PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI WIELKI KLINCZ NA LATA

Transkrypt

1 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI WIELKI KLINCZ NA LATA WIELKI KLINCZ Luty 2016

2 WSTĘP Podstawą rozwoju Sołectwa Wielki Klincz jest dokument pn. Plan Odnowy miejscowości Wielki Klincz, który określa misję, cele i kierunki działania na lata Plan odnowy miejscowości Wielki Klincz opracowano w celu wykorzystania w pełni istniejącego potencjału i szans rozwojowych, a zarazem umożliwienia dostępu do środków pomocowych krajowych i unijnych. Zasięg terytorialny Planu odnowy miejscowości Wielki Klincz wyznaczają granice sołectwa Wielki Klincz należącej do gminy Kościerzyna (województwo pomorskie). Przedstawiony plan na lata jest dokumentem otwartym, a zapisane w nim zadania będą aktualizowane stosownie do zmieniających się uwarunkowań wewnętrznych, jak i zewnętrznych, pojawiających się nowych możliwości oraz zmiany hierarchii priorytetów przyjętych przez Radę Gminy Kościerzyna i Radę Sołecką wsi Wielki Klincz. Uwzględniane będą również nowe potrzeby zgłaszane przez radnych i nieformalne grupy Mieszkańców, organizacje pozarządowe oraz sektor publiczny i prywatny. Opracowany dokument powstał w wyniku rozmów z Mieszkańcami wsi Wielki Klincz. Zawiera charakterystykę miejscowości, jej historię, analizę zasobów, określenie mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń za pomocą analizy SWOT, a także planowane kierunki rozwoju, przedsięwzięcia. Diagnozuje aktualną sytuację wsi oraz określa cele i kierunki działań wraz z kluczowymi zadaniami w sferze społeczno-gospodarczej zaplanowanymi do realizacji na lata Plan jest dokumentem o charakterze strategicznym. a jego sporządzenie jest podstawą do ubiegania się o wsparcie finansowe ze środków zewnętrznych, m.in. z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego oraz innych programów i funduszy. Realizacja Planu odnowy miejscowości Wielki Klincz w głównej mierze jest uzależniona od mobilizacji lokalnej społeczności i jej zaangażowania w podejmowaniu wspólnych przedsięwzięć na rzecz podniesienia standardu życia, a także zaspokojenia potrzeb społecznych i kulturalnych oraz rozwoju tożsamości Mieszkańców, dla przedsięwzięć realizowanych na terenie miejscowości jest kluczowe w kontekście rozwoju jej infrastruktury oraz podniesienia jakości życia mieszkańców.

3 Plan po uzyskaniu akceptacji mieszkańców miejscowości wyrażonym w uchwale Zebrania Wiejskiego przyjęty zostaje przez władze gminy uchwałą jej Rady. 1. Ogólna charakterystyka Wielkiego Klincza Wielki Klincz jest jedna z najstarszych miejscowości Gminy Kościerzyna. W 2000 roku obchodził 600-lecie swojego istnienia. Pierwsza wzmianka o wsi w formie Gross Clincz pochodzi z czasów krzyżackich. Znaczny rozwój wsi nastąpił po 1945 roku, gdzie wyrosła w niej wielka kolonia nowych domów, założony został Państwowy Ośrodek Maszynowy obsługujący bazy Kółek Rolniczych na znacznej części powiatu i posiadający swoją filie w Kościerzynie. Obecnie Wielki Klincz jest drugą, co do wielkości wsią należącą do Gminy Kościerzyna. Stan mieszkańców na dzień roku to 2268 osób (2008 roku 2062 osóby), które zamieszkują na powierzchni 1378 ha. Wielki Klincz położony jest ok. 8 km od centralnego ośrodka powiatu kościerskiego, miasta Kościerzyna. Dobrze rozwinięta infrastruktura drogowa we wsi, jak równie drogi łączące miejscowość z innym gminami i miastem nie stanowi utrudnienia w docieraniu do wyznaczonego celu. To niewątpliwy atut mieszkańców zwłaszcza, gdy wielu z nich ma zatrudnienie poza miejscem zamieszkania. 2. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości a) Infrastruktura techniczna W zakresie infrastruktury technicznej we wsi Wielki Klincz w ostatnim czasie poczyniono sporo. Do największych inwestycji należy wybudowanie nowoczesnej sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków. Obecnie do sieci wodociągowej podłączone jest 403 gospodarstw domowych, natomiast do sieci kanalizacyjnej 381 gospodarstw. Ta inwestycja pociągnęła za sobą modernizacje części ulic i chodników. Zmodernizowano siec wodociągów, wymieniając rury azbestowe na rury z tworzyw sztucznych. Sieć wodociągowa jest sukcesywnie rozbudowywana albowiem w Wielkim Klinczu powstaje dużo nowych domów mieszkalnych. Kolejną ważną inwestycją było wybudowanie przy Zespole Kształcenia Hali Widowiskowo Sportowej. Inwestycje te wpłynęły na poprawę edukacji, zdrowia i bezpieczeństwa mieszkańców. b) Stan dziedzictwa kulturowego Wyróżniającym się obiektem kulturowym w Wielkim Klinczu jest kościół p.w. Św. Rodziny z XIX wieku, przy którym swoją siedzibę ma Zgromadzenie Misjonarzy Św. Rodziny. Ten piękny kościółek stanowi wizytówkę wsi. Równie piękny jest Park Dworski ze stawem znajdujący się w centrum wsi. W 2002

4 roku park został uporządkowany i w pełni udostępniony mieszkańcom i turystom odwiedzającym Wielki Klincz. c) Gospodarka Niewątpliwie w Wielkim Klinczu dominuje mała przedsiębiorczość oraz drobne usługi. Największym zakładem zatrudniającym kilkaset osób jest UNIBUD S.A. Zakład ten zatrudnia znaczącą dla wsi część społeczeństwa. Drugą gałęzią gospodarki w Wielkim Klinczu są usługi transportowe, usługi handlowe oraz rolnictwo. Ta specyfika gospodarcza zapewnia podstawowe źródła utrzymania mieszkańców. Wielki Klincz to wieś, w której jest 293 podatników podatku rolnego oraz 160 zarejestrowanych działalności gospodarczych. Pod względem zawodowym przeważającą grupą są rolnicy, zawody budowlane, oraz usługi transportowe. d) Sfera społeczna Wielki Klincz jest miejscowością o zróżnicowanym stopniu zamożności. Wynikiem tak zasadniczego podziału było zbyt agresywne wejście w system wolnorynkowy. Poprzedni ustrój zapewniał zwłaszcza gospodarstwom rolnym ciągłe zatrudnienie. Większość społeczeństwa nie kontynuowała edukacji pozostając przy wykształceniu podstawowym. Okazało się, że w gospodarce wolnorynkowej, upadających przedsiębiorstwach i kurczącym się rynku pracy to zdecydowanie za mało. Znaczna cześć społeczeństwa zaczęła odchodzić od nierentownych gospodarstw rolnych szukając zatrudnienia poza granicami miejscowości oraz zakładając własną działalność gospodarcza. Struktura społeczeństwa Wielkiego Klincza to przewaga ludzi w średnim wieku. Równie dużą reprezentację ma młodzież, która niewątpliwie silnie związana jest z miejscem zamieszkania. Ze względu na atrakcyjność wsi do społeczeństwa w ostatnich latach dołączyła duża liczba nowych mieszkańców. Pod względem zawodowym przeważającą grupą są rolnicy, zawody budowlane. Ważnym aspektem decydującym o sytuacji gospodarczo-społecznej Wielkiego Klincza jest pracowitość i zaangażowanie mieszkańców w przedsięwzięcia poprawiające wizerunek wsi. Wśród młodzieży zauważalna jest chęć podnoszenia poziomu swojego wykształcenia. Coraz więcej młodych ludzi decyduje się na kontynuowanie nauki w szkołach średnich i na studiach wyższych. Istotną rolę w codziennym życiu mieszkańców wsi odgrywa kościół, sala wiejska, hala sportowa, szkoła oraz remiza Ochotniczej Straży Pożarnej. To niewątpliwie miejsca, w których toczy się życie mieszkańców Wielkiego Klincza. Organizowane imprezy kulturalne i sportowe, spotkania, wiejskie, spotkania z Mikołajem, Dzień Seniora, imprezy sportowe (klub piłkarski Santana ), straż pożarna, szkoła i sala sportowa, w tych miejscach mieszkańcy, a przede wszystkim młodzież tworzy codzienność Wielkiego Klincza. To niewątpliwie istotne elementy kształtujące wizerunek wsi, w których podtrzymywane są tradycje i więzi małych wspólnot.

5 e) Zadania zrealizowane w ramach współpracy z mieszkańcami - Park Dworski - rewitalizacja parku, udostepnienie parku mieszkańcom i odwiedzającym go turystom w 2002 roku, - Kompleksowe zagospodarowanie boiska przyszkolnego - plac zabaw i ogrodzenie boiska przy szkole, wykonanie bieżni, postawienie czterech koszy do koszykówki, realizacja w 2003 roku, - Modernizacja sali wiejskiej: etap 1, wymiana instalacji grzewczej oraz wybudowanie parkingów - realizacja w 2004 roku, - Doposażenie Świetlicy Pokoleń w 2009 roku. 3. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości - Analiza SWOT Silne strony 1. Duży procent ludzi młodych, 2. Aktywna postawa mieszkańców (Rada Sołecka, Rada Parafialna, Ochotnicza Straż Pożarna, Koło Gospodyń Wiejskich, Klub Sportowy Santana, Koło Emerytów i Rencistów, Grupa Inicjatywna Stowarzyszenia Na Rzecz Rozwoju Wsi Wielkiego Klincz i Okolic, 3. Efektywność inicjatyw społecznych, 4. Silne poczucie tożsamości lokalnej, 5. Dobrze rozwinięta i funkcjonująca placówka oświatowa (gimnazjum, szkoła podstawowa, przedszkole), 6. Dobrze rozwinięta siec energetyczna i telefoniczna, 7. Oczyszczalnia ścieków, Słabe strony 1. Niekorzystna struktura wykształcenia, 2. Słabe możliwości zatrudnienia poza rolnictwem, 3. Słabe zainteresowanie ze strony inwestorów zewnętrznych, 4. Struktura gospodarstw rolnych, duże rozdrobnienie, 5. Mała specjalizacja produkcji rolnych, 6. Brak ośrodków kultury, klubów kulturalnych dla młodzieży wiejskiej 7. Zły stan dróg 8. Brak jeziora naturalnego czy sztucznego,

6 Szanse 1. Możliwość promowania wsi jako miejsca czystego ekologicznie, 2. Wzrost zainteresowania odpoczynkiem na wsi, 3. Stworzenie systemu zachęt i pomocy przy powstawaniu zakładów usługowych, 4. Program szkoleń dla mieszkańców, 5. Rozwój przedsiębiorczości, drobnej wytwórczości i usług dla rolnictwa, 6. Dostęp do środków pomocowych, 7. Wzrastająca umiejętność poszukiwania pozabudżetowych źródeł wspierania inwestycji, Zagrożenia 1. Brak tradycji wykorzystania istniejących możliwości turystycznych, 2. Degradacja środowiska naturalnego w wyniku działań człowieka bez zabezpieczania, 3. Wyludnianie się wsi, 4. Migracja ludzi młodych i wykształconych, 5. Wzrastające bezrobocie, 6. Pogarszające się warunki bytowe ludności, 7. Powiększające się różnice w dochodach ludności, 8. Pogarszająca się sytuacja ekonomiczna w rolnictwie - ubożenie wsi, 4. Opis planowanych przedsięwzięć Priorytetowe inwestycje, których realizacji oczekują mieszkańcy Wielkiego Klincza: a) Przebudowa ulicy Kościerskiej - drogi powiatowej 2201G Główną drogą komunikacyjną w Wielkim Klinczu jest ulica Kościerska. Droga biegnie przez całą wioską począwszy od wjazdu do wsi od strony północnej Małego Klincza, aż do wjazdu od strony południowo wschodniej, Dębogór.

7 Droga obecnie jest w fatalnym stanie techniczny, a przez to, że jest drogą powiatową nr 2201G stanowi szybkie i bezpośrednie połączenie dróg wojewódzkich nr 214 (Warlubie Łeba) i nr 221 (Kościerzyna Gdańsk). Wielki Klincz często jest więc miejscowością przejazdową dla tranzytu przez co jest narażona na nadmierną eksploatację. Oprócz kiepskiej jezdni droga ta posiada niewielkiej szerokości chodnik ze starych popękanych płyt betonowych tylko w centrum wioski. Mając na uwadze powyższe mieszkańcy Wielkiego Klincza od kilkunastu lat stawiają przebudowę tej drogi jako zadanie priorytetowe, najbardziej wyczekiwane i potrzebne ze względu na poprawę bezpieczeństwa komunikacyjnego, komfortu podróżowania i ograniczenia hałasu. b) Przebudowa ulicy Wybickiego na odcinku Wielki Klincz Wielki Podleś Drugą najważniejszą drogą w sołectwie jest ulica Generała Józefa Wybickiego. Droga ta jest drogą gminną nr G łączącą Wielki Klincz z Wielkim Podlesiem. Przy tej ulicy znajduje się między innymi Park dworski ze stawem, remiza OSP, sala wiejska oraz największy w okolicy pracodawca - Kościerskie Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe UNIBUD Sp. z o.o. Droga stanowi także dojazd do nowych terenów inwestycyjnych znajdujących się na południe od zabudowań Wielkiego Klincza i tym samym jej przebudowa rodzi szansę na wzrost zainteresowania tymi terenami przez potencjalnych inwestorów. c) Zagospodarowanie terenu przy hali sportowej na park wiejski Istniejący w Wielkim Klinczu park dworski ze stawem ze względu na podleganie ochronie konserwatorskiej nie może być w większym stopniu rozwijany i modernizowany. Dlatego w naszej miejscowości musi powstać nowy park miejsce spotkań mieszkańców. Nowy Park powinien posiadać oprócz ozdobnej roślinności, alejek i ławek, miejsce do organizacji festynów i większych imprez, których obecnie nie ma gdzie zorganizować. Ponadto w parku powinna powstać mała architektura w postaci większego placu zabaw dla dzieci oraz siłowni na świeżym powietrzu. Przy parku oprócz części sceniczno-widowiskowej oraz rekreacyjnej należy przewidzieć odpowiedniej wielkości parking. Idealnym miejsce do tego typu inwestycji stają się gminne tereny w centrum wioski przy ulicy szkolnej za halą sportową. Dzięki takiej lokalizacji dojście do parku będzie zapewnione bezpośrednio z kilku ulic, tj. ul. Szkolnej, ul. Sędzickiego i ul. Wojtyły. d) Linia transportu rowerowego starą linia kolejową od granic miasta Kościerzyna do granicy gminy Nowa Karczma Zlikwidowana linia kolejowa Kościerzyna Skarszewy pozostawiła w krajobrazie Wielkiego Klincza już tylko nikomu nie potrzebny nasyp kolejowy. Śladem innych gmin i miejscowości mieszkańcy Wielkiego Klincza chcą wykorzystać to ukształtowanie terenu na budowę drogi rowerowej. Taka droga rowerowa byłaby idealnym połączeniem Wielkiego Klincza z Kościerzyną

8 oraz z Barkoczynem. Równy poziom terenu idealnie nadaje się do wykorzystania na budowę prostej i szybkiej ścieżki rowerowej. W ten sposób powstanie komfortowe i z pożytkiem dla zdrowia bezpieczne połączenie naszej wsi z miastem. e) Modernizacja ulic i chodników w miejscowości Wielki Klincz i budowa nowych w miarę rozwoju wsi f) Termomodernizacja Sali wiejskiej g) Parking i wejście przed salą wiejską h) Rewitalizacja parku wiejskiego za salą wiejską i) Udział sołectwa w projekcie ekologicznym dotyczącym montażu systemów solarnych lub fotowoltaicznych na nieruchomościach mieszkańców

9 Planowany harmonogram realizacji Lp. Nazwa zadania Przewidywany Koszt w podziale na lata realizacji (w tys. zł) Możliwe źródła finansowania poza budżetem gminy a Przebudowa ulicy Kościerskiej PROW, Powiat Kościerski b Przebudowa ulicy Wybickiego PROW c Zagospodarowanie terenu przy hali sportowej na park wiejski PROW, RPO WP, POIŚ d Linia transportu rowerowego RPO WP e Modernizacja ulic i chodników w miejscowości Wielki Klincz i budowa nowych f Termomodernizacja Sali wiejskiej RPO WP, WFOŚiGW g Parking i wejście przed salą wiejską 6 PROW h Rewitalizacja parku wiejskiego za salą wiejską 30 PROW, WFOŚiGW i Instalacje solarne lub fotowoltaiczne Wkład własny mieszkańców zależny od zainteresowania PROW, RPO WP, WFOŚiGW

10 5. Obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze względu na ich położenie oraz cechy funkcjonalno przestrzenne Obszarem szczególnie znaczącym ze wzglądów przyrodniczych i historycznych jest niewątpliwie teren parku dworskiego ze stawem zlokalizowany w centrum wsi przy ulicy Wybickiego. Wraz z rozwojem i rozbudową wsi i narastającą liczbą przejeżdżających ulicą Wybickiego pojazdów miejsce to z roku na rok traciło zainteresowanie mieszkańców. Ze względu na ochronę konserwatorską zespołu parku dworskiego nie ma możliwości rozbudowy parku o elementy mogące przyciągnąć ponownie mieszkańców (np. scena, siłownia, parking). Aktualnie ze względów funcjonalno-przestrzennych miejscem, które wolą mieszkańców na być miejscem sprzyjającym nawiązywaniu kontaktów społecznych, jest teren przy ulicy szkolnej za istniejącą od 2010 roku halą sportową. Miejsce to jest oddalone od zgiełku centrum wsi, nadmiernego ruchu pojazdów, a dojście do niego prowadzi z trzech różnych stron wsi (od ul. Szkolnej, Sędziskiego i Wojtyły). Nowy park wiejski przez możliwości praktycznie dowolnej aranżacji i zagospodarowania może stworzyć miejsce spotkań nie tylko mieszkańców Wielkiego Klincza, ale także mieszkańców całego regionu.