Współpraca partnerska Gminy Strzelce Opolskie

Transkrypt

1 Współpraca partnerska Gminy Strzelce Opolskie Wstęp Zawieranie i pielęgnowanie kontaktów z partnerami zagranicznymi postrzegane było zawsze jako zadanie państw i rządów. Partnerstwo miast jest coraz bardziej popularne i stanowi urozmaicenie polityki samorządowej. Zjednoczenie Europy to działania globalne, ale tak naprawdę dokonuje się najpierw na poziomie społeczności lokalnych. Dążenie mieszkańców Europy do zabezpieczenia pokoju na kontynencie spowodowało wykształcenie poczucia wspólnoty i partnerstwa. Przedstawiciele lokalnych samorządów oraz mieszkańcy gmin zaczęli nawiązywać kontakty z mieszkańcami innych gmin odległych nawet o tysiące kilometrów. Partnerstwo obejmuje wszystkich mieszkańców i nie ogranicza się do kontaktów przedstawicieli władzy. Celem mojej pracy jest opisanie współpracy partnerskiej na przykładzie Gminy Strzelce Opolskie, która od dwudziestu lat prowadzi wszechstronną współpracę zagraniczną. Partnerstwo mojego miasta nie zostało do tej pory opisane i dlatego jest to dla mnie ważne wyzwanie. Najwcześniej nawiązano współpracę z miastem Soest (Niemcy). Następnymi miastami, z którymi podpisano umowy partnerskie były Druskininkai (Litwa), Tyśmienica (Ukraina) i Holice (Czechy). Ponadto w 2005 r. podpisano porozumienie o współpracy z amerykańskim miastem Bandera z Teksasu. Od roku 1998 Gmina Strzelce Opolskie należy również do Związku Nowa Hanza, promującego współpracę gospodarczą, kulturalną i handlową miast. W pierwszym rozdziale pracy została scharakteryzowana gmina Strzelce Opolskie. Poznamy samorząd strzelecki oraz Honorowych Obywateli Strzelec Opolskich z miast partnerskich. Drugi rozdział poświęcony jest zadaniom gminy w dziedzinie kontaktów zagranicznych oraz procedurze zawierania umów partnerskich. W rozdziale tym w układzie chronologicznym przedstawimy genezę współpracy od pierwszych kontaktów z Niemcami do podpisania umowy partnerskiej z najmłodszym partnerem Gminy Strzelce Opolskie Czechami.

2 Dzięki zaangażowaniu społeczności lokalnej i miast partnerskich zrealizowano wiele inicjatyw i projektów międzynarodowych, które są przedstawione w rozdziale trzecim. Są to projekty gminne, młodzieżowe i różnych środowisk. W podsumowaniu na podkreślenie zasługuje fakt, że Gmina Strzelce Opolskie jest pomostem łączącym wschód z zachodem, a współpraca i partnerstwo jest podstawą dla urzeczywistnienia europejskiego zjednoczenia. Opracowała Lidia Dawid 2

3 Spis treści Wstęp Charakterystyka gminy Strzelce Opolskie Samorząd strzelecki 200 lat Geneza nawiązania współpracy partnerskiej Zadania gminy w dziedzinie współpracy zagranicznej - procedura zawierania umów partnerskich Pierwsze kontakty gminy Strzelce Opolskie z Soest i Druskininkai Nawiązanie współpracy z Tyśmienicą i Holicami Współpraca po podpisaniu umów o partnerstwie Inicjatywy współpracy partnerskiej Gminy Strzelce Opolskie Wielostronne projekty młodzieżowe Aktywność społeczna i współpraca środowiskowa Podsumowanie Bibliografia Akty prawne Prasa krajowa Prasa zagraniczna Strony internetowe Pozostałe materiały Wykaz tabel Wykaz fotografii Spis rysunków Spis dokumentów dotyczących podpisania umów partnerskich Spis publikacji młodzieży z gminy Strzelce Opolskie i Soest Spis artykułów prasowych z niektórych projektów Załączniki Dokumenty dotyczące podpisania umowy partnerskiej Publikacje wydane przez młodzież z gminy Strzelce Opolskie Artkuły prasowe z niektórych projektów Fotografie z niektórych projektów Corocznie organizowane projekty o europejskim wymiarze:

4 1. Charakterystyka gminy Strzelce Opolskie Strzelce Opolskie rozwinęły się z pierwotnej osady targowej, o której pierwsze wzmianki pojawiają się w dokumentach w XIII wieku. Strzelce uzyskały prawa miejskie około 1281 roku 1. Ludność zajmowała się rolnictwem, m.in. uprawą chmielu, potem winorośli, rzemiosłem i handlem. Strzelce leżały przy starożytnym szlaku bursztynowym i solnym. Prowadził też tędy szlak handlowy z Hamburga do Kijowa, tzw. szlak hanzeatycki 2. W 1809 r. w wyniku reformy administracyjnej, po raz pierwszy w Strzelcach wybrano burmistrza i radę miejską w wyborach powszechnych. Ratusz zbudowano w latach Z poprzedniego ratusza, który spłonął w 1827 r. zachowała się wieża pochodząca z XVI w 3. Fotografia 1 Burmistrz Strzelec Opolskich Tadeusz Goc (w środku) z gośćmi z miasta partnerskiego Soest (po lewej) i mieszkańcami gminy Strzelce Opolskie przed Urzędem Miejskim w Strzelcach Opolskich. Dni Ziemi Strzeleckiej r., Wirtualne pozdrowienie mieszkańców Bandery w Teksasie 4. źródło: materiały własne Gminy Strzelce Opolskie. Fotografia 2 Pomnik myśliwego symbol miasta Strzelce Opolskie. 1 Przewodnik po zabytkach Opolszczyzny, Śląskie Wydawnictwo ADAN 2005, s Strzelce Opolskie: Gmina Strzelce Opolskie, red. AMAT Opole, SADY Krapkowice 2006, s Pomniki światło pamięci? Strzelce Opolskie/Soest 2002, s Informator Strzelecki, bezpłatny dwutygodnik kulturalno-informacyjny, nr 12 (27) czerwca 2010, s. 4 4

5 Symbolem tradycji i pochodzenia nazwy miasta od książęcych myśliwych (strzelców) jest stojący od 1929 roku na strzeleckim rynku pomnik myśliwego 5. Ziemia Strzelecka to również bogate życie kulturalne. Przez cały rok odbywają się tu liczne inicjatywy międzynarodowe o różnorodnym charakterze. Niemałą atrakcją są organizowane w każdej z gmin dożynki ze wspaniałymi barwnymi pochodami. Wieloletnią tradycję mają czerwcowe Dni Ziemi Strzeleckiej, międzynarodowe plenery: malarskie, rzeźbiarskie i fotograficzne, festiwal amatorskich teatrów lalek, Bieg Strzelca i Strzelecki Bieg Uliczny im. Euzebiusza Ferta, Wodzenie Niedźwiedzia, liczne koncerty, czy Jarmark Bożonarodzeniowy. We wszystkich tych imprezach chętnie uczestniczą nie tylko mieszkańcy gminy, ale także goście z zagranicy. Na terenie gminy znajdują się trzy rezerwaty przyrody. Aktywny wypoczynek umożliwiają: ośrodek wodny Rybaczówka, kąpielisko miejskie, 4 ośrodki jeździeckie, trasy rowerowe oraz tereny łowieckie i wędkarskie. Strzelce Opolskie słyną z pięknego dziewiętnastowiecznego Parku Miejskiego z ruinami zamku 6. Park jest jednym z najpiękniejszych i największych na Opolszczyźnie. W 1984 r., decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, park został wpisany do rejestru zabytków województwa opolskiego 7. 5 Teresa Smoleń: Strzelce Opolskie Miasto i kościół na przełomie wieków, Wydawnictwo Matiang, Strzelce Opolskie 2008, s P. Hladik, L. Dawid: Poznaj swoje miasto partnerskie, Holice 2009 r., s Sabina Knapik, Danuta Mielcarz, Henryk Mielcarz: Edukacja Ekologiczna na ścieżkach parku miejskiego w Strzelcach Opolskich..., s. 1. 5

6 STRZELCE OPOLSKIE - położenie Baltic Sea RUSSIA GDAŃSK SZCZECIN POLAND BERLIN POZNAŃ WARSZAWA BELARUS ŁÓDŹ GERMANY 100 km PRAGUE WROCŁAW Autostrada A4 CZECH REPUBLIC STRZELCE OPOLSKIE OPOLE KATOWICE KRAKÓW UKRAINE SLOVAKIA Rysunek 1 Położenie Strzelec Opolskich, źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie 8 Gmina Strzelce Opolskie położona jest we wschodniej części województwa opolskiego, w powiecie strzeleckim. Od północy graniczy z gminami: Ozimek i Kolonowskie, od wschodu z gminą Jemielnica oraz gminą Toszek (województwo śląskie), a od południa z gminami: Gogolin, Zdzieszowice, Leśnica i Ujazd. Rysunek 2 Mapa powiatu Strzelce Opolskie źródło: Prognoza oddziaływania na środowisko w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu planu gospodarki odpadami dla miasta i gminy Strzelce Opolskie na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata , zespół firmy Albeko, Opole 2009 str źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie 6

7 Tabela 1 Dane geograficzne Strzelce Opolskich Powierzchnia gminy Powierzchnia miasta ha 2993 ha Położenie centrum miasta-ratusz 18 18' 03" długości wschodniej, 50 30' 39" szerokości północnej Długość gminy Północ-Południe Długość gminy Wschód-Zachód Najwyższy punkt w mieście Najniższy punkt w mieście Odległość centrum miasta od A4- węzeł Olszowa 24 km 33 km 234,50 m n.p.m 213,00 m n.p.m 6,5 km Źródło: Wydział Geodezji i Kartografii Starostwa Powiatowego w Strzelcach Opolskich listopad Gmina Strzelce Opolskie to gmina miejsko-wiejska, która zajmuje powierzchnię 202,35 km 2 (w tym miasto Strzelce Opolskie 30,13 km 2 ), co stanowi ponad 27 % powierzchni powiatu strzeleckiego 9. Najwyższym wzniesieniem na terenie gminy jest Góra Kamienna w Ligocie Dolnej 310 m n.p.m. Położenie terenu budują osady wapienia muszlowego triasu opolskiego. Duży wpływ na krajobraz wywierają pośrednio skały wapienne. Obszar wapienny obfituje w źródła tworzące stawy. Jednym z najbardziej charakterystycznych jest źródło w Rożniątowie na poziomie 228 m. n.p.m. Przez teren gminy przepływają rzeki Jemielnica i Piotrówka, mają też swoje źródła potoczki Jędrynie, Rozmierz i Sucha 10. W skład gminy wchodzi 27 sołectw: Błotnica Strzelecka, Brzezina, Dziewkowice, Grodzisko, Jędrynie, Kadłub Piec, Kadłub Wieś, Kalinowice, Kalinów, Ligota Dolna, Ligota Górna, Niwki, Osiek, Płużnica Wielka, Rozmierka, Rozmierz, Rożniątów, Sucha, Szczepanek, Szymiszów Wieś, Szymiszów Osiedle i Warmątowice oraz w granicach miasta sołectwa: Farska Kolonia, Mokre Łany, Suche Łany, Nowa Wieś i Adamowice 11. Organami samorządu na terenach wiejskich są sołtysi oraz Rady Sołeckie, wybierane przez mieszkańców raz na cztery lata UCHWAŁA nr XVIII/197/04 Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich z 28 stycznia 2004 r. w sprawie uchwalenia Statutu Gminy Strzelce Opolskie, Rozdział II, 3.1, s Helena Leonard-Migaczowa, [w:] Ziemia Strzelecka, red. Władysław Dziewulski, PWN, Wrocław 1970, s Prognoza oddziaływania na środowisko w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu planu gospodarki odpadami dla miasta i gminy Strzelce Opolskie na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata , zespół firmy Albeko, Opole 2009, s Uchwała nr XXXII/220/00 Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich z 9 listopada 2000 r. w sprawie strategii rozwoju miasta i gminy Strzelce Opolskie. 7

8 Kadłub KLONOWSKIE Kadłub Piec FOSOWSKIE GMINA STRZELCE OPOLSKIE Grodzisko Osiek OPOLE WROCŁAW OPOLE Sucha Szymiszów Osiedle Rozmierz Jędrynie Rozmierka POZNAŃ Szczepanek Kalinowice Szymiszów Wieś Dziewkowice KŁODZKO Niwki Ligota Dolna Ligota Górna GÓRA ŚW. ANNY Kalinów Rożniątów -KOŹLE Brzezina KĘDZIERZYN Warmątowice GLIWICE Błotnica Strzelecka GLIWICE Płużnica Wielka Rysunek 3 Mapa gminy Strzelce Opolskie Załącznik do Statutu Gminy Strzelce Opolskie: UCHWAŁA Nr XVIII/197/04 Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich z dnia 28 stycznia 2004 roku w sprawie uchwalenia Statutu Gminy Strzelce Opolskie. BYTOM 1.1 Samorząd strzelecki 200 lat Bardzo ważnym wydarzeniem w Strzelcach Opolskich były uroczystości związane z obchodami 200-lecia samorządu powiązane z 20-leciem RP, które odbyły się r. W uroczystościach wzięło udział wielu gości z kraju i zagranicy. Do Strzelec Opolskich przyjechały delegacje z wszystkich miast partnerskich: Soest, Druskininkai, Tyśmienicy, Bandery i Holic. Warto napisać o tej uroczystości z dwóch ważnych powodów: 1. Przedstawicielom miast partnerskich wręczono odznaczenia Honorowego Obywatela Strzelec Opolskich, 2. Wystąpienie władz gminy nawiązywało do historii i teraźniejszości samorządu strzeleckiego. Dla dobra przyjaźni międzynarodowej pracowało wielu wspaniałych ludzi z miast partnerskich. W ramach Dni Ziemi Strzeleckiej 30 maja 2009 r. w sali widowiskowej Strzeleckiego Ośrodka Kultury odbyła się uroczystość z okazji 200-lecia samorządu połączone z nadaniem tytułów Honorowego 8

9 Obywatela Gminy Strzelce Opolskie dla sześciu obywateli z miast partnerskich i miast zaprzyjaźnionych 13. Fotografia r. Honorowi Obywatele Strzelec Opolskich od lewej: Pavel Hladik Starosta Holic, Mykola Nagorny Przewodniczący Rejonu Tyśmienica, Krystyna Miszkiniene Vice Mer Druskininkai, Helmut Albers kierownik VHS, Hrabina Margrit Strachwitz, źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie. Przewodnicząca Rady Miejskiej Teresa Smoleń i Burmistrz Strzelec Opolskich Tadeusz Goc wręczyli tytuły nadania Honorowego Obywatelstwa Gminy Strzelce Opolskie. Te zaszczytne tytuły radni przyznali podczas XXXV Sesji Rady Miejskiej 14 : Helmutowi Albers z miasta partnerskiego Soest, Krystynie Miszkiniene z miasta partnerskiego Druskininkai, Mykolajowi Nagornyi z miasta partnerskiego Tyśmienica, Pavlovi Hladík z miasta partnerskiego Holice, Hrabinie Margrit Strachwitz oraz Andreasowi Gundrum z Niemiec 15. Helmut Albers kierownik referatu d.s. projektów i szkoleń w Volks - Hoch - Schule (Uniwersytet Ludowy) Soest otrzymał to zaszczytne odznaczenie za wieloletnią współpracę partnerską ze Strzelcami Opolskimi. 13 BEA: Honory dla nowych obywateli, Strzelec Opolski 2009 r., r., nr 2, Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (20 maj 24 czerwiec 2010) s

10 Źródło: 3&id_nr_sesji=250&nr=-1&rok=

11 Fotografia r. 200 lat samorządu w Strzelcach Opolskich, od lewej: Przewodnicząca Rady Miejskiej Teresa Smoleń, Burmistrz Strzelec Opolskich Tadeusz Goc, Honorowy Obywatel Strzelec Opolskich Helmut Albers z miasta partnerskiego Soest, źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie. Helmut Albers zasłużył na to uznanie za dokonania na rzecz projektów młodzieżowych, za wkład i zaangażowanie w tworzenie fundamentów współpracy oraz rozwój przyjacielskich kontaktów pomiędzy Soest i Strzelcami Opolskimi 16. Już od 1991 roku był zaangażowany w tworzenie i rozwój kontaktów partnerskich pomiędzy Soest i Strzelcami Opolskimi, był współorganizatorem Międzynarodowego festynu Spotkanie z Polską w Soest 17. Współorganizator licznych projektów młodzieżowych. Szczególnie duże znaczenie ma młodzieżowa współpraca trójstronna Soest Druskininkai - Strzelce Opolskie, czego przykładem są Międzynarodowe Obozy Młodzieżowe 18. Krystyna Miszkiniene - zastępca burmistrza Druskininkai zasłużyła na najwyższe uznanie za dokonania na rzecz współpracy partnerskiej pomiędzy mieszkańcami obu miast, za ogromny wkład i osobiste zaangażowanie 16 Uchwała Nr XXXV/296/09 Rady Miejskiej z dnia 29 kwietnia 2009 r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa Gminy Strzelce Opolskie Panu Helmutowi Albers. 17 Opracowanie własne na podstawie dokumentów z Gminnego Zarządu Oświaty i Wychowania w Strzelcach Opolskich. 18 Opracowanie własne wniosku w sprawie zgłoszenia kandydatury Helmuta Albersa z Soest do nadania tytułu Honorowy Obywatel Gminy Strzelce Opolskie - materiały Gminy Strzelce Opolskie. 11

12 w tworzenie fundamentów współpracy oraz rozwój przyjacielskich kontaktów pomiędzy Druskininkai i Strzelcami Opolskimi 19. Pani Krystyna od 1996 r. jest zaangażowana w tworzenie i rozwój kontaktów partnerskich pomiędzy Druskininkai i Strzelcami Opolskimi zwłaszcza w dziedzinie współpracy młodzieżowej oraz urzeczywistniania idei zjednoczenia Europy poprzez budowanie porozumienia pomiędzy mieszkańcami obu miast. Współorganizatorka ważnych projektów młodzieżowych 20. Mykola Nagornyi Przewodniczący Rady Rejonu Tyśmienicy jest od 2001 zaangażowany w tworzenie i rozwój kontaktów partnerskich pomiędzy Tyśmienicą i Strzelcami Opolskimi zwłaszcza w dziedzinie współpracy gospodarczej, kulturalnej i pomiędzy rolnikami 21. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż do tej pory pan Mykola Nagornyi jest dla Strzelec Opolskich solidnym partnerem, przyczynił się do tworzenia i umocnienia kontaktów. Jednocześnie brak słów, aby wyrazić serdeczność, życzliwość i gościnność jaką otaczał strzeleckie delegacje podczas wizyt na Ukrainie, między innymi podczas obchodów Święta Niepodległości Ukrainy. Pan Nagornyi był inicjatorem międzynarodowego projektu kulturalnego SPOTKANIA CHÓRÓW W SIECI MIAST PARTNERSKICH TYŚMIENICA, SOEST I STRZELEC OPOLSKICH (wieloletni projekt z udziałem zespołów muzycznych i chórów). Pan Mykola został odznaczony za dokonania na rzecz zgodnej współpracy mieszkańców obu miast, za ogromny wkład i osobiste zaangażowanie w tworzenie fundamentów współpracy oraz rozwój przyjacielskich kontaktów pomiędzy Tyśmienicą i Strzelcami Opolskimi 22. Pavel Hladik od samego początku nawiązania kontaktów tzn. od 2005 r. jest zaangażowany w tworzenie i rozwój kontaktów partnerskich 19 Uchwała Nr XXXV/295/09 Rady Miejskiej z dnia 29 kwietnia 2009 r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa Gminy Strzelce Opolskie Pani Krystynie Miszkiniene 20 Opracowanie własne wniosku w sprawie zgłoszenia kandydatury Krystyny Miszkiniene z Druskininkai do nadania tytułu Honorowy Obywatel Gminy Strzelce Opolskie - materiały Gminy Strzelce Opolskie. 21 Uchwała Nr XXXV/294/09 Rady Miejskiej z dnia 29 kwietnia 2009 r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa Gminy Strzelce Opolskie Panu Mikołajowi Nagorny. 22 Opracowanie własne wniosku w sprawie zgłoszenia kandydatury Mykoly Nagornyi z Tyśmienicy do nadania tytułu Honorowy Obywatel Gminy Strzelce Opolskie - materiały Gminy Strzelce Opolskie. 12

13 pomiędzy Holicami i Strzelcami Opolskimi zwłaszcza w dziedzinie współpracy kulturalnej i sportowej młodzieży obu miast, jak również pomiędzy strażakami. Współorganizator ważnych corocznie odbywających się międzynarodowych rozgrywek piłki nożnej i siatkówki, między innymi.: Międzynarodowe Turnieje Victoria Cup Memorial Ladi Vojire w Holicach, w którym wzięły udział drużyny z Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego w Strzelcach Opolskich. Dzięki jego inicjatywie i zaangażowaniu powstały kulturalne projekty polsko-czeskie. Pavel Hladik opracował wspólnie z pracownikiem Gminy Strzelce Opolskie publikację pod tytułem: Poznaj swoje miasto partnerskie 23. Zasłużył na uznanie za dokonania na rzecz zgodnej współpracy mieszkańców Strzelec Opolskich i Holic, za ogromny wkład i osobiste zaangażowanie w tworzenie fundamentów współpracy oraz rozwój przyjacielskich kontaktów 24. Pani Margrit Hrabina Strachwitz von Groß Zauche und Camminetz 25 urodziła się wprawdzie w Izbicku, ale na stałe związała swoje życie ze Strzelcami Opolskimi. Jest ofiarodawcą książek i wydawnictw dla szkół i bibliotek, wspiera finansowo organizacje kościelne i kulturalne, w tym również z naszych miast partnerskich (Tyśmienica). Zorganizowała wśród mieszkańców Niemiec zbiórkę pieniężną dla poszkodowanych przez huragan mieszkańców. O jej osobistym stosunku wobec Strzelec Opolskich świadczy też drobny z pozoru fakt, że strzelcowi podarowała cenną pamiątkę rodzinna, jaką jest torba myśliwska Jej Ojca. Wyróżnienie jej osoby jest niejako pomostem poprzez dzieje Strzelec Opolskich i uhonorowanie osób, które w przeszłości działały dla jego dobra 26. Andreas Gundrum otrzymał tytuł honorowego Obywatela Strzelec Opolskich za wieloletnie zaangażowanie w rozwój gminy Strzelce Opolskie Opracowanie własne wniosku w sprawie zgłoszenia kandydatury Pavla Hladika z Holic do nadania tytułu Honorowy Obywatel Gminy Strzelce Opolskie - materiały Gminy Strzelce Opolskie. 24 Uchwała Nr XXXV/293/09 Rady Miejskiej z dnia 29 kwietnia 2009 r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa Gminy Strzelce Opolskie Panu Pavlowi Hladik. 25 Uchwała Nr XXXV/297/09 Rady Miejskiej z dnia 29 kwietnia 2009 r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa Gminy Strzelce Opolskie Pani Margrit Hrabinie Strachwitz von Groß Zauche und Camminetz. 26 Opracowanie własne wniosku w sprawie zgłoszenia kandydatury do nadania tytułu Honorowy Obywatel Gminy Strzelce Opolskie - materiały Gminy Strzelce Opolskie. 27 Uchwała Nr XXXV/298/09 Rady Miejskiej z dnia 29 kwietnia 2009 r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa Gminy Strzelce Opolskie Panu Andreasowi Gundrum. 13

14 Wszystkie uchwały z dnia 29 kwietnia 2009 r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa Gminy Strzelce Opolskie osobom zagranicznym za rozwój gminy i współpracy partnerskiej znajdują się na stronie internetowej Urzędu Miejskiego w Strzelcach Opolskich pod adresem: dencja=3&id_nr_sesji=250&nr=-1&rok=-1 ( ). W następnych rozdziałach dowiemy się jak powstawała współpraca partnerska i jak kształtowała się do 2010 r. Najważniejszą rolę w rozwoju przyjaźni pełnią mieszkańcy miast, bo to jaka będzie przyszłość Europy zależy od każdego człowieka. Samorządność i dokonania ostatnich lat nie byłyby możliwe bez ludzi, którzy w trudzie ale i z rozwagą i determinacją budowali nową rzeczywistość. Było ich dużo i nie sposób ich wszystkich przypomnieć i wymienić. Wielu wspaniałych samorządowców pracowało i pracuje dla dobra małej ojczyzny 28. Z okazji obchodów 200-lecia samorządu, ukazała się książka Karola Mutza pod tytułem Burmistrzowie Strzelec Opolskich Autor, strzelecki radny i miłośnik lokalnej historii, opisuje w niej dzieje miasta pod rządami kolejnych burmistrzów oraz naczelników. Nie jest to typowy tekst historyczny, ale, jak pisze autor, chęć przypomnienia niektórych wydarzeń i osób z nimi związanych 29. W książce, którą napisał strzelecki radny Karol Mutz możemy odczytać, jak przez ostatnie 200 lat w Strzelcach powstawały zręby społeczeństwa obywatelskiego, jak realizowano budowanie nowych przestrzeni gospodarczych i społecznych. W 1809 r. po raz pierwszy w Strzelcach Opolskich wybrano w demokratycznych wyborach Burmistrza i Radę Miejską. Od tego roku można datować funkcjonowanie demokratycznych władz w Strzelcach Opolskich. W tym okresie przetoczyły się przez państwa ówczesnej Europy nowe ruchy społeczne z Rewolucją Francuską na czele i z Konstytucją 3 Maja w Rzeczpospolitej. W tym czasie nowe znaczące grupy społeczne 28 Karol Mutz, Burmistrzowie Strzelec Opolskich... s Opracowanie własne na podstawie udziału w 200-leciu samorządu strzeleckiego i materiałów Gminy Strzelce Opolskie. 14

15 (mieszczaństwo i chłopi) uzyskiwały swoje prawa i miejsce w społecznościach. Te 200 lat można podzielić na różne okresy. Burmistrz Strzelec Opolskich Tadeusz Goc dokonał w swoim przemówieniu podczas uroczystości 200-lecia samorządu strzeleckiego podziału, który ujmuje dwie znamienne rocznice: 200-letnią oraz jubileusz 20 lat nowej niepodległej RP od wyborów 4 czerwca 1989 roku, okresu powstania demokratycznych samorządów w gminach, a po kilku latach w powiatach i województwach 30. Dawniej, jak i w czasach współczesnych siła samorządów dawała intensywny impuls do rozwoju małych ojczyzn, gdzie suwerenem i decydentem są mieszkańcy. Trzeba pamiętać, że przez te 200 lat miasto przeżyło liczne kataklizmy, wojny i pożary (z dwoma wojnami światowymi) i te wydarzenia miały istotny wpływ na jego funkcjonowanie Opracowana własne na podstawie udziału w 200-leciu samorządu strzeleckiego i materiałów Gminy Strzelce Opolskie. 31 Tadeusz Goc Burmistrz Strzelec Opolskich Referat wygłoszony podczas uroczystości 200-lecia samorządu w Strzelcach Opolskich. 15

16 2. Geneza nawiązania współpracy partnerskiej Sięgając w głąb historii pierwszych kontaktów między terenami Śląska Opolskiego i Westfalii, gdzie położone jest Soest, doszukiwać by się można w połowie XIX wieku, gdy po okresie Wiosny Ludów, w wyniku głodu i bezrobocia, część mieszkańców z regionu strzeleckiego w poszukiwaniu chleba i pracy osiadła na żyznych nizinach wokół Soest. Jednakże konkretne historycznie udokumentowane kontakty bezpośrednio łączące miasto Strzelce Opolskie z Soest datują się na przypadające bezpośrednio po I wojnie światowej, kiedy to skierowano do Strzelec oddział policji z Soest, który przebywał na tym terenie do lat dwudziestych. Ważnym jest również fakt, iż spośród przybywających z Westfalii rolników, którzy osiedlili się w latach dwudziestych i trzydziestych naszego wieku w ówczesnym powiecie strzeleckim, były osoby pochodzące z okolic Soest. Po zakończeniu II wojny światowej, część mieszkańców byłego powiatu strzeleckiego, którzy w wyniku wojny opuścili swoje miejsca zamieszkania i osiedlili się na terenie późniejszych Niemiec Zachodnich, wystąpiła z inicjatywą nawiązania wzajemnych kontaktów i obrania w tym celu jakiejś miejscowości w RFN, w której mogłyby się odbywać ich spotkania. Mając na uwadze uwarunkowania historyczne wybór padł na Soest. Od tego momentu datują się odbywające się tam regularnie co dwa lata spotkania byłych mieszkańców Strzelec Opolskich i okolic. Oficjalnie powiat Soest od 1957 r. przyjął patronat nad tą grupą, potwierdzony także dokumentem z 1969 roku 32. Władze miasta pomagają dawnym mieszkańcom powiatu strzeleckiego w urządzeniu izby pamięci, udostępniając w tym celu odpowiedni lokal i decydują o nazwaniu jednej z ulic Soest ulicą Strzelecką. Do końca lat osiemdziesiątych z przyczyn politycznych nie istniały możliwości nawiązania kontaktów pomiędzy Soest a Strzelcami Opolskimi jako miastami Dni Partnerstwa, Związek Gmin Śląska Opolskiego, Opole 1998, s Opracowanie własne na podstawie materiałów archiwalnych Gminy Strzelce Opolskie. 16

17 Wydarzenia przełomowe dla Europy roku 1989 stały się przyczynkiem do zmian jakościowych i ilościowych w relacjach między ludźmi zamieszkującymi do tej pory różne strony żelaznej kurtyny, jak i żyjących w ramach dawnego obozu socjalistycznego. Upadek porządku jałtańskiego stworzył szansę dla państw i narodów zamieszkujących Europę na zmiany, na nadanie współpracy nowej jakości, która przekłada się na kontakty nie tylko między regionami i miastami, ale również zbliża pojedynczych ludzi. Przykładem wykorzystania takiej szansy jest współpraca młodzieży ze Strzelec Opolskich i Soest, której efektem jest cenna publikacja Środowisko nie zna granic. Warto zacytować słowa wstępu napisane w tej publikacji przez prezydentów obu krajów: Obustronna wymiana i wzajemne zbliżanie są niezbędne do rozwoju stosunków polsko-niemieckich. Dotyczy to w szczególności młodzieży naszych krajów, chodzi tutaj bowiem o jej przyszłość. Przełom z roku 1989, do sukcesu którego przyczynił się głównie naród polski, zburzył granice i utorował drogę do pokojowej współpracy. Naszym zdaniem jest pokonywanie uprzedzeń z przeszłości i nawiązywanie jedynie do dobrych tradycji niemiecko polskiego sąsiedztwa. Możliwe to będzie tylko wówczas, gdy nie zaniechamy konfrontacji z ciążącą prawdą przeszłości 34. Zmienia się świat, zmienia się nasz kontynent. Współczesność wymaga od nas śmiałych decyzji. Dalekosiężnych wizji. Niekonwencjonalnego myślenia i działania. Chcemy zbudować nową, zintegrowaną Europę, w której granice nie dzielą lecz łączą! Zadania gminy w dziedzinie współpracy zagranicznej - procedura zawierania umów partnerskich U podstaw instytucji nowoczesnego samorządu terytorialnego leży przekazywanie przez państwo prawa i obowiązki wykonywania administracji publicznej lokalnym społecznościom 36. Wspieranie organizacji działających wśród społeczności lokalnej jest bardzo ważnym elementem, który pozwoli zachęcić mieszkańców do 34 Słowa powitania Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Romana Herzoga w książce - Środowisko nie zna granic, s Słowa powitania Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Lecha Wałęsy w książce Środowisko nie zna granic napisanej przez młodzież z gminy Strzelce Opolskie i Soest, s.2 36 Z. Niewiadomski: Samorząd terytorialny, s

18 działania na rzecz rozwoju gospodarczego w całym regionie i za granicą. Efektem tego może być powstanie wielu ciekawych inicjatyw lokalnych 37. Gmina Strzelce Opolskie wspiera społeczność lokalną wprowadzając w życie Program współpracy gminy Strzelce Opolskie z organizacjami pozarządowymi. Celem programu jest m.in.: stwarzanie warunków do kreowania postaw społecznych, ułatwianie współpracy między pojedynczymi obywatelami, grupami społecznymi oraz władzami lokalnymi, wspólne podejmowanie różnorodnych inicjatyw oddolnych zgodnie z zasadami i ideami społeczeństwa obywatelskiego 38. Przedmiotem współpracy gminy Strzelce Opolskie z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego jest realizacja zadań publicznych wymienionych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie 39, a w szczególności: pielęgnowanie tradycji i patriotyzmu, rozwój społeczeństwa obywatelskiego, propagowanie idei demokratycznych, wolności i praw człowieka, solidaryzmu społecznego przez wspieranie aktywności, różnorodnych grup społecznych, mniejszości narodowych oraz wspomaganie wolontariatu, wspomaganie rozwoju organizacji pozarządowych w celu wzrostu jakości ich działań skierowanych do mieszkańców gminy Strzelce Opolskie, propagowanie idei integracji europejskiej, w tym poznawanie celów i zasad, działania Unii Europejskiej, 37 Strategia rozwoju województwa opolskiego na lata Załącznik do Uchwały Nr XXXIX/350/2005 Sejmiku Województwa Opolskiego z r., Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego 2005, s Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (DzU nr 96, poz. 873). 18

19 rozwój współpracy międzynarodowej, ze szczególnym uwzględnieniem miast partnerskich 40. Podstawą współpracy partnerskiej jest spontaniczna aktywność społeczności lokalnej. Aby jednak do takiej współpracy doszło, władze gminy muszą uczynić pierwszy krok w kierunku znalezienia odpowiedniego partnera. W każdym jednak przypadku, nawet wówczas, gdy dochodzi do nawiązania kontaktu oddolnie, to znaczy przez samych obywateli lub ich organizacje, władze gminy powinny być o tym poinformowane w celu uzyskania ich poparcia niezbędnego na przykład w wypadku starania się o subwencję Komisji Europejskiej na wymiany bliźniacze. Warto też pamiętać, że to przedstawiciele miasta: jak burmistrz, przewodniczący Rady Miejskiej, radni są upoważnieni do reprezentowania gminy podczas imprez oficjalnych. Nawiązanie współpracy partnerskiej powinno być ciągłym zajęciem polskich samorządowców. Jest to droga do zdobywania nowych doświadczeń, nawiązywania relacji biznesowych i przyspieszenia naszego wejścia w struktury unijne. Przykładem integracyjnej działalności jest gmina Strzelce Opolskie. Władze lokalne zawarły pięć umów partnerskich, które nadają kształt partnerskiej współpracy. Działania władz Gminy aktywizują społeczność lokalną. Zasadniczą cechą kontaktów partnerskich jest zaangażowanie obywateli. W wymianach i organizacji imprez powinni uczestniczyć przedstawiciele stowarzyszeń kulturalnych, sportowych, klubów zainteresowań i zespołów artystycznych. Należy więc za wszelką cenę unikać sytuacji, w której we współpracy uczestniczy tylko kilku wysoko postawionych notabli. Od władz gminy przede wszystkim oczekuje się pomocy w nawiązywaniu oficjalnego kontaktu z gminą z zagranicy. Ponadto gmina powinna zadbać o to, aby obywatele mieli nieograniczony dostęp do 40 Uchwała nr XL/364/05 Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich z 14 grudnia 2005 r. w sprawie przyjęcia programu współpracy gminy Strzelce Opolskie z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na rok 2006, 1. 19

20 informacji na temat zasad funkcjonowania samorządu w zaprzyjaźnionej gminie. Nieoceniona jest pomoc w organizowaniu wyjazdów szkoleniowych i studialnych. Do obowiązku władz lokalnych należy też podtrzymywanie regularnych oficjalnych kontaktów z partnerem. W Polsce dość często zdarza się, że po zmianie burmistrza i radnych współpraca prowadzona w poprzedniej kadencji zamiera. Analizując współpracę gminy Strzelce Opolskie można stwierdzić z całym przekonaniem, że współpraca partnerska stale się rozwija 41. Cały czas gmina powinna służyć informacją i pomocą instytucjom państwowym i prywatnym, które chciałyby stworzyć bezpośrednie kontakty ze swoimi odpowiednikami z zagranicy. Aby ułatwić tego rodzaju działalność Gmina Strzelce Opolskie wyznaczyła osobę odpowiedzialną za kontakty z obywatelami i współpracę z zagranicą. Do obowiązków pracownika do spraw kontaktów zagranicznych należy przede wszystkim organizacja kontaktów gminy z zagranicą ze szczególnym uwzględnieniem kontaktów z miastami partnerskimi, opracowywanie planu kontaktów, organizacja pobytu gości oraz wyjazdów przedstawicieli gminy związanych z wymianą zagraniczną, sporządzanie informacji nt. efektów współpracy 42. Do działań i zadań Gminy Strzelce Opolskie w obszarze współpracy zagranicznej należy: Organizacja kursów językowych dla dorosłych mieszkańców gminy Strzelce Opolskie (angielski, niemiecki). Rozwój współpracy zagranicznej; wymiana doświadczeń. Zintensyfikowanie współpracy oraz wymiany zagranicznej różnych grup zawodowych i społecznych (młodzieży szkolnej, przedsiębiorców, rolników, strażaków, osób niepełnosprawnych, grup artystycznych itp.) oraz poszukiwanie nowych płaszczyzn współpracy. Rozpowszechnianie tradycji, kultury i gospodarki miast partnerskich gminy oraz wymiana doświadczeń w ramach konferencji, seminariów oraz festynów (w tym: organizacja Dni Miast Partnerskich). Utworzenie na terenie gminy Izby Gospodarczej zrzeszającej lokalnych i zagranicznych przedsiębiorców. Rozszerzenie współpracy 41 Opracowanie własne na podstawie materiałów Gminy Strzelce Opolskie. 42 Regulamin organizacyjny Urzędu Miejskiego, Rozdział IV, 22 pkt 3 ppkt 10 s

21 gminy ze Związkiem Hanzy w Lubece, jak również miastem Bandera w Teksasie 43. Procedura zawierania umów partnerskich I. Poznanie partnera 1. zaproszenie przedstawicieli samorządu Strzelec Opolskich do miasta partnera zagranicznego, 2. przedstawienie zamiaru nawiązania współpracy zagranicznej właściwym Komisjom Rady Miejskiej (zasięgnięcie opinii), 3. przedstawienie opinii właściwych Komisji na Sesji Rady Miejskiej nt. zamiaru realizacji wspólnych przedsięwzięć z partnerem zagranicznym, 4. spotkanie przedstawicieli miast poznanie potencjału partnera zagranicznego, prezentacja miasta, omówienie potencjalnych obszarów wzajemnej współpracy, 5. omówienie projektu współpracy zagranicznej z właściwymi Komisjami Rady Miejskiej, 6. przekazanie informacji dot. wstępnego projektu kontaktów z partnerem zagranicznym radnym na Sesji Rady Miejskiej wraz z informacjami nt. przyszłego miasta partnerskiego, 7. opracowanie projektu budżetu kontaktów zagranicznych zaprezentowanie właściwym Komisjom Rady Miejskiej, 8. przedstawienie projektu współpracy zagranicznej na Sesji Rady Miejskiej, 9. realizacja kilku lub kilkunastu wspólnych przedsięwzięć. II. Czynności związane z planowanym podpisaniem umowy partnerskiej 1. przedstawianie dotychczasowej współpracy, wspólnie zrealizowanych projektów Komisji Kultury Oświaty i Porządku Publicznego z jednoczesną prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie podpisania umowy partnerskiej, 2. podjęcie Uchwały przez Radę Miejską w Strzelcach Opolskich w sprawie podpisania umowy partnerskiej, 43 Źródło: PLAN ROZWOJU LOKALNEGO Gminy Strzelce Opolskie 21

22 3. uzgodnienie terminu, miejsca i warunków podpisania umowy, 4. uroczyste podpisanie umowy partnerskiej 44. Wybór partnera Można założyć, że współpraca najlepiej będzie się układać między gminami o podobnej wielkości i zbliżonych interesach nie jest to jednak regułą. Czasem pozytywne wyniki osiągają również gminy bardzo odmienne. Wizyty wstępne Zazwyczaj po zaznajomieniu się z charakterystyką gminy chętnej do podjęcia współpracy następuje wymiana listów i kontakty telefoniczne. Następnie, w celu bliższego zapoznania się z władzami gminy kilku reprezentantów odwiedza ewentualnego partnera. Wizyta taka służy zebraniu dodatkowych informacji, ułatwianiu na przyszłość komunikacji i osiągnięciu porozumienia co do celów i charakteru przyszłej współpracy. Odwiedziny mogą wiązać się z uczestnictwem na przykład w dniach miasta czy innych uroczystościach. Często po takim spotkaniu następuje rewizyta. Ta pierwsza delegacja powinna być raczej szczupła. Przy okazji wstępnych wizyt najczęściej zakłada się, że gospodarze pokrywają koszty gości na miejscu: ich zakwaterowanie, wyżywienie i uczestnictwo na przykład w imprezach kulturalnych. Do zadań (kompetencji) rady gminy m.in. należą zadania z zakresu współpracy zagranicznej, których przedmiot stanowi podejmowanie uchwał w sprawach współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw oraz przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych 45. Jeżeli Komisja Kultury Oświaty i Porządku Publicznego zajmie pozytywne stanowisko w sprawie podpisania umowy partnerskiej, to na tej podstawie Rada Miejska podejmuje uchwałę w sprawie podpisania umowy partnerskiej (uchwały Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich z partnerami zagranicznymi znajdują się w aneksie). 44 Uchwała Nr XXXII/220/00 Rady Miejskiej z 9 listopada 2000 r. w sprawie strategii rozwoju miasta i gminy Strzelce Opolskie. 45 Praca zbiorowa pod redakcją Jana Pawła Tarno: Samorząd Terytorialny w Polsce, LexisNexis, 2004, op.cit., s. 131,

23 Po uzgodnieniu terminu, miejsca i warunków podpisania umowy, następuje uroczyste podpisanie umowy partnerskiej. Współpraca miast partnerskich opiera się na bazie umów międzynarodowych. Gminy zawierają umowy, czy porozumienia o współpracy. Wymiana dokumentów jest potwierdzeniem, że cele będą wspólnie realizowane. Analizując umowy partnerskie zawarte przez Gminę Strzelce Opolskie, które zostały zamieszczone w aneksie można zauważyć, że wszystkie umowy partnerskie zawierają oświadczenie władz miast o tworzeniu warunków dla rozwoju współpracy różnych środowisk....oświadczamy, iż dołożymy wszelkich starań do stworzenia warunków dla rozwoju kontaktów partnerskich i zbliżenia naszych społeczności W sytuacji kiedy gminy zawierają umowy partnerskie przypada na nie zwiększająca się liczba zadań związanych z rozwojem współpracy. W ramach instytucji władz lokalnych podejmuje się zadania w zakresie: wymiany doświadczeń, planowania działalności, ustalania programów realizacji zadań, łagodzenia różnic w poziomie rozwoju samorządów lokalnych, współpracy między różnymi grupami społecznymi i instytucjami społeczności lokalnych, współpracy gospodarczej, współpracy w zakresie kultury, oświaty i sportu, finansowania zadań i wiele innych. 2.2 Pierwsze kontakty gminy Strzelce Opolskie z Soest i Druskininkai 46 Umowa partnerska Holice Strzelce Opolskie 23

24 Od 1990 r. zaczęto stawiać pierwsze kroki na drodze partnerstwa miasta Strzelce Opolskie z miastem Soest. Ze strony polskiej, pierwszy z taką inicjatywą wystąpił profesor Gerhard Bartodziej Przewodniczący Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich 47, który pierwszy przeprowadził rozmowę z dyrektorem Miasta Soest Helmutem Holtgrewe dotyczącą kontaktów pomiędzy obydwoma miastami. Między miastami Strzelce Opolskie a Soest miały już miejsce w przeszłości kontakty, które czekały na ich rzetelne opracowanie. Miasto i powiat Soest przez wiele lat opiekowały się i opiekują organizacjami byłych Strzelczan 48. Soest wybrano na partnera Strzelec Opolskich, ponieważ w Soest i jego okolicach znalazło swoje miejsce wielu mieszkańców Strzelec Opolskich, którzy z własnej woli lub do tego przymuszeni, opuścili Strzelce Opolskie. Senator Gerhard Bartodziej powiedział:...któż będzie miał więcej serca dla Strzelec Opolskich, niż ludzie, którzy tutaj kiedyś żyli i ich potomkowie. Mając to na względzie, również i dzisiaj wydaje się, że Soest było najlepszym, bo wręcz naturalnym partnerem na drodze do tak upragnionej normalności, było pożądanym partnerem w budowaniu mostów ponad wzburzoną rzeką stosunków polsko-niemieckich, zarówno tych wielkich, oficjalnych, jak i tych małych, codziennych, ludzkich Materiały własne Gminy Strzelce Opolskie archiwum Urzędu Miejskiego, współpraca partnerska w 1990 r. 48 Barbara Kawalerowicz i Janusz Berdzik, Partnerstwo miast Strzelce Opolskie i Soest, Gmina Strzelce Opolskie 2005 r. s Barbara Kawalerowicz i Janusz Berdzik, Partnerstwo miast Strzelce Opolskie i Soest, Gmina Strzelce Opolskie 2005 r., s

25 Miasto Soest jest bardzo piękne, leży w zachodnich Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, w okręgu Ruhr, miejscowości wypoczynkowej nad jeziorem Möhnsee i Sauerland. Posiada ok mieszkańców. Soest ma początki już w VII wieku, powstało z osiedla saksońskiego. Stwierdzono, że sięga czasów epoki kamiennej. Zasiedlone od czasów rzymskich. W 1000 r. otrzymało prawo bicia monet. Jest pierwszym miastem Westfalii, które rozbudowywało się stopniowo w XI i XII wieku. Już w połowie XII w. przez Soest prowadziły drogi handlowe od Schleswig i Lubeki do Visby, Gottland w Szwecji, portów Morza Bałtyckiego i prowadziły do Nowogrodu w Rosji. Z południa rozciągały się drogi handlowe do Włoch, na Zachód do Brugii i Londynu. W 1253 r. Soest zostało przyjęte w poczet Związku Miast Hanzeatyckich. Soest jest typowym miastem średniowiecznym, które charakteryzuje się murami i budowlami z zielonego piaskowca, wąskimi, krętymi uliczkami, starymi gospodami i małymi domami. Miasto wyróżnia się już z daleka widocznymi, wznoszącymi się nad miastem wspaniałymi wieżami, które są symbolem miasta. Najstarszymi z nich są wieże Petrikirche (960), St.-Patrokli-Dom (965r), St Maria zur Wiese powszechnie nazywany Wiesenkirche z początków XIV wieku, wybudowany w stylu gotyckim. Uwagę turystów przyciąga krzywa stara wieża św. Thöma (podobnie jak w Pizie) budowana pod silny wiatr. Na wschód od Wilhelm-Morgner-Haus handlarze z Soest wybudowali w 1200 r. kaplicę Nikolai-Kapelle. Także kościół St.-Pauli-Kirche i inne stare kościoły w Soest są charakterystyczne dla tego miasta 50. Obok wymienionych zabytków godny uwagi jest Ratusz Soest ( ), który jest jedyną barokową budowlą tego miasta. Nad wejściem do Ratusza umieszczone są figury Wilde Männer ( dzikich mężczyzn ) z kluczami, Piotra trzymającego herb miasta Soest, a nad nimi czuwającego św. Patroklusa z mieczem. W Soest odbywa się wiele imprez, z których najważniejszymi są: największy w Europie Kirmes (Kiermasz Wszystkich Świętych), który odbywa się w miesiącu listopadzie, 50 Hans Rudolf Hartung, Der Kreis Soest, Westfälische Verlagsbuchhandlung Mocker & Jahn, Soest 1999, s

26 Bördetag (Dni Żyznej Niziny), który organizowany jest w maju oraz Weihnachtsmarkt (Jarmark Bożonarodzeniowy) przed Bożym Narodzeniem. Podczas Bördetagu wybiera się królową, a podczas Kirmesu figurę reprezentującą miasto - Strzelca (Myśliwego) Soest 51. Warto zauważyć, że symbolem Strzelec Opolskich jest także Strzelec (Myśliwiec). Strzelczanie bardzo chętnie odwiedzają to urokliwe miasto, a przedstawiciele miasta Soest zapraszają Strzelczan szczególnie na wymienione festyny miasta. Od momentu pierwszych kontaktów do podpisania umowy zorganizowano wspólnie wiele projektów w ramach współpracy różnych środowisk: nauczycieli, szkół wszystkich szczebli, przedszkoli, seniorów, historyków, strażaków, policji, rolników, animatorów życia kulturalnego. Tabela nr 5 przedstawia w układzie chronologicznym drogę do partnerstwa Gminy Strzelce Opolskie czyli od nawiązania współpracy z miastem Soest (Niemcy) do podpisania oficjalnej umowy partnerskiej. 51 Peter Dahm, Uwe Schedlbauer: Soest. Ein Spaziergang durch die Stadt, Griebsch&Rochol Druck GmbH &Co. KG, Hamm 2008, s

27 Tabela 2 Droga do partnerstwa najważniejsze formy i dziedziny współpracy z miastem partnerskim Soest przed podpisaniem umowy DATA/ MIEJSCE r. Soest Strzelce Op Strzelce Opolskie Soest Strzelce Opolskie Soest CHARAKTER PRZEDSIĘWZIĘCIA EFEKTY WSPÓŁPRACY Wizyta władz Gminy Strzelce Opolskie w Soest. Nawiązanie przyjacielskich stosunków pomiędzy obydwoma miastami. Pierwsza wizyta przedstawicieli Soest w Strzelcach Opolskich. Początek trwałej współpracy między obu miastami. Obchody 65-lecia Ochotniczej Straży Pożarnej w Rozmierzy - zawody strażackie pomiędzy strażakami z Soest i Rozmierzy. Nawiązanie pierwszych kontaktów pomiędzy strażakami obu miast. Spotkania przedstawicieli życia politycznego i gospodarczego w Soest - nawiązanie kontaktów z Radą, Zarządem Miasta, szkołami, Uniwersytetem Ludowym, szpitalem. Wizyta w Strzelcach Opolskich przedstawicieli Soest. Ustalenie współpracy w dziedzinie wymiany kulturalnej młodzieży, promowania kultury z regionu strzeleckiego w Soest i odwrotnie. Międzynarodowy Festyn Spotkanie z Polską w Soest - przedstawienie polskiej kultury przez zespoły z gminy Strzelce Opolskie oraz promocja kuchni regionu strzeleckiego Strzelce Op. Występy grupy tańca ludowego z Soest w Strzelcach Opolskich. Nawiązanie wieloletniej wymiany kulturalnej Soest Nawiązanie kontaktów pomiędzy młodzieżą Strzelec Opolskich i Soest wizyta strzeleckich uczniów ZSZ Nr 1 oraz LO w VHS Soest Strzelce Opolskie Rewizyta grupy młodzieży z Centrum Młodzieżowego Soest w Strzelcach Opolskich. Zapoczątkowanie współpracy pomiędzy Liceum Ogólnokształcącym a Conrad-von-Soest Gymnasium Rozgrywki sportowe pomiędzy Soest-Strzelce Opolskie z okazji 45-lecia Strzelce działalności Ks Budowlani w Strzelcach Opolskich. Nawiązanie Opolskie kontaktów między klubami sportowymi obu miast Soest Współpraca rolników - wyjazd do Soest rolników indywidualnych reprezentujących gminę Strzelce Opolskie Soest Dni Żyznej Niziny 94 w Soest - udział grupy kulturalno-rozrywkowej i strzeleckich artystów sztuki Strzelce Opolskie BADANIA EKOLOGICZNE W RAMACH PROJEKTU ŚRODOWISKO NIE ZNA GRANIC Opracowanie wspólnych publikacji Środowisko nie zna granic i Od rzeki Jemielnicy do strumienia w Soest Soest SEMINARIUM W SOEST Z UDZIAŁEM MIAST PARTNERSKICH WSPARCIE GOSPODARKI JAKO ZADANIE KOMUNALNE Podjęcie jednogłośnej decyzji przez Radę Miasta Soest o nawiązaniu partnerskiej współpracy z miastem Strzelce Opolskie Rada Miasta Strzelce Opolskie podejmuje analogiczną uchwałę dotyczącą partnerskiej współpracy z Soest Soest Soest Soest OFICJALNE WRĘCZENIE KSIĄŻKI ŚRODOWISKO NIE ZNA GRANIC OD RZEKI W JEMIELNICY DO STRUMIENIA W SOEST będącej efektem wspólnego projektu środowiskowego władzom obu miast. Rewizyta Klubu Sportowego Budowlani przy Cementowni Strzelce Opolskie w Soest rozgrywki sportowe. 2 mecze piłki nożnej r. ZAWARCIE OFICJALNEGO PARTNERSTWA POMIĘDZY MIASTAMI STRZELCE OPOLSKIE I SOEST XV MIĘDZYNARODOWE DNI HANZEATYCKIE W SOEST - udział delegacji oraz grupy kulturalnej ze Strzelec Opolskich (motto MDH: Europa bez granic podtytuł: Hanza ery nowożytnej podstawy dla porozumienia, dobrobytu i pokoju. Urzeczywistnianie celów europejskiego zjednoczenia). Prezentacja hanzeatyckich miast środkowej i wschodniej Europy oraz innych miast zaprzyjaźnionych. Przedstawienie dwujęzycznej książki Środowisko nie zna granic od rzeki w Jemielnicy do strumienia w Soest będącej efektem wspólnego projektu środowiskowego. Prezentacja folkloru, sztuki 27

28 i rzemiosła śląskiego spotkanie Burmistrza Strzelec Op. z Prezydentem Niemiec Romanem Herzogiem MIĘDZYNARODOWY OBÓZ MŁODZIEŻY EUROPA BEZ GRANIC Strzelce Wypoczynek i praca przy budowie sceny plenerowej w strzeleckim parku Opolskie oraz przygotowywanie programu artystycznego przez młodzież z Polski, Niemiec, Węgier i Holandii. Powstanie letniej estrady. Wydanie gazetki w czterech językach pt. Międzynarodówka UDZIAŁ RADY MIEJSKIEJ Z SOEST W SESJI RADY MIEJSKIEJ Strzelce W STRZELCACH OP. WYMIANA DOKUMENTÓW O PARTNERSKIEJ Opolskie WSPÓŁPRACY OBU MIAST. Nadanie tytułu Honorowego Obywatela Gminy Strzelce Opolskie dyrektorowi Miasta Soest Helmutowi Holtgrewe. źródło: opracowanie własne na podstawie materiałów archiwalnych Gminy Strzelce Opolskie Analizując powyższą tabelę można zauważyć, że zanim Rady gmin podjęły uchwały o partnerstwie i jeszcze przed podpisaniem oficjalnej umowy partnerskiej między Soest a Strzelcami (dnia r.) przez kilka lat trwały ożywione kontakty nieoficjalne (załączniki fot. 33, 34 na str. 135) 54. W 1991 r. strażacy z gminy Strzelce Opolskie nawiązali kontakty ze strażakami z Soest zapraszając ich na 65-lecie OSP w Rozmierzy. Po zawodach strażackich do Soest zostali zaproszeni przedstawiciele życia politycznego i gospodarczego, aby nawiązać kontakty z radą, zarządem miasta i oświatą. Efektem rewizyty władz miasta Soest był Międzynarodowy Festyn Spotkanie z Polską w Soest. Była to wspaniała okazja, aby zaprezentować polską kulturę przez zespoły z gminy Strzelce Opolskie. Niedługo potem Strzelczanie mogli podziwiać występy grupy tańca ludowego z Soest. Środowiskiem, które najwcześniej zaczęto angażować do nawiązywania wzajemnych kontaktów była młodzież. Już w grudniu 1991 roku przedstawiciele obu miast uzgodnili wstępne terminy wymiany grup młodzieżowych. Dla młodzieży strzeleckiej przewidziano na wizytę w Soest miesiąc lipiec 1992 r., a rewizytę zaplanowano na październik 1992 roku 55. Uczniowie ze strzeleckiego Zespołu Szkół Zawodowych i Liceum Ogólnokształcącego spotkali się z młodzieżą Uniwersytetu Ludowego 52 Środowisko nie zna granic, opracowanie uczniów LO im. Władysława Broniewskiego w Strzelcach Opolskich oraz Gimnazjum Conrad-von-Soest, Strzelce Opolskie/Soest 1995, Herausgeber 1995, s. 7, Gazeta Wyborcza, Wymieszani, zjednoczeni Międzynarodowy Obóz Młodzieżowy, nr 194/796 z 22 sierpnia 1995 r. 53 Materiały własne Gminy Strzelce Opolskie archiwum Urzędu Miejskiego, współpraca partnerska w 1995 r. 54 Opracowanie własne na podstawie materiałów Gminy Strzelce Opolskie. 55 Barbara Kawalerowicz i Janusz Berdzik, Partnerstwo miast Strzelce Opolskie i Soest, Gmina Strzelce Opolskie 2005 r., s

29 w Soest (VHS Volks Hoch Schule Soest). To był początek intensywnej współpracy młodzieżowej. Z rewizytą do Strzelec Opolskich przyjechała młodzież z Centrum Młodzieżowego Soest (Conrad-von-Soest Gymnasium). Współpraca ta zaowocowała w późniejszym czasie wieloma projektami i wspaniałych publikacji, które są wymienione w przypisach (str. 133), m.in. młodzież prowadziła badania ekologiczne w ramach projektu Środowisko nie zna granic. Opracowano wspólną publikację Środowisko nie zna granic i Od rzeki Jemielnicy do strumienia w Soest. W 1994 r. współpracę nawiązali młodzi sportowcy obu miast. Do Strzelec Opolskich z okazji 45-lecia działalności Klubu Sportowego Budowlani przyjechała drużyna piłki nożnej z Soest. Współpraca rolników także została zapoczątkowana w 1994 r. podczas wizyty strzeleckich rolników indywidualnych w Soest. Regularnie od 1994 roku strzeleckie zespoły muzyczne i artyści sztuki brały udział w Dniach Żyznej Niziny w Soest. Po czterech latach wzajemnych kontaktów, Rada Miasta Soest podjęła w dniu r. jednogłośnie decyzję o nawiązaniu partnerskiej współpracy z miastem Strzelce Opolskie. Podobną decyzję podjęto w stosunku do Sarospatak/Węgry i Visby/Szwecja. Jednocześnie zaproponowano, by uroczyste podpisanie dokumentów nastąpiło w czasie XV Międzynarodowych Dni Hanzeatyckich w Soest, w dniu r. Rada Miasta Strzelce Opolskie podjęła uchwałę dotyczącą nawiązania partnerskiej współpracy z Soest w dniu r. (str. 137) 56. Umowa o partnerstwie nie tylko sankcjonowała dotychczasową współpracę, ale nakładała na partnerów nowe zobowiązania. Zakończyła etap budowy podwalin kontaktów między Strzelcami Opolskimi a Soest i rozpoczęła równocześnie etap ich doskonalenia i rozbudowy. Nie można pominąć zasług i zaangażowania przedstawicieli obu miast partnerskich w tworzenie i kształtowanie stosunków partnerskich między Soest a Strzelcami Opolskimi. Tym bardziej, że początki tej współpracy miały miejsce w trudnym, a jednocześnie ważnym historycznie dla Gminy Strzelce Opolskie okresie. W 1990 r. nie tylko nawiązano współpracę partnerską, ale 56 Materiały własne Gminy Strzelce Opolskie archiwum Urzędu Miejskiego, współpraca partnerska w 1995 r. 29

30 przede wszystkim zaczęto po raz pierwszy w latach powojennych, w wyniku przeprowadzonych w 1989 r. wolnych wyborów, tworzyć nowy kształt samorządu gminnego. Dlatego tak ważne były doświadczenia partnerów z Soest, których samorządność ma długą i bogatą tradycję. Ponadto szukano oparcia dla gminy i jej mieszkańców w nowych warunkach społecznych, ekonomicznych i politycznych. Po latach współpracy, wszyscy którzy ją inicjowali, mogą z satysfakcją patrzeć w przyszłość. W 1995 r. Krzysztof Fabianowski we wstępie do książki "Środowisko nie zna granic opracowanej przez młodzież obu miast napisał: Od 1990 r. gmina Strzelce Opolskie z woj. Opolskiego i gmina Soest z Nadrenii Westfalii zgodnie z zadeklarowanym układem partnerstwa rozwijają wzajemne kontakty i współpracę. Dobra realizacja idei partnerstwa gmin wymaga by realizowana ona była na wielu płaszczyznach, bowiem oczywistym jest iż celem podstawowym jest tworzenie warunków do wzajemnego poznawania się różnych środowisk naszych gminnych społeczności. Działając dla przyszłości, jasnym jest iż partnerskie gminy winny szczególną uwagą otaczać możliwości kontaktów środowisk młodzieżowych realizowanych w ramach projektów dotyczących podstawowych problemów swoich gmin 57. Ciężka i trudna praca w przełamywaniu różnego rodzaju barier i oporów przyniosła efekty. Kontakty i współpraca z Soest są dzisiaj sprawą oczywistą i normalną. Nikomu nie przychodzi już do głowy oskarżać władze miejskie o zdradę, o wyprzedaż interesów narodowych, tudzież inne niecne knowania. Soest i kontakty z nim są integralną częścią strzeleckiego pejzażu. Najbardziej cieszącym efektem tej współpracy jest ożywiona wymiana młodzieżowa oraz wiele wspólnych projektów, które zostaną przedstawione w rozdziale 3.2. Dzięki tej współpracy oba miasta stają się co roku ładniejsze, ich mieszkańcy mądrzejsi, bardziej otwarci i tolerancyjni a Europa robi się coraz to mniejsza Słowa wstępu do książki Środowisko nie zna granic Krzysztofa Fabianowskiego czerwiec 1995 r. 58 Barbara Kawalerowicz i Janusz Berdzik, Partnerstwo miast Strzelce Opolskie i Soest, Gmina Strzelce Opolskie 2005 r., s

31 Współpraca partnerska od nawiązania kontaktów w 1996 roku z Druskininkai (Litwa) Gmina Strzelce Opolskie jest otwarta również na kontakty partnerskie ze wschodem. Swoje doświadczenie z zachodnim partnerem wykorzystała do nawiązania współpracy z Druskininkai na Litwie. Pierwsze kontakty z Litwinami zostały nawiązane w styczniu 1996 r. z inicjatywy radnego ze Strzelec Opolskich podczas spotkania z przedstawicielami Związku Polaków na Litwie w Druskininkai. W tym samym roku w październiku kontakty nawiązali rzemieślnicy obu miast Druskininkai i Strzelec Opolskich uczestnicząc w obchodach 50-lecia Cechu Rzemiosł Różnych. Druskininkai to najstarsze i największe uzdrowisko w Republice Litewskiej, założone w 1794 r. przez króla Stanisława Augusta. Miejscowość Druskininkai (kurort) leży w części południowej Litwy, nieopodal granicy z Polską i Białorusią. W odległości ok. 300 km. od Morza Bałtyckiego i 103 m.n.p. morza. Wieści o leczniczych źródłach słonej wody, tryskającej nad brzegiem Niemna docierały daleko. Miejscowi chłopi podejmowali się nierzadko roli uzdrowicieli, używają wodę ze źródeł do kąpieli. Już w XVIII wieku słynął w Druskininkai miejscowy znachor Pranas Surutis, on kąpał chorych w beczkach z wodą mineralną. W roku 1994 Druskininkai obchodziły swoje 200- lecie. Nazwa Druskininkai pochodzi od nazwy fachu człowieka zajmującego się warzeniem soli i mieszkającym przy źródłach solnych. Sól po litewsku to druska. Strzelczanie bardzo chętnie jeżdżą do tego pięknego miasteczka. Pierwsze kontakty zostały nawiązane przez takich właśnie ludzi, którzy pokochali tę uzdrowiskową miejscowość i jej miłych mieszkańców. Formy i przykłady współpracy partnerskiej z miastem Druskininkai (Litwa), Soest (Niemcy) od 1996 roku do 2000 roku ilustruje tabela nr 6. Tabela 3 Najważniejsze formy współpracy partnerskiej od nawiązania kontaktów z Druskininkai DATA/ CHARAKTER PRZEDSIĘWZIĘCIA MIEJSCE EFEKTY WSPÓŁPRACY r. Druskininkai r. Strzelce Opolskie Nawiązanie kontaktów z Druskininkai. Spotkanie z przedstawicielami Związku Polaków na Litwie. REALIZACJA PROJEKTU HISTORYCZNEGO POD HASŁEM STARA I NOWA OJCZYZNA. Wizyta mieszkańców Soest i Druskininaki z okazji 50-lecia Liceum Ogólnokształcącego w Strzelcach Opolskich. 31

32 r. Druskininkai r. Soest r. Strzelce Op r. Strzelce Opolskie r. Gdańsk r. Soest/Visy r. Soest r. Druskininkai r. Druskininkai r. Strzelce Op r. Strzelce Op r. Druskininkai r. Soest Wyjazd czteroosobowej delegacji do litewskiego miasta Druskininkai Bezpośrednia wymiana informacji nt. miast. Nawiązanie współpracy. SEMINARIUM W SOEST SAMORZĄDNOŚĆ W PRAKTYCE Udział strzeleckich radnych i delegacji Senatu RP m.in. Marszałka Senatu. REALIZACJA PROJEKTU STARA I NOWA OJCZYZNA Wspólne młodzieżowe przeprowadzenie wywiadów, poszukiwanie świadków i dokumentów dotyczących wysiedleń i przesiedleń. Udział delegacji z Litwy (Druskininkai) w obchodach 50-lecia Cechu Rzemiosł Różnych w Strzelcach Opolskich. Nawiązanie kontaktów pomiędzy rzemieślnikami Strzelec Opolskich i Druskininkai. XVII MIĘDZYNARODOWE DNI HANZY W GDAŃSKU HANZA INWESTUJE W HANZĘ udział przedstawicieli Strzelec Op. i Soest. Międzynarodowy projekt środowiskowy ŚRODOWISKO NIE ZNA GRANIC. Badania i aktywne prace w zakresie ochrony środowiska. REALIZACJA PROJEKTU STARA I NOWA OJCZYZNA. Kontynuacja prac z młodzieżą Convos nad w/w projektem historycznym. Wizyta przedstawicieli Rady Miejskiej i Zarządu w Druskininkai. Zapoznanie się ze sprawami gospodarki komunalnej Druskininkai. PODPISANIE DEKLARACJI WOLI BUDOWANIA WZAJEMNYCH STOSUNKÓW MIĘDZY MIASTAMI DRUSKININKAI I STRZELCAMI Wizyta grupy przedstawicieli Oświaty z miasta Druskininkai w Strzelcach Opolskich - wymiana doświadczeń. POLSKO-LITEWSKIE FORUM SAMORZĄDOWE. Konferencja otwierająca i zamykająca w Warszawie. Wizyta partnerów z Druskininkai (Litwa) w Strzelcach Opolskich. Rewizyta w Druskininkai przedstawicieli Gminnego Zarządu Oświaty i Wychowania w Strzelcach Op. Zapoznanie z systemem zarządzania i finansowania oświaty. Nawiązanie ścisłych kontaktów między szkołami. WSPÓŁPRACA GRUPY TEATRALNEJ STRZELECKIEGO LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO z SOEST. Przygotowania wspólnego przedstawienia teatralnego z okazji Dni Hanzeatyckich w Visby r. Publikacja książki STARA NOWA OJCZYZNA opracowanej przez młodzież z LO w Strzelcach Opolskich oraz młodzież z Conrad-Von- Soest Gymnasium. Udokumentowanie dotychczasowych prac r. Strzelce Opolskie r. Druskininkai r. Visy Szwecja r. Visby Szwecja r. Strzelce Opolskie DNI PARTNERSTWA POLSKO-NIEMIECKIEGO W OPOLU udział w konferencji Partnerstwo Polsko-Niemieckie przedstawicieli Soest i Strzelec Opolskich wspólna prezentacja partnerstwa. Święto Druskiennickiego Uzdrowiska wymiana kulturalna i samorządowa. PRZYJĘCIE STRZELEC OPOLSKICH DO NOWEJ HANZY UDZIAŁ PRZEDSTAWICIELI STRZELEC OP. I SOEST W XVIII MIĘDZYNARO- DOWYCH DNIACH NOWEJ HANZY W VISBY (SZWECJA) UDZIAŁ MŁODZIEŻY STRZELEC OPOLSKICH I SOEST W XVIII DNIACH NOWEJ HANZY W VISBY r. (na pokładzie Fryderyka Chopina ) podpisanie przez delegatów miast partnerskich deklaracji zgłaszającej akces wspierania inicjatyw zbliżania młodzieży Europy poprzez organizowanie co roku projektów młodzieżowych. Rewizyta Rady Miejskiej z Druskininkai w Strzelcach Opolskich. Zapoznanie się z systemem samorządowym, finansami komunalnymi i ich zarządzaniem oraz sposobem konstruowania planów miejskich r. Soest Udział młodzieży w kongresie Lernstadt Demokratie w Soest. Prezentacja wspólnej publikacji Stara, nowa Ojczyzna r. Strzelce Op. Wakacyjna wymiana młodzieży z Druskininkai w Strzelcach Opolskich. Nawiązanie kontaktów z młodzieżą szkół strzeleckich r. Wymiana młodzieży w Druskininkai. Zacieśnienie wcześniej 59 Stara Nowa Ojczyzna, opracowanie uczniów LO im. Władysława Broniewskiego w Strzelcach Opolskich oraz Gimnazjum Conrad-von-Soest, Strzelce Opolskie/Soest

33 Druskininkai r. Strzelce Op r. Kampen r. Strzelce Opolskie r. Strzelce Opolskie r. Druskininkai r. Strzelce Op r. Strzelce Opolskie r. Strzelce Op r. Soest r Wuppertal r. Strzelce Op r. Soest r. Soest r. Kampen r. Zwolle r. Zwolle r. Sarospatak Węgry r. Druskininkai r. Druskininkai nawiązanych kontaktów, aktywny wypoczynek poprzez sport. Wizyta w Strzelcach Opolskich oświatowców z Druskininkai. Wypracowanie form dalszej współpracy pomiędzy nauczycielami obu miast. PROJEKT MŁODZIEŻOWY NADMIAR WODY Visby-Szwecja, Kampen-Holandia, Soest-Niemcy, Sarospatak-Węgry, Papa-Węgry STAŻ SZKOLENIOWY MŁODZIEŻY Z SOEST na temat przemysłu i współpracy gospodarczej pomiędzy Polską i Niemcami. Robocze spotkanie z przedstawicielami miasta Druskininkai (Litwa) w sprawie wspólnych przedsięwzięć na lata Udział dwóch zespołów artystycznych: z PSP NR 7 w Strzelcach Opolskich oraz z Kadłuba w uroczystości Dni Druskininkai. Dni Ziemi Strzeleckiej. Udział delegacji i zespołów artystycznych z Soest i Druskininnkai. Nawiązanie współpracy trójstronnej. MIĘDZYNARODOWY OBÓZ MŁODZIEŻOWY W RAMACH PROJEKTU MŁODZIEŻOWEGO OD TOLERANCJI DO WSPÓŁPRACY POMIĘDZY STRZELCAMI OPOLSKIMI, SOEST I DRUSKININKAI. MIĘDZYNARODOWY PLENER MALARSKI. Nawiązanie współpracy trójstronnej pomiędzy malarzami z Polski, Niemiec i Litwy. EUROPEJSKIE SPOTKANIE SENIORÓW W SOEST w ramach powołanego przez ONZ "Międzynarodowego Roku Seniorów". MIĘDZYNARODOWY PROJEKT MŁODZIEŻOWY WODA W NADMIARZE - omówienie gotowych opracowań środowiskowych. PROJEKT EUROPA BEZ GRANIC INTERNET MIĘDZYNARODOWE SPOTKANIE MŁODZIEŻY SOEST-STRZELCE. MIĘDZYNARODOWE SPOTKANIE MŁODZIEZY, PROJEKT: INTERNET BEZ GRANIC, MŁODZIEŻ DLA EUROPY PRACE KLUBU MŁODYCH DZIENNIKARZY MIĘDZYNARODOWY PROGRAM EDUKACYJNY THE INTERNET YOUTH NEWS. SPOTKANIE UCZNIÓW Z SOEST (NIEMCY), SARODPATAK (WĘGRY) I STRZELEC OPOLSKICH W SOEST. GOTOWANIE BEZ GRANIC. Rewizyta uczniów z Zespołu Szkół Specjalnych ze Strzelec Op. w Bodelschwingschule (Szkoła Specjalna z Zespołem Down'a) w Soest. PROJEKT WODA W NADMIARZE? ZAGOSPODAROWANIE WODY INGERENCJE-SKUTKI KROKI ZARADCZE ( WATER IN ABUNDANCE SOEST (D), KAMPEN (NL), SÁROSPATAK (H), VISBY (S), STRZELEC OPOLSKICH. PRZYGOTOWANIE PRZEZ UCZNIÓW STRZELEC OPOLSKICH OPRACOWANIA GOSPODARKA WODNA ZASOBAMI WODNYMI W GMINIE STRZELCE OPOLSKIE 60. Opracowanie wyników badań w trakcie podróży statkiem, przygotowanie etiudy teatralnej Prezentacja całego projektu młodzieżowego w ramach Dni Hanzeatyckich Doprowadzenie młodzieży z całej Europy do owocnej przyszłościowoorientacyjnej współpracy w dziedzinie najważniejszych problemów ludzkości i stworzenie jej możliwości poznawania regionalnych kultur. MIĘDZYNARODOWY PROGRAM EDUKACYJNY The Internet Youth News. Praca uczniów z Soest (Niemcy), Sarospatak (Węgry) oraz Strzelec Opolskich w Sarospatak. Promocja gmin za pomocą stron internetowych, wymiana informacji o historii, kulturze i tradycjach. Święto Uzdrowiska Druskininkai udział strzeleckiej delegacji. Współpraca kulturalna MIĘDZYNARODOWY OBÓZ MŁODZIEŻOWY SAMORZĄDNOŚĆ MŁODZIEŻY W JEDNOCZĄCEJ SIĘ EUROPIE W RAMACH PROGRAMU MŁODZIEŻ SOEST - DRUSKININKAI - STRZELCE OP. 60 Ulrich Dellbrügger Jochen Grade: Diplomaten in Gummistiefeln: Dokumentation anlässlich der Verleihung des Westfälischen Friedenspreises 2000, Soest 2000 r., s

34 r. Hannover Soest r. Strzelce Op Solingen Gdynia Soest Toruń Drezno r. Strzelce Opolskie REALIZACJA PROGRAMU MŁODE DROGI W EUROPIE. WYRÓŻNIENIE DZIECI Z ZESPOŁU SZKÓŁ SPECJALNYCH ZE STRZELEC OPOLSKICH NA EXPO 2000 DO HANNOVERU Warsztaty z udziałem oświatowców z Druskininkai Jak korzystać z programów pomocowych Unii Europejskiej w Strzelcach Opolskich. SEMINARIA I WARSZTATY W SOLINGEN PRAWA CZŁOWIEKA W EUROPIE. KONTYNUACJA MIĘDZYNARODOWYCH PROJEKTÓW EDUKACYJNYCH W RAMACH PROGRAMU BEZ GRANIC (polsko-niemiecka młodzieżowa gazeta GLOBALIZACJA ZMIANY WE WSPÓŁCZESNEJ EUROPIE I ŚWIECIE KSENOFOBIA, RASIZM I PRZEMOC W EUROPIE SEMINARIUM I WARSZTATY W TORUNIU W RAMACH PROGRAMU BEZ GRANIC SEMINARIUM I WARSZTATY W DREŹNIE Turystyka w Polsce i Niemczech PODPISANIE UMOWY PARTNERSKIEJ MIĘDZY PUBLICZNYM GIMNAZJUM NR 2 A GIMNAZJUM W BLANKENHAIM DOTYCZĄCEJ WYMIANY MŁODZIEŻY I DOŚWIADCZEŃ r r. PODPISANIE UMOWY PARTNERSKIEJ POMIĘDZY Soest GIMNAZJUM NR 2 W STRZELCACH OP. A GESAMTSCHULE SOEST źródło: opracowanie własne na podstawie materiałów Gminy Strzelce Opolskie Analizując najważniejsze projekty umieszczone w tabeli nr 6 od nawiązania kontaktów partnerskich z miastem Druskininkai nie trudno zauważyć jak intensywnie rozwijała się współpraca trójstronna Gminy Strzelce Opolskie, a przede wszystkim pomiędzy młodzieżą i oświatowcami. Już w maju 1996 r. podczas realizacji projektu historycznego Stara i nowa ojczyzna w Strzelcach Opolskich zapoznały się delegacje oświatowców z Soest i Druskininkai. Wstęp do książki Stara i nowa Ojczyzna napisali burmistrzowie obu miast, słowa te warto zacytować: Nauczyciele i uczniowie zabrali się z odwagą do trudnego tematu i osiągnęli mistrzowskie wyniki. W związku z tym składamy im gratulację. Pokazali, jak otwarcie i intensywnie rozwinęły się stosunki pomiędzy naszymi dwoma miastami w ciągu niecałych 10-ciu lat. Chcemy w dalszym ciągu pracować dla urzeczywistnienia wspólnej spokojnej Europy na szczeblu miast tam, gdzie żyją ludzie 61. Współpraca partnerska polsko - litewska przebiega na wielu płaszczyznach. Uczestniczą w niej różne środowiska, między innymi: samorządowcy, nauczyciele, uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych artyści (malarze, rzeźbiarze), amatorzy życia kulturalnego i przedsiębiorcy. Współpraca partnerska to nie tylko wspólnie realizowane projekty szkolne 61 Stara Nowa Ojczyzna, opracowanie uczniów LO im. Władysława Broniewskiego w Strzelcach Opolskich oraz Gimnazjum Conrad-von-Soest, Strzelce Opolskie/Soest 1997 Wstęp do książki Stara Nowa Ojczyzna Burmistrz Soest i Burmistrz Strzelec Opolskich, s

35 i wymiana uczniów szkół współpracujących. To również spotkania z przedstawicielami miast w dziedzinie gospodarki (np. gospodarka wodnościekowa), oświaty (placówki oświatowo wychowawcze), opieki zdrowotnej (szpitale) września 1997 r. Gmina Strzelce Opolskie podpisała z Druskininkai (Litwa) Deklarację Woli Budowania Wzajemnych Stosunków Między Miastami w zakresie: kultury, nauki, oświaty, sportu i turystyki, ochrony środowiska, wymiany doświadczeń z zakresu spraw komunalnych, popierania wzajemnych wizyt związków, organizacji (szczególnie młodzieżowych) 63. Podpisanie umowy stało się zalążkiem nawiązania współpracy w formach i dziedzinach zapisanych w umowie (str. 139). To m.in. kontakty pomiędzy rzemieślnikami, przedstawicielami oświaty (ustalenie warunków i terminów spotkań wymiany młodzieży), udział przedstawicieli Gminy i Rady Miejskiej w jednostkach samorządowych (zapoznanie się z systemem samorządowym i finansami komunalnymi i ich zarządzeniem), nawiązanie kontaktów z młodzieżą szkół i poznanie kultury państw w czasie pobytu w ramach wymiany młodzieży, udział zespołów artystycznych w obchodach Świeta Uzdrowiska Druskininkai i Dniach Ziemi Strzeleckiej, wymiana doświadczeń w różnorodnych dziedzinach; pomiędzy przedsiębiorcami, artystami, nauczycielami. W 1998 roku ustalono warunki wymiany młodzieży ze szkół miast partnerskich Druskininkai i Strzelce Opolskie 64. Już w lipcu 1999 r. odbyła się pierwsza trójstronna wymiana młodzieży w Strzelcach Opolskich Od tolerancji do współpracy, w której uczestniczyli młodzi ludzie z Soest, Druskininkai i Strzelec Opolskich. Był to początek wymiany wakacyjnej młodzieży, który trwa do dziś, ale poszerzony o kolejnych partnerów zagranicznych. W dniach od 06 do 09 kwietnia 2000 r. spotkali się partnerzy z Litwy, Niemiec i Polski. Efektem tego spotkania było podpisanie przez Vitautasa Gintutisa, Helmuta Albersa i Józefa Kampę Umowy o kontynuacji programu edukacyjnego MŁODZIEŻ DLA EUROPY w 2000 r. przez miasta 62 Opracowanie własne na podstawie materiałów Gminy Strzelce Opolskie. 63 Deklaracja woli budowania wzajemnych stosunków między miastami Druskininkai na Litwie i Strzelcami Opolskimi (Załącznik dokument nr 4, str. 139). 64 Opracowanie własne na podstawie dokumentów GZOiW. 35

36 partnerskie Druskininkai, Soest i Strzelce Opolskie. Myślą przewodnią obozu w Druskininkai była Samorządność młodzieży w jednoczącej się Europie. Międzynarodowy obóz młodzieżowy odbył się w dniach od 03 do 17 lipca 2000 roku 65. Projekt był dofinansowany przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji Program Młodzież. Również kolejny projekt młodzieżowy otrzymał takie dofinansowanie, którego organizatorem było miasto Soest. W dniach od 07 do 21 lipca 2001 r. zrealizowano projekt Ksenofobia, rasizm i przemoc w Europie (Tabela nr 7). Dnia 22 lipca 2001 r. odbyło się w Strzelcach Opolskich seminarium podsumowujące trzyletni program wymiany młodzieży miast partnerskich 66. Młodzież jednoznacznie deklarowała, że nie uznają projektu za zakończony, że kontakty między sobą będą podtrzymywać 67. I tak powstawały kolejne projekty trójstronne z udziałem młodzieży: Obóz młodzieżowy w ramach projektu Komisji Europejskiej Młodzież w Druskininkai, r. Śląsk w Europie, Europa na Śląsku w Strzelcach Opolskich, r., Spotkać się i zrozumieć w Soest, 24, r. Trójstronne projekty Druskininkai - Strzelce Opolskie Soest przerodziły się w projekty wielostronne, w których uczestniczyły także miasta partnerskie Soest: Visy - Szwecja, Kampen - Holandia, Soest - Niemcy, Sarospatak - Węgry 68. W 2001 r. do współpracy partnerskiej dołączyli gimnazjaliści z Blankenhaim i Soest r. umowę o partnerskie podpisało Publiczne Gimnazjum Nr 2 w Strzelcach Opolskich z Gimnazjum w Blankenhaim, a r. z Gesamtschule Soest. 2.3 Nawiązanie współpracy z Tyśmienicą i Holicami Inicjatorem współpracy samorządów Strzelce Opolskie i Tyśmienica był mieszkaniec gminy, do niedawna Iwano-Frankiwska Walentyn Burdeinyj, 65 Nowa Trybuna Opolska, , Druskienniki Strzelce Opolskie, KRIS. 66 Strzelec Opolski, lipca 2001, Nr 29 (115) Europa nie ma barier /a/ 67 Tamże, cytat. 68 Opracowanie własne na podstawie materiałów Gminy Strzelce Opolskie. 36

37 dzięki któremu do Strzelec Opolskich przybyła po raz pierwszy ukraińska delegacja. Współpraca Gminy Strzelce Opolskie z Rejonem Tyśmienica na Ukrainie została zapoczątkowana od zwykłych ludzkich kontaktów podczas obchodów Dni Ziemi Strzeleckiej w 2001 roku. Wizytę w Strzelcach Opolskich złożyli wówczas przedstawiciele władz samorządowych Tyśmienicy 69. Podczas swojej pierwszej wizyty, goście zapoznali się z funkcjonowaniem samorządu strzeleckiego, ale przede wszystkim zainteresowani byli nawiązaniem współpracy gospodarczej pomiędzy przedsiębiorcami z terenu gminy Strzelce Opolskie i rejonu Tyśmienica. Uczestniczyli także w Forum Gospodarczym, które towarzyszyło obchodom Dni Ziemi Strzeleckiej. Zwiedzili w tym czasie także kilka przedsiębiorstw na terenie Gminy Strzelce Opolskie. Zamierzenia dotyczące współpracy gospodarczej zostały osiągnięte, ponieważ od tego czasu rozwija się ona intensywnie. W dniach października 2001 r. gościła w Strzelcach Opolskich sześcioosobowa delegacja przedstawicieli władz administracji Tyśmienicy oraz przedsiębiorców, która zwiedzała strzeleckie przedsiębiorstwa oraz wzięła udział w seminarium nt. warunków współpracy gospodarczej z Ukrainą. Strzeleccy przedsiębiorcy przebywali w dniach od 4 do 8 grudnia 2001 r. z misją gospodarczą w obwodzie Ivano-Frankowskim 70. Wynikiem zapoczątkowanych kontaktów jest trwająca współpraca gospodarcza przedsiębiorców z terenu powiatu strzeleckiego z przedsiębiorcami z Ukrainy. Przyjrzyjmy się tabeli nr 7 jak rozwijała się współpraca do momentu podpisania umowy z Tyśmienicą. Tabela 4 Najważniejsze formy współpracy partnerska od nawiązania współpracy z Tyśmienicą DATA/ CHARAKTER PRZEDSIĘWZIĘCIA MIEJSCE EFEKTY WSPÓŁPRACY r. Strzelce Opolskie r. Soest Nawiązanie współpracy Z Tyśmienicą. Dni Ziemi Strzeleckiej - udział delegacji z Soest, Druskininkai, Tyśmienicy, Schmölln, Herzberg Seminarium nt. współpracy gospodarczej. Wystawa malarzy In Transit. MIĘDZYNARODOWY OBÓZ WAKACYJNY (Strzelce Opolskie, Soest, Druskininkai) kontynuacja 3-letniego programu wymiany w ramach programu Młodzież Ksenofobia, rasizm i przemoc w Europie 69 Opracowanie własne na podstawie dokumentów archiwalnych Gminy Strzelce Opolskie. 70 Opracowanie własne na podstawie dokumentów Gminy Strzelce Opolskie. 37

38 r. Strzelce Op r. Tyśmienica r. Strzelce Op r. Druskininkai Tyśmienica Tyśmienica Borowice r. Strzelce Op r. Druskininkai Strzelce Opolskie r. Druskininkai r. Błotnica Strzelecka r. Tyśmienica r. Poznań r. Strzelce Opolskie r. Strzelce Op r. Tyśmienica r. Wrocław r. Strzelce Op r. Münster MIĘDZYNARODOWY PLENER RZEŹBIARSKI Błotnica Strzelecka 2001 udział w plenerze rzeźbiarzy z Druskininkai (Litwa). UDZIAŁ STRZELECKIEJ DELEGACJI W OBCHODACH ŚWIĘTA 10-LECIA NIEPODLEGŁOŚCI UKRAINY W TYŚMIENICY Seminarium w Strzelcach Opolskich: Warunki współpracy gospodarczej z Ukrainą z udziałem polskich i ukraińskich przedsiębiorców. Seminarium podsumowujące trzyletni program wymiany młodzieży Młodzież dla Europy z miast partnerskich w Druskininkai. Narada-seminarium przedsiębiorców na Ukrainie w Tyśmienicy. Nawiązanie kontaktów gospodarczych pomiędzy przedsiębiorcami gminy. Misja gospodarcza strzeleckich przedsiębiorców na Ukrainę. Zapoznanie się z rynkiem ukraińskim, wymogami prawa dot. eksportu polskich towarów i uruchamiania na Ukrainie firm z kapitałem polskim. Seminarium w ramach programu edukacyjnego Bez granic pt.: Tożsamość regionalna w Europie na przykładzie Śląska Konferencje z udziałem przedstawicieli samorządu z Tyśmienicy (Ukraina) w Strzelcach Opolskich nt. zadania gminy w zakresie oświaty. Międzynarodowy projekt młodzieżowy Moja szkoła w UE. Wizyta delegacji Publicznego Gimnazjum Nr 1 w Strzelcach Opolskich w Szkole Średniej Nr 4 Druskininkai. Seminarium Unia Europejska wspólnota interesów wspólnota wartości z udziałem parlamentarzystów i delegacji zagranicznych: Soest, Tyśmienica, Druskininkai, Altenburg. Międzynarodowy obóz młodzieżowy Strzelce Opolskie Druskininkai Soest w ramach projektu Komisji Europejskiej Młodzież. Spotkanie pod hasłem Sztuka bez granic. Międzynarodowy plener rzeźbiarsko-malarski z udziałem artystów amatorów z polski oraz miast partnerskich Soest i Tyśmienicy. Warsztaty dla malarzy amatorów: Architektura Strzelec Opolskich. Dzień Niepodległości Ukrainy. Udział w obchodach narodowego święta Ukrainy w Tyśmienicy przedstawicieli samorządu Strzelec Opolskich oraz zespołu folklorystycznego Na Chwila. Prezentacja kultury śląskiej na estradzie w Tyśmienicy r. podpisanie pierwszej części umowy partnerskiej pomiędzy samorządami Gminy Strzelce Opolskie i Rejonu Tyśmienica. Seminarium w ramach projektu edukacyjnego Bez granic Bohater narodowy. Przedstawienie przez młodzież bohaterów narodowych poszczególnych krajów zarówno historycznych, jak i literackich r. - PODPISANIE UMOWY PARTNERSKIEJ O PRZYJAŹNI POMIĘDZY REJONEM TYŚMIENICA NA UKRAINIE I GMINĄ STRZELCE OPOLSKIE r. podpisanie umowy partnerskiej pomiędzy Liceum Ogólnokształcącym w Strzelcach Opolskich, a Liceum Convos Soest. Ustalenie kierunków dalszej współpracy i projektów młodzieżowych. Udział delegacji Strzelec Opolskich w polsko-ukraińskim seminarium nt. struktury samorządów w Polsce i na Ukrainie w Ivano-Frankiwsku. Udział absolwentów strzeleckich gimnazjów w warsztatach dziennikarskich Jak zostać dziennikarzem w ramach polsko-niemieckiego projektu edukacyjnego Bez Granic. Wizyta delegacji rolników oraz Przewodniczącego Administracji Państwowej Rejonu Tyśmienica w Strzelcach Opolskich. Warsztaty dla uczestników projektu edukacyjnego polsko-niemieckiego czasopisma młodzieżowego Bez granic. Drugie spotkanie w ramach projektu Europa Unia Europejska historia i perspektywy integracji. 38

39 r. Sucha Strzelce Opolskie r. Strzelce Opolskie r. Strzelce Op r. Strzelce Opolskie r. Strzelce Opolskie r. Błotnica Strzelecka r. Strzelce Opolskie r. Soest r. Borowice r. Strzelce Op r. Błotnica Strzelecka r. Strzelce Opolskie r. Soest r. Błotnica Strzelecka r. Tyśmienica r. Esterwerda r. Strzelce Opolskie r. Jarnołtówek r. Strzelce Op r. Berlin r. Strzelce Op r. podpisanie umowy o współpracy i partnerstwie pomiędzy Grupą Meckingsen (Soest) a jednostką OSP z Suchej. Udział 22- osobowej delegacji Straży Pożarnej Soest grupy Meckingsen oraz przedstawicieli Rady Parafialnej z Soest w Miejsko-Gminnych obchodach Dnia Strażaka, 75-leciu OSP Szymiszowie. Seminarium w ramach programu wymiany szkolne Polsko Niemieckiej Wymiany Młodzieży. nt. Młodzież w Europie zorganizowane przez Publiczne Gimnazjum Nr 1 w Strzelcach Opolskich z udziałem delegacji szkół partnerskich z Druskininkai i Remlingen. DNI ZIEMI STRZELECKIEJ z udziałem delegacji i zespołów muzycznych partnerskich. Wernisaż wystawy plastycznej: W kręgu sztuki europejskiej, seminarium W poszukiwaniu nowego modelu europejskiego. Mała olimpiada europejska - projekt młodzieżowy wymiany młodych sportowców z miast partnerskich w Strzelcach Opolskich: Strzelce Opolskie Soest Druskininkai -Tyśmienica. Realizacja projektu wymiany młodzieży z miast partnerskich Strzelec Opolskich, Druskininkai, Soest: Śląsk w Europie, Europa na Śląsku. Historia integracji europejskiej, polityka edukacyjna Unii Europejskiej. Plener malarski w Błotnicy Strzeleckiej z udziałem artystów z miast partnerskich Soest, Tyśmienica. Rozwijanie umiejętności stosowania nowych technik przy tworzeniu prac o tematyce związanej ze Strzelcami. Udział delegacji Rejonu Tyśmienica w Dożynkach Gminnych w Kadłubie i Warmątowicach. Praktyczne poznanie osiągnięć w hodowli i produkcji roślinnej na terenie gminy Strzelce Opolskie. Seminarium Bez granic. Temat: Młodzież, kultura młodzieżowa, spędzanie wolnego czasu. Projekt Bez granic. Temat: Tradycje Świąt Bożego Narodzenia w dobie globalizacji i integracji tradycje rodzinne w XXI wieku. DNI ZIEMI STRZELECKIEJ, w których uczestniczyły delegacje i zespoły artystyczne z miast partnerskich (Soest, Druskininkai, Tyśmienica). MIĘDZYNARODOWY PLENER MALARSKI pt.: Architektura Ziemi Strzeleckiej. Udział malarzy z miast partnerskich (Tyśmienicy i Soest). Wizyta delegacji z Tyśmienicy w Strzelcach Opolskich. Seminarium nt. gospodarki odpadami (odbiór i utylizacja śmieci) i gospodarki wodnokanalizacyjnej. Realizacja projektu wakacyjnego wymiany młodzieży z miast partnerskich Spotykać się i zrozumieć się w ramach programu Komisji Europejskiej Młodzież w Soest. MIĘDZYNARODOWY PLENER RZEŹBIARSKI. Udział w plenerze rzeźbiarzy z miast partnerskich. Temat: Kultura narodów w kamieniu. Na czterech ścianach ogromnego piaskowca powstało dzieło rzeźbiarzy z miast partnerskich symbolizujące przyjaźń. UDZIAŁ PRZEDSTAWICIELI SAMORZĄDU ORAZ ZESPOŁU ARTYSTYCZNEGO W UROCZYSTYCH OBCHODACH ŚWIĘTA NIEPODLEGŁOŚCI UKRAINY (TYŚMIENICA). MIĘDZYNARODOWY MITYNG LEKKOATLETYCZNY DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W ELSTERWERDA NIEMCY. Wizyta mieszkańców Bandery (USA) w Strzelcach Opolskich. Seminarium nt.: Osadnictwo śląskie w Teksasie rozwój tradycji. Partnerskie porozumienie pomiędzy Miastem Bandera a Gminą Strzelce Opolskie. Warsztaty Ja reżyser, ja aktor w ramach polsko niemieckiego projektu Bez granic Wigilijna kolacja bezgranicznych OGÓLNOPOLSKI BIEG SYLWESTROWY. Udział w biegu zawodników z Soest, Tyśmienicy i Druskininkai w ramach współpracy partnerskiej. Warsztaty dziennikarskie - udział młodzieży z 5-ciu niemieckich oraz 5-ciu polskich miast w ramach projektu edukacyjnego Bez granic. Współpraca parafii Soest - Strzelce Opolskie - rewizyta Rady Parafialnej Soest w parafii św. Wawrzyńca w Strzelcach Opolskich. 39

40 r. Soest r. Druskininkai r. Strzelce Opolskie r. Druskininkai r. Ostseeküste r. Morsko Międzynarodowe spotkanie wszystkich miast partnerskich Soest 10-lecie podpisania umów partnerskich - Dni Żyznej Niziny Bördetag w Soest. Występu strzeleckiego zespołu Viva la Musica. Kontynuacja projektu Muzyka i kultura w ramach programu Kom. UE Comenius Sokrates. Wyjazd do Druskininkai na Litwie w celu podsumowania dotychczasowych wspólnych działań uczestników projektu. PROJEKT STRZELCE OPOLSKIE SOEST WZOREM PARTNERSTWA I PRZYJAŹNI POLSKO NIEMIECKIEJ 10-lecie podpisania umowy partnerskiej pomiędzy Strzelcami Opolskimi i Soest podczas Dni Ziemi Strzeleckiej. "Mała Olimpiada Sportowa" - spotkanie młodych sportowców ze Strzelec Opolskich i Druskiennik. Zawody w piłce siatkowej i koszykówce. Udział młodzieży w warsztatach w ramach polsko-niemieckiego projektu edukacyjnego Bez granic. Praca młodzieży z 5-ciu niemieckich oraz 5-ciu polskich miast powstanie nowych stron gazetki internetowej. Wakacyjna wymiana młodzieży z miast partnerskich: Strzelce Opolskie, Soest, Kampen i Druskienniki w ramach projektu Legendy średniowiecznej Europy podobieństwa czy różnice r. Międzynarodowy Plener Rzeźbiarsko-Fotograficzny Strzelce Strzelce Op. Opolskie w oczach miast partnerskich. źródło: opracowanie własne na podstawie materiałów Gminy Strzelce Opolskie Analizując tabelę nr 7 zauważymy, że współpraca z Ukrainą do 2005 r. to głównie kontakty pomiędzy przedsiębiorcami (np. przemysł lekki, drzewny, budownictwo) i wymiana kulturalna. Od 2001 roku do kalendarium kontaktów pomiędzy Strzelcami Opolskimi i Tyśmienicą wpisał się udział delegacji i zespołu muzycznego z gminy Strzelce Opolskie w obchodach święta Niepodległości Ukrainy, a w Dniach Ziemi Strzeleckiej udział miast partnerskich. Każdego roku podczas obchodów Dni Ziemi Strzeleckiej odbywają się występy zespołów z Tyśmienicy, natomiast zespoły z gminy Strzelce Opolskie prezentują się na estradach w Tyśmienicy podczas obchodów Święta Niepodległości Ukrainy. 40

41 Fotografia 5 Zespół muzyczny z Tyśmienicy i Soest podczas Dni Ziemi Strzeleckiej r., źródło: fotografia Hans-Georg Sanke redaktor Westfalenpost z Soest. W 2002 r. odbyło się w Strzeleckim Ośrodku Kultury seminarium Unia Europejska wspólnota interesów wspólnota wartości z udziałem parlamentarzystów i delegacji zagranicznych: Soest (Niemcy), Tyśmienicy (Ukraina), Druskininkai (Litwa) oraz Altenburga (Austria). 30 marca 2002 r. odbyły się na Ukrainie wybory do wszystkich szczebli władzy. Zarówno nowe władze samorządowe Tyśmienicy, jak i władze administracji państwowej Rejonu Tyśmienica, potwierdziły wolę dalszej współpracy z Gminą Strzelce Opolskie. W dniach od 10 do 14 kwietnia 2002 r. przedstawiciele nowych władz samorządowych Tyśmienicy zapoznali się z funkcjonowaniem samorządu w gminie Strzelce Opolskie r. w Tyśmienicy podpisany został I etap umowy o przyjaźni, współpracy i partnerstwie pomiędzy rejonem Tyśmienica na Ukrainie i Gminą Strzelce Opolskie. Podpisanie II etapu umowy o partnerstwie nastąpiło podczas uroczystej sesji Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich w dniu r. (str. 140 i 141) 71. Celami współpracy, które zostały zawarte w Umowie Partnerskiej jest wymiana idei i doświadczeń w dziedzinie samorządności, gospodarki komunalnej i ochrony środowiska, opieki społecznej, rozwoju 71 Opracowanie własne na podstawie Uchwały Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich w sprawie zawarcie umowy o przyjaźni, współpracy i partnerstwie pomiędzy Rejonem Tyśmienica na Ukrainie i Gmina Strzelce Opolskie (Załącznik: dokument 5, str. 140). 41

42 gospodarczego, małych i średnich przedsiębiorstw, ochrony zdrowia, kultury, oświaty, sportu i rekreacji oraz ochrony przeciwpożarowej. Obie strony są otwarte na różne formy współpracy i aktywności, które przyczyniają się do tego, że partnerstwo pomiędzy Rejonem Tyśmienica i Gmina Strzelce Opolskie będzie miało trwałe fundamenty i perspektywy rozwoju. Współpraca z Ukrainą nie jest tylko działaniami w sferze gospodarczej, ale również w sferze kulturalnej. Od 2002 r. datujemy współpracę z rzeźbiarzami i malarzami ukraińskimi, którzy pokazali swój talent podczas plenerów międzynarodowych odbywających się każdego roku w Błotnicy Strzeleckiej. Artyści chętnie wymieniają się doświadczeniami, a język nie stanowi dla nich przeszkody 72. Podczas takiego pleneru rzeźbiarze z Tyśmienicy w 2004 r. wykonali w kamieniu jedną z czterech ścian Głazu Partnerstwa. Fotografia 6 Głaz przyjaźni wykonany podczas pleneru rzeźbiarskiego w sierpniu 2004 r. w Błotnicy Strzeleckiej przez cztery miasta partnerskie: Strzelce Opolskie - Soest Druskininkai Tyśmienica, Źródło: fotografie Petry Menke-Koerner z Soest. W 2005 r. międzynarodowych plenerach malarsko-rzeźbiarskich w Błotnicy Strzeleckiej, brali udział artyści z Ivano-Frankowska, którzy zaprezentowali swoje umiejętności z dziedziny malarstwa, rzeźby 72 Opracowanie własne na podstawie udziału własnego w plenerach, jako opiekuna gości zagranicznych. 42

43 i fotografiki. Niezapomniane wrażenie wywarła na mieszkańcach Strzelec Opolskich wystawa fotograficzna prac członków Klubu Fotograficznego Kolumb, jaką przygotowali na otwarcie i zakończenie pleneru 73. Współpracę poszerzono w 2003 r. o kontakty z ukraińskimi rolnikami, których zapoznano z osiągnięciami w hodowli i produkcji roślinnej na terenie gminy Strzelce Opolskie. Bardzo ważnym wydarzeniem była Mała olimpiada europejska - projekt młodzieżowy wymiany sportowców z miast partnerskich w Strzelcach Opolskich w 2003 r. z udziałem Soest, Druskininkai i Tyśmienicą. W grudniu 2004 r. sportowcy ukraińscy, niemieccy, litewscy współzawodniczyli w Ogólnopolskim Biegu Sylwestrowym. Do Strzelec Opolskich zaproszono także przyjaciół z Tyśmienicy na seminarium nt. gospodarki odpadami (odbiór i utylizacja śmieci) i gospodarki wodno - kanalizacyjnej. Niestety do 2005 roku młodzież szkolna z Tyśmienicy rzadko brała udział we współpracy partnerskiej. Nie sposób jednak nie zauważyć w tabeli nr 7, jak rozwija się współpraca młodzieżowa pomiędzy miastami partnerskimi Strzelec Opolskich zwłaszcza z Soest i Druskininkai. Kontakty z Rejonem Tyśmienica przebiegają obecnie na bardzo wielu płaszczyznach, między innymi gospodarczej, samorządowej, oświatowej, kulturalnej i sportowej 74. Tabela nr 7 przedstawia wszystkie najważniejsze kontakty nie tylko z Tyśmienicą. Nie można nie wspomnieć w tym momencie o zawarciu porozumienia o współpracy pomiędzy Miastem Bandera a Gminą Strzelce Opolskie w dniu r. oraz o podpisaniu umowy partnerskiej pomiędzy strażakami OSP z Suchej (gmina Strzelce Opolskie) i Grupą Meckinsen (Soest) w dniu r. Od 2003 r. współpracują regularnie także rady parafialne Soest Strzelce Opolskie o czym możemy się przekonać analizując kolejne tabele z najważniejszych inicjatyw gminnych. 73 Międzynarodowy Plener Malarsko Rzeźbiarki, Błotnica 2006: Katalog wystawy poplenerowej, Urząd Miejski w Strzelcach Opolskich Opracowanie własne na podstawie własnych doświadczeń zawodowych i materiałów Gminy Strzelce Opolskie. 43

44 Droga do partnerstwa z Holicami (Republika Czeska) Z dniem 1 maja 2004 r. Rzeczpospolita Polska i Republika Czeska, jako pełnoprawni członkowie Unii Europejskiej stanęły przed historyczną szansą szansą rozwoju gospodarczego, społecznego i cywilizacyjnego. Pojawiły się również nowe perspektywy w zakresie relacji z sąsiadami, w tym niepowtarzalna szansa nadania dotychczasowym kontaktom polsko-czeskim wymiaru wszechstronnej współpracy, m.in. na płaszczyźnie samorządowej, gospodarczej, poprzez nawiązanie kontaktów między miastami i ich społecznościami. W dniu 21 grudnia 2007 r. Republika Czeska i Rzeczpospolita Polska weszły wraz z innymi państwami do Strefy Schengen. Polskie i czeskie samorządy miast i gmin wymieniają informacje i doświadczenia w ramach wykorzystywania nowych możliwości, które powstały od dnia r. Do pierwszego kontaktu pomiędzy Strzelcami Opolskimi i Holicami doszło w lipcu 2005 r. podczas wizyty strzeleckiej delegacji dowodzonej przez ówczesnego burmistrza Krzysztofa Fabianowskiego. Po raz pierwszy Gmina Strzelce Opolskie gościła delegację oficjalną Miasta Holice oraz Konsula Republiki Czeskiej Jiřego Kubíka w Strzelcach Opolskich we wrześniu 2005 r. na Dożynkach Gminnych w Kadłubie 75. Holice są siedmiotysięcznym miastem o charakterze przemysłoworolniczym, które stanowi naturalne centrum wschodniej części powiatu Pardubice. Jest położone przy głównej drodze między Hradcem Králové i Svitavami. Holice po raz pierwszy zostały wzmiankowane w roku 1336 jako część składowa ziem Chvojnovskich, należących do króla Jana Luksemburskiego. W piętnastym wieku mówi się już o miasteczku, do którego nieodzownie należy ratusz. Dwie pierwsze drewniane budowle pochłonął pożar, kamienny ratusz został wzniesiony w 1824 roku. Poprzez swój charakterystyczny wygląd na więcej niż jedno stulecie stał się dominantą rozległego rynku. Został zniszczony podczas majowych dni 1945 roku 76. Kościół św. Marcina stanowi panoramiczną dominantę miasta i należy do jego szczególnie godnych obejrzenia obiektów. Wzmianka o pierwszym 75 Sprawozdanie własne z kontaktów z partnerem czeskim dla Związku Gmin Śląska Opolskiego. 76 Miloslav Kment: Holice, Tisk Tiskarna PORS, s.r.o., Chrudim, 2006, s

45 kościele pochodzi z 1350 roku. Kamienny kościół został wzniesiony w stylu barokowym w latach Sokolovna - dom stowarzyszenia Sokół" przyciąga godnym uwagi stylem architektonicznym. Budowla w swoich początkach służyła także jako ośrodek kulturalno-społeczny, obecnie służy miejskim szkołom i klubom wyłącznie do uprawiania sportu i krzewienia kultury fizycznej 77. Od nawiązania współpracy w lipcu 2005 r. do września 2006 r. odbyło się wiele ważnych projektów pomiędzy mieszkańcami Holic i Strzelec Opolskich. Wśród najważniejszych należy wymienić: wizyta delegacji Holic i Konsula Czech w Strzelcach Opolskich w dniach od 22 do r. podczas STRZELECKICH TARGÓW WIOSENNYCH 2006 r., międzynarodowy projekt zrealizowany w dniach od 03 do r. w Strzelcach Opolskich: Przyjaźnie w Europie spotkania integracyjne i prezentacja kultury miast partnerskich podczas Dni Ziemi Strzeleckiej z udziałem miast partnerskich (Soest i Tyśmienicy) oraz delegacji oficjalnej Holic i orkiestry dętej Dechowka. obchody 650-lecia Miasta Holice i Dni Holic od 24 do r., w których wzięła udział delegacja oficjalna Gminy Strzelce Opolskie, zespół Viva la Musica i drużyna piłkarska z gminy Strzelce Opolskie, VII MIĘDZYNARODOWY PLENER MALARSKO RZEŹBIARSKI z udziałem artystów z miast partnerskich i Holic, który odbył się w dniach od 10 do r. w Błotnicy Strzeleckiej, r. Międzynarodowy turniej piłki nożnej Visegrad Cup z udziałem drużyny piłkarskiej z Holic oraz Węgier i Słowacji września 2006 r. w Holicach Starosta i Zastępca Starosty Holic oraz Burmistrz Strzelec Opolskich i Przewodniczący Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich złożyli swoje podpisy pod umową o przyjaźni, współpracy i partnerstwie pomiędzy Miastem Holice i Gminą Strzelce Opolskie. Władze obu miast zadeklarowały wymianę idei i doświadczeń, przede wszystkim w dziedzinach: samorządności, gospodarki komunalnej 77 Chladek&Tintera: Pardubicky Kraj, ACR Alfa, 2004, s Sprawozdanie własne z kontaktów z partnerem czeskim dla Związku Gmin Śląska Opolskiego. 45

46 i ochrony środowiska, opieki społecznej, rozwoju gospodarczego małych i średnich przedsiębiorstw, ochrony zdrowia, kultury, oświaty, sportu i rekreacji, ochrony przeciwpożarowej. Przedstawiciele organów wykonawczych obu samorządów przypieczętowali również zawarcie umowy poprzez złożenie swoich podpisów na tym akcie w Strzelcach Opolskich w dniu 29 września 2006 r. w obecności Konsula Republiki Czeskiej, który pomógł nawiązać kontakty z Holicami oraz Radnych Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich 79. Fotografia 7 Podpisanie umowy partnerskiej Strzelce Opolskie Holice, wrzesień 2006 r., od l. Przewodniczący Rady Miejskiej Gerhard Bartodziej, ówczesny Burmistrz Strzelec Opolskich Krzysztof Fabianowski, Starosta Holic Ladislav Effenberk, zastępca Starosty Pavel Hladik. W drugim rzędzie tłumacz i konsul Republiki Czeskiej Jiri Kupik. Źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie. Budujący jest fakt, że po wejściu naszych państw do Unii Europejskiej, współpraca pomiędzy Polską i Republiką Czeską stale się rozwija i zacieśnia 80. W tabeli nr 8 zamieszczono nie tylko najważniejsze kontakty od nawiązania współpracy z miastem Holice w 2005 r. do podpisania umowy partnerskiej w 2006, ale także najważniejsze inicjatywy przeprowadzone w latach z miastami partnerskimi Soest, Druskininkai i Banderą 79 L. Dawid: Poznaj swoje miasto partnerskie Strzelce Opolskie, Holice 2009 r., s Opracowanie własne na podstawie własnych sprawozdań ze współpracy partnerskiej. 46

47 oraz najistotniejsze międzynarodowe projekty młodzieżowe, które warto zauważyć: edukacyjny Bez granic 2, Autobus przyjaźni, Młodzież razem w Europie Przyszłość i perspektywy młodych ludzi w Europie. Tabela 5 Najważniejsze kontakty partnerskie od nawiązania współpracy do podpisania umowy z Holicami DATA/ MIEJSCE CHARAKTER PRZEDSIĘWZIĘCIA EFEKTY WSPÓŁPRACY r. Strzelce Op r. Tyśmienica r. Holice r. Borowice r. Strzelce Opolskie r. Kraków r. Strzelce Opolskie r. Strzelce r. Strzelce Opolskie r. Rozmierz r. Holice r. Soest r. Błotnica Strzelecka r. Bandera Udział mieszkańców Holic w Dożynkach Gminnych w Kadłubie. Spotkanie z konsulem Czech. Nawiązanie współpracy z Czechami. Współpraca gospodarcza z Ukrainą. Udział przedsiębiorców Gminy Strzelce Opolskie w seminarium gospodarczym w Tyśmienicy Seminarium robocze przedstawicieli samorządu i oświatowców. Seminarium robocze koordynatorów projektu Bez granic 2 (młodzieżowa gazetka internetowa). Projekt dofinansowany przez niemieckie Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Ogólnopolski Bieg Sylwestrowy - udział sportowców z miast partnerskich. Rozwój partnerstwa, współpracy i przyjaźni na bazie wspólnych zainteresowań sportowych. Seminarium robocze koordynatorów międzynarodowego projektu edukacyjnego Bez granic 2. Opracowanie programu współpracy gminy Strzelce Opolskie z Soest i Tyśmienicą. STRZELECKIE TARGI WIOSENNE 2006 r. - udział delegacji Holic i Konsula Czech w Strzelcach Opolskich. Zapoznanie gości z funkcjonowaniem Gospodarki Komunalnej w Strzelcach, omówienie możliwości współpracy gospodarczej, jak i dalszych kontaktów. Projekt Autobus przyjaźni w ramach wymiany gimnazjalistów Soest Strzelce Opolskie, dofinansowany przez Polsko Niemiecką Współpracę Młodzieży. Międzynarodowy projekt: Przyjaźnie w Europie spotkania integracyjne i prezentacja kultury miast partnerskich podczas Dni Ziemi Strzeleckiej. 750-LECIE ROZMIERZY udział delegacji z miasta partnerskiego Bandery (występy i zabawa dla mieszkańców i gości), podczas którego Amerykanie przekazali flagę swego kraju. 670-LECIE HOLIC udział delegacji oficjalnej, zespołu Viva la Musica i drużyny piłkarskiej z gminy Strzelce Opolskie. Międzynarodowy Turniej Piłkarski, promocja muzyki i kultury Śląska. MIĘDZYNARODOWA WYMIANA WAKACYJNA MŁODZIEŻY Z MIAST PARTNERSKICH W SOEST w ramach projektu Youth Together@Europe - Młodzież razem w Europie Przyszłość i perspektywy młodych ludzi w Europie. VII MIĘDZYNARODOWY PLENER MALARSKO RZEŹBIARSKI z udziałem artystów z miast partnerskich. Wykonanie oraz prezentacja prac rzeźbiarskich i malarskich dot. Strzelec Opolskich (widzianych oczami partnerów z zagranicy). Obchody 150-lecia Bandery - udział w seminarium: Osadnictwo śląskie Polaków w Teksasie rozwój tradycji, zwyczajów folkloru i kultury. 47

48 r. Tyśmienica r. 15-LECIE NIEPODLEGŁOŚCI UKRAINY udział w święcie Ukrainy delegacji oficjalnej oraz młodzieżowego zespołu rockowego ze Strzelec Opolskich. Prezentacja polskiej kultury i zapoznanie się z kulturą Ukrainy. PODPISANIE UMOWY PARTNERSKIEJ W HOLICACH dot. przyjaźni i współpracy pomiędzy Miastem Holice w Czechach i Strzelcami Op. Deklaracja Władz obu miast o wymianie idei i doświadczeń, przede wszystkim w dziedzinach: samorządności, gospodarki komunalnej i ochrony środowiska, opieki społecznej, rozwoju gospodarczego małych i średnich przedsiębiorstw, ochrony zdrowia, kultury, oświaty, sportu i rekreacji, ochrony przeciwpożarowej. PODPISANIE UMOWY PARTNERSKIEJ W STRZELCACH OPOLSKICH. MIĘDZYNARODOWY TURNIEJ W PIŁCE NOŻNEJ VISEGRAD CUP z krajów Grupy Wyszehradzkiej poznanie i zintegrowanie się młodzieży miast partnerskich poprzez sport. Seminarium oświatowe oraz Mikołajkowy Turniej Piłki Nożnej. Udział Litwinów w seminarium pod nazwą Ewaluacja międzynarodowych projektów edukacyjnych zrealizowanych z udziałem młodzieży ze Strzelec Opolskich i Druskininkai w 2006 r. XVII STRZELECKI BIEG ULICZNY IM.EUZEBIUSZA FERTA z udziałem sportowców z miast partnerskich. Rozwój partnerstwa, współpracy i przyjaźni na bazie wspólnych zainteresowań sportowych. źródło: opracowanie własne na podstawie materiałów Gminy Strzelce Opolskie Holice r. Strzelce Opolskie r. Strzelce Opolskie r. Strzelce Op. Jak można zaobserwować w tabeli od 2005 roku współpraca partnerska pomiędzy miastami Holice i Strzelcami Opolskimi rozwija się bardzo intensywnie, w szczególności na płaszczyźnie sportowo-kulturalnej oraz pomiędzy strażakami. Udział przedstawicieli i zespołów muzycznych z Holic na trwale wpisał się w obchody uroczystości Dni Ziemi Strzeleckiej, a zespołów sportowych i kulturalnych w Dniach Holic. Skutkiem tego jest regularna wymiana zespołów artystycznych i sportowych 81. Fotografia 8 Orkiestra dęta z Holic podczas Dni Ziemi Strzeleckiej w 2009 r. Fotografia 9 Zespół folklorystyczny Na chwila z Kadłuba z Burmistrzem Tadeuszem Gocem na Dniach Holic w 2007 r. Źródło: zdjęcia wykonane przez Vladislava Brandę sekretarza Miasta Holice Zespoły muzyczne z Holic brały udział w międzynarodowych projektach partnerskich, które odbywały się podczas Dni Ziemi Strzeleckiej : r. orkiestra dęta dorosłych z Holic, 81 Sprawozdanie własne z kontaktów z partnerem czeskim dla Związku Gmin Śląska Opolskiego. 48

49 r. amatorski zespół rockowy Eye for an Eye, r. dixilendovy jazzovy zespół J.G.Dix r. dziecięca orkiestra dęta (na zdjęciu) 82, natomiast strzeleckie zespoły muzyczne występowały podczas Dni Holic. Uczniowie holickich szkół uczestniczą w międzynarodowych turniejach piłki nożnej i siatkówki organizowanych w Strzelcach Op., natomiast młodzi sportowcy ze Strzelec Opolskich regularnie wyjeżdżają z rewizytą do Holic (str. 151, 152). Gmina Strzelce Opolskie mając na względzie jak istotne jest, m.in. bezpośrednie sąsiedztwo Polski i Republiki Czeskiej dąży do ciągłego rozwoju partnerstwa również ze stroną czeską. W książce Poznaj swoje miasto partnerskie Holice Pavel Hladik tak podsumowuje pięcioletnią współpracę Strzelec Opolskich i Holic: Nasza kooperacja trwa zaledwie pięć lat. Przez te kilkadziesiąt miesięcy nie staliśmy jednak bezczynnie w miejscu, ale intensywnie rozwijaliśmy wzajemne przyjazne relacje. Poza oficjalnymi wizytami delegacji w ramach Dni Ziemi strzeleckiej i Dni Ziemi Holickiej, opierały się one na kontaktach we wszystkich obszarach życia obu miast. Organizowaliśmy regularne wymiany naszych zespołów artystycznych, młodzieżowych drużyn piłkarskich i koszykarskich, zawiązała się też współpraca pomiędzy strażakami z Holic i Kadłuba. W tym roku grupa młodzieży szkolnej z naszego miasta po raz pierwszy uczestniczyła w obozie letnim w Borowicach. Współpracą z polskimi kolegami zainteresowane są także inne grupy społeczności, na przykład krótkofalowcy. Cieszę się niezmiernie, iż fundamentem naszego partnerstwa są spotkania młodzieży. Zawsze podkreślałem, że my, oficjalni przedstawiciele miasta, spotkać się możemy, ale młodzi spotykać się muszą! W ich rękach bowiem spoczywa przyszłość nie tylko naszej polsko-czeskiej przyjaźni, ale także przyszłość partnerskich relacji całej Europy Pavel Hladik: Poznaj swoje miasto partnerskie, Holice 2009 s

50 3. Współpraca po podpisaniu umów o partnerstwie To co nadaje kształt partnerskiej współpracy, to umowy partnerskie, zawierane przez władze lokalne. Obecnie trudno znaleźć w Polsce miasto czy gminę nie posiadającą zagranicznego partnera. Gmina Strzelce Opolskie zawarła umowy o przyjaźni, współpracy i partnerstwie z niemieckim miastem Soest, litewskim Druskininkai, ukraińskim Tyśmienica, czeskim Holice i amerykańskim Bandera (Teksas). Traktaty i umowy międzynarodowe tworzą fundamenty, ale autentyczne partnerstwo, które ma perspektywę czasu, może być jedynie wynikiem prawdziwej woli, opartej o wzajemne zaufanie i szacunek oraz przekonanie o potrzebie, a wręcz konieczności budowania wszechstronnych kontaktów. W poprzednim rozdziale zostały przedstawione w układzie chronologicznym najważniejsze dziedziny współpracy Gminy Strzelce Opolskie do 2006 r., czyli do podpisania umów partnerskich z pięcioma miastami. W tym rozdziale skupimy się na współpracy wszystkich miast partnerskich po podpisaniu oficjalnych umów. Miasta i organizacje, które podpisały umowy partnerskie mogą ubiegać się o dotacje na projekty realizowane we współpracy z organizacjami miast i gmin partnerskich. Przyjrzyjmy się jakie projekty i inicjatywy zrealizowała Gmina Strzelce Opolskie od 2007 roku. Tabela nr 9 przedstawia w układzie chronologicznym rok nawiązania współpracy i datę podpisania umów partnerskich przez Gminę Strzelce Opolskie z poszczególnymi partnerami oraz dziedziny współpracy. W rubryce pierwszej zamieszczone zostały także nazwy, położenie i herby partnerów gminy Strzelce Opolskie 84. Umowy partnerskie zawarte przez Gminę Strzelce Opolskie, a także uchwały Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich w sprawie zawarcia umowy o przyjaźni, współpracy i partnerstwie pomiędzy Soest, Druskininkai, Tyśmienicą, Banderą i Holicami znajdują się w załączniku: dokumenty dotyczące podpisania umów partnerskich. 84 Opracowanie własne na podstawie materiałów Gminy Strzelce Opolskie i Gminnego Zarządu Oświaty i wychowania. 50

51 Tabela 6 Umowy partnerskie podpisane przez Gminę Strzelce Opolskie Partner zagraniczny/ Miasto/Region/Kraj Soest Północna Nadrenia Westfalia (Nordrhein-Westfalen) - Niemcy Druskininkai (koło Wilna) - Litwa Tyśmienica Ivano- Frankowski - Ukraina Holice Pardubicki Kraj Republika Czeska Rok nawiązania współpracy Data podpisania umowy 1990 r r. została podpisana Umowa Partnerska dotycząca wzajemnych stosunków między miastami Soest w Niemczech i Strzelcami Opolskimi w Polsce o współpracy 1996 r r. została podpisana Deklaracja Woli budowania wzajemnych stosunków między miastami Druskininkai na Litwie i Strzelcami Opolskimi w Polsce 2001 r i r. podpisanie pierwszej i drugiej części umowy partnerskiej pomiędzy samorządami Gminy Strzelce Opolskie i Rejonu Tyśmienica r i r. podpisanie pierwszej i drugiej części umowy partnerskiej pomiędzy samorządami Gminy Strzelce Opolskie i Holic. Dziedziny współpracy Wymiana młodzieży, wymiana sportowa i kulturalna, wymiana doświadczeń, wymiana gospodarcza, pomoc materialna, wymiana specjalistów, wzajemne szkolenia, współpraca straży pożarnych i seniorów Wspólne projekty, wymiana młodzieży, wymiana kulturalna, wymiana doświadczeń, wzajemne szkolenia, wymiana sportowa. Wymiana młodzieży, wymiana kulturalna i sportowa, wymiana doświadczeń, wymiana gospodarcza, wymiana specjalistów, wzajemne szkolenia, wymiana doświadczeń samorządowych. Wymiana młodzieży, wymiana kulturalna i sportowa, wymiana doświadczeń samorządowych, współpraca straży pożarnych. Bandera Teksas - USA 2004 r r. podpisanie porozumienia pomiędzy Miastem Bandera, Texas USA a Miastem i Gminą Strzelce Opolskie Wymiana młodzieży, wymiana kulturalna, wymiana doświadczeń samorządowych. Źródło: opracowanie własne na podstawie materiałów Gminy Strzelce Opolskie Wymiana oficjalnych dokumentów o partnerskiej współpracy gmin była potwierdzeniem, że założone cele są realizowane. Gmina Strzelce Opolskie aktywnie współpracuje ze swoimi odpowiednikami zagranicznymi w miastach partnerskich. Szczególnie licznie realizowane są projekty z udziałem młodzieży szkolnej. Spotykają się również różne grupy zawodowe m.in. przedstawiciele oświaty, pomocy 51

52 społecznej, gospodarki komunalnej, artyści, rolnicy, strażacy. Spotykają się także przedstawiciele władz miast partnerskich celem wymiany doświadczeń, pogłębienia współpracy, opracowania programu dalszych kontaktów. Od 1990 roku zorganizowano wspólnie bardzo wiele różnorodnych projektów w ramach współpracy środowisk między innymi: nauczycieli, uczniów szkół wszystkich szczebli, przedszkoli, seniorów, historyków, strażaków, policji, służby zdrowia, rad kościelnych, rolników, animatorów życia kulturalnego, przedsiębiorców. W nawiązanie wzajemnych kontaktów najwcześniej i w najszerszym stopniu zaczęła angażować się młodzież szkolna. Do dziś współpraca placówek oświatowych prowadzona jest najintensywniej, a jej efektem jest ożywiona wymiana młodzieżowa oraz realizacja wielu interesujących, zróżnicowanych tematycznie projektów, ukierunkowanych w głównej mierze na integrację młodego pokolenia. Odzwierciedleniem współpracy partnerskiej gminy Strzelce Opolskie są tablice informacyjne widniejące na budynku Urzędu Miejskiego w Strzelcach Opolskich. Ponadto w Sali Rady Miejskiej znajdują się charakterystyczne elementy owej współpracy: herby, flagi, umowy partnerskie, mapy Inicjatywy współpracy partnerskiej Gminy Strzelce Opolskie W poprzednim rozdziale przedstawiono genezę współpracy partnerskiej Gminy Strzelce Opolskie ze wszystkimi miastami partnerskimi oraz wspólne inicjatywy i przeprowadzone projekty do 2006 roku. Z przekonaniem możemy stwierdzić, że już od 16 lat sukcesywnie rozwijają się kontakty zagraniczne w gminie Strzelce Opolskie, a współpraca partnerska nie ogranicza się do wymiany oficjalnych wizyt. Rozwijana jest na znacznie szerszej płaszczyźnie. Wymienić tu można choćby różnego rodzaju turnieje sportowe i projekty kulturalne: plenery, koncerty, czy wystawy prac artystów 86. To właśnie Gmina Strzelce Opolskie zapoczątkowała współpracę z Soest m.in.: z policją, szpitalem, Liceum Ogólnokształcącym, Zespołem 85 Opracowanie własne na podstawie materiałów Gminy Strzelce Opolskie. 86 Strzelce Opolskie: Gmina Strzelce Opolskie, red. AMAT Opole, SADY Krapkowice 2006, s

53 Szkół Zawodowych, Szkołą dla Niepełnosprawnych, którą przejął i kontynuuje Powiat Strzelecki 87. Z inicjatywy Gminy zapoczątkowano współpracę partnerską pomiędzy szkołami, dziećmi, młodzieżą i seniorami, a także strażakami, sportowcami, artystami, rolnikami, przedsiębiorcami wszystkich miast partnerskich. Gmina pomaga w nawiązaniu kontaktów różnych środowisk, które następnie obierają swój własny tor. W tabelach nr 10, 11 i 12 przedstawiono najważniejsze inicjatywy partnerskie przeprowadzone w latach przez Gminę Strzelce Opolskie. Międzynarodowe projekty młodzieżowe znajdują się w podrozdziale 3.2, a współpraca różnych środowisk to podrozdział 3.3. Tabela 7 Najważniejsze inicjatywy Gminy Strzelce Opolskie z partnerami: Soest, Druskininkai, Tyśmienicą, Holicami i Banderą w 2007 r. DATA/ CHARAKTER PRZEDSIĘWZIĘCIA MIEJSCE EFEKTY WSPÓŁPRACY r. Tyśmienica r. Druskininkai r. Strzelce Opolskie r. Strzelce Opolskie r r. Tyśmienica r. Soest r. Soest Seminarium gospodarcze - udział grupy strzeleckich przedsiębiorców. Współpraca gospodarcza pomiędzy przedsiębiorcami Strzelec Opolskich i Tyśmienicy. Dni Druskininkai udział przedstawicieli Gminy w Święcie Uzdrowiska Druskininkai. Wymiana kulturalna, wymiana doświadczeń. Międzynarodowy projekt Partnerstwo dla przyszłości - spotkania kulturalne miast partnerskich Strzelec Opolskich podczas Dni Ziemi Strzeleckiej - udział delegacji oficjalnych oraz zespołów artystycznych z miast partnerskich. Udział gości z miast partnerskim w korowodzie Partnerstwo dla przyszłości, w 100-leciu konsekracji kościoła parafialnego pw. Św. Wawrzyńca w Strzelcach Opolskich. Występy artystyczne zespołów miast partnerskich, spotkania integracyjne mieszkańców Strzelec Opolskich z mieszkańcami miast partnerskich, zwiedzanie wystawy poplenerowej, w której wzięli udział artyści z miast partnerskich uroczystość nadania Honorowego Obywatelstwa Gminy Strzelce Opolskie Pani Eleonorze Dugosh Goodley, która jest ambasadorem Gminy Strzelce Opolskie w Hrabstwie Bandera. Udział przedstawicieli gminy Strzelce Opolskie w Dniach Holic, programie kulturalnym i sportowym Victoria Cup Memorial Ladi Vojire. Wymiana kulturalna - udział przedstawicieli gminy Strzelce Opolskie i zespołu artystycznego z gminy Strzelce Opolskie w Dniach Niepodległości Ukrainy w Tyśmienicy. Wizyta delegacji oficjalnej Strzelec Opolskich w Soest z okazji Kiermaszu Wszystkich Świętych. Ustalenia dalszych kierunków współpracy Stoisko promocyjne Strzelec Opolskich w Soest podczas Jarmarku Bożonarodzeniowego. Promocja rękodzielnictwa i typowo śląskich wypieków świątecznych na stoisku promocyjnym miast partnerskich. źródło: opracowanie własne na podstawie materiałów Gminy Strzelce Opolskie 87 Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów (DzU 91, poz 578 o samorządzie powiatowym, r.) art. 3, ust

54 Ważnym wydarzeniem w 2007 r. było nadanie Honorowego Obywatelstwa Gminy Strzelce Opolskie Pani Eleonorze Dugosh Goodley, która jest ambasadorem Gminy Strzelce Opolskie w Hrabstwie Bandera. Na uwagę zasługuje projekt Partnerstwo dla przyszłości, w którym uczestniczyły, jak co roku delegacje i zespoły muzyczne miast partnerskich podczas Dni Ziemi Strzeleckiej 88. Spośród wielu projektów zrealizowanych przez Gminę Strzelce Opolskie na szczególną uwagę zasługują corocznie organizowane projekty o europejskim wymiarze realizowane podczas Dni Ziemi Strzeleckiej. Inicjatywy te wyróżniają się wieloletnią wymianą kulturalną miast partnerskich, np.: projekty dofinansowane przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej i nagrodzone przez Marszałka Województwa Opolskiego w Konkursie Partnerstwo bez granic : Intencją tej, odbywającej się każdego roku rywalizacji, było wspieranie i promocja rozwoju współpracy zagranicznej prowadzonej przez opolskie samorządy i organizacje pozarządowe. Swymi nagrodami marszałek województwa wyróżnia najciekawsze inicjatywy zagraniczne, które promują Opolszczyznę, udowadniają, że jej mieszkańców cechuje ciekawość świata oraz otwartość i tolerancja. W 2006 r. po raz pierwszy "Partnerstwo" odbywało się w dwóch kategoriach - nagrodami uhonorowano zarówno samorządy, jak i instytucje publiczne, organizacje i instytucje pozarządowe. Komisja oceniając zgłoszenia brała pod uwagę zasięg inicjatywy, jej pomysłowość, cykliczność, stopień zaangażowania lokalnej społeczności, umiejętność pozyskiwania z różnych źródeł funduszy na zorganizowanie przedsięwzięcia. Warto wymienić projekty Gminy Strzelce Opolskie dofinansowane w ostatnich latach ze środków unijnych i nagrodzone przez Marszałka: - w 2006 r. - Strzelce Opolskie Soest, wzorem partnerstwa i przyjaźni polsko-niemieckiej (załącznik str. 163 ), - w 2007 r. Przyjaźnie w Europie spotkania kulturalne miast partnerskich Strzelec Opolskich podczas Dni Ziemi Strzeleckiej 89, 88 Opracowanie własne na podstawie własnych sprawozdań z kontaktów zagranicznych. 89 Miesięcznik Samorządu Województwa Opolskiego, marzec 2007, s

55 Stulecie kościoła (załącznik str. 164) 90, - w 2008 r. Partnerstwo dla przyszłości - spotkania kulturalne miast partnerskich Strzelec Opolskich podczas Dni Ziemi Strzeleckiej (projekt dofinansowany nie tylko z Fundacji Współpracy Polsko- Niemieckiej, ale także z Domu Europejskiego i Brukseli) (załącznik str. 165) 91. Intencją ustanowienia Nagrody Marszałka Województwa Opolskiego było wspieranie i promocja rozwoju współpracy zagranicznej, prowadzonej przez samorządy lokalne, instytucje publiczne, organizacje i instytucje pozarządowe w województwie opolskim, która w istotny sposób przyczynia się do promocji powiatów i gmin oraz powoduje aktywizację społeczności lokalnych. Celem konkursu Partnerstwa bez granic" było wypromowanie najciekawszych inicjatyw realizowanych przez samorządy lokalne i organizacje pozarządowe we współpracy z partnerami zagranicznymi, mających szczególny wpływ na promocję terenu, na którym się odbywają. Dzięki takim inicjatywom powstała regularna wymiana zespołów artystycznych i sportowców (ze Strzelec Opolskich, Soest, Tyśmienicy, Druskininkai i Holic), które uświetniają obchody różnych uroczystości nie tylko w kraju, ale także za granicą Teresa Smoleń: Strzelce Opolskie Miasto i kościół na przełomie wieków, Strzelce Opolskie 2008, s Opracowanie własne na podstawie własnych sprawozdań z kontaktów zagranicznych. 92 Opracowanie własne na podstawie własnych sprawozdań z kontaktów zagranicznych 55

56 Przyjrzyjmy się najważniejszym inicjatywom miast partnerskich zapisanych w tabeli nr 11 w latach Tabela 8 Formy i dziedziny współpracy partnerskiej: Soest Druskininkai Tyśmienica - Holice Bandera - Strzelce Opolskie w latach DATA/ CHARAKTER PRZEDSIĘWZIĘCIA MIEJSCE EFEKTY WSPÓŁPRACY r. Strzelce Opolskie r. Strzelce Opolskie r. Holice r r. Strzelce Op. Seminarium edukacyjne w Strzelcach Opolskich - omówienie wymiany młodzieży w Kampen (Holandia) - kontynuacja wymiany młodzieży uzdolnionej sportowo - możliwość pozyskania wsparcia z programów europejskich na realizację zadań edukacyjnych Międzynarodowy projekt Europa i partnerstwo spotkania integracyjne i prezentacja kultury miast partnerskich podczas Dni Ziemi Strzeleckiej. Udział przedstawicieli miast partnerskich Strzelec Opolskich i zespołów kulturalnych. Dni Holic - udział delegacji oficjalnej, strażaków i 20 osobowej drużyny piłkarskiej z gminy Strzelce Opolskie. Międzynarodowy Turniej Victoria Cup Memorial Ladi Vojire Dni Niepodległości Ukrainy. Wyjazd delegacji Gminy Strzelce Opolskie Z pomocą humanitarna do Tyśmienicy. Udział rolników z Druskininkai w dożynkach gminnych w Kalinowicach, które połączone były z pożegnaniem lata w Strzelcach Opolskich r. Robocza wizyta delegacji z czeskich Holic w Strzelcach Opolskich r. Strzelce Opolskie r. Druskininkai r. Strzelce Opolskie r. Holice r. Strzelce Opolskie r. Soest r. Tyśmienica omówienie wspólnych projektów kulturalnych planowanych na 2009 r. rok. Wizyta delegacji z VHS Soest w sprawie wspólnego planowania i omówienia projektu dla Seniorów z programu Grundtvig Uczenie się przez całe życie. Zapoznanie Seniorów z możliwościami współpracy z pięcioma miastami partnerskimi Soest w ramach programu Grundtvig. Święto Uzdrowiska Druskiennik 1000 lecie Litwy Tu nasze Druskininkai - udział delegacji Gminy Strzelce Opolskie. Dni Ziemi Strzeleckiej udział zespołów i delegacji oficjalnych z pięciu miast partnerskich Strzelec Opolskich. Uroczystość z okazji 200-lecia samorządu połączona z nadaniem tytułów Honorowego Obywatela Gminy Strzelce Opolskie. Dni Holic udział zespołu muzycznego ze Strzelec Opolskich, drużyny piłki nożnej i Władz Gminy Strzelce Opolskie w święcie miasta Holice. Międzynarodowy Turniej w Holicach 93. Spotkanie robocze z seniorami w sprawie projektu SIE Współpraca seniorów w Europie na płaszczyźnie lokalnej w ramach programu Grundtvig projekty partnerskie w Strzelcach Opolskich, uczenie się przez całe życie. Delegacja Strzelec Opolskich w Soest z okazji święta Soester Fehde Walki mieszkańców Soest. Poznanie historii i kultury miasta partnerskiego. Udział delegacji Gminy Strzelce Opolskie w Święcie Niepodległości Ukrainy. Zapoznanie się z kulturą Ukrainy. Omówienie programu dalszej współpracy. Wymiana doświadczeń pomiędzy samorządami. 93 Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (20 maj 24 czerwiec 2010) s

57 r. Druskininkai r. Strzelce Opolskie r. Strzelce Op r. Strzelce Opolskie r. Strzelce Opolskie r. Soest r. Soest Wyjazd studyjny na Litwę organizowany przez Stowarzyszenie Wspólnota Polska. Promocja wśród mieszkańców naszego regionu problemów społeczności żyjącej na Ziemi Wileńskiej (Druskininkai, Soleczniki, Wilno). Wydanie wspólnej publikacji polsko-czeskiej Poznaj swoje miasto partnerskie. Otwarcie w Strzeleckim Ośrodku Kultury przez starostę Holic wystawy poświęconej pamięci znanego czeskiego przyrodnika, kolekcjonera i podróżnika Emila Holuba (zobacz str. 85 i 162). Wizyta dyrektora Domu Kultury i dyrektorki przedszkola z Holic. Podpisanie wniosku o dotacje ze środków współpracy transgranicznej na spotkania partnerskie w 2010 r. Nawiązanie kontaktów pomiędzy przedszkolami. Seminarium Ochrona środowiska odbiór i utylizacja śmieci z udziałem delegacji z partnerskiego miasta Tyśmienicy w Strzelcach Opolskich w celu zapoznania się z systemem odbioru, utylizacją śmieci i funkcjonowaniem strzeleckiej oczyszczalni. Współpraca Rad Parafialnych Soest-Strzelce Opolskie - rewizyta delegacji z Soest (Heilig Kreuz) w parafii św. Wawrzyńca w Strzelcach Op. Wymiana doświadczeń zapoznanie się ze strukturami i zasadami działalności Kościoła w Polsce i Niemczech. Udział seniorów z gminy Strzelce Opolskie w wizycie przygotowawczej Grundtviga dot. projektu seniorów: Sie Seniorzy w Europie. Opracowanie wspólnego projektu partnerskiego sześciu miast i złożenie go w Narodowej Agencji Programu Uczenie się przez całe życie. Stoisko promocyjne Strzelec Opolskich w Soest podczas Jarmarku Bożonarodzeniowego. Promocja turystyczna Opolszczyzny, rękodzielnictwa i typowo śląskich wypieków świątecznych na stoisku promocyjnym miast partnerskich w Soest. źródło: opracowanie własne na podstawie materiałów Gminy Strzelce Opolskie Do najważniejszych inicjatyw zrealizowanych przez Gminę Strzelce Opolskie w 2008 r. zaliczamy Międzynarodowy projekt Europa i partnerstwo, podczas którego miasta partnerskie prezentowały kulturę swoich krajów na estradzie podczas Dni Ziemi Strzeleckiej. W dniu 16 stycznia 2009 r. w strzeleckim ratuszu odbyło się bardzo ważne spotkanie dotyczące realizacji europejskiego projektu partnerskiego Grundtvig. W spotkaniu uczestniczyli goście z miasta partnerskiego Soest, przedstawiciele urzędu i organizacji zrzeszających seniorów z gminy Strzelce Opolskie 94. To właśnie z inicjatywy Gminy zapoczątkowano współpracę seniorów w sieci miast partnerskich. Analizując tabelę 11 zauważymy, że w grudniu 2009 r. seniorzy z Gminy Strzelce Opolskie wzięli udział w wizycie przygotowawczej Grundtviga dotyczącej projektu seniorów: Sie Seniorzy w Europie, podczas której opracowano wspólny wniosek o dofinansowanie projektu partnerskiego sześciu miast. Wniosek ten złożono w Narodowej Agencji 94 Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (30 grudzień styczeń 2010) s

58 Programu Uczenie się przez całe życie i otrzymano dofinansowanie na jego realizację. Gmina czuwa nad prawidłową realizacją tego projektu. W tabeli 12 jest zapis o wyjeździe seniorów w październiku 2010 r. do Soest i Kampen. Projekt SIE Seniorzy w Europie został opisany szerzej w podrozdziale 3.3. W Dniach Ziemi Strzeleckiej od 30 do r. udział wzięły zespoły muzyczne i delegacje oficjalne z pięciu miast partnerskich Strzelec Opolskich: Soest, Druskininkai, Tyśmienica, Bandera i Holice. W tym czasie odbyły się także uroczystości z okazji 200-lecia samorządu połączone z nadaniem tytułów Honorowego Obywatela Gminy Strzelce Opolskie przedstawicielom miast partnerskich. Informacje o tym przedsięwzięciu znajdują się w podrozdziale 1.2. W 2009 r. ówczesny starosta Holic Pavel Hladik (obecnie starostą Holic jest Ladislav Effenberg) i pracownik ds. kontaktów zagranicznych Urzędu Miejskiego w Strzelcach Opolskich opracowali dwujęzyczną polsko czeską książkę składająca się z dwóch części: Poznaj swoje miasto partnerskie Holice Poznaj swoje miasto partnerskie Strzelce Opolskie Fotografia r. wręczenie Władzom Gminy Strzelce Opolskie wspólnej publikacji polsko-czeskiej sfinansowanej ze środków Unii Europejskiej Poznaj swoje miasto partnerskie Holice-Strzelce Opolskie, której autorem są Pavel Hladik (Holice) i Lidia Dawid (Strzelce Opolskie). Fotografia: Władysław Branda sekretarz Miasta Holice. Publikacja ta promuje oba miasta i współpracę partnerską Strzelce Opolskie Holice. Wydanie tej publikacji zostało sfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego za pośrednictwem Euroregionu Glacensis Opracowanie własne na podstawie współautorstwa w publikacji oraz udziału w wystawie. 58

59 W dniu r. Starosta Holic dokonał uroczystego otwarcia w Strzeleckim Ośrodku Kultury wystawy Holub dla Strzelec Opolskich poświęconej pamięci znanego czeskiego podróżnika, przyrodnika Emila Holuba, podczas którego przekazał władzom Gminy Strzelce Opolskie 500 egzemplarzy tych książek 96. Wystawa Holub dla Strzelec Opolskich trwała od 10 do r. 97. Co dwa lata Strzelczanie podczas Jarmarku Bożonarodzeniowego w Soest promują swój kraj, region, miasto 98. Inicjatorem jarmarków jest Towarzystwo Hanzeatyckie Soest 99. Jest to wspaniała okazja także do promocji świątecznych wypieków strzeleckich piekarzy oraz sprzedaży rękodzielnictwa z Centrum Integracji Społecznej w Strzelcach Opolskich 100. Ta inicjatywa organizowana co dwa lata z udziałem wszystkich miast partnerskich Soest cieszy się dużym uznaniem nie tylko władz, ale i społeczności lokalnej Soest o czym świadczą także liczne artykuły w prasie lokalnej i zagranicznej 101. Fotografia 11 Strzelce Opolskie w Soest - promocja podczas Jarmarków Bożonarodzeniowych, grudzień 2009 r. źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie 96 Sprawozdanie z działalności burmistrza... (29 lipiec 23 wrzesień 2009) s Sprawozdanie z działalności burmistrza... (23 wrzesień 27 październik 2009) s Opracowanie własne na podstawie własnych sprawozdań z udziału w Jarmarku Bożonarodzeniowym w Soest oraz ze sprawozdania z działalności burmistrza między sesjami (23 wrzesień 27 październik 2009) s Westfalenpost, r. Polnische Freunde auf Weihnachtsmarkt; Soester Anzeiger, Vor der Abreise glühten die Öfen r. 59

60 A tak ocenił Burmistrz Soest udział Strzelczan w Jarmarku:...wielu nowych znajomych i przyjaciół pozyskała sobie pięcioosobowa delegacja reprezentująca miasto partnerskie Strzelce Opolskie na Jarmarku Bożonarodzeniowego w Soest. Przekazywała ona informacje o swoim mieście, dzięki którym dowiedziano się, że Myśliwiec z Soest ma swojego kolegę w Strzelcach Opolskich Pod względem aktywności współpracy partnerskiej Strzelce Opolskie znajdują się na trzecim miejscu w województwie. Urząd Marszałkowski w swoim sprawozdaniu za 2009 r. stwierdził, ze do najbardziej aktywnych gmin we współpracy z zagranicą należały: gmina Głuchołazy (34 inicjatywy), gmina Prudnik (28), miasto Opole (25), gmina Strzelce Opolskie (25), Proszkow, 21), Tułowice (21), Komprachcice (19), Gogolin (18), Branice (17), Niemodlin (13), Ozimek (12), Namysłow (11), Skoroszyce (11), Rudniki (9) oraz Korfantow (8) 103. Tabela nr 12 przedstawia w układzie chronologicznym najważniejsze inicjatywy zrealizowane przez Gminę Strzelce Opolskie w 2010 r. - przyjrzyjmy się jej. Projekty młodzieżowe i środowiskowe zamieszczono w podrozdziałach 3.2 i 3.3. Tabela 9 Formy i dziedziny współpracy Gminy Strzelce Opolskie w 2010 r. PARTNER ZAGRANICZ- NY Soest/ Westfalia/ Niemcy Soest Tyśmienica Holice Holice/Pardubi cki Kraj/ Republika Czeska DATA I MIEJSCE r. Strzelce Opolskie r. Strzelce Opolskie r. Holice INICJATYWA Seminarium informacyjnoorganizacyjne Soest-Strzelce - projekt Seniorzy w Europie 104 DNI ZIEMI STRZELECKIEJ realizacja projektu dofinansowanego z FWPN 20lat przyjaźni i 15 lat partnerstwa Strzelce Opolskie Soest DNI HOLIC udział Burmistrza i Radnych Strzelec Opolskich w święcie miasta Holice 105 OPIS DZIAŁAŃ PODJĘTYCH W RAMACH INICJATYWY Omówienie możliwości pozyskiwania środków unijnych planowanie działań w ramach projektu Grudndtvig. Prezentacja zespołów muzycznych miast partnerskich. Szycie średniowiecznych strojów, wystawa obrazów artystów z Soest w Strzeleckim Ośrodku Kultury. Udział w programie kulturalno-sportowym, rozmowy samorządowców nt. dalszej współpracy. 102 źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie: list burmistrza Soest do burmistrza Strzelec Opolskich podziękowanie dla delegacji Strzelec Opolskich za udział w Jarmarku Bożonarodzeniowym Soest, r r. 104 Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (30 grudzień styczeń 2010) s Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (26 maj 30 czerwiec 2010) s

61 Tyśmienica/ Ivano- Frankiwskie/ Ukraina Tyśmienica Holice Medzev Soest/ Westfalia/ Niemcy Soest/Westfalia / Niemcy r. Tyśmienica r r. Soest Niemcy i Kampen Holandia r. Strzelce Opolskie XIX rocznica uzyskania przez Ukrainę niepodległości udział strzeleckich samorządowców 106 Seminarium Pozyskiwanie środków na projekty edukacyjne Udział w dożynkach gminnych 107. Międzynarodowy projekt seniorów SIE Seniorzy w Europie z programu Grundtvig. Seniorzy strzeleccy w Soest i Kampen. Jarmark Bożonarodzeniowy w Strzelcach Opolskich z udziałem Towarzystwa Hanzeatyckiego Soest Seminarium nt. dalszego rozwoju współpracy Polski i Ukrainy, planowanie wspólnych projektów oświatowych Zapoznanie gości z kulturą Polski, wymiana doświadczeń samorządowców. Międzynarodowe seminarium nt. Seniorzy w Europie, wspólne plany dalszej realizacji projektu, min. w 2011 w Bangor GB i Strzelcach Opolskich Promocja miasta partnerskiego Soest w Strzelcach Opolskich. Spotkania w szkołach - rozmowy na temat przyszłych projektów. źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów Gminy Strzelce Opolskie Podczas Dni Ziemi Strzeleckiej 2010 r. Strzelce Opolskie i Soest świętowały jubileusz 20-lecia przyjaźni i 15-lecia partnerstwa z udziałem Soest, Tyśmienicy i Holic. Projekt został zrealizowany w dniach do r. Projekt ten został nagrodzony przez Marszałka Województwa Opolskiego w konkursie Bez granic. Fotografia 12 Korowód przyjaźni miast partnerskich (flagi miast partnerskich: Soest, Tyśmienica, Druskininkai, Holice, Bandera. Dni Ziemi Strzeleckiej r., źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie. Najbardziej innowacyjnym i wzorcowym przedsięwzięciem podczas realizacji projektu była inicjatywa: kurs krawiecki szycia historycznych 106 Sprawozdanie z działalności burmistrza...(28 lipiec 30 sierpień 2010) s Sprawozdanie z działalności burmistrza... (30 sierpień 30 wrzesień 2010) s

62 strojów zorganizowany w Centrum Integracji Społecznej w Strzelcach Opolskich przez krawcowe z Soest. Uszyte stroje były prezentowane przez społeczność lokalną podczas korowodu i festynu, a także dożynek. Stroje te wzbudziły ogólne zainteresowanie historią Ziemi Strzeleckiej. Dzięki tym strojom korowód i festyn stał się bardziej interesujący i barwny 108. W korowodzie przyjaźni uczestniczyli zarówno mieszkańcy gminy Strzelce Opolskie oraz gmin sąsiednich, zespoły muzyczne, jak i liczni goście z miast partnerskich i zagranicy 109. Fotografia 13 Stroje średniowieczne uszyte przez krawcowe Soest i Strzelec Opolskich z okazji 20-lecia przyjaźni r., źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie Innowacyjnym pomysłem, który powstał podczas szycia, było także sporządzenie słownika polsko-niemieckiego wyrazów związanych z krawiectwem, dzięki któremu krawcowe mogły się lepiej porozumiewać. Na uwagę zasługiwała m.in. przywieziona z Niemiec do Strzeleckiego Domu Kultury piękna wystawa obrazów malarzy z miasta partnerskiego Soest 110. Wspólnie przy zaangażowaniu wszystkich miast partnerskich została przygotowana także wystawa fotograficzna z najciekawszych projektów, w których uczestniczyły wszystkie miasta partnerskie Opracowanie własne na podstawie zrealizowanego projektu, napisanego wniosku o dofinansowanie, rozliczenia projektu, jak i zgłoszenia projektu do konkursu Bez granic strzelce_opolskie.html Informator Strzelecki, bezpłatny dwutygodnik kulturalno-informacyjny, nr 12 (27) czerwca 2010, s Opracowanie własne na podstawie własnego sprawozdania i udziału w projekcie. 62

63 Duży sukces odniosły występy zespołu muzycznego z miasta partnerskiego Soest przed szeroką publicznością w Strzeleckim Parku Miejskim. Miasto partnerskie Soest reprezentował zespół Hinterhauss Jazzband z godzinną dawką happy jazzu na wysokim poziomie wykonawczym. Zespół grał w stylu dixi i swingowym orkiestr lat dwudziestych, a także utwory współczesne 112. W trakcie obchodów Dni Ziemi Strzeleckiej odbyła się zbiórka publiczna na rzecz pomocy poszkodowanym w wyniku powodzi w województwie opolskim w 2010 roku. W zorganizowanej kweście udało się zebrać około 25 tysięcy złotych 113. Inicjatywa będzie realizowana przez kolejne lata w Strzelcach Opolskich oraz w miastach partnerskich i będzie stale rozszerzana o nowe innowacyjne pomysły w celu zaangażowania we współpracę partnerską coraz to większych kręgów społeczności lokalnej miast partnerskich. W grudniu 2010 r. przedstawiciele Towarzystwa Hanzeatyckiego Soest wzięli udział w Jarmarku Bożonarodzeniowym w Strzelcach Opolskich, podczas którego na stoisku promocyjnym, przygotowanym przez Gminę Strzelce Opolskie promowali Soest i partnerstwo miast 114. Petra Menke-Koerner przewodnicząca Towarzystwa Hanzeatyckiego Soest przyjechała do Strzelec Opolskich także z ważną misją do szkoły dla niepełnosprawnych w celu przeprowadzenia rozmów na temat intensyfikacji współpracy 115. Podczas jarmarku partnerzy z Soest zapraszali mieszkańców Strzelec Opolskich do swojego miasta na tzw. spotkanie historyczne Soester Fehde (wojna w regionie Soest ), które odbędzie się w sierpniu 2011 r Nadzwyczajną wręcz rolę w rozwijaniu kontaktów między obu miastami odgrywa Towarzystwo Hanzeatyckie z Soest. Jego członkowie już od 20 lat są zaangażowanymi animatorami wielu przedsięwzięć 112 Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (26 maj 30 czerwiec 2010) s Tamże: s Oberschlesien nr 1/2011, 15 stycznia 2011, Geste aus Soest auf dem Weihnachtsmarkt in Groß Strehlitz, (OS) s Opracowanie własne na podstawie zrealizowanego przez Gminę Strzelce Opolskie projektu oraz

64 organizowanych przez obydwa miasta. Hanzeaci ze względu na różnorodną działalność zawodową, polityczną i społeczną swoich członków, niezwykle skutecznie promuje Strzelce Opolskie 117. Członkowie Towarzystwa Hanzeatyckiego Soest szczególną sympatią i pomocą darzą mieszkańców Stowarzyszenia Pomocy Wzajemnej Barki. W dniu 16 grudnia 2010 r. delegacja Towarzystwa Hanzeatyckiego modliła się wspólnie z mieszkańcami, a następnie obejrzała prezentację multimedialną nt. działalności BARKI przygotowaną przez ks. Józefa Krawca 118. Fotografia 14 Towarzystwo Hanzeatyckie z miasta partnerskiego Soest na stoisku promocyjnym podczas Jarmarku Bożonarodzeniowym w Strzelcach Opolskich, r. źródło: zdjęcie Petry Menke-Koerner Przewodniczącej Towarzystwa Hanzeatyckiego Soest, 4 od. l. Pani Petra Menke Koerner już od 1991 roku jest ogromnie zaangażowana w tworzenie i rozwój kontaktów partnerskich pomiędzy Soest i Strzelcami Opolskimi. Od początku budowania współpracy partnerskiej pomiędzy mieszkańcami obu miast poświęcała swój prywatny czas, z ogromną serdecznością opiekowała się każdą strzelecką delegacją, udzielała gościnności w swoim domu, organizowała miły pobyt w Soest, oprowadzała po mieście i po okolicy. Jest organizatorką Jarmarków Bożonarodzeniowych w Soest. Od wielu lat promuje Strzelce Opolskie w prasie Soest Soester Anzeige i Westfallenpost. Dzięki jej pomocy zapoczątkowano współpracę pomiędzy różnymi środowiskami, m.in. Policją, 117 Barbara Kawalerowicz i Janusz Berdzik, Partnerstwo miast Strzelce Opolskie i Soest, Gmina Strzelce Opolskie 2005 r. s Źródło: r. 64

65 Strażą Pożarną, seniorami, dziećmi niepełnosprawnymi, artystami, radami parafialnymi, opieką społeczną. Z inicjatywy Pani Petry współpraca partnerska pomiędzy mieszkańcami Strzelec Opolskich i Soest w okresie minionych 20 lat to nie tylko wspólnie realizowane projekty, wzajemne przekazywanie doświadczeń, czy obustronne wizyty przedstawicieli różnych środowisk, ale także konkretna pomoc mieszkańcom Gminy Strzelce Opolskie 119. Przykładem jest wspaniała postawa Petry Menke-Koerner i członków Towarzystwa Hanzeatyckiego z Soest, którzy podczas powodzi w 1997 r. zorganizowali spontaniczną pomoc. Za zgromadzoną znaczną kwotę pieniędzy, po uzgodnieniu z władzami naszej Gminy - zostały zakupione dwie bardzo nowoczesne, wielozadaniowe pompy dla strażaków z Suchej i Osieka. Pani Petra bezinteresownie organizowała także zbiórki pieniędzy dla osób poszkodowanych w wyniku wichury w 2003 r., jak i po tornado, które przeszło przez gminę Strzelce Opolskie w 2008 roku 120. Jej wielką zasługą jest także organizowanie zbiórek i wielokrotne przekazanie darów dla straży pożarnych, szpitala, Barki, Pomocy Społecznej....w imieniu mieszkańców Błotnicy Strzeleckiej, składam Pani oraz Członkom Towarzystwa Hanzeatyckiego serdeczne podziękowania za przekazaną pomoc na usuwanie szkód powstałych podczas huraganu r Jeśli chodzi jednak o przyjaźń nie można przeliczać jej na korzyści materialne. Ważne, że mieszkańcy gminy Strzelce Opolskie mogą zawsze liczyć na przyjaciół z miast partnerskich, a przyjaciele na Strzelczan. 119 Opracowanie własne na podstawie wieloletniej współpracy z Petrą Menke-Koerner. 120 Opracowanie własne na podstawie dokumentów Gminy Strzelce Opolskie. 121 Burmistrz Strzelec Opolskich, podziękowanie dla Petry Menke Koerner Dankschreiben August

66 3.2 Wielostronne projekty młodzieżowe Największym sukcesem dotychczasowej współpracy, to jej powszechność. Przebiega ona na wielu płaszczyznach życia społecznego, nawzajem się przenikając. Żyje własnym życiem. Uczestniczą w niej i prowadzą ją samodzielnie różne środowiska, nadając jej zróżnicowany rytm i charakter. Szczególne zadowolenie i dumę wywołują kontakty młodzieży obu miast, zarówno w ramach wymiany międzyszkolnej, jak i te nieoficjalne. Wykonane wspólnie projekty, opracowania zdobyły liczne dowody uznania i prestiżowe nagrody. Liczny udział młodzieży we współpracy miast pozwala z optymizmem patrzeć w przyszłość 122. Do dziś współpraca placówek oświatowych prowadzona jest najintensywniej, a jej efektem jest ożywiona wymiana młodzieżowa oraz realizacja wielu interesujących, zróżnicowanych tematycznie projektów, ukierunkowanych w głównej mierze na integrację młodego pokolenia. Na podkreślenie zasługuje realizacja projektów z udziałem młodych ludzi np.: MIĘDZYNARODOWE PLENERY MALARSKO RZEŹBIARSKIE I FOTOGRAFICZNE organizowane w Błotnicy Strzeleckiej. Podczas międzynarodowego pleneru rzeźbiarskiego powstał trwały ślad współpracy pomiędzy miastami partnerskimi w postaci głazu przyjaźni. Na czterech ścianach głazu rzeźbiarze z czterech miast partnerskich wyrzeźbili symbole swoich miast Soest (Niemcy)- Tyśmienica (Ukraina), Druskininkai (Litwa) i Strzelce Opolskie. W 2005 r. uroczyście odsłonięto głaz przyjaźni miast partnerskich jako trwały ślad przyjaźni (załącznik str. 159, fotografia 35). Z TOLERANCJĄ W PRZYSZŁOŚĆ, poznanie i zrozumienie kultur mniejszości narodowych zamieszkujących w Polsce i w Niemczech, MUZYKA I KULTURA projekt młodzieżowy (z udziałem młodzieży i nauczycieli z Polski, Niemiec, Francji, Turcji, Włoch i Litwy), MIĘDZYNARODOWA WYMIANA WAKACYJNA MŁODZIEŻY Z MIAST PARTNERSKICH (projekt Youth Together@Europe - Młodzież razem w Europie Przyszłość i perspektywy młodych ludzi 122 Opracowanie własne na podstawie dokumentów z Gminnego Zarządu Oświaty i wychowania. 66

67 w Europie finansowany przez Youth oraz Polsko- Niemiecką Współpracę Młodzieży), ŚRODOWISKO NIE ZNA GRANIC. OD RZEKI JEMIELNICY DO STRUMIENIA W SOEST wspólne badania ekologiczne przeprowadzone przez uczniów Liceum Ogólnokształcącego w Strzelcach Opolskich i Gimnazjum w Soest. Do publikacji tej przedmowę napisali prezydenci Niemiec i Polski, STARA NOWA OJCZYZNA badawczy projekt historyczny, MIĘDZYNARODOWY OBÓZ MŁODZIEŻOWY EUROPA BEZ GRANIC (Soest, Herzberg, Kampen, Saraspatak, Papa, Strzelce Opolskie), Projekt badawczy z ochrony środowiska z udziałem młodzieży Soest, Visby, Strzelce Opolskie (prezentacja Visby), MŁODZIEŻ DLA EUROPY - Międzynarodowe Obozy Młodzieżowe (współpraca trójstronna Soest - Strzelce Opolskie - Druskininkai) - OD TOLERANCJI DO WSPÓŁPRACY umacnianie poczucia świadomości europejskiej, - KSENOFOBIA, PRZEMOC I RASIZM W EUROPIE przybliżenie problematyki mniejszości narodowych, statusu prawnego, praw człowieka jak i działania na rzecz ograniczenia negatywnych zjawisk społecznych, jakimi są ksenofobia, rasizm oraz przemoc. - SZTUKA BEZ GRANIC praca w grupach tematycznych: plastyczna, muzyczna, fotograficzna, dziennikarska nad lokalnymi twórcami kultury o wymiarze europejskim, PROJEKT INTERNETOWY EUROPA BEZ GRANIC ( Europa- Unia Europejska historia i perspektywy integracji ) z udziałem młodzieży Strzelec Opolskich, Soest, Druskininkai, Sarospatak, którego celem jest doskonalenie umiejętności wykorzystania Internetu jako źródła informacji (w efekcie powstał międzynarodowy Klub Młodych Dziennikarzy ), WODA W NADMIARZE - projekt badawczy z udziałem młodzieży: Kampen (NL), Visby (S), Soest, Sarospatak (H), Strzelec Opolskich, Papa, który zaprezentowano podczas 20 Zjazdu Nowej Hanzy 67

68 w Zwolle (Holandia) (młodzież strzelecka przygotowała opracowanie Gospodarka zasobami wodnymi w gminie Strzelce Opolskie wysoko ocenione, przetłumaczone na język angielski i opublikowane we wspólnym wydawnictwie podsumowującym projekt Water in abudance?! ) 123, MIĘDZYNARODOWY PROJEKT MŁODZIEŻOWY ŚLĄSKA W EUROPIE, EUROPA NA ŚLĄSKU z udziałem młodzieży miast partnerskich: Soest, Druskininkai, Strzelce Opolskie, Warsztaty dla uczestników polsko-niemieckiego projektu Bez granic w Borowicach: Tradycje Świąt Bożego Narodzenia w dobie globelizacji i integracji tradycje rodzinne XXI wieku, PROJEKT WAKACYJNY WYMIANY MŁODZIEŻY Z MIAST PARTNERSKICH SPOTKAĆ SIĘ I ZROZUMIEĆ (Soest, Druskininkai, Strzelce Opolskie), WARSZTATY MŁODZIEŻOWE JA REŻYSER, JA AKTOR w ramach projektu Bez granic, LEGENDY ŚREDNIOWIECZNEJ EUROPY PODOBIEŃSTWA CZY RÓŻNICE (wakacyjna wymiana młodzieży z miast: Strzelce Opolskie, Soest, Kampen i Druskienniki), MIĘDZYNARODOWY PROJEKT PARTNERSTWO DLA PRZYSZŁOŚCI 2 MŁODZIEŻ EUROPA 124. Na szczególną uwagę zasługuje czteroletni projekt młodzieżowy, który został zakończony i podsumowany w 2008 r. podczas międzynarodowego obozu młodzieżowego w Kampen dofinansowywany co roku ze środków europejskich z programu Młodzież 125. Regionalne odznaki jakości E-Twining oraz europejską odznakę jakości E-Twining zdobyto za projekty: Odważne podróżujące lalki Szwecja, Dania, Słowacja, Węgry; Globalna wioska - Szwecja, Słowacja, Węgry; Rund ums Jahr Niemcy, Czechy. 123 Opracowanie własne na podstawie dokumentów z Gminnego Zarządu Oświaty i Wychowania w Strzelcach Opolskich. 124 Opracowanie własne 125 Opracowanie własne 68

69 Projekt młodzieżowy Legendy Średniowiecznej Europy podobieństwa czy różnice zrealizowany w 2005 roku przez Międzyszkolny Klub Sportowy oraz Gminny Zarząd Oświaty i Wychowania w Strzelcach Opolskich zdobył I miejsce w Konkursie Marszałka Województwa Opolskiego Partnerstwo bez granic, w kategorii Instytucje publiczne, organizacje i instytucje pozarządowe" 126. Tabela 10 Projekty młodzieżowe zrealizowane w 2007 r. DATA/ MIEJSCE r. Strzelce Op r. Strzelce Op r. Strzelce Op r. Holice CHARAKTER PRZEDSIĘWZIĘCIA EFEKTY WSPÓŁPRACY Międzynarodowy turniej piłki nożnej, seminarium nt. polskolitewskich międzynarodowych projektów edukacyjnych. Współpraca uczniów PG nr 1 i Bandera High School w realizacji projektu Śladami Śląskich Teksańczyków Współpraca uczniów PG nr 2 i Bandera Middle School w realizacji projektu Poznajemy losy śląskich rodzin Bandera Występy zespołu ludowego dzieci z Kadłuba podczas Dni Holic. Udział drużyny piłkarskiej ze Strzelec Opolskich w Turnieju Victoria Cup Memorial Ladi Vojire w Holicach. Międzynarodowy obóz młodzieżowy w Druskiennikach. Udział młodzieży gimnazjalnej w wymianie wakacyjnej miast partnerskich. Międzynarodowy turniej piki nożnej w Strzelcach Opolskich wizyta delegacji Holic i drużyny piłkarskiej w Strzelcach Opolskich. Wymiana młodzieży PG nr 2 z młodzieżą z Soest w ramach projektu Pod wspólnym dachem r. Druskininkai r. Strzelce Op r. Soest źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentów z Gminnego Zarządu Oświaty i Wychowanie W 2007 r. międzynarodowy obóz młodzieżowy odbył się w Druskininkai, w 2008 r. w Kampen. Strzelce Opolskie zaprosiło do projektu młodzieżowego w 2009 r. także Holice, który zorganizowano w Borowicach. Leseratten Niemcy. Fotografia 15 Międzynarodowa wymiana młodzieży w Kampen w 2008 r., źródło: materiały Gminnego Zarządu Oświaty i Wychowania w Strzelcach Opolskich 126 źródło: opracowanie własne na podstawie materiałów Gminy Strzelce Opolskie. 69

70 Pozwólmy runąć wszystkim murom", to temat spotkania młodzieży z Holic, Druskiennik, Soest i Strzelec Opolskich w Borowicach koło Karpacza. Przez 9 dni (od 4-12 lipca 2009 r.) młodzi ludzie wspólnie zastanawiali się nad możliwościami budowania Europy bez podziałów, waśni i murów. Temat spotkania został określony już w lutym i nie jest przypadkowy, albowiem w 2009 r. minęło 20 lat od ważnych wydarzeń dla Polski i Europy, m.in. Okrągły Stół, Wolne Wybory, zburzenie Muru Berlińskiego. Uczestnicy warsztatów zwiedzili Wrocław, wystawę Europa nasza historia", zdobyli szczyt Karkonoszy - Śnieżkę, podziwiali wodospad Kamieńczyk i poznawali okolice Karpacza. Podczas warsztatów dyskutowali o murach w kulturze i historii własnych narodów a także w Europie i na świecie. Wspólnie bawili się na dyskotekach i ogniskach. Obóz został zorganizowany przez Strzeleckie Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Edukacji Lokalnej przy współpracy z Gminą Strzelce Opolskie, na który pozyskano środki z Programu Młodzież 127. Fotografia 16 Borowice: Międzynarodowa wymiana młodzieży w Borowicach 4 12 lipiec 2009 r. źródło: materiały Gminnego Zarządu Oświaty i Wychowania w Strzelcach Opolskich 25 lutego 2010 r. w Opolu wręczono nagrody i wyróżnienia w konkursie Partnerstwo bez granic, w którym o miano laureata walczyli organizatorzy inicjatyw realizowanych w województwie opolskim w 2009 r. we współpracy z partnerami zagranicznymi Materiały własne Gminy Strzelce Opolskie oraz sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (24 czerwiec 29 lipiec 2009) s Informator Strzelecki r. 70

71 Marszałek Województwa Opolskiego Józef Sebesta wręczył nagrody i wyróżnienia w trzech kategoriach: samorządy lokalne, instytucje publiczne oraz organizacje pozarządowe. Wyróżnienie w kategorii organizacji pozarządowych przypadło Strzeleckiemu Stowarzyszeniu na Rzecz Rozwoju Edukacji Lokalnej za realizację projektu: LET THE LAST WALLS COLLAPSE ( Pozwólmy runąć wszystkim murom, załącznik str. 169) 129. Projekt realizowany był pomiędzy 4 maja a 30 września 2009 roku, we współpracy z partnerami z Czech, Litwy i Niemiec. Działania upamiętniały dwudziestą rocznicę upadku systemów totalitarnych w Europie Środkowo- Wschodniej. Tabela 11 Projekty młodzieżowe w latach L DATA/ p MIEJSCE r r. Strzelce Op r. Holice r. Holice r. Kampen (Holandia) r. Strzelce Op r. Strzelce Op r. Holice r. Holice r. Borowice CHARAKTER PRZEDSIĘWZIĘCIA EFEKTY WSPÓŁPRACY Turniej Koszykówki "Wspólna Europa" z udziałem drużyny z Holic w Strzelcach Opolskich Projekt wymiany międzyszkolnej pomiędzy Gesamtschule z Soest i Gimnazjum Nr 2 w Strzelcach Opolskich. Międzynarodowy Turniej Koszykówki w Holicach. Zintegrowanie się młodzieży poprzez sport i wspólne spędzanie czasu. Planowanie wspólnych projektów sportowych. Międzynarodowy Turniej Victoria Cup Memorial Ladi Vojire w Holicach - udział drużyny piłkarskiej z Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego w Strzelcach Opolskich - udział 20 osobowej drużyny piłkarskiej z gminy Strzelce Opolskie. Występy strzeleckiego zespołu rockowego The Freaks. Międzynarodowy obóz młodzieży w Kampen kolejne spotkanie młodzieży miast: Druskininkai, Kampen, Soest oraz Strzelce Opolskie. Temat przewodni obozu w roku 2008 r. Woda dzisiaj i jutro. Międzynarodowy Turniej Piłki Nożnej piłkarzy z Czech, Ukrainy, Węgier Słowacji i Polski. VI Międzynarodowy Turniej Koszykówki Młodzików Wspólna Europa w Strzelcach Opolskich Międzynarodowy Turniej Koszykówki w Holicach Integracja młodzieży poprzez sport i wspólne spędzanie czasu. Międzynarodowy Turniej Piłki Nożnej w Holicach. Integracja młodzieży poprzez sport i wspólne spędzanie czasu. Międzynarodowy projekt: Pozwólmy runąć wszystkim murom" młodzieży z Holic, Druskininkai, Soest i Strzelec Opolskich w Borowicach koło Karpacza. Budowanie Europy bez podziałów, waśni i murów. Temat spotkania związany z rocznicą 20-lecia ważnych wydarzeń dla Polski i Europy, m.in. Okrągły Stół, Wolne Wybory, zburzenie Muru Berlińskiego. 129 Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (24 luty 24 marzec 2010) s

72 r. Holice r. Strzelce Op. Międzynarodowy Turniej w Holicach udział zespołu muzycznego i drużyny piłki nożnej ze Strzelec Opolskich 130. Międzynarodowy Turniej Piłki Nożnej w Strzelcach Opolskich - Sportowa Wymiana Młodzieży Miast Partnerskich w Strzelcach Opolskich. źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentów Gminy Strzelce Opolskie Analizując tabelę nr 14 i 15 uwagę zwraca intensywna współpraca pomiędzy piłkarzami i koszykarzami Strzelec Opolskich i Holicami, która regularnie trwa już od 1996 r. W dniach r. odbył się w Holicach Międzynarodowy Turniej Koszykówki z udziałem 15 chłopców z Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego w Strzelcach Opolskich, a r. z okazji Dni Holic chłopcy ze szkół gimnazjalnych wzięli udział w Międzynarodowym Turnieju Piłki Nożnej, a na scenie zaprezentował się zespół rockowy ze Strzeleckiego Ośrodka Kultury The Freaks. 130 Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (20 maj 24 czerwiec 2010) s

73 Tabela 12 Projekty młodzieżowe w 2010 r. L p PARTNER 1. Holice/ Pardubicki Kraj/ Republika Czeska 2. Soest/ Westfalia/ Niemcy 3. Holice/ Pardubicki Kraj/ Republika Czeska Soest/ Westfalia/ Niemcy Włochy/ Rzym Niemcy/ Remlingen 7. Holice/ Pardubicki Kraj/ Republika Czeska 8. Holice/ Pardubicki Kraj 9. Soest/ Westfalia/ Niemcy DATA I MIEJSCE r. Strzelce Opolskie r. Strzelce Opolskie r. Strzelce Opolskie r. Strzelce Opolskie r. Rzym r. Remlingen r. Holice r. Holice r. Soest INICJATYWA IV Międzynarodowy Turniej Piłki Siatkowej Dziewcząt i Chłopców z udziałem 300 zawodników z kraju i zagranicy Międzynarodowy Turniej Piłki Nożnej Miast Partnerskich 131. VII Międzynarodowy Turniej Koszykówki Młodzików Wspólna Europa. Realizacja projektu Historia Wybranych miast Polski. Wymiana zagraniczna pomiędzy Publicznym Gimnazjum nr 2 w Strzelcach Opolskich a Hannach Arendt Gesamtschule Soest. Realizacja projektu edukacyjno językowego organizowanego we Włoszech przez Europejskie Centrum Młodzieży w Łodzi 132. W ramach Polsko Niemieckiej Współpracy Młodzieży realizowano projekt Kuchnia międzynarodowa 133. Międzynarodowy Turniej Koszykówki. Międzynarodowy Turniej Piłki Nożnej 134. Realizacja projektu Młodzież w działaniu o temacie głównym Living in Europe in The Year OPIS DZIAŁAŃ PODJĘTYCH W RAMACH INICJATYWY Rozwój partnerstwa, współpracy i przyjaźni na bazie wspólnych zainteresowań sportowych. Poznawanie kraju i ciekawych ludzi oraz współzawodnictwo sportowe Poznawanie kraju i sławnych ludzi oraz współzawodnictwo sportowe Poznanie historii wybranych miast Polskich: Strzelec Op., Opola, Krakowa Pogłębianie znajomości języka angielskiego i niemieckiego oraz utrwalenie wiedzy historycznej zdobytej na lekcjach historii Projekt dofinansowany z organizacji Polsko- Niemieckiej Współpracy Młodzieży (DPJW) Poznawanie kraju i ciekawych ludzi oraz współzawodnictwo sportowe Poznawanie kraju i ciekawych ludzi oraz współzawodnictwo sportowe Młodzież doskonaliła umiejętności językowe i współtworzy nową rzeczywistość ukierunkowaną na tolerancyjne podejście do kultur i wyznań 131 Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (24 marzec 28 kwiecień 2010) s Tamże: s Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (26 maj 30 czerwiec 2010) s Tamże: s

74 10. Holice/Par dubicki Kraj/ Republika Czeska Turcja/ Met Czechy/ Novapaca Słowacja/ Dubnican advachum 14. Hiszpania/ Renedo de Depielago s 15. Turcja/ Ordu r. Strzelce Opolskie r. Met Od kwietnia 2009 r. do czerwca 2010 r. Od kwietnia 2009 r. do czerwca 2010 r. Od listopada 2009 r. do maja 2010 r. Od listopada 2009 r. do maja 2010 r. V Międzynarodowy Turniej Piłki Nożnej Wyjazd organizowany dla celów projektu Break The walls via folk dances and folk music (Taniec i muzyka ludowa burzą mury) realizowanego w ramach program Comenius. Realizacja projektu GEOMETRY SUITS YOU w ramach programu e Twinning (korespondencja drogą internetową). Realizacja projektu GEOMETRY SUITS YOU w ramach programu e Twinning (korespondencja drogą internetową). Realizacja projektu Przygoda z kuchnią i kulturą w ramach programu e Twinning (korespondencja drogą internetową). Realizacja projektu Przygoda z kuchnią i kulturą w ramach programu e Twinning (korespondencja drogą internetową). Poznawanie kraju i ciekawych ludzi oraz współzawodnictwo sportowe Kształtowanie postaw tolerancji i akceptacji dla odmienności oraz doskonalenie komunikacji w języku angielskim Wymiana doświadczeń i wiedzy z zakresu pracy z młodzieżą Wymiana doświadczeń i wiedzy z zakresu pracy z młodzieżą Poznawanie kultury sąsiadów, doskonalenie umiejętności językowych, rozwijanie współpracy międzynarodowej Poznawanie kultury sąsiadów, doskonalenie umiejętności językowych, podtrzymywanie współpracy międzynarodowej źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentów Gminy Strzelce Opolskie Sportowcy od lat rozwijają współpracę partnerską i przyjaźń pomiędzy mieszkańcami miast partnerskich. Międzyszkolny Klub Sportowy oraz Międzyszkolny Ośrodek Sportowy w Strzelcach Opolskich często organizują rozgrywki sportowe, w których biorą udział nie tylko zawodnicy krajowi, ale także zagraniczni partnerzy. Wyjeżdżają także do miast partnerskich walczyć o puchar dla Gminy Strzelce Opolskie. W dniach od 12 do r. odbył się IV Międzynarodowy Turniej Strzelce Piłki Siatkowej Dziewcząt i Chłopców. Na zaproszenie UKS KARO i MOS Strzelce Opolskie przyjechały zespoły z kraju i zagranicy. Pod względem frekwencji turniej był absolutnie rekordowy: w sumie, do Strzelec Opolskich przyjechało ponad 300 zawodników i osób towarzyszących Informator Strzelecki Nr 6, marzec 2010 r. 74

75 I tak w dniach od 27 marca do 1 kwietnia 2010 r. w ramach kontaktów partnerskich odbyła się wizyta młodzieży w wieku lat drużyny piłki nożnej z miasta partnerskiego Soest. W ramach wizyty, której celem była integracja młodzieży poprzez sport, odbyły się wspólne treningi i rozgrywki sportowe. 31 marca w ramach Sportowej Wymiany Młodzieży Miast Partnerskich Strzelce Opolskie-Soest odbył się Międzynarodowy Turniej Piłki Nożnej 136. Młodzi piłkarze z Soest mieli także okazję do poznawanie gminy Strzelce Opolskie i Opolszczyzny. Działanie realizowane było ze środków przewidzianych w budżecie Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego w Strzelcach Opolskich, przy udziale środków gminy na realizację kontaktów zagranicznych 137. Fotografia r. drużyny piłki nożnej z miasta partnerskiego Soest i Strzelec Opolskich. Źródło: materiały Gminnego Zarządu Oświaty i Wychowania Rozwija się współpraca sportowa dzieci i młodzieży Strzelec Opolskich oraz partnerskiego miasta Holice. W dniach 1 i 2 maja 2010 r., w hali sportowej przy PG nr 2 w Strzelcach Opolskich odbył się VII Turniej Koszykówki Młodzików Wspólna Europa organizowany przez Międzyszkolny Ośrodek Sportowy oraz Międzyszkolny Klub Sportowy w Strzelcach Opolskich. Do udziału w turnieju zgłosiło się sześć drużyn, w tym z miasta partnerskiego Holice w Czechach Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (24 marzec 28 kwiecień 2010) s Informator Strzelecki Nr 7, marzec 2010 r. 138 Informator Strzelecki, bezpłatny dwutygodnik kulturalno-informacyjny, nr 10 (25) maja 2010, s. 4 75

76 Od 1 do 8 maja 2010 r. gościła w Strzelcach Opolskich grupa młodzieży z partnerskiego miasta Soest. Była to kolejna już wymiana, jaka cyklicznie odbywa się pomiędzy Publicznym Gimnazjum nr 2 w Strzelcach Opolskich a Hannah Arendt Gesamtschule Soest. Czternastoosobowa grupa uczniów i opiekunów realizowała w Strzelcach wspólnie ze swoimi partnerami z gimnazjum, projekt edukacyjny: Historia wybranych miast polskich Kraków, Opole i Strzelce Opolskie na przestrzeni dziejów. Projekt, dofinansowany środkami Polsko Niemieckiej Współpracy Młodzieży jest kolejnym, jaki obie szkoły realizują na przestrzeni dwunastu lat współpracy. Wcześniej uczniowie partnerskich szkół pracowali wspólnie przy takich projektach jak: Śląska księga bajek WESTFALSKO, projekt plastyczny PODRÓŻ PO ŚWIECIE UTOPII, realizowany w ramach tygodnia projektów EXPO 2000, projekt plastyczny ŚLĄSKA POSTAĆ CHARAKTERYSTYCZNA, projekt plastyczny NIEMIECKO POLSKI ILUSTROWANY KALENDARZ NA ROK 2005, czy projekt plastyczny MAJÓWKA W SKANSENIE. Goście zostali zaproszeni do odwiedzenia strzeleckiego Ratusza, gdzie spotkali się z Burmistrzem Strzelec Opolskich, Tadeuszem Gocem. Podczas potkania mogli poznać dwudziestoletnią już historię kontaktów pomiędzy obydwoma miastami, a później mogli obejrzeć panoramę miasta z wieży ratuszowej, która została udostępniona 139. W dniach od 18 do r. dwunastu zawodników koszykówki z sekcji młodzików Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego w Strzelcach opolskich na zaproszenie klubu sportowego BVK Holice uczestniczyło w Międzynarodowym Turnieju Koszykówki Wspólna Europa. W dniach od do r. uczniowie i nauczyciele Publicznego Gimnazjum Nr 1 w Strzelcach Opolskich realizowali w szkole partnerskiej w Niemczech (Remlingen) kolejny projekt pt: Kuchnia międzynarodowa. Dwudziestu uczniów i trzech nauczycieli poznawało kulinarne tradycje regionalne, wspólnie gotowało, poznawało także tradycje i historię regionu oraz Niemiec Informator Strzelecki, bezpłatny dwutygodnik kulturalno-informacyjny, nr 10 (25) maja 2010, s Informator Strzelecki, bezpłatny dwutygodnik kulturalno-informacyjny, nr 13 (28) 28 czerwca - 11 lipca 2010, s. 4 76

77 W dniach od 25 do r. osiemnastu zawodników piłki nożnej sekcji Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego w Strzelcach Opolskich na zaproszenie klubu sportowego SK Holice wzięło udział w Międzynarodowym Turnieju Piłki Nożnej Victoria Cup Memoriał Ladi Vojire w Holicach. Turniej jest cykliczną imprezą realizowaną w ramach wymiany sportowej pomiędzy miastami partnerskimi. Drużyna piłki nożnej SK Holice gościła w Strzelcach Opolskich na Międzynarodowym Turnieju Miast Partnerskich we wrześniu 2009 roku 141. W ramach Programu Młodzież w Działaniu corocznie odbywa się międzynarodowa wymiana młodzieży miast partnerskich: Polski, Czech, Litwy i Niemiec. Młodzież realizuje ciekawe projekty współpracując w grupach różnych narodowościowo, doskonali umiejętności językowe i współtworzy nową rzeczywistość ukierunkowaną na tolerancyjne podejście do kultur, wyznań i sposobu bycia. Fotografia 18 Międzynarodowy projekt młodzieżowy Living in Europe in the Year 2025 w Soest. Młodzież z Soest, Strzelec Opolskich, Holic r. źródło: materiały Gminnego Zarządu i Oświaty w Strzelcach Opolskich. W 2010 r. organizatorem młodzieżowego obozu, była strona niemiecka a spotkanie miało miejsce w terminie od 24 lipca do 1 sierpnia 2010 r. w Soest w Niemczech. Sześćdziesięciu młodych ludzi, reprezentujących poszczególne państwa, rozważało zmiany klimatyczne i procesy zachodzące w środowisku naturalnym mając na uwadze życie 141 Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (26 maj 30 czerwiec 2010) s

78 w miastach, państwach i całej Europie w 2025 roku. Zajęcia poświęcone zmianom klimatycznym, ochronie środowiska naturalnego i możliwości życia w 2025 roku miały formę warsztatów. Każdy uczestnik mógł dołączyć do konkretnej grupy zgodnie ze swoimi zainteresowaniami. Młodzież ukazała swe talenty w grupie muzycznej, komponując własną piosenkę ekologiczną Love is in the air but the pollution killed it oraz na warsztacie plastycznym, gdzie powstały obrazy i rzeźby o zagrożeniach i możliwościach ochrony środowiska. Ponadto młodzież pracująca w ramach warsztatu filmowego nakręciła zabawny film o życiu w 2025 roku, a grupa public relations tworzyła na bieżąco czasopismo obozowe i stronę internetową poświęconą tematyce naszego programu ( Następnym organizatorem projektu młodzieżowego będzie Gminny Zarząd Oświaty i Wychowania w Strzelcach Opolskich, który wraz z Międzyszkolnym Klubem Sportowym podejmuje działania na rzecz realizacji międzynarodowej wymiany młodzieży miast partnerskich. Proponowany temat spotkania dotyczyć będzie problemów młodzieży, ich kreatywności i przedsiębiorczości, ich aktywności, sprawności i skuteczności wobec marginalizacji i ubóstwa społecznego 143. Analiza form i dziedzin współpracy partnerskiej gminy Strzelce Opolskie w latach przekonuje, że dotychczasowe inicjatywy mają silną podstawę, a zmiany w Europie służą ich rozwojowi. Można zauważyć więcej inicjatyw z partnerem czeskim niż niemieckim. Jest to nowa tendencja potwierdzająca aktywność gmin w pogłębianiu współpracy z południowym sąsiadem. Wspieranie organizacji działających wśród młodzieży winno być ważnym narzędziem oddziaływania wychowawczego strzelceopolskie.pl/pl/-projekt--living-in-europe-in-the-year ,9,186+living+in+europe+in+the+year+strzelce+opolskie&cd=1&hl=pl&ct=clnk&gl=pl r r. 144 Strategia rozwoju województwa opolskiego na lata Załącznik do Uchwały nr XXXIX/350/2005 Sejmiku Województwa Opolskiego z r., Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego 2005, s

79 3.3 Aktywność społeczna i współpraca środowiskowa Ideą, która przyświeca kontaktom zagranicznym Gminy Strzelce Opolskie z partnerami jest nawiązanie kontaktów i przyjaźni nie tylko pomiędzy młodzieżą różnych krajów, ale również kontaktów różnych środowisk. Dzięki współpracy można poznać kulturę innych państw, a także promować kulturę polską za granicą. Dzięki wieloletniej współpracy kontakty między partnerami stają się bliższe, ludzie stają się bardziej otwarci i tolerancyjni bez uprzedzeń budują wspólną Europę. Cóż znaczyłyby kontakty partnerskie bez aktywności społecznej i współpracy różnych środowisk? Istotnym warunkiem rozwoju społecznogospodarczego i samorządności regionu jest wzrost aktywności społecznej mieszkańców 145. Aktywność społeczna to gotowość ludzi do organizowania się. To także chęć do włączania się do współpracy lokalnej i zagranicznej. Badania społeczne dowodzą, iż umiejętność współpracy, jakość i zadowolenie z kontaktów sąsiedzkich i międzyludzkich jest bardzo ważnym elementem składającym się na zadowolenie z życia 146. Ziemia Strzelecka to bogate życie kulturalne. Przez cały rok odbywają się tu liczne imprezy z udziałem społeczności lokalnej i miast partnerskich o różnorodnym charakterze. Do cyklicznych imprez należą: Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy koncerty, "Kolędnicy" Gminny Przegląd Kolędniczy, Ogólnopolski Konkurs Recytatorski: Eliminacje Rejonowe, "Kroszonki" - Otwarty Konkurs Zdobienia Jaj Wielkanocnych, Uroczystości z okazji uchwalenia Konstytucji 3 Maja, Dni Ziemi Strzeleckiej blok imprez kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych z okazji święta miasta, Ogólnopolski Plener Malarsko Rzeźbiarski, Wernisaż i wystawa poplenerowa, 145 Strategia rozwoju województwa opolskiego na lata Załącznik do Uchwały nr XXXIX/350/2005 Sejmiku Województwa Opolskiego z r., Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego 2005, s Uchwała nr XXXII/220/00 Rady Miejskiej z 9 listopada 2000 r. w sprawie strategii rozwoju miasta i gminy Strzelce Opolskie, Plan rozwoju lokalnego Gminy Strzelce Opolskie do 2013 r. s

80 Strzeleckie Spotkania Amatorskich Teatrów Lalek, Mikołajki - spektakle teatralne dla dzieci, Jarmark Bożonarodzeniowy, Organizacja Strzeleckich Targów Wiosennych 147. Niemałą atrakcją są organizowane w każdej z gmin dożynki ze wspaniałymi barwnymi pochodami. Szczególnie zachwyceni dożynkami gminnymi w Strzelcach Opolskich są goście zagraniczni i miasta partnerskie, w których nie organizuje się uroczystości święta plonów. Wieloletnią tradycję mają czerwcowe Dni Ziemi Strzeleckiej, międzynarodowe plenery malarskie, rzeźbiarskie i fotograficzne, festiwal amatorskich teatrów lalek, Bieg Strzelca i Strzelecki Bieg Uliczny im. Euzebiusza Ferta, Wodzenie Niedźwiedzia, liczne koncerty czy Jarmark Bożonarodzeniowy 148. W tych imprezach także chętnie biorą udział goście zagraniczni i miasta partnerskie. STRZELCE OPOLSKIE Aktywność społeczna Ochotnicze Straże Pożarne - 11 Ludowe Zespoły Sportowe - 15 Stowarzyszenie Odnowy Wsi - 5 Zespoły śpiewacze i orkiestry - 10 Rysunek 4 Aktywność społeczna w gminie Strzelce Opolskie źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie. 147 Informacje otrzymane z referatu Inicjatyw gospodarczych i Strzeleckiego Ośrodka Kultury 148 Katarzyna Szałecka, Magdalena Matyjaszek: Kultura w Gminach Województwa Opolskiego, Departament Kultury i Sportu Urzędu Województwa Opolskiego, Opole 2002 r. s

81 W gminie działa sieć Ludowych Zespołów Sportowych, zespoły szkolne i uczniowskie oraz niezależne kluby sportowe współpracujące z miastami partnerskimi. Miejsko-Gminny Zarząd Ludowych Zespołów Sportowych zrzesza 12 wiejskich Ludowych Klubów Sportowych. Niezależnie od Miejsko- Gminnego Zarządu działa Ludowy Klub Sportowy Tęcza Szymiszów. Aktualnie Zrzeszenie liczy 599 członków w tym 210 uczestników młodzieży do 18 lat. W jedenastu sekcjach PN zarejestrowanych jest 511 zawodników w tym 235 seniorów, 156 juniorów i 120 trampkarzy. Dorośli ćwiczą w 38 sekcjach: szachowych, bilardowych, tenisa stołowego, piłki siatkowej, skata sportowego. Międzyszkolny Klub Sportowy prowadzi sekcje: Koszykówki we wszystkich kategoriach wiekowych (młodzicy, młodziczki, kadeci, kadetki, juniorzy, juniorki, seniorzy), Podnoszenia ciężarów, Brydża. Uczniowski Klub Sportowy Kusy w Strzelcach Opolskich prowadzi szkolenia sportowe w zakresie lekkoatletyki. Uczniowski Klub Sportowy Siódemka prowadzi działalność oraz szkolenia w sekcji judo. Uczniowski Klub Sportowy G 2 prowadzi szkolenia w sekcji tenisa ziemnego. Stowarzyszenie Ludzi Aktywnych Sportowo LAS organizuje Turnieje sportowe takie jak: Halowy turniej piłki nożnej szkół podstawowych, Turniej piłki nożnej, Turniej piłkarski Dzikich drużyn dla dzieci, Turniej piłkarski Jesienny Gol dla dorosłych, Maraton koszykarski. W mieście działa kilka klubów sportów walki. Sekcja Karate Kyokushin, trenuje pod kierunkiem Aleksandra Bieleckiego, wielokrotnego medalisty mistrzostw Polski i Europy w zawodach karate. Treningi Aikido, odbywają się przy komendzie powiatowej straży pożarnej. Istnieje też sekcja 81

82 klubu Teakwondo Odra. Klub sportowy Budowlani Cement-Gizet Strzelce Opolskie prowadzi sekcję piłki nożnej. Klub Sportowy KS Pionier Strzelce Opolskie prowadzi szkolenia i rozgrywki sekcji piłki nożnej trampkarzy. W Strzeleckim Ośrodku Kultury działają cztery zespoły muzyczne. Szczególnie znany jest zespół Viva la Musica, który wykonuje piosenki popularne, patriotyczne, ludowe i biesiadne. Kilkatrotnie już występował na estradach miast partnerskich. W Kadłubie bardzo znany jest dziecięcomłodzieżowy zespół ludowy Na Chwila, znany w całym regionie i w miastach partnerskich. Kolejnym znanym zespołem są Suskie Skowronki zespół śpiewaczy z siedzibą w Suchej oraz chór emerytowanych nauczycieli Sen 149. Na terenie gminy w ramach struktury Domu Kultury działa 17 świetlic w tym: jedna na terenie Strzelec Opolskich w dzielnicy Mokre Łany, trzy z elementami profilaktyki w miejscowościach Rozmierka, Kadłub Piec, Nowa Wieś, 13 świetlic wiejskich w miejscowościach: Warmątowice, Rożniątów, Szymiszów Wieś, Szymiszów Osiedle, Sucha, Rozmierz, Grodzisko, Osiek, Szczepanek, Dziewkowice, Błotnica Strzelecka, Kadłub Wieś, Kalinowice. We wszystkich świetlicach zatrudnieni są instruktorzy. Prowadzona jest działalność rozrywkowa, oświatowa, prace z amatorskim ruchem artystycznym oraz najczęściej prace z dziećmi i młodzieżą. W ramach pracy z dziećmi świetlice organizują imprezy: sportowo-rekreacyjne (turnieje tenisa stołowego, turnieje piłki koszykowej, nożnej i siatkowej, wycieczki piesze i rowerowe, rajdy, ogniska), rozrywkowe (dyskoteki, zabawy taneczne, bale karnawałowe, Andrzejki), wystawy prac plastycznych, konkursy rysunkowe. 149 Uchwała nr XXXII/220/00 Rady Miejskiej z 9 listopada 2000 r. w sprawie strategii rozwoju miasta i gminy Strzelce Opolskie, Plan rozwoju lokalnego Gminy Strzelce Opolskie do 2013 r. s

83 Imprezy między świetlicowe odbywające się cyklicznie to: świetlicowe łamigłówki (zawsze w czasie ferii zimowych), turnieje Tenisa Stołowego, Turniej Piłki Plażowej, Turniej koszykówki, czy Mini-Lista Przebojów. Świetlice współpracują z radami sołeckimi, Mniejszością Niemiecką, parafiami, przedszkolami i szkołami. Przy świetlicach działają kluby i kółka zainteresowań: teatralne (3 ), wokalne i chóralne (3), recytatorskie (2), muzyczno-instrumentalne (1), folklorystyczne (1), turystyczne i sportoworekreacyjne (1), plastyczne (2), taneczne (1), klub seniora (1), karate (2), aerobik (2) oraz kursy językowe (2) 150. Do organizacji aktywnych społecznie zaliczmy także organizacje pomocy i samopomocy np.: Ochotnicze Straże Pożarne, Stowarzyszenie Pomocy Wzajemnej Barka, Stowarzyszenie Ognik, Centrum Nasłuchowe Strzeleckiego Sztabu Ratownictwa 151. Na terenie gminy Strzelce Opolskie działają następujące stowarzyszenia: Stowarzyszenie Ziemia Strzelecka, Stowarzyszenie Rozwój i Gospodarka, Strzeleckie Stowarzyszenie Gospodarcze, Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Kadłub i Rozbudowy Szkoły Podstawowej. Koła Mniejszości Niemieckiej 152. Współpraca seniorów W ostatnich latach intensywnie współpracują z miastami partnerskimi Seniorzy z różnych organizacji strzeleckich np.: Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Strzelcach Opolskich, Sekcja Emerytów Związku Nauczycielstwa Polskiego w Strzelcach Opolskich, Związek Nauczycielstwa Polskiego o/strzelce Opolskie, którzy już od 2008 r. biorą czynny udział w spotkaniach przygotowawczych do projektu SIE Seniorzy w Europie. 150 Uchwała nr XXXII/220/00 Rady Miejskiej z 9 listopada 2000 r. w sprawie strategii rozwoju miasta i gminy Strzelce Opolskie, Plan rozwoju lokalnego Gminy Strzelce Opolskie do 2013 r. s Tamże: s Uchwała nr XXXII/220/00 Rady Miejskiej z 9 listopada 2000 r. w sprawie strategii rozwoju miasta i gminy Strzelce Opolskie, s

84 Ci starsi ludzie dzięki temu projektowi zintegrowali się, regularnie się spotykają, czują się znowu potrzebni, po wielu latach robią coś dla siebie i z radością realizują swoje pomysły. Od 2009 roku uczą się języka angielskiego i niemieckiego, obsługi PC, pracują nad sporządzeniem raportu o sytuacji emerytów i rencistów w gminie Strzelce Opolskie. Przedstawiciele strzeleckich seniorów w grudniu 2009 r. wzięli udział w wizycie przygotowawczej w Soest w ramach programu Uczenie się przez całe życie wizyty przygotowawczej w ramach programów sektorowych Grundtviga, podczas której seniorzy wspólnie przygotowali wniosek projektu SIE Seniorzy w Europie, poczynili plan działań. Podczas tego spotkania zostały wyznaczone ważne zadania i tematy raportu, które są w trakcie realizacji. W projekcie biorą udział: Soest- (Niemcy), Bangor GB Zjednoczone Królestwo i Kampen NL Holandia, Sárospatak HU - Węgry i Strzelce Opolskie PL 153. Pierwszy etap projektu SIE Seniorzy w Europie został zrealizowany w dniach od 03 do 11 października 2010 r. Siedmiu przedstawicieli seniorów z gminy Strzelce Opolskie wzięło udział w pierwszym seminarium w Kampen i Soest. Celem wizyty był udział w spotkaniu przygotowawczym związanym z realizacją projektu, jak i omówienie założeń i koncepcji przyszłej współpracy seniorów z sześciu europejskich miast 154. W dniu r. odbyło się w strzeleckim Ratuszu seminarium robocze na temat projektu SIE Seniorzy w Europie. W spotkaniu uczestniczyli goście z miasta partnerskiego Soest, seniorzy z gminy Strzelce Opolskie oraz władze miasta i oświaty. Omówiono sprawy organizacyjne dotyczące wyjazdu siedmiu seniorów do Bangor (GB) w dniach od 13 do r. Seniorzy, którzy od początku są zaangażowani w projekcie, zadeklarowali swój dalszy udział w jego realizacji w niezmienionym składzie opracowanie własne na podstawie udziału w spotkaniach z seniorami oraz publikacji na temat projektów Grudndtviga: Ewa Kolasińska: Zwiększenie szans edukacyjnych poprzez realizację projektów współpracy europejskiej, FRSE Warszawa 2010 r., s Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (23 wrzesień 27 październik 2009) s Sprawozdanie własne dla burmistrza ze spotkania z seniorami, r. 84

85 Zgodnie z założeniami projektu, seminarium w Strzelcach Opolskich z udziałem seniorów z Soest, Kampen (Holandia), Bangor (Walia), odbędzie się od 08 do r. Projekt posiada 3 zasadnicze cele: 1. Rozwój współpracy na podstawie wspólnych interesów seniorów w Europie na poziomie lokalnym. 2. Rozwój i rozpowszechnienie projektu, który seniorzy z biorącymi udział państwami razem przeprowadzą. 3. Stworzenie sprawozdania nt. sytuacji seniorów w 4 miastach w Europie, które powinno odpowiedzieć na pytania: Jak działają seniorzy w kwestiach politycznie decyzyjnych w swoim mieście? Jak żyją seniorzy pod względem finansowych, kulturalnym i socjalnym? Jakie kroki są czynione w kierunku aktywizacji seniorów i przez kogo? Jakie środki finansowe, z jakiego źródła i na jaki cel są do dyspozycji? W jakich instytucjach, organizacjach i strukturach są zintegrowani seniorzy i w jaki sposób działają? Jaką listę niespełnionych życzeń na życie stworzyli seniorzy w waszym mieście? Te pytania to tylko propozycje, które mogą zostać zmienione (rozszerzone, nowo wymyślone) podczas kształcenia ustawicznego dorosłych. Pomysły, możliwości i życzenia dotyczące współpracy seniorów pomiędzy uczestniczącymi miastami powinny zostać równolegle przedyskutowane, zaplanowane i zrealizowane. Seniorzy do 2012 roku mają opracować wspólnie sprawozdanie porównawcze z sytuacji seniorów we wszystkich uczestniczących w projekcie krajach. Bardzo interesującym przedsięwzięciem Gminy Strzelce Opolskie jest projekt Wyobraź sobie jakbyś był niewidomy. W zupełnej ciemności będzie można zwiedzać galerię dotyku, węchu: rzeźby, kamień, metal, zioła, owoce itp., jak i przeprowadzić anonimowe rozmowy w ciemnej kawiarni z napojami i posiłkiem. Na budowę ekspozycji wybrano Szkołę Podstawową Nr 7 w Strzelcach Opolskich. Odwiedzający doświadczą sami, co to znaczy być niewidomym. Jak można się orientować/rozeznać? Jak można rozpoznać, kim są Ci Inni? Co można poczuć w ciemności (w kontekście smaku). Czy trafia się przy jedzeniu bądź piciu do buzi? Jak się czuje kamień lub pień drzewa w ciemności. 85

86 Odpowiedzi na te pytania będą w formie własnych doświadczeń. Z jednej strony jest to bardzo trudne i pracochłonne, a z drugiej strony ciekawe i pobudzające 156. Projekt będzie realizowany przy zaangażowaniu związku niewidomych, pracowników Urzędu Miejskiego w Strzelcach Opolskich, oświaty (nauczycieli), pracowników SOK-u, opieki społecznej, strażaków, wolontariuszy itp. Wystawę będzie można zwiedzać z początkiem roku szkolnego 2011 r. Głównym celem projektu jest poznanie problemów i życia ludzi niewidomych i osób z upośledzeniem wzroku. Osoby widzące choć na chwilę będą mogły poczuć się jak niewidome. Ekspozycja w ciemności ma być ważnym przeżyciem dla tych, którzy interesują się tematem niepełnosprawności oraz życiem niepełnosprawnych. Dla wielu dorosłych będzie to doświadczenie impulsem, do zastanowienia się nad sobą oraz społeczeństwem 157. Sens specjalnej ekspozycji z pedagogicznego punktu widzenia: Hugo Kükelhaus, pedagog i myśliciel z Soest, opisał już wcześniej bardzo trafnie zmiany w naszym nowoczesnym społeczeństwie. Wygodne życie oznacza jednocześnie wycofanie się z życia, który to krok w ogóle nie zostaje zauważony. Zróżnicowane możliwości człowieka, które powstały podczas rozwoju ewolucji i w międzyczasie zostały udoskonalone, są dziś albo niewykorzystane albo z jednej strony przeciążone. Wiele spostrzeżeń jest przekazywane przez media, są to obserwacje z drugiej ręki. Własne doświadczenie zostają coraz częściej zastąpione wiedzą książkową. Nie są one adekwatne ze zdolnościami człowieka, Kükelhaus określił to trafnie: Życie jest ciągle trwającym treningiem/praktyką: Wiedza nie zastępuje doświadczenia. Idea ekspozycji nawiązuje do postępu nowoczesnych czasów, mianowicie ogromnego wykorzystania/użytkowania i znaczenia zdolności widzenia. Odwiedzający znajdują się w absolutnej ciemności i przez to zostają zmuszeni do odkrycia innych możliwości dostrzegania/rozeznania oraz do ich zastosowania. Doświadczenia, które przenoszą ludzi w nastrój 156 Opracowanie własne na podstawie udziału w spotkaniu na temat projektu z niewidomymi w dniu r. w Urzędzie Miejskim w Strzelcach Opolskich sprawozdanie własne ze spotkania. 157 Opracowanie własne na podstawie udziału w spotkaniu 86

87 euforii, zostają niezapomniane. Jednocześnie wiele ludzi zaczyna przypuszczać, jak wygląda życie niewidomych lub ludzi niedowidzących, jakie trudności pokonują na co dzień. Aktywność społeczna ma ogromne znaczenie w gminie o bogatych korzeniach historycznych, kulturowych, zintegrowanej wspólnocie małej ojczyzny i gminie. Analizując aktywność społeczną społeczności lokalnej w gminie Strzelce Opolskie dojdziemy do wniosku, że współpraca środowiskowa jest tu bardzo rozwinięta 158. Współpraca partnerska strażaków Na uwagę zasługuje współpraca strażaków z Gminy Strzelce Opolskie, która efektywnie współpracuje ze wszystkimi miastami partnerskimi gminy Strzelce Opolskie. W gminie działa 12 jednostek OSP. Działają one wyjątkowo prężnie w każdej sytuacji 159. Fotografia 19 Podpisanie umowy partnerskiej OSP Sucha z Grupą Meckingsen (Soest), r., źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie r. strażacy OSP z Suchej podpisali umowę o współpracy i partnerstwie z Grupą Meckingsen. Podpisany akt partnerstwa przez OSP Sucha i Meckingsen zakłada m.in. wymianę młodzieży, poznawanie tradycji, zwyczajów i kultury 158 Gospodarka lokalna i regionalna w teorii i praktyce, redaktor naukowy: Ryszard Brol, Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 46, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 2009, s Uchwała nr XXXII/220/00 Rady Miejskiej z 9 listopada 2000 r. w sprawie strategii rozwoju miasta i gminy Strzelce Opolskie, Plan rozwoju lokalnego Gminy Strzelce Opolskie do 2013 r. s

88 reprezentowanych terenów, dalsze zacieśnienie współpracy międzynarodowej. 05 maja 2007 r. strażacy z Kadłuba i Holic podpisali umowę partnerską, a 18 grudnia 2009 r. umowę partnerską o współpracy pomiędzy jednostkami Ochotniczych Straży Pożarnych w Chlebičov w Republice Czeskiej i Strzelcach Opolskich (załącznik: fot. nr 49 na str. 170) 160. nr 16. Strażacy podpisali trzy umowy partnerskie co przedstawia tabela Tabela 13 Umowy partnerskie podpisane przez strażaków gminy Strzelce Op Partner zagraniczny /Miasto/ Region/Kraj Meckingsen Soest - Północna Nadrenia Westfalia (Nordrhein- Westfalen) - Niemcy Holice - Pardubicki Kraj Republika Czeska Chlebičov Republika Czeska Rok nawiązania współpracy Data podpisania umowy 2000 r r. podpisano umowę o współpracy i partnerstwie pomiędzy Grupą Meckingsen a jednostką OSP z Suchej. Podpisany akt partnerstwa przez OSP Sucha i Meckingsen zakłada m.in. wymianę młodzieży, poznawanie tradycji, zwyczajów i kultury 2005 r r. podpisano umowę o współpracy pomiędzy jednostkami Ochotniczych Straży Pożarnych w Holicach Miasto Holice i Kadłubie Gmina Strzelce Opolskie r r. podpisano umowę partnerską o współpracy pomiędzy jednostkami Ochotniczych Straży Pożarnych w Chlebičov w Republice Czeskiej i Strzelcach Opolskich. Dziedziny współpracy Współpraca straży pożarnych, wymiana kulturalna, pomoc popowodziowa, wymiana doświadczeń, wymiana gospodarcza, pomoc materialna, wymiana specjalistów, wzajemne szkolenia, wymiana doświadczeń w zakresie funkcjonowania ochotniczych straży pożarnych i systemów ochrony p.poż. Współpraca straży pożarnych wymiana doświadczeń w dziedzinie ochrony przeciwpożarowej oraz działalności statutowej OSP, poznawanie zwyczajów, tradycji i historii regionów, wspieranie wzajemnych kontaktów pomiędzy mieszkańcami obydwu miast. Wymiana doświadczeń w zakresie funkcjonowania OSP i systemów ochrony przeciwpożarowej państwa, poznawanie kultury, zwyczajów i tradycji regionów, nawiązanie przyjaźni międzyludzkiej oraz wzajemnej współpracy straży pożarnych, promocja miasta na forum międzynarodowym. Opracowanie własne na podstawie materiałów Gminy Strzelce Opolskie 160 Informator Strzelecki Nowy partner strzeleckich strażaków. 88

89 Tabela 14 Najważniejsze inicjatywy strażackie zrealizowane w 2010 r. PARTNER ZAGRANICZ- NY Holice/ Republika Czeska Holice/ Republika Czeska Chlebičov Republika Czeska DATA I MIEJSCE r. Strzelce Opolskie r. Holice r. Strzelce Opolskie INICJATYWA Dni Strażaka w Kadłubie i Kalinowicach z udziałem strażaków z miasta partnerskiego Holice Lecie Strażaków w Holicach IX Zawody Integracyjne Służb Mundurowych w Sportach Pożarniczych organizowanych przez OSP Strzelce Opolskie. OPIS DZIAŁAŃ PODJĘTYCH W RAMACH INICJATYWY Zawody strażackie, wymiana doświadczeń oraz pielgrzymka na Górę św. Anny Międzynarodowy Projekt Strażaków. Zapoznanie gości z miastem oraz pokazanie najciekawszych atrakcji, zawody sportowe, wymiana doświadczeń. źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów Gminy Strzelce Opolskie Strażacy z gminy Strzelce Opolskie współpracę prowadzą już od wielu lat z wszystkimi miastami partnerskimi. Najwcześniej nawiązali współpracę, bo już w 1990 r. ze strażakami z Soest. Kilka razy wyjeżdżali z pomocą humanitarną na Ukrainę. Są zawsze pomocni przy organizowaniu festynów i różnych imprez gminnych, jak dożynki, Dni Ziemi Strzeleckiej, Bieg Strzelca. Czuwają nad bezpieczeństwem nie tylko mieszkańców gminy, ale także gości z kraju i zagranicy. W ostatnich latach strażacka współpraca partnerska najlepiej układa się z Czechami. Strażacy wymieniają między sobą doświadczenia, uczestniczą w zawodach sportowo-pożarniczych, poznają swoich partnerów i nawiązują przyjaźnie. 161 Informator Strzelecki, bezpłatny dwutygodnik kulturalno-informacyjny, nr 12 (27) czerwca 2010, s. 4 89

90 Podsumowanie W niniejszej pracy przedmiotem rozważań była współpraca międzynarodowa na przykładzie gminy Strzelce Opolskie, która od 1990 roku nawiązała pierwsze kontakty z niemieckim miastem Soest. Duże doświadczenie wykorzystano we współpracy z kolejnymi partnerami z Druskininkai, Tyśmienicą, Holicami i Banderą integrując wszystkich swoich partnerów poprzez organizowanie wspólnych inicjatyw, spotkań i projektów. W pracy postanowiłam odpowiedzieć na pytania: jakich dziedzin dotyczy współpraca na szczeblu lokalnym, jakie sfery obejmuje partnerstwo miast, jak dochodzi do nawiązania współpracy partnerskiej. Opisując zagadnienie partnerstwa można stwierdzić, iż najistotniejsze znaczenie dla dobrosąsiedzkich kontaktów ma współpraca społeczności lokalnych. Jest to sposób na przezwyciężanie uprzedzeń stereotypów myślowych, podziałów historycznych jakie istniały między państwami. Analizując pracę można stwierdzić, że partnerstwa miast obejmują prawie wszystkie aspekty życia społecznego, jednak podstawową dziedziną współpracy jest w większości wypadków wymiana młodzieży, uczniów, sportowców i zespołów muzycznych. Przyjrzeliśmy się również niektórym międzynarodowym projektom młodzieżowym. Są to spotkania w ramach wymiany szkolnej uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych, które można podzielić na trzy grupy: międzynarodowe programy młodzieżowe, wymiany sportowe oraz projekty organizowane przez szkoły. W efekcie przeprowadzonych rozważań można stwierdzić, że dzięki projektom młodzi ludzie mogą rozwiązywać różne konflikty, wyrażać własne opinie na dany temat, a przede wszystkim takie spotkania to okazja do wspólnego uczenia się. Projekty to również znakomita okazja posługiwania się nowymi środkami informacji i komunikacji, doskonalenie języków obcych, integrowania się z grupą i możliwość poznania kraju swoich partnerów. Bez wątpienia to właśnie kontakty młodych ludzi tworzyć będą przyszłe stosunki między państwami. To od nastawienia młodzieży zależeć będzie na ile te relacje obciążone będą istniejącymi przecież do dziś uprzedzeniami. Można zatem powiedzieć, że współpraca młodzieży oprócz oczywistych korzyści dla uczestników wymiany, jak chociażby poznanie 90

91 kultury i języka kraju sąsiada, jest inwestycją długotrwałą, której pozytywne skutki kształtować będą naszą przyszłą pozycję w środowisku międzynarodowym. W pracy sporządzono również wykaz najważniejszych spotkań, które odbyły się w ramach współpracy partnerskiej gminy Strzelce Opolskie. Po dokonaniu analizy można zauważyć, że współpraca ta przebiega na wielu płaszczyznach życia społecznego. Największym sukcesem dotychczasowej współpracy gminy Strzelce Opolskie jest jej powszechność. Poprzez wymianę doświadczeń nastąpiła integracja młodzieży i różnych środowisk twórczych i lokalnych. Dzięki współpracy partnerskiej poznawano kulturę innych państw, oraz promowano kulturę polską za granicą. Współpraca i partnerstwo miast jest podstawą urzeczywistnienia europejskiego zjednoczenia. Ten cel jest realizowany poprzez burzenie murów uprzedzeń i budowę mostów porozumienia, między innymi poprzez organizację bezpośrednich kontaktów między miastami, gminami i ich mieszkańcami. Dzięki tej współpracy miasta partnerskie stają się bliższe, ich mieszkańcy bardziej otwarci i tolerancyjni, a wspólna Europa nie ma już granic. Lidia Dawid 91

92 Bibliografia 1. Borodo A.: Samorząd terytorialny - system prawnofinansowy, Warszawa 2000, 2. Chladek&Tintera: Pardubicky Kraj, ACR Alfa, 2004, 3. Chmoja M.: Leksykon samorządu terytorialnego, Oficyna Wydawnicza Grafpunkt, Warszawa 2002, 4. Dahm Peter, Uwe Schedlbauer: Soest. Ein Spaziergang durch die Stadt, Griebsch&Rochol Druck GmbH &Co. KG, Hamm 2008, 5. Dellbrügger Ulrich, Jochen Grade: Diplomaten in Gummistiefeln: Dokumentation anlässlich der Verleihung des Westfälischen Friedenspreises 2000, Soest 2000, 6. Denek Emilia, Jan Sobiech, Jerzy Wolniak, Finanse publiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, 7. Dni Partnerstwa, Związek Gmin Śląska Opolskiego, Opole 1998, 8. Gospodarka lokalna i regionalna w teorii i praktyce, redaktor naukowy: Ryszard Brol, Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 46, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 2009, 9. Gospodarka regionalna i lokalna, redakcja naukowa Zbigniew Strzelecki, Wydawnictwo Naukowe PWN SA Warszawa 2008, 10. Hans Rudolf Hartung, Der Kreis Soest, Westfälische Verlagsbuchhandlung Mocker & Jahn, Soest 1999, 11. Pavel Hladik Poznaj swoje miasto partnerskie: Holice, Lidia Dawid: Poznaj swoje miasto partnerskie: Strzelce Opolskie, Holice 2009, 12. Barbara Kawalerowicz i Janusz Berdzik, Partnerstwo miast Strzelce Opolskie i Soest, Gmina Strzelce Opolskie 2005, 13. Miloslav Kment: Holice, Tisk Tiskarna PORS, s.r.o., Chrudim 2006, 14. Sabina Knapik, Danuta Mielcarz, Henryk Mielcarz, Edukacja Ekologiczna na ścieżkach parku miejskiego w Strzelcach Opolskich, wydawca: Urząd Miejski w Strzelcach Opolskich, Drukarnia Dimograf 2006, 15. Ewa Kolasińska: Zwiększenie szans edukacyjnych poprzez realizację projektów współpracy europejskiej, FRSE Warszawa 2010, 16. A. Korzeniowska: ABC samorządu terytorialnego, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2004, 92

93 17. Cezary Kosikowski i Eugeniusz Ruśkowski, Finanse publiczne i prawo finansowe, Dom Wydawniczy ABC 2003, 18. Helena Leonard-Migaczowa, Ziemia Strzelecka [w:], Władysław Dziewulski, PWN, Wrocław 1970, 19. Międzynarodowy Plener Malarsko Rzeźbiarki, Błotnica 2006 r.: Katalog wystawy poplenerowej, Urząd Miejski w Strzelcach Opolskich 2006, 20. Jacek Musiałkiewicz, Elementy prawa, Ekonomik, Warszawa 2006, 21. Karol Mutz, Burmistrzowie Strzelec Opolskich r., SADY Krapkowice 2009, 22. Zygmunt Niewiadomski, W. Siemiński, P. Sosnowski, M. Tetera; Samorząd terytorialny, ustrój i gospodarka; Brandta Oficyna Wydawnicza, Bydgoszcz-Warszawa 2001, 23. Polska w Unii Europejskiej 2004 r. [w:] Pakiet edukacyjny, Joanna Gospodarczyk i Mirosława Sielatyckiego, Warszawa 2004, 24. Pomniki światło pamięci? Strzelce Opolskie/Soest 2002, 25. Prognoza oddziaływania na środowisko w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu planu gospodarki odpadami dla miasta i gminy Strzelce Opolskie na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata , zespół firmy Albeko, Opole 2009, 26. Przewodnik po zabytkach Opolszczyzny, Śląskie Wydawnictwo ADAN 2005, 27. Samorząd Terytorialny, miesięcznik, nr 12/2010 r., Wydawca Wolters Kluwer, Polska Sp. z o.o. Warszawa 2010, 28. Samorząd Terytorialny w Polsce, [w:] Praca zbiorowa pod redakcją Jana Pawła Tarno LexisNexis, 2004, 29. Stanisław Smoleń, Strzelce Opolskie znane i nieznane, Urząd Miasta i Gminy w Strzelcach opolskich 1998, 30. Teresa Smoleń: Strzelce Opolskie Miasto i kościół na przełomie wieków, Wydawnictwo Matiang, Strzelce Opolskie Sprawozdania z działalności burmistrza między sesjami Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich za lata , 32. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (17 29 kwiecień 2009), 93

94 33. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (20 maj 24 czerwiec 2010), 34. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (22 30 grudzień 2008), 35. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (23 wrzesień 27 październik 2009), 36. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (24 czerwiec 29 lipiec 2009), 37. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (24 luty 24 marzec 2010), 38. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (24 marzec 28 kwiecień 2010), 39. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (25 luty 25 marzec 2009), 40. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (25 marzec 17 kwiecień 2009), 41. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (26 listopad - 22 grudzień 2008), 42. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (26 maj 30 czerwiec 2010), 43. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (27 październik - 25 listopad 2009), 44. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (27 styczeń 24 luty 2010), 45. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (28 lipiec 30 sierpień 2010), 46. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (28 styczeń 25 luty 2009), 47. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (29 lipiec 23 wrzesień 2009), 48. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (30 grudzień styczeń 2009), 49. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (30 grudzień styczeń 2010), 94

95 50. Sprawozdanie z działalności burmistrza między sesjami (30 sierpień 30 wrzesień 2010), 51. Stara Nowa Ojczyzna, opracowanie uczniów LO im. Władysława Broniewskiego w Strzelcach Opolskich oraz Gimnazjum Conradvon-Soest, Strzelce Opolskie/Soest 1997, 52. Strzelce Opolskie: Gmina Strzelce Opolskie, red. AMAT Opole, SADY Krapkowice 2006, 53. Strzelecki Park Miejski, Urząd Miejski w Strzelcach Opolskich, Strzelce Opolskie 2008, 54. Katarzyna Szałecka, Magdalena Matyjaszek: Kultura w Gminach Województwa Opolskiego, Departament Kultury i Sportu Urzędu Województwa Opolskiego, Opole 2002, 55. Środowisko nie zna granic, opracowanie uczniów LO im. Władysława Broniewskiego w Strzelcach Opolskich oraz Gimnazjum Conrad-von-Soest, Strzelce Opolskie/Soest 1995, Herausgeber 1995, 56. Tadeusz Wojciechowski, Uczenie się przez całe życie, FRSE Warszawa 2009 Akty prawne 57. Europejska Karta Samorządu Terytorialnego Dziennik Ustaw z 1994 r. Nr 124, poz. 607, 58. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Strzelce Opolskie do 2013 r., 59. Regulamin Urzędu Miejskiego, rozdział II, zakres działania i zasady funkcjonowania urzędu, 60. Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów (DzU 91, poz 578 o samorządzie powiatowym, r.) art. 3, ust Strategia rozwoju województwa opolskiego na lata Załącznik do Uchwały nr XXXIX/350/2005 Sejmiku Województwa Opolskiego, z 11 października 2005 r. Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego 2005, 62. Tekst Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszono w DzU 1997, NR 78 poz. 483, zm. DzU 2001 nr 28 poz , zm. DzU 2006 r. nr 200 poz r., zm. DzU 2009 r. nr 114 poz r. Rozdział VII, art , 63. Uchwała Nr XXXV/296/09 Rady Miejskiej z dnia 29 kwietnia 2009 r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa Gminy Strzelce Opolskie Panu Helmutowi Albers 95

96 64. Uchwała Nr XXXV/295/09 Rady Miejskiej z dnia 29 kwietnia 2009 r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa Gminy Strzelce Opolskie Pani Krystynie Miszkiniene 65. Uchwała Nr XXXV/294/09 Rady Miejskiej z dnia 29 kwietnia 2009 r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa Gminy Strzelce Opolskie Panu Mikołajowi Nagornyi 66. Uchwała Nr XXXV/293/09 Rady Miejskiej z dnia 29 kwietnia 2009 r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa Gminy Strzelce Opolskie Panu Pavlowi Hladik 67. Uchwała Nr XXXV/297/09 Rady Miejskiej z dnia 29 kwietnia 2009 r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa Gminy Strzelce Opolskie Pani Margrit Hrabinie Strachwitz von Groß Zauche und Camminetz 68. Uchwała Nr XXXV/298/09 Rady Miejskiej z dnia 29 kwietnia 2009 r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa Gminy Strzelce Opolskie Panu Andreasowi Gundrum 69. Uchwała nr XL/364/05 Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich z 14 grudnia 2005 r. w sprawie przyjęcia programu współpracy gminy Strzelce Opolskie z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na 2006 r., 70. Uchwała Nr XXXII/220/00 Rady Miejskiej z dnia 9 listopada 2000 r. w sprawie strategii rozwoju miasta i gminy Strzelce Opolskie, 71. Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Dziennik Ustaw 2001 r. nr 142, poz. 1591, 72. Ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. zmiana Dz.U , 73. Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, 74. Ustawa z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych Dziennik Ustaw z 1990 r. Nr 32, poz.191, 75. Uchwała nr XVIII/197/04 Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich z dnia 28 stycznia 2004 r. w sprawie uchwalenia Statutu Gminy Strzelce Opolskie, 76. Uchwała Nr L/403/10 Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich z dnia 28 lipca 2010 r. r. w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej, 77. Ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw 1, 96

97 78. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (DzU nr 96, poz. 873), 79. Ustawa o finansach publicznych Prasa krajowa 80. Gazeta samorządu i administracji, 81. Informator Strzelec Opolskich Nr 4, , 82. Informator Strzelec Opolskich, bezpłatny dwutygodnik kulturalnoinformacyjny, Wydawca: Strzelecki Ośrodek Kultury, Dwutygodnik powstaje przy współpracy z Referatem Inicjatyw Gospodarczych i Promocji Urzędu Miejskiego w Strzelcach Opolskich, Drukarnia ProMedia Opole, Nr 2, , 83. Informator Strzelecki Nowy partner strzeleckich strażaków , 84. Informator Strzelecki, Nr 10 (25) maja 2010, 85. Informator Strzelecki, bezpłatny dwutygodnik kulturalnoinformacyjny, Nr 12 (27) czerwca 2010, 86. Miesięcznik Samorządu Województwa Opolskiego, marzec 2007, 87. Nowa Trybuna Opolska, , Druskienniki Strzelce Opolskie, KRIS 88. Oberschlesien, nr 1/2011, 15 stycznia 2011, 89. Samorząd Terytorialny, miesięcznik, nr 12/2010 r., Wydawca Wolters Kluwer, Polska Sp. z o.o. Warszawa, 90. Strzelec Opolski, lipca 2001, Nr 29 (115) Europa nie ma barier /a/ 91. Strzelec Opolski 2009 r. BEA: Honory dla nowych obywateli, 92. Wspólnota, Pismo Samorządu Terytorialnego, Tygodnik Wydanie Magazynowe, Nr 11/1017, 12 marca 2011 Prasa zagraniczna 93. Soester Anzeiger różne artykuły nt partnerstwa Strzelce Opolskie- Soest od 1990 r. 94. Westfalenpost różne artykuły nt partnerstwa Strzelce Opolskie- Soest od 1990 r. 95. Westfalenpost, Polnische Freunde auf Weihnachtsmarkt, r. 97

98 96. Westfalenpost, Partnerstädte laden auf den Weihnachtsmarkt, r. prywatny zbiór prasy niemieckiej od 1990 roku 97. Soester Anzeiger, Vor der Abreise glühten die Öfen r., prywatny zbiór prasy niemieckiej od 1990 roku 98. Holickie Listy artykuły nt. partnerstwa Strzelce Opolskie - Holice od 2005 r. 99. Holickie Noviny - artykuły nt. partnerstwa Strzelce Opolskie-Holice od 2005 r. Strony internetowe =&id_kadencja=3&id_nr_sesji=250&nr=-1&rok= quotbez pieczna_gminaquot.html strzelce_opolskie.html XjEJ: AT10/ boisko+orlik+lodowisko+Strzelce+Opolskie&cd=3 &hl=pl&ct=clnk&gl=pl&source= r./11/25/news /detail.html

99 t&id_dzi=15&id_men= tml xb2ej: in-the-year ,9,186+living+in+europe+in+the+year+strzelce+opolskie&cd=1&hl =pl&ct=clnk&gl=pl

100 Pozostałe materiały 129. Tadeusz Goc Burmistrz Strzelec Opolskich Referat wygłoszony podczas uroczystości 200-lecia samorządu w Strzelcach Opolskich 130. Materiały Gminy Strzelce Opolskie 131. Materiały Gminnego Zarządu Oświaty i Wychowania 132. Opracowanie własne wniosku w sprawie zgłoszenia kandydatur z miast partnerskich do nadania tytułu Honorowy Obywatel Gminy Strzelce Opolskie - materiały Gminy Strzelce Opolskie, marzec Sprawozdania z działalności burmistrza między sesjami Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich r Sprawozdanie własne z kontaktów z partnerem czeskim dla Związku Gmin Śląska Opolskiego Zbiór prywatny artykułów prasowych z Soest na temat współpracy zagranicznej Gminy Strzelce Opolskie od 1990 r. do 2011 r. 100

101 Wykaz tabel Tabela 1 Dane geograficzne Strzelce Opolskich... 7 Tabela 5 Droga do partnerstwa najważniejsze formy i dziedziny współpracy z miastem partnerskim Soest przed podpisaniem umowy Tabela 6 Najważniejsze formy współpracy partnerskiej od nawiązania kontaktów z Druskininkai Tabela 7 Najważniejsze formy współpracy partnerska od nawiązania współpracy z Tyśmienicą Tabela 8 Najważniejsze kontakty partnerskie od nawiązania współpracy do podpisania umowy z Holicami Tabela 9 Umowy partnerskie podpisane przez Gminę Strzelce Opolskie Tabela 10 Najważniejsze inicjatywy Gminy Strzelce Opolskie z partnerami: Soest, Druskininkai, Tyśmienicą, Holicami i Banderą w 2007 r Tabela 11 Formy i dziedziny współpracy partnerskiej: Soest Druskininkai Tyśmienica - Holice Bandera - Strzelce Opolskie w latach Tabela 12 Formy i dziedziny współpracy Gminy Strzelce Opolskie w 2010 r Tabela 13 Projekty młodzieżowe zrealizowane w 2007 r Tabela 14 Projekty młodzieżowe w latach Tabela 15 Projekty młodzieżowe w 2010 r. 73 Tabela 16 Umowy partnerskie podpisane przez strażaków gminy Strzelce Op 88 Tabela 17 Najważniejsze inicjatywy strażackie zrealizowane w 2010 r

102 Wykaz fotografii Fotografia 1 Burmistrz Strzelec Opolskich Tadeusz Goc (w środku) z gośćmi z miasta partnerskiego Soest (po lewej) i mieszkańcami gminy Strzelce Opolskie przed Urzędem Miejskim w Strzelcach Opolskich. Dni Ziemi Strzeleckiej r., 4 Fotografia 2 Pomnik myśliwego symbol miasta Strzelce Opolskie Fotografia r. Honorowi Obywatele Strzelec Opolskich od lewej: Pavel Hladik Starosta Holic, Mykola Nagorny Przewodniczący Rejonu Tyśmienica, Krystyna Miszkiniene Vice Mer Druskininkai, Helmut Albers kierownik VHS, Hrabina Margrit Strachwitz, 9 Fotografia r. 200 lat samorządu w Strzelcach Opolskich, Fotografia 18 Zespół muzyczny z Tyśmienicy i Soest podczas Dni Ziemi Strzeleckiej r., 41 Fotografia 19 Głaz przyjaźni wykonany podczas pleneru rzeźbiarskiego w sierpniu 2004 r. w Błotnicy Strzeleckiej przez cztery miasta partnerskie: Strzelce Opolskie - Soest Druskininkai Tyśmienica, Fotografia 20 Podpisanie umowy partnerskiej Strzelce Opolskie Holice, wrzesień 2006 r., Fotografia 21 Orkiestra dęta z Holic podczas Dni Ziemi Strzeleckiej w 2009 r Fotografia 22 Zespół folklorystyczny Na chwila z Kadłuba z Burmistrzem Tadeuszem Gocem na Dniach Holic w 2007 r Fotografia r. wręczenie Władzom Gminy Strzelce Opolskie wspólnej publikacji polsko-czeskiej sfinansowanej ze środków Unii Europejskiej Poznaj swoje miasto partnerskie Holice-Strzelce Opolskie, której autorem są Pavel Hladik (Holice) i Lidia Dawid (Strzelce Opolskie) Fotografia 24 Strzelce Opolskie w Soest - promocja podczas Jarmarków Bożonarodzeniowych, grudzień 2009 r Fotografia 25 Korowód przyjaźni miast partnerskich (flagi miast partnerskich: Soest, Tyśmienica, Druskininkai, Holice, Bandera. Dni Ziemi Strzeleckiej r., Fotografia 26 Stroje średniowieczne uszyte przez krawcowe Soest i Strzelec Opolskich z okazji 20-lecia przyjaźni r., Fotografia 27 Towarzystwo Hanzeatyckie z miasta partnerskiego Soest na stoisku promocyjnym podczas Jarmarku Bożonarodzeniowym w Strzelcach Opolskich, r

103 Fotografia 28 Międzynarodowa wymiana młodzieży w Kampen w 2008 r.,. 69 Fotografia 29 Borowice: Międzynarodowa wymiana młodzieży w Borowicach 4 12 lipiec 2009 r Fotografia r. drużyny piłki nożnej z miasta partnerskiego Soest i Strzelec Opolskich Fotografia 31 Międzynarodowy projekt młodzieżowy Living in Europe in the Year 2025 w Soest. Młodzież z Soest, Strzelec Opolskich, Holic r Fotografia 32 Podpisanie umowy partnerskiej OSP Sucha z Grupą Meckingsen (Soest), r., Fotografia 33 Podpisanie umowy partnerskiej Strzelce Opolskie Soest,. 107 Fotografia 34 Uroczysta wymiana dokumentów o partnerskiej współpracy miast, Fotografia 35 Odsłonięcie głazu przyjaźni podczas Dni Ziemi Strzeleckiej 2005 wykonanego podczas pleneru rzeźbiarskiego przez miasta partnerskie. Projekt dofinansowany ze środków Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, Fotografia 36 Delegacja Miasta Druskininkai w Strzelcach Opolskich podczas Dni Ziemi Strzeleckiej czerwiec 2007, 131 Fotografia 37 Korowód Przyjaźni Partnerskiej Dni Ziemi Strzeleckiej, czerwiec Fotografia 38 Korowód Przyjaźni Partnerskiej Dni Ziemi Strzeleckiej, czerwiec Fotografia 39 Burmistrz Strzelec Opolskich z honorowymi obywatelami miast partnerskich na scenie w parku miejskim, czerwiec Fotografia 40 Park Miejski w Strzelcach Opolskich, czerwiec 2009 r Fotografia 41 Panorama Strzelec Opolskich, źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie Fotografia 42 Wernisaż wystawy dr Holuba i wręczenie władzom Gminy Strzelce Opolskie książek Poznaj swoje miasto partnerskie r Fotografia r. zawarcie umowy partnerskiej pomiędzy Liceum Ogólnokształcącym w Strzelcach Opolskich, a Liceum Convos Soest, Fotografia 44 Legendy Średniowiecznej Europy. Podobieństwa Czy Różnice? Morsko- Strzelce Opolskie lipca 2005 r Fotografia 45 Międzynarodowa wymiana młodzieży w Soest 2006,

104 Fotografia 46 Międzynarodowa wymiana młodzieży w Druskininkai 2007, 140 Fotografia 47 Międzynarodowa wymiana młodzieży w Druskininkai 2007, 140 Fotografia 48 Międzynarodowa wymiana młodzieży w Druskininkai 2007, 141 Fotografia 49 Podpisanie umowy partnerskiej OSP z Chlebičov, r Spis rysunków Rysunek 1 Położenie Strzelec Opolskich, źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie... 6 Rysunek 2 Mapa powiatu Strzelce Opolskie... 6 Rysunek 3 Mapa gminy Strzelce Opolskie... 8 Rysunek 5 Aktywność społeczna w gminie Strzelce Opolskie Spis załączników bibliografii Spis dokumentów dotyczących podpisania umów partnerskich Dokument 1 Pismo dotyczące podjęcia uchwały o nawiązaniu oficjalnych partnerskich stosunków z miastem Soest 108 Dokument 2 Uchwała Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich w sprawie nawiązania stosunków partnerskich z gminą Soest Dokument 3 Umowa partnerska dotycząca wzajemnych stosunków między miastami Soest w Niemczech i Strzelcami Opolskimi Dokument 4 Deklaracja woli budowania wzajemnych stosunków między miastami Druskininkai na Litwie i Strzelcami Opolskimi Dokument 5 Uchwała Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich w sprawie zawarcie umowy o przyjaźni, współpracy i partnerstwie pomiędzy Rejonem Tyśmienica na Ukrainie i Gmina Strzelce Opolskie Dokument 6 Umowa partnerska dotycząca przyjaźni i współpracy pomiędzy Rejonem Tyśmienica na Ukrainie i Strzelcami Opolskimi Dokument 7 Uchwała Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich w sprawie zawarcie umowy o przyjaźni, współpracy i partnerstwie pomiędzy Miastem Holice a Gminą Strzelce Opolskie 114 Dokument 8 Umowa partnerska dotycząca przyjaźni i współpracy pomiędzy Miastem Holice w Republice Czeskiej i Strzelcami Opolskimi Dokument 9 Uchwała Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich w sprawie wyrażenia woli nawiązania współpracy partnerskiej z miastem Bandera

105 Dokument 10 Porozumienie pomiędzy Miastem Bandera Bandera, Texas USA z Miastem i Gminą Strzelce Opolskie 117 Spis publikacji młodzieży z gminy Strzelce Opolskie i Soest Publikacja 1 W Europie bez granic 118 Publikacja 2 Widziałeś potwora z okolic Opola? Publikacja 3 Spotkać się i zrozumieć się 119 Publikacja 4 Stara nowa Ojczyzna 119 Publikacja 5 Fragt uns wir sind die letzten Publikacja 6 Środowisko nie zna granic 121 Publikacja 7 Woda w nadmiarze?

106 Spis artykułów prasowych z niektórych projektów Artykuł na temat współpracy partnerskiej 1: Holice (RCz) Współpraca partnerska pomyślnie się rozwija, Družba s městem Strzelce Opolskie se úspěšně rozvíjí. 123 Artykuł na temat współpracy partnerskiej 2: Informator Strzelec Opolskich r. 124 Artykuł na temat współpracy partnerskiej 3: Druskininkai (Litwa) Artykuł na temat współpracy partnerskiej 4: Delegacje miast partnerskich na wystawie o 20-leciu partnerstwa Strzelec Opolskich i Soest, Soester Anzeige 18 czerwca Artykuł na temat współpracy partnerskiej 5: Goście z Soest na Jarmarku Bożonarodzeniowym w Strzelcach Opolskich, Soester Anzeige Artykuł na temat współpracy partnerskiej 6: Przygotowania do projektu Soest Strzelce Opolskie, Materiał z którego jest przyjaźń Soester Anzeige, r. 128 Artykuł na temat współpracy partnerskiej 7: Strzelce Opolskie promują swój kraj na Jarmarku Bożonarodzeniowym w Soest Artykuł na temat współpracy partnerskiej 8: Nowy projekt z Seniorami i dla Seniorów, Soester Anzeiger, Spis dyplomów Dyplom 1 za projekt: Strzelce Opolskie-Soest wzorem partnerstwa i przyjaźni polsko-niemieckiej 10-lecie podpisania umowy partnerskiej Dyplom 2 za projekt: Przyjaźnie w Europie spotkania integracyjne i prezentacja kultury miast partnerskich podczas Dni Ziemi Strzeleckiej Dyplom 3 wyróżnienie za projekt Partnerstwo dla przyszłości spotkania kulturalne miast partnerskich Strzelec Opolskich Dyplom 4 Wyróżnienie za projekt 20 lat przyjaźni i 15 lat partnerstwa 2010 r. 138 Dyplom 5 wyróżnienie za projekt młodzieżowy Pozwólmy runąć wszystkim murom

107 Załączniki Fotografia 20 Podpisanie umowy partnerskiej Strzelce Opolskie Soest, od lewej: Krzysztof Fabianowski i Beter Brüseke. źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie. Fotografia 21 Uroczysta wymiana dokumentów o partnerskiej współpracy miast, od lewej: Peter Brüseke (Burmistrz Soest) i Gerhard Bartodziej (Radny Rady Miejskiej, Senator RP) września 1995 r. źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie. 107

108 Dokumenty dotyczące podpisania umowy partnerskiej Dokument 1 Pismo dotyczące podjęcia uchwały o nawiązaniu oficjalnych partnerskich stosunków z miastem Soest 108

109 Dokument 2 Uchwała Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich w sprawie nawiązania stosunków partnerskich z gminą Soest 109

110 Dokument 3 Umowa partnerska dotycząca wzajemnych stosunków między miastami Soest w Niemczech i Strzelcami Opolskimi 110

111 Dokument 4 Deklaracja woli budowania wzajemnych stosunków między miastami Druskininkai na Litwie i Strzelcami Opolskimi 111

112 Dokument 5 Uchwała Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich w sprawie zawarcie umowy o przyjaźni, współpracy i partnerstwie pomiędzy Rejonem Tyśmienica na Ukrainie i Gmina Strzelce Opolskie 112

113 Dokument 6 Umowa partnerska dotycząca przyjaźni i współpracy pomiędzy Rejonem Tyśmienica na Ukrainie i Strzelcami Opolskimi 113

114 Dokument 7 Uchwała Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich w sprawie zawarcie umowy o przyjaźni, współpracy i partnerstwie pomiędzy Miastem Holice a Gminą Strzelce Opolskie 114

115 Dokument 8 Umowa partnerska dotycząca przyjaźni i współpracy pomiędzy Miastem Holice w Republice Czeskiej i Strzelcami Opolskimi 115

116 Dokument 9 Uchwała Rady Miejskiej w Strzelcach Opolskich w sprawie wyrażenia woli nawiązania współpracy partnerskiej z miastem Bandera 116

117 Dokument 10 Porozumienie pomiędzy Miastem Bandera Bandera, Texas USA z Miastem i Gminą Strzelce Opolskie 117

118 Publikacje wydane przez młodzież z gminy Strzelce Opolskie Publikacja 1 W Europie bez granic Publikacja 2 Widziałeś potwora z okolic Opola? 118

119 Publikacja 3 Spotkać się i zrozumieć się Publikacja 4 Stara nowa Ojczyzna 119

120 W porozumieniu leży siła przyszłości Niemcy i Polacy stoją na progu następnego stulecia. Po 50-ciu latach bez wojny, po zwrocie politycznym lat 90-tych, istnieje historyczna szansa utworzenia w Środkowej Europie nowego, spokojnego i postępowego centrum. Ten sen może stać się rzeczywistością tylko wtedy, kiedy Niemcy i Polacy przezwyciężą obciążenia historyczne i zostaną partnerami i przyjaciółmi. Obciążenia przeszłości mogą być przezwyciężane, aczkolwiek, straszne wydarzenia są niezmienne. Pokonanie przeszłości musi nastąpić w umysłach ludzi, obojętnie młodych czy starych, Niemców czy Polaków. Uznanie przeszłości jako niezmiennej, zrozumienie, że historia nie jest sprawiedliwa a ludzkiego nieszczęścia nie da się naprawić, jest często trudnym, ale koniecznym krokiem. Z podziwem możemy stwierdzić, jak wrażliwie i bez goryczy generacja, która jako Niemcy i Polacy wszystko utraciła, może opowiadać o swoim własnym losie. Podsumowanie tych relacji jest ważne. Rozumiemy je jako wezwanie do podjęcia wszelkich starań dla dobrej wspólnej przyszłości, nie mimo, lecz właśnie z powodu strasznej przeszłości. Nauczyciele i uczniowie zabrali się z odwagą do trudnego tematu i osiągnęli mistrzowskie wyniki. W związku z tym składamy im gratulację. Pokazali, jak otwarcie i intensywnie rozwinęły się stosunki pomiędzy naszymi dwoma miastami w ciągu niecałych 10-ciu lat. Chcemy w dalszym ciągu pracować dla urzeczywistnienia wspólnej spokojnej Europy na szczeblu miast tam, gdzie żyją ludzie 162. Publikacja 5 Fragt uns wir sind die letzten Stara Nowa Ojczyzna, opracowanie uczniów LO im. Władysława Broniewskiego w Strzelcach Opolskich oraz Gimnazjum Conrad-von-Soest, Strzelce Opolskie/Soest 1997 Wstęp do książki Stara Nowa Ojczyzna Burmistrz Soest i Burmistrz Strzelec Opolskich, s

121 Publikacja 6 Środowisko nie zna granic Słowa mojego powitania i podziękowania kieruję do uczennic i uczniów Gimnazjum im. Conrada von Soest i Liceum Ogólnokształcącego w Strzelcach Opolskich. Ich współpraca ma dla przyszłości znaczenie podwójne. Obustronna wymiana i wzajemne zbliżanie są niezbędne do rozwoju stosunków polsko-niemieckich. Dotyczy to w szczególności młodzieży naszych krajów, chodzi tutaj bowiem o jej przyszłość. Przełom z roku 1989, do sukcesu którego przyczynił się głównie naród polski, zburzył granice i utorował drogę do pokojowej współpracy. Naszym zdaniem jest pokonywanie uprzedzeń z przeszłości i nawiązywanie jedynie do dobrych tradycji niemiecko polskiego sąsiedztwa. Możliwe to będzie tylko wówczas, gdy nie zaniechamy konfrontacji z ciążącą prawdą przeszłości. Pochwalam zwłaszcza to, że zakres współpracy obu szkół dotyczy środowiska naturalnego. Troska o zachowanie tego, co stanowi podstawę życia, jest troską nas wszystkich. Młode pokolenie ma tu szczególne zadanie do zrealizowania. Środowisko nie zna granic i dlatego wzywa do wspólnego działania także przekraczającego granice Słowa powitania Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Romana Herzoga w książce - Środowisko nie zna granic. 121

122 Zmienia się świat, zmienia się nasz kontynent. Współczesność wymaga od nas śmiałych decyzji. Dalekosiężnych wizji. Niekonwencjalnego myślenia i działania. Chcemy zbudować nową, zintegrowaną Europę, w której granice nie dzielą lecz łączą. Jesteśmy na dobrej drodze. Wśród wyzwań, które powinny nas dziś jednoczyć, jest także ekologia. Myśl i działanie dla dobra środowiska naturalnego. Zanieczyszczenia, skażenia wody, ziemi, powietrza nie znają granic. Dlatego to problem nas wszystkich. Całej naszej cywilizacji. Troska o ochronę tych bezcennych dóbr dla obecnych i przyszłych pokoleń jest szczególnie dogodną płaszczyzną współdziałania z sąsiadami. Wykorzystajmy tę szansę, by nie było za późno. Ocalmy lasy, wodę, powietrze dla siebie i tych, którzy przyjdą po nas. Piękna inicjatywa młodzieży z Liceum Ogólnokształcącego w Strzelcach Opolskich i Gimnazjum w Soest oraz Burmistrzów obu tych miast niech stanie się przykładem dla innych. Drogowskazem, jak można budować mosty współpracy w imię tak ważnych dla nas wszystkich celów. Niech będzie też zwiastunem kolejnych udanych proekologicznych akcji. Ratujmy naszą ziemię! 164. Od 1990 r, gmina Strzelce Opolskie z woj. Opolskiego i gmina Soest z Nadrenii Westfalii zgodnie z zadeklarowanym układem partnerstwa rozwijają wzajemne kontakty i współpracę. Dobra realizacja idei partnerstwa gmin wymaga by realizowana ona była na wielu płaszczyznach, bowiem oczywistym jest iż celem podstawowym jest tworzenie warunków do wzajemnego poznawania się różnych środowisk naszych gminnych społeczności. Działając dla przyszłości, jasnym jest iż partnerskie gminy winny szczególną uwagę otaczać możliwości kontaktów środowisk młodzieżowych realizowanych w ramach projektów dotyczących podstawowych problemów swoich gmin. Jedynym z takich obszarów jest poznawanie stanu środowiska naturalnego, działań niezbędnych dla jego ochrony czyli w konsekwencji pobudzenia świadomości, postaw i działań proekologicznych. Dla każdej bowiem z naszych gmin, zdaniem podstawowym, choć trudnym i złożonym, jest działanie w zakresie ochrony środowiska. Dlatego poparliśmy inicjatywę pedagogów gimnazjów z Soest i Strzelec Opolskich zorganizowania wspólnych badań wybranych elementów środowiska naturalnego w gminie Strzelce Opolskie. Dzięki doświadczeniu i aparaturze naszych przyjaciół z Soest oraz organizacyjnemu i finansowemu wsparciu przez obydwie gminy, projekt ten mógł być zrealizowany we wrześniu 1994 r. Serdecznie dziękuję nauczycielom i uczniom gimnazjów z Soest i Strzelce Opolskich za znakomitą realizację zaplanowanego programu i życzę, by zainicjowana współpraca rozwijała się dla dobra obydwu szkół i obydwu gmin 165 Grupa uczniów z Soest, która ma już w swoim dorobku projekty dotyczące środowiska, przeprowadziła w trakcie tego pobytu, wspólnie z grupą uczniów ze Strzelec Opolskich, w naszym partnerskim mieście badania czystości powietrza i wód płynących. Wyniki tych badań są przedstawione zainteresowanym w niniejszej broszurze. Młodzież ma nadzieję, że ich wyniki staną się podstawą do opracowania konkretnego projektu ochrony środowiska, jak to miało miejsce wcześniej w Soest. Niniejsza publikacja wyraża oczekiwania młodzieży przed wymianą, dokumentuje przeżycia i wrażenia uczniów w trakcie wizyty, która przebiegała w serdecznej i miłej atmosferze. Ponadto daje wyraz nadziejom pokładanym przez obie strony na przyszłość. Życzymy tej publikacji szerokiego grona czytelników. Uważam, że sprawozdanie z badań i towarzyszące im wrażenia z pobytu mogłyby zachęcić do naśladowania takiej formy współpracy słowa powitania Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej, Lecha Wałęsy w książce Środowisko nie zna granic 165 Słowa wstępu do książki Środowisko nie zna granic Krzysztofa Fabianowskiego czerwiec 1995 r. 166 Słowa wstępu do książki Środowisko nie zna granic Peter Brüseke i Dyrektor Miasta Helmut Holtgrewe 122

123 Publikacja 7 Woda w nadmiarze? Artkuły prasowe z niektórych projektów Artykuł na temat współpracy partnerskiej 1: Holice (RCz) Współpraca partnerska pomyślnie się rozwija, Družba s městem Strzelce Opolskie se úspěšně rozvíjí. Na přátelskou návštěvu polského družebního města Strzelce Opolskie se ve dnech června vypravila delegace holické radnice. V čele se starostou města Pavlem Hladíkem se zúčastnila tradičních oslav nazvaných Dni Ziemi Strzeleckiej. Šlo v podstatě o seznamovací návštěvu, neboť i na tamní radnici nastaly po volbách personální změny. Nic se tím ovšem nemění na dalším rozvoji družební spolupráce, podotkl Hladík. Partnerská smlouva o přátelství a spolupráci obou města byla podepsána v září loňského roku a začala se naplňovat nejprve na bázi sportovní. Další rozšíření, a sice do oblasti kulturní, zahájilo vystoupení úspěšné holické grunge kapely Eye for an Eye, které odcestovala do Polska spolu s představiteli samosprávy a na sobotním večerním koncertu sklidila bouřlivé ovace. Polští přátelé na oplátku obohatí program Dnů Holicka, které se uskuteční v Holicích poslední červnový víkend. (peš) Zdroj: Pardubický deník 123

124 Artykuł na temat współpracy partnerskiej 2: Informator Strzelec Opolskich r. 124

125 Druskininkų savivaldybės delegacija, vadovaujama mero pavaduotojos K. Miškinienės, lankėsi renginyje Stšelcų žemės dienom Birželio 1-3 dienomis, Opolės Stšelcų (Lenkija) burmistro kvietimu, Druskininkų savivaldybės delegacija, vadovaujama mero pavaduotojos K. Miškinienės, lankėsi renginyje Stšelcų žemės dienos. Opolės Stšelcai ir Druskininkai- susigiminiavę miestai bendradarbiaujantys įvairiose srityse (kultūros, švietimo, sporto, socialinės paramos ir kt.). Vizito pradžioje Druskininkų savivaldybės Tarybos ir administracijos atstovai apžiūrėjo renovuotos gimnazijos patalpas su įspūdinga sporto sale ir stadionu, susipažino su sporto aikštynų atnaujinimo, daugiabučių namų apšiltinimo, socialinių paslaugų turima patirtimi. Druskininkų delegacija ypač domėjosi kaimo bendruomenių, seniūnijų vykdoma veikla, aplankė kaimo daugiafunkcinį centrą, kuriame po vienu stogu įsikūrė mokykla, lopšelisdarželis ir biblioteka. Opolės Stšelcų miesto šventė prasidėjo įspūdinga, teatralizuota eisena į parką, kur vėliau vyko kiti renginiai. Kartu su Druskininkų miesto delegacija vyko instrumentinis Sakavičių šeimos ansamblis Music time, kurio pasirodymas buvo itin šiltai sutiktas ne tik lenkų, bet ir kitų šventėje dalyvavusių delegacijų iš Soesto (Vokietija), Hoiauslico (Čekija), Tismenico (Ukraina) kolektyvų. Mero pavaduotoja K. Miškinienė šventės proga pasveikino ne tik Opolės Stšelcų savivaldybę, bet ir Šv. Lauryno bažnyčią, kuri paminėjo savo įkūrimo šimtmetį. Artykuł na temat współpracy partnerskiej 3: Druskininkai (Litwa) 125

126 Artykuł na temat współpracy partnerskiej 4: Delegacje miast partnerskich na wystawie o 20-leciu partnerstwa Strzelec Opolskich i Soest, Soester Anzeige 18 czerwca

127 Artykuł na temat współpracy partnerskiej 5: Goście z Soest na Jarmarku Bożonarodzeniowym w Strzelcach Opolskich, Soester Anzeige

128 Artykuł na temat współpracy partnerskiej 6: Przygotowania do projektu Soest Strzelce Opolskie, Materiał z którego jest przyjaźń Soester Anzeige, r. 128

129 Artykuł na temat współpracy partnerskiej 7: Strzelce Opolskie promują swój kraj na Jarmarku Bożonarodzeniowym w Soest 129

130 Artykuł na temat współpracy partnerskiej 8: Nowy projekt z Seniorami i dla Seniorów, Soester Anzeiger,

131 Fotografie z niektórych projektów Fotografia 22 Odsłonięcie głazu przyjaźni podczas Dni Ziemi Strzeleckiej 2005 wykonanego podczas pleneru rzeźbiarskiego przez miasta partnerskie. Projekt dofinansowany ze środków Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie Fotografia 23 Delegacja Miasta Druskininkai w Strzelcach Opolskich podczas Dni Ziemi Strzeleckiej czerwiec 2007, źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie 131

132 Fotografia 24 Korowód Przyjaźni Partnerskiej Dni Ziemi Strzeleckiej, czerwiec 2009 Fotografia 25 Korowód Przyjaźni Partnerskiej Dni Ziemi Strzeleckiej, czerwiec 2009 Fotografia 26 Burmistrz Strzelec Opolskich z honorowymi obywatelami miast partnerskich na scenie w parku miejskim, czerwiec źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie 132

133 Fotografia 27 Park Miejski w Strzelcach Opolskich, czerwiec 2009 r. źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie Fotografia 28 Panorama Strzelec Opolskich, źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie 133

134 Fotografia 29 Wernisaż wystawy dr Holuba i wręczenie władzom Gminy Strzelce Opolskie książek Poznaj swoje miasto partnerskie r. od lewej Pavel Hladik, Lidia Dawid, Romana Rogulska, zdjęcie: Vladislav Branda Fotografia r. zawarcie umowy partnerskiej pomiędzy Liceum Ogólnokształcącym w Strzelcach Opolskich, a Liceum Convos Soest, r. doszło do zawarcia umowy pomiędzy Gesamtschule Soest i Publicznym Gimnazjum Nr 2 w Strzelcach Opolskich. Źródło: materiały Gminy Strzelce Opolskie Od 1997 r. z miastem Blankenhaim Thüringen (Niemcy) intensywnie współpracuje młodzież gimnazjalna r. została zawarta umowa partnerska pomiędzy Gimnazjum Blankenhaim i Publicznym Gimnazjum Nr 2 w Strzelcach Opolskich. 134

135 Corocznie organizowane projekty o europejskim wymiarze: Dyplom 1 za projekt: Strzelce Opolskie-Soest wzorem partnerstwa i przyjaźni polskoniemieckiej 10-lecie podpisania umowy partnerskiej

136 Dyplom 2 za projekt: Przyjaźnie w Europie spotkania integracyjne i prezentacja kultury miast partnerskich podczas Dni Ziemi Strzeleckiej

137 Dyplom 3 wyróżnienie za projekt Partnerstwo dla przyszłości spotkania kulturalne miast partnerskich Strzelec Opolskich

138 Dyplom 4 Wyróżnienie za projekt 20 lat przyjaźni i 15 lat partnerstwa 2010 r. 138

139 Fotografia 31 Legendy Średniowiecznej Europy. Podobieństwa Czy Różnice? Morsko- Strzelce Opolskie lipca 2005 r. Źródło: materiały Gminnego Zarządu Oświaty i Wychowania w Strzelcach Opolskich Fotografia 32 Międzynarodowa wymiana młodzieży w Soest 2006, Źródło: materiały Gminnego Zarządu Oświaty i Wychowania w Strzelcach Opolskich, opracowanie własne. 139

140 Fotografia 33 Międzynarodowa wymiana młodzieży w Druskininkai 2007, Źródło: materiały Gminnego Zarządu Oświaty i Wychowania w Strzelcach Opolskich, opracowanie własne. Fotografia 34 Międzynarodowa wymiana młodzieży w Druskininkai 2007, Źródło: materiały Gminnego Zarządu Oświaty i Wychowania 140