Cele edukacyjne 1. Cele ogólne 2. Cele szczegółowe: kształcenia i wychowania
|
|
- Witold Gajewski
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Cele edukacyjne Celem edukacyjnym szkoły w nauczaniu przedmiotu edukacji dla bezpieczeństwa w III etapie jest rozwijanie u uczniów wiedzy o grożących niebezpieczeństwach regionalnych i ogólnych oraz postawach jakie będzie przyjmował w obliczu tych zagrożeń. Uczeń poznaje strukturę i działania Obrony Cywilnej i instytucji bezpieczeństwa Policji, Państwowej Straży Pożarnej i Sił Zbrojnych RP, zna sygnały alarmowe i umie się zachować w sytuacjach kryzysowych. Zna zbiorowe środki ochrony ludności i wie jak zachować się podczas pożaru, powodzi czy wypadku drogowego. Wreszcie poznaje zasady pomocy przedmedycznej i potrafi udzielić pomocy osobie poszkodowanej, występując w roli ratownika w sytuacjach zagrożenia życia człowieka. 1. Cele ogólne Cele edukacyjne ogólne opisują najważniejsze umiejętności w zakresie danego przedmiotu kształtowane podczas pracy nad wymaganiami szczegółowymi. I. Znajomość powszechnej samoobrony i ochrony cywilnej. Uczeń rozumie znaczenie powszechnej samoobrony i ochrony cywilnej. II. Przygotowanie do działania ratowniczego. Uczeń zna zasady prawidłowego działania w przypadku wystąpienia zagrożenia życia i zdrowia. III. Nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy. Uczeń umie udzielać pierwszej pomocy w nagłych wypadkach. 2. Cele szczegółowe: kształcenia i wychowania Cele szczegółowe kształcenia i wychowania opisują wiadomości, umiejętności i sprawności intelektualne, jakie uczniowie maja opanować. Jednak trzeba pamiętać, że samo werbalne przekazanie wybranych informacji o wartościach i określonych wychowankom nie wystarczy. Nauczyciele muszą nauczyć się dostrzegać i diagnozować potrzeby, niepokoje, lęki, niezadowolenia. Nauczyciele wychowawcy muszą widzieć w uczniu człowieka, któremu trzeba pomóc dostosować się do nowej rzeczywistości i do nowych wyzwań cywilizacyjnych. Wychodząc naprzeciw potrzebom współczesnego społeczeństwa globalnego, trzeba przeciwstawić się takiemu modelowi życia, który zmierza do zatracenia człowieczeństwa. Nowy człowiek-europejczyk to taki, który posiada swoje przekonania moralne, jest gotowy do realizacji zasad etycznych i obrony wartości społeczno-moralnych, ma umiejętność życia we wspólnocie i twórczo uczestniczy w kształtowaniu życia społecznego i współczesnej cywilizacji. Samo mówienie o wartościach i umiejętnościach a nawet doprowadzenie uczniów do ich zrozumienia i zapamiętania, nie jest wystarczające. Ukazanie ich konieczności w życiu, winno stać się najważniejszym działaniem wychowawczym szkoły i każdego nauczyciela wychowawcy. Koniecznym jest takie ukazywanie wartości, aby wychowanek przekonał się do nich. Uczeń musi sam, przekonać się do określonych wartości musi widzieć ich przydatność, wobec otaczającego go środowiska społecznego i przyrodniczego.
2 1. Główne zadania ochrony ludności i obrony cywilnej. wojny i pokoju; 2. Ochrona przed skutkami różnorodnych zagrożeń, burzy, silnych mrozów itp.; iższej okolicy dobytku podczas pożaru, powodzi i innych klęsk żywiołowych; zwierząt z terenów zagrożonych pożarem i powodzią; i ewakuowanej w wodę i żywność; środków gaśniczych w domu i szkole; szej okolicy; komunikacyjnych, technicznych i innych; trof 3. Źródła promieniowania jądrowego i jego skutki. dę; zna znaczenie pojęć: odkażanie, dezaktywacja, dezynfekcja, deratyzacja; 4. Oznakowanie substancji toksycznych na środkach transportowych i magazynach. ksycznych na pojazdach i budowlach; chemicznej, środka transportu lub rozszczelnienia zbiorników z substancjami toksycznymi; środki dla ochrony dróg oddechowych i skóry. 5. Ostrzeganie ludności o zagrożeniach, alarmowanie.
3 ię w szkole po ogłoszeniu alarmu i ewakuacji. dźwięki sygnałów, zna znaki ewakuacyjne; szkole; się po usłyszeniu alarmu o klęskach żywiołowych; publicznych; przemysłowymi w miejscu zamieszkania; 6. Bezpieczeństwo i pierwsza pomoc. trakcie czynności ratowniczych; kodowanej w pomoc; załamania lodu, porażenia prądem; wie jak je sprawdzić; gi oddechowe; -oddechową; pourazowy zagrażają życiu;
4 Przedmiotowy system oceniania osiągnięć ucznia Kontrola i ocena osiągnięć uczniów Systematycznej, planowej kontroli i ocenie podlegają wszystkie formy aktywności uczniów przy użyciu różnych narzędzi pomiaru dydaktycznego tj. wypowiedzi, czynności polecone przez nauczyciela, wytwory pracy (albumy, mapy, schematy, wykresy, katalogi itp.), odpowiedzi, rozwiązywanie krzyżówek, kartkówki, sprawdziany, testy a także aktywność na zajęciach (uczestnictwo w ćwiczeniach, dyskusji poprawność działania, logika argumentacji, oryginalność i przydatność proponowanych rozwiązań). Ocena ma na celu pobudzenie uczniów do systematycznego przygotowania się do lekcji, aktywności na lekcjach, odrabiania prac domowych i zaliczeniowych. Wymagania zaliczeniowe wyznaczają minima jakie uczeń musi spełnić, aby otrzymać ocenę pozytywną. Sytuacja ta powoduje to, że nawet uczeń który ma problemy z nauką, wie co musi spełnić pozytywnego. Każdy uczeń, aby uzyskać ocenę pozytywną w 1 i 2 semestrze musi spełnić następujące wymagania: rzedmiotowy, ać i oddać jeden referat. Najwyżej będą oceniane referaty w technice komputerowej oraz te, które określają samodzielny stosunek autora do zagadnień. na końcu referatu musi być podana literatura. Tygodniowa zwłoka z oddaniem referatu obniża ocenę, temat raz w semestrze może zgłosić nieprzygotowanie. przedzony lekcją powtórzeniową i wpisany wcześniej do dziennika, odpytywanie może dotyczyć tylko trzech ostatnich lekcji, tygodni, postaw). obserwacja uczestnicząca (głównie w sferze
5 Propozycja szczegółowych osiągnięć Ocena niedostateczna niezbędnych do dalszego kształcenia Ocena dopuszczająca kształcenia; posiada minimum wiedzy lekcjach Ocena dostateczna wypowiedzi swoich Ocena dobra w dużej mierze opanował treści i umiejętności zawarte w programie aktywny na zajęciach przez nauczyciela gatywne oraz ich wpływ na postawę ludzi prezentuje różne sposoby rozwiązywania konfliktów deszcze
6 wykorzystać niektóre środki ratownicze Ocena bardzo dobra e samodzielnie posługuje się różnymi źródłami wiedzy, uzasadnia odpowiedzi korzystając z wiadomości prasowych i telewizyjnych łasne poglądy i stanowiska - skutkowe potrafi łączyć wiedzę z różnych przedmiotów rozumie, że oprócz praw uczeń ma obowiązki onuje czynności ratownicze, koryguje błędy kolegów rawnie wykorzystuje wiedzę z różnych przedmiotów do rozwiązywania zadań z zakresu edukacji dla bezpieczeństwa Ocena celująca aktywny na lekcjach jest żywo zainteresowany tym co dzieje się w Polsce i na świecie angażuje się w akcje humanitarne, ekologiczne, wolontariackie bardzo poprawnym językiem
Przedmiotowy system oceniania Kryteria oceniania i wymagania EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA. gimnazjum
Przedmiotowy system oceniania Kryteria oceniania i wymagania EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA gimnazjum PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA-Edukacja dla bezpieczeństwa 1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów Systematycznej,
Zespół Szkół Nr1 w Olkuszu
Zespół Szkół Nr1 w Olkuszu EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE ROK SZKOLNY 2016/2017 1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów Systematycznej, planowej kontroli i ocenie
Przedmiotowy system oceniania Kryteria oceniania i wymagania EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA
Przedmiotowy system oceniania Kryteria oceniania i wymagania EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Edukacja dla bezpieczeństwa klasa VIII 1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów Systematycznej,
Lekcja organizacyjna EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA. Gimnazjum nr 2 w Oleśnicy
Lekcja organizacyjna EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Gimnazjum nr 2 w Oleśnicy O czym będziemy się uczyć na tych zajęciach 1. Główne zadania ochrony ludności i obrony cywilnej. wie jakie są zadania obrony
Edukacja dla bezpieczeństwa
Strona1 Wyciąg z: Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego (str. 195
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA DLA KLAS TRZECICH GIMNAZJUM.
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA DLA KLAS TRZECICH GIMNAZJUM. I Cele kształcenia wymagania ogólne 1. Znajomość powszechnej samoobrony i ochrony cywilnej. Uczeń rozumie znaczenie
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA. z przedmiotu Edukacja dla bezpieczeństwa
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z przedmiotu Edukacja dla bezpieczeństwa Przedmiotowy System Oceniania opracowany jest zgodnie z Zasadami Oceniania Wewnątrzszkolnego. Obejmuje ocenę wiadomości, umiejętności
PG im. Tadeusza Kościuszki w Kościerzycach Przedmiot
KARTA MONITOROWANIA PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO III etap edukacyjny PG im. Tadeusza Kościuszki w Kościerzycach Przedmiot edukacja dla bezpieczeństwa Klasa......... Rok szkolny Imię i nazwisko
1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów
Przedmiotowy system oceniania z przedmiotu Edukacja dla Bezpieczeństwa w Publicznym Gimnazjum Sióstr Urszulanek UR we Wrocławiu, w roku szkolnym 2016/2017 1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów Systematycznej,
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń który: - opanował materiał programowy w stopniu zadowalającym,
Sposoby Sprawdzania Osiągnięć Edukacyjnych Uczniów z Edukacji Dla Bezpieczeństwa Dokument został opracowany na podstawie: 1. Podstawy programowej dla gimnazjum z edukacji dla bezpieczeństwa. 2. Programu
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA GIMNAZJUM im. J.H. DĄBROWSKIEGO w REJOWCU
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA GIMNAZJUM im. J.H. DĄBROWSKIEGO w REJOWCU Cele kształcenia: 1. Znajomość powszechnej samoobrony i ochrony cywilnej, 2. Przygotowanie do działania
Wymagania edukacyjne z edukacji dla bezpieczeństwa
Wymagania edukacyjne z edukacji dla bezpieczeństwa Wymagania edukacyjne z zostały opracowane na podstawie: 1. Podstawy programowej dla gimnazjum z edukacji dla bezpieczeństwa 2. Programu nauczania edukacji
Edukacja dla bezpieczeństwa Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie
Edukacja dla bezpieczeństwa Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie Przedmiotowy system oceniania osiągnięć ucznia 1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów Systematycznej, planowej kontroli i ocenie
NaCoBeZu Edukacja dla bezpieczeństwa
Ochrona przed skutkami różnorodnych zagrożeń Ostrzeganie ludności o zagrożeniach, alarmowanie. Główne zadania ochrony ludności i obrony cywilnej Ostrzeganie ludności o zagrożeniach, alarmowanie. NaCoBeZu
PRZEDMIOTOWE OCENIANIE EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA SP nr 13
PRZEDMIOTOWE OCENIANIE EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA SP nr 13 Przedmiotowy system oceniania został opracowany na podstawie: 1. Podstawy programowej dla Szkoły Podstawowej z edukacji dla bezpieczeństwa. 2.
Przedmiotowe Zasady Oceniania. Edukacja dla bezpieczeństwa
Przedmiotowe Zasady Oceniania Edukacja dla bezpieczeństwa ZESPÓŁ SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 7 W CHEŁMIE Opracowali: Elżbieta Bałka Tomasz Ochera Agnieszka Szczablewska Chełm, 2015 1 Przedmiotowe Zasady
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA w Publicznym Gimnazjum nr 1 w Czernicy
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA w Publicznym Gimnazjum nr 1 w Czernicy 1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów Systematycznej, planowej kontroli i ocenie podlegają wszystkie formy
Przedmiotowy System Oceniania Edukacja dla bezpieczeństwa
Przedmiotowy System Oceniania Edukacja dla bezpieczeństwa Uczeń oceniany jest na lekcjach w ciągu całego okresu nauczania za pomocą różnorodnych narzędzi pomiaru dydaktycznego. 1. Przedmiotem oceny są:
OCENIANIE PRZEDMIOTOWE Z EDB W KLASIE III W GIMNAZJUM NR 9 W GORZOWIE WLKP.
OCENIANIE PRZEDMIOTOWE Z EDB W KLASIE III W GIMNAZJUM NR 9 W GORZOWIE WLKP. Robert Szymański Gimnazjum nr 9 PIERWSZA POMOC PRZEDMEDYCZNA Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra
EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Przedmiotowe zasady oceniania i wymagania edukacyjne
1 EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Przedmiotowe zasady oceniania i wymagania edukacyjne 1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów Systematycznej, planowej kontroli i ocenie podlegają wszystkie formy aktywności
Przedmiotowy system oceniania z Edukacji dla bezpieczeństwa w Publicznym Gimnazjum Sióstr Salezjanek w Ostrowie Wlkp. na rok szkolny 2015/2016
Przedmiotowy system oceniania z Edukacji dla bezpieczeństwa w Publicznym Gimnazjum Sióstr Salezjanek w Ostrowie Wlkp. na rok szkolny 2015/2016 I 1. Przedmiotowy System Oceniania z EDB jest zgodny z Wewnętrznym
Wymagania edukacyjne z wiedzy o społeczeństwie w szkole podstawowej i gimnazjum
Wymagania edukacyjne z wiedzy o społeczeństwie w szkole podstawowej i gimnazjum Cele oceniania na lekcjach wos. 1. Ustalenie stopnia opanowania przez ucznia wiadomości i umiejętności wynikających z programu
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa w klasie VIII
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa w klasie VIII Ocena dopuszczająca: - zna i rozróżnia sygnały alarmowe; - wie jak rozpoznać urazy; - zna czynności przy
Przedmiotowy system oceniania edukacjia dla bezpieczeństwa.
Przedmiotowy system oceniania edukacjia dla bezpieczeństwa. 1. Pierwszoplanowym kryterium oceniania są umiejętności ucznia. Następnie zaangażowanie ucznia w proces nauczania uczenia się, jego aktywność,
EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny klasyfikacyjne
EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA edukacyjne na poszczególne oceny klasyfikacyjne konieczne (ocena dopuszczająca) podstawowe (ocena dostateczna) rozszerzające (ocena dobra) dopełniające (ocena bardzo dobra)
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTU EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA kl.3 gimnazjum
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTU EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA kl.3 gimnazjum Ocenianiu podlegają Wiedza i umiejętności ucznia. Wymienione niżej obszary aktywności ucznia. Dodatkowe prace wykonane,
Przedmiotowy system oceniania z wiedzy o społeczeństwie. Cele oceniania na lekcjach wos. i umiejętności wynikających z programu nauczania.
Przedmiotowy system oceniania z wiedzy o społeczeństwie. Cele oceniania na lekcjach wos. 1. Ustalenie stopnia opanowania przez ucznia wiadomości i umiejętności wynikających z programu nauczania. 2. Uzyskanie
0Wymagania edukacyjne z przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa klasa VIII ŻYJĘ I DZIAŁAM BEZPIECZNIE
0Wymagania edukacyjne z przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa klasa VIII Program nauczania edukacji dla bezpieczeństwa w szkole podstawowej wydawnictwa Nowa Era ŻYJĘ I DZIAŁAM BEZPIECZNIE Dział Wymagania
ROZKŁAD MATERIAŁU EDUKACJA DLA BEZEPIECZEŃSTWA KLASA III GIMNAZJUM
ROZKŁAD MATERIAŁU EDUKACJA DLA BEZEPIECZEŃSTWA KLASA III GIMNAZJUM I. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Nr lekcji. Temat lekcji 1. O czym będziemy się uczyć na lekcjach zasady bezpieczeństwa Kryteria
Wymagania edukacyjne z edukacji dla bezpieczeństwa kl. III. I półrocze
Wymagania edukacyjne z edukacji dla bezpieczeństwa kl. III Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań kryterialnych na ocenę dopuszczającą. I półrocze Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. HENRYKA SIENKIEWICZA W MUROWANEJ GOŚLINIE
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. HENRYKA SIENKIEWICZA W MUROWANEJ GOŚLINIE I. Przedmiotowe Zasady Oceniania z edukacji dla bezpieczeństwa zostały
WYMAGANIA EDUKACYJNE KRYTERIA OCENIANIA
WYMAGANIA EDUKACYJNE KRYTERIA OCENIANIA GIMNAZJUM III ETAP EDUKACYJNY PRZEDMIOT EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA KLASY: 3A, 3B Rok szkolny 2016/2017r. Nauczyciel wychowania fizycznego w Zespole Szkół Sportowych
Przedmiotowy system oceniania dla uczniów z obowiązkiem dostosowania wymagań edukacyjnych z przedmiotu: edukacja dla bezpieczeństwa kl.
Przedmiotowy System Oceniania dla uczniów z obowiązkiem dostosowania wymagań edukacyjnych z edukacji dla bezpieczeństwa Przedmiotem oceny i kontroli osiągnięć ucznia są: - Wiadomości (zapamiętywanie, zrozumienie)
PIERWSZA POMOC. Przedmiotowy System Oceniania
PIERWSZA POMOC Przedmiotowy System Oceniania Podstawę śródrocznej i rocznej klasyfikacji uczniów stanowią ich osiągnięcia dokumentowane w postaci ocen bieżących za: 1. wiadomości z zakresu pierwszej pomocy
Wiadomości Umiejętności Postawa aktywność, pracowitość, systematyczność Samodzielnie opracowany materiał poszerzający wiadomości
Przedmiotowe Ocenianie z przedmiotu Edukacja dla Bezpieczeństwa w Zespole Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. prof. J. Buzka w Węgierskiej Górce w Węgierskiej Górce I Cele edukacyjne przedmiotu:
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA W KLASIE III GIMNAZJUM, DO PROGRAMU ŻYJĘ I DZIAŁAM BEZPIECZNIE, WYD.
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA W KLASIE III GIMNAZJUM, DO PROGRAMU ŻYJĘ I DZIAŁAM BEZPIECZNIE, WYD. NOWA ERA DZIAŁ WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Celujący Bardzo dobry Dobry
WYMAGANIA EDUKACYJNE
WYMAGANIA EDUKACYJNE Przedmiot: Edukacja dla bezpieczeństwa Klasa 8, rok szkolny 2018/2019 Nazwa i numer programu nauczania: Program nauczania edukacji dla bezpieczeństwa w szkole podstawowej, autor Jarosław
WYMAGANIA EDUKACYJNE EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA klasa pierwsza XVIII Liceum Ogólnokształcące w Krakowie
WYMAGANIA EDUKACYJNE EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA klasa pierwsza XVIII Liceum Ogólnokształcące w Krakowie I. Zasady oceniania i sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych 1. Ocenianie ma charakter systematyczny
1. OSTRZEGANIE O ZAGROŻENIACH I ALARMOWANIE UWAGI Uczeń potrafi:
Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych ocen klasyfikacyjnych z edukacji dla bezpieczeństwa Klasa III (oddział gimnazjalny) 1. OSTRZEGANIE O ZAGROŻENIACH I ALARMOWANIE 2
Edukacja dla bezpieczeństwa Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie
Edukacja dla bezpieczeństwa Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie 1. OSTRZEGANIE O ZAGROŻENIACH I ALARMOWANIE Uczeń : opisuje sposoby ogłoszenia komunikatów alarmowych, wyjaśnia na czym polegają
Wynikowy plan pracy z edukacji dla bezpieczeństwa
Wynikowy plan pracy z edukacji dla bezpieczeństwa I. Zagrożenia życia i zapobieganie im Temat lekcji O czym będziemy się uczyć na lekcjach zasady bezpieczeństwa Zagrożenia powodziowe Zagrożenia pożarowe
1. Formy sprawdzania wiedzy i umiejętności ucznia wraz z wagami ocen
Przedmiotowy System Ocenia jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania i jest jego integralną częścią. Zasady ogólne oceniania jak i zasady planowania prac klasowych, sprawdzianów i kartkówek znajdują
Szczegółowe wymagania edukacyjne edukacja dla bezpieczeństwa
Szczegółowe wymagania edukacyjne edukacja dla bezpieczeństwa I. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Temat lekcji podstawowe Wymagania programowe Uczeń: ponadpodstawowe Metody i formy pracy Istota udzielania
EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA
EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA rok szkolny 2013/2014 Program nauczania dla szkoły gimnazjalnej autorstwa Mieczysława Borowieckiego - Wydawnictwo Szkolne PWN Nauczyciel prowadzący przedmiot mgr Marcin Kuc
WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY
EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Opracowanie: Jadwiga Góra OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - posiada wiadomości i umiejętności znacznie
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA NA LEKCJACH RELIGII
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA NA LEKCJACH RELIGII Sposoby informowania uczniów i rodziców o przedmiotowym systemie oceniania Wymagania na poszczególne oceny szkolne Nauczyciele przedmiotu zapoznają uczniów
Specyfika pedagogiczna nauczania dla bezpieczeństwa. mgr Henryka Skarżyńska-Judkowiak
Specyfika pedagogiczna nauczania dla bezpieczeństwa mgr Henryka Skarżyńska-Judkowiak Edukacja dla bezpieczeństwa zastąpiła przedmiot przysposobienie obronne zgodnie ze zmianą ustawy o powszechnym obowiązku
Proponuje się następujące przedziały klasyfikacyjne ocen:
Przedmiotowy System Oceniania osiągnięć ucznia z edukacji dla bezpieczeństwa Przedmiotem oceny i kontroli osiągnięć ucznia są: - Wiadomości (zapamiętywanie, zrozumienie) - Umiejętności ( zastosowanie wiadomości
Przedmiotowy System Oceniania z edukacji dla bezpieczeństwa w Publicznym Liceum Ogólnokształcącym nr III w Opolu
Przedmiotowy System Oceniania z edukacji dla bezpieczeństwa w Publicznym Liceum Ogólnokształcącym nr III w Opolu Podstawa prawna opracowania PSO Przedmiotowy system oceniania z edukacji dla bezpieczeństwa
Przedmiotowy system oceniania z przedmiotu Edukacja dla bezpieczeństwa w Liceum Ogólnokształcącym Sióstr Urszulanek UR, w roku szkolnym 2016/2017
Przedmiotowy system oceniania z przedmiotu Edukacja dla bezpieczeństwa w Liceum Ogólnokształcącym Sióstr Urszulanek UR, w roku szkolnym 2016/2017 1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów Systematycznej, planowej
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE Podręcznik: Wiedza o społeczeństwie Elżbieta Dobrzycka, Krzysztof Makara Wydawnictwo Operon Nauczanie WOS jest zgodne z programem nauczania dla klas
Podsumowanie realizacji projektu. Wprowadzenie
Podsumowanie realizacji projektu Wprowadzenie OBRONA CYWILNA jest systemem, którego zadaniem jest ochrona ludzkości, zakładów pracy i urządzeń użyteczności publicznej, dóbr kultury ratowanie i udzielanie
Cele kształcenia wymagania ogólne
Strona1 Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, (str. 197 199 i 255) Załącznik nr 4 do: rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w
EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA klasa 3 gimnazjum ROZKŁAD MATERIAŁU I WYMAGANIA
EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA klasa 3 gimnazjum ROZKŁAD MATERIAŁU I WYMAGANIA Lp. NR TEMATU I TEMAT Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ TEMAT LEKCJI ZAGADNIENIA WYMAGANIA - PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA I DZIAŁANIA UCZNIA
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania (PSO) został opracowany z uwzględnieniem: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY Klasy IV VI. CELE NAUCZANIA PRZYRODY Celem nauczania przyrody w szkole podstawowej jest:
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY Klasy IV VI CELE NAUCZANIA PRZYRODY Celem nauczania przyrody w szkole podstawowej jest: zainteresowanie światem, jego różnorodnością, wskazywanie zależności istniejących
WYMAGANIA EDUKACYJNE EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA
WYMAGANIA EDUKACYJNE z przedmiotu EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA dla Liceum Ogólnokształcącego Rok szkolny 2017/2018 Wymagania edukacyjne, przedmiot: Edukacja dla Bezpieczeństwa ocena dopuszczająca ocena
Wymagania na poszczególne oceny. Uczeń: Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo Dobry Celujący - wyjaśnia jak. - potrafi
Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania poszczególnych rocznych ocen klasyfikacyjnych z przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa w klasie III W roku szkolnym 2018/2019 Dział 1. OSTRZEGANIE O ZAGROŻENIACH
Przedmiotowe zasady oceniania z przyrody.
Przedmiotowe zasady oceniania z przyrody. KONTRAKT: I. Każdy uczeń jest oceniany w skali sześciostopniowej. Przy ocenach cząstkowych dopuszcza się "+" i "-" II. Ocenie podlegają: (a) testy i sprawdziany
Przedmiotowy System Oceniania z Edukacji dla bezpieczeństwa.
Przedmiotowy System Oceniania z Edukacji dla bezpieczeństwa. opracowany został na podstawie: 1. Rozporządzenia MEN i S z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i
Przedmiotowy System Oceniania. Przysposobienie obronne, Edukacja dla bezpieczeństw. Zespół Przedmiotowy Wych-fiz i PO 2012-09-03
Przedmiotowy System Oceniania Przysposobienie obronne, Edukacja dla bezpieczeństw Zespół Przedmiotowy Wych-fiz i PO 2012-09-03 Opracowanie: mgr R.Strumiński mgr G.Gabryel I Elementy wiedzy i umiejętności
Rozkład materiału z edukacji dla bezpieczeństwa
Rozkład materiału z edukacji dla bezpieczeństwa Rozkład materiału nauczania z edukacji dla bezpieczeństwa UWAGA: Osiągnięcia i umiejętności ponadpodstawowe ucznia zostały oznaczone boldem Lp. NR TEMATU
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA ZAJĘCIA ARTYSTYCZNE Z MUZYKI
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA ZAJĘCIA ARTYSTYCZNE Z MUZYKI Nauczyciel, dokonując oceny osiągnięć uczniów, bierze pod uwagę przede wszystkim: poziom uzdolnień i predyspozycji muzycznych ucznia, indywidualny
Wymagania edukacyjne z edukacji dla bezpieczeństwa klasa 3 gimnazjum
Wymagania edukacyjne z edukacji dla bezpieczeństwa klasa 3 gimnazjum I. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Lp. Temat lekcji 1. O czym będziemy się uczyć na lekcjach zasady bezpieczeństwa 2. Istota udzielania
WYŻSZA SZKOŁA BEZPIECZEŃSTWA z siedzibą w Poznaniu PROGRAM KSZTAŁCENIA
PROGRAM KSZTAŁCENIA Kierunek Obszar/obszary kształcenia, w których umiejscowiony jest kierunek studiów PEDAGOGIKA / Edukacja dla bezpieczeństwa NAUKI SPOŁECZNE Forma kształcenia STUDIA PODYPLOMOWE (studia
EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA WYMAGANIA PROGRAMOWE NA POSZCZEGÓLNE OCENY ORAZ KRYTERIA OCENIANIA. Wymagania rozszerzające (ocena dobra)
EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA WYMAGANIA PROGRAMOWE NA POSZCZEGÓLNE OCENY ORAZ KRYTERIA OCENIANIA rozszerzające ROZDZIAŁ 1. OSTRZEGANIE O ZAGROŻENIACH I ALARMOWANIE wymienia przykłady środków alarmowych wymienia
Edukacja dla bezpieczeństwa
Przedmiotowy system oceniania Edukacja dla bezpieczeństwa 1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów Systematycznej, planowej kontroli i ocenie podlegają wszystkie formy aktywności uczniów przy użyciu różnych
PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM
PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM Przedmiotowy system oceniania z Edukacji dla Bezpieczeństwa w gimnazjum opracowany został w oparciu o: 1. Wewnątrzszkolne
EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Program nauczania KLASA III GIMNAZJUM
EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Program nauczania KLASA III GIMNAZJUM Edukacja dla bezpieczeństwa: Program nauczania edukacji dla bezpieczeństwa : Rok Szkolny 2015/2016 Wymiar godzin: 1 godz/tyg Wykonał: Marcin
Edukacja dla bezpieczeństwa PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA. Rok szkolny 2015/2016. - Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania w Zespole Szkół w Osiecznej.
opracowany na podstawie: Edukacja dla bezpieczeństwa PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Rok szkolny 2015/2016 - Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania w Zespole Szkół w Osiecznej. Nauczanie przedmiotu w gimnazjum
Wymagania edukacyjne, przedmiot: Edukacja dla Bezpieczeństwa
edukacyjne, przedmiot: Edukacja dla Bezpieczeństwa rozszerzające ROZDZIAŁ 1. OSTRZEGANIE O ZAGROŻENIACH I ALARMOWANIE wymienia przykłady środków alarmowych wymienia negatywne skutki nieuzasadnionego wszczęcia
Przedmiotowe Zasady Oceniania z Edukacji dla bezpieczeństwa
Przedmiotowe Zasady Oceniania z Edukacji dla bezpieczeństwa 1. Cele edukacyjne: 1. Wyposażenie uczniów w wiedzę i umiejętności niezbędne do racjonalnego i skutecznego działania i współdziałania w wypadku
ORGANIZACJA ZAJĘĆ ORAZ WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA
ORGANIZACJA ZAJĘĆ ORAZ WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Poniższe obszary aktywności ucznia: 1. Ocenieniu podlegają: Poruszanie się w języku przedmiotu Aktywność na lekcjach
Przedmiotowy system oceniania z Edukacji dla bezpieczeństwa
Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Białej Piskiej Przedmiotowy system oceniania z Edukacji dla bezpieczeństwa I. Zasady ogólne 1. Przedmiotowy system oceniania z edukacji dla bezpieczeństwa jest zgodny
Przedmiotowy system oceniania w Szkole Podstawowej nr 6 w Głogowie z przedmiotu historia, historia i społeczeństwo.
Przedmiotowy system oceniania w Szkole Podstawowej nr 6 w Głogowie z przedmiotu historia, historia i społeczeństwo. Sprawdzenie i ocenianie osiągnięć uczniów przez nauczyciela historii, historii i społeczeństwa
Przedmiotowy system oceniania osiągnięć ucznia z przedmiotu Edukacja dla bezpieczeństwa w klasach trzecich gimnazjum
Przedmiotowy system oceniania osiągnięć ucznia z przedmiotu Edukacja dla bezpieczeństwa w klasach trzecich gimnazjum 1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów Systematycznej, planowej kontroli i ocenie podlegają
Przedmiotowy system oceniania z edb. w 8 PG w Białymstoku.
Przedmiotowy system oceniania z edb w 8 PG w Białymstoku. System oceniania jest zgodny z rozporządzeniem MEN z dnia 30.04.2007r. w sprawie warunków i sposobu oceniania i klasyfikowania uczniów w szkołach
Przedmiotowy system oceniania osiągnięć ucznia 1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów
Przedmiotowy system oceniania osiągnięć ucznia 1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów Systematycznej, planowej kontroli i ocenie podlegają wszystkie formy aktywności uczniów przy użyciu różnych narzędzi
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA PRZYRODA KLASA IV SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 10 IM. POLONII W SŁUPSKU
1 PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA PRZYRODA KLASA IV SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 10 IM. POLONII W SŁUPSKU Przedmiotowe Zasady Oceniania polegają na rozpoznawaniu przez nauczyciela poziomu
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA. Na zajęciach z historii i społeczeństwa, uczeń jest oceniany w następujących obszarach:
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA I. OBSZARY AKTYWNOŚCI UCZNIÓW Na zajęciach z historii i społeczeństwa, uczeń jest oceniany w następujących obszarach: aktywność w czasie zajęć gotowość
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA EDUKACJA DLA BEZBIECZEŃSTWA
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA EDUKACJA DLA BEZBIECZEŃSTWA Publiczne Gimnazjum im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Miastkowie Oparte na następujących dokumentach: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej
Przedmiotowy system oceniania EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA
Przedmiotowy system oceniania EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA 1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów Systematycznej, planowej kontroli i ocenie podlegają wszystkie formy aktywności uczniów przy użyciu różnych
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY Przedmiotem oceny są: 1. Wiadomości: Uczeń: a) zapamięta: pojęcia, fakty, zjawiska, określenia; b) rozumie: pojęcia, istotę faktów, zjawisk, zależności zachodzące
E DUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny klasyfikacyjne
Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) E DUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny klasyfikacyjne Wymagania Wymagania Wymagania rozszerzające dopełniające podstawowe (ocena
Wymagania edukacyjne na ocenę z edukacji dla bezpieczeństwa
Wymagania edukacyjne na ocenę z edukacji dla bezpieczeństwa Lp. Temat lekcji 1. O czym będziemy się uczyć na lekcjach zasady bezpieczeństwa I. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach 2. Nasz klasowy kontrakt.
Wymagania edukacyjne do programu Edukacja dla bezpieczeństwa Autorzy programu: Bogusław Breitkopf, Dariusz Czyżow. Modyfikacja: Stanisław Domaradzki
Wymagania edukacyjne do programu Edukacja dla bezpieczeństwa Autorzy programu: Bogusław Breitkopf, Dariusz Czyżow. Modyfikacja: Stanisław Domaradzki Gimnazjum klasa 3 I. Ochrona ludności Lp. Temat lekcji
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z GEOGRAFII GIMNAZJUM 24
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z GEOGRAFII GIMNAZJUM 24 1. Sposób informowania o wymaganiach na poszczególne oceny: a) informacja ustna przekazana uczniowi przez nauczyciela w terminie do 2 tygodni od rozpoczęcia
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie
Przedmiotowy system oceniania z wiedzy o społeczeństwie w klasie VIII Szkoły Podstawowej im. prof. Wiesława Grochowskiego
Przedmiotowy system oceniania z wiedzy o społeczeństwie w klasie VIII Szkoły Podstawowej im. prof. Wiesława Grochowskiego I. Cele oceniania wewnątrzszkolnego 1.Informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY. w klasach IV i VI Szkoły Podstawowej w Czerniewie
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY w klasach IV i VI Szkoły Podstawowej w Czerniewie Kontroli i ocenie podlegają prace pisemne, wypowiedzi ustne i prace praktyczne. 1. Pisemne: - odpowiedź na pytania
KRYTERIA OCENIANIA EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA kl. III Gimnazjum
KRYTERIA OCENIANIA EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA kl. III Gimnazjum I. KONTROLA I OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA. Planowane są krótkie (15 minut) sprawdziany pisemne i praktyczne obejmujące zakres materiału z trzech
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII I. CELE OCENIANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW: - poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie; - pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII GIMNAZJUM W ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W ZAKOPANEM
1 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII GIMNAZJUM W ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W ZAKOPANEM NAUCZYCIEL PROWADZĄCY mgr Anna Grzywacz. Nauczanie historii odbywa się według programu Historia program
Przedmiotowy system oceniania w Niepublicznym Gimnazjum Nr 1 w Poznaniu z przedmiotu WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE klasa III
Przedmiotowy system oceniania w Niepublicznym Gimnazjum Nr 1 w Poznaniu z przedmiotu WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE klasa III opracowany przez :. Martyna Kossakowska I. Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny:
PODSTAWA PROGRAMOWA DLA PRZEDMIOTU EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA - III etap edukacyjny
PODSTAWA PROGRAMOWA DLA PRZEDMIOTU EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA - III etap edukacyjny Cele kształcenia wymagania ogólne I. Znajomość powszechnej samoobrony i ochrony cywilnej. Uczeń rozumie znaczenie powszechnej
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA MARLENA MIKORSKA GIMNAZJUM IM. JANA PAWŁA II W BOGUSZYCACH
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA MARLENA MIKORSKA GIMNAZJUM IM. JANA PAWŁA II W BOGUSZYCACH I. PODSTAWA PRAWNA DO OPRACOWANIA PZO Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA: Rozporządzenie
- obserwacji ucznia i udziału w zajęciach, dyskusjach, praca w grupie, wypełnianie poleceń
PRZEDMIOTOWY system oceniania przyroda I. Obszary podlegające ocenianiu 1. wiedza-wiadomości 2. umiejętności 3. uczestnictwo w zajęciach 4. aktywność Wystawianie ocen odbywa się na podstawie: - obserwacji
E DUKACJA DLA BEZPIECZE Ń S T W A Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny klasyfikacyjne śródroczne i roczne
E DUKACJA DLA BEZPIECZE Ń S T W A Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny klasyfikacyjne śródroczne i roczne Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) Wymagania
ROZKŁAD MATERIAŁU Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA Dla klas 3 a, 3 b, 3 e, 3 f, 3 g Rok szkolny 2015/2016
Renata Żółtowłos ROZKŁAD MATERIAŁU Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA Dla klas 3 a, 3 b, 3 e, 3 f, 3 g Rok szkolny 2015/2016 Lp. NR TEMATU I TEMAT Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ TEMAT LEKCJI ZAGADNIENIA PRZEWIDYWANE
FORMY KOTROLI ORAZ METODY OCENY OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW PUBLICZNEGO GIMNAZJUM W POPIELAWACH NA LEKCJACH WOS
FORMY KOTROLI ORAZ METODY OCENY OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW PUBLICZNEGO GIMNAZJUM W POPIELAWACH NA LEKCJACH WOS Oceniając ucznia należy brać pod uwagę różne aspekty, należy uwzględniać cztery główne elementy: merytoryczne