PRZEMOC W RODZINIE. Przemoc występuje zwykle w dwóch odmianach:

Transkrypt

1 PRZEMOC W RODZINIE PRZEMOC W RODZINIE - TO ZAMIERZONE I WYKORZYSTUJĄCE PRZEWAGĘ SIŁ DZIAŁANIE PRZECIW CZŁONKOWI RODZINY, NARUSZAJĄCE PRAWA I DOBRA OSOBISTE, POWODUJĄCE CIERPIENIE I SZKODY. Przemoc występuje zwykle w dwóch odmianach: Przemoc gorąca u której podstaw leży furia dynamiczne, przeładowane emocjami zjawisko pękania tamy emocjonalnej, która do pewnego momentu powstrzymuje uczucia. Furia to erupcja skumulowanych i niemożliwych już do powstrzymania uczuć gniewu i wściekłości. Jest to potężna i ślepa siła, która przełamuje wszelkie hamulce. Przemoc chłodna choć wzburzenie może jej towarzyszyć to polega raczej na wchodzeniu na cudze terytorium, naruszanie dóbr i praw poprzez różnego typu zachowania prowadzące do zniewolenia i podporządkowania drugiego człowieka. Jest to działanie w sposób wyrachowany, chłodny. CYKL PRZEMOCY W RODZINIE Myślenie potoczne zdąża w kierunku obarczania ofiar przemocy wina za ich bezradność. Często zanim sprawca zareaguje agresją fizyczną, codziennie, latami, stopniowo obezwładnia naturalne mechanizmy obronne swej ofiary. Zanim podniesie na nią rękę niszczy ją psychicznie. Badania wykazały, że związki, w których kobiety doznają przemocy fizycznej ze strony swoich partnerów, przechodzą przez trzy fazy powtarzającego się cyklu. 1. Faza narastania napięcia W tej fazie partner jest napięty i stale poirytowany. Każdy drobiazg wywołuje jego złość, często robi awanturę, zaczyna więcej pić, przyjmować narkotyki lub inne substancje zmieniające świadomość. Może poniżać partnerkę, poprawiając swoje samopoczucie. Prowokuje kłótnie i staje się coraz bardziej niebezpieczny. Sprawia wrażenie, że nie panuje nad swoim gniewem. Kobieta stara się jakoś opanować sytuację - uspokaja go, spełnia wszystkie zachcianki, wywiązuje się ze wszystkich obowiązków. Często przeprasza sprawcę. Ciągle zastanawia się nad tym, co może zrobić, aby poprawić mu humor, uczynić go szczęśliwym i powstrzymać przed wyrządzeniem krzywdy. Niektóre kobiety w tej fazie mają różne dolegliwości fizyczne, jak bóle żołądka, bóle głowy, bezsenność, utratę apetytu. Inne wpadają w apatię, tracą energię do życia, lub stają się niespokojne i pobudliwe nerwowo. Jest to wynik narastania napięcia, które po pewnym czasie staje się nie do zniesienia. Zdarza się, że kobieta wywołuje w końcu awanturę, żeby "mieć to już za sobą". 2. Faza gwałtownej przemocy W tej fazie partner staje się gwałtowny. Wpada w szał i wyładowuje się. Eksplozję wywołuje zazwyczaj jakiś drobiazg, np. lekkie opóźnienie posiłku. Skutki użytej przemocy mogą być różne - podbite oko, połamane kości, obrażenia wewnętrzne, poronienie, śmierć. Kobieta stara się zrobić wszystko, żeby go uspokoić i ochronić siebie. Zazwyczaj, niezależnie od tego jak bardzo się stara, wściekłość partnera narasta coraz bardziej. Czuje się bezradna, bo ani przekonywanie sprawcy, ani bycie miłą, ani unikanie, ani bierne poddawanie się mu nie pomaga i nie łagodzi jego gniewu. Po zakończeniu wybuchu przemocy, kobieta jest w stanie szoku. Nie może uwierzyć, że to się na prawdę stało. Odczuwa wstyd i przerażenie. Jest oszołomiona. Staje się apatyczna, traci ochotę do życia, odczuwa złość i bezradność. 3. Faza miodowego miesiąca Gdy sprawca wyładował już swoją złość i wie że posunął się za daleko nagle staje się inną osobą. Szczerze żałuje za to, co zrobił, okazuje skruchę i obiecuje, że to się nigdy nie powtórzy. Stara się znaleźć jakieś wytłumaczenie dla tego, co zrobił i przekonuje ofiarę, że to był jednorazowy, wyjątkowy incydent, który już się nigdy nie zdarzy. Sprawca okazuje ciepło i miłość. Staje się znowu podobny do tego, jaki był na początku znajomości. Przynosi kwiaty, prezenty, zachowuje się jakby przemoc nigdy nie miała miejsca. Rozmawia z ofiarą, dzieli się swoimi przeżyciami, obiecuje, że nigdy już jej nie skrzywdzi. Dba o

2 ofiarę spędza z nią czas i utrzymuje bardzo satysfakcjonujące kontakty seksualne. Sprawca i ofiara zachowują się jak świeżo zakochana para. Ofiara zaczyna wierzyć w to, że partner się zmienił i że przemoc była jedynie incydentem. Czuje się kochana, myśli, że jest dla niego ważna i znowu go kocha. Spełniają się jej marzenia o cudownej miłości, odczuwa bliskość i zespolenie z partnerem. Życie we dwoje wydaje się piękne i pełne nadziei. Ale faza miodowego miesiąca przemijają i znowu rozpoczyna się faza narastania napięci. Zatrzymuje ona ofiarę w cyklu przemocy, bo łatwo pod jej wpływem zapomnieć o koszmarze pozostałych dwóch faz. Prawdziwe zagrożenie, jakie niesie ze sobą faza miodowego miesiąca jest związane z tym, ze przemoc w następnym cyklu jest zazwyczaj gwałtowniejsza. Z upływem czasu stopniowo skraca się faza miodowego, a coraz częściej występuje faza gwałtownej przemocy coraz drobniejsze są też wyzwalacze (przyczyny stosowania przemocy), coraz większą łatwość stosowania przemocy ma sprawca i coraz mniej wyrzutów sumienia a coraz bardziej ofiara wikła się w patologiczny związek. Dynamika cyklu przemocy jest jedna z przyczyn dla których kobiety zostają ze sprawcą przemocy. Przemoc domowa jest przestępstwem! CO SIĘ DZIEJE Z DZIECKIEM, GDY JEST ŚWIADKIEM PRZEMOCY W RODZINIE? Nadodpowiedzialność - Dzieciom często wydaje się, ze to one są winne temu, co dzieje się w domu: gdybym była grzeczna, tatuś nie zbiłby mamusi. Strach i niepokój - Dzieci obawiają się o zdrowie i życie swoich rodziców,a także o swoje. Dziecko żyje w stałym lęku nawet jeśli teraz panuje spokój, nie wiadomo co zdarzy się za chwilę. Poczucie winy - Dzieci czują się odpowiedzialne za przemoc. Myślą, że są przyczyną agresywnego zachowania swoich rodziców. Dziecko często czuje, że powinno coś zrobić żeby powstrzymać przemoc. Czuje się też winnei nielojalne wobec ofiary, jeśli darzy sprawcę uczuciem. Żałoba - Dziecko oddzielone od sprawcy przezywa proces żałoby związany z odejściem od jednego z rodziców. Może także opłakiwać dawne przyjaźniei dawny styl życia. Może także tworzyć wyidealizowany wizerunek sprawcy. Ambiwalencja uczuć - Dzieci odczuwają zarówno miłość jak i nienawiść do rodzica, który stosuje przemoc. Żyją w chaosie emocjonalnym. Niepewność wobec własnych myśli i uczuć, przeżywanie jednocześnie uczuć sprzecznych jest dla dzieci bardzo trudne. Kiedy dziecko mówi nie wiem co o tym myśleć, zapewne jest też zagubione w swoich uczuciach, wspomnieniach, przywiązaniach. Brak zaufania - Dzieci, które doświadczają przemocy mają trudnościw nawiązywaniu bliskich kontaktów z rówieśnikami. Nie potrafią zaufać. Mogą się obawiać, że drugi rodzic też ich zawiedzie, opuści, umrze. Agresywność - Wiele dzieci odreagowuje agresją to co dzieje się w ich domach. Uczą się, że przemoc jest jedynym sposobem rozwiązywania konfliktów. W ten sposób chcą zwrócić też na siebie uwagę dorosłychi uzyskać ich zainteresowanie. Jeśli przywrócona zostanie codzienna rutyna, miejsce, w którym się znajdują zostanie odczytane jako swojskie i bezpieczne, tego rodzaju potrzeby i zachowania dzieci stopniowo wygasają. Bycie świadkiem lub doznawanie przemocy w domu może być przyczyną wielu zachowań agresywnych, które są potem przyczyną interwencji policyjnych wobec nieletnich. Często jest tak, że chłopiec wyrasta na mężczyznę stosującego w swoim domu przemoc, a dziewczynka na kobietę, która w sposób nieświadomy wybiera na męża osobę stosującą przemoc (oczywiście kobieta może również stosować przemoc). Bierność - Niektóre dzieci są gotowe zrobić wiele, by wszystkich zadowolić. Ulegają wszelkim prośbom, naciskom ze strony otoczenia. Czasami mogą pod wpływem innych, robić rzeczy, które są dla nich niebezpieczne. Zamiana ról - Dzieci często są zmuszane do pełnienia roli osoby dorosłej. Rodzice są zbyt zajęci swoimi konfliktami, by spełniać swoje rodzicielskie obowiązki. Dzieci pozbawione są swojego dzieciństwa. Kłopoty w szkole - Dzieci chcą pozostawać w domu, ponieważ myślą, że w ten sposób mogą kontrolować przemoc. Dziecko opuszcza zajęcia w szkole, ma coraz gorsze wyniki w nauce, ma kłopoty z uczeniem się i koncentracją. Smutek - Dziecko czuje się przygniecione ciężarem swojej bezradności wobec przemocy w domu. W niektórych przypadkach dzieci podejmują próby samobójcze jako ostateczne rozwiązanie swoich problemów. Przenoszenie lęku z matki na dziecko - Nawet bardzo małe dzieci reagują burzliwie na zmianę sytuacji, odbierając od matki niewerbalne sygnały zagrożenia. Opóźniony rozwój - Dzieci, które nie mają zapewnionej właściwej opieki gorzej się rozwijają się od swoich rówieśników. Zaburzenia mowy - konsekwencją życia w ciągłym stresie mogą być zaburzenia mowy. Dolegliwości związane ze stresem - Dzieci często odczuwają dolegliwości somatyczne, takie jak: bóle głowy, żołądka,

3 moczenie nocne. Ich ogólny stan zdrowia jest zły. Fizyczne urazy - Dzieci często doznają poważnych urazów fizycznych w wyniku przemocy. KRZYWDZENIE DZIECI TO KAŻDE DZIAŁANIE LUDZI I AKTÓW PRAWNYCH, KTÓRE POWODUJĄ, ŻE DZIECKO DOZNAJE KRZYWDY. Są 4 rodzaje krzywdzenia: fizyczne emocjonalne seksualne zaniedbywanie Fizycznym krzywdzeniem jest bicie np. ręką, narzędziem (pasem, kijem, gazetą itp.). Także szarpanie, popychanie, rzucanie dzieckiem, kopanie, wykręcanie rąk, pojenie alkoholem, zmuszanie do jedzenia, zmuszanie do prac fizycznych, przypalanie (papierosem), wkładanie do wrzątku (podobno ten pomysł wymyślają rodzice uczący swoje malutkie dzieci sygnalizowania potrzeb fizjologicznych). Klaps dydaktyczny jest także przemocą - jest wyrazem naszej (dorosłych) bezsilności, czasami wymierzamy go, bo dziecko nudząc się zaczęło nam przeszkadzać i nas zdenerwowało. To nieprawda, że czasami dziecko potrafi zrozumieć i zapamiętać, że czegoś nie wolno mu robić, tylko jeśli dostanie klapsa. Klaps w takich sytuacjach nie spełni roli wychowawczej, bo uruchamia poczucie krzywdy, agresję. Emocjonalnym krzywdzeniem są wyzwiska, szantaż emocjonalny, poniżanie, wypominanie, chłód emocjonalny, ale także i nadopiekuńczość. Zaniedbywanie dziecka to niezaspokajanie potrzeb dziecka, niezbędnych do prawidłowego rozwoju. Dzieckiem zaniedbywanym będzie dziecko głodne, brudne, nieodpowiednio ubierane, spędzające swój czas wolny tylko na podwórku - często do późnych godzin wieczornych, nie szczepione, itp. Zaniedbują swoje dzieci nie tylko rodziny patologiczne. Coraz częściej taką formę krzywdzenia doświadczają dzieci bardzo zapracowanych rodziców. Wykorzystywaniem seksualnym jest każde zachowanie osoby dorosłej (lub starszej od dziecka), która podejmuje czynności o charakterze seksualnym, aby zaspokoić swój popęd płciowy lub go pobudzić. Będą tu czyny lubieżne, nierządne, ale także obnażanie się przy dziecku, dotykanie jego narządów płciowych, zmuszanie do dotykania swoich, uwodzenie "słowne", mające podniecić dziecko i/lub je zaszokować. Także świadome czynienie z dzieci świadków aktów płciowych i zachęcanie do pozowania do zdjęć czy filmów o charakterze pornograficznym. Czyli nie tylko te czyny, które związane są z dotykiem, ale i te bez dotyku - też są wykorzystywaniem seksualnym. Nie dotyczy to przestępstwa kazirodztwa, czyli nadużyć seksualnych w obrębie najbliższej rodziny. Przemocą jest także zaniedbanie i niezaspokajanie podstawowych potrzeb członka rodziny, które prowadzą do jego cierpienia Polskie prawo ściga sprawców przestępstw przeciwko osobom bliskim za: znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny ( art.207 KK ), zmuszanie, tj. stosowanie przemocy wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia ( art.191 KK ), zgwałcenie, czyli przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadzanie innej osoby do obcowania płciowego ( art.197 KK ) Uwaga! Przestępstwo to popełnia każdy, kto przemocą zmusza inną osobę do stosunku płciowego. Także wtedy, gdy robi to mąż gwałcąc własną żonę.

4 kradzież na rzecz osoby najbliższej, tj. wtedy, gdy partner zabiera twoje lub wasze wspólne rzeczy (art.278 i 279 KK ), uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego, czyli uporczywe uchylanie się od obowiązku opieki i narażanie przez to osoby najbliższej lub innej osoby na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych ( art.209 KK ), rozpijanie małoletniego przez dostarczanie mu napojów alkoholowych, ułatwianie ich spożywania lub nakłanianie do spożywania takich napojów( art. 208 KK ), porzucenie osoby poniżej 15 lat, a także osoby nieporadnej ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, wbrew obowiązkowi troszczenia się o nich( art.210 KK ), uprowadzenie lub zatrzymanie, wbrew woli osoby powołanej do opieki, małoletniego albo osoby nieporadnej ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny ( art.211 KK ), grożenie innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona ( art.190 KK ), dopuszczenie się obcowania płciowego z krewnym w linii prostej, bratem lub siostrą albo z osobą pozostającą w stosunku przysposobienia ( art.201 KK ), dopuszczenie się czynu lubieżnego względem osoby poniżej 15 lat( art.200 KK ), Uwaga! W/g zapisów KK karana jest osoba, która doprowadza małoletniego poniżej lat 15 do obcowania płciowego lub poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności, a także kto utrwala treści pornograficzne z udziałem takiej osoby, uderzenie człowieka lub naruszenie w inny sposób nietykalności cielesnej( art.217 KK ). Wypisy z wybranych aktów międzynarodowych Przemoc fizyczna, seksualna i psychiczna wobec dzieci, młodzieży i kobiet, w tym zagrożenie atakami takiej przemocy, przymus lub arbitralne pozbawienie wolności bez względu na to, czy pojawia się w życiu publicznym czy prywatnym, stanowi naruszenie prawa do życia, bezpieczeństwa, wolności, godności i integralności fizycznej i emocjonalnej oraz poważne zagrożenie dla zdrowia fizycznego i psychicznego ofiar takiej przemocy (decyzja nr 803/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej) Prawa kobiet i dziewczynek stanowią niezbywalną, integralną i niepodzielną część praw człowieka (Światowa Konferencja Praw Człowieka, ONZ, Wiedeń, 1993r.) Przemoc jest głównym problemem dla zdrowia publicznego na całym świecie (Światowe Zgromadzenie Zdrowia, Genewa, 1996r.) Przemoc w rodzinie to zamierzone i wykorzystujące przewagę siły działanie skierowane przeciwko członkowi rodziny, naruszające prawa i dobra osobiste, powodujące cierpienie i szkody ( psychiczne, fizyczne lub materialne ). Przemoc w rodzinie jest przestępstwem ściganym przez prawo! Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich stał się ofiarą przemocy ze strony członka rodziny, Jeśli Twój partner/partnerka, dziecko lub inna osoba krzywdzi Ciebie lub Twoich bliskich RATUJ SIĘ! NIE WSTYDŹ SIĘ! SZUKAJ POMOCY! Pamiętaj! Policjant jest zazwyczaj pierwszym przedstawicielem organów ścigania wzywanym w sytuacji przemocy w rodzinie. Do podstawowych zadań Policji, zgodnie z Ustawą o Policji, należy ochrona życia, zdrowia i mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra. Oznacza to obowiązek ochrony osób słabszych i krzywdzonych. Każda osoba wzywająca Policję ma prawo do:

5 zapewnienia jej przez interweniujących policjantów doraźnego bezpieczeństwa, uzyskania informacji, kto przyjechał na wezwanie dlatego można i należy zapytać o numery identyfikacyjne policjantów, a także o nazwę i siedzibę jednostki, w której pracują policjanci podejmujący interwencje, wykorzystania dokumentacji interwencji policyjnych ( notatek urzędowych ) jako dowodów w sprawie przeciw sprawcy przemocy, zgłoszenia interweniujących policjantów na świadków w sprawie karnej przeciw sprawcy przemocy. Masz prawo żądać chronienia swoich praw także od Policji. Masz prawo złożyć na Policji lub w prokuraturze wniosek o wszczęcie postępowania karnego wobec osoby, która krzywdzi Ciebie i Twoją rodzinę. Pamiętaj! Sprawca przemocy wobec osób bliskich, gdy czuje się bezkarny, będzie dalej stosował przemoc, bez względu na składane obietnice następnym razem może być znacznie gorzej! Zgłoś się do ludzi, instytucji, organizacji zobowiązanych do udzielenia ci wsparcia i pomocy!są to: Ośrodki Pomocy Społecznej, Punkty Konsultacyjno-Informacyjne dla Ofiar Przemocy, Prokuratura, Sądy Rodzinne i Nieletnich, Kuratorzy sądowi, Pedagodzy szkolni, Lekarze, Komitet Ochrony Praw Dziecka, Centra i Punkty Pomocy Rodzinie, Ośrodki Interwencji Kryzysowej, Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne. Jeśli przemoc w rodzinie jest związana z nadużywaniem alkoholu, zgłoś się do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Poradni Odwykowej lub Klub Abstynenta. Możesz zadzwonić też na numery telefonów: Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia tel ( płatny pierwszy impuls, czynny od poniedziałku do soboty w godz , w niedzielę i święta w godz ), Świętokrzyski Policyjny Telefon Zaufania tel ( linia bezpłatna, anonimowa czynna całodobowo) Dostrzegając skalę i specyfikę zjawiska przemocy w rodzinie celowe jest traktowanie tego rodzaju przestępczości w sposób szczególny. Samo podniesienie skuteczności działań w zakresie ścigania sprawców nie jest wystarczające. Niezbędna jest również różnorodna pomoc rodzinom: socjalna, materialna, lekarska, terapeutyczna i inna, której organy ścigania nie są w stanie zapewnić. Dlatego podjęto próbę stworzenia systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie angażując w ten problem wszystkie podmioty zainteresowane wsparciem i pomocą rodzinie. W efekcie tych działań, od 1998 roku Policja na terenie całego kraju realizuje specjalną procedurę interwencji wobec przemocy w rodzinie pod nazwą Niebieskie Karty, uregulowaną dawnym Zarządzeniem Nr 21 Komendanta Głównego Policji z dnia 31 grudnia 2002 roku, a obecnie Zarządzeniem Nr 162 KGP z dnia 18 lutego 2008 w sprawie metod i form wykonywania przez Policję zadań w związku z przemocą w rodzinie w ramach procedury Niebieskie Karty.Procedura ta określa algorytm postępowania policjantów od momentu uzyskania przez nich informacji o akcie przemocy w rodzinie, poprzez podjęcie określonych działań zaradczych, aż do skierowania materiałów postępowania do prokuratury. Cele procedury Niebieskiej Karty: ułatwienie policjantom uporządkowanej rejestracji śladów i wydarzeń

6 w miejscu zdarzenia, jak i podjętych przez nich czynności, dostarczenie ofierze (ofiarom) przemocy w rodzinie informacji prawnej oraz informacji o możliwościach dalszego szukania pomocy, motywowanie ofiary (ofiar) przemocy w rodzinie do żądania ochrony swoich praw i szukania pomocy, ułatwienie dzielnicowemu prowadzenia dalszych działań prewencyjnych wobec rodziny, w której występuje przemoc oraz usprawnienie współpracy z innymi służbami społecznymi przeciwdziałającymi przemocy w rodzinie, wykorzystanie dokumentacji przez wydział dochodzeniowy i prokuraturę w czasie prowadzenia śledztwa i przy kierowaniu sprawy na drogę sądową, wykorzystywanie dokumentacji przez specjalistów ds. nieletnich w sytuacji, gdy w rodzinie są krzywdzone dzieci, ułatwienie rozpoznania zjawiska przemocy domowej, skali zagrożenia, a co za tym idzie podejmowania odpowiednich działań zapobiegawczych. Ważnymi elementami tej procedury są ponadto: tworzenie lokalnych systemów pomocy ofiarom przy współpracy różnych osób, instytucji i organizacji, analiza i informacja o zagrożeniu przemocą (ocena skali zjawiska), podejmowanie systemowych działań w celu zwiększenia poczucia bezpieczeństwa osób dotkniętych przemocą, wzrost świadomości społecznej na temat przemocy w rodzinie, angażowanie się osób i instytucji w pomoc ofiarom przemocy w rodzinie, co może przyczynić się do zmniejszenia skali tego zjawiska, rejestracja skali zjawiska w specjalistycznym systemie komputerowym (przeprowadzone interwencje domowe wobec przemocy w rodzinie). Ocena: 5/5 (1) Tweetnij