GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH DLA MIASTA TARNOWA NA 2015 ROK

Transkrypt

1 Załącznik do uchwały Nr LIX/708/2014 Rady Miejskiej w Tarnowie z dnia 6 listopada 2014 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH DLA MIASTA TARNOWA NA 2015 ROK 1

2 Spis treści 1. Wstęp Problem uzależnienia od alkoholu w Polsce Osoby dorosłe skala problemu w kontekście danych dotyczących UE Dzieci i młodzież Problem uzależnienia od alkoholu w Tarnowie Diagnoza lokalnych problemów społecznych wśród mieszkańców miasta Tarnowa w zakresie alkoholizmu, narkomanii, przemocy i agresji oraz wczesnej inicjacji seksualnej młodzieży Wyniki badań przeprowadzonych wśród osób dorosłych Wyniki badań przeprowadzonych wśród dzieci i młodzieży Zestawienie wyników badań diagnoz społecznych z 2012 i 2014 roku dotyczących problemu uzależnienia od alkoholu w Tarnowie Badanie dostępności sprzedaży alkoholu osobom nieletnim Diagnoza lokalnych problemów społecznych dla Tarnowa, a planowanie działań Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Miasta Tarnowa na 2015 rok Finansowanie Programu Zasady wynagradzania członków Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Tarnowie Warunki realizacji i monitoring Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Miasta Tarnowa w 2015 roku

3 1. Wstęp Otoczenie społeczne, a w szczególności społeczność lokalna wpływa na kształtowanie postaw każdego człowieka, a przede wszystkim dzieci i ludzi młodych. Otoczenie to może stać się także czynnikiem deformacji, tzn. mogą pojawić się takie zakłócenia, które spowodują wypaczenie określonych zachowań, czy sposobów radzenia sobie z problemami. Elementy otoczenia np. warunki życia mogą stać się czynnikami upośledzającymi postrzeganie świata, zniekształcającymi wzorce moralne i normy przyjęte za właściwe. Wówczas mówimy o zagrożeniach społecznych. 1 Szczególnie dużym zagrożeniem społecznym jest uzależnienie od alkoholu, któremu najczęściej towarzyszy występowanie innych zjawisk negatywnych, będących następstwem uzależnienia takich jak np.: przemoc w rodzinie, bezrobocie, osłabienie więzi rodzinnych, kompetencji rodzicielskich, podejmowanie zbyt wczesnych kontaktów seksualnych przez młodzież w poszukiwaniu bliskości i zrozumienia, cyberprzemoc, przemoc rówieśnicza i wiele innych. Uzależnienie od alkoholu to przewlekłe lub okresowe picie alkoholu, czemu z reguły towarzyszą: upośledzenie kontroli nad piciem, nieustanne zaabsorbowanie alkoholem lub piciem pomimo świadomości negatywnych skutków. W ujęciu węższym pojęcie to definiuje się jako chorobę będącą wynikiem predyspozycji biologicznej, która charakteryzuje się utratą kontroli nad spożywaniem alkoholu oraz przewidywalnym przebiegiem prowadzącym do różnorakich szkód (somatycznych, psychicznych i społecznych) Problem uzależnienia od alkoholu w Polsce 2.1 Osoby dorosłe skala problemu w kontekście danych dotyczących UE Według danych WHO w Unii Europejskiej jedynie 5,6% dorosłych mężczyzn i 13,5% dorosłych kobiet deklaruje, że są abstynentami. W Polsce dane te kształtują się nieco lepiej, odpowiednio jest to 6,8% mężczyzn i 20,9% kobiet. 1 B. Rysz-Kowalczyk, Pokolenia w fazie późnej dojrzałości. Deformacja cyklu życia a zagrożenia społeczne we współczesnej Polsce, Inst. Polit. Społ. Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1995, s Małopolski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata , s. 36 3

4 Wykres 1. Osoby dorosłe deklarujące abstynencję w porównaniu do osób spożywających alkohol Polska i Unia Europejska Dzieci i młodzież Skutkami uzależnienia od alkoholu są konsekwencje o charakterze społecznym, które niosą ze sobą zagrożenie dla wszystkich grup społecznych. Alkohol prowadzi do rozwodów, rozpadu rodziny, ubóstwa. Oddziaływania te mają najbardziej drastyczny i niekorzystny wpływ na dzieci i ludzi młodych. Dzieci wychowujące się w rodzinach z problemem alkoholowym przejmują niewłaściwe normy i wzorce zachowań od uzależnionego rodzica, bądź rodziców, często uważają za odpowiednie zachowania agresywne i przemoc. W poszukiwaniu bliskości i zrozumienia (których nie znajdują w domu rodzinnym) uciekają w świat wirtualny (internet, gry), podejmują zbyt wczesne kontakty seksualne. Dzieci takie mogą też poprzez gromadzenie negatywnych emocji stosować przemoc rówieśniczą, cyberprzemoc, a w wielu przypadkach same sięgają po alkohol i często do końca życia pozostają osobami uzależnionymi. Z ogólnopolskich badań przeprowadzonych w ramach ESPAD (Europejskiego Programu Badań Ankietowych w Szkołach na temat Alkoholu i Narkomanii) w latach Opracowanie własne na podstawie: WHO, Alcohol in the European Union Consumption, harm and policy approaches,

5 w wybranych klasach szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych wynika, iż odsetek młodzieży spożywającej alkohol kiedykolwiek w życiu spadł odpowiednio w przypadku uczniów w wieku gimnazjalnym z 92,8% w 1995 r. do 87,3% w 2011 r., a w przypadku uczniów ze szkół ponadgimnazjalnych spadek ten był mniejszy: z 96,5% w 1995 r. do 95,2% w 2011 r. 4 Wykres 2. Spożywanie alkoholu przez młodzież w Polsce w latach Problem uzależnienia od alkoholu w Tarnowie. Dane opracowane przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych umożliwiają w przybliżeniu oszacować skalę problemów związanych z uzależnieniem od alkoholu wśród mieszkańców Tarnowa, a także problemów często współwystępujących z alkoholizmem, w tym z przemocą w rodzinie. Grupa osób Ilość osób w % Ilość osób Osoby uzależnione od alkoholu ok. 2% ok Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną, Raport z ogólnopolskich badań ankietowych zrealizowanych w 2011 r., Europejski Program Badań Ankietowych w Szkołach ESPAD, Warszawa Opracowanie własne na podstawie: Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną, Raport z ogólnopolskich badań ankietowych zrealizowanych w 2011 r., Europejski Program Badań Ankietowych w Szkołach ESPAD, Warszawa

6 Dorośli żyjący w otoczeniu osoby uzależnionej od alkoholu Dzieci wychowujące się w rodzinach z problemem alkoholowym ok. 4% ok ok. 4% ok Osoby pijące szkodliwie ok. 5-7% ok Ofiary przemocy domowej w rodzinach z problemem alkoholowym ok. 2/3 osób dorosłych i ok. 2/3 dzieci z tych rodzin ok osób dorosłych i dzieci Tabela 1. Oszacowanie liczby osób uzależnionych i współuzależnionych od alkoholu w Tarnowie W celu szczegółowego określenia problemu uzależnienia od alkoholu na poziomie lokalnym, a także zagrożeń współistniejących, będących konsekwencją choroby alkoholowej, wymagane jest przeprowadzenie diagnozy społecznej. 4. Diagnoza lokalnych problemów społecznych wśród mieszkańców miasta Tarnowa w zakresie alkoholizmu, narkomanii, przemocy i agresji oraz wczesnej inicjacji seksualnej młodzieży. Diagnoza społeczna jest rozpoznaniem (poprzez obserwację, opisy, sklasyfikowanie) zjawisk, które mogą być źródłem problemów danej zbiorowości. Takie rozpoznanie sytuacji społeczeństwa jest wstępnym etapem do wprowadzenia pożądanych zmian, a także zaplanowanie skutecznej i długofalowej profilaktyki. 6 Na zlecenie Gminy Miasta Tarnowa w 2012 i 2014 roku zostały przeprowadzone badania, których celem było zdiagnozowanie lokalnych problemów społecznych mieszkańców miasta Tarnowa w zakresie alkoholizmu, narkomanii, przemocy i agresji oraz dodatkowo w 2014 roku: wczesnej inicjacji seksualnej młodzieży i badania punktów sprzedaży alkoholu. Diagnoza przeprowadzona w roku 2012 (w okresie od czerwca do października) objęła badaniem 1059 mieszkańców Tarnowa w trzech grupach: 1. uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, studenci, 2. osoby czynne zawodowo, 3. emeryci i renciści. 6 B. Rysz-Kowalczyk, Leksykon Polityki Społecznej, Inst. Polit. Społ. Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2002 s. 35 6

7 Diagnoza przeprowadzona na przełomie sierpnia i września 2014 roku objęła badaniem 1057 osób, uwzględniając podział na następujące grupy: 1. dorosłych mieszkańców (w tym osoby od 19 do 26 roku życia, osoby od 27 do 45 roku życia, osoby od 46 do 65 roku życia) 350 osób, 2. uczniów klas V i VI szkół podstawowych 120 osób, 3. uczniów szkół gimnazjalnych 198 osób, 4. uczniów szkół ponadgimnazjalnych 389 osób Wyniki badań przeprowadzonych wśród osób dorosłych. Dorośli mieszkańcy Tarnowa, którzy brali udział w badaniu, udzielili odpowiedzi na temat skali zjawiska alkoholizmu w mieście. 58% badanych przyznało, że problem uzależnienia od alkoholu jest bardzo nasilony bądź nasilony, 35,7% badanych deklarowało, że problem jest umiarkowany, natomiast 1,4% respondentów było przekonanych, że problem jest niewielki. Wykres 3. Ocena skali zjawiska alkoholizmu dokonana przez dorosłych mieszkańców Tarnowa 7 Występuje różnica, co do rodzaju odpowiedzi na tak zadane pytanie w zależności od płci. Badane kobiety (65%) częściej niż badani mężczyźni (50%) oceniały, że zjawisko alkoholizmu w Tarnowie jest bardzo nasilone bądź nasilone. 7 Diagnoza Lokalnych Problemów Społecznych Wśród Mieszkańców Miasta Tarnowa w zakresie alkoholizmu, narkomanii, przemocy i agresji oraz wczesnej inicjacji seksualnej młodzieży, Tarnów

8 Ponadto w ankiecie zapytano badanych o częstotliwość spożywania alkoholu. Wyniki przedstawia obrazowo wykres nr 4. Wykres 4. Częstotliwość spożywania napojów alkoholowych przez dorosłych mieszkańców Tarnowa 8 Ponad 30% badanych mieszkańców Tarnowa przyznała, że w ich rodzinie zdarzają się przypadki nadużywania alkoholu. W ten sposób odpowiedziało 36,2% badanych kobiet i 24,1% badanych mężczyzn, a także 33,9% badanych osób w przedziale wieku od 19 do 26 roku życia, 35,5% badanych osób w przedziale wieku od 27 do 45 roku życia, a także 22,7% badanych osób w przedziale wieku od 46 do 65 roku życia. Bardzo niepokojącym jest fakt, że aż 5,4% dorosłych mieszkańców Tarnowa, biorących udział w badaniach przyznało, iż przebywało w pracy pod wpływem alkoholu, a 1,8% badanych przyznało się do prowadzenia samochodu będąc pod wpływem alkoholu. 8 Diagnoza Lokalnych Problemów Społecznych Wśród Mieszkańców Miasta Tarnowa w zakresie alkoholizmu, narkomanii, przemocy i agresji oraz wczesnej inicjacji seksualnej młodzieży, Tarnów

9 Wykres 5. Nadużywanie alkoholu przez członków rodziny dorosłych mieszkańców Tarnowa Nadużywanie alkoholu ma bezpośredni wpływ na występowanie innych negatywnych zjawisk społecznych takich jak: przemoc w rodzinie, cyberprzemoc, czy też podejmowanie wczesnych kontaktów seksualnych przez młodzież. Diagnoza społeczna miała na celu zbadanie nie tylko skali zjawiska nadużywania alkoholu, ale także skali zjawisk, które bardzo często z nim współwystępują. Badania wskazały, że największym zagrożeniem społecznym spośród stwierdzonych na terenie Tarnowa, współwystępującym ze zjawiskiem nadużywania alkoholu jest przemoc w rodzinie. Prawie 35% mieszkańców Tarnowa przyznała, że wie o przypadkach przemocy domowej w swoim otoczeniu. Rodziny, w których występuje przemoc zna 35,5% badanych kobiet oraz 21,3% badanych mężczyzn. Wykres 6. Znajomość osób doznających przemocy w rodzinie 9 9 Diagnoza Lokalnych Problemów Społecznych

10 Ponad jedna trzecia respondentów przyznała, że wie o przypadkach przemocy domowej, kiedy sprawca przemocy był pod wpływem alkoholu lub narkotyków. Wykres 7. Znajomość przypadków przemocy domowej, kiedy sprawca był pod wpływem alkoholu lub narkotyków Wyniki badań przeprowadzonych wśród dzieci i młodzieży. Według diagnozy 18,3% gimnazjalistów i 26,8% młodzieży ze szkół ponadgimnazjalnych przynajmniej raz w życiu piło alkohol. Niepokojący jest fakt, iż do inicjacji alkoholowej przyznaje się ponad 4% badanych dzieci ze szkół podstawowych. Wykres 8. Spożywanie alkoholu przez dzieci i młodzież w Tarnowie Diagnoza Lokalnych Problemów Społecznych Diagnoza Lokalnych Problemów Społecznych

11 Wykres 9. Nadużywanie alkoholu przez osoby z najbliższej rodziny młodzieży i dzieci z tarnowskich szkół 12 Na pytanie Czy w Twojej najbliższej rodzinie jest osoba nadużywająca alkoholu? twierdzącej odpowiedzi udzieliło 11,2% uczniów klas V i VI szkoły podstawowej, 17,2% uczniów gimnazjum oraz 8,3% uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Dzieci i dorastająca młodzież są grupami, które w największym stopniu mogą być narażone na negatywne skutki nadużywania alkoholu przez członka najbliższej rodziny. Frustracja i gniew związane z sytuacją rodzinną przeradzają się bardzo często w agresję, a brak bliskości, zrozumienia i ciepła ze strony rodziców może wpływać na podejmowanie zbyt wczesnych kontaktów seksualnych. Podobnie jak w grupie osób dorosłych tak i wśród badanej grupy dzieci i młodzieży największym zagrożeniem społecznym współwystępującym ze zjawiskiem nadużywania alkoholu w Tarnowie jest przemoc w rodzinie. Do znajomości osoby z otoczenia, która doznaje przemocy domowej przyznało się 6% uczniów szkół podstawowych, 7,7% gimnazjalistów oraz 14,8% uczniów szkół ponadgimnazjalnych. 12 Opracowanie własne na podstawie: Diagnoza Lokalnych Problemów Społecznych

12 Czy znasz osoby, które doznają przemocy w rodzinie? Wykres 10. Znajomość osób doznających przemocy w rodzinie 13 Ponadto z badań wynika, iż występuje zależność między nadużywaniem alkoholu w rodzinie, a występowaniem przemocy w rodzinie. 14 Z wyników badań przeprowadzonych w ramach diagnozy społecznej wynika również, że większość dzieci i młodzieży zna zjawisko cyberprzemocy. 13 Diagnoza Lokalnych Problemów Społecznych Diagnoza Lokalnych Problemów Społecznych

13 es 11. Znajomość pojęcia cyberprzemoc wśród uczniów tarnowskich szkół 15 Wykr Do najczęstszych udzielanych przez uczniów odpowiedzi dotyczących zdefiniowania czym jest cyberprzemoc należą: Publikowanie ośmieszających zdjęć i filmów w Internecie, Wyzywane, straszenie, obrażanie w sieci i przez telefon komórkowy, Podszywanie się w sieci pod inną osobę i działanie na jej niekorzyść, Rejestrowanie niechcianych filmów lub zdjęć telefonem komórkowym. 9,4% uczniów szkół ponadgimnazjalnych 7,7% uczniów gimnazjum oraz 7,1% uczniów szkół podstawowych przyznało, iż było ofiarami cyberprzemocy. 16 Kolejnym badanym zjawiskiem było zagadnienie wczesnej inicjacji seksualnej młodzieży i innych niebezpiecznych zachowań seksualnych. Jak pokazują wyniki badań niewielki odsetek badanych uczniów (8,1%) deklaruje, że kontakty seksualne należy rozpocząć przed ukończeniem 15 roku życia. Ponad połowa gimnazjalistów (51,3%) jako odpowiedni czas na inicjację seksualną wskazuje wiek powyżej 20 lat, nieco mniej niż połowa uczniów z tej grupy wiekowej (45,6%) przyznaje natomiast, że tego typu kontakty należy podejmować w wieku od 16 do 19 roku życia. Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych (61,6%) uważają, że odpowiednim czasem na inicjację seksualną jest wiek od 16 do 19 roku 15 Diagnoza Lokalnych Problemów Społecznych Diagnoza Lokalnych Problemów Społecznych

14 życia, natomiast 33,4% uczniów przyznaje, że warto zaczekać z tego typu decyzją nieco dłużej. 17 Wśród najczęstszych powodów podejmowania wczesnych kontaktów seksualnych przez młodych ludzi znajduje się szukanie bliskości i ciepła. Zatrważający jest fakt, iż duży odsetek badanych gimnazjalistów oraz uczniów szkół ponadgimnazjalnych (w przybliżeniu jedna piąta badanych uczniów) nie widzi niczego niestosownego w świadczeniu usług seksualnych za różnego rodzaju korzyści materialne Zestawienie wyników badań diagnoz społecznych z 2012 i 2014 roku dotyczących problemu uzależnienia od alkoholu w Tarnowie. Celem przeprowadzenia diagnozy lokalnych problemów społecznych było poznanie stopnia nasilenia tych problemów występujących na terenie miasta Tarnowa wśród różnych grup wiekowych. W badaniach skupiono się przede wszystkim na uzyskaniu informacji dotyczących: 1) rodzaju problemów i zagrożeń społecznych wynikających lub współistniejących z uzależnieniem od alkoholu (przede wszystkim: narkomania, w tym dopalacze, agresja i przemoc, w tym cyberprzemoc, wczesna inicjacja seksualna, uzależnienie od internetu i inne), 2) opinii mieszkańców Tarnowa na temat skali rozpowszechnienia tych problemów i zagrożeń w mieście oraz postawy mieszkańców wobec tych zjawisk, 3) wiedzy mieszkańców Tarnowa na temat instytucji świadczących pomoc społeczną w zakresie radzenia sobie z problemem nadużywania alkoholu i przemocą w rodzinie. WYNIKI DIAGNOZY WYNIKI DIAGNOZY PRZEPROWADZONEJ W 2012 R. PRZEPROWADZONEJ W 2014 R. Dorośli mieszkańcy Tarnowa 1) Częstotliwość spożycia alkoholu: 1) Częstotliwość spożycia alkoholu: 7,6% dorosłych mieszkańców Tarnowa 0,9% dorosłych mieszkańców Tarnowa 17 Diagnoza Lokalnych Problemów Społecznych Diagnoza Lokalnych Problemów Społecznych

15 pije prawie codziennie, pije prawie codziennie, 10% pije kilka razy w tygodniu, 6,3% pije kilka razy w tygodniu, 34% pije alkohol kilka razy 26,3% pije alkohol kilka razy w miesiącu. w miesiącu. 2) 9,3% dorosłych mieszkańców Tarnowa 2) 20% dorosłych mieszkańców Tarnowa nie pije alkoholu w ogóle nie pije alkoholu w ogóle 3) 29,7% badanych uważa, że zjawisko 3) 35,7% badanych uważa, że zjawisko alkoholizmu w mieście jest na poziomie alkoholizmu w mieście jest na poziomie umiarkowanym. umiarkowanym. 4) Mieszkańcy Tarnowa najczęściej 4) Mieszkańcy Tarnowa najczęściej spożywają: piwo, napoje spożywają: piwo, napoje wysokoprocentowe, wino. wysokoprocentowe, wino. 5) 85,3% mieszkańców uważa, że 5) 98,6% mieszkańców uważa, że nadmierne spożywanie napojów nadmierne spożywanie napojów alkoholowych jest szkodliwe dla alkoholowych jest szkodliwe dla zdrowia. zdrowia. Młodzież szkół ponadgimnazjalnych 1) 29,8 % młodzieży nigdy nie piło 1) 26,8% młodzieży nigdy nie piło alkoholu, alkoholu, 2) Głównymi powodami sięgania po 2) Głównymi powodami sięgania po alkohol przez młodych ludzi są: alkohol przez młodych ludzi są: piję, bo inni też piją, presja rówieśnicza, naciski znajomych, ucieczka od problemów. chęć zapicia problemów, smutków. 3) 74,9% młodzieży uważa, że osoby 3) 27,8% młodzieży uważa, iż zakup niepełnoletnie nie maja problemu alkoholu przez osobę niepełnoletnia jest z zakupem alkoholu. bardzo łatwy, a 48,2% uważa, że jest to 4) 72,1% młodzieży uczestniczyło raczej łatwe. w zajęciach profilaktycznych na temat 4) 75,2% młodzieży uczestniczyło szkodliwego wpływu alkoholu na w zajęciach profilaktycznych zdrowie człowieka. dot. szkodliwości substancji psychoaktywnych. Tabela 2. Zestawienie najważniejszych wniosków wynikających z badań przeprowadzonych na zlecenie Gminy Miasta Tarnowa w latach 2012, Opracowanie własne na podstawie: Diagnoza lokalnych zagrożeń, 2012, Diagnoza Lokalnych Problemów Społecznych,

16 Należy nadmienić, iż w roku 2012 badaniami zostały objęte dwie grupy osób: młodzież ucząca się w szkołach ponadgimnazjalnych oraz osoby dorosłe. Ze względu na coraz niższy wiek inicjacji alkoholowej w roku bieżącym przeprowadzono diagnozę rozszerzoną o młodszą grupę badanych (klasa V i VI szkoły podstawowej oraz klasy I-III gimnazjum). Kwestionariusze ankiet użyte w badaniach zostały dostosowane do wieku badanych. Wyniki badań wśród młodzieży gimnazjalnej i dzieci szkoły podstawowej ze względu na fakt, iż dotyczą tylko 2014 r. zostały ujęte w formie opisowej. Wnioski z przeprowadzonej diagnozy w roku 2014: Młodzież gimnazjalna (klasy I-III): 81,7% młodzieży nigdy nie piło alkoholu, 11,2% młodych ludzi twierdzi, iż w jego najbliższej rodzinie są osoby, które nadużywają alkoholu, 12,9% z badanych gimnazjalistów było namawiane do picia alkoholu przez znajomych, 14,3% młodzieży gimnazjalnej uważa, iż zakup alkoholu przez osobę niepełnoletnia jest bardzo łatwy, a 34,7% uważa, że jest to raczej łatwe, 50,8% młodzieży uczestniczyło w zajęciach profilaktycznych dot. szkodliwości substancji psychoaktywnych. Dzieci (klasa V i VI szkoły podstawowej) 95,8% dzieci nigdy nie piło alkoholu, 8,3% badanych dzieci twierdzi, iż w jego najbliższej rodzinie są osoby, które nadużywają alkoholu, Żadne z badanych dzieci nie było nigdy namawiane do picia alkoholu, Żadne z badanych dzieci nigdy się nie upiło. 4.4 Badanie dostępności sprzedaży alkoholu osobom nieletnim. W 2013 roku na zlecenie Gminy Miasta Tarnowa zostało przeprowadzone badanie dostępności sprzedaży alkoholu nieletnim. Badanie typu tajemniczy klient zostało przeprowadzone przez pracownika Centrum Rozwiązywania Problemów Społecznych, który w świetle prawa był osoba pełnoletnią, jednak wygląd tej osoby nie wskazywał jednoznacznie na pełnoletniość. Spośród 50 badanych punktów sprzedaży alkoholu tylko w 3 punktach (6%) osoba ta została poproszona o okazanie dowodu osobistego. Wynika z tego, iż w 47 16

17 punktach (94%) sprzedano alkohol osobie małoletniej. Po zakończeniu badania sprzedawcy otrzymali informacje o tym, iż na zlecenie Gminy zostali poddani badaniu, a następnie przeszkoleni w zakresie wiedzy na temat przepisów regulujących sprzedaż alkoholu i tytoniu. Badanie uświadomiło również sprzedawcom jak trudno rozpoznać wiek klienta na podstawie wyglądu. W celu sprawdzenia skuteczności podejmowanych od roku 2013 działań w dniu 13 sierpnia 2014 roku w 50 punktach sprzedaży alkoholu zostało powtórzone badanie dostępności sprzedaży alkoholu nieletnim (badanie tajemniczy klient ). Wyniki badania wskazują, że udanej próby zakupu alkoholu dokonano w 21 punktach (42%) sprzedaży. Kontroli dowodu osobistego i odmowy podania napojów alkoholowych dokonano w 29 punktach (58%). Wyniki badania tajemniczy klient w Tarnowie w latach 2013 oraz 2014 Wykres 12. Porównanie wyników badania tajemniczy klient w Tarnowie w latach 2013 oraz Diagnoza lokalnych problemów społecznych dla Tarnowa, a planowanie działań. Wyniki przeprowadzonej diagnozy wskazują na wieloaspektowość problematyki uzależnień i problemów współistniejących. Ogólnie w społeczeństwie więcej jest osób, które piją w sposób szkodliwy niż osób uzależnionych od alkoholu. Szkodliwe picie alkoholu to wzorzec picia, który już powoduje szkody zdrowotne, fizyczne bądź psychiczne, ale również psychologiczne i społeczne, przy czym nie występuje uzależnienie od alkoholu Opracowanie własne na podstawie: Badanie Dostępności Sprzedaży Alkoholu Nieletnim na terenie Miasta Tarnowa w 2013 roku i Diagnoza Lokalnych Problemów Społecznych, Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata , s. 5 17

18 W przypadku osób pijących szkodliwie ważne jest poradnictwo i działania profilaktyczne w celu zmian postaw ludzi, co do konsumpcji alkoholu, w przypadku osób uzależnionych leczenie i rehabilitacja po jego zakończeniu. Wnioski płynące z: a) przeprowadzonej diagnozy problemów społecznych dla miasta Tarnowa, b) ewaluacji i oceny podejmowanych działań w latach poprzednich, c) raportów i ocen ogólnopolskich, d) stanowisk ekspertów i specjalistów, wskazują na potrzebę podejmowania działań w zakresie szeroko pojętej profilaktyki a także wczesnej interwencji, leczenia (terapii), poradnictwa, czynności zmierzających do utrzymania abstynencji po ukończeniu leczenia odwykowego. Dla potrzeb zaplanowania i podjęcia działań profilaktycznych będących odpowiedzią na zdiagnozowane problemy społeczne przyjęto następne rodzaje profilaktyki: Profilaktyka uniwersalna działania kierowane dla całych populacji (w populacji dzieci w wieku wczesnoszkolnym, w populacji młodzieży ponadgimnazjalnej itp.), których celem jest ograniczenie lub likwidacja przyczyn zagrożeń, które wpływają na postęp problemów społecznych 22 i młodzieży szkolnej, czy też szkolenia dla danych grup zawodowych. Profilaktyka selektywna nastawiona na grupy zwiększonego ryzyka, które ze względu na swoja sytuacje rodzinną, środowiskową są narażone na zwiększone ryzyko wystąpienia problemów np. alkoholowych. Przykładem takiej profilaktyki są programy edukacyjne np. dla dzieci z rodzin, w których występuje problem alkoholowy Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Miasta Tarnowa na 2015 rok. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Miasta Tarnowa na 2015 r. swoimi zadaniami wpisuje się w: 22 Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata , s Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata , s. 4 18

19 Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata opracowany przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Małopolski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata Programy te korespondują z ogłoszoną Strategią UE w zakresie wspierania państw członkowskich w ograniczaniu szkodliwych skutków spożywania alkoholu. Ponadto przy opracowywaniu Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Miasta Tarnowa na 2015 r. wzięta została pod uwagę informacja o wynikach kontroli NIK Realizacja i wykorzystanie przez samorządy województw i gmin dochodów z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych z dnia 25 marca 2013 r. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata integruje wszystkie trzy obszary działań centralny, wojewódzki i gminny formułując spójne dla nich cele strategiczne: Cel strategiczny 1: ograniczenie szkód zdrowotnych wynikających ze spożywania alkoholu, Cel strategiczny 2: zmniejszenie dostępności i zmiana struktury spożywanego alkoholu, Cel strategiczny 3: ograniczenie zaburzeń życia rodzinnego, w tym szkód zdrowotnych i rozwojowych dzieci z rodzin z problemem alkoholowym, Cel strategiczny 4: ograniczenie zjawiska picia alkoholu przez dzieci i młodzież, Cel strategiczny 5: ograniczenie skali zjawiska przemocy w rodzinie oraz zwiększenie skuteczności pomocy rodzinom, Cel strategiczny 7: ograniczenie przypadków naruszeń prawa w związku z alkoholem. W oparciu o określone przez Narodowy Program strategiczne cele i wynikające z nich działania, twórcy Małopolskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata przyjęli jako cel główny: Wzmacnianie działań 19

20 kształtujących prozdrowotny styl życia ze szczególnym uwzględnieniem redukcji szkód o charakterze rodzinnym, społecznym i zdrowotnym związanych ze spożywaniem alkoholu. Cel ten realizowany jest w Województwie Małopolskim poprzez następujące cele operacyjne: Cel operacyjny 1: wspieranie działań profilaktycznych oraz edukacyjnych wśród dzieci, młodzieży i dorosłych w obszarze problematyki alkoholowej, Cel operacyjny 2: rozwój systemu pomocy osobom uzależnionym od alkoholu, w tym od uzależnień behawioralnych, Cel operacyjny 3: rozwój oraz wzmacnianie współpracy z instytucjami oraz osobami działającymi na rzecz rozwiązywania problemów społecznych i uzależnień, w tym behawioralnych. W nawiązaniu do przedstawionych powyżej celów Programów: Narodowego i Małopolskiego, a także na podstawie analizy dokumentu Diagnoza lokalnych problemów społecznych wśród mieszkańców miasta Tarnowa w zakresie alkoholizmu, narkomanii, przemocy i agresji oraz wczesnej inicjacji seksualnej młodzieży opracowane zostały zadania Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Miasta Tarnowa na 2015 r. Cel główny Programu Przeciwdziałanie rozszerzaniu się alkoholizmowi oraz problemów towarzyszących, ograniczenie rozmiarów szkód związanych z ich nadużywaniem na terenie Miasta Tarnowa realizowany będzie poprzez zadania i wynikające z nich działania. Działania te - zarówno nowe jak i będące kontynuacją z lat poprzednich - korespondują z założeniami Programów: Narodowego i Małopolskiego. Do działań podejmowanych w 2015 r. po raz pierwszy należą: Zorganizowanie szkolenia dla osób dorosłych pracujących z dziećmi i rodziną nt. FAS (Fetal Alkohol Syndrome Alkoholowy Zespół Płodowy) diagnozy i systemu pomocy dla rodziny, Organizacja szkolenia przeznaczonego dla wybranych grup zawodowych nt. działania alkoholu na organizm i ryzyka szkód w kontekście świadczenia pracy pod wpływem alkoholu, Udział w ogólnopolskich kampaniach profilaktycznych w szczególności Kampanii Powstrzymaj pijanego kierowcę. 20

21 Wzorem lat poprzednich kontynuowane są sprawdzone działania, realizacja których przyczynia się w znacznym stopniu do ograniczenia skutków uzależnień od alkoholu, zarówno wśród samych uzależnionych jak też współuzależnionych. Do głównych działań kontynuowanych w 2015 r. należą: Prowadzenie punktów konsultacyjnych profilaktyki uzależnień i telefonów zaufania dla mieszkańców Miasta Tarnowa w trudnych sytuacjach udzielających porad i pomocy w sytuacjach kryzysowych, zagrażających zdrowiu i życiu, w tym osobom dotkniętym problemami alkoholizmu i przemocy domowej, Prowadzenie Centrum Terapii Uzależnień, Prowadzenie abstynencyjnych grup wsparcia, Zapewnienie osobom bezdomnym uzależnionym od alkoholu poradnictwa psychologicznego mającego na celu zwiększenie ich motywacji do podjęcia leczenia odwykowego oraz wychodzenia z bezdomności, Zapewnienie dzieciom i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych opieki, pomocy w nauce, organizacji wolnego czasu i zajęć sportowych, udziału w programach profilaktycznych oraz rozwoju zainteresowań poprzez prowadzenie placówek wsparcia dziennego w formie opiekuńczej, Prowadzenie placówek wsparcia dziennego w formie specjalistycznej dla dzieci i młodzieży z rodzin zagrożonych uzależnieniami i przemocą, Zapewnienie ochrony i udzielenie pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie m.in. poprzez: udzielanie schronienia, poradnictwo psychologiczne, terapeutyczne i prawne, prowadzenie grup wsparcia dla ofiar przemocy, realizację programów korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy. Współpraca z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami poprzez zlecanie do realizacji zadań publicznych wynikających z Programu; wzajemną wymianę informacji, dotyczących planowanych kierunków działalności i współdziałania, Współpraca z ośrodkami szkolenia kierowców w celu przeprowadzenia zajęć profilaktyczno-edukacyjnych dla kandydatów na kierowców w zakresie wpływu spożywania alkoholu na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. 21

22 Prowadzenie Punktu Opieki nad Osobami Nietrzeźwymi. Dla osiągnięcia określonych celów, nadzoru nad prawidłowością realizowanych zadań i stopnia osiągania zakładanych rezultatów Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Miasta Tarnowa na 2015 r. prowadzony będzie bieżący monitoring, będący także jednym z elementów mających wpływ na planowanie działań profilaktycznych na lata następne. 22

23 Systemowe działania podejmowane w mieście Tarnowie mające na celu przeciwdziałanie alkoholizmowi *na szaro zaznaczono dodatkowe nowe zadania, które będą realizowane w 2015 r. Realizacja w szkołach i placówkach programów profilaktycznych Profilaktyka Wczesna interwencja Leczenie/terapia/poradnictwo o Kontrola punktów sprzedaży napojów alkoholowych Punkt opieki nad osobami nietrzeźwymi Działania zmierzające do utrzymania abstynencji po zakończeniu leczenia odwykowego Działania realizowane przez Spec. Por. Profilaktyczno - Terapeutyczną Zapewnienie alternatywnych form spędzania wolnego czasu Działalność placówek wsparcia dziennego w formie opiekuńczej Konferencje, szkolenia dla rodziców i osób pracujących z młodzieżą Zajęcia profilaktyczno edukacyjne dla kandydatów na kierowców Szkolenie dla grup zawodowych nt. wpływu alkoholu na organizm i ryzyka szkód w kontekście świadczonej pracy Kolonia socjoterapeutyczna Podejmowanie interwencji w przypadku niezgodnej z prawem reklamy alkoholu Szkolenie nt. FAS Alkoholowego zespołu płodowego zespołu płodowego Zabawa świąteczno noworoczna dla dzieci z rodzin ubogich i dysfunkcyjnych Sukcesywne zmniejszanie ustalonej liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych Placówki wsparcia dziennego w formie specjalistycznej Udział w ogólnopolskich kampaniach Konsultacje i porady, terapia indywidualna, grupy socjoterapeutyczne dla uczniów prowadzone przez SPPT Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Centrum Terapii Uzależnień Ośrodek Leczenia Uzależnień i Współuzależnienia w Szpitalu im. Św. Łukasza Zapewnienie osobom bezdomnym uzależnionym od alkoholu poradnictwa psychologicznego mającego na celu zwiększenie ich motywacji do podjęcia leczenia odwykowego Prowadzenie grup samopomocowych i grup dla Trzeźwych alkoholików Miejski Punkt Konsultacyjny Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Punkty konsultacyjne profilaktyki uzależnień telefony zaufania Wieloaspektowa pomoc MOPS ( świadczenia pieniężne, niepieniężne, specjalistyczne poradnictwo) 23

24 Cel główny: Przeciwdziałanie rozszerzaniu się alkoholizmowi oraz problemów towarzyszących, ograniczenie rozmiarów szkód związanych z ich nadużywaniem na terenie Miasta Tarnowa ZADANIE 1. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu oraz osób zagrożonych uzależnieniem Działania Wskaźniki Realizatorzy i partnerzy 1. Prowadzenie Miejskiego Punktu Konsultacyjnego Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 2. Prowadzenie punktów konsultacyjnych profilaktyki uzależnień i telefonów zaufania dla mieszkańców Miasta Tarnowa w trudnych sytuacjach udzielających porad i pomocy w sytuacjach kryzysowych, zagrażających zdrowiu i życiu, w tym osobom dotkniętym problemami: a) alkoholizmu, b) przemocy domowej. 3. Prowadzenie Centrum Terapii Uzależnień (w jego ramach będzie również funkcjonował profesjonalny punkt diagnostyczno-konsultacyjny dla osób, głównie młodzieży, uzależnionych od alkoholu oraz osób zagrożonych uzależnieniem). - liczba osób, którym udzielono porad psychologicznych, terapeutycznych i prawnych w zakresie uzależnień i innych problemów pokrewnych - liczba osób, którym udzielono porad psychologicznych, terapeutycznych i prawnych w zakresie uzależnień i związaną z nimi przemocą w: 1) punktach konsultacyjnych, 2) telefonach zaufania. - liczba osób uzależnionych lub zagrożonych uzależnieniem korzystających z oferty CTU, w tym korzystających z: 1) terapii indywidualnej, 2) terapii grupowej, 3) specjalistycznych porad - liczba osób (głównie młodzieży) uzależnionych bądź zagrożonych uzależnieniem od alkoholu korzystających z porad punktu konsultacyjno-diagnostycznego, 4. Prowadzenie abstynencyjnych grup wsparcia - liczba osób uczestniczących w spotkaniach grup wsparcia 1. Urząd Miasta Tarnowa-Wydział Polityki Społecznej, 2. Psycholodzy, terapeuci, instruktorzy terapii uzależnień, profilaktycy i prawnicy świadczący usługi na zlecenie Gminy Miasta Tarnowa. 1. Urząd Miasta Tarnowa-Wydział Polityki Społecznej, 2. Organizacje pozarządowe wyłonione w drodze konkursu ofert, dysponujące wykwalifikowaną kadrą specjalistów. Partnerzy: Jednostki organizacyjne pomocy społecznej w Tarnowie. 1. Urząd Miasta Tarnowa -Wydział Polityki Społecznej, 2. Organizacje pozarządowe wyłonione w drodze konkursu ofert, 24

25 5. Zapewnienie osobom bezdomnym uzależnionym od alkoholu poradnictwa psychologicznego mającego na celu zwiększenie ich motywacji do podjęcia leczenia odwykowego oraz wychodzenia z bezdomności -liczba osób, którym udzielono porad psychologicznych dysponujące wykwalifikowaną kadrą specjalistów. Partnerzy: - organizacje pozarządowe działające na rzecz osób bezdomnych, - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Tarnowie. ZADANIE 2: Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. Działania Wskaźniki Realizatorzy i partnerzy 1. Działalność Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Tarnowie (w tym postępowanie w sprawie leczenia odwykowego, przygotowanie materiałów dowodowych dla sądu, kontrola placówek prowadzących obrót napojami alkoholowymi). 2. Prowadzenie punktów konsultacyjnych profilaktyki uzależnień i telefonów zaufania dla mieszkańców Miasta Tarnowa w trudnych sytuacjach udzielających porad i pomocy w sytuacjach kryzysowych, zagrażających zdrowiu i życiu, w tym rodzinom osób dotkniętych alkoholizmem i ofiarom przemocy w tych rodzinach. - liczba wniosków, które wpłynęły do Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych o podjęcie czynności zmierzających do zastosowania obowiązku leczenia odwykowego, - liczba osób skierowanych do biegłego psychologa i biegłego psychiatry w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, - liczba wniosków, z jakimi Komisja wystąpiła do Sądu o wydanie postanowienia o obowiązku leczenia odwykowego. - liczba osób, którym udzielono porad psychologicznych, terapeutycznych i prawnych w związku z występowaniem w ich rodzinach problemów uzależnień i związaną z nimi przemocą w: 1) punktach konsultacyjnych, 2) telefonach zaufania. Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Tarnowie. Partnerzy: -Miejski Ośrodek Pomocy w Tarnowie, -Policja, -Sąd, Społecznej 1. Urząd Miasta Tarnowa -Wydział Polityki Społecznej, 2. Organizacje pozarządowe wyłonione w drodze konkursu ofert, dysponujące wykwalifikowaną kadrą specjalistów. 25

26 3. Prowadzenie profesjonalnego punktu konsultacyjnodiagnostycznego dla osób (głównie młodzieży) uzależnionych bądź zagrożonych uzależnieniem od alkoholu (funkcjonującego w ramach Centrum Terapii Uzależnień). 4. Zapewnienie ochrony i udzielenie pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie m.in. poprzez: -udzielanie schronienia, -poradnictwo psychologiczne, terapeutyczne i prawne, - prowadzenie grup wsparcia dla ofiar przemocy, - realizację programów korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy. 5. Promowanie prawidłowego modelu rodziny m.in. poprzez organizację warsztatów kompetencji rodzicielskich, organizację pikników rodzinnych, szkolenia dla rodziców. - liczba osób (głównie młodzieży) uzależnionych bądź zagrożonych uzależnieniem od alkoholu korzystających z porad punktu konsultacyjnodiagnostycznego, - liczba osób, którym udzielono schronienia w Tarnowskim Ośrodku Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy, - liczba osób, którym udzielono porad psychologicznych, terapeutycznych i prawnych w związku z występowaniem w ich rodzinach przemocy, - liczba osób biorących udział w grupach wsparcia dla ofiar przemocy, - liczba uczestników programów korekcyjnoedukacyjnych, - liczba uczestników warsztatów kompetencji rodzicielskich, - liczba pikników rodzinnych, - liczba przeszkolonych rodziców. 1. Tarnowski Ośrodek Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy, 2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Tarnowie 1. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, 2. Urząd Miasta Tarnowa Wydział Polityki Społecznej, 3. Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Tarnowie, 4. Poradnie Psychologiczno- Pedagogiczne działające na terenie miasta Tarnowa, 5. Organizacje pozarządowe lub inne podmioty realizujące szkolenia, dysponujące wykwalifikowaną kadrą specjalistów. 26

27 6. Zapewnienie dzieciom i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych opieki, pomocy w nauce, organizacji wolnego czasu i zajęć sportowych, udziału w programach profilaktycznych oraz rozwoju zainteresowań poprzez prowadzenie placówek wsparcia dziennego w formie opiekuńczej. 7. Prowadzenie placówek wsparcia dziennego w formie specjalistycznej dla dzieci i młodzieży z rodzin zagrożonych uzależnieniami i przemocą 8. Organizacja kolonii socjoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych, w których występuje uzależnienie od alkoholu - liczba placówek wsparcia dziennego w formie opiekuńczej, - liczba dzieci i młodzieży biorących udział w zajęciach prowadzonych przez placówki wsparcia dziennego w formie opiekuńczej. - liczba placówek wsparcia dziennego w formie specjalistycznej, - liczba dzieci i młodzieży z rodzin zagrożonych uzależnieniami i przemocą lub pochodzących z rodzin, w których te problemy występują, biorących udział w zajęciach prowadzonych przez specjalistyczne placówki wsparcia dziennego. - liczba uczestników kolonii socjoterapeutycznej, 1. Urząd Miasta Tarnowa - Wydział Polityki Społecznej, 2. Organizacje pozarządowe wyłonione w drodze konkursu ofert, dysponujące wykwalifikowaną kadrą specjalistów. Partnerzy: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Tarnowie (udzielanie informacji o możliwościach objęcia dziecka specjalistyczną opieką w placówkach wsparcia dziennego) 1. Urząd Miasta Tarnowa -Wydział Polityki Społecznej, 2. Organizacje pozarządowe lub inne podmioty, dysponujące wykwalifikowaną kadrą specjalistów. Partnerzy: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Tarnowie (wskazanie dzieci, które zostaną objęte tą formą pomocy) 27

28 ZADANIE 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych. Działania Wskaźniki Realizatorzy i partnerzy 1. Zapewnienie dzieciom i młodzieży alternatywnych form spędzania wolnego czasu (profilaktyka alternatywna: zajęcia sportoworekreacyjne, koła zainteresowań itp.): a) finansowanie zajęć pozalekcyjnych prowadzonych w placówkach oświatowo wychowawczych i innych jednostkach organizacyjnych Gminy Miasta Tarnowa, b) wspieranie w formie dotacji programów realizowanych w zakresie kultury fizycznej przez podmioty działające w sferze pożytku publicznego. 2. Realizacja na terenie szkół oraz placówek: wsparcia dziennego, opiekuńczowychowawczych, oświatowo-wychowawczych i kulturalnych programów z zakresu profilaktyki zachowań problemowych, w tym związanych z używaniem alkoholu oraz stosowaniem przemocy przez dzieci i młodzież w szczególności rekomendowanych przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Ośrodek Rozwoju Edukacji oraz Instytut Psychiatrii i Neurologii - liczba zorganizowanych zajęć pozalekcyjnych prowadzonych w placówkach oświatowowychowawczych i innych jednostkach organizacyjnych Gminy Miasta Tarnowa, a także liczba dzieci w nich uczestniczących, - liczba dofinansowanych programów realizowanych w zakresie kultury fizycznej, a także liczba dzieci w nich uczestniczących, - liczba zrealizowanych programów z zakresu profilaktyki zachowań problemowych, w tym związanych z używaniem alkoholu oraz stosowaniem przemocy, - liczba dzieci i młodzieży uczestniczących w programach profilaktycznych, 1. Urząd Miasta Tarnowa Wydział Sportu, 2. Placówki oświatowo-wychowawcze, 3. Jednostki organizacyjne Gminy Miasta Tarnowa 1. Urząd Miasta Tarnowa -Wydział Polityki Społecznej, 2. Podmioty realizujące programy profilaktyczne posiadające rekomendację: Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Ośrodka Rozwoju Edukacji oraz Instytutu Psychiatrii i Neurologii lub inne podmioty realizujące programy profilaktyczne. Partnerzy: Szkoły, placówki wsparcia dziennego, opiekuńczo-wychowawcze, oświatowowychowawcze i kulturalne, Policja, Straż Miejska, Poradnie Psychologiczno- Pedagogiczne. 28

29 3. Zorganizowanie zabawy świąteczno-noworocznej dla dzieci z rodzin ubogich i dysfunkcyjnych. 4. Organizowanie dla osób dorosłych pracujących z dziećmi i młodzieżą (nauczyciele, pedagodzy) oraz rodziców szkoleń mających na celu zwiększenie ich wiedzy i umiejętności przeciwdziałania zachowaniom problemowym, w tym związanym z używaniem alkoholu oraz stosowaniem przemocy przez dzieci i młodzież 5. Zorganizowanie szkolenia dla osób dorosłych pracujących z dziećmi i rodziną nt. FAS ( Fetal Alkohol Syndrome Alkoholowy Zespół Płodowy) diagnozy i systemu pomocy dla rodziny. 6. Przeprowadzenie szkoleń dla pracowników: Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, MOPS, OIKiWOP, Policji, Straży Miejskiej, WPS zajmujących się problematyką uzależnień oraz organizacji pozarządowych. 7. Współpraca z ośrodkami szkolenia kierowców w celu przeprowadzenia zajęć profilaktyczno-edukacyjnych dla kandydatów na kierowców w zakresie wpływu spożywania alkoholu na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. - liczba dzieci, które wzięły udział w zabawie świąteczno-noworocznej, - liczba zorganizowanych szkoleń i warsztatów dla osób dorosłych pracujących z dziećmi i młodzieżą oraz rodziców, - liczba przeszkolonych: a. osób dorosłych pracujących z dziećmi i młodzieżą (nauczyciele, pedagodzy), b. rodziców - liczba szkoleń - liczba przeszkolonych - liczba zorganizowanych szkoleń - liczba ośrodków szkolenia kierowców, w których przeprowadzono zajęcia profilaktyczno-edukacyjne dla kandydatów na kierowców, - liczba przeszkolonych kandydatów na kierowców. 1. Urząd Miasta Tarnowa - Wydział Polityki Społecznej, 2. Organizacje pozarządowe lub inne podmioty, posiadające zasoby kadrowe i rzeczowe niezbędne do realizacji zadania 1. Urząd Miasta Tarnowa - Wydział Polityki Społecznej, 2. Podmioty (np. jednostki szkolące posiadające stosowne uprawnienia, instruktorzy przeszkoleni przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, psycholodzy, terapeuci, instruktorzy terapii uzależnień, profilaktycy, prawnicy świadczący usługi na zlecenie Gminy Miasta Tarnowa) dysponujące wykwalifikowaną kadrą specjalistów, wyłonione zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Partnerzy: Szkoły, placówki wsparcia dziennego, opiekuńczo-wychowawcze, oświatowo wychowawcze i kulturalne, pracownicy socjalni, kuratorzy, asystenci rodziny, ośrodki szkolenia kierowców, grupy zawodowych kierowców. 29

30 8. Organizacja szkolenia przeznaczonego dla wybranych grup zawodowych nt. działania alkoholu na organizm i ryzyka szkód w kontekście świadczenia pracy pod wpływem alkoholu. 9. Zakup i kolportaż materiałów informacyjnych, edukacyjnych dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz innych problemów społecznych, przeznaczonych na potrzeby prowadzonej działalności profilaktycznej. 10. Udział w ogólnopolskich Kampaniach profilaktycznych a w szczególności Kampanii Powstrzymaj pijanego kierowcę, No promil- No Problem Zachowaj trzeźwy umysł. - liczba przeszkolonych uczestników, - liczba szkoleń. - liczba zakupionych materiałów informacyjnych, edukacyjnych dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz innych problemów społecznych, przeznaczonych na potrzeby prowadzonej działalności profilaktycznej. - liczba Kampanii w których wzięto udział - liczba rozdysponowanych materiałów kampanijnych Urząd Miasta Tarnowa -Wydział Polityki Społecznej. ZADANIE 4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. Działania Wskaźniki Realizatorzy i partnerzy 1. Współpraca z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami poprzez: - zlecanie do realizacji zadań publicznych wynikających z niniejszego Programu, - wzajemną wymianę informacji, dotyczących planowanych kierunków działalności i współdziałania. - liczba współpracujących organizacji pozarządowych w zakresie profilaktyki uzależnień, 1. Urząd Miasta Tarnowa -Wydział Polityki Społecznej, 2. Samodzielne Stanowisko Pracy ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi, 3. Organizacje pozarządowe statutowo działające na rzecz przeciwdziałania alkoholizmowi. 2. Prowadzenie Punktu Opieki nad Osobami Nietrzeźwymi. - liczba osób przebywających w Punkcie Opieki nad Osobami Nietrzeźwymi, - liczba osób, z którymi przeprowadzono rozmowy profilaktyczne i motywujące do podjęcia leczenia odwykowego, Organizacja pozarządowa wyłonione w drodze konkursu ofert, dysponująca wykwalifikowaną kadrą specjalistów. Partnerzy: - Policja, -Straż Miejska 30

31 - liczba osób uczęszczających na terapię do Punktu Opieki nad Osobami Nietrzeźwymi, 3. Zakup dla potrzeb Policji materiałów i sprzętu służących do realizacji zadań z zakresu działalności informacyjnej, edukacyjnej i profilaktycznej w obszarze przeciwdziałania alkoholizmowi i przemocy 4. Organizacja konferencji, narad, seminariów i szkoleń dla różnych grup zawodowych pracujących w systemie pomocy dzieciom, młodzieży, rodzinom i osobom z problemem uzależnień, a także w systemie przeciwdziałania przemocy. 5. Współpraca z Policją, Strażą Miejską w Tarnowie, Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Tarnowie oraz innymi zainteresowanymi podmiotami w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi oraz przemocy w rodzinie. - liczba zakupionych materiałów, Urząd Miasta Tarnowa -Wydział Polityki Społecznej, Partnerzy: Policja. - liczba zorganizowanych: a. konferencji, b. narad, c. seminariów, d. szkoleń 1. Urząd Miasta Tarnowa: Wydział Polityki Społecznej: Wydział Zdrowia, Samodzielne Stanowisko Pracy ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi, 2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Tarnowie, 3. Tarnowski Ośrodek Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy, 4. Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo- Wychowawczych w Tarnowie, 5. Organizacje pozarządowe statutowo działające na rzecz przeciwdziałania alkoholizmowi oraz przemocy, 6. Policja, 7. Straż Miejska, 8. Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne 9. Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 31

32 ZADANIE 5. Pomoc osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych, dotkniętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie tych osób ze środowiskiem lokalnym z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego. Działania Wskaźnik Realizatorzy i partnerzy 1. Świadczenie pomocy społecznej osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182), tj.: a) udzielanie świadczeń pieniężnych (zasiłki stałe, zasiłki okresowe, zasiłki celowe) oraz świadczeń rzeczowych (obiady szkolne dla dzieci, gorące, paczki świąteczne dla dzieci, opał itp.), b) udzielanie wsparcia i pomocy psychologicznej osobom uzależnionym, po leczeniu odwykowym oraz ich rodzinom, informowanie ich o prawach i uprawnieniach c) przeprowadzanie interwencji w sytuacjach kryzysowych w miejscu zamieszkania, -liczba osób uzależnionych, którym udzielono świadczeń pieniężnych oraz rzeczowych, - liczba osób współuzależnionych lub mających w rodzinie osobę uzależnioną, którym udzielono świadczeń pieniężnych oraz rzeczowych, - liczba osób, którym udzielono wsparcia i pomocy psychologicznej, - liczba przeprowadzonych interwencji, 1) Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Tarnowie, 2) Tarnowski Ośrodek Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy, 3) Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Tarnowie. Partnerzy: -Policja, -instytucje rynku pracy, -ośrodki leczenia uzależnień, -organizacje pozarządowe. 32