Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

Transkrypt

1

2 Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej wybór i opracowanie Jan Lipski Małgorzata Nowotnik Adam Szafrański

3

4 Ustawa o systemie ubezpieczeń działalności Ustawa o swobodzie gospodarczej Kodeks społecznych cywilny wybór i opracowanie wybór i opracowanie Mirosław Paweł Jan Księżak Lipski Łabanowski Jacek Małgorzata Wantoch-Rekowski Nowotnik Adam Szafrański Warszawa 2009

5 Stan prawny na 31 marca 2009 r. Wydawca: Grzegorz Jarecki Redaktor prowadzący: Małgorzata Buczna Redakcja: Studio Diament Skład i łamanie: Studio Diament Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2009 ISBN Wydane przez: Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. Redakcja Książek Warszawa, ul. Płocka 5a tel. (022) Kraków, ul. Zacisze 7 tel. (012) ksiazki@wolterskluwer.pl Księgarnia internetowa:

6 Spis treści Wykaz skrótów... 7 Wstęp... 9 Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej Rozdział 1. Przepisy ogólne Rozdział 2. Zasady podejmowania i wykonywania. działalności gospodarczej Rozdział 3. Centralna Ewidencja i Informacja. o Działalności Gospodarczej Rozdział 4. Koncesje oraz regulowana działalność gospodarcza Rozdział 5. Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorcy Rozdział 6. Oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców. zagranicznych Rozdział 7. Mikroprzedsiębiorcy, mali i średni przedsiębiorcy Rozdział 8. Przepis końcowy Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym Rozdział 1. Przepisy ogólne Rozdział 2. Zmiany w przepisach obowiązujących. i przepisy końcowe

7 6 Spis treści Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym Rozdział 1. Przepisy ogólne Rozdział 2. Rejestr przedsiębiorców Rozdział 3. Rejestr stowarzyszeń, innych organizacji społecznych. i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów. opieki zdrowotnej Rozdział 4. Rejestr dłużników niewypłacalnych Rozdział 5. Zmiany w przepisach obowiązujących. i przepisy końcowe

8 Wykaz skrótów Wykaz skró k.c...ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) k.h...rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. Kodeks handlowy (Dz. U. Nr 57, poz. 502 z późn. zm.) k.p...ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) k.p.a...ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz z późn. zm.) k.p.c...ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) k.s.h...ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz z późn. zm.) k.w...ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 109, poz. 756 z późn. zm.) Konstytucja RP..ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) M. Pod. Monitor Podatkowy M. Praw. Monitor Prawniczy NSA Naczelny Sąd Administracyjny o.p...ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) ONSA Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego ONSA WSA..Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych OSA Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego OSG Orzecznictwo w Sprawach Gospodarczych OSNAPiUS Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych OSNC Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna

9 8 Wykaz skrótów OSNP..Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych OSS Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych p.d.g...ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności. gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz z późn. zm.) p.r.d...ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.) POP Przegląd Orzecznictwa Podatkowego Pr. Bank. Prawo Bankowe pr. ener...ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm.) pr. stow...ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 z późn. zm.) Prok. i Pr. Prokuratora i Prawo SA sąd apelacyjny SKO Samorządowe Kolegium Odwoławcze SN Sąd Najwyższy u.k.r.s...ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 168, poz z późn. zm.) u.k.w.h...ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych.i..hipotece (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz z późn. zm.) u.p.o.l...ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach. lokalnych (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844 z późn. zm.) u.p.t.u...ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) u.s.d.g...ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz z późn. zm.) u.s.g...ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz z późn. zm.) u.s.u.s...ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.) u.s.z.n.p...ustawy z dnia 30 maja 1989 r. o samorządzie zawodowym niektórych przedsiębiorców (Dz. U. Nr 35, poz. 194 z późn. zm.). u.t.d...ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874 z późn. zm.) u.z.e.p...ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji. podatników i płatników (Dz. U. Nr 269, poz z późn. zm.) WSA Wojewódzki Sąd Administracyjny

10 Wstęp Oddajemy w Państwa ręce publikację stanowiącą zbiór tez orzeczeń do ustaw regulujących prowadzenie działalności gospodarczej oraz jej rejestrację. Wybór tekstów prawnych oraz fragmentów orzeczeń sądowych został dokonany zgodnie z kryterium wagi dla obrotu gospodarczego. Staraliśmy się, by wybrane fragmenty orzeczeń prezentowały kontekst, umożliwiający cytowanie adekwatne do rozstrzyganego problemu. W niektórych przypadkach sięgaliśmy do wyroków wydanych pod rządami wcześniej obowiązujących ustaw, jak np. ustawy o działalności gospodarczej czy ustawy Prawo działalności gospodarczej. W pewnym zakresie zachowały one aktualność i mogą stanowić cenną pomoc w wykładni prawa. Publikacja uwzględnia istotne zmiany w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, które weszły w życie w marcu 2009 r. Co oczywiste, nowe przepisy lub przepisy w zmienionej redakcji nie były dotychczas podstawą orzekania. Jeśli zostały one przez nas skomentowane, to jedynie w niewielkim zakresie i w odniesieniu do dotychczasowych, nieobowiązujących już regulacji. Czytelnik łatwo zorientuje się, że cytowane w orzeczeniach przepisy obecnie nie obowiązują. Przedmiotem publikacji są również przepisy, które wejdą w życie w 2011 r. Regulują one funkcjonowanie Ewidencji Działalności Gospodarczej. Do tego czasu obowiązuje zachowana w mocy ustawa Prawo działalności gospodarczej, również przez nas opublikowana i opatrzona fragmentami z orzecznictwa. Za pomoc w dokonaniu wyboru orzeczeń dziękujemy Armenowi Artwichowi. Warszawa, marzec 2009 r. Autorzy

11

12 USTAWA z dnia 2 lipca 2004 r. O SWOBODZIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095; zm.: Dz. U. z 2007 r. Nr 127, poz. 880, Nr 180, poz. 1280; z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 116, poz. 732, Nr 141, poz. 888, Nr 171, poz. 1056, Nr 216, poz. 1367; z 2009 r. Nr 3, poz. 11; z 2009 r. Nr 18, poz. 97)

13

14 Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1 Ustawa reguluje podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zadania organów administracji publicznej w tym zakresie. wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 19 sierpnia 2008 r., II SA/Bd 169/08, niepubl. Zgodnie z art. 1 u.s.d.g., regulacją tej ustawy objęte jest podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Powyższe przepisy implikują uznanie, że rejestracji w ewidencji działalności gospodarczej w trybie ustawy Prawo działalności gospodarczej podlegają ci przedsiębiorcy, którzy prowadzą ją na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. A contrario, podmioty działalności gospodarczej realizujące swoje czynności poza Polską nie są związane przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Tym samym podjęcie przez polskiego przedsiębiorcę działalności gospodarczej na terenie innych państw, bądź ich związku nie podlega rejestracji w ewidencji działalności gospodarczej w trybie przepisów ustawy Prawo działalności gospodarczej. Ewidencja działalności gospodarczej służy bowiem rejestracji podmiotów wykonujących działalność gospodarczą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Art. 2 Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

15 14 USTAWA o swobodzie działalności gospodarczej uchwała SN Izba Cywilna z dnia 23 lutego 2005 r., III CZP 88/2004, OSNC 2006, nr 1, poz. 5, s Wyraźne zastrzeżenie zamieszczone w definicji ( w rozumieniu ustawy ) oraz publicznoprawny charakter Prawa działalności gospodarczej nie pozwala na bezkrytyczne przeniesienie zawartej w niej definicji na płaszczyznę stosunków cywilnoprawnych, nie oznacza to jednak, że definicja ta ma znaczenie ograniczone tylko do aktu, w którym została sformułowana. Liczne racje przemawiają za szerszym jej zastosowaniem. Wskazać można przede wszystkim na podstawowe znaczenie samego aktu prawnego zawierającego tę definicję, który pretendował do miana ustawy o charakterze ustrojowym w zakresie działalności gospodarczej. Nie bez znaczenia są również względy funkcjonalne, jeżeli bowiem niezdefiniowane w sposób szczególny pojęcie działalności gospodarczej pojawia się w różnych ustawach, to trudno znaleźć lepsze oparcie dla interpretacji niż definicja ujęta w art. 2 p.d.g.(obecnie w art. 2 u.s.d.g.). 2. Uczestnictwo w spółkach kapitałowych, przynajmniej w zasadzie, nie stanowiło działalności gospodarczej w rozumieniu art. 2 ust. 2 p.d.g. oraz art. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (Dz. U. Nr 149, poz. 703 z późn. zm.), a wspólnik spółki kapitałowej nie może być zastawnikiem na gruncie ustawy o zastawie rejestrowym. Na gruncie Prawa działalności gospodarczej uczestnictwo w spółkach nie może być w zasadzie traktowane jako forma wykonywania działalności gospodarczej. Inaczej będzie wówczas, gdy to uczestnictwo będzie miało charakter aktywności profesjonalnej, trwałej i zorganizowanej, a więc takiej, na której skupia się zaangażowanie określonego podmiotu, przy czym aktywność ta będzie związana z bezpośrednim uczestnictwem w obrocie gospodarczym. Tak scharakteryzować można np. działalność funduszy inwestycyjnych, gdyż zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz z późn. zm.). wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 6 marca 2008 r., II SA/Go 8/08, niepubl. Ustawa transportowa nie zawiera odrębnej definicji pojęcia przedsiębiorcy oraz działalności gospodarczej, dlatego też posługując się zasadami wykładni systemowej i celowościowej należy interpretować te pojęcia w oparciu o definicje legalne zawarte przez ustawodawcę na użytek prawa publicznego w przepisach ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

16 Rozdział 1 Przepisy ogólne 15 wyrok WSA w Warszawie z dnia 26 lipca 2006 r., VII SA/Wa 686/06, niepubl. 1. Wpis do ewidencji działalności gospodarczej ma jedynie charakter deklaratywny (uchw. SN z dnia 26 stycznia 1996 r., III CZP 111/95, OSNC 1996, nr 5, poz. 63 oraz post. SN z dnia 26 sierpnia 1998 r., II CZ 74/98, OSNC 1999, nr 2, poz. 36). Nie każdy sposób prowadzenia działalności gospodarczej wymaga wpisu do ewidencji jak też nie każde wykreślenie wpisu decyduje w sensie prawnym o zaprzestaniu działalności. 2. Fakt prowadzenia działalności gospodarczej, a nie wpis do ewidencji przesądza o istnieniu obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego skarżącego, który prowadził działalność pozarolniczą trwał według art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.) od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności. 3. Ocena czy stan faktyczny niewykonywania działalności gospodarczej ma wpływ na podleganie obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego musi być poprzedzona ustaleniem, czy w okresie, w którym skarżący zgłosił zawieszenie prowadzenia działalności, faktycznie działalność ta w ogóle nie była prowadzona. wyrok WSA w Olsztynie z dnia 27 sierpnia 2008 r., I SA/Ol 277/08, niepubl. 1. Przy wymiarze podatku od nieruchomości według stawek najwyższych organy podatkowe mają obowiązek udowodnienia, że podmiot, którego ten wymiar dotyczy jest przedsiębiorcą albo innym podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą. Zgodnie bowiem z art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 9, poz. 31 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2005 r. gruntami, budynkami i budowlami związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej są grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z wyjątkiem budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami, chyba że przedmiot opodatkowania nie jest i nie może być wykorzystywany do prowadzenia tej działalności ze względów technicznych. 2. Sam fakt posiadania nieruchomości między innymi przez przedsiębiorcę skutkuje tym, że jest ona związana z prowadzeniem działal-

17 16 USTAWA o swobodzie działalności gospodarczej ności gospodarczej. Oznacza to, że nawet grunty, budynki i budowle niewykorzystywane przez przedsiębiorcę w danym momencie lub też wykorzystywane na inną działalność niż gospodarcza (za wyjątkiem budynków mieszkalnych), należy uznać za związane z działalnością gospodarczą. wyrok SN Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 25 listopada 2005 r., I UK 80/05, OSNP 2006, nr 19 20, poz. 30, s Wykonywanie działalności pozarolniczej (gospodarczej) w rozumieniu art. 13 pkt 4 u.s.u.s. to rzeczywista działalność o cechach określonych w art. 2 ust. 1 p.d.g., czyli działalność zarobkowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Ocena, czy wykonywana jest działalność gospodarcza należy więc przede wszystkim do sfery ustaleń faktycznych, a dopiero następnie do ich kwalifikacji prawnej. Również wpis w ewidencji działalności gospodarczej (zarejestrowanie) ma przede wszystkim znaczenie w sferze ustaleń faktycznych, gdyż ma on charakter deklaratoryjny. 2. Istnienie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej nie przesądza o faktycznym prowadzeniu tej działalności, ale prowadzi do domniemania prawnego (art. 234 k.p.c.), według którego osoba wpisana do ewidencji jest traktowana jako prowadząca działalność gospodarczą. Domniemanie to może być obalone, ale wymaga to przeprowadzenia przeciwdowodu. To samo można powiedzieć o wykreśleniu wpisu do ewidencji w przypadku zawiadomienia o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej (art. 7e ust. 1 pkt 1 p.d.g.). 3. Prowadzenie działalności gospodarczej występuje zarówno w okresach faktycznego wykonywania usług, jak też w okresach wykonywania innych czynności związanych z działalnością takich jak poszukiwanie nowych klientów, zamieszczanie ogłoszeń w prasie, załatwianie spraw urzędowych. Wszystkie te czynności pozostają w ścisłym związku z działalnością usługową, bowiem zmierzają do stworzenia właściwych warunków do jej wykonywania. 4. Faktyczne niewykonywanie działalności gospodarczej w czasie oczekiwania na kolejne zamówienie lub w czasie ich poszukiwania, nie oznacza zaprzestania prowadzenia takiej działalności i nie powoduje uchylenia obowiązku ubezpieczenia społecznego). W ocenie, czy zostały podjęte czynności zmierzające bezpośrednio do rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej (czynności przygotowawcze stanowiące już o wykonywaniu tej działalności) należy uwzględniać

18 Rozdział 1 Przepisy ogólne 17 wszelkie okoliczności sprawy, w tym także zamiar (wolę) osoby prowadzącej działalność gospodarczą. wyrok SN Izba Cywilna z dnia 21 lutego 2007 r., I CSK 450/2006, niepubl. Trudno zgodzić się ze stanowiskiem sądu apelacyjnego, że czasowa, nawet wielomiesięczna przerwa w produkcji młyna na skutek pożaru i dokonywanie w tym czasie remontu budynku młyna stanowi zaprzestanie działalności gospodarczej. Okresowe przerwy w ruchu przedsiębiorstwa produkcyjnego mogą występować nie tylko z powodu pożaru czy różnego rodzaju awarii, ale także z innych przyczyn, np. ze względu na trudności ze zbytem wyprodukowanego towaru. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 27 września 2007 r., II SA/Bk 470/07, niepubl. 1. Należy zauważyć, iż art. 2 u.s.d.g. określa rodzaje działalności, które mogą stanowić działalność gospodarczą, wymieniając działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową. Ponadto treść definicji zawartej w art. 2 daje podstawę, by przyjąć, iż dla uznania określonej działalności za działalność gospodarczą, konieczne jest łączne spełnienie trzech warunków. Po pierwsze, dana działalność musi być działalnością zarobkową, po drugie, działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany oraz, po trzecie, w sposób ciągły. 2. O tym, czy daną działalność należy zakwalifikować jako działalność wytwórczą, handlową, czy usługową rozstrzygają postanowienia stosownych rozporządzeń Rady Ministrów. Chodzi tu m.in. o rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). wyrok WSA w Białymstoku z dnia 26 kwietnia 2006 r., I SA/Bk 68/2006, niepubl. 1. Zyski z działalności gospodarczej prowadzonej przez fundację były przekazywane na realizację jej podstawowych celów statutowych. Przekazywanie wypracowanych dochodów na działalność charytatywną nie zmienia w żaden sposób charakteru prowadzonej działalności, w dalszym ciągu jest to działalność gospodarcza. 2. Nie budzi wątpliwości, iż systematyczne, trwające znaczny okres czasu wynajmowanie lokali bądź innych rzeczy ruchomych w celu uzyskiwania pożytków, stanowi prowadzenie działalności gospodarczej.

19 18 USTAWA o swobodzie działalności gospodarczej wyrok SA w Poznaniu z dnia 4 lipca 2006 r., I ACa 232/06, OSG 2007, nr 3, poz. 37, s Wykonywanie przez gminę zadań własnych nie stanowi przeszkody do przyjęcia gospodarczego charakteru prowadzonej w tym zakresie działalności. Musi ona jednak odpowiadać kryteriom takiego rodzaju aktywności, tzn. musi mieć charakter zorganizowany i ciągły oraz podlegać regułom racjonalnego gospodarowania i stanowić formę udziału w obrocie gospodarczym. Nie jest natomiast niezbędne, aby działalność taka przynosiła określony dochód (zysk). Warto przy tym zauważyć, że możliwość prowadzenia przez gminę działalności gospodarczej wynika wprost z treści art. 9 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz z późn zm.). 2. Zorganizowany charakter działalności polegającej na realizacji przez gminę budownictwa zadań związanych z budowaniem lokali socjalnych wynika z dysponowania przez gminę środkami pozwalającymi sprostać wymaganiom wynikającym m.in. z obowiązku stosowania przepisów prawa o zamówieniach publicznych. Natomiast powtarzalność działań, przedmiot zamówienia publicznego w postaci umowy o roboty budowlane, planowany sposób jego realizacji przemawiają za spełnieniem także kryterium ciągłości działalności, o której mowa. 3. Gmina może prowadzić działalność gospodarczą, w tym także przy realizacji zadań o charakterze użyteczności publicznej. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 18 maja 2006 r., I SA/Gd 462/05, niepubl. Profesjonalne wynajmowanie własnych nieruchomości jest taką samą działalnością, jak chociażby produkcja i sprzedaż określonych wyrobów. wyrok WSA w Warszawie z dnia 7 września 2006 r., VI SA/Wa 1168/06, niepubl. Działalność notariusza nie jest działalnością gospodarczą, a notariusz jest osobą zaufania publicznego i ma pozycję funkcjonariusza publicznego, nie zaś przedsiębiorcy. Notariusz jest powoływany i odwoływany przez ministra sprawiedliwości i zasada wolności działalności gospodarczej do niego w ogóle się nie odnosi. Art. 3 Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrod-

20 Rozdział 1 Przepisy ogólne 19 nictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów. uchwała 7 sędziów NSA z dnia 2 kwietnia 2007 r., II OPS 1/2007, ONSA WSA 2007, nr 3, poz. 62, s Dokonane w art. 3 wyłączenie nie przesądza, że prowadzenie gospodarstwa rolnego nie jest działalnością gospodarczą, lecz jedynie o tym, że działalność ta nie podlega określonej w art. 1 tej ustawy regulacji w zakresie podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej. 2. Działalność wytwórcza w rolnictwie mieści się w definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 2. Działalność gospodarczą przepis ten charakteryzuje jako zarobkową oraz wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły. Cechy te ma prowadzenie gospodarstwa rolnego. 3. Przewidziane w art. 3 tej ustawy wyłączenie zatem nie może prowadzić do wniosku, że działalność wytwórcza w rolnictwie nie jest działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 2 tej ustawy, lecz jedynie że działalność ta nie podlega reżimom tej ustawy. Sposób ujęcia przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, polegający na tym, że najpierw w art. 2 określa się, co jest działalnością gospodarczą, a następnie w art. 3 stanowi się, że przepisów tej ustawy nie stosuje się do działalności wymienionej w tym artykule, wyraźnie wskazuje, że działalność wytwórcza w rolnictwie (prowadzenie gospodarstwa rolnego) jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 2 tej ustawy, jednakże do tej działalności nie stosuje się pozostałych jej przepisów. Prowadzenie gospodarstwa rolnego więc, charakteryzujące się przymiotami wskazanymi w art. 2 u.s.d.g. jest prowadzeniem działalności gospodarczej, o której mowa w art. 24f ust. 1 u.s.g. 4. Prowadzenie przez radnego gospodarstwa rolnego z wykorzystywaniem gruntów rolnych wydzierżawionych od gminy, w której radny uzyskał mandat, a będących jej mieniem, jest prowadzeniem działalności gospodarczej, o której mowa w art. 24f ust. 1 u.s.g. postanowienie SA w Szczecinie z dnia 7 sierpnia 2006 r., I ACz 441/06, niepubl. Działalność interwencyjna na rynku zbóż, prowadzona przez Agencję Rynku Rolnego w ramach delegacji ustawowej z art. 4 ust. 1 i 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 czerwca 1990 r. o utworzeniu Agencji Rynku

21 20 USTAWA o swobodzie działalności gospodarczej Rolnego (Dz. U. Nr 39, poz. 223), niewątpliwie nie była podporządkowana regułom opłacalności i zysku. Nie wydaje się również możliwe, aby w części dotyczącej dysponowania dopłatami, z uwagi na ich charakter i ściśle określoną wysokość, wyróżnikiem działalności Agencji Rynku Rolnego była zasada racjonalności gospodarowania. wyrok WSA w Warszawie z dnia 25 maja 2006 r., VI SA/Wa 255/2006, niepubl. Ustawodawca nie uznaje za przedsiębiorców osób prowadzących wyłącznie działalność wytwórczą w rolnictwie w postaci upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego a także agroturystyki. Tak więc działalność polegająca na przetwórstwie warzyw i owoców jest działalnością gospodarczą wykonywaną przez przedsiębiorcę. Skarżący produkuje między innymi sałatki warzywne, a więc przetwarza produkty rolne. Nie jest to więc w ocenie sądu działalność rolnicza. Art Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. wyrok NSA w Warszawie z dnia 15 września 2005 r., FSK 2643/04, POP 2006, nr 4, poz. 70, s Działalność gospodarczą mogą również prowadzić podmioty, których celem podstawowym nie jest jej prowadzenie i które zgodnie z przepisami regulującymi ich działanie są ograniczone w korzystaniu z zysku osiągniętego w wyniku prowadzenia tej działalności. Jako przykład takich podmiotów wskazuje się stowarzyszenia i fundacje (tak M. Zdyb, Prawo działalności gospodarczej. Komentarz, Kraków 2000, s. 44). Działalność gospodarcza musi być wykonywana na własny rachunek i ryzyko. 2. Wykonywanie czynności bankowych przez banki komercyjne jest działalnością gospodarczą (art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.). Nie można zatem uznać, iż jeżeli identyczne czynności, również odpłatnie, wykonuje centralny bank państwa mają one inny charakter niż wówczas, gdy wykonuje je bank komercyjny. Wprawdzie podstawowym celem tych działań nie jest osiągnięcie zysku, jednakże charakteryzują się one ciągłością, stałością, powtarzalno-

22