jej w praktyce dają organizowane wykłady otwarte, konferencje oraz seminaria. Główne obszary działalności Koła to współczesne problemy bioetyczne, etyka zawodów medycznych, kształcenie kadr medycznych w aspekcie międzynarodowym, problem Holocaustu, eksperymenty medyczne oraz prawa człowieka. Studenckie Koło Naukowe Etyki i Bioetyki umożliwia ogólnie rozumiany rozwój studentom poprzez współpracę z placówkami krajowymi, a także zagranicznymi przy realizacji licznych projektów naukowych. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Katedra Nauk Społecznych Studenckie Koło Etyki I Bioetyki Collegium Adama Wrzoska ul. Dąbrowskiego Poznań kns@ump.edu.pl Przewodnicząca: mgr Anna Płażewska 19

20 Wissenschaftliche Studentengruppe für Ethik und Bioethik Die wissenschaftliche Studentengruppe für Ethik und Bioethik wurde in 2002 gegründet. Ihr Ziel ist das ethische Bewusstsein der zukünftigen Vertreter der medizinischen Berufe zu schaffen. Offene Vorlesungen, Konferenzen und Seminaren ermöglichen die Kenntnisse zu erwerben und sie später in der Wirklichkeit zu nutzen. Zu Hauptbereichen der Aktivitäten dieser Gruppe gehören: moderne, bioethische Probleme, Ethik der medizinischen Berufe, Bildung des medizinischen Personals international, Holocaust, medizinische Experimente und Menschenrechte. Die wissenschaftliche Studentengruppe für Ethik und Bioethik ermöglicht den Studenten ihre Entwicklung durch Zusammenarbeit mit Landeseinrichtungen und auch mit den internationalen bei Durchführung verschiedener wissenschaftlicher Projekte. Die Karol-Marcinkowski-Medizinische-Universität Posen Fakultät für Sozialwissenschaften Wissenschaftliche Studentengruppe für Ethik und Bioethik Collegium von Adam Wrzosek ul. Dąbrowskiego Poznań Vorsitzende: mgr Anna Płażewska WSPIERAJĄ NAS SIE UNTERSTÜTZEN UNS Fundacja Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość (EVZ) Fundacja EVZ wspiera międzynarodowe projekty, służące wzmocnieniu partnerskiej współpracy między Niemcami a krajami, które ucierpiały pod reżimem narodowego socjalizmu. Z dochodów funduszu żelaznego w wysokości 358 milionów Euro Fundacja przeznacza rocznie ponad 8 milionów Euro na projekty odpowiadające jednemu z trzech priorytetów: Konfrontacja z historią. Działania na rzecz demokracji i praw człowieka. Pomoc humanitarna dla ofiar reżimu narodowego socjalizmu. EVZ wraz z Fundacją Krzyżową dla Porozumienia Europejskiego od 2005r. organizuje na terenie Dolnego Śląska całoroczne projekty służące ochronie zabytków i dziedzictwa kulturowego. Fundacja Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość (EVZ) ILindenstr Berlin tel.: +49 (0) fax: +49 (0) info@stiftung-evz.de Prezes Zarządu Fundacji: dr Martin Salm Stiftung Erinnerung, Verantwortung und Zukunft (EVZ) Die Stiftung EVZ unterstützt internationale Projekte, um die Partnerzusammenarbeit zwischen Deutschland und den unter der NS-Regime gelittenen Ländern zu verstärken. Von den 358 Mio. Euro bestimmt die Stiftung jedes Jahr über 8 Mio. Euro für Projekte, die einer von drei Prioritäten entsprechen Auseinandersetzung mit der Geschichte. Handeln für Demokratie und Menschenrechte. Humanitäres Engagement für Opfer des Nationalsozialismus. Seit 2005 organisiert EVZ zusammen mit der Kreisau-Stiftung für das Europäische Abkommen in Niederschlesien ganzjährige Projekte. Deren Ziel es ist, die Denkmäler und die Kulturerbe zu schützen. Stiftung Erinnerung, Verantwortung und Zukunft (EVZ) Lindenstr Berlin tel.: +49 (0) fax: +49 (0) info@stiftung-evz.de Vorstandsvorsitzender Dr. Martin Salm 20

21 Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu jest jedną z wiodących uczelni medycznych w Polsce, która na przestrzeni kilkudziesięciu lat wniosła znaczący wkład w rozwój polskiej nauki i medycyny. Na jej obecną pozycję miał wpływ nie tylko wysoki poziom kształcenia - poparty osiągnięciami naukowymi kadry akademickiej, ale przede wszystkim dziewięćdziesięcioletnia tradycja, która narodziła się wraz z powstaniem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego, w kwietniu 1920 roku. Patronem Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu został doktor Karol Marcinkowski ( ), znakomity lekarz, a zarazem jeden z najwybitniejszych społeczników i współorganizatorów życia naukowego, gospodarczego i kulturalnego w Wielkopolsce. Uniwersytet Medyczny w Poznaniu wraz z zapleczem pięciu szpitali klinicznych jest prężną i dynamiczną Uczelnią. Jego rozwój oparty jest na nowoczesnej bazie naukowej i dydaktycznej, na największej spośród wszystkich medycznych szkół wyższych w kraju liczbie kierunków i specjalności oraz na licznej kadrze - ponad 1000 nauczycieli akademickich, w tym około 300 z tytułem profesora. W 1993 roku władze rektorskie ówczesnej Akademii Medycznej w Poznaniu podjęły decyzję o uruchomieniu Oddziału Kształcenia w Języku Angielskim. Jednym z priorytetowych kierunków rozwoju poznańskiego Uniwersytetu Medycznego, aż czterokrotnie wyróżnionego zaszczytnym tytułem Najlepszej Uczelni Medycznej w Polsce, jest współpraca z zagranicą w zakresie wymiany dydaktycznej i naukowej, a także udział w międzynarodowych projektach badawczych. W tym celu Uczelnia realizuje długoterminowe umowy o współpracy z uniwersytetami medycznymi na całym świecie. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu ul. Fredry 10, Poznań tel info@ump.edu.pl Rektor: Prof. dr hab. Jacek Wysocki Die Karol-Marcinkowski- Medizinische-Universität in Posen Die Karol-Marcinkowski-Medizinische-Universität in Posen ist einer der führenden medizinischen Universitäten in Polen, die entscheidend zur Entwicklung der polnischen Wissenschaft und Medizin beigetragen hat. Die Bildung auf hohem Niveau, die Erfolge der wissenschaftlichen Mitarbeiter und vor allem die 90-jährige Tradition hatten großen Einfluss auf die Position dieser Universität. Im April 1920 wurde eine ärztliche Fakultät der Posener Universität gegründet. Die Medizinische Universität in Posen wurde nach Karol Marcinkowski ( ) benannt. Karol Marcinkowski war nicht nur ein ausgezeichneter Arzt, sondern auch ein bekannter Reformer, der in Posen kulturelle, wissenschaftliche und wirtschaftliche Institutionen initiierte. Die Medizinische Universität in Posen umfasst auch 5 klinische Krankenhäuser und ist eine sich dynamisch entwickelnde Universität mit modernen wissenschaftlichen und didaktischen Grundlagen. An dieser Universität arbeiten über 100 Hochschullehrer und 300 von ihnen hat eine Professur. Es gibt auch viele Fakultäten und Fachrichtungen. In 1993 wurde vom Rektorat die Entscheidung getroffen, eine Bildungsabteilung in der englischen Sprache zu gründen. Einige von Hauptzielen der Universität sind: die internationale Zusammenarbeit mit anderen medizinischen Universitäten und Hochschulen und die Teilnahme an internationalen wissenschaftlichen Forschungsprojekten. Die Karol-Marcinkowski-Medizinische-Universität in Posen ul. Fredry 10, Poznań tel info@ump.edu.pl Rektor: Prof. dr hab. Jacek Wysocki 21

22 HJ Catering Pracownia HJ Catering powstała w 2008 roku z pasji dwojga ludzi, dla których gotowanie było nie tylko źródłem dochodu, ale i osobistą przyjemnością. Spędzając czas w kuchni eksperymentowali, szukali nowych smaków po to, by móc swoimi doświadczeniami podzielić się z innymi. Na tym właśnie polega nasza praca - móc swoim doświadczeniem podzielić się z innymi i czerpać z tego radość. By dawać energię i cieszyć zmysły. By każdy dzień był dzięki nam odrobinę lepszy. Tradycyjne polskie potrawy, których smak i zapach pamiętamy z domów rodzinnych równoważymy nutami smakowymi przede wszystkim kuchni śródziemnomorskiej. Świeże zioła z własnego ogrodu - wiosną i latem - nadają naszym posiłkom aromatu i esencji natury. HJ Catering tel hjcatering@hjcatering.pl Właściciel: Hanna Burwiel HJ Catering HJ Catering wurde in 2008 von Menschen mit Leidenschaft für das Kochen gegründet. Sie haben viel in der Küche experimentiert, haben nach neuen Geschmäcken gesucht und das Kochen genossen. Sie wollten ihre Erfahrungen mit den anderen teilen und deswegen ist das HJ Catering entstanden. HJ Catering bietet traditionelle polnische Gerichte und auch mittelmeerische Geschmäcke an. Frische Kräuter aus eigenem Garten im Sommer und im Winter verleihen der Speisen einen besonderen Geschmack und Aroma. HJ Catering tel hjcatering@hjcatering.pl Eigentümer: Hanna Burwiel PATRONAT MEDIALNY MEDIENPATRONAT

23 Ze względów organizacyjnych uczestnicy wydarzenia zostali podzieleni na grupy. Członków poszczególnych grup można rozpoznać dzięki kolorystyce smyczy identyfikatora. członkowie Komitetu Naukowego, członkowie Komitetu Organizacyjnego i Studenckiego Komitetu Organizacyjnego, uczestnicy czynni konferencji (posiadający wystąpienia), uczestnicy bierni konferencji (nie posiadający wystąpień), tłumacze językowi akredytowani przedstawiciele mediów, obsługa techniczna Die Teilnehmer sind in Gruppen organisiert. Die Mitglieder jeder einzelner Gruppe kann man nach Farbe des Identifikator-Bands erkennen. Mitglieder der wissenschaftlichen Komitee Mitglieder der Organisationskomitee und der studentischen Organisationskomitee aktive Konferenzteilnehmer (mit Vorträgen) passive Konferenzteilnehmer (ohne Vorträge), Dolmetscher akkreditierte Medienvertreter und die technische Bedienung 23

24 24

25 Program i plan wystąpień w trakcie Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Szkoleniowej Medycyna w okupowanej Polsce w cieniu nazizmu października 2014 r., Centrum Kultury Zamek w Poznaniu Dzień 1 Piątek, r Rejestracja uczestników, odbiór materiałów Zwiedzanie obozu w Żabikowie k. Poznania (50 osób) po wcześniejszej rejestracji (konfer@ump.edu.pl) Projekcja filmu Tiegenhof. dr Stanisław Antczak, mgr Jacek Nawrocik, mgr Michał Maćkowiak Koktajl powitalny CK Zamek HJ Catering Hanna Burwiel Inauguracja konferencji powitanie uczestników Sala pod Zegarem prof. dr hab. Michał Musielak, prof. dr. hab. Jacek Wysocki, prof. dr hab. Włodzimierz Samborski, dr Friedrich Leidinger, Anna Hryniewiecka - Dyrektor CK Zamek 1. Sesja plenarna Sala pod Zegarem moderacja: prof. dr hab. Witold Molik 25

26 Dzień 1 Piątek, r Eksterminacja chorych psychicznie w Polsce. dr hab. Tadeusz Nasierowski Kraj Warty - stan badan nad tematem. dr Ingo Loose Higiena ras w Niemczech a środowisko medyczne w Polsce w okresie międzywojennym. prof. dr hab. Michał Musielak Dyskusja i podsumowanie Zwiedzanie Centrum Kultury Zamek 2 grupy po 50 osób (łącznie 100 osób) po wcześniejszej rejestracji (konfer@ump.edu.pl) prof. UAM dr hab. Bożena Górczyńska Przybyłowicz (grupa DE) mgr Bartosz Wiśniewski (grupa PL) Uroczysta kolacja CK Zamek HJ Catering Hanna Burwiel 26

27 Dzień 2 Sobota, r. 2A Sesja pt. Służba zdrowia w okupowanej Wielkopolsce w perspektywie rozliczenia z eugeniką i higieną rasową. moderacja: dr Ingo Loose, dr Rafał Reczek Sala pod Zegarem 2B Sesja pt. Opieka medyczna w obozach koncentracyjnych. moderacja: dr Katarzyna B. Głodowska, dr hab. Henryk Lisiak Sala Audiowizualna 2A Niemiecka publiczna służba zdrowia w Kraju Warty dr Johannes Vossen 2B Doświadczenia obozów koncentracyjnych - obozowa socjalizacja i jej wpływ na rozwinięcie KZ-syndromu. mgr Daria Czarnecka 2A Stan badań nad eksterminacją osób chorych i niepełnosprawnych na terenie okupowanej Wielkopolski w latach B Działalność szpitala obozowego dla kobiet w KL Auschwitz- Birkenau ( ). dr Agnieszka Łuczak, mgr Aleksandra Pietrowicz mgr Maria Ciesielska 2A A Zakład Dziekanka. Eutanazja w perspektywie regionalnej. mgr Enno Schwanke Rozliczenie z eugeniką i higieną rasową po zakończeniu II wojny światowej. 2B Eksperymenty medyczne z zakresu polityki rasowej hitlerowskich Niemiec przed Amerykańskim Trybunałem Okupacyjnym w Norymberdze (9 XII VIII 1947). mgr Joanna Wolska prof. dr hab. Piotr Madajczyk Dyskusja i podsumowanie 2B Opieka medyczna w obozie koncentracyjnym Gross-Rosen. dr Dorota Sula Dyskusja i podsumowanie 27

28 Dzień 2 Sobota, r Przerwa kawowa CK Zamek HJ Catering Hanna Burwiel 3A Sesja pt. Personel medyczny w miejscach zagłady. 3B Sesja pt. Szpitale psychiatryczne we władzy nazistów. moderacja: prof. UAM dr hab. Bożena Górczyńska-Przybyłowicz, moderacja: dr hab. Tadeusz Nasierowski, dr Anna Ziółkowska Sala pod Zegarem Prof. dr hab. Michał Musielak Sala Audiowizualna 3A Jako chory i pielęgniarz na odcinku szpitalnym KL Auschwitz II- Birkenau refleksje byłego więźnia 3B Praktyki skierowania pacjentów do zakładów psychiatrycznych w Trzeciej Rzeszy, NRD i RFN i historyka prof. dr hab. Wacław Długoborski mgr Stefanie Coché 3A Polacy-robotnicy przymusowi zamordowani w Hadamar. 3B Niezdolny do nauki oddział B : selekcja i eliminacja w Jugendpsychiatrische Klinik Loben [ ] dr Georg Lilienthal dr Kamila Uzarczyk 3A Rola, zadania odpowiedzialność pielęgniarekpielęgniarzy w procesie eksterminacji w obozie koncentracyjnym Auschwitz- 3B Postawa holenderskich lekarzy i pielęgniarzy wobec prób znęcania się okupantów niemieckich nad pacjentami. Birkenau. dr Katarzyna B. Głodowska mgr Marco Gietema 3A Los polskich pacjentów uśmierconych w miejscu zagłady Pirna- Sonnenstein. dr Boris Böhm 3B Archeologia miejsca pochówku pomordowanych pacjentów Szpitala Dziekanka w Gnieźnie. mgr Jacek Nawrocik 28

29 Dzień 2 Sobota, r Dyskusja i podsumowanie Dyskusja i podsumowanie Przerwa obiadowa CK Zamek HJ Catering Hanna Burwiel 4A Sesja pt. Higiena ras i jej konsekwencje. 4B Sesja pt. Pamięć i edukacja. moderacja: prof. dr hab. Piotr Madajczyk, moderacja: dr hab. Jolanta Ambrosewicz-Jacobs, mgr prof. AMW dr hab. Piotr Semków Sala Audiowizualna Robert Parzer Sala pod Zegarem 4A Rasizm przeciw Słowiańszczyźnie w myśli politycznej Karola Stojanowskiego. 4B Nowe miejsce informacji i upamiętnienia o ofiarach nazistowskiej eutanazji na Tiergartenstraße 4 w Berlinie. prof. UWr. dr hab. Maciej Marszał PD dr. Gerrit Hohendorf 4A Medycyna pod okupacją. Próba socjologicznej analizy i interpretacji materiałów pamiętnikarskich z terenów 4B Zagłada Żydów na studiach wyższych? O potrzebie nauczania o Holokauście na wszystkich poziomach edukacji. Zamojszczyzny ( ). Dr hab. prof. nadzw. UMCS Włodzimierz Piątkowski dr Piotr Trojański 4A Kontrowersje wokół idei rassenhygiene w eugenice polskiej. mgr Anna Słoniowska 4B Pomnik szarych autobusów. Koncepcja i doświadczenie w Poznaniu. Andreas Knitz, PD dr Thomas Müller, dr Horst Hoheisel 29

30 Dzień 2 Sobota, r. 4A Nazistowskie badania antropologiczne na Żydach w tarnowskim getcie. dr hab. Leszek Hońdo 4B Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu projekty edukacyjne dla studentów kierunków medycznych. mgr Elżbieta Pasternak :00 Dyskusja i podsumowanie :00 Dyskusja i podsumowanie Przerwa kawowa CK Zamek HJ Catering Hanna Burwiel Panel dyskusyjny: Czy można używać argumentów historycznych w kontekście współczesnych zagadnień bioetycznych? prof. dr hab. Michał Musielak, prof. dr hab. Marek Maciejewski, dr Michael Wunder, dr Miriam Richter, dr Ewa Baum Sala pod Zegarem Dyskusja i podsumowanie Spotkanie Koła Naukowego ds. Badań nad Nazistowską Pseudoeutanazją i Przymusowymi Sterylizacjami Kolacja Aula Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu po wcześniejszej rejestracji (konfer@ump.edu.pl) WYDARZENIE PŁATNE 30

31 Dzień 3 Niedziela, r. 5. Sesja pt. Społeczno-kulturowe aspekty medycyny w czasach nazizmu. moderacja: prof. dr hab. Piotr Madajczyk, prof. AMW dr hab. Piotr Semków Sala pod Zegarem Naga egzystencja choroba głodowa jako przedmiot badań medycznych w Getcie Warszawskim i obozach zagłady. Filozoficzne refleksje. prof. UZ dr hab. Stefan Konstańczak Specyfika ludobójstwa dokonanego przez Niemców z udziałem świata medycznego w okresie III Rzeszy, na tle rzezi 5C D Ormian u progu XX stulecia i masakry Tutsich u schyłku XX wieku. dr Stanisław Antczak Warsztaty dla studentów doktorantów. Warsztaty dla studentów doktorantów. Zwiedzanie Fortu VII Aniołowie śmierci i niewarci życia. Nazistowska eugenika i eutanazja wobec winy i kary. prof. AMW dr hab. Piotr Semków prowadzenie: mgr Anna Rosehein-Osowska Sala Beczka prowadzenie: dr Katarzyna B. Głodowska Sala Beczka po wcześniejszej rejestracji (konfer@ ump.edu.pl) dr Agnieszka Żok Zabiegi sterylizacji osób narodowości romskiej dokonywane w szpitalu w Złotowie w latach dr Monika Tomkiewicz 31

32 Dzień 3 Niedziela, r Dyskusja i podsumowanie Przerwa kawowa CK Zamek HJ Catering Hanna Burwiel 6. Sesja pt. Polska służba zdrowia w okresie okupacji hitlerowskiej moderacja: dr hab. Anita Magowska, prof. UZ dr hab. Stefan Konstańczak Sala pod Zegarem Rozprawa Stanisława Lema o faszyzmie i lekarzach. dr Agnieszka Gajewska Losy dzieci żydowskich w Getcie Warszawskim w pismach Janusza Korczaka. dr hab. Bożena Mroczek Wierność państwu, zachowanie etyki pielęgniarskiej, bezwzględna troska o własne życie - postawy moralne pielęgniarek polskich i niemieckich w czasie II Wojny Światowej. mgr Magdalena Kuczyńska 32