Konkurs tematyczny: Taki to mroczny czas 70 rocznica Powstania Warszawskiego

Transkrypt

1 Kod pracy Liczba uzyskanych punktów Podpisy członków komisji Konkurs tematyczny: Taki to mroczny czas dla uczniów gimnazjów województwa małopolskiego w roku szkolnym 2013/2014 Patronat Honorowy: Rektor Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Organizator: IV Liceum Ogólnokształcące im. K. K. Baczyńskiego w Olkuszu na zlecenie Małopolskiego Kuratora Oświaty Etap wojewódzki Dane ucznia proszę wpisać lub przypiąć tzw. metryczkę po rozkodowaniu pracy: Imię i nazwisko... Nazwa szkoły... Imię i nazwisko opiekuna naukowego... 1

2 Szanowny Gimnazjalisto! Przed Tobą znajduje się test zawierający 19 zadań konkursowych poświęconych Powstaniu Warszawskiemu. Zanim przystąpisz do udzielania odpowiedzi przeczytaj uważnie pytania. Wykonuj zadania zgodnie z poleceniami. Pamiętaj, pisz wyraźnie oraz nie używaj korektora i ołówka. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź. Powodzenia Czas trwania testu 90 minut Maksymalna liczba punktów do zdobycia 140 2

3 Zadanie I. Wskaż jedną prawidłową odpowiedź na poniższe pytania. 1. Plan ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej powstał w: a. styczniu 1941 r. b. styczniu 1942 r. c. styczniu 1943 r. (0-14 punktów) 2. Plan ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej został podpisany w: a. Wannsee b. Monachium c. Lipsku 3. Dystrykt galicyjski został powołany w: a r. b r. c r. 4. Generalny Plan Wschodni na Zamojszczyźnie Niemcy realizowali: a. od jesieni 1942 r. b. od jesieni 1943 r. c. od jesieni 1944 r. 5. Kurier Rządu Emigracyjnego na spotkaniu KG AK w lipcu przekazał stanowisko władz dotyczące przygotowań do powstania. Był to: a. Stefan Korboński b. Jan Nowak-Jeziorański c. Tomasz Arciszewski 6. Powstanie warszawskie trwało 63 dni w okresie: a. 1 sierpnia 2 października 1942 r. b. 1 sierpnia 2 października 1943 r. c. 1 sierpnia 2 października 1944 r. 7. Akt kapitulacji powstania warszawskiego podpisano w: a. Konstancinie b. Ożarowie c. Modlinie 8. W trakcie powstanie oddziały SS rozstrzelały ok. 40 tys. mieszkańców: a. Mokotowa b. Śródmieścia c. Woli 9. Po upadku Żoliborza w dniu 30 września samotnie walczyła część: a. Czerniakowa b. Mokotowa c. Śródmieścia 3

4 10. Na czele Kedywu (Kierownictwa Dywersji) od listopada 1943 r. stał: a. gen. Stefan Grot-Rowecki b. gen. Tadeusz Bór-Komorowski c. płk August Emil Fieldorf- Nil 11. Sonderaktion Krakau polegała na: a. aresztowaniu profesorów krakowskich uczelni i wywiezieniu ich do niemieckich obozów koncentracyjnych b. walce Niemców z polską inteligencją c. gospodarczym eksploatowaniu ziemi krakowskiej 12. Niemiecka polityka Lebensraum polegała m.in. na: a. utworzeniu państw satelickich sprzymierzonych z III Rzeszą b. utworzeniu na okupowanych przez Sowietów ziemiach polskich autonomicznego obszaru c. wysiedlaniu Polaków z włączonych do III Rzeszy ziem polskich i sprowadzaniu w ich miejsce niemieckich osadników 13. Jednym z celów akcji Burza była: a. ochrona ludności polskiej na Ukrainie i Wołyniu przed Ukraińcami b. podkreślenie woli walki Polskiego Państwa Podziemnego z Niemcami i przekonanie Sowietów do uznania polskich praw do obszarów po obu stronach linii Curzona c. przekonanie Sowietów do zmiany polityki wobec Polskiego Państwa Podziemnego 14. Podczas konferencji jałtańskiej ustalono, że: a. powołany zostanie polski rząd, w którym dominować będą przedstawiciele niekomunistycznego podziemia niepodległościowego b. powstanie polski rząd tymczasowy, który uzyska akceptację trzech mocarstw c. w skład państwa polskiego wejdą wszystkie ziemie włączone do Związku Sowieckiego po agresji 17 września Zadanie II. Uszereguj chronologicznie podane poniżej wydarzenia wpisując je do tabel, zaczynając od tego, które było najwcześniejsze. (0-3 punkty) a) wydarzenia: a) układ Sikorski-Majski b) powstanie ZWZ c) powstanie rządu PKWN d) zamordowanie jeńców polskich w Katyniu przez Sowietów e) wybuch Powstania Warszawskiego 4

5 Kolejność wydarzeń b) wydarzenia: a) agresja Niemiec na ZSRR b) zawarcie polsko-radzieckiego układu o nieagresji c) I transport jeńców polskich do obozu Auschwitz d) niemiecko-sowiecki układ o granicach e) ewakuacja żołnierzy i cywilów polskich ze Związku Sowieckiego pod dowództwem gen. Andersa Kolejność wydarzeń c) wydarzenia: a) utworzenie KRN b) powstanie Generalnego Gubernatorstwa c) proces szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego w Moskwie d) Testament Polski Walczącej e) odkrycie grobów jeńców polskich w Katyniu Kolejność wydarzeń

6 Zadanie III. Przeczytaj zamieszczony poniżej tekst źródłowy, a następnie odpowiedz na pytania. (0-4 punkty) Chcemy, by pan powiedział polskiemu rządowi, rządom i czołowym przywódcom alianckim, że jesteśmy bezsilni wobec niemieckich zbrodniarzy. Nie możemy się sami bronić, ani też nikt w Polsce nie jest w stanie nas obronić. Polskie władze podziemne mogą uratować niektórych z nas ( ). Niemcy nie starają się nas ujarzmić tak, jak inne narody. My jesteśmy systematycznie mordowani ( ) trzy miliony polskich Żydów są skazane na zagładę. ( ) i nie może temu zapobiec ani polskie ani żydowskie podziemie. Niech pan odpowiedzialność za złoży na barki aliantów. Niech żaden z przywódców Narodów Zjednoczonych nie będzie w stanie powiedzieć, że nie wiedział, iż jesteśmy w Polsce mordowani i że tylko z zewnątrz można nam przyjść z pomocą. S. Korboński, Polskie Państwo Podziemne. Przewodnik po Podziemiu z lat , Bydgoszcz: Nasza Przyszłość, s a) Jaki plan mieli Niemcy wobec Żydów? b) Komu o wydarzeniach opisywanych w tekście miał przekazać informację Jan Karski? 6

7 c) Jaka była szansa polskiego podziemia na uratowanie mordowanej przez Niemców ludności? d) Jakiej reakcji od aliantów spodziewali się autorzy informacji? 7

8 Zadanie IV. Przeczytaj zamieszczony poniżej tekst źródłowy, a następnie odpowiedz na pytania. (0-12 punktów) Naszym celem jest: 1. Opuszczenie terytorium Polski przez wojska sowieckie oraz przez rosyjską policję polityczną. 2. Zaprzestanie prześladowań politycznych, którego dowodem będzie: a) zwolnienie skazanych i uwięzionych w procesie moskiewskim, b) amnestia dla więźniów politycznych oraz dla wszystkich żołnierzy AK i dla tak zw. oddziałów leśnych, c) powrót Polaków wywiezionych w głąb Rosji i likwidacja obozów koncentracyjnych przypominających smutnej pamięci metody totalizmu niemieckiego, d) zniesienie systemu politycznego, znajdującego wyraz w istnieniu tak zw. Min. Bezpieczeństwa. 3. Zjednoczenie i uniezależnienie Armii Polskiej przez: a) spolszczenie korpusu oficerskiego w armii gen. Rola- Żymierskiego, b) honorowy powrót z bronią wojsk polskich z zagranicy, c) połączenie w jedną całość i na równych prawach armii z zagranicy oraz b. Armii Krajowej z armią gen. Żymierskiego. 4. Zaprzestanie dewastacji gospodarczej kraju przez władze okupacyjne. 5. Dopuszczenie wszystkich polskich stronnictw demokratycznych do udziału w wyborach pięcioprzymiotnikowych. 6. Zapewnienie niezależności polskiej polityki zagranicznej. 7. Stworzenie pełnego samorządu terytorialnego, społeczno- gospodarczego i kulturalno-oświatowego. 8. Uspołecznienie własności wielkokapitalistycznej i zorganizowanie sprawiedliwego podziału dochodu społecznego. 9. Zapewnienie masom pracujących współkierownictwa i kontroli nad całą gospodarką narodową oraz warunków materialnych zabezpieczających byt rodzinie i osobisty rozwój kulturalny. 10. Swoboda walki dla klasy robotniczej o jej prawa w ramach nieskrępowanego ruchu zawodowego. 11. Sprawiedliwe przeprowadzenie reformy rolnej i kontrola narodu nad akcją osiedleńczą na odzyskanych Ziemiach Zachodnich i w Prusach Wschodnich. 12. Oparcie powszechnego, demokratycznego nauczania i wychowania na zasadach moralnych i duchowych dorobku cywilizacji zachodniej i naszego kraju. Zapewniając walkę o ten program na jawnej arenie politycznej, stronnictwa demokratyczne Rady Jedności Narodowej wyrażają nadzieję, że Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej dążyć będzie do demokratyzacji Polski i do przekreślenia różnic i sporów dzielących dotąd różne odłamy społeczeństwa polskiego. 8

9 a) Jak nazywa się fragment przytoczonego tekstu źródłowego? b) Kto go wydał? c) Kiedy został wydany? (data: dzień, miesiąc, rok).. d) Jak w świetle tego dokumentu wyglądała sytuacja polityczna w Polsce po powstaniu Rządu Jedności Narodowej. Podaj trzy przykłady. (za każdy prawidłowo podany po 1 pkt.) e) Jak w świetle tego dokumentu wyglądała sytuacja gospodarcza w Polsce po powstaniu Rządu Jedności Narodowej. Podaj trzy przykłady. (za każdy prawidłowo podany po 1 pkt.) 9

10 f) Przedstaw warunki, których spełnienie, zdaniem autorów dokumentu, było konieczne do ustabilizowania sytuacji politycznej w Polsce. Podaj trzy przykłady. (za każdy prawidłowo podany po 1 pkt.) Zadanie V. Dopisz pełną nazwę do podanych poniżej skrótów. (0-13 punktów) 1. RPŻ Żegota GG.. 3. AK KWC 5. PKWN. 6. TON.. 7. Kedyw... 10

11 8. ŻZW.. 9. RGO RJN MO TRJN. 13. UPA.. Zadanie VI. Do podanych pseudonimów wpisz nazwiska noszących je osób. (0-4 punktów) Niedźwiadek Grot Hubal Jędruś Henryk Dobrzański, Leopold Okulicki, Władysław Jasiński, Stefan Rowecki, Tadeusz Komorowski Zadanie VII. Wyjaśnij co oznaczają poniższe nazwy. (0-14 punktów) Szczekaczki 11

12 Prasa gadzinowa Blitzkrieg Katiusze Judenraty Medal Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata Cichociemni 12

13 Zadanie VIII. Podaj na czym polegała działalność w ramach akcji opisywanej przez przytoczone pojęcie. (0-10 punktów) 1. Legalizacja.. 2. Godzina policyjna.. 3. Szmugler. 4. Tajne komplety.. 5. Akcja AB 13

14 Zadanie IX. Do podanych organizacji przypisz pełne nazwy formacji wojskowych im podporządkowane. (0-7 punktów) Stronnictwo Ludowe Rząd polski na uchodźctwie Stronnictwo Narodowe PPR Rząd polski na uchodźctwie Rząd polski na uchodźctwie ZPP/PPR Armia Krajowa, Narodowe Siły Zbrojne, Armia Ludowa, Armia Polska w ZSRR gen. W. Andersa, I Dywizja im. Tadeusza Kościuszki, Bataliony Chłopskie, Polskie Siły Zbrojne, Dywizja Strzelców Karpackich Zadanie X. Na podstawie przytoczonego tekstu podaj zasady działania sądów podziemnych. (0-5 punktów) Sądy podziemne AK specjalne podziemne polskie sądy cywilne i wojskowe funkcjonujące w latach Na podstawie uchwały Komitetu Ministrów do Spraw Kraju z 16 IV 1940 miały status sądów państwowych i sądziły na podstawie polskiego kodeksu karnego z 1932 r. Sądy wojskowe działały przy KG AK i terenowych komendanturach, a cywilne najpierw przy Delegacie Rządu na Kraj i delegatach okręgowych, a potem przy Głównej Komisji Walki Cywilnej i okręgach KWC. W składzie orzekającym każdego stopnia sądu musiał uczestniczyć jeden zawodowy prawnik. Rozprawy były tajne. Sądy wojskowe powołano przy Komendzie Głównej AK i komendanturach obszaru i obwodu. Sądy cywilne działały przy Delegacie Rządu na Kraj i delegatach okręgowych. Po utworzeniu Kierownictwa Walki Cywilnej (KWC) w grudniu 1942, cywilne sądy podziemne działały przy Głównej Komisji Walki Cywilnej i okręgach KWC. Komplet sądzący składał się z 3 sędziów, z których jeden był obowiązkowo prawnikiem zawodowym. Rozprawy były tajne. Rozpatrywano sprawy o zdradę narodu polskiego, szpiegostwo, denuncjację, prześladowania Polaków i Żydów, działania na szkodę podziemia niepodległościowego. W ciągu wojny rozpatrzono kilka tys. spraw i orzeczono kilkaset wyroków śmierci na przedstawicieli władz niemieckich i współpracujących z nimi polskich obywateli. W sprawach mniej istotnych skazywano np. na kary chłosty i inne. 14

15 Zadanie XI. Wpisz w tabelę nazwę wojskowej formacji, która walczyła w przedstawionych zmaganiach wojennych. (0-6 punktów) Powstanie Warszawskie Bitwa pod Lenino Akcja Burza operacja Ostra Brama Bitwa pod Monte Cassino Bitwa o Narvik Bitwa pod Tobrukiem II Korpus Polskich Sił Zbrojnych, Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich, Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich, I Dywizja im. Tadeusza Kościuszki, Armia Krajowa, Batalion Zośka, oddziały AK pod dowództwem płk. Aleksandra Krzyżanowskiego-Wilka 15

16 Zadanie XII. Do podanych opisów dopisz nazwiska opisywanych osób. (0-9 punktów) znany jako kurier z Warszawy wydał rozkaz wybuchu Powstania Warszawskiego zginął na Gibraltarze dał się uwięzić w Auschwitz i opracował informacje dotyczące tego obozu zdradził Andersa i został dowódcą wojsk polskich w związku Sowieckim po śmierci Mordechaja Anielewicza objął dowództwo w powstaniu w getcie warszawskim był jednym z założycieli ŻOB premier rządu polskiego na uchodźctwie w okresie Powstania Warszawskiego poeta młodego pokolenia, zginął w Powstaniu Warszawskim Witold Pilecki, gen. Tadeusz Komorowski, Jan Nowak Jeziorański, Władysław Sikorski, Stanisław Mikołajczyk, Zygmunt Berling, Marek Edelman, Irena Sendler, Icchak Cukierman, Krzysztof Kamil Baczyński Zadanie XIII. Do podanych skrótów organizacji przypisz ich przywódców, bądź czołowych przedstawicieli. (0-6 punktów) 16

17 OUN SN SL PPS-WRN Nie PKWN Antoni Pajdak, August Emil Fieldorf, Bolesław Bierut, Edward Osóbka-Morawski, Stanisław Jasiukiewicz, Stefan Bandera, Adam Bień Zadanie XIV. Przedstaw charakter sowieckiej okupacji ziem polskich do czasu wojny niemiecko-sowieckiej. (0-5 punktów) 17

18 Zadanie XV. Podaj dokładną datę (rok, miesiąc, dzień) następujący zdarzeń historycznych. (0-8 punktów) Pakt Ribbentrop Mołotow Sowiecka agresja na Polskę Konferencja w Jałcie Wyparcie wojsk niemieckich z Warszawy Traktat o przyjaźni i granicach między III Rzeszą i ZSRR Zerwanie stosunków dyplomatycznych z Polską przez ZSRR Początek likwidacji getta w Warszawie przez Niemców Rozwiązanie Armii Krajowej przez gen. Leopolda Okulickiego Zadanie XVI. Do podanych zadań wpisz czy są prawdziwe (P) lub fałszywe (F). (0-6 pkt) Na wiosnę 1944 Delegatura Rządu na Kraj została przemianowana na Krajową Radę Ministrów. Linia Curzona wyznaczała granicę polsko litewską po II wojnie światowej. Stolicą Generalnego Gubernatorstwa była Warszawa. Cywilnym dowódcą obrony we wrześniu 1939 roku Warszawy był Stefan Starzyński. Pismem gadzinowym wydawanym przez Niemców był Biuletyn Informacyjny. W czasie Powstania warszawskiego powstańcom dodawały otuchy występy ulubionego piosenkarza Warszawy Mieczysława Fogga. Zadanie XVII. Nazwij pojęciem historycznym opisywane poniżej zdarzenia historyczne. (0-4 punkty) Pokazowy proces polityczny przywódców Polskiego Państwa Podziemnego w dn czerwca 1945 r. w Moskwie przed Kolegium Wojskowego Sądu Najwyższego ZSRR, którym przedstawiono fałszywe zarzuty. Zostali oni podstępnie aresztowani przez NKWD w marcu 1945 w Pruszkowie pod Warszawą, gdzie zaprosił ich generał I.A. Sierow. Na mocy wyroku na karę 18

19 więzienia zostali skazani: L. Okulicki (10 lat), J.S. Jankowski (8 lat), A. Bień i S. Jasiukowicz (5 lat), K. Pużak (1,5 roku), A. Zwierzyński, K. Bagiński, E. Czarnowski, J. Chaciński, S. Mierzwa, Z. Stypułkowski, F. Urbański (4-18 miesięcy). Uniewinnieni zostali K. Kobylański, S. Michałowski i J. Stemler- Dąbski. A. Pajdak został wyłączony z procesu i niedługo po tym skazany na 5 lat więzienia. Dobrowolna współpraca polityczna, gospodarcza lub kulturalna obywateli kraju podbitego z władzami okupacyjnymi, którzy czerpią korzyści z tej sytuacji. Uznawana jest za działanie wymierzone przeciwko interesom własnego państwa. Działanie mające na celu zaburzenie życia politycznego i gospodarczego w danym państwie, które jest prowadzone z ukrycia w celu osiągnięcia korzyści politycznych, osłabienia jego obronności lub gospodarki. Żołnierze podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, którzy sprzeciwiali się sowietyzacji Polski i podporządkowania jej ZSRR. Nie złożyli broni, po wypędzeniu Niemców i po zakończeniu II wojny światowej, walcząc o odzyskanie przez Polskę niepodległości. Zadanie nr XVIII. Wyjaśnij jakie przesłanie niosą powstańcze plakaty. Oceń w jaki sposób odnosiły się do sytuacji powstańców. (0-4 punkty) (dostęp ); (dostęp ) 19

20 Zadanie XIX. Na podstawie poniższej mapy przedstaw kolejność kapitulacji powstańczych dzielnic Warszawy. (0-6 punktów) 20

21 Źródło: (dostęp )