П. Ю. Булаты Рэспубліканскі інстытут вышэйшай школы, Мінск, Беларусь. P. Bulaty Republican Institute of Higher School, Minsk, Belarus
|
|
- Łukasz Murawski
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Спіс выкарыстаных крыніц 1. Основы идеологии белорусского государства: курс лекций / под общ. ред. С. Н. Князева, С. В. Решетникова. 2-е изд; стер. Минск: Акад. упр. при Президенте Респ. Беларусь, Ч с. 2. Бородуля, А. А. Актуализация гендерного подхода в социальной философии / А. А. Бородуля // Вестн. Белорус. гос. экон. ун-та С Конституция Республики Беларусь 1994 (с изменениями и дополнениями). Минск: Беларусь, с. 4. Энгельс, Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства. В связи с исследованиями Льюиса Г. Моргана / К. Маркс, Ф. Энгельс // Сочинения. 2-е изд. М.: Госполитиздат, Т. 21. С П. Ю. Булаты Рэспубліканскі інстытут вышэйшай школы, Мінск, Беларусь P. Bulaty Republican Institute of Higher School, Minsk, Belarus УДК 94(474/476)ВКЛ: ПОШУКІ І АПІСАННЕ БЮСТА ТАДЭВУША РЭЙТАНА АЎТАРСТВА ЯНА АСТРОЎСКАГА DETECTION AND CHARACTERIZATION OF A BUST OF TADEVUŠ REJTAN AUTHORSHIP JAN ASTROŬSKІ Артыкул прысвечаны твору мастацтва XIX ст. бюсту нацыянальнага героя Беларусі Тадэвуша Рэйтана. Скульптура была створаная беларускім майстрам Янам Астроўскім і захоўвалася доўгі час у палацы графаў Тышкевічаў у Лагойску. У 1918 г. бюст быў перадазены ў Варшаву. У ХХ ст. звесткі аб ім сустракаюцца ў каталозе Нацыянальнага музея ў Варшаве. Яго дакладная лакалізацыя, актуальны стан і ступень захаванасці невядомыя. У працы апісваецца працэс пошуку бюста ў варшаўскіх музеях, які быў здзейснены аўтарам у 2015 і 2017 гг. Падаецца апісанне скульптуры Т. Рэйтана па стане на верасень 2017 г. Ключавыя словы: скульптура, бюст, Рэйтан, Астроўскі, Варшава, культура памяці. The article is devoted to the work of art of the XIX ct. the bust of national hero of Belarus Tadevuš Rejtan. Belarusian artist Jan Astroŭski created the sculpture. It remained a long time in the palace of Count Tyškievič in Lahojsk. In 1918, the bust has sent in Warsaw. In the ХХ ct. it details are found in the catalog of the National Museum in Warsaw. It not known location, status and degree of preservation. The paper describes the process of finding a bust in Warsaw museums committed by the author in 2015 and Served description sculptures T. Rejtan as of September Key words: sculpture, bust, Rejtan, Astroŭski, Warsaw, culture of remembrance. 283
2 Тадэвуш Рэйтана ( ) нацыянальны герой Беларусі. Належаў да пятага калена літвінскай галіны шляхецкага роду Рэйтанаў (уласнага герба «Рэйтан»). Род меў прускае паходжанне. Яго прадстаўнікі аселі ў Вялікім Княстве Літоўскім у XVII ст. Тадэвуш Рэйтан з яўляўся сынам заможнага землеўладальніка з маёнтка Грушаўка (сучасная в. Грушаўка, Ляхавіцкі р-н) Дамініка Рэйтана, новагародскага падкаморага, які ўваходзіў у кола кліентэлы князёў Радзівілаў нясвіжскай галіны. Атрымаўшы выдатную адукацыю, Тадэвуш Рэйтан адзначыўся актыўнай грамадскай і палітычнай дзейнасцю: у 1773 г. быў абраны дэпутатам на сойм Рэчы Паспалітай ад Новагародскага ваяводства ВКЛ, дзе выказаў рашучы супраціў зацверджанню першага падзела дзяржавы. Дзякуючы гераічнай барацьбе Рэйтана і яго паплечнікаў, падзельны сойм не набыў легітымнасці, адпаведна яго трактаты і пастановы не мелі моцы [1, s. 43]. Культура памяці Тадэвуша Рэйтана пачала фармавацца літаральна ў першае дзесяцігоддзе пасля яго смерці. Сойм Рэчы Паспалітай абвясціў учынак Рэйтана вартым для пераймання і ўшанаваў пасла мармуровымі плітамі ў соймавай залі [2, с. 23]. У XIX ст., калі Рэч Паспалітая цалкам ужо была падзеленая паміж Расіяй, Аўстрыяй і Прусіяй, на хвалях змагання за адраджэння дзяржавы постаць Т. Рэйтана лічылася прыкладам патрыятызму і самаадданасці. Гэта цалкам знайшло сваё адлюстраванне ў культурнай сферы XIX ст. Тадэвушу Рэйтану прысвячаліся шматлікія творчыя працы. У літаратурнай галіне адзначым першую спробу напісання жыццяпісу Рэйтана Ю. Нямцэвічам «Жыццё Тадэвуша Рэйтана» (1818) [3], аповесці Г. Жавускага [4]. Т. Рэйтана ўславіў А. Міцкевіч на старонках сваёй паэмы «Пан Тадэвуш» [5]. Апроч прац літаратурных, постаць Рэйтана закраналася ў тагачасных працах даследчых. Такімі аўтарамі, як А. Кіркор [6], А. Ельскі [7], Ф. Мартыноўскі [8], пры геаграфічнагістарычным апісанні Ляхавічаў надавалася ўвага факту пахавання Т. Рэйтана ў мясцовым касцёле. Сам жа Рэйтан характарызаваўся як «пользующийся громкою известностью в истории [6, c. 372]» і «несмяротны ў народзе [7, s. 56]». Адзначым ў шэрагу літаратурных прац і драматычны твор Б. Камароўскага «Рэйтан. Гістарычная трагедыя ў пяці актах» [9]. Цягам XIX ст. быў створаны шэраг партрэтаў Рэйтана мастакамі У. Аляшчынскім, У. Барвіцкім, Т. Мельцарэвічам, Ф. Смуглевічам і шматлікімі іншымі майстрамі. Манументальную гістарычную карціну з выявай драматычных падзей сойму 1773 г. напісаў мастак Я. Матэйка (карціна «Рэйтан»). У галіне музычнай культуры кампазітарам Ю. Сераслаўскім і паэтам З. Людамірам была створаная «Песня пра Тадэвуша Рэйтана» [10]. Культура памяці Т. Рэйтана знайшла сваё ўвасабленне і ў галіне скульптуры. У 1856 г. беларускім скульптарам Янам Астроўскім быў створаны бюст Тадэвуша Рэйтана, на які звернем увагу. 284
3 Скульптар Ян Астроўскі ( ) нарадзіўся ў м. Сянно. З яўляўся выхаванцам Віленскага ўніверсітэта, прадстаўніком мастацкага класіцызму. У Вільне Я. Астроўскі вучыўся лепцы ў вядомага мастака з Наваградчыны Рафала Слізня. Затым паступіў вучнем ў майстэрню Казіміра Ельскага. З 1852 г. прысвяціў сябе скульптуры [11, s. 96; 12, c ]. Працаваў Астроўскі пераважна ў малых формах: рабіў медальёны ў гіпсе, якія потым адліваліся ў вялікай колькасці. Значнай яго працай было стварэнне ў 1850-я патрыятычнай галерэі бюстаў айчынных гістарычныя дзеячаў мінулага. Кампазіцыя ўсіх партрэтных бюстаў, створаных Астроўскім, узыходзіць да тыпу антычнай гермы і вызначаецца прамой пасадкай галавы, роўна абрэзанымі па вертыкалі плячыма. Так дасягалася строгасць кампазіцыі і ўзмацняўся гераічны пачатак. У шэрагу скульптур дапускалася пэўная ўмоўнасць у перадачы вачэй без зрэнак, што ўзыходзіць да антычнай традыцыі. Аднак гэты элемент умоўнасці спалучаўся з перадачай жывых рэалістычных рыс мадэлі. Скульптар пазбягаў энергічнай мадэліроўкі, лініі скульптурных мас цяклі лагодна і свабодна. Твары мадэляваліся мяккай і ў той жа час вельмі ўпэўненай лепкай з перадачай асаблівасцей знешняга выгляду партрэтаваных, прычым яны зусім не ідэалізуюцца. Аўтар паказваў усе хібы знешняга выгляду. Але ўсё гэта не засланіла галоўнай задачы перадаць тонкія нюансы характару, псіхалогіі герояў мінулага. Наогул, для галерэі бюстаў Астроўскага характэрна імкненне раскрыць не складанасць і супярэчлівасць асобы, а менавіта ўсё лепшае, высакароднае ў чалавеку [11, s. 96, 98; 12, c ]. Гераічная серыя прац Я. Астроўскага налічвала каля 50 бюстаў невялікіх памераў. Сярод іх меліся бюсты А. Міцкевіча, Т. Касцюшкі, Т. Нарбута, Ю. Панятоўскага, Ул. Сыракомлі. Таксама аўтарам быў выкананы бюст Тадэвуша Рэйтана. Адзначаная галерэя бюстаў захоўвалася ў калекцыі Тышкевічаў у лагойскім палацы. Праўдападобна выглядае, што калекцыю бюстаў Астроўскага для сваіх музейных збораў старажытных рэчаў набыў граф Канстанцін Тышкевіч [13, s ]. Не выключаецца і фундатарская прыналежнасць графа да стварэння серыі. Напачатку ХХ ст. унук К. Тышкевіча Язэп [14, s. 118] ахвяраваў бюсты Таварыству апекі над помнікамі мінулага (Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości (TOnZP)) у Варшаве. Са збораў TOnZP калекцыя ў 1918 г. была перададзеная ва ўласнасць Нацыянальнага музея ў Варшаве (Muzeum Narodowe w Warszawie (MNW)) [11]. З таго часу бюст Т. Рэйтана ў ліку іншых прац серыі знаходзіцца ў Варшаве. Звесткі адносна яго сустракаюцца ў грунтоўным каталозе збораў скульптуры MNW, які быў выдадзены ў 1993 г. У ім прыводзіцца кароткае апісанне бюста Т. Рэйтана, падаецца яго фотаздымак у анфас [11, s. 98]. Аднак інфармацыі аб месцы яго захоўвання ці экспанавання, апісанне яго актуальнага стану і захаванасці за апошнія два дзесяцігоддзя не выяўленыя. 285
4 У сувязі з гэтым і на хвалі абуджэння цікавасці ў беларускім грамадстве да постаці Тадэвуша Рэйтана куратарам Арт-суполкі імя Т. Рэйтана Зм. Юркевічам быў ініцыяваны пошук бюста. Галоўная яго мэта вызначыць месцазнаходжанне твора і высветліць яго актуальны стан, каб у перспектыве зрабіць копію скульптуры для будучага музея Тадэвуша Рэйтана ў яго роднай грушаўскай сядзібе. Пошук бюста Тадэвуша Рэйтана намі быў распачаты ў снежні 2015 г. Пачаўся ён з наведвання галоўнай экспазіцыі Нацыянальнага музея ў Варшаве (Aleje Jerozolimskie 3), дзе па інфармацыі, якая ў нас мелася, мусіў быць захоўвацца бюст. Аднак, спраўдзіўшы пра твор у супрацоўнікаў музея, стала вядома, што скульптуры ўвогуле не захоўваюцца ў будынку галоўнай экспазіцыяй. Нам параілі звярнуцца ў Музей скульптуры ім. К. Дунікоўскага (Muzeum Rzeźby im. X. Dunikowskiego w Królikarni). Мы выправіліся ў музей скульптуры (ul. Puławska 113a), дзе ладзяцца адмысловыя часовыя выставы, а старасвецкі парк з комплексам пабудоў прыстасаваны да галерэі скульптуры. Здзейсніўшы пошук па базе дадзеных супрацоўнікі паведамілі, што экспанат пад адзначаным інвентарным нумары (нумар з каталогу скульптур MNW [11, s. 98]) быў страчаны ў перыяд Другой Сусветнай вайны, аднак гэта варта пераправерыць па іншым каталозе. Гэта спраўджванне мела плён і мы атрымалі інфармацыю аб тым, што бюст Т. Рэйтана быў перанесены на захаванне ў Галерэю скульптуры ў музеі Каралеўскія лазенкі (Królewska Galeria Rzeźby w Łazienkach Królewskich). Візіт у галерэю не даў плёну, бо на той час экспазіцыя і фонды знаходзіліся ў стадыі рамонту і падрыхтоўкі да адкрыцця, у сувязі з чым высветліць штосьці аказалася не магчымым. Так, пошукі ў 2015 г. былі спыненыя. Аднавіліся яны толькі ў верасні 2017 г. адразу з наведвання музея ў Каралеўскіх лазенках. Гэтым разам пошукі былі выніковыя. Ад прадстаўнікоў адміністрацыі мы даведаліся, што бюст Тадэвуша Рэйтана знаходзіцца ў сховішчах музея Каралеўскія лазенкі. Больш таго, атрымалі магчымасць убачыць яго і здзейсніць фіксацыю на фота актуальнага стану бюста. Таксама нам была перададзеная копія асабістай карткі экспаната, даведка аб апошняй кансервацыі. Такім чынам, на падставе атрыманых дакументаў і асабістага візуальнага агляду, прыводзім актуальныя звесткі аб бюсце Тадэвуша Рэйтана. Адзначым, што машынапісная картачка экспаната была складзеная 20 красавіка 1973 г., але ў графах маюцца пазначэнні і выпраўленні, позняга часу (аб гэтым сведчаць допісы атрамантам розных колераў). Даведка аб кансервацыі датуецца 1997 г. Бюст Т. Рэйтана па-даўнейшаму знаходзіцца ва ўласнасці Нацыянальнага музея ў Варшаве. Яго інвентарны нумар «164414». Адзначым, што на картачцы маюцца прыпіскі розных нумароў, але мы прыводзім толькі актуальны. Назва экспаната пазначаная «Скульптура. Бюст Т. Рэйтана». І побач рознымі асадкамі дапісана зверху над назваю: «Тадэвуша», знізу гады жыцця «/ /». Звернем увагу, што яны прыводзяцца 286
5 памылкова і адлюстроўваюць адзін з міфаў міжваеннага часу, які ахутаў постаць Т. Рэйтана (падрабязней пра дакладную дату нараджэння варта гл. артыкул Зм. Юркевіча «Новыя крыніцы да біяграфіі Тадэвуша Рэйтана і яго сям'і» [15]). Прыводзяцца звесткі аб аўтары: «Ян Астроўскі» і прыпісаны атрамантам перыяд жыцця «/ /». Месцам стварэння бюста пазначаная Вільня, год стварэння Пазначаюцца ў картачцы метрычныя дадзеныя бюста. Матэрыял выканання гіпс, пакрыты воскам (аб пакрыцці пазначаецца асадкаю). Памер скульптуры: увышыню 14,5 см., ушырыню 9 см., углыбіню 6 см. Прыкладаецца да картачкі фотаздымак памерам 10 8 см. з выявай бюста ў анфас. На скульптуры Т. Рэйтан мае прамые валасы, моцна падголеныя, зачасаныя наперад. Лоб з лысінаю, вочы з лёгка адзначанымі зрэнкамі. Вусны часткова прыкрытыя густымі вусамі з закручанымі канцамі. Бачная частка жупана, пры каўнерыку брошка кшталту кветкі і падкладка плашча. Знізу надпіс «T. REJTAN». З тыльнага боку пазначаецца аўтар і год: «od:, 1856 Wilno Jan Ostrowsky». Візуальнае даследаванне паказала, што бюст мае пашкоджанні. Так, бачны скол воскавага пакрыцця кончыку носа. Таксама сколаты ззаду левы ніжні кут. Уся паверхня скульптуры мае шэлакавы налёт. Бачна, што галава бюста была клееная, шво паяння, не дапоўненае масцікай, праходзіць ад левага пляча (сабранае з аскепкаў) праз усё шыю. Стан экспаната ў картачцы 1973 г. характарызуецца як добры, аднак з улікам яго агляду ў 2017 г. мусім зазначыць, што яго стан пагоршыўся і вызначаецца хутчэй як задавальняючы. Мал. 1. Бюст Тадэвуша Рэйтана (скульптар Я. Астроўскі, 1856 г., Вільня) Выява ў трох праекцыях (фота аўтара, публікуецца ўпершыню). 287
6 Такім чынам, намі была ўсталяваная дакладная лакалізацыя бюста нацыянальнага героя Тадэвуша Рэйтана, які быў створаны беларускім скульптарам Янам Астроўскім у час фармавання культуры памяці патрыёта. Прыведзены актуальны стан скульптуры насцярожвае і патрабуе звярнуць пільную ўвагу на ўмовы захавання твора мастацтва. На нашу думку, вартым было б здзейсніць захады па спробе зрабіць яго копію, якая б заняла пачэснае месца ў адроджанай сядзібе Рэйтанаў у Грушаўцы. Спіс выкарыстаных крыніц 1. Konczyńska, W. Rejtan, Korsak i Bohuszewicz na sejmie 1773 roku / W. Konczyńska. Wilno, s. 2. Федорук, А. Т. Старинные усадьбы Берестейщины / А. Т. Федорук. Минск: Беларус. энцыкл., с. 3. Niemcewicz, J. Żywot Tadeusza Rejtana / J. Niemcewicz // Potrety wsławionych Polaków. Warszawa, Жавускі, Г. Успаміны Сапліцы / Г. Жавускі. Мінск: Лімарыус, Міцкевіч, А. Пан Тадэвуш / А. Міцкевіч. Мінск, с. 6. Киркор, А. Живописная Россия: Отечество наше в его земельном, историческом, племенном, экономическом и бытовом значении / А. Киркор. Т. 3. Москва, Jelski, A. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich / A. Jelski. T. 5. Warszawa, Martynowski, F. K. Starożytna Polska pod względem historycznym, jeograficznym i statystycznym t.3 / F. K. Martynowski Warszawa, Komorowski, B. Rejtan: tragedja historyczna w pięciu aktach / B. Komorowski. Lwow, Sierosławski, J. Pieśń o Tadeuszu Rejtanie: na chór mieszany z tow. fortepianu / J. Sierosławski. Krakow, Mikocka-Rachubowa, K. Rzezba polska XIX wieku: Od klasycyzmu do symbolizmu: katalog zbiorów (Polish) / K. Mikocka-Rachubowa. Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie, s. 12. Гісторыя беларускага мастацтва: у 6 т. Мінск: Навука і тэхніка, Т с. 13. Aftanazy, R. Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej. T. 1 / R. Aftanazy. Wroclaw, s. 14. Urbanski, A. Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi / A. Urbanski. Warszawa, s. 15. Юркевіч, Зм. Новыя крыніцы да біяграфіі Тадэвуша Рэйтана і яго сямʼі / Зм. Юркевіч // Rocznik Centrum Studiow Bialoruskich, Nr. 2. Warsawa, C
ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM PODSTAWOWY Część I rozumienie tekstu Амбітная літаратура Nr Odpowiedzi Maks. liczba pkt.
Próbny egzamin maturalny z języka białoruskiego ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM PODSTAWOWY Część I rozumienie tekstu Амбітная літаратура Nr Odpowiedzi Maks. liczba pkt. Pkt. cząstk. Uwagi. У Беларусі
Bardziej szczegółowoІ. І. БАМБЕШКА ПРЫВАТНЫ СЯДЗІБНЫ ЗБОР ТЫШКЕВІЧАЎ У ЛАГОЙСКУ / TIŠKEVIČIŲ DVARO KOLEKCIJA Į LOHOYSK
І. І. БАМБЕШКА ПРЫВАТНЫ СЯДЗІБНЫ ЗБОР ТЫШКЕВІЧАЎ У ЛАГОЙСКУ / TIŠKEVIČIŲ DVARO KOLEKCIJA Į LOHOYSK I. BAMBESHKA PRIVATE ESTATE COLLECTION OF TYSHKEVICH IN LАGOYSK The article analyzes the process of creating
Bardziej szczegółowoНарыс гісторыі Польскай Дзяржавы і Народа. Х-ХХІ стст., Варшава: Demart Sp. z o.o. 2006, сс. 308.
Нарыс гісторыі Польскай Дзяржавы і Народа. Х-ХХІ стст., Варшава: Demart Sp. z o.o. 2006, сс. 308. Гістарычна склалася, што Польшча з яўляецца не толькі суседкай Беларусі, але і краінай, з якой цесна знітаваны,
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY 2013 JĘZYK BIAŁORUSKI
Centralna Komisja Egzaminacyjna EGZAMIN MATURALNY 03 JĘZYK BIAŁORUSKI POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 03 Egzamin maturalny z języka białoruskiego Część I Odpowiedzi maturzysty mogą
Bardziej szczegółowoУДК 94(474/476ВКЛ)«15/16»(092)
УДК 94(474/476ВКЛ)«15/16»(092) Я. С. Глінскі Стварэнне і функцыянаванне легенды аб паходжанні шляхецкіх родаў «Манівідавічаў» у ВКЛ XVI XVII стст. Анализируется процесс оформления общей родовой легенды
Bardziej szczegółowo«НАШ КАСЦЮШКА СЛАЎНЫ!»
Анатоль Трафімчык «НАШ КАСЦЮШКА СЛАЎНЫ!» Гістарычная постаць Тадэвуша Касцюшкі ў беларускай літаратуры Мінск Выдавец А. М. Янушкевіч 2017 УДК 821.161.3-09 ББК 83.3(4Беи) Т65 Навуковыя рэдактары: кандыдат
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY 2010 JĘZYK BIAŁORUSKI
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 00 JĘZYK BIAŁORUSKI POZIOM PODSTAWOWY Klucz punktowania odpowiedzi MAJ 00 Egzamin maturalny z języka białoruskiego CZĘŚĆ I rozumienie pisanego
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY Część I rozumienie tekstu
ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY Część I rozumienie tekstu Крытыка як інтэрпрэтацыя літаратурнага творa Nr Odpowiedzi Maks. liczba pkt. Pkt. cząstk. Uwagi Роля крытыка змяняецца таму,
Bardziej szczegółowoСувязі эліты ВКЛ з Кіеўшчынай у г.
Сувязі эліты ВКЛ з Кіеўшчынай у 1569 1648 г. Генрых Літвін Эліты Вялікага Княства Літоўскага доўгі час не пагаджаліся з далучэннем Валыні і Кіеўшчыны да Кароны, што цягнула за сабой адну з істотных прычын
Bardziej szczegółowoJĘZYK BIAŁORUSKI POZIOM PODSTAWOWY
EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 JĘZYK BIAŁORUSKI POZIOM PODSTAWOWY ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMAT PUNKTOWANIA MAJ 2014 2 Egzamin maturalny z języka białoruskiego Część I Odpowiedzi maturzysty
Bardziej szczegółowoГербы роду Сапегаў. Аляксей Шаланда (Гродна)
Аляксей Шаланда (Гродна) Гербы роду Сапегаў Сярод гербаў, якія размяшчалі Сапегі, як северскай, так i кодэньскай галін роду, у сваіх складаных гербах на працягу XVI-XVIII стст., найчасцей выкарыстоўваліся
Bardziej szczegółowoАповесць Mельхіёра Bаньковіча Шчанячыя Гады праз прызму імагалогіі
BIBLIOTEKARZ PODLASKI 2017/3 (XXXVI) ISSN 1640-7806 http://bibliotekarzpodlaski.ksiaznicapodlaska.pl/ Mikałaj Chmialnicki Białoruski Uniwersytet Państwowy, Mińsk Аповесць Mельхіёра Bаньковіча Шчанячыя
Bardziej szczegółowoВЯРТАННЕ «СУМ НЕАПАЛІТАНСКІХ»
ВЯРТАННЕ «СУМ НЕАПАЛІТАНСКІХ» Андрэй КАРАЧ Аспірант кафедры гісторыі Беларусі, археалогіі і спецыяльных гістарычных дысцыплін ГрДУ імя Я. Купалы Эпоха Адраджэння, залаты век гэта XVI стагоддзе, перыяд
Bardziej szczegółowoГарадзенскі палімпсест Дзяржаўныя ўстановы і палітычнае жыццё. XV XX ст.
Гарадзенскі палімпсест. 2009 Дзяржаўныя ўстановы і палітычнае жыццё. XV XX ст. Гародня 2009 Серыя «Гарадзенская бібліятэка» выдаецца пад патранатам Аляксандра Мілінкевіча, лідэра Руху «За Свабоду», лаўрэата
Bardziej szczegółowoАд сталіцы да правінцыі. Вільня ў структуры паняцця Усходніх Крэсаў у польскім гістарычным наратыве
Ад сталіцы да правінцыі. Вільня ў структуры паняцця Усходніх Крэсаў у польскім гістарычным наратыве Лешак Заштаўт Vilna totius Lithuaniae urbs celeberrima 1 Даніэль Бавуа назваў новае выданне сваёй двухтомнай
Bardziej szczegółowoТРАЯНСКАЯ ВАЙНА НА БЕЛАРУСКА- ЛІТОЎСКІХ ЗЕМЛЯХ
Ірына Багдановіч ТРАЯНСКАЯ ВАЙНА НА БЕЛАРУСКА- ЛІТОЎСКІХ ЗЕМЛЯХ Сярод твораў на гістарычную тэматыку ў літаратурнай спадчыне Уладзіслава Сыракомлі вылучаецца сваім трагедыйным пафасам і рамантычным напружаннем
Bardziej szczegółowoМатэрыялы па гісторыі скарбу ВКЛ у кнігах запісаў за перыяд праўлення Уладзіслава IV Вазы
Віталь Галубовіч (Наваполацк) артыкулы Матэрыялы па гісторыі скарбу ВКЛ у кнігах запісаў за перыяд праўлення Уладзіслава IV Вазы Канцылярыя вялікіх князёў літоўскіх ад пачатку свайго сталага існавання,
Bardziej szczegółowoRecenzenci: prof. dr hab. Ludmiła Łucewicz dr hab. Alina Orłowska dr hab. Halina Tvaranovitch, prof. UwB dr hab. Dariusz Kulesza, prof.
3 4 Recenzenci: prof. dr hab. Ludmiła Łucewicz dr hab. Alina Orłowska dr hab. Halina Tvaranovitch, prof. UwB dr hab. Dariusz Kulesza, prof. UwB Projekt okładki: Redakcja i korekta Barbara Piechowska (jęz.
Bardziej szczegółowoECHANIKA METODA ELEMENTÓW DRZEGOWYCH W WTBRANTCH ZAGADNIENIACH ANALIZT I OPTYMALIZACJI OKŁADOW ODKSZTAŁCALNYCH NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
Z E S Z Y T Y NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ TADEUSZ BURCZYŃSKI METODA ELEMENTÓW DRZEGOWYCH W WTBRANTCH ZAGADNIENIACH ANALIZT I OPTYMALIZACJI OKŁADOW ODKSZTAŁCALNYCH ECHANIKA Z. 97 GLIWICE 1989 POLITECHNIKA
Bardziej szczegółowoУЛАСНЫЯ ІНТАРЭСЫ ШЛЯХТЫ ВКЛ Ў ПАСОЛЬСТВЕ ДА ІМПЕРАТАРА СВЯТОЙ РЫМСКАЙ ІМПЕРЫІ Ў XVI СТ. Павел Булаты Мінск, Беларусь. ПолесГУ
УДК 94(474/476)ВКЛ УЛАСНЫЯ ІНТАРЭСЫ ШЛЯХТЫ ВКЛ Ў ПАСОЛЬСТВЕ ДА ІМПЕРАТАРА СВЯТОЙ РЫМСКАЙ ІМПЕРЫІ Ў XVI СТ Павел Булаты Мінск, Беларусь У артыкуле разглядаецца атрымання ўласнай выгады паслоў Вялікага Княства
Bardziej szczegółowoDroga ku wzajemnosci
Katedra Bialorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego Droga ku wzajemnosci 50 lat bialorutenistyki na Uniwersytecie Warszawskim Redakcja naukowa Mikolaj Timoszuk i Mikolaj Chaustowicz Warszawa 2007 Павел
Bardziej szczegółowoOd Redaktora 1 UNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI W OLSZTYNIE UNIVERSITY OF WARMIA AND MAZURY IN OLSZTYN. Acta. Polono- Ruthenica
Od Redaktora 1 UNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI W OLSZTYNIE UNIVERSITY OF WARMIA AND MAZURY IN OLSZTYN Acta Polono- Ruthenica XX WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO OLSZTYN 2015 2 Od Redaktora
Bardziej szczegółowo108 В. В. Гарбачова. Артыкул падрыхтаваны пры дапамозе Касы імя Юзафа Мяноўскага. **
Артыкулы 107 4. Учреждения для управления губерний Всероссийской империи: закон Российской империи, 7 нояб. 1775 г. // Полное собрание законов Российской империи: собр. 1. СПб., 1830. Т. 20. Ст. 14392.
Bardziej szczegółowoДарога Пералому. Введение. Экстрымальная Крыжовая Дарога Дарога Пералому
Экстрымальная Крыжовая Дарога 2017- Дарога Пералому Дарога Пералому Введение ДарогаПералому- гэтая назва была выбрана не выпадкова. Гэта адкрыццё таго, які ўплыў Экстрымальная Крыжовая Дарога мае на чалавека.
Bardziej szczegółowoМODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO I. Nr Odpowiedzi Maks. Liczba pkt.
МODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO I Część I rozumienie tekstu Nr Odpowiedzi Maks. Liczba pkt. Pkt. cząstk. Uwagi 1. Адказ в) 0-1 2. «Наша ніва» (1906-1915) 0-2 1 1 za podanie
Bardziej szczegółowoБЕЛАРУСКІ КНІГАЗБОР. Серыя распрацавана ў Інстытуце літаратуры імя Янкі Купалы Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Заснавана ў 1996 годзе
БЕЛАРУСКІ КНІГАЗБОР БЕЛАРУСКІ КНІГАЗБОР Серыя распрацавана ў Інстытуце літаратуры імя Янкі Купалы Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Заснавана ў 1996 годзе Серыя І. Мастацкая літаратура Аўтар праекта
Bardziej szczegółowoкамунікаты Ігнат Даніловіч і Катэхізіс 1835 года Мікола Хаўстовіч (Мінск)
камунікаты Мікола Хаўстовіч (Мінск) Ігнат Даніловіч і Катэхізіс 1835 года Беларусь у першай палове XIX ст. была арэнаю жорсткае палітычнае ды ідэалагічнае барацьбы. Рэчыпаспалітаўскі патрыятызм, што ўзмоцніўся
Bardziej szczegółowoГенезіс Пагоні дзяржаўнага герба Вялікага княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага
камунікаты Аляксей Шаланда (Гродна) Генезіс Пагоні дзяржаўнага герба Вялікага княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага Паводле большасці вызначэнняў гербам называецца сімвалічная выява, якая перадаецца
Bardziej szczegółowoА. М. Кротаў Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны, Гомель A. M. Krotau Francisk Skorina Gomel State University, Gomel
27. Памятная книжка Минской губернии. Минск: Издание Минск. губерн. стат. комитета, 1845 1916. на 1874 год. Минск: Губерн. тип., 1873. 254 с. 28. Памятная книжка Минской губернии. Минск: Издание Минск.
Bardziej szczegółowoHaradockija Nawiny. Wiadomości Gródeckie. Gazeta o Ziemi Gródeckiej i jej Mieszkańcach Nr 3 (203) Marzec 2013 Cena 2,50 zł
Wiadomości Gródeckie Haradockija Nawiny Gazeta o Ziemi Gródeckiej i jej Mieszkańcach Nr 3 (203) Marzec 2013 Cena 2,50 zł Fot. Jerzy Chmielewski isokolka.eu Развітанне з Сакратам Яно- вічам Po pierwsze
Bardziej szczegółowoІгнацы Быкоўскі. Перакладчык, паэт, мемуарыст Успаміны Вершаваныя творы Карэспандэнцыя Выдадзеныя і нявыдадзеныя кнігі
Ігнацы Быкоўскі Перакладчык, паэт, мемуарыст Успаміны Вершаваныя творы Карэспандэнцыя Выдадзеныя і нявыдадзеныя кнігі 75 ПЕРАКЛАДЧЫК, ПАЭТ, МЕМУАРЫСТ Ігнацы Якса-Быкоўскі гербу Грыф (750 пасля 83) займаў
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA BIAŁORUSKIEGO
Miejsce na naklejkę z kodem szkoły dysleksja MOB-P1A1P-062 EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA BIAŁORUSKIEGO POZIOM PODSTAWOWY Czas pracy 170 minut ARKUSZ I MAJ ROK 2006 Instrukcja dla zdającego 1. Sprawdź, czy
Bardziej szczegółowoУМОВЫ РАЗВІЦЦЯ КНІЖНАЙ КУЛЬТУРЫ Ў КАРАЛЕЎСТВЕ ПОЛЬСКИМ I ВЯЛ І КІМ КНЯСТВЕ ЛГГОЎСКІМ: ВЫДАВЕЦТВЫ І ЦЭНЗУРА Ў ДРУГОЙ ПАЛОВЕ XV-XVI ст.
Acta Germano-Slavica VI 2015 УДК 655.5(075.8) В. I. Еўмянькоў УМОВЫ РАЗВІЦЦЯ КНІЖНАЙ КУЛЬТУРЫ Ў КАРАЛЕЎСТВЕ ПОЛЬСКИМ I ВЯЛ І КІМ КНЯСТВЕ ЛГГОЎСКІМ: ВЫДАВЕЦТВЫ І ЦЭНЗУРА Ў ДРУГОЙ ПАЛОВЕ XV-XVI ст. Аналізуюцца
Bardziej szczegółowoА.П. БЕСПАРТЫЙНЫ БЛОК СУПРАЦОЎНІЦТВА З УРАДАМ МАРШАЛА Ю. ПІЛСУДСКАГА ( ) НА ТЭРЫТОРЫІ ЗАХОДНЯЙ БЕЛАРУСІ: АСАБЛІВАСЦІ КРЫНІЦАЗНАЎЧАЙ БАЗЫ
Дзмітрук А.П. БЕСПАРТЫЙНЫ БЛОК СУПРАЦОЎНІЦТВА З УРАДАМ МАРШАЛА Ю. ПІЛСУДСКАГА (1928 1939) НА ТЭРЫТОРЫІ ЗАХОДНЯЙ БЕЛАРУСІ: АСАБЛІВАСЦІ КРЫНІЦАЗНАЎЧАЙ БАЗЫ Беспартыйны блок супрацоўніцтва з урадам маршала
Bardziej szczegółowoRada Naukowa. Adres redakcji
Acta Albaruthenica Rada Naukowa Nina Barszczewska (Uniwersytet Warszawski) Hienadź Cychun (Narodowa Akademia Nauk Białorusi) Siarhej Kavaliou (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) Bronisław
Bardziej szczegółowoUMCS. Жанна Некрашэвіч-Кароткая / Żanna Niekraszewicz-Karotkaja
DOI:10.17951/sb.2017.11.129 Literaturoznawstwo Białoruski Uniwersytet Państwowy (Białoruś) Belarusian State University (Belarus) e-mail: zhanna.nekrashevich-karotkaja@uni-oldenburg.de Ліра-эпічнае майстэрства
Bardziej szczegółowoUMCS. Aleksander Jelski as the Translator of Adam Mickiewicz's Pan Tadeusz Aleksander Jelski jako tłumacz Pana Tadeusza Adama Mickiewicza
DOI:10.17951/sb.2017.11.149 Literaturoznawstwo Uniwersytet Warszawski (Polska) University of Warsaw (Poland) e-mail: m.khaustovich@uw.edu.pl Аляксандар Ельскі як перакладчык Пана Тадэвуша Адама Міцкевіча
Bardziej szczegółowoUMCS. Другая кніга чацвёртага тома акадэмічнай Гісторыі беларускай літаратуры. Беластоцкія этапы жыццёвага і творчага шляху Масея Сяднёва
DOI:10.17951/sb.2016.10.153 Literaturoznawstwo Uniwersytet w Białymstoku (Polska) University of Białystok (Poland) e-mail: kwin@poczta.onet.pl Беластоцкія этапы жыццёвага і творчага шляху Масея Сяднёва
Bardziej szczegółowoсоциально-гуманитарные науки
Доклады Национальной академии наук Беларуси 2015 июль август Том 59 4 социально-гуманитарные науки УДК 821.161.3 04.09-94 16 А. І. БОГДАН 1 «АЎТАБІЯГРАФІЯ» БАГУСЛАВА РАДЗІВІЛА ЯК АЎТАРСКАЯ СПОВЕДЗЬ-АПРАЎДАННЕ
Bardziej szczegółowoЛІТАРАТУРНАЯ СПАДЧЫНА В. БЫКАВА: ДУХОЎНА-МАРАЛЬНЫЯ ЎРОКІ
Г. Тычко, доктар філалагічных навук, прафесар кафедры сацыялогіі журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта ЛІТАРАТУРНАЯ СПАДЧЫНА В. БЫКАВА: ДУХОЎНА-МАРАЛЬНЫЯ ЎРОКІ Гуманістычны пачатак быкаўскай
Bardziej szczegółowoIN ŻYNIE R IA S R O D O W IS K A
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLISKIEJ JANUARY BIEŃ KONWENCJONALNE I NIEKONWENCJONALNE PRZYGOTOWANIE OSADÓW ŚCIEKOWYCH DO ODWADNIANIA IN ŻYNIE R IA S R O D O W IS K A Z. 27 A GLIWICE 1986 POLITECHNIKA ŚLĄSKA
Bardziej szczegółowoГолас мінулага і патрэбы сучаснасці 1 (вытрымкі)
КРАЁВАЯ ІДЭЯ, канец ХІХ пачатак ХХ стагоддзя анталогія Голас мінулага і патрэбы сучаснасці 1 (вытрымкі) Раман Скірмунт 10 У крызісны час для цяперашняй расійскай дзяржавы пачалі дамагацца права на самастойнае
Bardziej szczegółowoUMOWA Z UŻYTKOWNIKIEM VIABOX / ДАМОВА З КАРЫСТАЛЬНІКАМ VIABOX. (dalej: Umowa / далей: «Дамова»)
UMOWA Z UŻYTKOWNIKIEM VIABOX / ДАМОВА З КАРЫСТАЛЬНІКАМ VIABOX KONTA W TRYBIE Z ODROCZONĄ PŁATNOŚCIĄ / УЛІКОВЫ ЗАПІС З АДТЭРМІНАВАНАЙ АПЛАТАЙ KONTA W TRYBIE PRZEDPŁACONYM / УЛІКОВЫ ЗАПІС З ПАПЯРЭДНЯЙ АПЛАТАЙ
Bardziej szczegółowoФіласофскія погляды прафесара М. Здзяхоўскага
Філасофія Перад абліччам краху Філасофскія погляды прафесара М. Здзяхоўскага 83 Дзмітрый Шчэрбік, кандыдат юрыдычных навук, дацэнт Крызіс заходняй цывілізацыі, які выяўляецца ў сутнасных праблемах развіцця
Bardziej szczegółowoГАРАДЫ НА СТАРТ [14-19] БЕЛАРУСКІ Ў ВАРШАВЕ [8-13]
nr 6 ГАРАДЫ НА СТАРТ [14-19] БЕЛАРУСКІ Ў ВАРШАВЕ [8-13] Змест 3 4 КААЛІЦЫЯ ШМАТКУЛЬТУРНАГА ЦЭНТРА Ў ВАРШАВЕ I Міграцыйны форум у Кракаве 10 Замежнікі ў Варшаве беларускі Biuletyn CENTRUM WIELOKULTUROWEGO
Bardziej szczegółowoА. І. Махнач БЕЛАРУСЬ У НАВУКОВАЙ І ПЕДАГАГІЧНАЙ ДЗЕЙНАСЦІ КАЗІМІРА МАШЫНСКАГА
Махнач А. І. Беларусь у навуковай і педагагічнай дзейнасці Казіміра Машынскага. А. І. Махнач// Российские и славянские исследования: науч. сб. Вып. 4 / редкол.: А. П. Сальков, О. А. Яновский (отв. редакторы)
Bardziej szczegółowokomiks 03 font Officina.indd :36:31
1 Аднойчы наша настаўніца сказала, што акрамя тэмы ўрока яна будзе распавядаць нам і пра мэту, якая перад намі стаіць. А часам тую мэту мы будзем вызначаць разам. 1 2 Настаўніца спытала нас, ці зразумелі
Bardziej szczegółowoПАРЛАМЕНЦКІЯ СТРУКТУРЫ ЎЛАДЫ ў сістэме дзяржаўнага кіравання Вялікага княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай у XV XVIII стагоддзях
ПАРЛАМЕНЦКІЯ СТРУКТУРЫ ЎЛАДЫ ў сістэме дзяржаўнага кіравання Вялікага княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай у XV XVIII стагоддзях BIP INSTITUTE OF LAW POLISH INSTITUTE IN MINSK THE EMBASSY OF THE REPUBLIC
Bardziej szczegółowoГаліна Ціванова, Белдзяржуніверсітэт Старая і новая беларуская літаратурная мова: адна ці дзве? Кожны з гісторыкаў беларускай мовы так ці інакш
Галіна Ціванова, Белдзяржуніверсітэт Старая і новая беларуская літаратурная мова: адна ці дзве? Кожны з гісторыкаў беларускай мовы так ці інакш вымушаны заняць пэўную пазіцыю адносна праблемы пераемнасці
Bardziej szczegółowoУспаміны Ігнація Клюкоўскага ў кантэксце мемуарнай традыцыі вакол паўстання гадоў
Мінск Лімарыус 2007 УДК 00 ББК 00 З-12 Укладанне, пераклад на беларускую мову, уступны артыкул, каментарыі, паказальнікі Вольгі Васільеўны Гарбачовай Навуковае рэдагаванне: доктар філалагічных навук, прафесар
Bardziej szczegółowoНаш горад 60 гадоў таму
І сэрцам палюбіў я гэты кут цябе, мой старадаўні родны Слонім. Алег Лойка 2018, 6(28). Чэрвень Наш горад 60 гадоў таму Вуліца Ружанская ў Слоніме, участак на плошчы Леніна, 1958 год. Працяг на ст. 3. Слонімскі
Bardziej szczegółowoWe wszystkich publikacjach stosuje się tradycyjny system przypisów, które należy zamieszczać u dołu strony.
Zasady sporządzaniia przypiisów biiblliiograffiicznych We wszystkich publikacjach stosuje się tradycyjny system przypisów, które należy zamieszczać u dołu strony. Podstawowe elementy przypisów bibliograficznych:
Bardziej szczegółowoЛітве 1000 год! Millenium Litwy!
СТАЦЬ ЛІТВІНАМ І БЫЦЬ ІМ развагі да перапісу 2009 A.D. MMIX - 2009 Меньск-Літоўскі 1009-2009 Літве 1000 год! Millenium Litwy! Стаць Літвінам і быць ім: развагі да перапісу 2009 г., А.Стральцоў-Карвацкі;
Bardziej szczegółowo, polemiki А. А. Мяцельскі, Старадаўні Крычаў: Гістарычна-ар- хеалагічны нарыс горада ад старажытных часоў да канца XVIII ст
recenzje, polemiki А. А. Мяцельскі, Старадаўні Крычаў: Гістарычна-археалагічны нарыс горада ад старажытных часоў да канца XVIII ст., Мінск, Беларуская навука, 2003, сс. 167. Агульна вядома, што стан урбанізацыі
Bardziej szczegółowoВОЙНЫ РЭЧЫ ПАСПАЛІТАЙ СА ШВЕДСКІМ КАРАЛЕЎСТВАМ гг. І ПАЗІЦЫЯ ШЛЯХТЫ ВЯЛІКАГА КНЯСТВА ЛІТОЎСКАГА АДНОСНА ІХ
ВОЙНЫ РЭЧЫ ПАСПАЛІТАЙ СА ШВЕДСКІМ КАРАЛЕЎСТВАМ 1600 1629 гг. І ПАЗІЦЫЯ ШЛЯХТЫ ВЯЛІКАГА КНЯСТВА ЛІТОЎСКАГА АДНОСНА ІХ Алена Дземідовіч У першай трэці XVII ст. Рэч Паспалітая зведала шэраг знешнепалітычных
Bardziej szczegółowoМікола Волкаў АРТЫЛЕРЫЯ НЯСВІЖСКАГА ЗАМКА
Мікола Волкаў АРТЫЛЕРЫЯ НЯСВІЖСКАГА ЗАМКА Мінск Выдавец А.М. Янушкевіч 2015 УДК 623.4(476)(091) ББК 68.514(4Беи) В67 Рэцэнзент: загадчык кафедры эканамічнай гісторыі БДЭУ доктар гістарычных навук Ю.М.
Bardziej szczegółowoГдзе тыя васількі, што ў вачах мігалі? Гдзе для смеху губы, гдзе на іх каралі? [2, т. 2, с. 249]
Лія Кісялёва Некаторыя асаблівасці вобразна-фразеалагічнай сістэмы ў творчасці В. Дунін-Марцінкевіча: да праблемы аўтарства Пінскай шляхты Выказаная 11 гадоў таму Н. Мячкоўскай галавакружная гіпотэза,
Bardziej szczegółowoКаб не страціць сваё этнічнае «я»
М. Р. Прыгодзіч, доктар філалагічных навук, прафесар, загадчык кафедры гісторыі беларускай мовы БДУ Каб не страціць сваё этнічнае «я» Пісаць пра Віктара Пятровіча Краснея і проста, і складана. Проста,
Bardziej szczegółowoРэлігійная талерантнасць на польска-беларускім паграніччы: гістарычны досвед
Антон Мірановіч Рэлігійная талерантнасць на польска-беларускім паграніччы: гістарычны досвед Праблема рэлігійнай разнастайнасці з явілася ў Польшчы ўжо ў XIV ст., калі ў яе межах апынуліся няпольскія тэрыторыі.
Bardziej szczegółowoDATA I MIEJSCE OBRAD: 2-3 grudnia 2018 r. Uniwersyteckie Centrum Kultury Uniwersytetu w Białymstoku, ul. Ciołkowskiego 1 N, Białystok
DATA I MIEJSCE OBRAD: 2-3 grudnia 2018 r. Uniwersyteckie Centrum Kultury Uniwersytetu w Białymstoku, ul. Ciołkowskiego 1 N, Białystok POLSKO-BIAŁORUSKI DIALOG HISTORYKÓW W SPRAWACH TRUDNYCH. Czas przełomu
Bardziej szczegółowoUMCS. Вывучэнне сувязей паміж мастацкай літаратурай і візуальнымі мастацтвамі
Literaturoznawstwo Маргарыта Грудзінава Мінск Сувязь вербальнага і візуальнага ў мастацка-літаратурнай творчасці Яна Булгака і Язэпа Драздовіча The connection between the verbal and the visual in the works
Bardziej szczegółowoПАМІЖ БЕЛАРУССЮ І ПОЛЬШЧАЙ Драматургія Сяргея Кавалёва. POMIĘDZY BIAŁORUSIĄ A POLSKĄ Dramaturgia Siarhieja Kawaloua.
ПАМІЖ БЕЛАРУССЮ І ПОЛЬШЧАЙ Драматургія Сяргея Кавалёва POMIĘDZY BIAŁORUSIĄ A POLSKĄ Dramaturgia Siarhieja Kawaloua Зборнiк артыкулаў Мінск, «Кнігазбор», 2009 УДК 82.6.3.09+929 Кавалёў ББК 83.3(4Беи) П5
Bardziej szczegółowoBiałoruskie pismo społeczno-kulturalne, poświęcone zagadnieniom współczesności, historii, literatury i sztuki, miejsca człowieka w świecie.
11/04 Czasopis Białoruskie pismo społeczno-kulturalne, poświęcone zagadnieniom współczesności, historii, literatury i sztuki, miejsca człowieka w świecie. Nr 11 (166). Listopad 2004. Internet: www.czasopis.com.
Bardziej szczegółowoГісторыя і памяць. XV XX стст.
ГАРАДЗЕНСКІ СОЦЫУМ 2013 Гісторыя і памяць. XV XX стст. Матэрыялы міжнароднай навуковай канферэнцыі (Гародня, 9-10 лістапада 2013 г.) ГАРОДНЯ 2014 УДК 947.6 ББК 63.3(4Беи) ГАРАДЗЕНСКАЯ БІБЛІЯТЭКА прысвячаецца
Bardziej szczegółowoВыпуск 10 (134) (кастрычнiк) lit-bel.org novychas.by
27 кастрычнiка 2017 40 (554) «ЛІТАРАТУРНАЯ БЕЛАРУСЬ» 10 Змест (1) 7 КУЛЬТУРНА-АСВЕТНІЦКІ ПРАЕКТ Грамадскага аб яднання «Саюз беларускіх пісьменнікаў» і «Новага Часу» Выпуск 10 (134) (кастрычнiк) lit-bel.org
Bardziej szczegółowoартыкулы Усяслаў Брачыславіч, князь полацкі (штрыхі да гістарычнага партрэта) Генадзь Семянчук (Гродна)
Генадзь Семянчук (Гродна) артыкулы Усяслаў Брачыславіч, князь полацкі (штрыхі да гістарычнага партрэта) В лето 6609. Преставися Всеславъ, полоцкий князь, месяца априля въ 14 день, въ 9 часъ дне, въ среду
Bardziej szczegółowoБЕЛАРУСЫ Ў СВЕЦЕ. Ніна Шыдлоўская: ПРА ПАТРЫЯТЫЗМ, ФЕМІНІЗМ І КАХАННЕ КАЛЕНДАРЫ АД БУДЗЬМА БЕЛАРУСАМІ! І БАЦЬКАЎШЧЫНЫ
БЕЛАРУСЫ Ў СВЕЦЕ 12 (187) снежань 2017 У НУМАРЫ: Віншуем з Калядамі і Новым годам! Дарагія сябры! Сардэчна віншуем вас з Калядамі і Новым годам! Няхай надыходзячы год стане годам вашых асабістых дасягненняў,
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA BIAŁORUSKIEGO MAJ 2013 POZIOM PODSTAWOWY. Czas pracy: 170 minut. Liczba punktów do uzyskania: 70 WPISUJE ZDAJĄCY
Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2010 KOD WPISUJE ZDAJĄCY PESEL Miejsce na naklejkę z kodem dysleksja EGZAMIN
Bardziej szczegółowoДа праблемы вытокаў фармавання краёвай ідэі на пачатку ХХ ст. Алесь Смалянчук (Гродна-Варшава)
1 Да праблемы вытокаў фармавання краёвай ідэі на пачатку ХХ ст. Алесь Смалянчук (Гродна-Варшава) У апошняе дваццацігодзе відавочны ўздым навуковай і грамадскай цікавасці да праблематыкі краёвай ідэі як
Bardziej szczegółowoУ ПОШУКАХ «БЕЛАРУСКАГА ВЕРША» (паэзія Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча і Янкі Лучыны)
24 В.П. РАГОЙША У ПОШУКАХ «БЕЛАРУСКАГА ВЕРША» (паэзія Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча і Янкі Лучыны) На материале поэзии Винцента Дунина-Марцинкевича (1808 1884) и Янки Лучины (1851 1897) показаны поиски
Bardziej szczegółowoКатэгорыя дыялагічнасці ў казанні Марціна Відзевіча на пахаванні Мікалая Крыштафа Радзівіла
4) назвы раслін, пладоў, харчовых вырабаў: Зямля выхваляецца дзіўнай раскошай: Гранатамі, рысам, салодкай айвой. Рысу і працы патрабавалі Дзесяць тысяч галодных іранцаў. Я тут жыў, здаецца, вечнасць, еў
Bardziej szczegółowoБунт тутэйшых супраць нацыі
ISSN 1819 3625 16-17(1-2), 2011 Бунт тутэйшых супраць нацыі Чернявская, Юлия (2010). Белорусы. От «тутэйшых» к нации. Минск: ФУАинформ. 512 с. Кніга Юліі Чарняўскай, вядомага беларускага культуролага,
Bardziej szczegółowoИСТОРИЧЕСКИЕ НАУКИ ДЗЕЙНАСЦЬ ГРАМАДСКІХ АРГАНІЗАЦЫЙ І ТАВАРЫСТВАЎ У ГАЛІНЕ ПАДАРОЖЖАЎ І ТУРЫЗМУ Ў ЗАХОДНЯЙ БЕЛАРУСІ Ў ГГ.
ИСТОРИЧЕСКИЕ НАУКИ УДК 908(476)(043.3) ДЗЕЙНАСЦЬ ГРАМАДСКІХ АРГАНІЗАЦЫЙ І ТАВАРЫСТВАЎ У ГАЛІНЕ ПАДАРОЖЖАЎ І ТУРЫЗМУ Ў ЗАХОДНЯЙ БЕЛАРУСІ Ў 1921 1939 ГГ. У.А. ГАНСКІ Полацкі дзяржаўны ўніверсітэт, г. Наваполацк,
Bardziej szczegółowo& Kultura Enter. Âыпуск 16
Âыпуск 16 & Kultura Enter Jakiś czas temu Klinau opowiedział mi projekcie wydawniczym Partizana pt. Niewidzialne rewolucje. To seria albumów, prezentujących dokonania współczesnych artystów białoruskich,
Bardziej szczegółowoНаталля Русецкая. Dzieje obyczajów w Dawnej Polsce. Wiek XVI XVIII. W 2 t. Warszawa,
Наталля Русецкая ПАЭТЫЧНЫЯ ЛІСТЫ ФРАНЦІШКІ УРШУЛІ РАДЗІВІЛ Францішка Уршуля паходзіць з магнацкага роду Карыбутаў- Вішнявецкіх. Дачка кракаўскага ваяводы Януша Вішнявецкага і Тэафілі з Ляшчынскіх нарадзілася
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA BIAŁORUSKIEGO POZIOM PODSTAWOWY MAJ Czas pracy: 170 minut. Liczba punktów do uzyskania: 70 WPISUJE ZDAJĄCY
Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2010 KOD WPISUJE ZDAJĄCY PESEL Miejsce na naklejkę z kodem dysleksja EGZAMIN
Bardziej szczegółowoНАРАДЖЭННЕ БЕЛАРУСКАЙ ГАРОДНІ
Андрэй Чарнякевіч НАРАДЖЭННЕ БЕЛАРУСКАЙ ГАРОДНІ З гісторыі нацыянальнага руху 1909 1939 гадоў Мінск Выдавец А.М. Янушкевіч 2015 УДК 94(476) 1909/1939 ББК 63.3(4Беи)6 Ч21 Рэцэнзенты: Яўген Мірановіч, прафесар,
Bardziej szczegółowo«De magna strage, альбо пра вялікае пабоішча»
86 «De magna strage, альбо пра вялікае пабоішча» Польскі трактат XV стагоддзя пра Грунвальдскую бітву Грунвальдская бітва, 600-я гадавіна якой будзе адзначацца 15 ліпеня, адна з самых значных падзей у
Bardziej szczegółowoУладзімір СІЎЧЫКАЎ: «Трэба ўмець быць удзячнымі»
І Н Ф А Р М А Ц Ы Й Н Ы Б Ю Л Е Т Э Н Ь 12 2 снежань, 2011 З А С Н А В А Л Ь Н І К І : ГА " С А Ю З Б Е Л А Р У С К І Х П І С Ь М Е Н Н І К АЎ ", М ГА З Б С " Б А Ц Ь К АЎ Ш Ч Ы Н А" А Ў Т О Г Р А Ф Уладзімір
Bardziej szczegółowoБеларускі ліцэй у Гайнаўцы
Беларускі ліцэй у Гайнаўцы Апрацавалі Аляксандр Іванюк і Васіль Сакоўскі Гайнаўка 2000 Liceum Białoruskie w Hajnówce Opracowanie Aleksander Iwaniuk i Bazyli Sakowski Hajnówka 2000 Tłumaczenie na język
Bardziej szczegółowoМИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ УЧРЕЖДЕНИЕ ОБРАЗОВАНИЯ «ПОЛОЦКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ» ТРУДЫ
МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ УЧРЕЖДЕНИЕ ОБРАЗОВАНИЯ «ПОЛОЦКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ» ТРУДЫ МОЛОДЫХ СПЕЦИАЛИСТОВ ПОЛОЦКОГО ГОСУДАРСТВЕННОГО УНИВЕРСИТЕТА Основан в 2004 г. Выпуск 10
Bardziej szczegółowoВОСЕНЬ 1939 ГОДА Ў ГІСТАРЫЧНАЙ ТРАДЫЦЫІ І ВУСНАЙ ГІСТОРЫІ
ВОСЕНЬ 1939 ГОДА Ў ГІСТАРЫЧНАЙ ТРАДЫЦЫІ І ВУСНАЙ ГІСТОРЫІ ВОСЕНЬ 1939 ГОДА Ў ГІСТАРЫЧНАЙ ТРАДЫЦЫІ І ВУСНАЙ ГІСТОРЫІ Мінск Выдавец Зміцер Колас 2015 УДК 94(476) 1939 (082) ББК 63.3(4Беи)622я43 В76 Навуковы
Bardziej szczegółowoДарог скрыжаванне. Сёння нас шмат і мы ўсе Беларусь. Дзеці розных народаў называюць гэтую краіну сваёй: яна
Калі жыццё не стаіць на месцы, а Беларусь не ўбаку ад сучасных працэсаў, то без надзённых размоў не абысціся, напрыклад, падчас канферэнцыі «Роля міжнацыянальнага дыялогу ў станаўленні і развіцці грамадства».
Bardziej szczegółowoСекцыя 4. Нацыя ў Цэнтральна-Усходняй Еўропе: супольнасць і ідэнтычнасць. Панэль 4.1. Нацыя- і дзяржаватварэнне
Секцыя 4. Нацыя ў Цэнтральна-Усходняй Еўропе: супольнасць і ідэнтычнасць Панэль 4.1. Нацыя- і дзяржаватварэнне Геннадий Дедурин О причинах слабости белорусского национального движения в Польше (1921 1939
Bardziej szczegółowoПан Раман Скірмунт з Парэчча, былы дэпутат Першай Дзяржаўнай. Праграма Краёвай партыі Літвы і Беларусі была сурова і бязлітасна.
КРАЁВАЯ ІДЭЯ, канец ХІХ пачатак ХХ стагоддзя анталогія У абарону ідэі 1 Раман Скірмунт Пан Раман Скірмунт з Парэчча, былы дэпутат Першай Дзяржаўнай думы, даслаў нам наступны ліст у абарону нядаўна створанай
Bardziej szczegółowoПра традыцыі Вялікага Княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай, Kresy Wschodnie і ролю Польшчы і палякаў у гісторыі беларусаў і літоўцаў
Acta Baltico Slavica, 41 Warszawa 2017 DOI: 10.11649/abs.2017.006 Пра традыцыі Вялікага Княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай, Kresy Wschodnie і ролю Польшчы і палякаў у гісторыі беларусаў і літоўцаў Па
Bardziej szczegółowoПалітычная эліта Лідскага павета ў апошняй трэці XVI ст.
Палітычная эліта Лідскага павета ў апошняй трэці XVI ст. Уладзімір Падалінскі Рэформы сярэдзіны 1560-х г. істотна змянілі дзяржаўны лад Вялікага Княства Літоўскага (ВКЛ). Утварэнне паветаў, увядзенне земскіх,
Bardziej szczegółowoПАЛЕМІЧНАЯ ЛІТАРАТУРА БЕЛАРУСІПЕРШАЙ ЧВЭРЦІ XVII ст.: ГІСТОРЫКА-КУЛЬТУРНЫ АСПЕКТ
УДК 655.5 (075.8) В. I. Еўмянькоў (Магілёў, Беларусь) ПАЛЕМІЧНАЯ ЛІТАРАТУРА БЕЛАРУСІПЕРШАЙ ЧВЭРЦІ XVII ст.: ГІСТОРЫКА-КУЛЬТУРНЫ АСПЕКТ In the article the unique editions dating to the beginning o f the
Bardziej szczegółowoUMCS. Польскамоўны верш Krakow Адэлі з Устроні як ключ да разгадкі аўтарства паэмы Мачаха. Уводныя заўвагі
DOI:10.17951/sb.2015.9.149 Literaturoznawstwo Białoruski Uniwersytet Państwowy (Mińsk, Białoruś) Belarusian State University (Minsk, Belarus) E-mail: ibogdana@yandex.ru Польскамоўны верш Krakow Адэлі з
Bardziej szczegółowoКрымінальныя прысуды, вынесеныя ў 2007 годзе па палітычных матывах
Крымінальныя прысуды, вынесеныя ў 2007 годзе па палітычных матывах Менск 2007 Прага вясны У зборніку зьмешчаны ўласныя фотаздымкі аўтараў і герояў кнігі, а таксама інтэрнэт-крыніцаў nn.by, photo.bymedia.net
Bardziej szczegółowoRada Naukowa. Adres redakcji
Acta Albaruthenica Rada Naukowa Nina Barszczewska (Uniwersytet Warszawski) przewodnicząca Hienadź Cychun (Narodowa Akademia Nauk Białorusi) Siarhej Kavaliou (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie)
Bardziej szczegółowoЛітва і яе патрэбы. Нацыянальны катэхізм Літвы 1
Літва і яе патрэбы. Нацыянальны катэхізм Літвы 1 Баляслаў Ялавецкі Хто мы? Што нам патрэбна? Што трэба рабіць, каб усім нам было добра, як дзецям адной агульнай маці-айчыны нашай?.. 128 Пытанне. Што такое
Bardziej szczegółowoBiałoruskie pismo społeczno-kulturalne, poświęcone zagadnieniom współczesności, historii, literatury i sztuki, miejsca człowieka w świecie.
7-8/04 Czasopis Białoruskie pismo społeczno-kulturalne, poświęcone zagadnieniom współczesności, historii, literatury i sztuki, miejsca człowieka w świecie. Nr 7-8 162-163). Lipiec sierpień 2004. Internet:
Bardziej szczegółowoЭкзістэнцыяльная праблематыка ў творчасці Наталлі Арсенневай
Wioleta Nikitiuk-Perkowska, Экзістэнцыяльная праблематыка 65 Wioleta Nikitiuk-Perkowska Białystok Экзістэнцыяльная праблематыка ў творчасці Наталлі Арсенневай Змест літаратуры ХХ стагоддзя ў значнай ступені
Bardziej szczegółowoUMCS. Franciszek Umiastowski był jednym z prekursorów białoruskiego ruchu narodowego
Historia, socjologia Helena Głogowska Białystok Franciszek Umiastowski i jego rola w ruchu białoruskim od Naszej Doli do Katynia Franciszek Umiastowski and his role in the Belarusian movement: from Nasha
Bardziej szczegółowoСяргей Кавалёў Д З В Е В Е Р С І І П А Х О Д Ж А Н Н Я
S E N O J I L I E T U VO S L I T E R AT Ū R A, 3 1 K N YG A, 2 0 11 I S S N 18 2 2-3 6 5 6 Сяргей Кавалёў Б І Т В А З А П Р У С К У Ю ВА Й Н У : Д З В Е В Е Р С І І П А Х О Д Ж А Н Н Я Я Н А В І С Л І
Bardziej szczegółowoUMCS. Ёсць кнігі, напісаныя непрафесійнымі літаратуразнаўцамі (пісьменнікамі,
DOI:10.17951/sb.2017.11.337 Альгерд Бахарэвіч, Бэзавы і чорны. Парыж праз акуляры беларускай літаратуры, Мінск: Выдавец Зміцер Колас, 2016, 278 с. Ёсць кнігі, напісаныя непрафесійнымі літаратуразнаўцамі
Bardziej szczegółowoВыпуск 8 (108) (жнiвень) lit-bel.org novychas. info НЕЗАШОРАНЫМ ВОКАМ, або Ідэалагічны ідыятызм
28 жнiўня 2015 32 (449) «ЛІТАРАТУРНАЯ БЕЛАРУСЬ» 8 (108) Змест (1) 9 КУЛЬТУРНА-АСВЕТНІЦКІ ПРАЕКТ Грамадскага аб яднання «Саюз беларускіх пісьменнікаў» і «Новага Часу» Выпуск 8 (108) (жнiвень) lit-bel.org
Bardziej szczegółowoФранцішак Рысінскі. Перыпетыі лёсу віцебскага паэта Вершаваныя творы
Францішак Рысінскі Перыпетыі лёсу віцебскага паэта Вершаваныя творы 11 ПЕРЫПЕТЫІ ЛЁСУ ВІЦЕБСКАГА ПАЭТА Праблемы атрыбуцыі макаранічных вершаў У Хрыстаматыі беларускае літэратуры Максім Гарэцкі змясціў
Bardziej szczegółoworecenzje, ko Marek Waldenberg, Narody zależne i mniejszości naro- dowe w Europie Środkowo-Wschodniej. Dzieje konfliktów i idei,
Marek Waldenberg, Narody zależne i mniejszości narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej. Dzieje konfliktów i idei, Warszawa 2000, wyd. Wydawnictwo Naukowe PWN, ss. 500 Recenzowana książka jest poszerzoną
Bardziej szczegółowo