Analiza sk³adników aktywnych materia³u dowodowego zabezpieczonego w przypadkach narkomanii, z udzia³em amfetamin i przetworów konopi
|
|
- Tadeusz Wysocki
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ARCH. MED. S D. KRYM., 2006, LVI, PRACE ORYGINALNE Roman Wachowiak, Bogna Strach Analiza sk³adników aktywnych materia³u dowodowego zabezpieczonego w przypadkach narkomanii, z udzia³em amfetamin i przetworów konopi Analysis of active components of evidence materials secured in the cases of drugs abuse associated with amphetamines and cannabis products Z Katedry i Zak³adu Medycyny S¹dowej Akademii Medycznej im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu Kierownik: prof. dr hab. med. Z. Przybylski Praca uwzglêdnia aktualne mo liwoœci wykorzystania skutecznych fizykochemicznych metod badawczych (izolacji, krystalizacji, ustalenia zakresów temperatur topnienia, TLC, GLC i spektrofotometrii UV), przydatnych w obiektywnej i wiarygodnej analizie jakoœciowo-iloœciowej najczêœciej nadu ywanych narkotyków. Opracowane warunki analizy jakoœciowo-iloœciowej dotycz¹ aktywnych substancji zawartych w zabezpieczonych materia- ³ach dowodowych zawieraj¹cych: siarczan amfetaminy, chlorowodorek metyloamfetaminy i 3,4-metylenodioksymetyloamfetaminy (MDMA, Ecstasy) oraz D 9 -tetrahydrokannabinolu (D 9 -THC) sk³adnika aktywnego preparatów cannabis (marihuana, haszysz). Przydatnoœæ wyników badañ fizykochemicznych materia³u dowodowego dla celów opiniodawczych jest przedmiotem szczegó³owej interpretacji toksykologiczno-s¹dowej. The study takes advantage of the presently available effective physicochemical methods (isolation, crystallization, determination of melting point, TLC, GLC and UV spectrophotometry) for an objective and reliable qualitative and quantitative analysis of frequently abused drugs. The authors determined the conditions for qualitative and quantitative analysis of active components of the secured evidence materials containing amphetamine sulphate, methylamphetamine hydrochloride, 3,4-me-tylenedioxymethamphetamine hydrochloride (MDMA, Ecstasy), as well as D 9 -tetrahydrocannabinol (D 9 -THC) as an active component of cannabis (marihuana, hashish). The usefulness of physicochemical tests of evidence materials for opinionating purposes is subject to a detailed forensic toxicological interpretation. S³owa kluczowe: materia³ dowodowy, pochodne amfetaminy, D 9 -tetrahydrokannabinol, analiza jakoœciowo-iloœciowa Key words: evidence materials, amphetamine derivatives, D 9 -tetrahydrocannabinol, qualitative and quantitative analysis WPROWADZENIE Zgodnie z wymaganiami Ustawy o Przeciwdzia³aniu Narkomanii (Dz.U. Nr 75, poz. 487 z dnia ) i jej nowelizacji (Dz.U. Nr 179, poz i 1485 z dnia ) [16], racjonalne postêpowanie administracyjno-karne i orzekanie w stosunku do przestêpczego dzia³ania producenta czy dystrybutora, wymaga odpowiednich badañ fizykochemicznych zabezpieczonego materia³u dowodowego. Z danych statystycznych Zak³adu Medycyny S¹dowej w Poznaniu i innych placówek wynika, e istnieje aktualnie du e zapotrzebowanie na przeprowadzanie tego typu badañ ze szczególnym uwzglêdnieniem identyfikacji amfetamin (amfetamina AM, metylenodioksymetyloamfetamina MDMA, metyloamfetamina MAM) oraz surowców konopi (marihuana, haszysz). Czêstotliwoœæ analizowania poszczególnych materia³ów dowodowych w ostatnich latach przedstawia tab. I.
2 252 Roman Wachowiak, Bogna Strach Nr 4 Tabela I. Materia³ dowodowy analizowany w Zak³adzie Medycyny S¹dowej w Poznaniu w latach Table I. Evidence materials analyzed in The Department of Forensic Medicine in Poznañ in Badany materia³ examined material ziele konopi, haszysz marihuana, hashish amfetamina amphetamine MDMA metyloamfetamina metamphetamine LSD grzybki halucynogenne hallucinogenic mushrooms heroina heroin 2 opiaty opioids kokaina cocaine Problem opiniodawczy dotyczy w³aœciwej kwalifikacji i rozró nienia surowca pochodz¹cego z krajowego ziela konopi siewnej (Cannabis sativa), tzw. odmiany w³óknistej zawieraj¹cej do 0,2 % D 9 -tetrahydrokannabinolu (D 9 -THC), od odmiany ziela konopi indyjskiej (Cannabis indica) zawieraj¹cej powy ej 0,2 % sk³adnika aktywnego w suchej masie surowca [16]. Podobne rozwi¹zania dotycz¹ rutynowych badañ identyfikacyjnych skutecznej kontroli jakoœciowo-iloœciowej handlowych preparatów amfetamin z dominuj¹cym udzia³em siarczanu amfetaminy (dystrybucja w postaci proszku) oraz MDMA (tabletki). Wykorzystuj¹c ró norodnoœæ w³aœciwoœci fizykochemicznych analizowanych substancji aktywnych opracowano odpowiednie metody analityczne dostosowane równoczeœnie do mo liwoœci aparaturowych zainteresowanych jednostek badawczych i opiniodawczych. ANALIZA AMFETAMINY I JEJ POCHODNYCH W MATERIALE DOWODOWYM Materia³ i metody Dostêpna w Polsce w nielegalnym obrocie amfetamina wystêpuje w postaci soli (najczêœciej siarczanu). Jako sk³adniki towarzysz¹ce (zafa³szowania) w materia³ach dowodowych spotyka siê czêsto wêglowodany (mono-, disacharydy, skrobia) oraz tzw. leki obojêtne (kofeina, paracetamol, efedryna). Podstawowym kryterium identyfikacji aktywnego zwi¹zku chemicznego zawartego w postaci handlowej podlegaj¹cej nielegalnej dystrybucji jest jego analiza po uprzedniej izolacji. Odpowiednio ukierunkowana izolacja zwi¹zku psychoaktywnego z tabletki czy proszku pozwala na otrzymanie postaci krystalicznej, której identyfikacja mo e byæ przeprowadzona z zastosowaniem typowych metod fizykochemicznych. Wzorzec siarczanu amfetaminy uzyskano z Biura United Nation, Division of Narcotic Drug Vienna, Austria a czyst¹ postaæ MDMA (chlorowodorku 3,4-metylenodioksymetyloamfetaminy) pozyskano na drodze krystalizacji z materia³ów dowodowych. Otrzymywanie czystej postaci siarczanu amfetaminy z materia³ów dowodowych Proszek deklarowany jako siarczan amfetaminy rozpuszczono w wodzie a nastêpnie doprowadzono do ph 13 przy pomocy 6 M NaOH. Roztwór po alkalizacji ekstrahowano trzykrotnie dichlorometa-
3 Nr 4 ANALIZA SK ADNIKÓW AKTYWNYCH AMFETAMINY I KONOPI 253 nem. Po oddestylowaniu i wysuszeniu w strumieniu azotu pozosta³oœæ rozpuszczono w jak najmniejszej iloœci metanolu. W celu wytr¹cenia krystalicznej postaci siarczanu amfetaminy do wydzielenia wolnej zasady dodawano w nadmiarze kroplami stê onego kwasu siarkowego (96 %). Otrzymany wytr¹cony bia³y osad, po dekantacji i przemyciu metanolem wysuszono do sta³ej masy (w pró ni) i poddano analizie elementarnej. Badanie temperatury topnienia otrzymanego siarczanu amfetaminy wykonane na aparacie Boetiusa wykaza³o 328 C (z rozk³adem) i by³o zgodne z danymi z piœmiennictwa [4, 9]. Otrzymywanie krystalicznej postaci chlorowodorku 3,4- metylenodioksymetyloamfetaminy z materia³ów dowodowych (tabletki) W procesie izolacji wykorzystano dobr¹ rozpuszczalnoœæ chlorowodorku MDMA w dobranym uk³adzie rozpuszczalników (eter dietylowy:izopropanol 1:1), warunkuj¹cym szybk¹ krystalizacjê po oziêbieniu. Tabletki deklarowane jako 3,4-metylenodioksyamfetamina po rozkruszeniu zadano mieszanin¹ eteru dietylowego i izopropanolu (1:1), a nastêpnie ogrzano na ³aŸni wodnej. Roztwór po przes¹czeniu od masy tabletkowej pozostawiono do krystalizacji w temperaturze lodówki (± 4 C). Badanie temperatury topnienia otrzymanej krystalicznej postaci 3,4-metylenodioksymetyloamfetaminy w postaci chlorowodorku wykonane na aparacie Boetiusa wykaza³o zakres C i by³o zgodne z danymi z piœmiennictwa [9, 12]. Analiza jakoœciowa amfetamin metod¹ chromatografii cienkowarstwowej TLC Metoda chromatografii cienkowarstwowej jest jednym z najszybszych a zarazem najprostszych i wiarygodnych postêpowañ analitycznych, mo liwych do przeprowadzenia praktycznie w ka dym laboratorium. Rozdzia³ amfetamin przeprowadzono na p³ytkach Kiesselgel 60 F 254 firmy Merck, z zastosowaniem fazy ruchomej octan etylu:metanol:amoniak (8,5:1,0:0,5). Na p³ytkê nanoszono po 0,1 ml 1 % ekstraktów etanolowych roztworów badanych zwi¹zków. Po rozwiniêciu i wysuszeniu chromatogramu dokonano identyfikacji badanych zwi¹zków w œwietle lampy UV d³ugoœci fali 254 nm, a nastêpnie plamy rozdzielonych zwi¹zków wywo- ³ano przy pomocy 1 % roztworu Fast Black K w wodzie (tab. II). Analiza iloœciowa amfetamin metod¹ spektrofotometryczn¹ Pomiary wykonano na spektrofotometrze SPE- CORD UV/VIS Carl-Zeiss Jena z kuwetami kwantowymi o gruboœci 1 cm. Analizê iloœciow¹ najczêœciej spotykanych soli amfetamin, po uprzednim wykluczeniu obecnoœci innych zwi¹zków interferuj¹cych w ich oznaczaniu w materiale dowodowym, przeprowadzono metod¹ spektrofotometryczn¹, przy wybranych analitycznych d³ugoœciach fal: l = 260 nm dla AM i MAM oraz l = 290 nm dla MDMA. Zale noœæ Ab(f) = c (mg/ml) ustalono podczas badañ odpowiednio rozcieñczonego roztworu podstawowego zawieraj¹cego wzorzec siarczanu AM i chlorowodorku MAM (c = 1 mg/ml), a dla chlorowodorku MDMA (c = 0,1 mg/ml). Badane roztwory podstawowe i kalibracyjne siarczanu amfetaminy (zakres 0,1-1 mg/ml) wykonano w 0,1 M wodnym HCl, a w przypadku chlorowodorku metyloamfetaminy (zakres 0,125-0,5 mg/ml) i chlorowodorku MDMA (zakres 0,1-1,0 mg/ml) do rozcieñczeñ u yto alkoholu etylowego 99,8 %. Analiza iloœciowa materia³u dowodowego siarczan amfetaminy proszek Odwa ono 10 mg badanego preparatu i po umieszczeniu w kolbie miarowej o objêtoœci 10 ml i rozpuszczono w 0,1 M wodnym roztworze HCl. Po przes¹czeniu roztwór analizowano spektrofotometrycznie przy analitycznej d³ugoœci fali, wobec 0,1 M HCl jako próby odniesienia. W rutynowym postêpowaniu zawartoœæ procentow¹ siarczanu amfetaminy obliczono ze wzoru na podstawie równoleg³ego pomiaru absorbancji wzorcowego roztworu siarczanu amfetaminy (0,5 mg/ml): Abbad. 100 C% = 0.01 Ab Ab bad absorbancja badanego roztworu amfetaminy; Ab wz absorbancja wzorcowego roztworu amfetaminy. chlorowodorku 3,4-metylenodioksymetyloamfetaminy (MDMA) tabletki Odwa ono dok³adnie 10 mg (0,01 g) masy roztartych w moÿdzierzu tabletek, dla których ustalono œredni¹ masê tabletki. Odwa kê po umieszczeniu w kolbie 100 ml uzupe³niono etanolem do kreski. Po ³agodnym wytrz¹saniu (± 2 min) przes¹czono i poddano analizie spektrofotometrycznej. Zawartoœæ MDMA w tabletce mo na obliczyæ poprzez porównanie wartoœci absorpcji roztworu wzorcowego z ustalon¹ wartoœci¹ absorbancji próby badanej, zgodnie ze wzorem: wz
4 254 Roman Wachowiak, Bogna Strach Nr 4 C MDMA/ tab. mg C = wz Abbad. x A M wz m. tab. C wz stê enie wzorca MDMA (mg/ml); Ab bad absorbancja próby badanej zawieraj¹cej MDMA; M odwa ka próby badanej; Ab wz absorpcja roztworu wzorcowego MDMA, x œrednia masa tabletki. ANALIZA D 9 -TETRAHYDROKANNABINOLU W MATERIALE DOWODOWYM Materia³ i metody Analiza jakoœciowa D 9 -THC metod¹ chromatografii cienkowarstwowej TLC Rozdzia³ przeprowadzono na p³ytkach Kiesselgel 60 F 254 firmy Merck, z zastosowaniem fazy ruchomej n-heksan:eter dietylowy (4:1). Na p³ytkê nanoszono po 0,1 ml 1 % ekstraktów n-heksanowych roztworów badanych zwi¹zków (fajki, lufki szklane p³ukano kilkakrotnie niewielk¹ iloœci¹ n-heksanu). Po rozwiniêciu i wysuszeniu chromatogramów dokonano wizualizacji rozdzielanych zwi¹zków w œwietle lampy UV przy d³ugoœci fali 254 nm, które nastêpnie wywo³ano przy u yciu 1 % roztworu Fast Blue w wodzie. Analiza iloœciowa D 9 -THC metod¹ chromatografii gazowej Oznaczanie D 9 -tetrahydrokannabinolu w materiale dowodowym wykonano metod¹ chromatografii gazowej, po uprzednim sililowaniu za pomoc¹ N,O-bis-trimetylosililotrifluoroacetamidu (BSTFA), z u yciem kolumny kapilarnej RTX 5 i detektora typu FID. Analizê przeprowadzono w programie temperaturowym: 100 C (1 min) R 30 C/min 175 C R 6 C/min 240 C (12 min) przy temperaturze komory nastrzykowej oraz detektora 250 C. Wykonanie oznaczenia: Badany surowiec (materia³ dowodowy ± 0,1 g) poddano trzygodzinnej maceracji n-heksanem (2,5 ml) a nastêpnie kolejnej ekstrakcji n-heksanem (2,5 ml), a z otrzymanego ekstraktu pobrano 0,1 ml i po odparowaniu w strumieniu azotu, poddano procesowi derywatyzacji przy pomocy 0,1 ml roztworu 1 % chlorotrimetylosilanu w bis-(trimetylsilyl)trifluor w temperaturze 80 C (30 min). Krzyw¹ kalibracji A(f) = c wykonano z roztworu podstawowego (c = 5 mg/ml D 9 -tetrahydrokannabinolu w etanolu). Z roztworu podstawowego przygotowano odpowiednie rozcieñczenia zgodne z ustalonym zakresem kalibracji (0,08-1,2 mg/ml), przydatnym do oznaczania sk³adnika aktywnego w zabezpieczanych materia³ach dowodowych. Ustalone dodatkowe parametry kalibracyjne wykaza³y odpowiednio: wspó³czynnik korelacji R 2 = 0,999, oznaczalnoœæ D 9 -THC 0,01mg/ml; wartoœæ procentowego odchylenia standardowego s r 1,55 %. Przyk³adowy rozdzia³ chromatograficzny analizowanego D 9 -THC jako sililowej pochodnej i pozosta³oœci ekstraktu otrzymanego z materia³u dowodowego przedstawiono na rysunku 1. WYNIKI I DYSKUSJA Rodzaj zabezpieczonych materia³ów dowodowych przekazywanych do badañ toksykologicznych ulega okresowym zmianom fluktuacyjnym i jest uwarunkowany g³ównie zró nicowanym popytem potencjalnych odbiorców, jak równie mo liwoœciami poda y proponowanej przez nielegalnych dilerów. Profil zleceñ realizowanych w latach w ZMS w Poznaniu, przedstawiony w tabeli I, wskazuje na dominuj¹cy udzia³ preparatów Cannabis i pochodnych amfetaminy, które aktualnie s¹ dominuj¹cym przedmiotem rutynowych badañ analitycznych. Zgodnie z piœmiennictwem, opracowanie efektywnych metod analizy jakoœciowo-iloœciowej przydatnych w obiektywnej i wiarygodnej analizie jakoœciowo-iloœciowej materia³ów dowodowych, dotyczy³o najczêœciej nadu ywanych narkotyków: siarczanu amfetaminy, 3,4-metylenodioksymetyloamfetaminy (MDMA, Ecstasy) [5, 10, 12, 13, 16, 17] oraz D 9 - -tetrahydrokannabinolu aktywnego sk³adnika przetworów konopi marihuany i haszyszu [1, 2, 3, 6, 7, 8, 11, 14, 15]. W ukierunkowanych badaniach zwrócono uwagê na mo liwoœæ wykorzystania ró nych technik analitycznych oraz podstawowe wyposa enie aparaturowe poszczególnych jednostek badawczych. W analizie jakoœciowej amfetamin zastosowano klasyczn¹ izolacjê zwi¹zku psychoaktywnego z tabletki czy proszku, a otrzyman¹ postaæ krystaliczn¹ o wysokim stopniu czystoœci badano przy u yciu typowych metod fizykochemicznych takich jak temperatura topnienia czy okreœlenie sk³adu elementarnego pierwiastków tworz¹cych. Otrzymane wyniki rutynowych badañ zebrano w tab. II. Alternatywn¹ metod¹ przydatn¹ w analizie jakoœciowej amfetamin, weryfikuj¹c¹ jednoczeœnie obecnoœæ dodawanych czêsto zafa³szowañ, zanieczysz-
5 Nr 4 ANALIZA SK ADNIKÓW AKTYWNYCH AMFETAMINY I KONOPI 255 czeñ w postaci tzw. leków obojêtnych (paracetamol, kofeina, efedryna), mo e byæ metoda chromatografii cienkowarstwowej. Efekt rozdzia³u badanych zwi¹zków, determinowany zró nicowanymi wartoœciami R f na chromatogramach oraz wyniki barwnych reakcji zwi¹zków aktywnych i ich potencjalnych zafa³szowañ po wywo³aniu przedstawiono w tabeli II. Tabela II. Parametry analizy jakoœciowo-iloœciowej badanych pochodnych amfetaminy oraz ocena statystyczna kalibracji. Table II. Parameters of qualitative and quantitative analysis of examined amphetamine derivatives as well as statistic evaluation of calibration range. Nazwa badanego Analiza jakoœciowa Badania fizykochemiczne Analiza iloœciowa - spektrofotometria UV zwi¹zku chromatografia Physico chemical analysis Quantitative analysis UV Examined cienkowarstwowa spectrophotometry compound Qualitative analysis TLC Temperatura Analiza topnienia C elementarna [%] Zakres Wzglêdne Wspó³czynnik Rf* UV Fast Melting Elemental kalibracji procentowe korelacji R x 254 nm Black K point C analysis [mg/ml] odchylenie Correlation 100 l [nm] standardowe coefficient Obliczona Oznaczona range of Standard Calculate found calibration deviation Siarczan 64 Wygaszenie Ró owa 328 C 58,67 58,47 0,1 1,0 3,81 0,9852 amfetaminy fluorescencji pink z rozk³adem N 7,60 7,60 l = 260 Amphetamine (ciemna with H 7,66 7,99 sulfate plama) decomposition (C 9 H 13 N) 2 H 2 SO 4 expire of fluorescence (black spot) Chlorowodorek 58 Wygaszenie Pomarañ ,125-0,500 6,80 0,9447 Metyloamfetaminy fluorescencji czowa l = 260 Metamphetamine expire of orange hydrochloride fluorescence C 10 H 15 N:HCl MDMA 60 Wygaszenie Pomarañ C 57,52 57,46 0,005-0,075 2,82 0,9855 Methylendioxy- fluorescencji czowa N 6,09 6,08 l = 290 -metamphetamine expire of orange H 7,02 7,02 hydrochloride fluorescence C 11 H 15 NO 2 :HCl * wartoœci Rf najczêœciej spotykanych zafa³szowañ: efedryna 43, paracetamol 74, kofeina 77, ostatnio notowano tak e obecnoœæ mcpp (chlorofenylopiperazyna). * Rf values of most frequently noted falsification: ephedrine 43, paracetamol 74, caffeine 77, recently 1-(m-chlorophenyl)piperazine was noted. Wystêpowanie charakterystycznych widm absorpcji amfetamin oraz wysokie wspó³czynniki absorpcji przy wybranych, analitycznych d³ugoœciach fal (amfetamina l = 260 nm, metyloamfetamina l = 260 nm, MDMA l = 290 nm), umo liwia ich analizê iloœciow¹, przydatn¹ w badaniach materia³u dowodowego. Podstawowym warunkiem zastosowania metody spektrofotometrycznej do analizy iloœciowej amfetamin jest wynik analizy jakoœciowej potwierdzaj¹cy jej czystoœæ i równoczeœnie wykluczenie obecnoœci innych zwi¹zków (zafa³szowañ) w badanym materiale dowodowym. Zakresy kalibracji oraz wybrane parametry kalibracyjne: oznaczalnoœæ, wzglêdne procentowe odchylenie standardowe S r dla opracowanych metod zebrano w tab. II. W przypadku stwierdzenia w badanym materiale dowodowym obecnoœci zanieczyszczeñ organicznych w postaci tzw. innych leków metod¹ z wyboru w analizie iloœciowej amfetamin s¹ inne metody chromatograficzne (GLC, GC-MS, HPLC). Zgodnie z polskim ustawodawstwem za produkt narkotykowy uznawany jest surowiec z rodzaju Cannabis zawieraj¹cy powy ej 0,2 % D 9 -tetrahydrokannabinolu. W badaniach jakoœciowych D 9 -tetrahydrokannabinolu mo na z powodzeniem zastosowaæ metodê chromatografii cienkowarstwowej. Do badañ iloœciowych wykorzystano metodê chromatografii gazowej po uprzedniej derywatyzacji oznaczanego zwi¹zku. Koniecznoœæ oznaczania sk³adnika aktywnego D 9 -tetrahydrokannabinolu jako pochodnej sililowej wynika³a z naszych d³ugoletnich obserwacji, które wskazywa³y na niekorzystny wp³yw interferencyjny innych substancji towarzysz¹cych podczas stosowania metod HPLC czy GLC bez wstêpnej derywatyzacji. Efekt rozdzia- ³u D 9 -tetrahydrokannabinolu jako sililowej pochodnej otrzymanej z pozosta³oœci ekstraktu materia³u dowodowego (marihuany) przedstawiono na rysunku 1.
6 256 Roman Wachowiak, Bogna Strach Nr 4 Ryc. 1. Typowy rozdzia³ D 9 -THC jako sililowej pochodnej pozosta³oœci ekstraktu badanego materia³u dowodowego (marihuana). Fig. 1. Typical chromatographic separation of D 9 -THC silil derivative as a residue extract of an examined evidence material (marihuana). Tabela III. Zakresy stê eñ zwi¹zków psychoaktywnych zawartych w materia³ach dowodowych badanych w Zak³adzie Medycyny S¹dowej w Poznaniu w roku Table III. Range of concentration of psychoactive compounds in examined evidence materials in Department of Forensic Medicine in Poznañ in Badany zwi¹zek Postaæ handlowa Zakresy oznaczanych stê eñ Zafa³szowania examined compound market formulation w materia³ach dowodowych falsifications range of concentation Zakresy stê eñ % Wartoœci œrednie % range of awerage concentration % concentration % Siarczan amfetaminy Proszek n = 179 1, Kofeina amphetamine sulfate powder caffeine MDMA (ecstazy) Tabletki n = 15 prób Kofeina, mcpp* tablets n = 15 files (6-100 mg w tabletce (50 mg w tabletce caffeine, mcpp* in tablet) in tablet) D 9 -THC Marihuana n = 66 0,16-4,20 1,24 Haszysz n = 5 3,60-3,75 3,67 * mcpp 1-(m-chlorophenylo)piperazyna * mcpp 1-(m-chlorophenyl)piperazine Tendencja podwy szania wyników oznaczeñ D 9 --tetrahydrokannabinolu w metodzie bez derywatyzacji, mimo dobrej rozdzielczoœci g³ównych sk³adników cannabis, jest przedmiotem naszych dalszych badañ. Zakres kalibracji dla opracowanej metody mieœci siê w zakresie 0,08- -1,2 mg/ml, co jest przydatne dla oznaczania najczêœciej notowanego stê enia D 9 -tetrahydrokannabinolu w badanym materiale dowodowym (0,2 do 3,0 %). Oznaczalnoœæ metody ustalono na poziomie 0,01 mg/ml, przy wystarczaj¹cych parametrach walidacyjnych: wzglêdne odchylenie standardowe S r = 1,55, a wspó³czynnik korelacji R 2 = 0,999.
7 Nr 4 ANALIZA SK ADNIKÓW AKTYWNYCH AMFETAMINY I KONOPI 257 Wyniki analizy sk³adników aktywnych zawartych w badanych materia³ach dowodowych i ich zakresy stê eñ przedstawiono w tabeli III. Opracowane metody analizy jakoœciowo-iloœciowej znajduj¹ praktyczne zastosowanie w rutynowych badaniach materia³u dowodowego w Katedrze i Zak³adzie Medycyny S¹dowej w Poznaniu. WNIOSKI Przepisy prawne polskiego ustawodawstwa, dotycz¹ce u ywania i dystrybucji substancji psychoaktywnych wymagaj¹ opracowania szybkich skriningowych metod badawczych przydatnych w analizie jakoœciowej i iloœciowej materia³ów dowodowych. Wstêpn¹ analizê jakoœciow¹ amfetamin obok najczêœciej spotykanych zafa³szowañ (kofeina, paracetamol, efedryna) mo na przeprowadziæ metod¹ chromatografii cienkowarstwowej. Analizê iloœciow¹ pochodnych amfetamin mo na dokonaæ metod¹ spektrofotometrii UV przy analitycznych d³ugoœciach fal (amfetamina l = 260 nm, metyloamfetamina l = 260 nm, MDMA l = 290 nm). W przypadku potwierdzenia w materiale dowodowym najczêœciej notowanych zafa³szowañ (kofeina, paracetamol, efedryna), metod¹ z wyboru w analizie iloœciowej staje siê metoda chromatografii cieczowej (HPLC) lub gazowej ze spektrometri¹ masow¹ (GC-MS) W rutynowej analizie jakoœciowo-iloœciowej substancji czynnej materia³ów dowodowych rodzaju Cannabis D 9 -tetrahydrokannabinolu zastosowano metodê chromatografii gazowej po uprzednim procesie sililowania. Stê enie sk³adników psychoaktywnych w badanych materia³ach dowodowych dotyczy³o nastêpuj¹cych zakresów: siarczan amfetaminy od 1,1 do 53 %, chlorowodorek metylenodioksymetyloamfetaminy od 2 do 32 % (tj. od 6 do 100 mg œrednio oko³o 50 mg w jednej tabletce), D 9 -tetrahydrokannabinol zawarty w marihuanie od 0,16 do 4,2 %, a w haszyszu od 3,6 do 3,75 %. PIŒMIENNICTWO 1. Atasoy B., Bicer F., Acikkol M., Bilgic Z.: Illicit drug abuse in the Mamara region of Turkey. Forensic Sci. Inter., 1983, 21, Baker R. B., Fowler R., Bagon K. R., Gough T. A.: Determination of the distribution of cannabinoids in cannabis resin using high performance liquid chromatography. J. Anal. Toxicol., 1980, 4, Barni Comparini J., Centini F.: Packed column chromatography, high resolution gas-chromatography in comparison for the analysis of cannabis constituents. Forensic Sci. Inter., 1983, 21, Beilsteins Handbuch der Organischen Chemie. Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, New York, 1973, Bost R. O.: 3,4-methylendioxymethamphetamine (MDMA) and other amphetamine derivatives. J. Forensic Sci. Soc. 1988, 33, Flora K. P., Cradock J. C.: Determination of D 9 - -tetrahydrocannabinol in pharmacutical vehicles by high-performance liquid chromatography. J. Chromatogr., 1981, 206, Manno S. Manno B., Walsworth D., Herd R.: Analysis and interpretation of the cannabinolic content of confiscated marihuana samples. J. Forensic Sci., 1974, 19, Mobrak Z., Zakin D.: Some chromatographic aspects of hashish analysis. Forensic Sci, 1974, 4, Moffat A., Osselton M. D., Widdop B.: Clarkes analysis of Drugs and Poisons Pharmaceutical Press London, Chicago, Ojanpera J., Lillsunde P., Vartiovaara J., Vuori E.: Screening for amphetamines with a commination of normal and reversed-phase thin-layer chromatography and visualisation with fast Black K salt.: J. Planar Chromatogr., 1991, 4, Recommended Methods for Testing Cannabis-manual for use by National Narcotics Laboratories United Nation, Division of Narcotic Drugs. Viena, New York Renton R. J., Cowie J. S., Oon M. Ch.: A study of the precursors, intermediates and reaction by products in the synthesis of MDMA. For. Sci. Int., 1993, 60, Szukalski B.: Metody analizy œrodków uzale niaj¹cych (t³umaczenie z j. angielskiego) Instytut Psychiatrii i Neurologii. Warszawa Thornton J. I., Nakamura G. R.: The identification of marijuana. J. Forensic Sci, Soc., 1979, 24, Turner C. E., Elsohly M. A., Boeren E. G.: Constituents of cannabis sativa. L. XVII: A review of the natural constituents., J. Nat. Prod., 1980, 43, Ustawa o przeciwdzia³aniu narkomanii z dnia r., Dz.U. Nr 179, poz Van der Ark A. M., Werweil A. M. A., Sinivema A.: Weakly basic impurities in illicit amphetamine. J. For. Sci., 1978, 23, Adres pierwszego autora: Katedra i Zak³ad Medycyny S¹dowej AM ul. Œwiêcickiego Poznañ
Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Ćwiczenie nr 1
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII ZAKŁAD ANALIZY ŚRODOWISKA Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 1 Zastosowanie barwnych reakcji chemicznych oraz technik chromatograficznych do wykrywania
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE OFERTOWE. Tłumaczenie pisemne dokumentacji rejestracyjnej ZAPYTANIE OFERTOWE
ZAPYTANIE OFERTOWE Tłumaczenie pisemne dokumentacji rejestracyjnej Biofarm sp. z o.o. ul. Wałbrzyska 13 60-198 Poznań Poznań, 09 grudnia 2015r. ZAPYTANIE OFERTOWE I. Nazwa i adres Zamawiającego: Biofarm
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Zakład Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 1 Zastosowanie barwnych reakcji chemicznych oraz technik chromatograficznych
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU W PRÓBCE WINA METODĄ ATOMOWEJ SPEKTROMETRII ABSORPCYJNEJ Z ATOMIZACJA W PŁOMIENIU
OZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU W PRÓBCE WINA METODĄ ATOMOWEJ SPEKTROMETRII ABSORPCYJNEJ Z ATOMIZACJA W PŁOMIENIU Celem ćwiczenia jest zapoznanie z techniką atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Ćwiczenie nr 1
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII ZAKŁAD ANALIZY ŚRODOWISKA Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 1 Zastosowanie barwnych reakcji chemicznych oraz technik chromatograficznych do wykrywania
Bardziej szczegółowo3.2 Warunki meteorologiczne
Fundacja ARMAAG Raport 1999 3.2 Warunki meteorologiczne Pomiary podstawowych elementów meteorologicznych prowadzono we wszystkich stacjach lokalnych sieci ARMAAG, równolegle z pomiarami stê eñ substancji
Bardziej szczegółowoPOTWIERDZANIE TOŻSAMOSCI PRZY ZASTOSOWANIU RÓŻNYCH TECHNIK ANALITYCZNYCH
POTWIERDZANIE TOŻSAMOSCI PRZY ZASTOSOWANIU RÓŻNYCH TECHNIK ANALITYCZNYCH WSTĘP Spełnianie wymagań jakościowych stawianych przed producentami leków jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjenta.
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI Pracownia studencka Katedry Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 Oznaczanie benzoesanu denatonium w skażonym alkoholu etylowym metodą wysokosprawnej
Bardziej szczegółowoOZNACZENIE JAKOŚCIOWE I ILOŚCIOWE w HPLC
OZNACZENIE JAKOŚCIOWE I ILOŚCIOWE w HPLC prof. Marian Kamiński Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska CEL Celem rozdzielania mieszaniny substancji na poszczególne składniki, bądź rozdzielenia tylko wybranych
Bardziej szczegółowoSpektroskopia UV-VIS zagadnienia
Spektroskopia absorbcyjna to dziedzina, która obejmuje metody badania materii przy użyciu promieniowania elektromagnetycznego, które może z tą materią oddziaływać. Spektroskopia UV-VS zagadnienia promieniowanie
Bardziej szczegółowoOdchylenia od deklarowanej zawartości substancji leczniczej dla tabletek o deklarowanej zawartości 100 mg i powyżej ±5%
0,1500 g sproszkowanych tabletek polopiryny rozpuszczono w etanolu i uzupełniono etanolem do 100,0 ml (roztwór A). 1,0 ml roztworu A uzupełniono etanolem do 100,0 ml (roztwór B). Absorbancja roztworu B
Bardziej szczegółowoANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II
ANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II Ćwiczenie 1 Przygotowanie próbek do oznaczania ilościowego analitów metodami wzorca wewnętrznego, dodatku wzorca i krzywej kalibracyjnej 1. Wykonanie
Bardziej szczegółowoPostêp w dziedzinie oznaczania mykotoksyn
Postêp w dziedzinie oznaczania mykotoksyn Technologia szybkich oznaczeñ kinetycznych firmy Aokin AG pozwala na wydajne oznaczenie nieznanej zawartoœci antygenu poprzez pomiar szybkoœci reakcji jego wi¹zania
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS
OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS Zagadnienia teoretyczne. Spektrofotometria jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje się przejścia energetyczne zachodzące
Bardziej szczegółowoChemia kryminalistyczna
Chemia kryminalistyczna Wykład 2 Metody fizykochemiczne 21.10.2014 Pytania i pomiary wykrycie obecności substancji wykazanie braku substancji identyfikacja substancji określenie stężenia substancji określenie
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1)
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 listopada 2002 r. w sprawie metodyk referencyjnych badania stopnia biodegradacji substancji powierzchniowoczynnych zawartych w produktach, których stosowanie
Bardziej szczegółowoWysokosprawna chromatografia cieczowa w analizie jakościowej i ilościowej
Wysokosprawna chromatografia cieczowa w analizie jakościowej i ilościowej W analizie ilościowej z zastosowaniem techniki HPLC wykorzystuje się dwa możliwe schematy postępowania: kalibracja zewnętrzna sporządzenie
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI Pracownia studencka Zakład Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 Oznaczanie witaminy E w oleju metodą HPLC ANALIZA PRODUKTÓW POCHODZENIA NATURALNEGO
Bardziej szczegółowoDopalacze - legalne narkotyki? Michał Tchórz
Dopalacze - legalne narkotyki? Michał Tchórz Dopalacze: Grupa substancji wykazujących działanie pobudzające, stymulujące ośrodkowy układ nerwowy, relaksujące, poprawiające nastrój, czasami halucynogenne
Bardziej szczegółowoZagro enia fizyczne. Zagro enia termiczne. wysoka temperatura ogieñ zimno
Zagro enia, przy których jest wymagane stosowanie œrodków ochrony indywidualnej (1) Zagro enia fizyczne Zagro enia fizyczne Zał. Nr 2 do rozporządzenia MPiPS z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych
Bardziej szczegółowoWspółczesne metody chromatograficzne: Chromatografia cienkowarstwowa
Ćwiczenie 2: Chromatografia dwuwymiarowa (TLC 2D) 1. Celem ćwiczenia jest zaobserwowanie rozdziału mieszaniny aminokwasów w dwóch układach rozwijających. Aminokwasy: Asp, Cys, His, Leu, Ala, Val (1% roztwory
Bardziej szczegółowoDZIA 3. CZENIE SIÊ ATOMÓW
DZIA 3. CZENIE SIÊ ATOMÓW 1./3 Wyjaœnij, w jaki sposób powstaje: a) wi¹zanie jonowe b) wi¹zanie atomowe 2./3 Na podstawie po³o enia w uk³adzie okresowym pierwiastków: chloru i litu ustal, ile elektronów
Bardziej szczegółowoWysokosprawna chromatografia cieczowa dobór warunków separacji wybranych związków
Wysokosprawna chromatografia cieczowa dobór warunków separacji wybranych związków Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego Opis programu do ćwiczeń Po włączeniu
Bardziej szczegółowospektroskopia UV Vis (cz. 2)
spektroskopia UV Vis (cz. 2) spektroskopia UV-Vis dlaczego? wiele związków organicznych posiada chromofory, które absorbują w zakresie UV duża czułość: zastosowanie w badaniach kinetyki reakcji spektroskop
Bardziej szczegółowoChemia i technologia materiałów barwnych BADANIE WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW BARWNYCH WYKORZYSTANIEM SPEKTROFOTOMETRII UV-VIS.
Chemia i technologia materiałów barwnych Ćwiczenia laboratoryjne BADANIE WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW BARWNYCH WYKORZYSTANIEM SPEKTROFOTOMETRII UV-VIS. Z Opracowanie: dr inŝ. Ewa Wagner-Wysiecka Politechnika Gdańska
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 3. Analiza tuszu metodą chromatografii cienkowarstwowej oraz spektrofotometrii UV/Vis
Ćwiczenie nr 3 Analiza tuszu metodą chromatografii cienkowarstwowej oraz spektrofotometrii UV/Vis 1.Wprowadzenie Analiza tuszu jest wykonywana w laboratoriach kryminalistycznych w celu potwierdzenia lub
Bardziej szczegółowo2-Metyloazirydyna. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2011, nr 1(67), s. 143 147 mgr inż. ANNA JEŻEWSKA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 2-Metyloazirydyna
Bardziej szczegółowonazwa...typ,... rok produkcji..., producent...,
APARAT DO WYKONYWANIA BADAŃ IMMUNODIAGNOSTYCZNYCH - Zadanie 1 Znak sprawy: Z/50/PN/10 Aparat do wykonywania badań immunodiagnistycznych 1 szt. 1. Aparat rok produkcji nie wcześniej niŝ 2008, wieloparametrowy,
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA TOKSYKOLOGII. Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej UJ CM. kierownik: prof. dr hab. n. med. Małgorzata Kłys, tel.
PRACOWNIA TOKSYKOLOGII Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej UJ CM kierownik: prof. dr hab. n. med. Małgorzata Kłys, tel. /12/619 96 50 tel. do Pracowni 619 96 55 Informacje ogólne: Zakres badań obejmuje
Bardziej szczegółowo1,4-Fenylenodiamina. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2008, nr 4(58), s. 147 152 mgr inż. ANNA JEŻEWSKA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 1,4-Fenylenodiamina
Bardziej szczegółowoDZIA 4. POWIETRZE I INNE GAZY
DZIA 4. POWIETRZE I INNE GAZY 1./4 Zapisz nazwy wa niejszych sk³adników powietrza, porz¹dkuj¹c je wed³ug ich malej¹cej zawartoœci w powietrzu:...... 2./4 Wymieñ trzy wa ne zastosowania tlenu: 3./4 Oblicz,
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Ćwiczenie nr 3. Analiza tuszu metodą chromatografii cienkowarstwowej oraz spektrofotometrii UV/Vis
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII ZAKŁAD ANALIZY ŚRODOWISKA Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 Analiza tuszu metodą chromatografii cienkowarstwowej oraz spektrofotometrii UV/Vis Gdańsk,
Bardziej szczegółowoMorfolina. Numer CAS: 110-91-8
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2007, nr4(54), s. 85 90 mgr JOANNA KOWALSKA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 Morfolina metoda oznaczania
Bardziej szczegółowo1 FILTR. Jak usun¹æ 5 zanieczyszczeñ za pomoc¹ jednego z³o a? PROBLEMÓW Z WOD ROZWI ZUJE. NOWATORSKIE uzdatnianie wody 5 w 1
Jak usun¹æ 5 zanieczyszczeñ za pomoc¹ jednego z³o a? 1 FILTR ROZWI ZUJE PROBLEMÓW Z WOD 1 TWARDOŒÆ 2 ELAZO 3 MANGAN 4 AMONIAK 5 ORGANIKA Zanieczyszczenia takie jak: twardoœæ, mangan, elazo, naturalne substancje
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 5 Barwniki roślinne. Ekstrakcja barwników asymilacyjnych. Rozpuszczalność chlorofilu
ĆWICZENIE 5 Barwniki roślinne Ekstrakcja barwników asymilacyjnych 400 mg - zhomogenizowany w ciekłym azocie proszek z natki pietruszki 6 ml - etanol 96% 2x probówki plastikowe typu Falcon na 15 ml 5x probówki
Bardziej szczegółowoWpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej
Wpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej WPROWADZENIE Wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) jest uniwersalną techniką analityczną, stosowaną
Bardziej szczegółowoMateriał obowiązujący do ćwiczeń z analizy instrumentalnej II rok WF (kierunek farmacja)
Materiał obowiązujący do ćwiczeń z analizy instrumentalnej II rok WF (kierunek farmacja) Ćwiczenie 1 Zastosowanie statystyki do oceny metod ilościowych Rodzaje błędów w analizie chemicznej, walidacja procedur
Bardziej szczegółowoAtom poziom podstawowy
Atom poziom podstawowy Zadanie 1. (1 pkt) Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 1. Atomy pewnego pierwiastka w stanie podstawowym maj nast puj c konfiguracj elektronów walencyjnych: 2s 2 2p 3 (L 5 ) Okre l po o
Bardziej szczegółowoProjektowanie procesów logistycznych w systemach wytwarzania
GABRIELA MAZUR ZYGMUNT MAZUR MAREK DUDEK Projektowanie procesów logistycznych w systemach wytwarzania 1. Wprowadzenie Badania struktury kosztów logistycznych w wielu krajach wykaza³y, e podstawowym ich
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 1 CHROMATOGRAFIA GAZOWA WPROWADZENIE DO TECHNIKI ORAZ ANALIZA JAKOŚCIOWA
Bardziej szczegółowoREGULAMIN PRACY Z KOMENTARZEM
Piotr Ciborski REGULAMIN PRACY Z KOMENTARZEM Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk 2012 Spis treœci 1. Charakter prawny regulaminu pracy... 5 2. Pracodawcy zobowi¹zani do wprowadzenia
Bardziej szczegółowoIII FLAWONOIDY, KUMARYNY, FURANOCHROMONY student:...
1. Kolokwium wstępne. 2. Analiza organoleptyczna substancji roślinnych: Betulae folium, Arnicae flos, Crataegi folium cum flore, Helichrysi flos, Sambuci flos, Tiliae flos, Equiseti herba, Hyperici herba,
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Etap wojewódzki rok szkolny 2009/2010 Dane dotyczące ucznia (wypełnia Komisja Konkursowa po rozkodowaniu prac) wylosowany numer uczestnika
Bardziej szczegółowoAnaliza tuszu metodą chromatografii cienkowarstwowej
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII ZAKŁAD ANALIZY ŚRODOWISKA Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 Analiza tuszu metodą chromatografii cienkowarstwowej Gdańsk, 2017 I Cel ćwiczenia Celem
Bardziej szczegółowo1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH
1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH 1.1. przygotowanie 20 g 20% roztworu KSCN w wodzie destylowanej 1.1.1. odważenie 4 g stałego KSCN w stożkowej kolbie ze szlifem 1.1.2. odważenie 16 g wody destylowanej
Bardziej szczegółowoDOPALACZE. - nowa kategoria substancji psychoaktywnych
DOPALACZE - nowa kategoria substancji psychoaktywnych CZYM SĄ DOPALACZE? Dopalacze stosowana w Polsce, potoczna nazwa różnego rodzaju produktów zawierających substancje psychoaktywne, które nie znajdują
Bardziej szczegółowoZałącznik do Uchwały Nr.../.../2007 Rady Miasta w Lubawie z dnia 05 grudnia 2007 r. MIEJSKI PROGRAM ZAPOBIEGANIA NARKOMANII DLA MIASTA LUBAWA
Załącznik do Uchwały Nr.../.../2007 Rady Miasta w Lubawie z dnia 05 grudnia 2007 r. MIEJSKI PROGRAM ZAPOBIEGANIA NARKOMANII DLA MIASTA LUBAWA NA ROK 2008 ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne: Ustawa z dnia
Bardziej szczegółowoUWAGA SPECJALIZUJĄCY!
Uprzejmie informuję, że w dniach 31 stycznia -8 lutego 2011 r. odbędzie się kurs dla diagnostów laboratoryjnych z Laboratoryjnej Toksykologii Medycznej Kurs Metody izolowania analitu z matrycy i oznaczania
Bardziej szczegółowoCHROMATOGRAFIA BARWNIKÓW ROŚLINNYCH
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćwiczenie 1 CHROMATOGRAFIA BARWNIKÓW ROŚLINNYCH I. Wiadomości teoretyczne W wielu dziedzinach nauki i techniki spotykamy się z problemem
Bardziej szczegółowo4,4 -Metylenodianilina
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2011, nr 1(67), s. 137 142 mgr inż. ANNA JEŻEWSKA 1 prof. dr hab. BOGUSŁAW BUSZEWSKI 2 1Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa
Bardziej szczegółowoSubstancje psychoaktywne
Substancje psychoaktywne Definicja uzależnienia Ustawa o Przeciwdziałaniu Narkomanii z 24.04.1997 r. (wraz ze zmianami z 26.10.2000): zespół zjawisk psychicznych lub fizycznych wynikających z działania
Bardziej szczegółowo4-Chlorofenol. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE. Najważniejsze właściwości fizykochemiczne 4-chlorofenolu:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2006, nr 1(47), s. 27-31 dr SŁAWOMIR BRZEŹNICKI Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8 4-Chlorofenol metoda oznaczania
Bardziej szczegółowoWytyczne Województwa Wielkopolskiego
5. Wytyczne Województwa Wielkopolskiego Projekt wspó³finansowany przez Uniê Europejsk¹ z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Bud etu Pañstwa w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu
Bardziej szczegółowoSystem wizyjny do wyznaczania rozp³ywnoœci lutów
AUTOMATYKA 2007 Tom 11 Zeszyt 3 Marcin B¹ka³a*, Tomasz Koszmider* System wizyjny do wyznaczania rozp³ywnoœci lutów 1. Wprowadzenie Lutownoœæ okreœla przydatnoœæ danego materia³u do lutowania i jest zwi¹zana
Bardziej szczegółowoOznaczanie mocznika w płynach ustrojowych metodą hydrolizy enzymatycznej
Oznaczanie mocznika w płynach ustrojowych metodą hydrolizy enzymatycznej Wprowadzenie: Większość lądowych organizmów kręgowych część jonów amonowych NH + 4, produktu rozpadu białek, wykorzystuje w biosyntezie
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie
Kuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2014/2015 KOD UCZNIA ETAP OKRĘGOWY Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed
Bardziej szczegółowoWspółczesne metody chromatograficzne : Chromatografia cienkowarstwowa
Ćwiczenie 2: Chromatografia dwuwymiarowa (TLC 2D) Celem ćwiczenia jest zaobserwowanie rozdziału mieszaniny aminokwasów w dwóch układach rozwijających. Aminokwasy: Asp, Tyr, His, Leu, Ala, Val, Gly (1%
Bardziej szczegółowoKARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU Pochłaniacz wilgoci, wkład uzupełniający
1 Identyfikacja preparatu oraz identyfikacja dystrybutora Nazwa handlowa: Zastosowanie preparatu: Zapewnienie wilgotności powietrza w pomieszczeniach na poziomie 50 % Kraj pochodzenia: Szwecja Pojemność
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 27 stycznia 2012 r. Pozycja 104
Warszawa, dnia 27 stycznia 2012 r. Pozycja 104 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI z dnia 16 stycznia 2012 r. w sprawie sposobu przeprowadzania badań na obecność alkoholu, środków odurzających lub
Bardziej szczegółowoAzirydyna. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2011, nr 1(67), s. 23 27 mgr inż. ANNA JEŻEWSKA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 Azirydyna metoda
Bardziej szczegółowoArtyku³ naukowo-techniczny
Artyku³ naukowo-techniczny Gra yna KAMIÑSKA-BACH, Katarzyna DUDEK Instytut In ynierii Materia³ów Polimerowych i Barwników Oddzia³ Zamiejscowy Farb i Tworzyw 44-100 Gliwice, ul. Chorzowska 50 A e-mail:
Bardziej szczegółowoRys. 1. Chromatogram i sposób pomiaru podstawowych wielkości chromatograficznych
Ćwiczenie 1 Chromatografia gazowa wprowadzenie do techniki oraz analiza jakościowa Wstęp Celem ćwiczenia jest nabycie umiejętności obsługi chromatografu gazowego oraz wykonanie analizy jakościowej za pomocą
Bardziej szczegółowoUdoskonalona wentylacja komory suszenia
Udoskonalona wentylacja komory suszenia Komora suszenia Kratka wentylacyjna Zalety: Szybkie usuwanie wilgoci z przestrzeni nad próbką Ograniczenie emisji ciepła z komory suszenia do modułu wagowego W znacznym
Bardziej szczegółowoPRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc
PRAWA ZACHOWANIA Podstawowe terminy Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc a) si wewn trznych - si dzia aj cych na dane cia o ze strony innych
Bardziej szczegółowoDE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Bardziej szczegółowoKarta charakterystyki Zgodnie z 1907/2006/WE, Artykuł 31 Data druku: 29.08.2008 Data aktualizacji: 29.08.2008. Smarowanie. jak wyżej.
1. Identyfikacja preparatu i nazwa firmy Informacje o produkcie: Nazwa handlowa: Zastosowanie preparatu: Dostawca: Infolinia: Informacja o nagłych przypadkach: Smar litowy uniwersalny 7022 Smarowanie Siebert
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE B: Oznaczenie zawartości chlorków i chromu (VI) w spoiwach mineralnych
ĆWICZEIE B: znaczenie zawartości chlorków i chromu (VI) w spoiwach mineralnych Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest oznaczenie zawartości rozpuszczalnego w wodzie chromu (VI) w próbce cementu korzystając
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1)
Dz.U.05.73.645 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z dnia 28 kwietnia 2005 r.) Na podstawie
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ W BIOTECHNOLOGII ŚRODOWISKOWEJ
Wstęp: ZASTOSOWANIE CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ W BIOTECHNOLOGII ŚRODOWISKOWEJ Chromatografią cieczową nazywamy chromatografię, w której eluentem jest ciecz, zwykle rozpuszczalnik organiczny. HPLC (ang. High
Bardziej szczegółowogdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10)
5.5. Wyznaczanie zer wielomianów 79 gdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10) gdzie stopieñ wielomianu p 1(x) jest mniejszy lub równy n, przy
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI Pracownia studencka Zakład Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 Analiza kwasów tłuszczowych z żółtka jajka kurzego ANALIZA PRODUKTÓW POCHODZENIA NATURALNEGO
Bardziej szczegółowoMałopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów
Małopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów Etap II (rejonowy) 5 stycznia 0 roku Materiały dla nauczycieli Odpowiedzi do zadań wraz z punktacją Uwagi ogólne: Za prawidłowe rozwiązania zadań inną metodą
Bardziej szczegółowoBifenylo-4-amina. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE. mgr inż. ANNA JEŻEWSKA 1 prof. dr hab. BOGUSŁAW BUSZEWSKI 2 1 Centralny Instytut Ochrony Pracy
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2010, nr 1(63), s. 101 106 mgr inż. ANNA JEŻEWSKA 1 prof. dr hab. BOGUSŁAW BUSZEWSKI 2 1 Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI do e-booka pt. Metody badań czynników szkodliwych w środowisku pracy
SPIS TREŚCI do e-booka pt. Metody badań czynników szkodliwych w środowisku pracy Autor Andrzej Uzarczyk 1. Nadzór nad wyposażeniem pomiarowo-badawczym... 11 1.1. Kontrola metrologiczna wyposażenia pomiarowego...
Bardziej szczegółowoEthernet VPN tp. Twój œwiat. Ca³y œwiat.
Ethernet VPN tp 19330 Twój œwiat. Ca³y œwiat. Efektywna komunikacja biznesowa pozwala na bardzo szybkie i bezpieczne po³¹czenie poszczególnych oddzia³ów firmy przez wirtualn¹ sieæ prywatn¹ (VPN) oraz zapewnia
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBS UGI KARI WY CZNIK P YWAKOWY
INSTRUKCJA OBS UGI KARI WY CZNIK P YWAKOWY Wydanie paÿdziernik 2004 r PRZEDSIÊBIORSTWO AUTOMATYZACJI I POMIARÓW INTROL Sp. z o.o. ul. Koœciuszki 112, 40-519 Katowice tel. 032/ 78 90 000, fax 032/ 78 90
Bardziej szczegółowoKarta charakterystyki preparatu niebezpiecznego - Pasta pielęgnacyjna WOCA
Strona 1 z 5 preparatu niebezpiecznego - Pasta pielęgnacyjna WOCA 0. Ogólnie: - oznacza: nie ma zastosowania lub brak danych. 1. Identyfikacja preparatu i firmy: Nazwa produktu: Pasta pielęgnacyjna WOCA
Bardziej szczegółowoCyjanamid. Numer CAS: N C N
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2007, nr 4(54), s. 51 56 mgr inż. ANNA JEŻEWSKA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 Cyjanamid metoda
Bardziej szczegółowoCEL ĆWICZENIA: Zapoznanie się z przykładową procedurą odsalania oczyszczanych preparatów enzymatycznych w procesie klasycznej filtracji żelowej.
LABORATORIUM 3 Filtracja żelowa preparatu oksydazy polifenolowej (PPO) oczyszczanego w procesie wysalania siarczanem amonu z wykorzystaniem złoża Sephadex G-50 CEL ĆWICZENIA: Zapoznanie się z przykładową
Bardziej szczegółowoAutomatyzacja pakowania
Automatyzacja pakowania Maszyny pakuj¹ce do worków otwartych Pe³na oferta naszej firmy dostêpna jest na stronie internetowej www.wikpol.com.pl Maszyny pakuj¹ce do worków otwartych: EWN-SO do pakowania
Bardziej szczegółowoSPORZĄDZANIE ROZTWORÓW
1. SPORZĄDZANIE ROZTWORÓW 1. Sporządzanie roztworu CuSO 4 o stęŝeniu procentowym StęŜeniem roztworu określa się ilość substancji (wyraŝoną w jednostkach masy lub objętości) zawartą w określonej jednostce
Bardziej szczegółowoMateriał obowiązujący do ćwiczeń z analizy instrumentalnej II rok OAM
Materiał obowiązujący do ćwiczeń z analizy instrumentalnej II rok OAM Ćwiczenie 1 Zastosowanie statystyki do oceny metod ilościowych Błąd gruby, systematyczny, przypadkowy, dokładność, precyzja, przedział
Bardziej szczegółowoZawory specjalne Seria 900
Zawory specjalne Prze³¹czniki ciœnieniowe Generatory impulsów Timery pneumatyczne Zawory bezpieczeñstwa dwie rêce Zawór Flip - Flop Zawór - oscylator Wzmacniacz sygna³u Progresywny zawór startowy Charakterystyka
Bardziej szczegółowon-pentanal Numer CAS:
dr SŁAWOMIR BRZEŹNICKI Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8 Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2007, nr 1(51), s. 149 154 n-pentanal
Bardziej szczegółowoWrocław, 17/12/2012 Strona 1/7 RAPORT Z BADAŃ
Wrocław, 17/12/2012 Strona 1/7 RAPORT Z BADAŃ OTRZYMYWANIE ORAZ CHARAKTERYSTYKA PREPARATU POLIFENOLOWOEGO OTRZYMANEGO W DRODZE EKSTRAKCJI Z WYCHMIELIN EO4 I. PRZEDMIOT ORAZ ZAKRES BADAŃ Przedmiotem badań
Bardziej szczegółowoLp. Tematyka Liczba godzin I. Wymagania edukacyjne
Anna Ulrych Plan wynikowy Przedmiot: Materiały fryzjerskie Kierunek : Technikum Usług Fryzjerskich- rok szkolny 05/ 06 Liczba godzin: 76 Liczba godzin w roku szkolnym: KL.II Lp. Tematyka Liczba godzin
Bardziej szczegółowoJanusz Sierosławski. Instytut Psychiatrii i Neurologii. ODZIEŻ W 2011 r.
Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEM ODZIEŻ W 11 r. EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ ANKIETOWYCH W SZKOŁACH NA TEMAT UŻYWANIA ALKOHOLU I NARKOTYKÓW
Bardziej szczegółowoPROGRAM. PONIEDZIAŁEK 19 września 2016 r ROZPOCZĘCIE WYKŁAD. inż. Janusz Kurleto
PROGRAM PONIEDZIAŁEK 19 września 2016 r. 11.00 11.15 ROZPOCZĘCIE 11.15 12.00 WYKŁAD Instruktaż ogólny z zakresu BHP dla osób uczestniczących w szkoleniach prowadzonych przez IES inż. Janusz Kurleto 12.00
Bardziej szczegółowoWrocław dn. 21 listopada 2005 roku
Piotr Chojnacki IV rok informatyki chemicznej Grupa 4, poniedziałek 17 15 Wrocław dn. 21 listopada 2005 roku Wykrywanie i oznaczanie środka uzależniającego. ćwiczenie 2 Wprowadzenie: a) Przy podejrzanym
Bardziej szczegółowoOznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego
Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego Oznaczanie dwóch kationów obok siebie metodą miareczkowania spektrofotometrycznego (bez maskowania) jest możliwe, gdy spełnione są
Bardziej szczegółowoLaboratorium Utylizacji Odpadów (Laboratorium Badawcze Biologiczno Chemiczne)
Laboratorium Utylizacji Odpadów (Laboratorium Badawcze Biologiczno Chemiczne) mgr inż. Maria Sadowska mgr Katarzyna Furmanek mgr inż. Marcin Młodawski Laboratorium prowadzi prace badawcze w zakresie: Utylizacji
Bardziej szczegółowoGraŜyna Chwatko Zakład Chemii Środowiska
Chromatografia podstawa metod analizy laboratoryjnej GraŜyna Chwatko Zakład Chemii Środowiska Chromatografia gr. chromatos = barwa grapho = pisze Michaił Siemionowicz Cwiet 2 Chromatografia jest metodą
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 ZASTOSOWANIE SPEKTROFOTOMETRII W NADFIOLECIE I ŚWIETLE WIDZIALNYM
Bardziej szczegółowoARCH. MED. SĄD. KRYM., 2009, LIX, 194-198
ARCH. MED. SĄD. KRYM., 2009, LIX, 194-198 PRACE ORYGINALNE Anna Niemcunowicz-Janica, Zofia Wardaszka, Iwona Ptaszyńska-Sarosiek badania nad obecnością środków odurzających i substancji psychotropowych
Bardziej szczegółowoCz. 5. Podstawy instrumentalizacji chromatografii. aparatura chromatograficzna w skali analitycznej i modelowej - -- w części przypomnienie -
Chromatografia cieczowa jako technika analityki, przygotowania próbek, wsadów do rozdzielania, technika otrzymywania grup i czystych substancji Cz. 5. Podstawy instrumentalizacji chromatografii aparatura
Bardziej szczegółowowarsztató OMNM ar n medk oafał ptaszewskii mgr goanna tieczorekjmowiertowskai mgr Agnieszka jarkiewicz
warsztató OMNM ar n medk oafał ptaszewskii mgr goanna tieczorekjmowiertowskai mgr Agnieszka jarkiewicz } Pacjent w badaniu klinicznym a NFZ } Kalkulacja kosztów } Współpraca z zespołem badawczym jak tworzyć
Bardziej szczegółowoPRZEKŁADNIKI PRĄDOWE Z OTWOREM OKRĄGŁYM TYPU ASR PRZEKŁADNIKI PRĄDOWE NA SZYNÊ SERII ASK PRZEKŁADNIKI PRĄDOWE Z UZWOJENIEM PIERWOTNYM TYPU WSK
PRZEK DNIKI PR DOWE W SNOŒCI PRZEK DNIKÓW obudowa wykonana z wysokoudarowego, niepalnego, tworzywa, w³asnoœci samogasn¹ce obudowy przek³adników s¹ zgrzewane ultradÿwiêkowo, niklowane zaciski obwodu wtórnego
Bardziej szczegółowoPODSTAWY OBLICZEŃ CHEMICZNYCH DLA MECHANIKÓW
PODSTAWY OBLICZEŃ CHEMICZNYCH DLA MECHANIKÓW Opracowanie: dr inż. Krystyna Moskwa, dr Wojciech Solarski 1. Termochemia. Każda reakcja chemiczna związana jest z wydzieleniem lub pochłonięciem energii, najczęściej
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z badania potwierdzających tożsamość substancji Oliwa Ozonowana
KATEDRA CHEMII ORGANICZNEJ i STOSOWANEJ Wydział Chemii Uniwersytetu Łódzkiego 91-403 Łódź, ul. Tamka 12 Tel. +42 635 57 69, Fax +42 665 51 62 e-mail: romanski@uni.lodz.pl Sprawozdanie z badania potwierdzających
Bardziej szczegółowoNH 2 CH 3. Numer CAS: 106-49-0
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2011, nr 1(67), s. 155 160 dr SŁAWOMIR BRZEŹNICKI mgr MARZENA BONCZAROWSKA dr JAN GROMIEC Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul.
Bardziej szczegółowo