GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY BOLESŁAW NA 2011 ROK

Transkrypt

1

2 Załącznik do uchwały Nr L/354/2010 Rady Gminy Bolesław z dnia 9 listopada 2010 r. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY BOLESŁAW NA 2011 ROK

3 Wprowadzenie Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Bolesław został opracowany w oparciu o : 1. Ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. Dz.U. z 2005 r. Nr 179 poz.1485 z późn. zm. 2. Małopolski Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii. Skala problemu narkomanii w Polsce. W ostatnich latach w Polsce najbardziej rozpowszechnioną substancją była marihuana. UŜywało jej w sumie 7% badanych (9% męŝczyzn i 5% kobiet). Substancja ta była najbardziej popularna wśród respondentów w wieku lat (9%). Drugą w kolejności substancją okazała się amfetamina, do uŝywania której przyznało się łącznie 3% badanych. Wśród uŝytkowników amfetaminy, podobnie jak w przypadku marihuany, dominowały osoby z grupy wiekowej lat (6%). Byli to w większości męŝczyźni 5% (kobiety 2%). Trzecią pod względem powszechności uŝywania była ecstasy. Kontakt z tym środkiem deklarowało 1% badanych. W grupie tej znalazło się ok. 2% męŝczyn oraz 0,5% kobiet. Badanie pt. Konsumpcja substancji psychoaktywnych przez młodzieŝ szkolną MłodzieŜ 2008 zostało zrealizowane przez Fundację Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) na zlecenie Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii w ramach Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w dniach od 13 do 23 października 2008 r. Niniejszy sondaŝ pokazał obniŝenie się trendu uŝywania narkotyków. W 2008 r. kontakt z tymi substancjami w ciągu roku poprzedzającego niniejsze badanie deklarowało 15% respondentów, co oznacza spadek o 9 punktów procentowych wskaźnika w porównaniu z 2003 r. (24%). Respondentom, którzy potwierdzili uŝywanie narkotyków zadano pytanie dotyczące rodzaju przyjmowanej substancji. 80% spośród uczniów eksperymentujących z narkotykami wymieniło marihuanę (spadek o 6 punktów procentowych w porównaniu do 2003 r.), 14 amfetaminę (spadek o 9 punktów procentowych) oraz 10 ecstasy (w przypadku tej substancji notowany jest wzrost o 2 punkty procentowe w odniesieniu do 2003 r.). Pozostałe substancje wymieniane były sporadycznie przez uczniów mających kontakt z narkotykami. śadna z badanych osób nie przyznała się do próbowania heroiny.

4 W sondaŝu z 2008 r. dodano pytania świadczące o wzorach uŝywania narkotyków przez polską młodzieŝ. Na podstawie danych statystycznych stacjonarnego lecznictwa psychiatrycznego obserwować moŝna trendy w rozwoju narkomanii, rozumianej jako regularne uŝywanie narkotyków powodujące powaŝne problemy, m.in. zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania. Liczba osób leczonych w specjalistycznych placówkach i w oddziałach szpitalnych z powodu uzaleŝnienia w latach ubiegłych, stopniowo rosła. Najaktualniejsze dane pochodzą z 2007 r., w którym do lecznictwa stacjonarnego przyjęto osób, czyli mniej niŝ w 2006 r. ( osób). Wskaźnik na mieszkańców wynosi 33 (oznacza to, Ŝe prawie 33 osoby na w 2007 r. podjęły leczenie w placówkach stacjonarnych). Odsetek pacjentów pierwszorazowych zmniejszył się z 52 do 45. W 2007 r. nadal wśród pacjentów placówek stacjonarnych znacznie większy odsetek stanowili męŝczyźni (76%) niŝ kobiety (24%). Najliczniejsza pozostaje grupa osób z problemem opiatów (16%), następne w kolejności pod względem liczebności są: grupy osób naduŝywających leków uspokajających i nasennych (10%), środków z grupy amfetamin (6%), przetworów konopi (3%) i substancji wziewnych (1%). Pozostałe kategorie pacjentów nie przekraczają 1%. NaleŜy podkreślić, Ŝe 63% pacjentów znajduje się w kategorii substancje mieszane i nieokreślone. Do najbardziej dramatycznych konsekwencji uŝywania narkotyków naleŝą zgony z powodu przedawkowania. Źródłem informacji na ten temat jest baza prowadzona przez Główny Urząd Statystyczny. Przypadki zgonów zostały wyselekcjonowane według krajowej definicji, która obejmuje następujące kody klasyfikacji ICD-10: F11-12, F14-16, F19, X42, X44, X62, X64, Y12 i Y14. W ostatnich latach obserwowaliśmy w Polsce stabilizację trendu zgonów z powodu narkotyków. W 2006 r. zarejestrowanych zostało 241 przypadków, a w 2007 r Średni wiek odnotowanych osób wyniósł 47 lat. Wśród osób, które śmiertelnie przedawkowały narkotyki 34 były w wieku poniŝej 25 lat. Spośród odnotowanych w bazie Głównego Urzędu Statystycznego przypadków zgonów większość (74%) stanowili męŝczyźni. Ostatnie badania dotyczące rozpowszechnienia uŝywania substancji nielegalnych wśród 15 i 16-latków z 2007 r. wykazały spadek uŝywania konopi w kategorii osób, które spróbowały tej substancji przynajmniej raz w Ŝyciu. W przypadku konopi średnia europejska niniejszego wskaźnika wynosi 19%. W Polsce 16% respondentów zdeklarowało eksperymentowanie z marihuaną i haszyszem, co lokuje nasz kraj poniŝej średniej europejskiej. W porównaniu do badań przeprowadzonych w 2003 r. spadek wyniósł 3 punkty procentowe. UŜywanie marihuany i haszyszu w ciągu ostatniego roku w Polsce deklarowało 12% badanych. W ciągu ostatnich 30 dni 6%. To znacznie mniej niŝ np. w Hiszpanii odpowiednio 30% i 20%, Wielkiej Brytanii 22% i 11%, Francji 24% i 15% czy w Belgii 19% i 12%. Jeśli chodzi o inne substancje, przynajmniej

5 jednorazowy kontakt zgłosiło 7% badanych nastolatków tak w Polsce, jak i w Europie. Państwa o najwyŝszych wskaźnikach eksperymentowania z konopiami powyŝej 30% badanych to: Czechy, Wyspa Man, Francja, Słowacja, Szwajcaria oraz Słowenia. W 2007 r. w Polsce na drugim miejscu pod względem popularności narkotyku lokują się amfetamina i ecstasy. Zarówno w przypadku pierwszej, jak i drugiej z ww. substancji przynajmniej jednorazowy kontakt z nimi zadeklarowało 4% badanych osób. We wcześniejszych badaniach espadowskich z 2003 r. odsetki kształtowały się na poziomie 6% dla amfetaminy i 3% dla ecstasy. MoŜemy zatem zauwaŝyć spadek uŝywania amfetaminy oraz stabilizację uŝywania ecstasy przez młodzieŝ w naszym kraju. Średnia europejska z pomiaru dokonanego w 2007 r. dla tych dwóch substancji wynosi 3% i jest nieznacznie niŝsza od polskiego wyniku. W europejskiej czołówce (powyŝej 5% deklaracji) lokują się następujące kraje: Austria, Bułgaria, a takŝe w przypadku amfetaminy Łotwa. Wysokim stopniem rozpowszechnienia eksperymentowania z ecstasy powyŝej 5% charakteryzują się: Bułgaria, Estonia, Litwa i Łotwa oraz Wyspa Man i Słowacja. Najbardziej popularny środek halucynogenny w Polsce grzyby był uŝywany przez 3% respondentów. Taki sam odsetek badanych sięgał po ten narkotyk w Europie. Nieznacznie więcej badanych (5%) deklarowało kontakt z grzybami halucynogennymi w trakcie pomiaru z 2003 r. W przypadku pozostałych narkotyków takich, jak LSD i inne halucynogeny (2%), kokaina (2%) oraz heroina (2%), polskie wyniki lokują się poniŝej średniej europejskiej. Polska znajduje się natomiast w czołówce Europy, jeśli chodzi o kwestię uŝywania przez 15 i 16 - letnią młodzieŝ leków uspokajających i nasennych bez przepisu lekarza co najmniej raz w Ŝyciu. Badania ESPAD z 2007 r. wykazały, Ŝe 18% respondentów przynajmniej raz w Ŝyciu uŝywało tych leków w celach nie medycznych. Generalnie uŝywanie substancji psychoaktywnych jest bardziej rozpowszechnione wśród chłopców niŝ dziewcząt. Wyjątek stanowią tu wspomniane leki uspokajające i nasenne najbardziej popularne w Polsce z którymi eksperymentowało 24% dziewcząt oraz 11% chłopców. W przypadku marihuany i haszyszu mamy do czynienia z niemal odwrotną sytuacją, bowiem przynajmniej jednorazowy kontakt z tą substancją zadeklarowało 22% chłopców i 11% dziewcząt. Po amfetaminę oraz ecstasy sięgnęło 5 chłopców i odpowiednio 3% i 2% dziewcząt.

6 Diagnoza problemu narkomanii w Gminie Bolesław. Z uzyskanych informacji z placówek oświatowych, wychowawczych i kulturalnych mieszczących się na terenie Gminy Bolesław oraz z informacji uzyskanych z policji wynika, Ŝe na terenie Gminy Bolesław nie zaobserwowano i nie zanotowano zachowań wśród dzieci i młodzieŝy, które wskazywałyby na uŝywanie środków narkotycznych i odurzających. Nie zanotowano takŝe wykroczeń w ramach ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Rozdział I Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzaleŝnionych i osób zagroŝonych uzaleŝnieniem, udzielenie rodzinom, w których występują problemy narkomanii pomocy psychologicznej i prawnej. 1. Udzielanie informacji o moŝliwościach skorzystania z profesjonalnej pomocy psychologicznej i prawnej dla osób sięgających po środki narkotyczne i ich rodzin. 2. Prowadzenie Punktu Informacyjno Konsultacyjnego dla Osób UzaleŜnionych i Ofiar Przemocy w Rodzinie. 3. Kontynuacja rozszerzonej oferty Punktu Informacyjno Konsultacyjnego dla Osób UzaleŜnionych i Ofiar Przemocy w Rodzinie o dyŝury psychoterapeutów uzaleŝnień. 4. Współpraca z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 5. Ścisła współpraca z Zespołem interdyscyplinarnym oraz grupami roboczymi istniejącymi w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej Bolesław. Wspólne opracowywanie planu pomocy. 6. Współpraca z Świetlicą Środowiskową analiza zachowań dzieci i młodzieŝy. 7. Współpraca organizacji i instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem narkomani. 8. Współpraca i wspieranie ruchów samopomocowych.

7 9. Podnoszenie świadomości społecznej - poprzez zakup, opracowywanie i kolportaŝ ulotek oraz broszur informacyjno edukacyjnych, oraz zawierających informacje dotyczące problemu narkomanii. 10. Zapobieganie uŝywaniu substancji psychoaktywnych w środowisku lokalnym, współpraca z lekarzami rodzinnymi w dziedzinie ekspozycji tematycznych w gabinetach i poczekalniach dla pacjentów. 11. Aktualizacja treści informacyjnych na tablicach ogłoszeń. 12. Organizowanie i finansowanie szkoleń o tematyce uzaleŝnień. 13. Upowszechnienie informacji o instytucjach pomocowych. 14. Dofinansowanie szkoleń, kursów zwiększających kompetencje w zakresie przeciwdziałania narkomanii i pomocy psychologiczno medycznej. 15. Monitoring problemu na terenie gminy. Rozdział II Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej dla mieszkańców gminy, a w szczególności dla dzieci i młodzieŝy. 1. Udział w organizowaniu oraz współfinansowanie zajęć rekreacyjno sportowych. 2. Realizacja programów profilaktycznych w szkołach znajdujących się na terenie Gminy Bolesław oraz w Świetlicy Środowiskowej i innych placówkach opiekuńczo - wychowawczych. 3. Edukacja rodziców, nauczycieli, dzieci i młodzieŝy: a) nauka rozpoznawania sygnałów ostrzegawczych, wskazujących na kontakt z środkiem narkotycznym. 4. Edukacja społeczna - organizacja lokalnych kampanii edukacyjnych oraz włączanie się w kampanie i programy realizowane na terenie kraju. 5. Propagowanie pro zdrowotnych wzorców zachowań poprzez organizację lokalnych kampanii edukacyjnych poprzez współfinansowanie konkursów, imprez, festynów, zawodów sportowych np. wędkarskich.

8 6. Realizowanie wspólnych projektów wspierających prawidłowy rozwój dzieci i młodzieŝy współpraca z policją, szkołami, zakładami pracy i innymi instytucjami. 7. Kształtowanie postaw abstynenckich, nauka zachowań asertywnych. Wypracowanie działań zmierzających do zaniechania zjawisk zaŝywania narkotyków przez młodzieŝ. 8. Monitorowanie procesu wychowania dzieci i młodzieŝy poprzez częste odwiedziny i kontrolowanie funkcjonowania dzieci i młodzieŝy w rodzinach zagroŝonych narkomanią. 9. Promowanie zdrowego stylu Ŝycia poprzez współorganizowanie róŝnego rodzaju zajęć sportowych i rekreacyjnych jako alternatywa spędzania wolnego czasu przez dzieci, młodzieŝ i dorosłych. 10. Zakup materiałów i pomocy edukacyjnych potrzebnych do realizacji zaplanowanych działań w przedmiocie przeciwdziałania narkomanii. 11. Szkolenie kadr z zakresu przeciwdziałania narkomanii, a w szczególności z zakresu nowych, legalnych środków psychoaktywnych tzw. dopalaczy. 12.Prowadzenie monitoringu problemu narkomanii w gminie. 13. Zakup materiałów, sprzętu i pomocy niezbędnych do realizacji zadań ujętych w Gminnym Programie Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Bolesław na 2011 r. Rozdział III Wspieranie działań instytucji i organizacji pozarządowych i osób fizycznych zajmujących się terapią i postrehabilitacją uzaleŝnienia od narkotyków. 1. Współpraca z organizacjami pozarządowymi realizującym program wychodzenia z bezdomności i narkomanii oraz stowarzyszeniami promującymi zdrowy styl Ŝycia. 2. Współpraca z instytucjami, kościołami i związkami wyznaniowymi działającymi w obszarze uzaleŝnień.

9 Rozdział IV Pomoc społeczna osobom uzaleŝnionym i rodzinom osób uzaleŝnionych dotkniętych ubóstwem i wykluczeniem społecznym oraz integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób. 1. Współpraca z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Bolesławiu. 2. Pomoc merytoryczna i praktyczna osobom uzaleŝnionym, dotkniętym ubóstwem czy wykluczonym społecznie w wypełnianiu ról społecznych. 3. Podejmowanie interwencji kryzysowej w rodzinach dotkniętych problemem uzaleŝnień. 4. Pomoc rodzinom i osobom uzaleŝnionym, dotkniętym ubóstwem, czy wykluczonym społecznie w wyjściu z trudnej sytuacji Ŝyciowej. 5. Podejmowanie wszelkich działań, zgodnych z prawem, umoŝliwiających osobom uzaleŝnionym, dotkniętym ubóstwem, czy wykluczonym społecznie wyjście z trudnej sytuacji.