SALA NAMIOTOWA. Wybrane zasady pomiaru ciśnienia tętniczego w opinii pielęgniarek Hanna Grabowska, Dariusz Świetlik, Krzysztof Narkiewicz

Transkrypt

1 SESJA PLAKATOWA Pomiar ciśnienia tętniczego Leszek Bieniaszewski, Marek Kabat Wybrane zasady pomiaru ciśnienia tętniczego w opinii pielęgniarek Hanna Grabowska, Dariusz Świetlik, Krzysztof Narkiewicz P01 Ocena czynnościowa i strukturalna duŝych naczyń u pacjentów ze skorygowaną koarktacją aorty Olga Trojnarska, Katarzyna Mizia-Stec, Marcin Gabriel, Ludwina Szczepaniak-Chicheł, Agnieszka Katarzyńska-Szymańska, Stefan Grajek, Zbigniew Gąsior, Lucyna Kramer, Andrzej Tykarski P02 Obturacyjny bezdech podczas snu a poranny wzrost ciśnienia tętniczego u chorych z nieleczonym nadciśnieniem tętniczym Aleksander Prejbisz, Magdalena Makowiecka-Cieśla, Katarzyna Paschalis-Purtak, Bogna Puciłowska-Jankowska, Przemysław Bieleń, Maciej Krzysztof Kluk, Grzegorz Kowalewski, Iwona Cendrowska- -Demkow, ElŜbieta Florczak, Teodor Buchner, Paweł Śliwiński, Andrzej Januszewicz, Marek Kabat P03 Zmiany jakości Ŝycia chorych na nadciśnienie tętnicze podczas telemonitorowania domowych pomiarów ciśnienia Marek Klocek, Małgorzata Brzozowska-Kiszka, Marek Rajzer, Kalina Kawecka-Jaszcz P04 Tradycyjny pomiar ciśnienia tętniczego i nieinwazyjny pomiar ciśnienia aortalnego a struktura i funkcja naczyń u pacjentów z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym Rafał Bednarski, Piotr Kubalski, Jacek Manitius P05 43

2 Wczesne uszkodzenia narządowe u chorych z guzem chromochłonnym, chorych z obturacyjnym bezdechem podczas snu oraz chorych z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym Piotr Zieleń, Aleksander Prejbisz, Mariola Pęczkowska, Katarzyna Michel-Rowicka, Barbara Pręgowska-Chwała, Anna Klisiewicz, Beata Kuśmierczyk-Droszcz, Magdalena Januszewicz, Ilona Michałowska, Marek Kabat, Andrzej Januszewicz, Tomasz Zieliński P06 Zaburzenia snu i rytm ciśnienia tętniczego u chorych z nieleczonym nadciśnieniem tętniczym Magdalena Makowiecka-Cieśla, Aleksander Prejbisz, Przemysław Bieleń, Bogna Puciłowska-Jankowska, ElŜbieta Florczak, Maciej Krzysztof Kluk, Katarzyna Paschalis-Purtak, Anna Justyna Piotrowska, Tadeusz Piotrowski, Marek Kabat, Iwona Cendrowska-Demkow, Teodor Buchner, Paweł Śliwiński, Waldemar Szelenberger, Andrzej Januszewicz P07 Wpływ podstawowych cech demograficznych i antropometrycznych na parametry obwodowego i centralnego ciśnienia tętniczego Janusz Krzysztoń, Marcin Cwynar, Adam Windak, Tomasz Grodzicki P08 Ciśnienie centralne i współczynnik wzmocnienia u dorosłych pacjentów po chirurgicznej korekcji koarktacji aorty Ludwina Szczepaniak-Chicheł, Olga Trojnarska, Katarzyna Mizia-Stec, Marcin Gabriel, Stefan Grajek, Zbigniew Gąsior, Lucyna Kramer, Andrzej Tykarski Pora dnia zaŝycia telmisartanu a rozkład dobowy ciśnienia tętniczego w przewlekłej monoterapii pierwotnego nadciśnienia u młodych męŝczyzn Marek Batogowski P09 P10 44

3 Epidemiologia Jerzy Gąsowski, Tomasz Zdrojewski Znajomość własnego ciśnienia tętniczego w populacji polskiej. Wyniki badania WOBASZ Aleksandra Piwońska, Walerian Piotrowski P11 Czy psychospołeczne czynniki ryzyka mają wpływ na częstość występowania nadciśnienia tętniczego oraz innych klasycznych czynników ryzyka chorób układu krąŝenia? Wyniki badania WOBASZ Jerzy Piwoński, Aleksandra Piwońska P12 Chorzy z wykrytym nadciśnieniem tętniczym nie rzucają palenia tytoniu Łukasz Balwicki, Tomasz Zdrojewski, Piotr Bandosz, Łukasz Wierucki, Bogdan Wyrzykowski Częstość występowania nadciśnienia tętniczego u 50-letnich osób w ciągu 10 lat nie zmieniła się, ale jest ono lepiej kontrolowane. Wyniki programu SOPKARD Agata Ignaszewska-Wyrzykowska, Marcin Rutkowski, Michał Krawczyk, Bogdan Wyrzykowski, Tomasz Zdrojewski P13 P14 Rozkłady ciśnienia tętniczego u polskich dzieci i młodzieŝy w wieku szkolnym a zalecenia ESH 2009 Lidia Ostrowska-Nawarycz, Alicja KrzyŜaniak, Tadeusz Nawarycz P15 Nadciśnienie tętnicze w cukrzycy. Wyniki ogólnopolskiego badania stanu zdrowia ludności Polski WOBASZ Walerian Piotrowski, Maria Polakowska P16 ZaleŜność między ciśnieniem tętniczym a wydalaniem sodu z moczem w długoterminowej obserwacji 5 populacji europejskich Katarzyna Stolarz-Skrzypek, Tatiana Kuznetsova, Agnieszka Olszanecka, Lutgarde Thijs, Valerie Tikhonoff, Jitka Seidlerova, Sofia Malyutina, Kalina Kawecka-Jaszcz, Edoardo Casiglia, Jan Filipovsky, Yuri Nikitin, Jan Staessen P17 45

4 Czy istnieje związek między aktywnością fizyczną a częstością występowania podwyŝszonego ciśnienia tętniczego wśród młodzieŝy gimnazjalnej wyniki programu SOPKARD15 Piotr Czarniak, Przemysław Szcześniak, Michał Krawczyk, Anna Pakalska-Korcala, Ewa Król, Tomasz Zdrojewski P18 Czy warto mierzyć ciśnienie tętnicze w onkologicznych badaniach przesiewowych? Przemysław Jackowski, Michał Krawczyk, Katarzyna Karaś, Aleksandra Puch, Paweł Myśliborski-Wołowski, Teresa Domosud, Robert Dziedzic, Witold Rzyman, Bogdan Wyrzykowski, Tomasz Zdrojewski P19 Częstości występowania wartości ciśnienia tętniczego według klasyfikacji European Society of Hypertension w próbie populacyjnej dzieci i młodzieŝy w wieku 6 19 lat Zbigniew Kułaga, Mieczysław Litwin, Aneta Grajda, Beata Gurzkowska, Ewelina Napieralska Nierozpoznane nadciśnienie tętnicze u mieszkańców Jaworzna Jolanta Prusek, Monika Szypuła, Tomasz Irzyniec P20 P21 Nadciśnienie wtórne Jerzy Głuszek, Jacek Lewandowski Zespół guza chromochłonnego i przyzwojaków w polskim rejestrze pheochromocytoma charakterystyka kliniczna Mariola Pęczkowska, Ilona Michałowska, Jarosław Ćwikła, Mariusz Furmanek, Hanna Janaszek-Sitkowska, Aleksander Prejbisz, Agata Kubaszek-Kornatowska, Maciej Otto, Zbigniew Szutkowski, Andrzej Kawecki, Jolanta Antoniewicz, Krzysztof Chojnowski, Dariusz Moczulski, Małgorzata Szperl, ElŜbieta Szwench, Krzysztof Sworczak, ElŜbieta Rosłonowska, Marek Kabat, Barbara Jarząb, Hartmut P.H. Neumann, Andrzej Januszewicz P22 46

5 Bezpieczeństwo i skuteczność stosowania beta-adrenolityków u chorych z nadciśnieniem tętniczym i obturacyjnym bezdechem sennym Jacek Wolf, Jacek Drozdowski, Krzysztof Czechowicz, Joanna Kanarek, Marzena Chrostowska, Robert Nowak, Marek J. Słomiński, Krzysztof Narkiewicz Oszacowanie stopnia zwęŝenia tętnicy nerkowej na podstawie pomiaru cząstkowej rezerwy przepływu nerkowego (RFFR, renal fractional flow reserve) związek z angiografią i ultrasonografią Jacek Kądziela, Adam Witkowski, Łukasz Kiliańczuk, Ewa Warchoł, Ilona Michałowska, Magdalena Januszewicz, Marek Kabat, Katarzyna Michel-Rowicka, Piotr Zieleń, Aleksander Prejbisz, Andrzej Januszewicz Nadciśnienie tętnicze w zespole tylnego dziadka do orzechów przypadki kliniczne Beata Pełka-Lalik, Krystyna Widecka P23 P24 P25 Wartość diagnostyczna delta ri w oszacowaniu istotności zwęŝenia tętnicy nerkowej związek z angiografią Ilona Michałowska, Jacek Kądziela, Magdalena Januszewicz, Barbara Pręgowska-Chwała, Łukasz Kiliańczuk, Ewa Warchoł, Aleksander Prejbisz, Piotr Zieleń, Andrzej Januszewicz, Adam Witkowski, Marek Kabat Guz chromochłonny po 85. roku Ŝycia, leczyć operacyjnie czy zachowawczo? Iwona Ciuba, Michał Słomian, Marek Maciejewski, Tomasz Romanowicz, Krzysztof Marczewski, Małgorzata Kloch-Badełek, Jerzy Wiliński, Kalina Kawecka-Jaszcz P27 P26 ZwęŜenie tętnicy nerkowej współistniejące z hiperaldosteronizmem u 77-letniej chorej rzadka przyczyna nadciśnienia tętniczego Renata Michalak, Agnieszka Jagodzińska, Mirosława Urbańska, Wojciech Zieleniewski P28 47

6 Częstość występowania obturacyjnego bezdechu sennego i innych przyczyn wtórnego nadciśnienia tętniczego u chorych z nadciśnieniem tętniczym opornym ElŜbieta Florczak, Andrzej Januszewicz, Aleksander Prejbisz, Iwona Cendrowska-Demkow, Piotr Zieleń, Marek Kabat, Paweł Śliwiński, Ewa Warchoł, Katarzyna Belka, Przemysław Bieleń, Anna Klisiewicz, Ilona Michałowska, Magdalena Januszewicz, Władysław Januszewicz, Piotr Hoffman, Andrzej Więcek, Krzysztof Narkiewicz P29 Związek między obturacyjnym bezdechem podczas snu i wczesnymi powikłaniami narządowymi u chorych z nieleczonym nadciśnieniem tętniczym pierwotnym Aleksander Prejbisz, ElŜbieta Florczak, Andrzej Januszewicz, Paweł Śliwiński, Iwona Cendrowska-Demkow, Barbara Pręgowska-Chwała, Beata Kuśmierczyk-Droszcz, Przemysław Bieleń, Magdalena Makowiecka-Cieśla, Grzegorz Kowalewski, Anna Wójcik, Magdalena Januszewicz, Ilona Michałowska, Maciej Kluk, Marek Kabat, Piotr Hoffman, Tomasz Zieliński, Tomasz Grodzicki, Kalina Kawecka-Jaszcz P30 Krótkookresowa terapia CPAP poprawia funkcję rozkurczową lewej i prawej komory u chorych z nadciśnieniem tętniczym oraz obturacyjnym bezdechem sennym Katarzyna Kunicka, Ewa Świerblewska, Jacek Wolf, Robert Nowak, Wiesława Kucharska, Leszek Bieniaszewski Aspekty metaboliczne cukrzyca, otyłość, inne Grzegorz Dzida, Tomasz Miazgowski P31 Czy istnieje związek pomiędzy ilością kolonii komórek macierzystych śródbłonka a wskaźnikiem insulinooporności u otyłych chorych z nadciśnieniem tętniczym? Paweł Bogdański, Ewa Miller-Kasprzak, Danuta Pupek-Musialik, Piotr Paweł Jagodziński P32 48

7 Nadciśnienie tętnicze a zaburzenia gospodarki lipidowej Maria Polakowska, Walerian Piotrowski P33 Ocena stęŝenia apeliny, insuliny, glukozy na czczo i wybranych parametrów antropometrycznych u młodych pacjentów z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym Agata StraŜyńska, Karolina Hoffmann, Wiesław Bryl, Danuta Pupek-Musialik P34 Czynniki ryzyka chorób układu krąŝenia u dorosłych normotensyjnych potomków pacjentów z nadciśnieniem tętniczym Magdalena Loster, Katarzyna Stolarz-Skrzypek, Agnieszka Olszanecka, Wiktoria Wojciechowska, Andrzej Sałakowski, Tomasz Grodzicki, Kalina Kawecka-Jaszcz P35 Czy rezystyna i adiponektyna mogą modulować wartości ciśnienia tętniczego u chorych z zespołem metabolicznym? Katarzyna Musialik, Jerzy Głuszek, Andrzej Pawlak Telmisartan zmniejsza nasilenie stanu zapalnego u otyłych chorych z nadciśnieniem tętniczym Małgorzata Kubik, Jerzy Chudek, Marcin Adamczak, Andrzej Więcek P36 P37 Analiza zaleŝności między spoŝyciem wapnia i magnezu aich zawartością we włosach w wybranej grupie pacjentów z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym Krzysztof Durkalec-Michalski, Joanna Suliburska, Zbigniew Krejpcio, Paweł Bogdański P38 Ocena stęŝenia interleukiny 8 i innych parametrów stanu zapalnego u pacjentów z zespołem metabolicznym Magdalena Kujawska-Łuczak, Marta Nawrocka, Monika Szulińska, Paweł Bogdański, Danuta Pupek-Musialik Problem granicznych wartości ciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieŝy w diagnostyce zespołu metabolicznego Tadeusz Nawarycz, Agnieszka Szadkowska, Lidia Ostrowska-Nawarycz P39 P40 49

8 Aspekty kliniczne nadciśnienia tętniczego Jacek Manitius, Marzena Chrostowska Nocny spadek ciśnienia tętniczego u chorych dippers moŝe pogarszać przebieg jaskry pierwotnej otwartego kąta Beata Krasińska, Małgorzata Karolczak-Kulesza, Andrzej Tykarski, Katarzyna Pawlaczyk-Gabriel, Arkadiusz Niklas, Zbigniew Krasiński, Jerzy Głuszek P41 Wpływ 12-tygodniowego treningu wytrzymałościowo-siłowego w formie nordic walking na ciśnienie tętnicze u kobiet po 60. roku Ŝycia Dorota Purzycka, Katarzyna Prusik, Piotr Włodarczyk, Zbigniew Ossowski, Michał Bohdan, Krzysztof Prusik, Tomasz Zdrojewski, Bogdan Wyrzykowski Poziom leptyny a prędkość fali tętna u kobiet z nadciśnieniem tętniczym w okresie okołomenopauzalnym Agnieszka Olszanecka, Aneta Pośnik-Urbańska, Kalina Kawecka-Jaszcz, Danuta Czarnecka P42 P43 Prędkość fali tętna jako czynnik prognostyczny u pacjentów z udarem niedokrwiennym mózgu Dariusz Gąsecki, Agnieszka Rojek, Mariusz Kwarciany, Marlena Kubach, Pierre Boutouyrie, Walenty Nyka, Stephane Laurent, Krzysztof Narkiewicz P44 Wpływ allopurinolu na wartość ciśnienia tętniczego oraz prędkość fali tętna w zaleŝności od efektu hipourykemicznego u pacjentów z nadciśnieniem leczonym Katarzyna Kostka-Jeziorny, Paweł Uruski, Andrzej Tykarski Ciśnienie tętnicze a sprawność psychiczna i funkcjonalna u osób w podeszłym wieku Anna Skalska, Jerzy Gąsowski, Tomasz Grodzicki P45 P46 50

9 Związek między symetryczną regresją ambulatoryjnego wskaźnika sztywności tętnic a wczesnymi powikłaniami narządowymi u chorych ze świeŝo wykrytym nadciśnieniem tętniczym Aleksander Prejbisz, Hanna Janaszek-Sitkowska, Katarzyna Paschalis-Purtak, Bogna Puciłowska-Jankowska, Grzegorz Kowalewski, Maciej Krzysztof Kluk, Magdalena Makowiecka-Cieśla, Iwona Cendrowska-Demkow, ElŜbieta Florczak, Ilona Michałowska, Magdalena Januszewicz, Katarzyna Michel-Rowicka, Barbara Pręgowska-Chwała, Teodor Buchner, Andrzej Januszewicz, Marek Kabat P47 Wartość ciśnienia tętniczego, spoŝycie fruktozy a stęŝenie kwasu moczowego u chorych z przewlekłą chorobą nerek bez cukrzycy Marek Kretowicz, GraŜyna Goszka, Jacek Manitius ZaleŜność zaburzeń metabolicznych oraz parametrów 24-godzinnego ABPM u chorych na nadciśnienie nondippers od porannego stęŝenia kortyzolu w surowicy Anna Brzeska, Joanna Porzezińska-Furtak, Joanna Dziwura, Tomasz Miazgowski, Krystyna Widecka P48 P49 WyŜsze wartości wskaźnika ALDO/ARO u chorych na nadciśnienie tętnicze z brakiem spadku nocnego w zakresie ciśnienia skurczowego Joanna Porzezińska-Furtak, Anna Brzeska, Joanna Dziwura, Tomasz Miazgowski, Krystyna Widecka Aspekty kliniczne nadciśnienia tętniczego Danuta Czarnecka, Anna Posadzy-Małaczyńska P50 Wpływ róŝnych parametrów ciśnienia tętniczego w nocy na stopień zaawansowania neuropatii nerwu wzrokowego oraz przepływu krwi w wybranych tętnicach gałki ocznej i oczodołu u pacjentów z jaskrą pierwotną otwartego kąta i nadciśnieniem tętniczym Beata Krasińska, Małgorzata Karolczak-Kulesza, Andrzej Tykarski, Katarzyna Pawlaczyk-Gabriel, Arkadiusz Niklas, Zbigniew Krasiński, Jerzy Głuszek P51 51

10 Dobowy profil ciśnienia oraz wybrane czynniki ryzyka sercowo- -naczyniowego u kobiet z samoistnym nadciśnieniem tętniczym w okresie okołomenopauzalnym Joanna Dziwura, Beata Pełka-Lalik, Katarzyna Iskierska, Artur Reginia, Krystyna Widecka Sztywność aorty i zjawisko fali odbitej we wczesnej fazie udaru niedokrwiennego mózgu Dariusz Gąsecki, Agnieszka Rojek, Mariusz Kwarciany, Wiesława Kucharska, Walenty Nyka, Stephane Laurent, Pierre Boutouyrie, Krzysztof Narkiewicz Etyka kliniczna w hipertensjologii, moŝliwa, potrzebna czy konieczna? Krzysztof Marczewski, Antoni Wystrychowski, Marie-Luise Gross, Eberhard Ritz, Andrzej Więcek Wpływ wartości ciśnienia tętniczego i parametrów echokardiograficznych na utrzymywanie się migotania przedsionków u pacjentów Krzysztof Rewiuk, Jerzy Gąsowski, Tomasz Grodzicki P52 P53 P54 P55 Wpływ allopurinolu na prędkość fali tętna oraz metabolizm kwasu moczowego w zaleŝności od przyjętej terapii hipotensyjnej Katarzyna Kostka-Jeziorny, Paweł Uruski Ocena wpływu wybranych parametrów biochemicznych i dobowego rytmu ciśnienia na predyspozyję do wystapienia przewlekłej choroby nerek u chorych na samoistne nadciśnienie tętnicze Artur Reginia, Joanna Dziwura P56 P57 Wpływ leczenia przeciwnadciśnieniowego na sztywność tętnic, stres ścinający i aktywność metaloproteinaz Marek Rajzer, Wiktoria Wojciechowska, Marek Klocek, Małgorzata Brzozowska-Kiszka, Kalina Kawecka-Jaszcz, Katarzyna Iskierska, Krystyna Widecka P58 52

11 Ocena zaleŝności między budową i czynnością lewej komory a VEGF i TGF-beta u pacjentów z dotychczas nieleczonym nadciśnieniem Dorota Śmigiel-Staszak, Paweł StróŜecki, Jacek Manitius P59 Naczynia Marek Rajzer, Piotr Jankowski ZaleŜne od wieku zmiany obwodowego i centralnego ciśnienia tętniczego w 5-letniej obserwacji Wiktoria Wojciechowska, Katarzyna Stolarz-Skrzypek, Tom Richart, Jitka Seidlerová, Marcin Cwynar, Lutgarde Thijs, Yan Li, Tatiana Kuznetsova, Jan Filipovsky, Tomasz Grodzicki, Kalina Kawecka-Jaszcz P60 Związek dodatniego wywiadu rodzinnego w kierunku nadciśnienia tętniczego ze stopniem zmiany parametrów oceniających sztywność tętnic w pięcioletniej obserwacji Wiktoria Wojciechowska, Katarzyna Stolarz-Skrzypek, Agnieszka Olszanecka, Magdalena Loster, Marcin Cwynar, Tomasz Grodzicki, Kalina Kawecka-Jaszcz P61 Spoczynkowa aktywność naczynioruchowa mikrokrąŝenia skórnego u chorych z maskowanym nadciśnieniem Barbara Gryglewska, Mirosław Nęcki, Marcin Cwynar, Tomasz Baron, Tomasz Grodzicki P62 Aortalna prędkość fali tętna nowy marker powikłań sercowo-naczyniowych u dzieci z przewlekłą chorobą nerek? Marcin Zaniew, Dorota DroŜdŜ, Dariusz Runowski, Andrzej Blumczyński, BoŜena Jachimiak Sztywność aorty podczas stosowania perindoprylu/indapamidu u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą typu 2 w czasie 6-letniej obserwacji Marek Klocek, Kalina Kawecka-Jaszcz P63 P64 53

12 Rokowanie wczesne u pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym z uniesieniem odcinka ST i nadciśnieniem tętniczym Iwona Gorczyca-Michta, Paweł Salwa, Beata WoŜakowska-Kapłon ZaleŜność pomiędzy stęŝeniem cystatyny C a sztywnością tętnic u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym Joanna Pollak P65 P66 Dysfunkcja sródbłonka i wczesne zmiany naczyniowe u młodych dorosłych po zakończeniu leczenia ostrej białaczki limfoblastycznej w dzieciństwie Joanna Sulicka, Magdalena Strach, Izabella Kierzkowska, Aleksander Kwater, Krzysztof Rewiuk, Magdalena Ćwiklińska, Barbara Gryglewska, Walentyna Balwierz, Tomasz Grodzicki P67 Czy stosowanie leków sercowo-naczyniowych wywiera wpływ na parametry przepływu mózgowego w ocenie przekrojowej? Aleksander Kwater, Jerzy Gąsowski, Tomasz Grodzicki P68 Częstsze występowanie nadciśnienia tętniczego w grupie chorych niewykazujących odwrócenia remodelingu lewej komory po wdroŝeniu terapii resynchronizującej Danuta Czarnecka, Wiktoria Wojciechowska, Jerzy Wiliński, Małgorzata Kloch-Badełek, Marek Jastrzębski, Bogumiła Bacior, Kalina Kawecka-Jaszcz RóŜne Barbara Gryglewska, Beata Sulikowska P69 Wpływ neuromodulacji układu autonomicznego na gospodarkę wodno-elektrolitową u szczurów z nadciśnieniem tętniczym według modelu DOCA-NACL Agata Ziomber, Anke Dahlmann, Agnes Machnik, Peter Dietsch, Hubertus Wagner, Piotr Thor, Valerio Cigaina, Jens Titze P70 54

13 Wzrost aktywności układu współczulnego u palących chorych z nadciśnieniem tętniczym Dagmara Hering, Wiesława Kucharska, Tomas Kara, Virend K. Somers, Krzysztof Narkiewicz Wpływ treningu wolnego oddychania na profil oddechowy i autonomiczny układ nerwowy u chorych z przewlekłą niewydolnością serca Katarzyna Styczkiewicz, Aleksander Kusiak, Danuta Czarnecka, Kalina Kawecka-Jaszcz Analiza sposobu Ŝywienia pacjentów z nadciśnieniem tętniczym pierwotnym w odniesieniu do zaleceń diety DASH Alicja Kucharska, Danuta Gajewska, Joanna Niegowska Ciśnienie tętnicze, wybrane parametry antropometryczne i cechy stylu Ŝycia wśród młodzieŝy z miasta i wsi Karolina Hoffmann, Wiesław Bryl, Agata StraŜyńska, Danuta Pupek-Musialik Objawy patologii w EKG spoczynkowym u chorych z nadciśnieniem tętniczym operowanych z powodu raka jelita grubego Renata Chrzan, Marek Rząca, Wojciech Witkiewicz P71 P72 P73 P74 P75 Ocena stęŝenia homocysteiny u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym Paweł Bogdański, Katarzyna Musialik, Monika Szulińska P76 Zdrowa komunikacja jak rozmawiać i motywować pacjentów do przestrzegania zaleceń lekarskich? Zbigniew Kowalski Dieta w nadciśnieniu. Co pacjenci cierpiący na nadciśnienie tętnicze hospitalizowani z powodów chirurgicznych wiedzą o diecie w tej chorobie? Renata Chrzan, Tomasz Kulpa P78 P77 55