h m. P i o t r B i e l i c k i

Transkrypt

1 ZWIĄZEK HARCERSTWA POLSKIEGO HUFIEC WŁOCŁAWEK KRĄG INSTRUKTORSKI STOS HARCERSKI SYSTEM WYCHOWAWCZY PODSTAWOWE POJĘCIA h m. P i o t r B i e l i c k i

2 Broszura zawiera : I. Wstęp II. Zasady Harcerskiego Wychowania III. Metoda harcerska IV. Program harcerski V. Stosowanie metody harcerskiej w pionach wiekowych - TABELA Broszurę opracowano na podstawie : 1. Statut ZHP 2. Uchwała Rady Naczelnej ZHP nr 22 z dnia r. Harcerski System Wychowawczy 3. Opracowanie Harcerskie ideały (przyjęte przez RN ZHP uchwałą nr 33 z r. i wydane przez HBW Horyzonty w 1997r.) 4. Uchwała nr 24/XXXII Rady Naczelnej ZHP z dnia 1 marca 2003 r. w sprawie opisu metodyk poszczególnych grup hm. Piotr Bielicki Krąg Instruktorki Stos ZHP Hufiec Włocławek styczeń 2004r. 2

3 I W S T Ę P Czym jest ZHP jakie ma cele? ZHP jest wychowawczym, patriotycznym, dobrowolnym i samorządnym stowarzyszeniem zuchów, harcerzy, harcerzy starszych oraz instruktorów i działaczy, otwartym dla wszystkich bez względu na pochodzenie, rasę czy wyznanie. (fragment Statutu ZHP Rozdz. 2, par.2, pkt 1) Harcerstwo jest więc ruchem wychowawczym, którego celem głównym jest wychowywanie człowieka umoŝliwiające harmonijny rozwój intelektualny, społeczny, duchowy i fizyczny JeŜeli ZHP ma wychowywać, to w jaki sposób? Swój główny cel - czyli wychowywanie - ZHP realizuje poprzez Harcerski System Wychowawczy, na który składają się: 1. Zasady Harcerskiego Wychowania 2. Metoda harcerska 3. Program harcerski NaleŜy pamiętać o tym, Ŝe instruktor wychowawca powinien : kierować się Harcerskimi Zasadami, wykorzystując jednocześnie Metodę Harcerską do tworzenia Programu pobudzającego do kształtowania w młodym człowieku cech i umiejętności potrzebnych w Ŝyciu osobistym oraz przydatnych w społeczeństwie. 3

4 II ZASADY HARCERSKIEGO WYCHOWANIA Jakie są Zasady Harcerskiego Wychowania i czemu słuŝą? Stanowią one integralną część (jedną z trzech) Harcerskiego Systemu Wychowawczego i moŝna powiedzieć, Ŝe są : - podstawowymi regułami realizacji Systemu - ideałami - drogowskazami (określają cele wychowawcze) Zasady harcerskiego Wychowania to : SłuŜba - czyli czynna, pozytywna postawa wobec Świata i drugiego człowieka. Braterstwo - czyli przyjacielska i serdeczna postawa wobec innych. Praca nad sobą - czyli nieustanne kształtowanie i doskonalenie własnej osobowości. III METODA HARCERSKA Do czego słuŝy Metoda Harcerska, z czego się składa i co ją cechuje? Zasady Harcerskiego Wychowania są wprowadzane w Ŝycie za pomocą wywodzącej się ze Skautingu Metody Harcerskiej (metoda określa sposób realizacji harcerskiego wychowania). Metoda składa się z 4 elementów i posiada 6 charakterystycznych cech. 4

5 Elementy Metody: 1. Prawo i przyrzeczenie To dokumenty określające harcerskie wartości wychowawcze, będące odbiciem i skonkretyzowaniem harcerskich ideałów. 2. Uczenie w działaniu Harcerstwo wychowuje przez czyn i uczy przez praktykę 3. Członkostwo w małych grupach KaŜdy członek ZHP naleŝy do małego zespołu rówieśniczego, będącego miejscem wychowania. 4. Twórcze i aktywizujące programy Program ZHP wciąŝ się przekształca i jest stopniowalny kaŝdy moŝe go realizować, niezaleŝnie od poziomu swojego rozwoju. Cechy Metody: 1. Pozytywność Zastosowanie Metody powinno budować i rozwijać dobro w kaŝdym harcerzu. 2. Indywidualność Działania ukierunkowane na rozwój jednostki dostosowane do potrzeb i moŝliwości wychowanka. 3. Wzajemność oddziaływań partnerstwo Wszyscy w ZHP są zarazem wychowankami i wychowawcami partnerami. 4. Dobrowolność i świadomość celów Aby wstąpić do ZHP, trzeba wyrazić taką chęć, przyjmując zarazem ideały ZHP. 5. Pośredniość Samodzielność wykonywania zadań instruktor tylko pomaga, jego wszystkie działania nastawione są na wychowywanie 6. Naturalność Działania dostosowane są do potrzeb i moŝliwości wieku, środowiska, zainteresowań, warunków. 5

6 MoŜna powiedzieć, Ŝe Metoda Harcerska to : Stwarzanie warunków do duchowego, społecznego, fizycznego i umysłowego rozwoju człowieka, za pomocą Prawa i Przyrzeczenia, uczenia się w działaniu, organizowania się do pracy w małych grupach oraz twórczych i aktywizujących programów. Metoda harcerska jest realizowana za pomocą metodyk posługujących się narzędziami (instrumentami metodycznymi) dostosowanymi do określonej grupy wiekowej. [ Metodyka jest to zbiór narzędzi metodycznych realizujących Metodę Harcerską zgodnie z wymaganiami wieku ] Metodyki harcerskie > Metodyka zuchowa Zuchy (uczniowie klas 1-3 szkoły podstawowej) > Metodyka harcerska Harcerze (uczniowie klas 4-6 szkoły podstawowej) > Metodyka starszoharcerska Harcerze starsi (uczniowie gimnazjum) > Metodyka wędrownicza Wędrownicy (uczniowie szkół ponadgimnazjalnych i starsi) narzędzia metodyczne W zaleŝności od grupy wiekowej są to m.in: -System stopni harcerskich (wszystkie metod.) -System stopni instruktorskich (wędrownicy) -Sprawności (wszystkie metodyki) -Znaki słuŝb (wędrownicy) -Zadania zespołowe (harcerze) -Projekty (harcerze starsi) 6

7 IV PROGRAM HARCERSKI Stale doskonalony i pobudzający do rozwoju PROGRAM stanowi treść harcerskiego wychowania. Program harcerski jest harmonijnym połączeniem: zdobywania określonej wiedzy kształcenia praktycznych umiejętności podejmowania konkretnych działań na rzecz innych i swojego otoczenia poprzez - zabawę - grę - słuŝbę Treści programowe powinny być dostosowane do : potrzeb i moŝliwości zuchów i harcerzy czasu jego realizacji miejsca warunków działania oczekiwań społecznych Na program składają się następujące elementy : 1. Zadania podejmowane przez zespół 2. Metodyka sposoby realizacji zadań 3. Rozwiązania organizacyjne niezbędne do prawidłowej realizacji harcerskiego systemu wychowawczego WyŜej wymienione trzy elementy są odrębne dla roŝnych pionów wiekowych, stąd teŝ PROGRAM musi powstawać w gromadach, druŝynach, kręgach. 7

8 Stale doskonalony Prawo Uczenie Członkostwo małych grup i stymulowany i Przyrzeczenie w działaniu program Zasada System Rola 8 Zuchy Harcerze Harcerze starsi Wędrownicy Dokumenty ideowe Prawo Zucha, Obietnica Zucha Prawo Harcerskie, Przyrzeczenie Harcerskie Prawo Harcerskie, Przyrzeczenie Harcerskie Prawo Harcerskie, Przyrzeczenie Harcerskie wychowania Zabawa Gra Poszukiwanie SłuŜba Wyczyn organizacyjny Szóstki Zastępy Zastępy, Grupy zadaniowe Zastępy Patrole przełoŝonego Wódz, Animator zabawy,, Wzór osobowy Przywódca i autorytet Starszy brat, przewodnik w poszukiwaniach Lider i koordynator Narzędzia metodyczne Gwiazdki, sprawności indywidualne i zespołowe Stopnie, sprawności, zadania zespołowe Stopnie, sprawności, projekty Stopnie i sprawności, znaki HARCERSKIEJ W PIONACH WIEKOWYCH V STOSOWANIE ELEMENTÓW METODY Kodeks wędrowniczy zadaniowe działań słuŝb, stopnie Zobowiązanie instruktorskie, instruktorskie uprawnienia i odznaki