1. Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa w okresie okołooperacyjnym... 25

Transkrypt

1 Spis treści Część I Podstawy chirurgii 1. Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa w okresie okołooperacyjnym Przedziały wodne w organizmie Regulacja gospodarki wodnej Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej Zaburzenia gospodarki potasowej Zaburzenia gospodarki wapniowej Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej Przetaczanie płynów w chirurgii Leczenie żywieniowe Ocena stanu odżywienia Niedożywienie Wskazania do leczenia żywieniowego Żywienie dojelitowe Żywienie pozajelitowe Monitorowanie metaboliczne leczenia żywieniowego Hemostaza w chirurgii Zarys hemostazy fizjologicznej Zaburzenia hemostazy w chirurgii Przetaczanie krwi i jej składników Podstawowe zasady krwiolecznictwa

2 3.5. Powikłania poprzetoczeniowe Autotransfuzja. Hemodylucja Wstrząs Rodzaje Patofizjologia Objawy Monitorowanie chorego Ogólne zasady leczenia Wstrząs hipowolemiczny (oligowolemiczny) Wstrząs anafilaktyczny Wstrząs kardiogenny Podsumowanie Resuscytacja krążeniowo-oddechowa Rozpoznanie nagłego zatrzymania krążenia Podstawowe czynności resuscytacyjne (BLS) Specjalistyczne zabiegi resuscytacyjne (ALS) Potencjalnie odwracalne przyczyny nagłego zatrzymania krążenia Zatrzymanie krążenia i resuscytacja w chirurgii Postępowanie okołooperacyjne Postępowanie przedoperacyjne Postępowanie śródoperacyjne Postępowanie pooperacyjne Powikłania pooperacyjne Podstawowe wiadomości z chirurgii onkologicznej Podział nowotworów Drogi szerzenia się przerzutów Klasyfikacja nowotworów Ocena stanu chorego Objawy nasuwające podejrzenie choroby nowotworowej Biopsje Rodzaje operacji Specjalne techniki chirurgiczne Podstawowe zasady operacji onkologicznych Podstawy genetyki onkologicznej Maria M. Sąsiadek, Agnieszka Stembalska, Karolina Pesz Podstawowe wiadomości o przeszczepianiu narządów Regulacje prawne Zapotrzebowanie na przeszczepy narządów Odrzucanie przeszczepu SPIS TREŚCI

3 8.4. Dobór dawcy i biorcy Leki immunosupresyjne Organizacja pobierania i przeszczepiania narządów w Polsce Przeciwwskazania do pobierania narządów ze zwłok Zasady pobierania narządów Przechowywanie narządów Przeszczepianie nerki Przeszczepianie innych narządów Podstawowe instrumentarium chirurgiczne Narzędzia tnące Narzędzia do chwytania tkanek Narzędzia do odciągania i rozwierania tkanek Narzędzia do szycia tkanek Staplery. Szew mechaniczny Sondy (zgłębniki) Dreny Cewniki Protezy naczyniowe Siatki (łaty, protezy) przepuklinowe Podstawowe zabiegi chirurgiczne Wstrzyknięcia Kaniulacja żył obwodowych Kaniulacja żył centralnych Odsłonięcie żyły (wenesekcja) Kaniulacja tętnic obwodowych Znieczulenie miejscowe (przewodowe) Nakłucie lędźwiowe (punkcja lędźwiowa) Tracheostomia Zgłębnikowanie żołądka Płukanie żołądka Przezskórna endoskopowa gastrostomia (PEG) Gastrostomia klasyczna Tamowanie krwawienia z żylaków przełyku sondą Sengstakena Blakemore a Diagnostyczne nakłucie i płukanie jamy otrzewnej Cewnikowanie pęcherza moczowego Nakłucie pęcherza moczowego (punkcja nadłonowa) Wlew doodbytniczy Szwy i szycie chirurgiczne Zakażenia wirusowe Zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B Zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C Spis treści 9

4 11.3. Zakażenie ludzkim wirusem nabytego niedoboru odporności (HIV) Profilaktyka przedekspozycyjna Profilaktyka poekspozycyjna Zakażenia bakteryjne Zapalenie mieszka włosowego Czyrak. Czyraczność Czyrak mnogi (gromadny) Zastrzał Zanokcica Wrastający paznokieć Zapalenie gruczołów potowych pachy Zapalenie naczyń i węzłów chłonnych Ropień Ropień pośladka Ropowica Martwicze zapalenie powięzi Zgorzel gazowa Tężec Promienica Róża Zakażenia szpitalne Źródła Drogi szerzenia się Postacie kliniczne Zakażenie miejsca operowanego Zakażenia spowodowane cewnikowaniem naczyń Zakażenia szpitalne układu moczowego Sepsa (posocznica) Część II Chirurgia urazowa 15. Podstawy traumatologii Ocena ciężkości obrażeń Trzy okresy zgonów w następstwie urazów Triada śmierci Postępowanie na miejscu wypadku Transport Postępowanie w izbie przyjęć lub na szpitalnym oddziale ratunkowym SPIS TREŚCI

5 15.7. Krótka ścieżka Skrócona laparotomia Obrażenia u ludzi w podeszłym wieku Rehabilitacja po obrażeniach Obrażenia czaszkowo-mózgowe Zamknięte urazowe uszkodzenia mózgu Zranienia powłok czaszki Złamania kości czaszki Otwarte zranienia mózgu Krwiaki wewnątrzczaszkowe Obrażenia twarzy Obrażenia szyi Obrażenia kręgosłupa i rdzenia kręgowego Obrażenia kręgosłupa (zwichnięcia i złamania) Obrażenia rdzenia kręgowego Obrażenia nerwów obwodowych Obrażenia klatki piersiowej, tchawicy i przepony Złamania żeber Wiotka klatka piersiowa Złamanie mostka Złamanie obojczyka Złamanie łopatki Pourazowa odma opłucnowa Krwiak opłucnej Chłonkotok Obrażenia tchawicy i oskrzeli Stłuczenie płuca ( mokre płuco ) Rozerwanie płuca Odma (rozedma) śródpiersia Obrażenia przepony i piersiowo-brzuszne Obrażenia serca i aorty piersiowej Obrażenia otwarte Obrażenia zamknięte Tamponada serca Obrażenia aorty piersiowej Spis treści 11

6 23. Urazowe uszkodzenia naczyń Obrażenia tętnic Obrażenia żył Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych Obrażenia przełyku Oparzenia chemiczne Obrażenia mechaniczne Leczenie przedziurawienia przełyku lub żołądka Późne powikłania Ciała obce w przełyku Obrażenia narządów jamy brzusznej Obrażenia śledziony Obrażenia wątroby Obrażenia pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych Obrażenia trzustki Obrażenia żołądka Obrażenia dwunastnicy Obrażenia jelit Uwagi końcowe Obrażenia ręki Krwiak podpaznokciowy Stłuczenie ręki Pierwsza pomoc Postępowanie w przypadku urazowej amputacji ręki Oparzenia Oparzenia cieplne Oparzenia dróg oddechowych Oparzenia elektryczne Oparzenia chemiczne Następstwa działania zimna Oziębienie (wychłodzenie, hipotermia) Odmrożenia Następstwa długotrwałego działania zimnej wody Skręcenia i zwichnięcia stawów Skręcenia stawów Zwichnięcia stawów SPIS TREŚCI

7 31. Złamania kości Wczesne powikłania Późne powikłania Powikłania zrostu kości Patologiczne złamania kości Pierwsza pomoc Leczenie Złamanie szyjki chirurgicznej kości ramiennej Złamanie trzonu kości ramiennej Złamanie nadkłykciowe kości ramiennej Złamania w obrębie stawu łokciowego Złamania trzonów kości łokciowej i promieniowej Złamanie nasady dalszej kości promieniowej (w miejscu typowym, typu Collesa) Złamania w obrębie nadgarstka i ręki Złamanie miednicy Złamanie panewki stawu biodrowego Złamanie szyjki kości udowej Złamanie trzonu kości udowej Złamanie nasady dalszej kości udowej Złamanie rzepki Złamania trzonu kości piszczelowej i strzałki Złamania nasad dalszych kości goleni Złamanie kości piętowej Rany Rodzaje Proces gojenia Zakażenia Zabiegi i szwy stosowane w zaopatrywaniu rany Pierwsza pomoc w przypadkach zranień powierzchownych tkanek miękkich Przygotowanie do opracowania rany Opracowanie rany Leczenie ran przewlekłych Odleżyny Amputacje kończyn Amputacje w obrębie kończyny górnej Amputacje w obrębie kończyny dolnej Odmienność amputacji w przebiegu chorób tętnic Bóle kikuta Rehabilitacja po amputacjach kończyn dolnych Spis treści 13

8 Część III Chirurgia przełyku i jamy brzusznej 35. Badanie podmiotowe i przedmiotowe w chorobach jamy brzusznej Badanie podmiotowe Badanie przedmiotowe Badanie odbytu i odbytnicy Endoskopia przewodu pokarmowego Endoskopia diagnostyczna górnego odcinka przewodu pokarmowego Endoskopia zabiegowa górnego odcinka przewodu pokarmowego Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ECPW) Endoskopowe leczenie chorób dróg żółciowych i trzustki Enteroskopia (endoskopia) jelita cienkiego Endoskopia diagnostyczna i zabiegowa dolnego odcinka przewodu pokarmowego Laparoskopia Sprzęt i narzędzia używane w diagnostyce Odma otrzewnowa Wprowadzanie trokarów i laparoskopu Laparoskopia diagnostyczna Laparoskopia zabiegowa Ostre chirurgiczne choroby jamy brzusznej ( ostry brzuch ) Choroby przełyku Choroba refluksowa Achalazja (kurcz wpustu) Łagodne nowotwory przełyku Rak przełyku Zespół Mallory ego Weissa Błony przełyku Uchyłki przełyku Przepukliny rozworu przełykowego Choroby żołądka i dwunastnicy Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy Rak żołądka Inne nowotwory żołądka Polipy żołądka SPIS TREŚCI

9 42. Choroby wątroby Naczyniak wątroby Gruczolak wątroby Rak wątrobowokomórkowy Wtórne nowotwory złośliwe Torbiele wątroby Ropień wątroby Piorunująca niewydolność wątroby Przeszczepianie wątroby Nadciśnienie wrotne Zespół Budda Chiariego Choroby dróg żółciowych Kamica żółciowa Rak pęcherzyka żółciowego Rak dróg żółciowych Inne choroby dróg żółciowych Choroby trzustki Ostre zapalenie trzustki Przewlekłe zapalenie trzustki Torbiele trzustki Rak trzustki Rak brodawki większej dwunastnicy Choroby jelita cienkiego Choroba Leśniowskiego Crohna Uchyłek Meckla Nowotwory jelita cienkiego Zespół krótkiego jelita Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego Zapalenie wyrostka robaczkowego u kobiet w ciąży Choroby jelita grubego Przygotowanie do operacji Stomia (przetoka jelitowa/kałowa/odbarczająca, odbyt sztuczny) Choroba Hirschsprunga Spis treści 15

10 48.4. Uchyłki (uchyłkowatość) jelita grubego Wrzodziejące zapalenie jelita grubego Polipy jelita grubego Rak jelita grubego Rak odbytnicy Dziedziczny rak jelita grubego Maria M. Sąsiadek, Agnieszka Stembalska, Karolina Pesz Choroby odbytnicy i odbytu Guzki krwawnicze (guzy krwawnicze, żylaki odbytu, choroba hemoroidalna, hemoroidy) Szczelina odbytu Torbiel włosowa (torbiel pilonidalna, zatoka włosowa) Ropień okołoodbytowy Przetoka odbytu Świąd odbytu Nietrzymanie stolca Wypadnięcie odbytnicy. Wypadnięcie odbytu Kłykciny kończyste Rak odbytu Choroby śledziony Przepukliny brzuszne Przepuklina pachwinowa Przepuklina udowa Przepuklina pępkowa Przepuklina kresy białej Przepuklina pooperacyjna Przepukliny rzadko występujące Przepuklina uwięźnięta Krwawienie do przewodu pokarmowego Krwawienia do górnego odcinka przewodu pokarmowego Krwawienia do dolnego odcinka przewodu pokarmowego Niedrożność jelit Niedrożność mechaniczna jelit Niedrożność porażenna jelit Zapalenie otrzewnej Rozlane zapalenie otrzewnej Ograniczone zapalenie otrzewnej Zespół ciasnoty wewnątrzbrzusznej SPIS TREŚCI

11 Część IV Chirurgia gruczołów wydzielania wewnętrznego 56. Choroby tarczycy Hormony tarczycy Wole obojętne Wole nadczynne Wole niedoczynne Guz pęcherzykowy Rak tarczycy Zapalenia tarczycy Zaburzenia rozwoju tarczycy Operacje tarczycy Choroby gruczołów przytarczycznych Hormon gruczołów przytarczycznych Nadczynność gruczołów przytarczycznych Niedoczynność gruczołów przytarczycznych Rak gruczołów przytarczycznych Guzy z komórek wewnątrzwydzielniczych trzustki Wyspiak Gastrinoma VIP-oma Somatostatinoma Glukagonoma Choroby nadnerczy Hormony nadnerczy Choroba i zespół Cushinga Zespół Conna (hiperaldosteronizm pierwotny) Guz chromochłonny Incydentaloma Zespoły mnogiej gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej Rakowiak Spis treści 17

12 Część V Chirurgia klatki piersiowej 62. Badanie podmiotowe i przedmiotowe Badanie podmiotowe Badanie przedmiotowe Diagnostyka Podstawowe zabiegi torakochirurgiczne Nakłucie jamy opłucnej Drenaż jamy opłucnej Biopsja opłucnej Mediastinoskopia Mediastinoskopia przymostkowa Wideotorakoskopia Otwarcie klatki piersiowej Wrodzone wady klatki piersiowej Choroby nowotworowe płuc Rak płuca. Rak oskrzela Nowotwory przerzutowe w płucach Inne choroby klatki piersiowej Ropień płuca Rozstrzenie oskrzeli Płyn w jamie opłucnej (puchlina płucna) Ropniak jamy opłucnej Samoistna (samorodna) odma opłucnowa Operacyjne leczenie gruźlicy płuc Rozedma płuc Guzy śródpiersia Choroby tchawicy Zwężenia tchawicy Część VI Chirurgia serca i naczyń obwodowych 68. Kardiochirurgia Ochrona serca w czasie operacji SPIS TREŚCI

13 68.2. Krążenie pozaustrojowe Krążenie wspomagane Diagnostyka przedoperacyjna Choroba niedokrwienna serca Nabyte wady zastawkowe Protezy zastawkowe serca Tętniak aorty piersiowej Rozwarstwienia aorty piersiowej Wady wrodzone serca Tętniaki piersiowo-brzuszne Przeszczepianie serca Choroby tętnic Miażdżyca Tętniaki Przetoka tętniczo-żylna Naczyniaki Choroba Buergera (zakrzepowo-zarostowe zapalenie naczyń) Choroba Takayasu Fenomen Raynauda Zespół wylotu (górnego otworu) klatki piersiowej Zespół stopy cukrzycowej Ostre niedokrwienie kończyn Zespół ponownego ukrwienia Zator Przezskórna chirurgia wewnątrznaczyniowa (radiologia interwencyjna) Przygotowanie do zabiegu Technika wkłucia do tętnicy Postępowanie po zabiegu Angioplastyka balonowa Angioplastyka dynamiczna Angioplastyka laserowa Podprzydankowe udrożnienie tętnicy Angioplastyka z zastosowaniem stentów Zastosowanie stent-graftów w leczeniu tętniaków Tromboliza celowana tętnic Tromboliza celowana żył Embolizacja naczyń Usuwanie ciał obcych z naczyń Choroby żył kończyn dolnych Badanie podmiotowe i przedmiotowe Spis treści 19

14 71.2. Diagnostyka Zapalenie zakrzepowe żył powierzchownych Zakrzepica żył głębokich (żylna choroba zakrzepowo-zatorowa) Przewlekła choroba żylna Zator tętnicy płucnej (zatorowość płucna) Przewlekły obrzęk chłonny Część VII Niektóre wybrane zagadnienia chirurgii 74. Choroby piersi Rak piersi Niektóre nienowotworowe choroby piersi Nowotwory skóry i tkanki podskórnej Łagodne nowotwory skóry Łagodne nowotwory tkanki podskórnej Stany przednowotworowe skóry Rak skóry Czerniak złośliwy Wybrane choroby ręki Badanie ręki Palec trzaskający Zespół kanału (cieśni) nadgarstka Choroba (przykurcz) Dupuytrena Choroba de Quervaina Torbiel galaretowata Chirurgiczne leczenie otyłości Otyłość Następstwa otyłości Leczenie chirurgiczne Podstawy chirurgii plastycznej Chirurgia rekonstrukcyjna Chirurgia estetyczna SPIS TREŚCI

15 79. Chirurgia wieku podeszłego Postępowanie przedoperacyjne Postępowanie śródoperacyjne Postępowanie pooperacyjne Rehabilitacja w chirurgii Część VIII Aneksy Słownik niektórych pojęć Jacek Michalak, Wojciech Noszczyk Spis skrótów Jacek Michalak, Wojciech Noszczyk Skorowidz