Rolnictwo w mieście i gminie Krotoszyn listopad 2007 r.

Transkrypt

1 Rolnictwo w mieście i gminie Krotoszyn listopad 2007 r. I. Informacja o bieŝącej sytuacji. 1.Ogólna charakterystyka. Powierzchnia administracyjna miasta i gminy wynosi ha, w tym: uŝytki rolne zajmują powierzchnię ha (61,5%) lasy i grunty leśne ha (28,7%), pozostałe grunty tj. pod zabudowaniami, drogami, wodami i innymi ha (9,8%). W uŝytkach rolnych grunty orne zajmują powierzchnię ha (90,9%), trwałe uŝytki zielone ha (8,5%), sady 93 ha (0,6%). Udział sektora indywidualnego w ogólnej powierzchni uŝytków rolnych wynosi ha tj. 94,5%. Dawny sektor uspołeczniony to Zakład Rolny Wronów DzierŜanów, wchodzący w skład Przedsiębiorstwa Rolnego RUSKO sp. z o. o. w Rusku oraz Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna Ustków gospodarująca na gruntach połoŝonych na terenie gminy Krotoszyn i RozdraŜew. Według ostatniego spisu rolnego przeprowadzonego w 2002 r. było gospodarstw, średnia wielkość gospodarstwa wynosiła około12 ha. Szacuje się, Ŝe w ostatnich latach nie nastąpiły większe zmiany w strukturze i ilości gospodarstw. Faktycznie rolnicy gospodarują na większej, od wykazanych powierzchni, gdyŝ posiadają znaczną ilość gruntów poza granicami gminy. W roku 2002 gospodarowali na powierzchni ha uŝytków rolnych. W strukturze zasiewów największą powierzchnię zajmuje uprawa zbóŝ ha tj. 74,3%, ponadto: kukurydza 1600 ha tj. 10,8%, buraki cukrowe ok. 900 ha tj. 6%. W ostatnich kilkunastu latach nastąpiły duŝe zmiany w strukturze zasiewów, areał upraw zbóŝ wzrósł o ok. 20%, buraków cukrowych zmalał o ok. 50%, a powierzchnia uprawy ziemniaków zmniejszyła sie 4 krotnie do poziomu około 300 ha. Struktura zasiewów została dostosowana do potrzeb produkcji zwierzęcej i nowych

2 technologii Ŝywienia zwierząt. Pogłowie zwierząt w 2002 r. wynosiło: bydło ogółem szt. 85,6 szt/100 ha UR w tym: krowy szt 37,8 szt/100 ha UR trzoda chlewna ogółem szt 413,6 szt/100 ha UR w tym macior szt 44,7 szt/100 ha UR owce 504 szt 3,1 szt/100 ha UR konie 70 szt 0,42 szt/ 100 ha UR W chowie bydła i trzody chlewnej, a co za tym idzie w produkcji mleka i Ŝywca wołowego i wieprzowego gmina Krotoszyn, jak i cały powiat krotoszyński jest ścisłą czołówką krajową. 2. Sytuacja na rynku produkcji rolnej a) rynek zbóŝ W ostatnich miesiącach nastąpił nie notowany dotąd wzrost cen zbóŝ i co za tym idzie pasz treściwych. Poziom cen targowiskowych w Krotoszynie (na podstawie notatek ODR i Urzędu Miejskiego) zł/dt. III.2005 IX.2005 III.2006 IX III.2007 IX.2007 pszenica Ŝyto jęczmień pszenŝyto Sytuacja została spowodowana zmniejszonymi zbiorami w 2006r. z powodu suszy zarówno w kraju jak i w Europie. Na rynku poszukiwane jest głównie zboŝe paszowe. Jak podaje Biuletyn Informacyjny Nr 10/2007 Agencji Rynku Rolnego popyt jest znacznie większy niŝ podaŝ. Krajowy stan zapasów zbóŝ szacuje się obecnie na poziomie ok. 0,3mln/ton, wobec średnich zapasów 3,5 mln ton w poprzednich latach. Sytuacja ta ma istotny wpływ na poziom cen produktów

3 Ŝywnościowych jak np. chleb oraz opłacalność produkcji zwierzęcej, szczególnie trzody chlewnej. Prognozy Głównego Urzędu Statystycznego przewidują, Ŝe wysoki poziom cen zbóŝ utrzyma się do zbiorów 2008 r. b) sytuacja na rynku produkcji zwierzęcej Od kilkunastu miesięcy, poza krótkimi okresami, utrzymują się niskie ceny skupu Ŝywca, zwłaszcza wieprzowego i kształtują się na poziomie (zł/kg): Ŝywiec wieprzowy młode bydło wołowe III.2005 IX.2005 III.2006 IX.2006 III.2007 IX ,80 4,15 3,10 4,30 3,45 3,30 4,95 4,80 4,95 4,85 4,60 4,50 Niekorzystne obecnie relacje cen zbóŝ w stosunku do cen trzody chlewnej powodują brak opłacalności produkcji Ŝywca wieprzowego. Spowoduje to w najbliŝszym czasie spadek pogłowia trzody chlewnej, najlepiej obrazuje to brak popytu na prosięta. W ostatnich tygodniach cena prosiąt na targu w Krotoszynie spadła do nienotowanego poziomu zł. za sztukę. Średnia wieloletnia cena prosięcia wahała się od 90 do 120 zł. za sztukę. Mimo tak niskich cen, brak nabywców. Rynek Ŝywca wołowego jest bardziej ustabilizowany i nie występują tu większe wahania cen, chociaŝ i tutaj w ostatnim okresie notuje się ich spadek. W zakresie produkcji mleka obserwuje się w kraju rosnące zapotrzebowanie na produkty mleczne, co ma juŝ odbicie w ich cenach. Jednak ceny surowego mleka jak do tej pory stoją w miejscu i kształtują się w zaleŝności od mleczarni 0,91 1,01 zł/l w klasie extra. Na terenie gminy Krotoszyn postępuje specjalizacja w produkcji mleka, zwiększa się ilość takich gospodarstw, natomiast maleje liczba dostawców, gdyŝ mniejsi producenci mleka, ze względu na wymagania jakościowe i związane z tym koszty rezygnują z tego kierunku produkcji.

4 W bieŝącym roku w Urzędzie Miejskim wydano więcej zaświadczeń o posiadaniu gospodarstwa rolnikom, którzy poprzez Agencję Rynku Rolnego sprzedawali swe kwoty mleczne - od rolników ubiegających się o zakup kwot mlecznych. 3. Rolnicy drugi rok korzystają z dopłaty do paliwa rolniczego w postaci zwrotu akcyzy. Norma na 1ha fizyczny wynosi 86 l, wysokość akcyzy w roku 2006 wynosiła 0,45 zł/l, w bieŝącym roku 0,55zł/l. W przeliczeniu na 1ha dopłata wynosi 47,30 zł (86 l/ha x 0,55zł/l = 47,30 zł). II. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata W latach głównym źródłem finansowania rolnictwa i obszarów wiejskich w krajach, które wstąpiły do Unii Europejskiej był Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej, z którego pochodziły środki na dwa programy: Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja i modernizacja sektora Ŝywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich oraz Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich na lato i na płatności bezpośrednie. Lata to okres nowej perspektywy finansowej w Unii Europejskiej i wsparcie obszarów wiejskich jest objęte Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Program ten będzie dofinansowywał realizację trzech celów rozwoju obszarów wiejskich: Cel 1: Poprawa konkurencyjności gospodarstw rolnych poprzez ich restrukturyzację. Cel 2: Poprawa stanu środowiska oraz krajobrazu poprzez racjonalną gospodarkę ziemią. Cel 3: Poprawa warunków Ŝycia ludności wiejskiej i promocja dywersyfikacji działalności gospodarczej. KaŜdy z wyŝej wymienionych celów będzie realizowany poprzez tak zwane osie

5 priorytetowe obejmujące odpowiednie instrumenty rozwoju obszarów wiejskich: Oś priorytetowa 1: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego Oś priorytetowa 2: Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich Oś priorytetowa 3: Jakość Ŝycia na obszarach wiejskich i róŝnicowanie gospodarki wiejskiej Oś priorytetowa 4: Leader budowanie kapitału społecznego poprzez aktywizacje mieszkańców, przyczynienie sie do powstawania nowych miejsc pracy. PROW przewiduje wsparcie finansowe w wysokości 15,3 mld EUR, w tym ze środków UE 11,8 mld EUR. Poszczególne osie obejmują działania: OŚ Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie wysokość środków 50 mln EUR Ułatwianie startu młodym rolnikom: środki 11 mln EUR. Beneficjent: rolnik, który w dniu złoŝenia wniosku nie ukończył 40 roku Ŝycia jednorazowa premia w wysokości 50 tys. zł Renty strukturalne środki około 197 mln EUR. Beneficjent: producent rolny, który ukończył 55 lat, prowadził działalność rolniczą i był ubezpieczony w KRUS Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów Beneficjent: rolnicy i posiadacze lasów pomoc do 80% kosztów kwalifikowanych usługi, maksymalnie 1500 EUR/gosp Modernizacja gospodarstw rolnych środki mln EUR a) budowa lub modernizacja budynków i budowli, b) zakup lub instalacja maszyn i urządzeń, c) zakładanie sadów lub plantacji wieloletnich, d) zakup, instalacja lub budowa infrastruktury w gospodarstwie, e) zakup patentów, licencji, oprogramowania,

6 f) usługi związane z przygotowaniem dokumentacji technicznej lub ekonomicznej. Beneficjent: osoba fizyczna, osoba prawna, spółka osobowa prowadząca działalność rolniczą w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej. Poziom pomocy od 40% - 60% kosztów kwalifikowanych, maksymalnie zł na jedno gospodarstwo Zwiększenie wartości dodanej podstawowej w produkcji rolnej i leśnej środki mln EUR. Beneficjent: osoba fizyczna, prawna, która posiada zarejestrowaną działalność w zakresie przetwórstwa lub wprowadzania do obrotu produktów rolnych Rozwijanie i poprawianie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa w zakresie: scalania gruntów, sieci dróg dojazdowych, regulacji stosunków wodnych. Beneficjent: instytucja odpowiedzialna, maksymalna wysokość do 100% kosztów kwalifikowanych Uczestnictwo rolników w systemach jakości Ŝywności. Beneficjent: producent rolny wytwarzający Ŝywność wysokiej jakości, rolnictwo ekologiczne, produkty regionalne Działania informacyjne i promocyjne: dotyczy promocji produktów objętych systemami jakości. Beneficjent: grupy producentów Grupy producentów rolnych. Cel wsparcie funkcjonowania producentów rolnych i zachęcanie ich do tworzenia grupowych form gospodarowania, wysokość pomocy: 1. przy wartości sprzedaŝy do sumy EUR odpowiednio rocznie 5%, 5%, 4%, 3%, 2% wartości produkcji sprzedaŝ 2. przy wartości sprzedaŝy powyŝej EUR odpowiednio rocznie 2,5%, 2,5%, 2%, 1,5% i 1,5%

7 ale dofinansowanie nie moŝe przekraczać kwoty: - w I i II roku EUR - w III roku EUR - w IV roku EUR - w V roku EUR Beneficjent: grupy producentów. OŚ Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich lub innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) Program rolnośrodowiskowy (płatności rolnośrodowiskowe) Zalesianie gruntów rolnych oraz innych niŝ rolne Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zanieczyszczonej przez katastrofy oraz wprowadzenie instrumentów zapobiegawczych. OŚ RóŜnicowanie w kierunku działalności nierolniczej. Cel: podejmowanie przez rolników, domowników działalności nierolniczej lub związanej z rolnictwem, tworzenie pozarolniczych źródeł dochodów. Beneficjent: osoba fizyczna ubezpieczona w KRUS. Pomoc nie moŝe przekroczyć zł., maksymalnie 50% kosztów kwalifikowanych Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw. Cel: rozwój przedsiębiorczości i rynku pracy. Beneficjent: osoba fizyczna, prawna lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej. Zakres działania: gospodarka wodno ściekowa, system zbioru, segregacji, wywozu odpadów komunalnych, wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych.

8 Beneficjent: gmina. Wysokość pomocy: zł projekty gospodarki wodno ściekowej zł zbiór, segregacja, wywóz odpadów komunalnych, zł energia odnawialna Pomoc w wysokości 75% kosztów kwalifikowanych z PROW, 25 % ze środków własnych Odnowa i rozwój wsi. Zakres działania: 1. budowa, przebudowa, remont lub wyposaŝenie obiektów pełniących funkcje publiczne, społeczno kulturalne, rekreacyjne i sportowe. 2. obiektów słuŝących promocji i zachowaniu dziedzictwa historycznego, tradycji i sztuki oraz kultury. 3. kształtowanie obszaru przestrzeni publicznej. 4. zakup obiektów charakterystycznych dla tradycji budownictwa w regionie, zabytków. 5. odnawianie, eksponowanie lub konserwacja lokalnych pomników historycznych. 6. kultywowanie tradycji społeczności lokalnej oraz tradycyjnych zawodów. Beneficjent: osoba prawna: gmina, instytucje kultury, związki wyznaniowe, organizacje pozarządowe. Ubiegać się mogą gminy wiejskie lub gminy miejsko wiejskie wyłączeniem miast powyŝej 5 tys. mieszkańców, gminy miejskie do 5 tys. mieszkańców. Wysokość pomocy: maksymalnie 75 % kosztów kwalifikowanych projektu, wkład własny 25 %. Maksymalna wysokość pomocy na realizację projektów w jednej miejscowości zł, nie mniej niŝ zł na jeden projekt.

9 OŚ 4. Program Leader obejmujący działania: 4.1. WdraŜanie lokalnych strategii rozwoju. Zakres pomocy przewiduje udzielanie pomocy dla działań mieszczących się w osi WdraŜanie projektów współpracy. W ramach tego działania jest przyznawana pomoc Lokalnym Grupom Działania (LGD) na realizację projektów współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej zawartych w Lokalnych Strategiach Rozwoju (LSR). 4. Funkcjonowanie Lokalnej Grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja. Szczegółowe informacje dla poszczególnych działań oraz rozporządzenia i projekty rozporządzeń dostępne są na stronach internetowych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Informacje instytucji działających na rzecz rolnictwa zawarte są w załącznikach: 1. Biuro Powiatowe ARiRM w Krotoszynie. 2. Bank Spółdzielczy w Krotoszynie. 3. WODR Krotoszyn. 4. Inspekcja Weterynaryjna w Krotoszynie. 5. PP-H CENTNAS sp. z o. o. w Krotoszynie. 6. BLENDING sp. z o. o. w Krotoszynie. 7. GS SCh w Krotoszynie. 8. ZPTCh Pro-Agro w Krotoszynie. 9. KSPW Krot Agro w Krotoszynie. 10. Rada Powiatowa WIR w Krotoszynie.