Program usprawniania dzieci z porodowym uszkodzeniem splotu ramiennego

Transkrypt

1 Program usprawniania dzieci z porodowym uszkodzeniem splotu ramiennego 0-5 dzień po porodzie - badanie pediatryczne badanie radiologiczne (jeżeli konieczne dot. złamania obojczyka lub ramienia niekiedy zwichnięcia lub podwichnięcia w stawie ramiennym), ułożenie kończyny niedowładnej w pozycji spoczynkowej na wysokości dolnych żeber 5 dzień - 3 tydzień - kontrolne ocena fizjoterapeutyczna, fizjoterapia : ułożenie kończyny w zabezpieczonej pozycji pośredniej / ramię uniesione powyżej barków w odwiedzeniu, przedramię i dłoń na wysokości czoła / ułożenie tułowia w gniazdku, zabezpieczające ułożenie miednicy i barków, masaż klasyczny kończyny (pobudzający) ćwiczenia bierne ( przy stabilizacji stawu ramiennego unoszenie i odwodzenie w stawie ramiennym do 75 stopni, pełne zgięcie i wyprost w stawie łokciowym, zginanie i prostowanie nadgarstka.oraz pełne ruchy bierne palców we wszystkich stawach) stymulacja ułożenia i wybiórczo met. neurorozwojowe ( Vojta) Instruktaż w/w zabiegów dla matki, usprawnianie w warunkach domowych. Dodatkowym korzystnym czynnikiem może być użycie rękawka z wełny lub futerka zabezpieczające przed ochłodzeniem kończyny i utrzymaniem jej w cieple. 3-6 tydzień - badanie pediatryczne, badanie radiologiczne/ porównawcze, jeżeli konieczne/ badanie USG /diagnostyczne/ fizjoterapia: ułożenie kończyny w zabezpieczonej pozycji /ramię uniesione powyżej barku,a przedramię i dłoń na wysokości czoła/ ale tylko przy pełnym uszkodzeniu/ ułożenie tułowia w gniazdku / 1

2 masaż kończyny niedowładnej i pasa barkowego ćwiczenia bierne (j.w.w ograniczonym zakresie ze szczególnym uwzględnieniem ruchów rotacji w stawie ramiennym w trzech pozycjach), stymulacja psychoruchowa wg sekwencji rozwojowych /NDT- Bobath/ ukierunkowana na symetryczne ułożenie głowy i tułowia Fizykoterapia: okłady cieplne z parafango, /ew. parafiny Światło spolaryzowane lub podczerwień Fizjoterapia - wykonuje się w czasie 2-tygodniowych turnusów rehabilitacyjnych z przerwami 4 - tygodniowymi. W czasie przerwy dziecko ćwiczy z matką w warunkach domowych zgodnie z instruktażem uzyskanym od fizjoterapeuty. 6 tydzień - 3 miesiąc - badanie pediatryczne, mielografia, elektromiografia(emg) ocena fizjoterapeutyczna, zabiegi z zakresu fizykoterapii: - okłady cieplne z parafango na k. porażoną, - elektrostymulacja mięśni porażonych (w zależności od stanu kończyny, nie więcej jak dwa mięśnie, stymulacja podprogowa m.dwugłowego), / - galwanizacja - masaż częściowy k porażonej i kręgosłupa - masaż wibracyjny z zastosowaniem aparatu z podczerwienią (w zależności od stanu napięcia mięśni w kończynie porażonej) zabiegi z zakresu kinezyterapii : - ćwiczenia bierne w wszystkich stawach danej kończyny /należy zwrócić uwagę na odpowiednią stabilizację stawu łokciowego i ramiennego, nie wykonywać supinacji przedramienia w st. łokciowym/ - mobilizacji stawu ramiennego ramienno-łopatkowego i łopatki (włączenie delikatne) - stymulacji psychoruchowej wg NDT-Bobath (kontynuacja zgodna z rozwojem dziecka) W czasie usprawniania zwracamy uwagę na cała aktywność u dziecka, a nie tylko na kończynę niedowładn Usprawnianie odbywa się zgodnie z harmonogramem turnusów rehabilitacyjnych /2 tygodnie ćwiczeń 4 tygodnie przerwy/ 2

3 3-6 miesięcy - badanie lekarskie stanu dziecka badanie neurochirurgiczne pod katem ewentualnej interwencji chirurgicznej badanie elektromiograficzne EMG / wymóg powtarzania badania co 6 miesięcy w celach diagnostycznych i prognostycznych/, badanie USG (po 3 m-cu), mielografia, lub rezonans magnetyczny /jeżeli konieczne/ - ułożenie kończyny dowolne, fizykoterapia: - okłady cieplne z parafango, - masaż klasyczny kończyny porażonej, - masaż wibracyjny z wykorzystaniem aparatu do masażu z podczerwienią, - elektrostymulacja /można włączyć stymulację progową mm nadgarstka oraz podprogowo m.dwugłowego i trójgłowego w przypadku braku ruchu czynnego w stawie łokciowym /, - galwanizacja (katodowa) całej k.górnej kinezyterapia: - ćwiczenia bierne kończyny w pełnym zakresie - mobilizacja stawów obręczy barkowej - ćwiczenia czynno-wspomagane, - ćwiczenia czynne /wykorzystanie zabawek/ - stymulacja psychoruchowa wg NDT- Bobath /przygotowanie do pełzania/ Zabiegi neurochirurgiczne na nerwach wykonywane są zwykle w wieku 3-4 miesięcy i wymagają 4-6-tygodni utrzymania opatrunku gipsowego, dopiero po tym czasie rozpoczyna się zabiegi fizjoterapeutyczne. W czasie 4-5 tygodniowej przerwy dziecko ćwiczy w warunkach domowych zgodnie z instruktażem uzyskanym od fizjoterapeuty miesięcy - 3

4 zabiegi z zakresu fizykoterapii : - okłady cieplne z parafango, - elektrostymulacja m. porażonych /2-3/ - galwanizacja - stymulacja magnetyczna (materac MRS ) - naprzemienne kąpiele ciepło zimne kp. (zależnie od typu uszkodzenia) - masaż kończyny porażonej - masaż wibracyjny zabiegi z zakresu kinezyterapii : - ćwiczenia bierne/redresje/, - mobilizacja obręczy barkowej - ćwiczenia czynno-wspomagane - ćwiczenia czynne z wykorzystaniem przyborów i przyrządów oraz z oporem - stymulacja psychoruchowa wg NDT-Bobath Dodatkowo włączamy: - terapię zajęciową ćwiczenia ukierunkowane na usprawnianie chwytu i czynności manualnych oraz supinację przedramienia w formie zabawy - hydroterapię ćwiczenia w wodzie, - masaż wirowy wodny kończyny porażonej Utrzymanie harmonogramu 2-tygodniowych turnusów rehabilitacyjnych z przerwami 6 tygodniowymi, kontynuacja usprawniania w domu miesięcy - badanie ortopedyczne /pod kątem wady postawy i skrzywienia kręgosłupa, jako konsekwencji niepełnosprawności kończyny górnej/ zabiegi z zakresu fizykoterapii j.w zabiegi z zakresu kinezyterapii j.w z wykorzystaniem spontanicznej aktywności dziecka włączenie : metod reedukacji nerwowo-mieśniowej / elementy metody PNF / zabiegi z hydroterapii - ćwiczenia w wodzie i masaż wirowy w wodzie, zajecia w basenie terapia zajęciowa / wybrane ukierunkowane ćwiczenia doskonalące supinację przedramienia i chwyt palcami / 4

5 Kontynuacja ćwiczeń i masażu w warunkach domowych w czasie przerwy między turnusami miesiące - - badanie ortopedyczne, - badanie radiologiczne /jeśli konieczne/ -badanie neurochirurgiczne po ukończeniu 2 lat /kontrolne pod kątem kolejnej interwencji chirurgicznej dotyczącej przeszczepu mięśni i ścięgien/ - interwencja chirurgiczna(w przypadkach koniecznych - ocena fizjoterapeutyczna, - kontynuacja fizjoterapii: zabiegi z zakresu kinezyterapii i fizjoterapii j.w. - pływanie włączenie hippoterapii /ćwiczenia na koniu/ Zwiększenie przerw między turnusami do 8-10 tygodni, intensyfikacja ćwiczeń w domu, kontynuacja usprawniania w zależności od stanu pacjenta i jego możliwości ruchowych. W przypadku interwencji chirurgicznej kolejna intensyfikacja fizjoterapii z przerwami 4-tygodniowymi przez okres 1 roku. Usprawnianie prowadzimy poza wiek 24 miesięcy, do momentu kiedy brak będzie widocznych oznak poprawy. Według piśmiennictwa i własnych doświadczeń, poprawę niektórych funkcji ręki można uzyskać również w późniejszym okresie. Cel usprawniania - możliwie jak największe odzyskanie sprawności funkcjonalnej uszkodzonej kończyny górnej Opracowanie dr Maria Grodner Specjalista rehabilitacji II 5