WYDZIAŁ ROZWOJU GOSPODARCZEGO I INWESTYCJI Referat Rozwoju i Analiz Ekonomicznych INFORMACJA O SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ BYDGOSZCZY

Transkrypt

1 WYDZIAŁ ROZWOJU GOSPODARCZEGO I INWESTYCJI Referat Rozwoju i Analiz Ekonomicznych INFORMACJA O SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ BYDGOSZCZY (za 2005 rok) marzec 2006

2 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 1 SPIS TREŚCI str. WPROWADZENIE... 2 TABELE... 4 BYDGOSZCZ NA TLE WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO W 2005 r....4 WYBRANE WSKAŹNIKI DECYDUJĄCE O KONKURENCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ MIASTA BYDGOSZCZY...5 BYDGOSZCZ NA TLE WYBRANYCH MIAST WOJEWÓDZKICH...6 BYDGOSZCZ NA TLE WYBRANYCH MIAST REGIONU KUJAWSKO-POMORSKIEGO...7 SYTUACJA DEMOGRAFICZNA... 8 RYNEK PRACY I BEZROBOCIE... 9 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA PRZEMYSŁ BUDOWNICTWO OŚWIATA I WYCHOWANIE OCHRONA ZDROWIA I OPIEKA SPOŁECZNA KULTURA I NAUKA KULTURA FIZYCZNA, SPORT I TURYSTYKA OCHRONA ŚRODOWISKA INFRASTRUKTURA TECHNICZNA GOSPODARKA PRZESTRZENNA BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE... 26

3 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 2 WPROWADZENIE Sytuacja społeczno-gospodarcza miasta Bydgoszczy w okresie 2005 roku była zróŝnicowana i w znacznej mierze odzwierciedlała ogólną kondycję gospodarczą Polski. Osiągnięte wyniki w wielu dziedzinach potwierdzają korzystne trendy w gospodarce kraju. Niestety są i takie, które mają negatywny wpływ na rozwój miasta. Do pozytywnych zjawisk, które miały miejsce na przestrzeni 2005 roku w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku, naleŝy zaliczyć: spadek stopy bezrobocia (z 11,4% do 10,7%; w kraju z 19,0% do 17,6%), wzrost sprzedaŝy (w bieŝących cenach bazowych) o 6,7% w budownictwie, wzrost dynamiki rejestracji podmiotów o 3,1%, wzrost liczby podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego (o 16), wzrost przychodów ze sprzedaŝy wyrobów i usług w sektorze przedsiębiorstw w przemyśle, m.in. w produkcji: maszyn i aparatury elektrycznej (o 26,1%), wyrobów z metali (o 16,9%), sprzętu i urządzeń rtv i telekomunikacyjnych (o 12,7%), wzrost wskaźnika wykrywalności przestępstw o 2,6 pkt. procentowe, wykazujące tendencję malejącą zanieczyszczenie powietrza. Dodatkowo do zrealizowanych przedsięwzięć dotyczących róŝnych dziedzin Ŝycia społecznogospodarczego, moŝna zaliczyć przede wszystkim: przekształcenie się Akademii Bydgoskiej w Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, uruchomienie Centrum Szkolenia Sił Połączonych NATO (JFTC), stałe połączenie lotnicze z Londynem, podtrzymanie oceny ratingowej na wysokości BBB- z podwyŝszeniem perspektywy ze stabilnej na pozytywną, oddanie do uŝytku gruntownie zmodernizowanego Mostu Pomorskiego z Rondem Fordońskim, zrealizowanego dzięki środkom pomocowym UE (Phare 2002), oddanie do uŝytku 2 basenów krytych przy SP Nr 25 (integracyjny) i SP Nr 65, przyznanie środków akcesyjnych na realizację projektu Trasa W-Z ul. Ludwikowo, odcinek od ul. Zaświat do ul. śeglarskiej wraz z estakadą na torami kolejowymi w wysokości 42,7 mln zł, podpisanie w październiku Bydgoskiego Paktu na Rzecz Zatrudnienia przez 25 organizacji i instytucji, w tym Bydgoski Fundusz Poręczeń Kredytowych, Bydgoski Park Przemysłowy, Kujawsko-Pomorski Związek Pracodawców i Przedsiębiorców, Powiatowy Urząd Pracy oraz utworzenie Centrum Wspierania Samozatrudnienia, otwarcie w listopadzie nowej siedziby delegatury NIK przy Wałach Jagiellońskich.

4 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 3 W porównaniu do analogicznego okresu ub. roku osiągnięto gorsze rezultaty w zakresie przychodów ze sprzedaŝy wyrobów i usług w niektórych działach PKD, przy czym największy dotyczył: produkcji metali (spadek o 64,1%), produkcji pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 31,5%) i włókiennictwa (o 22,3%). Nastąpił dalszy spadek: rozmiarów przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw (o 2,2% w stosunku do ub. roku), w tym w: budownictwie (o 20,1%), obsłudze nieruchomości (o 7,0%) oraz działalności usługowej komunalnej (o 3,3%), liczby oddanych do uŝytku mieszkań (o 9,8%), na tle miast wojewódzkich 15 lokata. Utrzymywała się niekorzystna sytuacja w zakresie: wysokiej liczby osób bez prawa do zasiłku 86,1% ogółu bezrobotnych, niŝszego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto na tle miast wojewódzkich o porównywalnym potencjale demograficznym 13 lokata, stałego spadku liczby mieszkańców oraz udziału osób w wieku przedprodukcyjnym w strukturze wiekowej ludności.

5 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 4 TABELE BYDGOSZCZ NA TLE WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO W 2005 r. Wyszczególnienie Bydgoszcz województwo woj.= Powierzchnia w km 2 174, ,7 1,0 Ludność w tys. osób a) 366, ,0 17,7 w tym: kobiety 194, ,2 18,2 Przeciętne zatrudnienie ogółem w tys. osób b) 58,1 208,8 27,8 - sektor publiczny 9,0 29,0 31,1 - sektor prywatny 49,1 179,8 27,3 udział sektora prywatnego w % 84,5 86,1 x w tym: - przemysł w tys. osób 32,1 128,0 25,1 udział przemysłu do ogółu w % 55,3 61,3 x - budownictwo w tys. osób 3,4 14,3 23,7 Bezrobotni w tys. osób 17,4 188,0 9,3 Stopa bezrobocia w % 10,7 22,3 x Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w zł b) ,8 - sektor publiczny ,2 - sektor prywatny ,3 w tym: - przemysł ,4 - budownictwo ,7 Przychody ze sprzedaŝy produkcji i usług w mln zł bc) 8 715, ,5 24,8 - sektor publiczny 1 817, ,7 33,2 - sektor prywatny 6 898, ,8 23,2 udział sektora prywatnego w % 79,1 84,5 x w tym: - przemysł 6 704, ,0 22,8 udział przemysłu do ogółu w % 76,9 83,4 x - budownictwo 724, ,9 26,6 Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze KRUPGN-REGON ,9 z udziałem kapitału zagranicznego ,9 Mieszkania oddane do uŝytku ,9 w tym: spółdzielcze ,7 Przeciętna powierzchnia mieszkania w m 2 72,7 105,8 68,7 w tym: spółdzielczego 175,8 140,8 124,9 źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy a) stan w dniu r. b) w sektorze przedsiębiorstw c) w bazowych cenach bieŝących

6 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 5 WYBRANE WSKAŹNIKI DECYDUJĄCE O KONKURENCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ MIASTA BYDGOSZCZY Wyszczególnienie 2004 r r. Dynamika I. Wskaźniki demograficzne Ludność w tys. osób ( dla roku 2005 a) ) 368,2 366,9 99,6 2. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przeds. w tys. 59,4 58,1 97,8 3. Bezrobotni w Bydgoszczy w tysiącach osób b) 18,5 17,4 94,0 4. Stopa bezrobocia w % 11,4 10,7 x 5. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w zł ,5 6. Liczba abonentów: TP S.A ,8 El-Net ,8 wskaźnik gęstości na 1000 mieszkańców: TP S.A. 379,7 368,7 x El-Net 28,2 27,1 x II. Rynek nieruchomości 1. Wynajem (cena w zł za m 2 ) - biuro ,0 - sklep ,7 - mieszkanie 12, , ,2 2. SprzedaŜ (cena w zł za m 2 ) - mieszkania na wolnym rynku ,7 mieszkania nowowybudowane (spółdzielcze) ,9 3. Działki budowlane (cena w zł za m 2 ) - na cele mieszkalne ,6 III. Lokalne koszty 1. Energia elektryczna dla gosp. domowych w zł za MWh 415,2 432,7 104,2 2. Gaz dla gospodarstw domowych w zł za m 3 1,39 1,53 110,1 3. Woda w zł za m 3 2,21 2,21 100,0 4. Kanalizacja w zł za m 3 - gospodarstwa domowe 3,69 3,69 100,0 - przemysł 3,69 3,69 100,0 5. Wywóz śmieci w zł - pojemniki 0,11 m 3 8,96 8,96 100,0 1 m 3 35,98 35,98 100,0 - kontenery 290,00 290,00 100,0 źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, informacje własne a) stan na r. b) stan w końcu okresu

7 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 6 BYDGOSZCZ NA TLE WYBRANYCH MIAST WOJEWÓDZKICH Wyszczególnienie Lokata Bydgoszczy Bydgoszcz Gdańsk Poznań Katowice Szczecin Ludność w tys. osób a) 8 366,9 459,1 569,5 318,3 411,5 w tym: kobiety 8 194,7 241,3 304,3 167,6 215,8 Przeciętne zatrudnienie ogółem w tys. osób b) 8 58,1 75,7 146,4 178,6 45,6 - sektor publiczny 9 9,0 17,6 21,1 113,2 10,9 - sektor prywatny 8 49,1 58,1 125,4 65,5 34,7 udział sektora prywatnego w % 84,5 76,8 85,7 36,7 76,1 w tym: - przemysł w tys. osób 8 32,1 36,4 60,4 130,2 20,3 udział przemysłu w % 55,2 48,1 41,3 72,9 44,5 - budownictwo w tys. osób 11/13 3,4 6,6 12,3 12,4 3,4 Bezrobotni: w tys. osób 9 17,4 18,7 19,6 14,1 25,5 na 1 ofertę pracy w osobach Stopa bezrobocia w % 9 10,7 9,6 6,1 7,0 14,4 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto bc) w zł w tym: - przemysł budownictwo Relacje ekonomiczne w przedsię-biorstwach przemysłowych: d) wskaźnik rentowności obrotu brutto w % 15 3,5 7,7 8,5 4,4 3,2 wskaźnik rentowności obrotu netto w % 15/16 2,5 6,1 6,8 3,0 2,5 Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze KRUPGN-REGON udział sektora prywatnego w % 96,9 95,1 97,9 96,2 96,6 w tym: - przemysł budownictwo handel i naprawy Mieszkania oddane do uŝytku: w tym: - spółdzielcze źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy a) stan na r. b) w sektorze przedsiębiorstw c) w okresie I XII 2005 r. d) w okresie I IX 2005 r.

8 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 7 BYDGOSZCZ NA TLE WYBRANYCH MIAST REGIONU KUJAWSKO-POMORSKIEGO Wyszczególnienie Bydgoszcz Grudziądz Toruń Włocławek Ludność a) Przyrost naturalny b) na 1000 ludności 0,2-1,2 0,0 0,3 Bezrobotni zarejestrowani w PUP Stopa bezrobocia w % 10,7 28,7 12,0 20,7 Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze KRUPGN- REGON w tym: - spółki prawa handlowego: z udziałem kapitału zagranicznego spółdzielnie osoby fizyczne udział spółek z udziałem kapitału zagranicznego do ogółu w % 1,01 0,65 1,26 0,64 Mieszkania oddane do uŝytku: w tym: - budownictwo indywidualne Powierzchnia uŝytkowa mieszkania w m 2 : 72,7 106,8 70,6 78,3 w tym: - budownictwo indywidualne 175,8 146,9 147,5 136,7 źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy a) stan na r. b) w okresie I IX 2005 r. Źródło: publikacje Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy: WaŜniejsze dane statystyczne o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy, Biuletyn Statystyczny Województwa Kujawsko-Pomorskiego, publikacja Głównego Urzędu Statystycznego Biuletyn Statystyczny, informacje własne

9 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 8 SYTUACJA DEMOGRAFICZNA Ludność Bydgoszczy wg stanu na r. wyniosła 366,9 tys. osób, co potwierdza tendencję ciągłego spadku liczby mieszkańców (o ponad 1,9 tys. osób mniej niŝ przed rokiem). Populacja Bydgoszczy stanowiła ok. 18% ludności województwa kujawsko-pomorskiego. W strukturze ludności według płci nadal utrzymuje się przewaga kobiet, które stanowiły ponad 53,0% ogółu mieszkańców miasta. Współczynnik feminizacji utrzymywał się na tym samym poziomie, co w latach poprzednich i wynosił 113 kobiet na 100 męŝczyzn. W strukturze wiekowej społeczeństwa Bydgoszczy podstawowymi tendencjami, utrzymującymi się od kilku lat, są: spadek udziału ludności w wieku przedprodukcyjnym oraz wzrost udziału ludności w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym. Struktura wiekowa przedstawiała się następująco (stan w dniu 30 czerwca 2005 r osób): wiek przedprodukcyjny: osób - 17,9% wiek produkcyjny: osoby - 65,5% wiek poprodukcyjny: osób - 16,6% Ludność wg płci i wieku (stan w dniu 30 VI 2005 r.) MĘśCZYŹNI 75 i więcej KOBIETY NadwyŜka liczby kobiet nad liczbą męŝczyzn NadwyŜka liczby męŝczyzn nad liczbą kobiet wiek produkcyjny wiek nieprodukcyjny źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

10 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 9 RYNEK PRACY I BEZROBOCIE Na przestrzeni 2005 roku przeciętna liczba zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw w Bydgoszczy utrzymywała się na nieco niŝszym poziomie, co w ubiegłym roku i wyniosła 58,1 tys. osób. Stanowiła 27,8% zatrudnionych w województwie. Wyraźny spadek zatrudnienia odnotowano w wielu sekcjach, a największy w: budownictwie (o 20,1%), obsłudze nieruchomości i firm (o 7,0%), działalności usługowej (o 3,3%). Największy wzrost zatrudnienia wykazała sekcja: hotele i restauracje (o12,6%). Udział zatrudnionych w sektorze prywatnym wyniósł 84,5% i był o 0,9 pkt. wyŝszy niŝ przed rokiem. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło w ubr zł i było o 4,5% wyŝsze niŝ w analogicznym okresie roku poprzedniego i o 4,8% wyŝsze niŝ w województwie. W grudniu 2005 roku przeciętna płaca w Bydgoszczy wyniosła zł i była o 237 zł niŝsza niŝ średnia w kraju i niŝsza od płac w większości duŝych miast w Polsce. Pracownicy sektora publicznego zarabiali w tym okresie średnio zł tj. o 647 zł więcej niŝ zatrudnieni w sektorze prywatnym. Zarobki w sektorze publicznym były wyŝsze o 7,7% niŝ rok temu, a w sektorze prywatnym wzrosło o 4,4%. zł Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w grudniu 2005 r. w wybranych sekcjach sektora przedsiębiorstw przemysł budownictwo handel i naprawy hotele i restauracje wynagrodzenie średnie miesięczne wynagrodzenie w Bydgoszczy średnie miesięczne wynagrodzenie w kraju transport, gospodarka magazynowa i łączność obsługa nieruchomości i firm pozostała działalność źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

11 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 10 Pozytywnym zjawiskiem była malejąca liczba bezrobotnych zarejestrowanych, która w grudniu 2005 roku osiągnęła w Powiatowym Urzędzie Pracy w Bydgoszczy ponad 24,0 tys. osób i była mniejsza w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego o prawie 1,5 tys. osób (tj. spadek o ok. 5,8%). W Bydgoszczy bezrobocie zmalało o ponad 1,1 tys. osób (tj. o prawie 6,0%) i w końcu grudnia 2005 r. zarejestrowanych było ponad 17,4 tys. osób. Ten spadek spowodowany był przewagą osób wyrejestrowujących się nad tzw. napływem osób nowo rejestrujących się, który to miał miejsce od kwietnia 2005 r. Większą część ogółu bezrobotnych, mimo wyŝszego poziomu wykształcenia, stanowiły kobiety, a ich udział wzrósł z 54,0% w 2004 r. do 55,3% w 2005 r. Mimo spadku liczby bezrobotnych, niewiele zmalał udział długotrwale bezrobotnych (powyŝej 24 miesięcy) z 29,3% do 28,6%. Na przestrzeni minionego roku zmalał udział liczby osób bez prawa do zasiłku z 87,4% do 86,1% ogółu bezrobotnych. Wśród bezrobotnych osoby z niskimi kwalifikacjami (tj. z wykształceniem zasadniczym zawodowym, podstawowym i niepełnym podstawowym) stanowiły 63,1% (w analogicznym okresie roku ubiegłego 63,6%). ChociaŜ osoby z wyŝszym wykształceniem stanowią niewielki odsetek bezrobotnych niepokojącym był fakt, Ŝe ich udział w ostatnich latach stale rośnie - z 8,2% w ub. roku do 8,5% w grudniu 2005 r. Najwięcej bezrobotnych to ludzie młodzi. W grudniu ubr. 46,0% (w 2004 roku 49,1%) ogółu zarejestrowanych bezrobotnych nie przekroczyło 34 roku Ŝycia. Na koniec grudnia 2005 r. stopa bezrobocia wynosiła w Bydgoszczy 10,7%, (w analogicznym okresie ub. roku 11,4%), w województwie kujawsko-pomorskim 22,3%, a w Polsce 17,6%. WyŜszą stopę bezrobocia niŝ w Bydgoszczy odnotowano w: Łodzi (16,4%), Gorzowie Wlkp. (15,1%), Kielcach (14,4%), Szczecinie (14,1%), Białymstoku (12,9%), Lublinie (12,2%), Zielonej Górze (12,1%), Toruniu (12,0%) oraz Wrocławiu (11,0%). osoby Kształtowanie się bezrobocia w Bydgoszczy XII 2000 XII 2001 XII 2002 XII 2003 XII 2004 XII 2005 liczba bezrobotnych zarejestrowanych w PUP liczba bezrobotnych w Bydgoszczy stopa bezrobocia w Bydgoszczy stopa bezrobocia w województwie stopa bezrobocia w Polsce % 24,0 22,0 20,0 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, Powiatowy Urząd Pracy w Bydgoszczy

12 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 11 Działaniami aktywizującymi bezrobotnych w 2005 roku objęto osoby (w poprzednim roku osoby) w tym wg poszczególnych form: prace interwencyjne 123 osoby (w ub. roku 188 osób), roboty publiczne 335 osób (w ub. roku 275 osób), szkolenia osoby (w ub. roku 917 osób), staŝe osoby (w ub. roku 857 osób), przygotowanie zawodowe 542 osoby (w ub. roku 168 osób), dotacje 165 osób (w ub. roku 69 osób). Źródłami finansującymi działania na rzecz aktywizacji bezrobotnych obok Funduszu Pracy (2.135 osób w ub. roku osób) były Europejski Fundusz Socjalny (1.531 osób w ub. roku 787 osób) i PHARE 2002 (136 osób w ub. roku 94 osoby). Nadal na bydgoskim rynku pracy pojawiają się zapowiedzi zwolnień grupowych. W 2005 roku 11 zakładów zadeklarowało zamiar zwolnienia ok. 0,5 tys. osób tj. o ok. 300 osób mniej niŝ w analogicznym okresie ub. roku. Największe zapowiedzi redukcji zatrudnienia dotyczyły takich zakładów jak: - Telekomunikacja Polska S.A. (145 osób), - ELDA-ELTRA Elektrotechnika S.A. ( 70 osób), - APW POLAND Sp. z o.o. ( 68 osób), - ARKTA S.A. ( 65 osób), - PP-U KAPRINś Sp. z o.o. ( 43 osoby). DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA Ogółem w Bydgoszczy w końcu grudnia 2005 r. funkcjonowało 46,7 tys. podmiotów gospodarczych (prawie 1,4 tys. więcej niŝ w analogicznym okresie ub. roku). Podmioty te stanowiły 24,9% wszystkich jednostek w województwie. W sektorze prywatnym działało jak rok wcześniej 96,9% jednostek (równieŝ 96,9% w analogicznym okresie ub. roku). Struktura rejestru REGON według sekcji ( A ) i formy prawnej ( B ) w XII 2005 roku A B 21,9% 32,7% 8,6% 7,0% 6,6% 7,6% 9,3% 10,3% 18,2% handel i naprawy obsługa nieruchomości i firm przemysł budownictwo transport, składowanie i łączność pozostałe sekcje 77,8% zakłady osób fizycznych spółki cywilne spółki prawa handlowego pozostałe

13 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 12 W przeciągu roku przybyło spółek prawa handlowego (wzrost o 3,5%). Wzrost liczby podmiotów w sektorze prywatnym (wzrost o 3,2%) został spowodowany przyrostem liczby o ponad 1,1 tys. osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Analizując poszczególne sekcje, przy ogólnym wzroście liczby podmiotów o 3,1%, największy przyrost nastąpił w sektorze zaliczanym do usług nierynkowych: ochrona zdrowia i opieka społeczna (wzrost o 6,0%), działalność usługowa (wzrost o 5,9%) i hotele i restauracje (wzrost o 4,2%). W Ŝadnej sekcji nie miał miejsca spadek liczby podmiotów. W oparciu o kapitał zagraniczny działalność gospodarczą prowadziło 471 spółek (tj. o 16 więcej niŝ przed rokiem). Nowe firmy zagraniczne zainwestowały głównie w sektory: obsługa nieruchomości i firm (przybyło 8 firm), budownictwo, handel i naprawy. Nastąpiły dalsze zmiany w zakresie struktury podmiotów gospodarczych według liczby zatrudnionych. Nastąpił wzrost liczby małych firm, w tym zatrudniających do 9 osób (wzrost o 3,1%). Jednocześnie spadła liczba średnich firm zatrudniających od 50 do 249 osób (spadek o 2,1%) i duŝych (spadek o 7,9%). W efekcie struktura podmiotów gospodarczych w grudniu 2005 r. przedstawiała się następująco: Wyszczególnienie Ogółem Małe (do 49 pracowników w tym: mikro (do 9) Średnie (50-249) DuŜe (250 i więcej) XII 2004 r XII 2005 r = ,1 103,1 103,1 97,9 92,1 udział do ogółu w 2005 roku 100,00% 99,05% 95,84% 0,80% 0,15% źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy Przedsiębiorstwa mające siedzibę w Bydgoszczy wypracowały w 2005 roku przychód ze sprzedaŝy wyrobów i usług w wysokości 8.715,9 mln zł (z wyłączeniem handlu i napraw) tj. o 195,3 mln zł wyŝszy (o 2,3% wyŝszy) niŝ w analogicznym okresie poprzedniego roku. Wzrost przychodów odnotowały przedsiębiorstwa w hotelach i restauracjach (wzrost o 27,7%), budownictwie (wzrost o 6,7%), pozostałej działalności usługowej komunalnej, społecznej i indywidualnej (o 6,6%) oraz w przemyśle (wzrost o 0,1%). Gorsze wyniki niŝ przed rokiem odnotowała sekcja obsługi nieruchomości i firm (spadek o 1,4%) i transport, gospodarka magazynowa i łączność (spadek o 1,1%). Udział sektora prywatnego stanowił 79,1% ogółu przychodów (w roku poprzednim 76,9%). Osiągnięte przez bydgoskie przedsiębiorstwa przychody ze sprzedaŝy i usług stanowiły ok. 24,8% ogółu przychodów produkcji wytworzonej w województwie kujawsko-pomorskim.

14 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 13 PRZEMYSŁ Przedsiębiorstwa przemysłowe uzyskały w 2005 roku nieznacznie lepsze wyniki niŝ przed rokiem. Przychody ze sprzedaŝy wyrobów i usług (w cenach bieŝących) w wysokości 6.704,3 mln zł były o 0,1% wyŝsze niŝ w analogicznym okresie ubiegłego roku. Wartość produkcji sprzedanej przemysłu w kraju równieŝ wzrosła (o 4,0%), natomiast w województwie spadła (o 3,0%). W stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku bydgoskie firmy odnotowały wzrost produkcji w 8 działach, przy czym największy w zakresie: produkcji maszyn i aparatury elektrycznej (o 26,1%), produkcji wyrobów z metali (o 16,9%), produkcji sprzętu i urządzeń rtv i telekomunikacyjnych (o 12,7%), produkcji pozostałego sprzętu transportowego (o 11,3%), produkcji masy włóknistej oraz papieru (o10,5%). Pozostałe działy odnotowały spadek przychodów, przy czym największy dotyczył: produkcji metali (o 64,1%), produkcji pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 31,5%) włókiennictwa (o 22,3%), produkcji wyrobów z pozostałych surowców niemetalicznych (o 21,1%). Dynamika przychodu ze sprzedaŝy wyrobów i usług w przemyśle w 2005 r. (2004=100) metale pojazdy samochodowe włókiennictwo wyroby z surowców niemetalicznych wyroby chemiczne drewno i wyroby z drewna wydawnictwo maszyny i urządzenia wyroby gumowe i z tworzyw sztucznych skóry wyprawione i wyroby artykuły spoŝywcze i napoje masa włóknista oraz papier pozostały sprzęt transportowy sprzęt i urządzenia RTV i telekomunikacyjne wyroby z metali maszyny i aparatura elektryczna % źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

15 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 14 W strukturze produkcji przemysłowej dominowała produkcja artykułów spoŝywczych i napojów (14,9%), wyrobów chemicznych (12,9%), sprzętu i urządzeń radiowych, telewizyjnych i komunikacyjnych (11,9%) oraz wyrobów z metali (10,5%). Struktura produkcji przemysłowej, w której udział poszczególnych sekcji jest równomierny, odzwierciedla korzystną tendencję zróŝnicowania gospodarki miasta. artykuły spoŝywcze i napoje wyroby chemiczne sprzęt i urządzenia rtv i telekomunikacyjny Struktura produkcji przemysłowej w 2005 r. wyroby z metali wyroby gumowe wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę pozostały sprzęt transportowy 3,7% 3,6% 3,2% 5,6% 5,5% 5,9% 14,9% 12,9% meble maszyny i aparatura elektryczna wydawnictwo 7,0% 7,4% 8,0% 10,5% 11,9% masa włóknista oraz papier maszyny i urządzenia pozostałe źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy W omawianym okresie przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w przemyśle wyniosło zł (wzrosło o 4,1% w stosunku do roku poprzedniego), a wydajność pracy na 1 zatrudnionego 208,9 205,6 tys. zł (tj. o 1,6% wyŝsza niŝ przed rokiem). W tym samym okresie przeciętne wynagrodzenie w kraju wyniosło zł (wzrosło o 3,1%), natomiast w województwie zł (wzrosło o 2,3%). BUDOWNICTWO W 2005 roku budownictwo zrealizowało sprzedaŝ (w bieŝących cenach bazowych) w wysokości 724,7 mln zł tj. o 6,7% wyŝszą niŝ w 2004 roku, w tym wzrost odnotowano w dziale produkcji budowlanomontaŝowej (o 21,6%). Produkcja budowlana bydgoskich firm stanowiła ok. 26,6% produkcji wszystkich firm budowlanych w województwie kujawsko-pomorskim. Największy wzrost produkcji odnotowano w zakresie wykonywania instalacji budowlanych (o 71,8%). Przedsiębiorstwa zajmujące się wznoszeniem obiektów budowlach, inŝynierią lądową i wodną, których udział w strukturze przychodów wyniósł ok. 79,8%, uzyskały sprzedaŝ w wysokości prawie 578,3 mln zł, tj. o 6,5% wyŝszą niŝ w analogicznym okresie poprzedniego roku.

16 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 15 W kraju produkcja budowlano-montaŝowa odnotowała wzrost o 3,0%, natomiast w województwie o 27,6%. Wydajność pracy na 1 zatrudnionego w budownictwie wyniosła 213,9 tys. zł i była o 33,5% wyŝsza niŝ przed rokiem. Przeciętne wynagrodzenie brutto wyniosło zł i było o 7,8% wyŝsze niŝ w roku poprzednim. Dla porównania w omawianym okresie w kraju wyniosło zł (wzrosło o 5,5%), a w województwie zł (wzrosło o 5,0%). W zakresie budownictwa mieszkaniowego w 2005 roku oddano do uŝytku 487 mieszkań o łącznej powierzchni uŝytkowej 35,4 tys. m 2, w tym: - spółdzielczych mieszkania, (w ub. roku 164), - przeznaczonych na sprzedaŝ lub wynajem mieszkań, (w ub. roku 162), - społeczno-czynszowych - 0 mieszkań, (w ub. roku 0), - w zabudowie jednorodzinnej - 65 mieszkań, (w ub. roku 196), - komunalnych - 34 mieszkania, (w ub. roku 0), - zakładowe - 89 mieszkań, (w ub. roku 18). Ilość oddanych mieszkań w Bydgoszczy stanowiła 10,9% wszystkich mieszkań oddanych do uŝytku w województwie, w tym spółdzielczych prawie 31%. Mieszkania oddane do uŝytku w Bydgoszczy w poszczególnych latach ogółem spółdzielcze jednorodzinne przeznaczone na sprzedaŝ lub wynajem źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy Mieszkania spółdzielcze stanowiły ponad 37,6% ogółu mieszkań oddanych do uŝytku w minionym roku, wybudowane z przeznaczeniem na sprzedaŝ lub wynajem prawie 23,8%, a jednorodzinne 13,3%.

17 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 16 OŚWIATA I WYCHOWANIE W 2005 roku kontynuowano działania związane z wdraŝaniem reformy systemu oświaty w zakresie restrukturyzacji szkół i placówek oświatowych. W roku szkolnym 2005/2006 zlikwidowano SP Nr 8, poprzez wygaszenie zlikwidowano SP Nr 21, Nr 29 oraz Nr 30. W omawianym okresie realizowano takŝe zadania wynikające z polityki oświatowej: - przyznano Bydgoskie Granty Oświatowe na realizację działań innowacyjnych w szkolnych placówkach oświatowych, - prowadzono nadzór, doradztwo i opiniowanie pracy placówek oświatowych, - przewodniczono komisjom konkursowym i egzaminacyjnym na stanowisko dyrektorów szkół i nauczycieli mianowanych, - realizowano rządowy program wyrównywania warunków startu uczniów Wyprawka szkolna, - przygotowano kalendarz imprez oświatowych na rok szkolny 2005/2006 oraz współpracę międzynarodową szkół, - prowadzono Miejski Bank Informacji o Kadrze Nauczycielskiej, - wdroŝono System Informacji Oświatowej. W ramach działań inwestycyjnych: - ukończono budowę basenów przyszkolnych SP Nr 65 i Nr 25, - kontynuowano modernizację systemu grzewczego w ZS Nr 3 i SP Nr 12, - wymieniono stolarkę okienną w SP Nr 16, - przystąpiono do realizacji modernizacji budynku I LO, - wybudowano podjazd dla osób niepełnosprawnych oraz wymieniono okna w przedszkolu Nr 61, - przystąpiono do realizacji zadania Budowa pawilonu dydaktycznego przy ZS Gastronomicznych, - rozbudowano salę gimnastyczną przy Gimnazjum Nr 9, - zmodernizowano boisko szkolne przy ul. Sardynkowej, - wybudowano boiska szkolne przy SP Nr 67, ZS Nr 11 i NR 17. Wartość wykonanych robót ogółem wyniosła prawie 13,5 mln zł (tj. 3 x więcej niŝ w poprzednim roku), z czego prawie 1,7 mln pochodziło z FRKF. Na remonty szkół w 2005 roku przeznaczono 4,7 mln zł, z czego prawie 2,6 mln zł pochodziło z budŝetu Miasta, a pozostałe z kont szkół i placówek oraz komitetów rodzicielskich. Na potencjał szkolnictwa wyŝszego składa się 8 uczelni publicznych, 10 niepublicznych i 3 punkty konsultacyjne. W roku akademickim 2005/2006 rozpoczął swoją działalność Wydział Zamiejscowy WyŜszej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, która uruchomiła w Bydgoszczy kierunek kulturoznawstwa o specjalizacji: animacja kultury, literaturoznawstwo i filmoznawstwo. Drugą uczelnią jest WyŜsza Szkoła Nauk o Zdrowiu, która zaczęła kształcenie na kierunku analityki medycznej o specjalności laboratoryjna diagnostyka medyczna. W 2005 roku Akademia Bydgoska przekształciła się w Uniwersytet Kazimierza Wielkiego (w kwietniu Sejm przyjął ustawę o przekształceniu uczelni od 1 września 2005 roku).

18 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 17 OCHRONA ZDROWIA I OPIEKA SPOŁECZNA W 2005 r. w zakresie zadań inwestycyjnych: kontynuowano budowę bloku operacyjnego Szpitala Miejskiego, zakupiono i zamontowano systemu wideomonitoringu dla Izby Wytrzeźwień. Wartość wykonanych prac inwestycyjnych wyniosła ok. 4,7 mln zł. W zakresie profilaktyki zdrowia realizowano przyjęty w omawianym okresie uchwałą Nr XLIV/950/05 Rady Miasta Bydgoszczy Miejski Program Promocji Zdrowia na 2005 rok. Program obejmuje działania zmierzające do poprawy sposobu Ŝywienia, zwiększenia aktywności fizycznej dzieci i młodzieŝy, zmniejszenia spoŝycia alkoholu i uŝywania substancji psychoaktywnych, profilaktyki i terapii antynikotynowej, profilaktyki w chorobach niedokrwienia, nowotworów złośliwych i chorób zakaźnych, intensyfikację profilaktyki próchnicy zębów i chorób przyzębia u dzieci, młodzieŝy i kobiet cięŝarnych. Ponadto realizowany był Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, w ramach którego: o prowadzono terapię osób uzaleŝnionych i członków ich rodzin, o udzielano rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychologicznej i prawnej, a szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, o prowadzono profilaktyczną działalność informacyjną i edukacyjną w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieŝy (prowadzenie sportowych zajęć pozalekcyjnych, doŝywianie dzieci), o wspomagano działalność instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, słuŝącą rozwiązywaniu problemów alkoholowych, o podejmowano interwencje związane z naruszeniem przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Na ww. program w 2005 roku przeznaczono z budŝetu miasta ponad 5,2 mln zł. W ramach działań podejmowanych na rzecz opieki społecznej realizowano podstawowe usługi opiekuńcze, zasiłki, pomoc w naturze i dofinansowywano zadania organizacji pozarządowych wykonujących zadania pomocy społecznej. Usługi świadczone są przez 3 Domy Pomocy Społecznej o zasięgu ponadlokalnym, które zapewniały opiekę 309 osobom (w ub. roku 396 osobom), a takŝe 5 Domów Dziennego Pobytu, w których zapewniono opiekę 153 osobom (w ub. roku 163 osobom), w tym 20 dzieciom niepełnosprawnym i autystycznym. Ponadto 55 osób korzystało tylko z pomocy w formie ciepłych posiłków (w ub. roku 60 osób). Pięć Środowiskowych Domów Samopomocy (z czego trzy utworzono w br.) zapewniło dzienny pobyt i terapię grupową, indywidualną oraz zajęcia psychoedukacyjne 100 osobom z zaburzeniami psychicznymi (w ubiegłym roku 58 osobom). Działające na terenie miasta 4 Placówki Opiekuńczo-Wychowawcze zapewniły całodobową opiekę 210 dzieciom (w poprzednim roku 308 dzieciom) pozbawionym całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej, w tym 11 dzieci znajdowało się w rodzinnych domach dziecka. Ponadto udzielono pomocy w usamodzielnieniu się 24 wychowanków i udzielono pomocy na kontynuację nauki 81 wychowanków placówek opiekuńczowychowawczych. W ramach zadań własnych powiatu na pomoc pienięŝną dla 487 rodzin zastępczych przeznaczono ponad 3,9 mln zł. Usługi opiekuńcze na rzecz osób starszych, chorych i niepełnosprawnych wykonywały opiekunki Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej, Polskiego Czerwonego KrzyŜa oraz Agencji Usług Opiekuńczych, obejmując pomocą 779 osób (w ub. roku 721 osób). Z zasiłków i pomocy w naturze w 2005 roku skorzystało prawie 29 tys. osób (w ub. roku 29,4 tys. osób) na kwotę ponad 13,5 mln zł.

19 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 18 Działające od września 2004 roku Bydgoskie Centrum Wsparcia Rodziny z hostelem dla matek uciekających przed przemocą domową realizowało zadania w zakresie wspierania osób i rodzin w rozwiązywaniu problemów Ŝyciowych w sytuacjach kryzysowych. Ośrodek udzielił pomocy prawie 3,5 tys. osób, z których największą grupę problemową stanowiły osoby bezrobotne (prawie 1,4 tys. osób), w dalszej kolejności pacjenci z problemami osobowościowymi, kłopotami wychowawczymi, przemocy, psychiatrycznymi oraz uzaleŝnienia. Placówka specjalistyczna Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy m.in. inicjuje i wspomaga formy opieki i wychowania rodzinnego. Pozyskuje, kwalifikuje i szkoli kandydatów na rodziców adopcyjnych i zastępczych, pomaga w uregulowaniu sytuacji prawnej dzieci oraz świadczy pomoc specjalistyczną. W ramach inwestycji w obiektach pomocy społecznej: wymieniono stolarkę okienną w Domu Dziecka przy ul. Stolarskiej, wymieniono pokrycie dachowe wraz z opierzeniem DDP Kapuściska i budynku przy ul. Ogrodowej, zaadaptowano pomieszczenia budynku ROPS w Fordonie, zaadaptowano budynek dla Zakładu Aktywności Zawodowej. Wartość wykonanych prac wyniosła ponad 1,6 mln zł. Organizowaniem i udzielaniem schronienia osobom bezdomnym oraz ofiarom przemocy w rodzinie i klęsk Ŝywiołowych zajmował się takŝe Zakład Pomocy Społecznej dla Bezdomnych, który prowadził schroniska dla 388 podopiecznych, w tym: dla męŝczyzn przebywało średniomiesięcznie 167 osób (w ub. roku 200 osób), dla matki z dzieckiem przebywało średniomiesięcznie 142 osoby (w ub. roku 190 osób), dla rodzin przebywało średnio 79 osób (w ubr. 80 osób). KULTURA I NAUKA W 2005 roku w ramach polityki kulturalnej wspierano wiele przedsięwzięć kulturalnych m.in.: XII Festiwal Operowy, XXVIII Bydgoskie Impresje Muzyczne, 43 Bydgoski Festiwal Muzyczny Muzyka Bez Granic, IV Festiwal Prapremier Teatralnych. W minionym okresie przy współudziale samorządowych instytucji kultury działających na terenie Bydgoszczy zorganizowano wiele imprez kulturalnych, m.in.: 6 spektakli premierowych oraz 224 przedstawienia w Teatrze Polskim (w ub. roku 9 spektakli i 224 przedstawienia), które obejrzało ponad 37 tys. widzów, 325 imprez kulturalnych spotkania literackie, wernisaŝe, koncerty i spektakle w ramach działalności MOK-u (w ub. roku 294 imprezy), w których udział wzięło prawie 110 tys. osób, 16 wystaw w Galerii Miejskiej bwa (do r. funkcjonowała pod nazwą BWA) (w ub. roku 21 wystaw), które odwiedziło prawie 14,8 tys. osób, 5 wystaw stałych i 26 czasowych na terenie muzeum oraz 6 wystaw czasowych poza Muzeum im. L. Wyczółkowskiego (w ub. roku 3 stałe i 20 czasowych), które odwiedziło prawie 53 tys. osób. Wspomagano równieŝ działalność kulturalną i naukową poprzez wypłacanie z budŝetu kultury, przyznanych przez Prezydenta Miasta na wnioski Kapituł Nagród i Stypendiów Naukowych oraz Artystycznych: o nagród naukowych i artystycznych, na łączną kwotę w wysokości prawie 58 tys. zł, o stypendiów naukowych i artystycznych, w wysokości ponad 61 tys. zł.

20 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 19 Promowano takŝe dorobek kulturalny miasta poprzez wspomaganie inicjatyw artystycznych i kulturalnych, m.in.: Koncert z okazji 659 Urodzin Królewskiego Miasta Bydgoszczy, Doroczny koncert Samorząd Bydgoszczy Mieszkańcom Miasta, XXV Ogólnopolski Konkurs Chórów a Capella Dzieci i MłodzieŜy, IX Festiwal Młodych Organistów i Wokalistów, XXIII Ogólnopolski Konkurs Poezji i Prozy Frankofońskiej, III edycja Festiwalu KsiąŜki Bydgoski Trójkąt Literacki. W ramach ochrony i konserwacji zabytków wykonano prace remontowo-konserwatorskie m.in.: Spichrzy przy ul. Grodzkiej, Katedry Bydgoskiej, Kościoła św. Andrzeja Boboli, Kościoła prawosławnego pw. św. Mikołaja, Kościoła pw. św. Jana Apostoła i Ewangelisty, Kościoła pw. śś. Piotra i Pawła, Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego, budynku szkoły I LO, zespołu Kościoła pw. Świętej Trójcy. Wykorzystano na ten cel z budŝetu miasta ponad 671 tys. zł. W ramach zadań inwestycyjnych realizowano: modernizację Teatru Polskiego, rekonstrukcję Cmentarza Starofarnego, rewitalizację zasobów kulturowych i przyrodniczych Wyspy Młyńskiej i jej najbliŝszego otoczenia, modernizację i adaptację Spichrzy nr 9 i 11 przy ul. Grodzkiej, wymianę pokrycia dachów budynków bibliotek, rewaloryzację Zespołu Pałacowo-Parkowego w Ostromecku, modernizację i adaptację budynku Galerii Miejskiej bwa, wykonanie rzeźby Mariana Rejewskiego, dofinansowanie budowy pomnika Kazimierza Wielkiego, Wykonano prace na ogólną wartość prawie 4,8 mln zł (w ub. roku 4,1 mln zł). KULTURA FIZYCZNA, SPORT I TURYSTYKA W 2005 roku realizowano zadania związane z prowadzeniem inwestycji, m.in.: - przystąpiono do prac projektowych koncepcji krytego lodowiska przy Hali Sportowo - Widowiskowej Łuczniczka, - kontynuowano modernizację pawilonu sportowo - socjalnego w MKS Gwiazda, - kontynuowano modernizację obiektów sportowych przy ul. Słowiańskiej, - kontynuowano modernizację stadionu ŜuŜlowego przy ul. Sportowej, - przystąpiono do modernizacji basenu oraz pomieszczeń hali widowiskowo-sportowej KS Start-Astoria, - kontynuowano modernizację obiektów CWZS Zawisza, - zagospodarowywano tereny rekreacyjno-sportowe na terenie miasta w ramach programu Zielone Sale. Wartość wykonanych w tym czasie robót wyniosła ponad 3,5 mln zł (w ubr. 5,1 mln zł), z czego 110 tys. zł stanowiło środki z FRKF.

21 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 20 W omawianym okresie zorganizowano wiele imprez sportowych, m.in.: o Puchar Europy w Wielobojach Lekkoatletycznych, o Tour de Pologne, o Mistrzostwa Świata Grand Prix na śuŝlu, o Międzynarodowe Otwarte Mistrzostwa Polski PTS Gwardia juniorek i juniorów w judo, o VI Międzynarodowy Turniej w podnoszeniu cięŝarów im. K. Becka, o II Międzynarodowy Turniej Koszykówki o Puchar Prezydenta Miasta, o II Międzynarodowy Turniej Eisstocka, o Mistrzostwa Świata w kl. SPLASH i Puchar Europy w kl. FLASH, o XII Ogólnopolski Turniej Kajak-Polo, o Międzynarodowe Mistrzostwa Karate Central Europe Open, o Regaty Wielka Wioślarska o Puchar Brdy, o Puchar Polski wyścigów psich zaprzęgów. W ramach realizacji zadań gminy w zakresie turystyki w 2005 roku zorganizowano dla młodzieŝy i dzieci spływy kajakowe, rejsy Ŝeglarskie i rajdy rowerowe oraz zloty pieszych. W ramach promocji turystycznej Bydgoszczy swoją działalność kontynuowało Miejskie Centrum Informacji Turystycznej, które w 2005 roku: zaprezentowało miasto na Międzynarodowych Targach Turystycznych w Berlinie, zaprezentowało miasto na Międzynarodowych Targach Turystycznych TOUR SALON w Poznaniu, świadczyło usługi w zakresie informacji turystycznej miasta Bydgoszczy dla mieszkańców i osób przyjezdnych, wydawało ulotki, informacje i folder o Bydgoszczy. OCHRONA ŚRODOWISKA W 2005 roku realizując działania na rzecz zmniejszania zanieczyszczenia środowiska, osiągnięto znaczące efekty w sferze oczyszczania ścieków: Fordon obiekt w bieŝącej eksploatacji (wydajność 26,7 tys. m 3 /dobę), Kapuściska obiekt w bieŝącej eksploatacji (wydajność 71,9 tys. m 3 /dobę); budŝet gminy dofinansowuje inwestycję w formie udziałów, które przeznacza się na budowę sieci kanalizacyjnej zlewni Bydgoszcz i zlewni Solca Kujawskiego oraz ZACHEM-u. Funkcjonowanie powyŝszych oczyszczalni wraz z modernizacją sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, sukcesywnie wpływa na znaczną poprawę sytuacji w zakresie ochrony środowiska zagwarantuje całkowite oczyszczanie odprowadzanych ścieków. W 2005 roku na 17,5 mln m 3 odprowadzonych ścieków (w 2004 roku 17,8 mln m 3 ), w tym 12,6 mln m 3 z gospodarstw domowych (w poprzednim roku 13,1 mln m 3 ), aŝ 16,6 mln m 3 zostało oczyszczonych, co dało 96,4% ogólnej ilości odprowadzonych ścieków (w 2004 roku 17,2 mln m 3 tj. 96,9%).

22 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 21 Udział ścieków oczyszczonych w ilości ścieków ogółem I-XII 2005 I-XII ,2% 3,1% 6,49% 11,2% ścieki nieoczyszczone ścieki oczyszczone 88,8% 93,51% 96,9% I-XII 2002 I-XII ,8% Na terenie Bydgoszczy zanieczyszczenie powietrza monitorowane jest m.in. przez stację monitoringową zlokalizowaną przy ul. Jagiellońskiej. Uległy polepszeniu warunki w centrum miasta. Poziom średniego stęŝenia (24-godzinnego) dwutlenku siarki (norma 150 µg/m 3 ) w okresie od stycznia do grudnia 2005 r. wahał się w przedziale od 4 do 18 µg/m 3 wykazując tendencję malejącą w porównaniu do 2004 r. (w analogicznym okresie ub. roku 4 38 µg/m 3 ). Nastąpił równieŝ spadek średniego stęŝenia dwutlenku azotu 8 19 (w ub. roku µg/m 3 ). Stacja monitoringowa przy ul. Warszawskiej dodatkowo podaje stęŝenie tlenku węgla, którego maksymalna średnia 8-godzinna spośród średnich kroczących (norma µg/m 3 ) wyniosła w omawianym okresie od 841 do µg/m 3 (w analogicznym okresie ub. roku µg/m 3 ). W ramach zadań bieŝących realizowane były m.in.: usuwanie odpadów niebezpiecznych, nietypowych oraz wielkogabarytowych takŝe z róŝnych miejsc nie przeznaczonych do tego celu, program selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, utylizacja odpadów niebezpiecznych pochodzących z nadzwyczajnych zagroŝeń, eksploatacja Małej Elektrowni Gazowej zlokalizowanej na wysypisku komunalnym w śółwinie- Wypaleniskach oraz administracja tego wysypiska (w ramach zadań Zakładu Robót Publicznych). Wywozem odpadów komunalnych i nieczystości oraz letnim oczyszczaniem miasta zajmowały się m.in. firmy: Remondis Bydgoszcz sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Corimp sp. z o.o. oraz w ramach porozumień Zakład Robót Publicznych. Utrzymywaniem czystości terenów zieleni miejskiej, pracami agrotechnicznymi, nasadzeniami i pielęgnacją zajmowały się trzy firmy: Przedsiębiorstwo Zieleń Miejska sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Rekultywacji i Rewaloryzacji Obszarów Zabytkowych Eko-Park sp. z o.o. i Przedsiębiorstwo WielobranŜowe Agro S.C. W zakresie ochrony przyrody kontynuowano prace rewaloryzacyjne i konserwatorskie zabytkowego Zespołu Pałacowo-Parkowego w Ostromecku i pielęgnację parku (reperowano drogi i przejścia parkowe, załoŝono ogród irysowy, wykonano nasadzenia drzew, krzewów i róŝ). Leśny Parka Kultury i Wypoczynku sp. z o.o. kompleksowo obsługuje zespół przyrodniczo-rekreacyjny w Myślęcinku, w skład którego wchodzi konserwacja, utrzymanie i zarządzanie m.in. Ogrodem Botanicznym, Ogrodem Fauny Polskiej, pozostałymi terenami parkowymi i rekreacyjnymi. Na terenie miasta wykonano podstawowe prace agrotechniczne wraz z nasadzeniami sezonowymi, obsadzenia roślinami wieloletnimi, ścinanie drzew i karczowanie pni ze szczególnym uwzględnieniem m.in.: parku im. Jana Kochanowskiego, Wincentego Witosa i Kazimierza Wielkiego) oraz pielęgnowano zieleń parków: Wzgórza Dąbrowskiego, Doliny 5-ciu Stawów, Nad Starym Kanałem Bydgoskim.

23 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 22 W zakresie edukacji ekologicznej i monitoringu środowiska: przeprowadzono akcję sprzątania miasta z okazji Dnia Ziemi i Sprzątania Świata, dofinansowano działalność edukacyjną Kujawsko-Pomorskiego Centrum Edukacji Ekologicznej LPKiW oraz BKPZ ANIMALS, wykonywano monitoring środowiska miasta oraz druk wydawnictw ekologicznych. W omawianym okresie kontynuowane były prace związane z rekultywacją terenów zdegradowanych składowiskiem odpadów komunalnych w śółwinie-wypaleniskach, jednej z priorytetowych i strategicznych dla Bydgoszczy inwestycji. W realizacji zadań z zakresu ochrony środowiska budŝet miasta wspomagają: Powiatowy i Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (środki finansowe w kwocie ponad 3,3 mln zł), z którego dofinansowano m.in.: - rekultywację terenów zdegradowanych składowiskiem odpadów komunalnych (570 tys. zł), - rewaloryzację i pielęgnację zabytkowego parku w Ostromecku (569 tys. zł), - działalność edukacyjną w K-PCEE LPKiW (340 tys. zł), - odbudowę skarpy odwodnej wału przeciwpowodziowego LPKiW (330 tys. zł), - usuwanie odpadów z róŝnych miejsc, wielkogabarytowych, ze szkód i z nadzwyczajnych zagroŝeń (236 tys. zł), - konserwację rowów melioracyjnych (217 tys. zł), - monitoring środowiska miasta (200 tys. zł). INFRASTRUKTURA TECHNICZNA W 2005 roku natęŝenie ruchu samochodowego wykazywało tendencję zwyŝkową, którą odzwierciedla liczba prywatnych samochodów osobowych przypadająca na 1 km ulic - wynosząca 225,3 (w poprzednim roku 206,0). Ogólna liczba zarejestrowanych pojazdów wyniosła 175,8 tys. i była większa niŝ przed rokiem o 19 tys. W 2005 roku rejestr obejmował 167,5 tys. pojazdów samochodowych, w tym 133,2 tys. samochodów osobowych, 23,9 tys. cięŝarowych i 1,0 tys. autobusów. Wobec powyŝszego wskaźnik liczby samochodów osobowych na mieszkańców wzrósł z 327,2 (w 2004 r.) do 362,9. W ramach usprawniania funkcjonowania komunikacji w mieście w 2005 r. poza bieŝącym utrzymaniem ulic i mostów (remonty cząstkowe i modernizacje: nawierzchni ulic, chodników, parkingów i oświetlenia; akcja zimowa i oczyszczanie pozimowe; utrzymanie torów tramwajowych i sieci trakcyjnej; oznakowania poziome i pionowe; utrzymanie i konserwację kanalizacji deszczowej i zieleni przyulicznej) realizowane były przez Zarząd Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej waŝne inwestycje, m.in. takie jak: kontynuacja przebudowy Mostu Pomorskiego wraz z Rondem Fordońskim (Al. St. Kardynała Wyszyńskiego i Armii Krajowej) w ciągu dróg krajowych nr 5 i 80 przebudowa układu drogowego, torowego i infrastruktury nad- i podziemnej, budowa trasy W-Z ul. Ludwikowo od ul. Zaświat do ul. śeglarskiej wraz z estakadą nad torami kolejowymi (prace projektowe), przebudowa istniejącego układu drogowego dla potrzeb zadania, przebudowa przejścia podziemnego na Rondzie Jagiellonów zadaszenia nad przejściami z łukowych płyt poliwęglanowych, budowa linii tramwajowej w ul. Kujawskiej wraz Wiaduktów przebudową Ronda Bernardyńskiego (prace projektowe), przebudowa Wiaduktów Warszawskich (dokumentacja techniczna).

24 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 23 Ogólna długość ulic w Bydgoszczy nie uległa zmianie i osiągnęła 584,9 km. Stan nawierzchni dróg uległ znacznej poprawie, 348,8 km stanowiły drogi o nawierzchni twardej (w analogicznym okresie ub. roku 342,9 km, co stanowiło 58,6% ogólnej długości), a obecnie 59,6% ogólnej długości dróg. Długość ulic przypadająca na 1 km 2 powierzchni miasta nie uległa zmianie w porównaniu do ubr. i wyniosła 3,34 km/km 2. Komunikacja zbiorowa oparta na trakcji tramwajowej i autobusowej realizowana była przez trzech przewoźników (Miejskie Zakłady Komunikacyjne Sp. z o.o. 27 linii dziennych + 5 nocnych autobusowych i 8 linii tramwajowych, Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. 3 linie dzienne autobusowe i Prywatną Komunikację Miejską FOR-BUS Sp. z o.o. 5 linii dziennych), którzy świadczą usługi przewozowe w ramach 8 linii tramwajowych i 40 linii autobusowych, w tym 5 linii nocnych. W ciągu roku długość czynnych tras tramwajowych oraz autobusowych nie uległa większym zmianom i wynosiła odpowiednio dla trakcji tramwajowej 29,2 km i dla autobusowej 159,2 km. Realizując program odnowy taboru autobusowego Miejskie Zakłady Komunikacyjne przeprowadziły remont kapitalny 6 wozów tramwajowych typu 805 Na i przekazały je do eksploatacji. W grudniu MZK wprowadziły na linie 10 szt. nowych autobusów marki Mercedes Benz, a zlikwidowały 9 szt. marki IKARUS 280. W 2005 roku eksploatowano 114 wozów tramwajowych i 199 autobusów. Obecnie MZK dysponują: 56 autobusami krótkimi niskopodłogowymi, w tym 48 marki VOLVO i 7 marki MAN; 138 autobusami przegubowymi, w tym 45 marki VOLVO i 9 marki MAN z silnikami ekologicznymi EURO-2; 5 autobusami midi. W ramach włączania Bydgoszczy i regionu w kontynentalny system transportu realizowana jest modernizacja i rozbudowa lotniska im. Ignacego Jana Paderewskiego. Wybudowany terminal pasaŝerski (o przepustowości ponad 200 tys. pasaŝerów rocznie) spełnia międzynarodowe wymagania. W maju 2005 roku terminal ten został wyróŝniony w kategorii obiektów biurowych dyplomem uznania w konkursie Budowa Roku 2004 organizowanym przez Polski Związek InŜynierów i Techników Budownictwa, Ministerstwo Infrastruktury oraz Główny Urząd Nadzoru Budowlanego. Obiekt ten został zgłoszony równieŝ do konkursu na najciekawszy budynek pod względem architektonicznym ogłoszonego przez Ministerstwo Infrastruktury. W październiku 2005 roku uruchomiono rejsowe loty do Londynu, co wpłynęło na wzrost liczby pasaŝerów (tylko w listopadzie i grudniu na trasie Bydgoszcz-Londyn przewiezionych zostało ok. 17 tys. podróŝnych). W omawianym okresie bydgoskie lotnisko obsłuŝyło łącznie ponad 39,7 tys. pasaŝerów (w analogicznym okresie ub. roku 26,1 tys. pasaŝerów), z czego w ruchu regularnym 36,2 tys. pasaŝerów (w ub. roku 19,6 tys.), w nieregularnym 3,5 tys. pasaŝerów (w ub. roku 6,5 tys. pasaŝerów), w tym w międzynarodowym 2,5 tys. pasaŝerów (poprzednio 4,4 tys.) źródło: Port Lotniczy Bydgoszcz S.A. PasaŜerowie obsłuŝeni na bydgoskim lotnisku ruch międzynarodowy - charter ruch regularny ruch krajowy - charter

25 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Bydgoszczy 24 W minionym okresie kontynuowane były prace związane z rozbudową i modernizacją stacji wodociągowej i ujęcia wody SW-1 Las Gdański (budowa nowego przewodu tłocznego na ujęciu) realizowane przez Miejskie Wodociągi i Kanalizację Sp. z o.o. (MWiK). Wykonano szereg inwestycji remontowych i modernizacyjnych na obiektach i sieciach istniejącego systemu ze środków własnych MWiK, których realizacja kosztowała ponad 27,0 mln zł. W wyniku tych działań, na koniec 2005 roku: - sieci wodociągowe osiągnęły długość 931,2 km (przybyło w ciągu roku 16,9 km), w tym sieć magistralna 119,8 km i rozdzielcza 552,0 km (przybyło 3,9 km), - sieci kanalizacyjne osiągnęły długość 864,2 (przybyło w ciągu roku 5,4 km), w tym sieć sanitarna 484,6 km (przybyło 3,6 km) i deszczowa 224,8 km. MWiK kontynuowały Bydgoski Program Rozwoju Usług Wodociągowo- Kanalizacyjnych. W jego ramach realizowano zadania wodociągowe (finansowane z kredytu EBOR poniesione nakłady w 2005 roku osiągnęły poziom prawie 9,5 mln zł), których celem jest stworzenie nowoczesnego systemu zaopatrzenia w wodę czystą i zapewniającego niezawodność i ciągłość dostaw wody oraz wyeliminowanie źródeł awarii. Realizowano równieŝ zadania kanalizacyjne (finansowane z przedakcesyjnego funduszu ISPA poniesione nakłady w 2005 roku osiągnęły poziom ponad 1,9 mln zł), których celem jest rozwiązanie problemów gospodarki ściekowej, a przede wszystkim przerwanie degradacji środowiska, ochrona wód rzeki Brdy i Wisły. W ramach działań niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania systemów grzewczych Komunalne Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w 2005 roku realizowało przedsięwzięcia remontowe i inwestycyjne, które obejmują m.in.: - modernizację węzłów cieplnych, - wymianę sieci centralnego ogrzewania, - budowę przyłączy c.o. i węzłów cieplnych, - remonty izolacji termicznej sieci. W omawianym okresie KPEC wyprodukowało i zakupiło łącznie 5,6 mln GJ energii cieplnej (tj. o 0,2 mln GJ mniej niŝ w poprzednim roku). Długość sieci cieplnej w Bydgoszczy nie uległa większym zmianom i wynosiła w końcu 2005 roku 373,9 km, z czego 76,6 km to sieć magistralna, 143,5 km sieć rozdzielcza, a 153,8 km przyłącza. Zadania związane z gazyfikacją i eksploatacją sieci gazowniczej realizowane są przez Zakład Gazowniczy w Bydgoszczy Pomorskiej Spółki Gazownictwa. Sieć gazowa na koniec 2005 roku osiągnęła łączną długość 568,0 km (wzrost o 5,7 km w stosunku do 2004 r.), z czego średniego ciśnienia 156,3 km, niskiego 411,7 km, a przyłącza 243,1 km. Wszyscy odbiorcy gazu ziemnego zuŝyli w omawianym okresie ponad 69,6 mln m 3 (tj. o 0,9 mln m 3 więcej niŝ w 2004 r.), z czego na gospodarstwa domowe przypadło prawie 43,2 mln m 3 (tj. o 1,4 mln m 3 więcej niŝ w ub. roku), co stanowiło 62,0% ogólnego zuŝycia (w ub. roku - 60,8%). Spośród 82,6 tys. odbiorców gazu aŝ 98,3 % stanowią gospodarstwa domowe a tylko 1,7 tys. to odbiorcy instytucjonalni. Ponadto na terenie miasta Grupa Energetyczna ENEA S.A. realizowała zadania inwestycyjne związane z modernizacją i rozbudową istniejących sieci niskiego i średniego napięcia, z obiektami WN 110 kv oraz bieŝącą realizację przyłączeń nowych odbiorców. W granicach rejonu energetycznego Bydgoszcz na koniec 2004 roku długość napowietrznych sieci niskich i wysokich napięć nie uległa większym zmianom i wyniosła odpowiednio 1.329,6 km (wzrost o 12,6 km) i 87 km, a średnich napięć 901,2 km (wzrost o 3,0 km). ZuŜycie energii elektrycznej w gospodarstwach domowych wzrosło o 21,4 GWh i wyniosło 225,8 GWh, co stanowiło 18,6% zuŝytej energii ogółem. Spośród ponad 159,4 tys. odbiorców energii, 138,7 tys. stanowią gospodarstwa domowe (87,0% ogółu).