Elbląska Biblioteka Cyfrowa największa w regionie, jedna z największych w Polsce

Transkrypt

1 Elbląska Biblioteka Cyfrowa największa w regionie, jedna z największych w Polsce W roku 2008 rozpoczęto w Bibliotece Elbląskiej im. C. Norwida działania związane z digitalizacją i prezentacją zbioru zabytkowego Biblioteki Elbląskiej. Powstała pracownia digitalizacji oraz 2 elektroniczne katalogi historii i kultury miasta Elbląga: Elbląska Biblioteka Cyfrowa prezentująca zbiory po zeskanowaniu oraz Elbląski Wortal Historyczny oferujący opracowania tychże zbiorów. Dziś Elbląska Biblioteka Cyfrowa jest największą biblioteką cyfrową w województwie warmińsko-mazurskim i dziewiątą w Polsce pod względem ilości dostępnych publikacji. Posiada: - 3 specjalistyczne skanery (Zeutschell OS A1, Zeutschell OS A2, QIDENUS MASTERED A2 400 dpi z kołyską typu V), - urządzenia do bezpiecznego przechowywania danych o łącznej pojemności ponad 120 TB (zbiory udostępniane są za pośrednictwem oprogramowania dlibra dla bibliotek cyfrowych zainstalowanego na 2 wydajnych serwerach). Specjalistyczny skaner QIDENUS MASTERED A2 zakupiony w ramach Wieloletniego Programu Rządowego KULTURA+ umożliwi dalszą digitalizację unikatowych w skali kraju i Europy zbiorów zabytkowych należących do naszego miasta, w tym m.in. zbioru XVIIwiecznych poloników, których tematyka dotyczy głównie historii, teologii, prawa i politologii, są też pojedyncze druki z matematyki, medycyny, zielniki, kalendarze. Na szczególną uwagę zasługują tu pozycje związane z Elblągiem i okolicami za sprawą swoich twórców, którymi byli m. in. Jan Amos Comenius (Komeński) wybitny czeski pedagog i myśliciel, przebywający w Elblągu w latach , Joachim Pastorius ( ) historyk, medyk, poeta, wykładający przez pewien czas w Elbląskim Gimnazjum, rektor tegoż gimnazjum Jan Mylius ( ) czy też poeta, twórca epigramatów Fryderyk Zamehl. QIDENUS MASTERED A2 - skaner półautomatyczny z kołyską typu V Przeznaczenie: Urządzenie zaprojektowane do digitalizacji dużej ilości zbiorów. Jest to czwarty skaner w Bibliotece Elbląskiej przeznaczony do digitalizacji zbiorów zabytkowych, ale pierwszy umożliwiający skanowanie zbiorów o niepełnym kącie rozwarcia, przeciwdziałający ich deformacji w trakcie procesu digitalizacji. Jest to również pierwszy skaner półautomatyczny. Skanowanie w trybie półautomatycznym cechuje: - działanie bez konieczności naciskania jakichkolwiek przycisków - system zabezpieczeń umożliwiający zatrzymanie pracy w każdym momencie kontrolowany przez system fotokomórek lub barier świetlnych - automatycznie podnoszona i opuszczana szyba - automatyczne wykonywanie skanu (zdjęcia) W urządzeniu zastosowano ruchomą płytę szklaną, wykonana z prawdziwego szkła, służącą do dociśnięcia stron książek do szalek (jednocześnie przez docisk następuje wyprostowanie stron). Siłę docisku można regulować. Płyta jest wykonana ze szkła hartowanego, aby zapewnić maksymalną trwałość i laminowana specjalną warstwą antyrefleksyjną, aby uzyskać wysokiej jakości obrazy.

2 Oświetlenie jest zbudowane z diod LEDowych, które umożliwiają uzyskanie równomiernego oświetlenia na całej powierzchni szalek. Światło LEDowe jest także bardzo długowieczne oraz delikatne dla oczu użytkownika skanera jak i dla skanowanych książek. Pozostałe cechy skanera: Format A2 (maksymalne wymiary skanowanych zbiorów) Otwarta książka: 600mm x 440mm // strona: 300mm x 440mm Rozdzielczość optyczna 400dpi Od roku 2008 Elbląska Biblioteka Cyfrowa zrealizowała 3 projekty digitalizacyjne i jest w trakcie realizacji kolejnego: 1. Elektroniczny System Informacji Biblioteki Elbląskiej Dotacja Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego; zł - Mecenat 2008 Termin realizacji: 1 kwiecień - 31 grudzień 2008 r. Celem projektu było wdrożenie systemu informatycznego, ułatwiającego dostęp do uporządkowanej informacji zawartej w unikatowych w skali kraju zbiorach Biblioteki Elbląskiej. Wdrożony system dlibra pozwala udostępniać poprzez interfejs www zasoby biblioteki w formie elektronicznej. Dla celów promocyjnych zgromadzonego materiału został zmontowany film zachęcający do korzystania z bogatego materiału źródłowego BE, jak również film instruktażowy efektywnego korzystania z katalogu. 2. Rozbudowa Elektronicznego Systemu Informacji Biblioteki Elbląskiej. Utworzenie elektronicznego katalogu prasy regionalnej od 1800 roku do 1941 roku Dotacja Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zł - Mecenat 2009 Termin realizacji: r. Projekt dotyczył procesu digitalizacji zasobów prasowych od roku 1800 do 1941 roku znajdujących się w posiadaniu biblioteki, o dużej wartości poznawczej, źródłowej i historycznej. 3. Rozbudowa infrastruktury Elbląskiej Biblioteki Cyfrowej Dofinansowanie MKiDN zł. Okres realizacji r. Rozbudowa infrastruktury digitalizacyjnej Biblioteki Elbląskiej, w ramach której od roku 2008 funkcjonuje pracownia digitalizacji pod nazwą Elbląska Biblioteka Cyfrowa. Rozbudowa miała ścisły związek z zakupem urządzeń niezbędnych do masowego przechowywania i udostępniania danych - serwer do systemu Libra, serwery dyskowe, zasilacze UPS, switch i klimatyzator. 4. We wrześniu 2013 rozpoczęto realizację zadania o nazwie Rozwój Elbląskiej Biblioteki Cyfrowej, w ramach Wieloletniego Programu Rządowego KULTURA+, polegającego na digitalizacji i udostępnianiu zasobów kultury i dziedzictwa narodowego oraz tworzeniu infrastruktury technicznej dla zasobów cyfrowych. Skaner QIDENUS MASTERED A2 został

3 zakupiony właśnie w ramach tego projektu. Dzięki jego zakupowi możliwa będzie digitalizacja najcenniejszych zbiorów zabytkowych, należących do naszego miasta. Tego typu skanery znajdują się tylko w Bibliotece Narodowej oraz Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Łódzkiego. Na realizację projektu przyznano dotację ze środków PW Kultura zł, w tym zł na koszty bieżące oraz zł na koszty inwestycyjne. Zbiór, który poddawany będzie digitalizacji to 160 vol. XVII-wiecznych poloników, których tematyka dotyczy historii, teologii, prawa i politologii, są też druki z matematyki i medycyny. Działania podejmowane w projekcie są komplementarną część procesu digitalizacji i bezpłatnego udostępniania, unikatowych w skali kraju i międzynarodowym, obiektów cyfrowych Narodowego Zasobu Bibliotecznego o wysokiej wartości naukowej i poznawczej. Ciekawostki i inne ważne informacje, dotyczące Elbląskiej Biblioteki Cyfrowej: W październiku 2008 roku Elbląska Biblioteka Cyfrowa przystąpiła do Federacji Bibliotek Cyfrowych. Federacja Bibliotek Cyfrowych pozwala na przeszukiwanie udostępnianych w Internecie zbiorów kilkuset polskich instytucji nauki i kultury. Jest to w sumie ponad 1,5 miliona różnorodnych, wartościowych obiektów cyfrowych dostępnych on-line - dla każdego, z dowolnego miejsca i o dowolnej porze. Zbiory zabytkowe Biblioteki Elbląskiej można przeszukiwać za pośrednictwem Europeany (od grudnia 2009 roku). Europeana to wspólny punkt dostępu do zbiorów i katalogów o księgach bibliotek, archiwów i muzeów w całej Europie, który umożliwia użytkownikom znalezienie cyfrowych dzieł kultury udostępnionych przez organizacje kulturalne w całej Unii Europejskiej. Elektroniczne katalogi historii i kultury miasta Elbląga: Elbląski Wortal Historyczny oraz Elbląska Biblioteka Cyfrowa zostały zarejestrowane w kilkunastu polskich oraz zagranicznych wyszukiwarkach i katalogach w celu zwiększenia zasięgu przeszukiwania zbiorów. Na stronie oficjalnego serwisu internetowego miasta Elbląga ( znajduje się baner odsyłający do Elbląskiego Wortalu Historycznego. Rubryka Dawno temu w Elblągu prezentowana na stronach Elbląskiej Gazety Internetowej Portel.pl bazuje na zdigitalizowanych czasopismach regionalnych, a pod każdą publikacją znajduje się dopisek ze zdigitalizowanych zasobów Biblioteki Elbląskiej wraz z linkiem do stron Elbląskiej Biblioteki Cyfrowej. Od sierpnia 2010 roku prowadzony jest profil działu na Facebooku, gdzie umieszczane są krótkie informacje, pochodzące ze zdigitalizowanych zbiorów, odnoszące się m.in.: do aktualnych wydarzeń, a pod każdą informacją znajduje się link do wersji cyfrowej omawianej publikacji. Ponadto część informacji z profilu działu umieszczanych jest na profilu Biblioteki Elbląskiej. Zeskanowano większość dokumentów życia społecznego, będących w posiadaniu Biblioteki Elbląskiej im. C. Norwida (obecnie trwają prace na ich opracowaniem i umieszczeniem

4 w sieci). Po ich opublikowaniu będziemy sukcesywnie informować na łamach lokalnych mediów. Zeskanowano też większość zbiorów dotyczących elbląskiej Solidarności (również trwają prace nad ich opracowaniem i umieszczeniem w sieci). W roku 2014 planowana jest digitalizacja czasopism regionalnych powojennych. Dział Elbląska Biblioteka Cyfrowa współpracuje również z innymi instytucjami. Od 2011 roku z Wolnymi Lekturami (serwis udostępnia bezpłatnie literaturę w formie cyfrowej). Znajdują się na stronach Wolnych Lektur logo oraz odsyłacze do Biblioteki Elbląskiej. Współpracuje również m.in. z: wolną biblioteką druków muzycznych udostępnianych na zasadach Public Domain (IMSLP / Petrucci Music Library), Narodowym Centrum Kultury (digitalizacja "Kultury Współczesnej").

5 Statystyki dotyczące Elbląskiej Biblioteki Cyfrowej: Federacja Bibliotek Cyfrowych ( dostępnych publikacji; 108 bibliotek cyfrowych współtworzonych przez 327 instytucji) (stan na ) W tym zestawieniu plasujemy się na 9 miejscu pod względem liczby dostępnych publikacji: ( Elbląska Biblioteka Cyfrowa (statystyki są ogólnodostępne na stronach katalogu) Liczba publikacji: (stan na ) Liczba plików publikacji: (stan na ) Łączna liczba czytelników od dnia do : Łączna liczba wyświetlonych publikacji od dnia do : Elbląski Wortal Historyczny Liczba artykułów: 244 (stan na ) Liczba opisów publikacji: 8010 (stan na )

6 Dane demograficzne - wg Google Analytics:

7