Innowacyjne rozwiązania dla sołectw

Transkrypt

1 Szkolenie Innowacyjne rozwiązania dla sołectw działanie realizowane w ramach projektu konkursowego WIEŚ NASZĄ SZANSĄ Działanie 7.3 Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji Program Operacyjny Kapitał Ludzki okres realizacji: 05-06, 12-13, liczba godzin szkoleniowych: 24 godziny lekcyjne 1

2 Szkolenie Plan zajęć: Innowacyjne rozwiązania dla sołectw GRUPA I GRUPA II Wykłady i ćwiczenia Przerwa Wykłady i ćwiczenia 2

3 Moduł II. Jak pozyskiwać i skutecznie wydatkować środki? Projekty w Unii Europejskiej Projekty proces ubiegania się o otrzymanie środków z UE, kryteria warunkujące przyjęcie projektu do realizacji Programy Operacyjne na przykładzie: Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki i Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego 3

4 Pojęcie projektu Projekt to wstępny dokument przedstawiający propozycje i zamiary realizacji konkretnego przedsięwzięcia z punktu widzenia zarządzania: Projekt jest to zbiór aktywności charakteryzujący się następującymi cechami: są ze sobą powiązane w złożony sposób zmierzają do osiągnięcia celu, często poprzez wytworzenie unikalnego produktu, usługi bądź rezultatu posiadają zaplanowany z góry początek i koniec jest elementem większej całości (programu) 4

5 Rodzaje projektów projekt twardy (inwestycyjny) mają charakter infrastrukturalny, dlatego też wymagają opracowania studium wykonalności, obejmują takie przedsięwzięcia jak np.: budowę, modernizację czy rewitalizację budynków. projekt miękki (nieinwestycyjny) nie mają charakteru infrastrukturalnego, nie wymaga dokonywania inwestycji, a w związku z tym również studium wykonalności, z tego typu projektów finansować można na przykład rozwój zasobów ludzkich, wydarzenia o charakterze promocyjnym czy edukacyjnym 5

6 Projekty miękkie Europejski Fundusz Społeczny wspiera przedsięwzięcia nieinwestycyjne tzw. miękkie, czyli akcje społeczne, cykle szkoleniowe, działania edukacyjno-badawcze i doradcze itp. Jest to specyficzna i trudna grupa projektów, wymagająca innego podejścia niż to, które sprawdza się przy przedsięwzięciach twardych, takich jak zakup środków trwałych, budowa drogi czy opracowanie kompleksowego systemu bazodanowego. 6

7 Miejsce projektów miękkich w Unii Europejskiej Europejski Fundusz Społeczny (EFS) został utworzony jako pierwszy fundusz strukturalny Wspólnot Europejskich. Powołano go do życia w roku 1957 na mocy Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą. Podstawowym zadaniem Europejskiego Funduszu Społecznego jest inwestowanie w zasoby ludzkie poprzez poprawę perspektyw ludzi na rynku pracy oraz podnoszenie ich kwalifikacji zawodowych. Wspiera finansowo działania skierowane na zapobieganie bezrobociu i jego zwalczanie, polepszenie sytuacji pracowników, umożliwienie pracownikom zdobycia kwalifikacji oraz podniesienie przez nich umiejętności zawodowych. Europejski Fundusz Społeczny ma ponadto z zadanie wspierać państwa członkowskie Unii Europejskiej w zakresie wprowadzania nowoczesnej, aktywnej polityki zatrudnienia i systemów mających na celu likwidowanie głównych przyczyn bezrobocia oraz zapewnić wsparcie finansowe dla podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników. 7

8 Cele polityki strukturalnej Cel 1: Konwergencja (obszary o PKB poniżej 75 proc. średniej UE, obszary przejściowe, obszary kwalifikujące się do wsparcia z Funduszu Spójności, obszary ultraperyferyjne) Cel 2: Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie Cel 3: Europejska współpraca terytorialna (współpraca przygraniczna, transnarodowa, międzyregionalna, w tym tworzenie sieci współpracy i wymiana dobrych praktyk) 8

9 Instrumenty finansowe w latach Konwergencja Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie Europejska Współpraca Terytorialna EFRR EFRR EFRR EFS EFS Fundusz Spójności 9

10 Proces ubiegania się o otrzymanie środków z UE Właściwe przygotowanie wniosku o dofinansowanie realizacji projektu i prawidłowa jego realizacja wymaga dobrej znajomości dokumentów źródłowych. Wszelkie niezbędne dokumenty dostępne są na stronach internetowych Pierwszym krokiem, w celu uzyskania dofinansowania, jest sprawdzenie, do którego Działania kwalifikuje się przygotowany projekt. Drugim krokiem jest sprawdzenie, czy zainteresowany beneficjent jest uprawniony do ubiegania się o dofinansowanie dla swojego projektu oraz która z instytucji odpowiada za wyłanianie projektów w ramach danego Działania. 10

11 Proces ubiegania się o otrzymanie środków z UE Ogłoszenia o konkursach Warto śledzić Harmonogramy konkursów ogłaszanych przez daną instytucję wdrażającą w celu uzyskania orientacyjnych informacji o planowanych w najbliższym czasie konkursach na dany typ projektów. Dodatkowo informacje o ogłoszonych konkursach zamieszczane są na stronach internetowych instytucji wdrażającej, a np. dla PO KL również pod adresem 11

12 Proces ubiegania się o otrzymanie środków z UE Przygotowanie wniosku aplikacyjnego Formularz wniosku o dofinansowanie projektu dostępny jest wyłącznie w formie elektronicznej, w postaci specjalnie w tym celu przygotowanego programu komputerowego, tzw. Generatora Wniosków. Wniosek aplikacyjny musi być wypełniony w języku polskim. Kompletnie wypełniony wniosek należy w co najmniej dwóch egzemplarzach wydrukować (wersja papierowa) oraz zapisać w wersji elektronicznej, na płycie CD lub DVD. Jedną kompletną wersję wniosku o dofinansowanie projektu papierową, jak również elektroniczną kopię złożonej dokumentacji należy zachować. 12

13 Proces ubiegania się o otrzymanie środków z UE Przygotowanie wniosku aplikacyjnego Informacje ogólne podstawowe informacje nt. projektu oraz szczegółowe informacje nt. wnioskodawcy, ewentualnych wykonawców oraz innych instytucji zaangażowanych w realizację projektu. Charakterystyka projektu na podstawie odpowiedzi udzielonych na pytania w tej części wniosku zostanie dokonana merytoryczna ocena projektu. Każde z pytań w tej części zawiera podpytania, ich wyjaśnienia oraz przyporządkowaną maksymalną liczbę punktów, jakie mogą zostać przydzielone podczas oceny. Beneficjenci pomocy szczegółowe informacje dotyczące ostatecznych beneficjentów projektu, czyli osób lub instytucji, do których skierowane są proponowane przez beneficjenta działania, Charakterystyka realizowanego wsparcia szczegółowe informacje dotyczące rodzajów planowanych działań, Planowane wydatki zestawienie informacji finansowych. 13

14 Proces ubiegania się o otrzymanie środków z UE Przygotowanie wniosku aplikacyjnego Najważniejszą sprawą jest przygotowanie spójnego projektu, czyli określenie logicznego zestawu działań prowadzących do osiągnięcia w określonym czasie konkretnego, mierzalnego celu, zdefiniowanie struktury zarządzania z przejrzystym podziałem odpowiedzialności, zaplanowanie harmonogramu i kosztorysu oraz reguł monitoringu i ewaluacji odnoszących się do osiągania zaplanowanych rezultatów. Projekt musi odnosić się do konkretnej, ściśle określonej grupy beneficjentów ostatecznych i odpowiadać na stwierdzone potrzeby tej grupy. Każdy projekt finansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego musi być oceniany pod względem zgodności z celami horyzontalnymi. Oznacza to konieczność wykazania w treści opisu projektu spełniania kryterium przestrzegania zasad równości szans, społeczeństwa informacyjnego, rozwoju lokalnego oraz zrównoważonego rozwoju. 14

15 Proces ubiegania się o otrzymanie środków z UE Przygotowanie wniosku aplikacyjnego Przygotowując projekt warto pamiętać o następujących kluczowych kwestiach: projekt musi odpowiadać celom ogłoszonym przez organizatora konkursu (instytucję wdrażającą), projekt musi odpowiadać na zidentyfikowane (i udokumentowane) potrzeby, projekt musi wskazywać ściśle określoną grupę odbiorców (Beneficjentów pomocy), projekt powinien być przygotowany przy udziale wszystkich zainteresowanych partnerów, cele projektu muszą być przejrzyste, realne i specyficzne dla danego projektu, projekt musi precyzyjnie określać rodzaje zadań, ich harmonogram, odpowiedzialność wykonawców, sposób realizacji, niezbędne jest założenie realnych oczekiwanych rezultatów projektu, reguły zarządzania muszą być klarowne i zaakceptowane przez wszystkich partnerów, wydatki projektu muszą być wyliczone rzetelnie, na bazie rzeczywistych potrzeb finansowych- wydatki projektu są jednym z elementów jego oceny. 15

16 Proces ubiegania się o otrzymanie środków z UE Przygotowanie wniosku aplikacyjnego Działania finansowane ze środków EFS powinny dostarczać tzw. wartość dodaną. Chodzi o zaproponowanie takich przedsięwzięć, które będą uzupełnieniem dotychczas prowadzonej praktyki o nowe, innowacyjne elementy. Z tego względu promowane będą projekty prowadzące do wykorzystania zasobów w sposób inny, bardziej efektywny niż dotychczasowe działania. Wartość dodana oznacza też osiągnięcie zamierzonych celów przy wykorzystaniu jak najmniejszych nakładów finansowych, zgodnie z zasadą racjonalności. 16

17 Proces ubiegania się o otrzymanie środków z UE Przygotowanie wniosku aplikacyjnego Wartość dodana projektu, realizowanego przy wsparciu EFS to np.: osiągnięcie dodatkowych rezultatów takich jak wyższe lub uzupełniające kwalifikacje, potwierdzone stosownym świadectwem lub dyplomem, osiągnięcie rezultatów innych niż rezultaty osiągane w ramach dotychczasowych działań realizowanych bez wsparcia EFS, które są mierzalne oraz wykazanie, czy istnieje związek między tymi rezultatami a dodatkowym wsparciem z EFS, utworzenie dodatkowej liczby nowych miejsc pracy, dostarczenie usług, które byłyby nieosiągalne bez wsparcia z EFS, inwestycje w całkowicie nowe oraz innowacyjne działania, których nie udałoby się zrealizować przy wykorzystaniu wyłącznie środków własnych beneficjenta, zwiększenie liczby osób mających dostęp do szkoleń, zatrudnienia subsydiowanego, kształcenia ustawicznego i innych form wsparcia przewidzianych w programach operacyjnych. Wartość dodaną, jaka ma zostać osiągnięta dzięki projektowi, należy wykazać już na etapie przygotowania projektu. Należy też zaplanować sposób pomiaru jej osiągania. 17

18 System wyboru projektów w ramach PO KL W ramach PO KL mogą być dofinansowane: projekty systemowe, realizowane przez poszczególne organy administracji publicznej i pozostałe jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych projekty wybierane w drodze konkursu zamkniętego lub otwartego 18

19 Projekty wybierane w ramach procedury konkursowej konkursy powinny mieć charakter otwarty w sensie terminu składania wniosków (rozpatrywanie wniosków na bieżąco, a nie wyznaczanie indywidualnych terminów składania wniosków) wprowadzenie procedury odwoławczej (możliwość złożenia pisemnego protestu w terminie 14 dni) kwestia zaangażowania ekspertów zewnętrznych w ocenę wniosku minimalna wartość projektu 50 tyś. PLN 19

20 Eksperci zewnętrzni w ramach PO KL Minister Rozwoju Regionalnego powołuje ekspertów z poszczególnych dziedzin objętych programem operacyjnym w celu zapewnienia bezstronnej i rzetelnej oceny projektów kadencja ekspertów trwa 5 lat Instytucja Zarządzająca lub Instytucja Pośrednicząca może korzystać z opinii ekspertów w trakcie wyboru projektów Instytucja Zarządzająca określi typy projektów, przy wyborze których niezbędna jest opinia ekspertów 20

21 Odwołanie w ramach konkursu Art. 30 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju określa: 1. Instytucja zarządzająca, instytucja pośrednicząca lub instytucja wdrażająca ogłasza na swojej stronie internetowej listę projektów wyłonionych do dofinansowania oraz pisemnie informuje każdego z wnioskodawców o wynikach rozpatrzenia jego wniosku. 2. Wnioskodawca, którego projekt nie został wyłoniony do dofinansowania, w terminie 14 dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa w ust. 1, może złożyć pisemny protest. 3. Protest jest rozpatrywany: a. w przypadku krajowych programów operacyjnych przez instytucję wdrażającą, instytucję pośredniczącą albo przez instytucję zarządzającą, jeżeli odpowiednio instytucja wdrażająca albo instytucja pośrednicząca nie zostały ustanowione dla danego programu b. w przypadku regionalnych programów operacyjnych przez właściwego miejscowo wojewodę 21

22 Protest w ramach konkursu Art. 30 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju określa: 4. W przypadku negatywnego rozpatrzenia protestu wnioskodawca, w terminie 7 dni od dnia otrzymania informacji w tym zakresie, może skierować wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy: a. w przypadku krajowych programów operacyjnych do instytucji zarządzającej b. w przypadku regionalnych programów operacyjnych do ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego 5. Protest oraz wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy są rozpatrywane w terminie 1 miesiąca od dnia ich otrzymania 6. Rozstrzygnięcie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy kończy procedurę wyboru projektu 22

23 Kryteria dotyczące projektów 23

24 Kryteria ogólne Obowiązek spełniania ogólnych kryteriów formalnych dotyczy wszystkich rodzajów projektów. Dotyczą one zagadnień związanych ze spełnieniem wymogów rejestracyjnych oraz wypełnieniem wniosku zgodnie z ogólnie przyjętymi dla PO KL zasadami. Ogólne kryteria merytoryczne dotyczą ogólnych zasad odnoszących się do treści wniosku, wiarygodności i zdolności projektodawcy do podjęcia realizacji projektu oraz zasad finansowania projektów w ramach PO KL. Mają one charakter uniwersalny, tj. odnoszą się do wszystkich projektów realizowanych w ramach Programu. Ogólne kryteria horyzontalne mają charakter przekrojowy i zatwierdzane są przez Komitet Monitorujący w toku realizacji Programu w związku z koniecznością zapewnienia realizacji strategicznych celów na poziomie całego PO KL. 24

25 25

26 Wybór projektów (procedura konkursowa) Ogłoszenie konkursu Konkursy na projekty w ramach danego Działania/Poddziałania są ogłaszane i prowadzone przez IP2 (lub IP, jeśli IP2 nie została wyznaczona), zgodnie z Planem działania zatwierdzonym przez IZ na podstawie opinii IZ i rekomendacji KM. Nabór wniosków o dofinansowanie jest publiczny. IOK (Instytucja Organizująca Konkurs) w celu wyłonienia projektów do dofinansowania w trybie konkursowym ogłasza konkurs co najmniej: na własnej stronie internetowej, w swojej siedzibie w miejscu publicznie dostępnym, a także przekazuje informację o nim do IP Wartość projektu minimalna wartość projektu wynosi 50 tys. zł maksymalna wartość projektu dotyczy zaś jedynie małych grantów i oddolnych inicjatyw lokalnych na obszarach wiejskich (Priorytety VI, VII oraz IX) i wynosi 50 tys. zł 26

27 Wybór projektów (procedura konkursowa) Odpowiedź na konkurs (złożenie wniosku) Wniosek o dofinansowanie projektu należy złożyć w instytucji wskazanej w ogłoszeniu o konkursie. Wnioskodawca składa wniosek opatrzony pieczęciami, podpisany przez osobę do tego upoważnioną, w nie więcej niż 2 egzemplarzach papierowych (liczbę egzemplarzy wskazuje IOK w Planie działania i Dokumentacji konkursowej) oraz jego wersję elektroniczną (na płycie CD/DVD zgodnie z wymogami określonymi przez IOK). Wniosek należy złożyć w zamkniętej (zaklejonej) kopercie, oznaczonej zgodnie z zasadami określonymi w ogłoszeniu o konkursie. Wniosek można złożyć osobiście, przesłać kurierem lub pocztą. W przypadku konkursu zamkniętego liczy się data wpływu wniosku do IOK. 27

28 Wybór projektów (procedura konkursowa) Ocena wniosku Ocena każdego z projektów dokonywana jest przez dwie osoby wybrane w drodze losowania przeprowadzonego przez przewodniczącego. Ocena w każdej części podlegającej ocenie przedstawiana jest w postaci liczb całkowitych (bez części ułamkowych). Po przedstawieniu każdej z dwóch niezależnych od siebie opinii, obliczana jest średnia arytmetyczna, która stanowi końcową ocenę projektu. Maksymalna możliwa do uzyskania liczba punktów za spełnianie kryteriów merytorycznych wynosi 100. W przypadku rozbieżności sięgających 30 proc. ogólnej sumy punktów i więcej pomiędzy opiniami ww. dwóch osób (przy czym ocena przynajmniej jednej z nich musi wynosić minimum 60 punktów), projekt poddawany jest powtórnej ocenie, którą przeprowadza trzeci oceniający, również wylosowany przez przewodniczącego KOP. 28

29 Wybór projektów (procedura konkursowa) Niezbędny warunek przyjęcia wniosku do realizacji Projekt może zostać przyjęty do dofinansowania, jeśli uzyska minimum 60 proc. ogólnej liczby punktów możliwych do uzyskania, zaś w poszczególnych punktach oceny merytorycznej uzyska przynajmniej 60 proc. punktów (z zaokrągleniem w górę, do liczb całkowitych). 29

30 30

31 Wybór projektów (procedura konkursowa) Ocena formalna zasady ogólne sprawdzenie czy wniosek spełnia: ogólne kryteria formalne kryteria dostępu Sprawdzenie czy projektodawca należy do grupy wskazanych beneficjentów i/lub czy wniosek spełnia dodatkowe, inne niż ogólne kryteria merytoryczne. Kryteria dostępu mogą dotyczyć konieczności spełnienia prze projekt jednego lub wielu wymogów. Kryteria te mają zastosowanie w szczególności w przypadku konkursu zamkniętego. Dokonanie oceny formalnej to sprawdzenie kompletności i poprawności złożonej dokumentacji w terminie 14 dni od daty złożenia wniosku (konkurs otwarty) lub 14 dni od daty zamknięcia konkursu (konkurs zamknięty) W przypadku niespełnienia któregokolwiek z kryteriów wniosek zostaje odrzucony (informacja w terminie 5 dni) istnieje tylko Procedura odwoławcza. Ocena merytoryczna zasady ogólne sprawdzenie czy wniosek spełnia: ogólne kryteria merytoryczne kryteria strategiczne Kryteria strategiczne dotyczą preferowania pewnych typów projektów przez IP2 (IP). W przeciwieństwie do kryteriów dostępu, kryteria strategiczne mogą, ale nie muszą być spełnione, by projekt przeszedł pozytywną ocenę merytoryczną. Oceną merytoryczną projektów zajmują się Komisje Oceny Projektów (KOP), które umiejscowione są w IP2 (IP). 31

32 Wybór projektów (procedura konkursowa) Karta oceny formalnej Karta oceny merytorycznej 32

33 33

34 Ocena formalna 34

35 Ocena formalna 35

36 36

37 Ocena merytoryczna 37

38 Ocena merytoryczna 38

39 Ocena merytoryczna 39

40 Ocena merytoryczna 40

41 Ocena merytoryczna 41 41

42 Ocena merytoryczna 42

43 Kryteria wyboru projektów w ramach PO KL 43

44

45 45

46 46

47 Lista rankingowa wniosków Ocena dokonana przez Komisję Oceny Projektów stanowi podstawę do ułożenia spełniających minimum punktowe. Wniosek, który otrzymał 60 punktów i więcej nadal może nie otrzymać dofinansowania jeżeli suma wnioskowanych i zaakceptowanych dofinansowań przekroczy wysokość środków przeznaczonych na dany konkurs. Po zatwierdzeniu listy projektów wnioskodawca w ciągu 5 dni od daty zakończenia prac KOP (konkurs otwarty) lub 45 dni od daty zamknięcia konkursu (konkurs zamknięty) otrzymuje jedno z pism: pismo o przyjęciu wniosku do realizacji, pod warunkiem złożenia przez beneficjenta wymaganych załączników do umowy (możliwość podjęcia negocjacji), pismo o pozytywnym rozpatrzeniu wniosku lecz nieprzyjęciu go do realizacji z powodu wyczerpania środków finansowych w danym konkursie, pismo o odrzuceniu wniosku, wraz z podaniem przyczyny. 47

48 Negocjacje Negocjacje mogą dotyczyć zarówno zakresu merytorycznego, jaki budżetu projektu, w tym wysokości kwoty dofinansowania. Wnioskodawca, któremu przyznano niższą niż wnioskowana kwota dofinansowania ze względu na zidentyfikowanie wydatków niekwalifikowalnych (nie-uprawnionych, nieuzasadnionych lub zawyżonych w porównaniu ze stawkami rynkowymi), ma prawo podjąć negocjacje, o ile dysponuje istotnymi argumentami świadczącymi o prawidłowości swoich założeń budżetowych. Negocjacje należy podjąć w terminie 5 dni od daty otrzymania pisma informującego i muszą zostać zakończone w ciągu kolejnych 20 dni. Jeżeli w wyniku negocjacji zmieni się zakres merytoryczny i/lub budżet projektu, wówczas wnioskodawca składa w terminie 5 dni od zakończenia negocjacji skorygowany wniosek. Osoba dokonująca oceny merytorycznej wniosku może zaproponować zwiększenie wartości projektu o maksymalnie 5 proc. w związku z wprowadzeniem dodatkowych, nieprzewidzianych przez wnioskodawcę zadań i/lub dokonanie przesunięć części budżetu między poszczególnymi zadaniami. Zmiany mogą dotyczyć również części merytorycznej wniosku. 48

49 Podpisanie umowy Jeśli wnioskodawca otrzymał pismo informujące o przyjęciu wniosku do realizacji lub z pozytywnym dla siebie zakończył negocjacje, w terminie nie krótszym niż 5 dni od otrzymania przez niego informacji w tej sprawie, jest zobowiązany złożyć wszystkie wymagane dokumenty do umowy o dofinansowanie. Lista wymaganych załączników do umowy jest określona w Planie działania i Dokumentacji konkursowej, a więc jest znana potencjalnym beneficjentom przed złożeniem wniosku. Po wpłynięciu wszystkich wymaganych załączników i złożeniu przez beneficjenta zabezpieczenia prawidłowej realizacji projektu, podpisana jest z wnioskodawcą umowa o dofinansowanie projektu. 49

50 Ogłoszenie ostatecznej listy projektów Instytucja wdrażająca po zakończeniu podpisywania umów o dofinansowanie projektu z beneficjentami publikuje na swojej stronie internetowej oraz w swojej siedzibie w publicznie dostępnym miejscu ostateczna listę projektów wyłonionych do dofinansowania, w której wskazuje się tytuł projektu, nazwę beneficjenta ze wskazaniem jego siedziby, wartość przyznanego dofinansowania oraz liczbę zdobytych punktów. 50

51 Procedura odwoławcza Instytucja wdrażająca przeznacza rezerwę finansowa (5 proc.) na zawarcie umów o dofinansowanie projektu w wyniku pozytywnego rozpatrzenia protestu lub wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. 51

52 Protest Wnioskodawca, którego projekt nie został wyłoniony do dofinansowania, w terminie 14 dni od otrzymania informacji w tej sprawie może złożyć do instytucji wdrażającej protest. Protest jest pisemnym wystąpieniem podmiotu wnioskującego o dofinansowanie projektu o ponowne sprawdzenie zgodności złożonego wniosku z kryteriami wyboru projektów. Protest może dotyczyć zarówno oceny formalnej, jak i merytorycznej. Protest podlega rozpatrzeniu w terminie 1 miesiąca od dnia otrzymania. W wyniku rozpatrzenia IW może: protest uwzględnić rozpatrzyć wniosek negatywnie Uwzględniając protest IW kieruje wniosek do ponownej oceny w ramach etapu oceny, której protest dotyczył. Wyniki ponownej oceny są wiążące i kończą procedurę odwoławczą na danym etapie oceny. 52

53 Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy Wnioskodawca, którego protest został negatywnie rozpatrzony, w terminie 7 dni od otrzymania informacji w tym zakresie, może skierować wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do Ministra Rozwoju Regionalnego (IZ PO KL). Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy jest rozpatrywany w terminie 1 miesiąca od dnia otrzymania. W wyniku rozpatrzenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, MRR może: rozpatrzyć wniosek pozytywnie rozpatrzyć wniosek negatywnie Uwzględniając wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, MRR kieruje Wniosek do ponownej oceny na tym etapie oceny, którego wyniki były przedmiotem postępowania odwoławczego. Wyniki ponownie przeprowadzonej oceny są wiążące i kończą procedurę odwoławczą. 53

54 Europejski Fundusz Społeczny Obszary wsparcia EFS w ramach celów Konwergencja oraz Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie: zwiększanie zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw poprzez pozytywne zarządzanie zmianami ekonomicznymi zwiększanie dostępu do zatrudnienia dla osób poszukujących pracy i zawodowo nieaktywnych, zapobieganie bezrobociu, przedłużanie wieku produkcyjnego, zwiększanie udziału kobiet i migrantów w rynku pracy przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu przez integrację zawodową i zwalczanie dyskryminacji na rynku pracy wprowadzanie reform w dziedzinie zatrudnienia oraz integracji społecznej 54

55 Europejski Fundusz Społeczny Obszary wsparcia EFS w ramach celu Konwergencja (c.d.): rozszerzanie i doskonalenie inwestycji w kapitał ludzki poprzez reformy systemu edukacji i szkoleń, zwiększone uczestnictwo w kształceniu ustawicznym, rozwój umiejętności w dziedzinie badan i innowacji (B+R) wzmacnianie zdolności instytucjonalnej i skuteczności administracji publicznej oraz służb użyteczności publicznej w zakresie dobrego zarządzania w dziedzinie gospodarki, zatrudnienia, spraw społecznych itp. wsparcie dla partnerów społecznych i organizacji poza-rządowych 55

56 Krajowe dokumenty programujące na lata (NSS/NSRO) Narodowa Strategia Spójności, nazwa urzędowa: Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia przyjęty przez Komisję Europejską 9 maja 2007 roku dokument strategiczny określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy unijnych: EFRR, EFS oraz Funduszu Spójności w ramach budżetu Wspólnoty na lata celem strategicznym NSS jest tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej 56

57 System programowania Odnowiona Strategia Lizbońska Strategia Rozwoju Kraju Zintegrowany Pakiet Wytycznych na rzecz wzrostu i zatrudnienia Strategiczne Wytyczne Wspólnoty wspierające wzrost i zatrudnienie Krajowy Program Reform Krajowe strategie sektorowe Rozporządzenia PE i Rady w sprawie EFS, EFRR i FS Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Programy Operacyjne PO Kapitał Ludzki 57

58 Cele szczegółowe NSRO I. Tworzenie warunków dla utrzymania trwałego i wysokiego tempa wzrostu gospodarczego II. Wzrost zatrudnienia poprzez rozwój kapitału ludzkiego oraz społecznego III. Podniesienie konkurencyjności polskich przedsiębiorstw w tym szczególnie sektora usług IV. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej, mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski i jej regionów V. Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej VI. Rozwój obszarów wiejskich 58

59 PO KL na tle innych programów operacyjnych program operacyjny PO Infrastruktura i Środowisko Regionalne Programy Operacyjne PO Kapitał Ludzki PO Innowacyjna Gospodarka PO Rozwój Polski Wschodniej PO Europejskiej Współpracy Terytorialnej PO Pomoc techniczna udział alokacji w NSS 41,3% EFRR i FS 23,8% EFRR 14,4% EFRR 12,3% EFRR 3,4% EFRR 1,0% EFRR 0,8% - EFRR 59

60 Program Operacyjny Kapitał Ludzki Program stanowi odpowiedź na wyzwania, jakie przed państwami członkowskimi UE, w tym również Polską, stawia odnowiona Strategia Lizbońska. Do wyzwań tych należą: uczynienie z Europy bardziej atrakcyjnego miejsca do lokowania inwestycji i podejmowania pracy, rozwijanie wiedzy i innowacji oraz tworzenie większej liczby trwałych miejsc pracy. Zgodnie z założeniami Strategii Lizbońskiej oraz celami polityki spójności krajów unijnych, rozwój kapitału ludzkiego i społecznego przyczynia się do pełniejszego wykorzystania zasobów pracy oraz wsparcia wzrostu konkurencyjności gospodarki. Dążąc do efektywnego rozwoju zasobów ludzkich, Program będzie koncentrował wsparcie na następujących obszarach: zatrudnienie, edukacja, integracja społeczna, rozwój potencjału adaptacyjnego pracowników i przedsiębiorstw, a także zagadnienia związane z budową sprawnej i skutecznej administracji publicznej wszystkich szczebli i wdrażaniem zasady dobrego rządzenia

61 kumuluje całość środków Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce na lata jest instrumentem realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia łączna alokacja Programu to euro (14,4 proc. alokacji przeznaczonej na realizację NSRO), w tym: wkład EFS: euro 85% wkład budżetu państwa: euro 15% skupia w sobie wszystkie przewidziane przez regulacje unijne rodzaje interwencji EFS obszary wsparcia PO KL to: zatrudnienie, integracja społeczna, dostosowanie pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce, Program Operacyjny Kapitał Ludzki - założenia poprawa stanu zdrowia osób pracujących, edukacja i szkolnictwo wyższe, dobre rządzenie (good governance). 61

62 PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI - cele Cel główny PO Kapitał Ludzki: Wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej cele szczegółowe Cel 1: Dopasowanie zasobów pracy do zmieniającej się sytuacji na rynku pracy Cel 2: Zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego Cel 3: Podniesienie poziomu i jakości wykształcenia społeczeństwa Cel 4: Wsparcie dla budowy sprawnego i partnerskiego państwa Cel 5: Wzrost spójności terytorialnej Diagnoza społeczno - ekonomiczna 62 62

63 Program Operacyjny Kapitał Ludzki W ramach PO KL przewiduje się możliwość realizacji projektów w dwóch głównych trybach: systemowym i konkursowym. W trybie systemowym projekty są realizowane przez beneficjentów imiennie wskazanych w Programie lub dodatkowych dokumentach stanowiących jego uszczegółowienie. Natomiast w trybie konkursowym projekty będą mogły realizować wszystkie podmioty m.in.: instytucje rynku pracy instytucje szkoleniowe jednostki administracji rządowej i samorządowej przedsiębiorcy instytucje otoczenia biznesu organizacje pozarządowe instytucje systemu oświaty i szkolnictwa wyższego inne podmioty 63 63

64 Krajowe dokumenty programujące na lata dotyczące PO KL Program Operacyjny Kapitał Ludzki Szczegółowy Opis Priorytetów PO KL ustawa z dnia 6 grudnia 2006 roku o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2006 r., Nr 227, poz. 1658, z późn. zm.) Plan działania na lata dla Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Dokumentacja konkursowa 64

65 Program Operacyjny Kapitał Ludzki Program składa się z 10 Priorytetów, realizowanych zarówno na poziomie centralnym jak i regionalnym. W ramach komponentu centralnego środki zostaną przeznaczone przede wszystkim na wsparcie efektywności struktur i systemów instytucjonalnych, natomiast środki komponentu regionalnego zostaną w głównej mierze przeznaczone na wsparcie dla osób i grup społecznych. Program Operacyjny Kapitał Ludzki finansowany będzie w 85 proc. ze środków Unii Europejskiej (Europejskiego Funduszu Społecznego) oraz w 15 proc. ze środków krajowych. Całość kwoty, jaką przewidziano na realizację Programu, wynosi prawie 11,5 mld euro, w tym wkład finansowy Europejskiego Funduszu Społecznego to ponad 9,7 mld euro a pozostałą część stanowią środki krajowe

66 PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI - założenia struktura programu oparta na dwóch komplementarnych komponentach: centralnym i regionalnym, w ramach komponentu centralnego środki zostaną przeznaczone przede wszystkim na wsparcie dla struktur i systemów, w ramach komponentu regionalnego środki zostaną przeznaczone na wsparcie dla osób i grup społecznych, na realizację komponentu regionalnego zostanie przeznaczone około 62 proc. środków, na komponent centralny - 38 proc. środków. 66

67 Program Operacyjny Kapitał Ludzki W ramach PO KL realizowane są dwa komponenty: CENTRALNY Wsparcie dla struktur i systemów PRIORYTET I Zatrudnienie i integracja społeczna PRIORYTET II Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących PRIORYTET III Wysoka jakość systemu oświaty REGIONALNY Wsparcie dla osób i grup społecznych PRIORYTET VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich PRIORYTET VII Promocja integracji społecznej PRIORYTET VIII Regionalne kadry gospodarki PRIORYTET IV Szkolnictwo wyższe i nauka PRIORYTET V Dobre rządzenie PRIORYTET IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach 67 67

68 Program Operacyjny Kapitał Ludzki Program Operacyjny Kapitał Ludzki zatrudnienie i integracja społeczna rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących wysoka jakość systemu oświaty 15% 4% 4% 7% 9% szkolnictwo wyższe i nauka 14% 5% 8% dobre rządzenie rynek pracy otwarty dla wszystkich 14% 20% promocja integracji społecznej regionalne kadry gospodarki rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach pomoc techniczna 68 68

69 PO KL - założenia ALOKACJE NA PRIORYTETY Priorytet Wkład wspólnotowy Krajowy wkład publiczny Ogółem I. Zatrudnienie i integracja społeczna II. Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących III. Wysoka jakość systemu oświaty IV. Szkolnictwo wyższe i nauka V. Dobre rządzenie VI. Rynek pracy otwarty dla wszystkich VII. Promocja integracji społecznej VIII. Regionalne kadry gospodarki IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach X. Pomoc techniczna OGÓŁEM PO KL

70 PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI - założenia Cel główny programu: Wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej Cele strategiczne: 1. Podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych zawodowo. 2. Zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego. 3. Poprawa zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce. 4. Upowszechnienie edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia przy równoczesnym zwiększeniu jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami gospodarki opartej na wiedzy. 5. Zwiększenie potencjału administracji publicznej w zakresie opracowywania polityk i świadczenia usług wysokiej jakości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa. 6. Wzrost spójności terytorialnej. 70

71 Priorytet I Zatrudnienie i integracja społeczna Łączenie aktywnych instrumentów rynku pracy i narzędzi sprzyjających integracji społecznej stanowi skuteczny sposób przeciwdziałaniu zjawisku wykluczenia społecznego i wychodzenia z sytuacji bezradności społeczno zawodowej. Szczególnie istotną rolę w zwiększaniu szans na zatrudnienie osób bezrobotnych i poszukujących pracy odgrywają publiczne służby zatrudnienia, zaś podnoszenie ich potencjału kadrowego i organizacyjnego ma kluczowe znaczenie dla poprawy skuteczności podejmowania przez nie działań. Jednocześnie poważnym problemem, zarówno PZP, jak i instytucji systemu pomocy społecznej jest brak spójnego poziomu kształcenia kadr, wysoka rotacja pracowników oraz niewystarczający poziom przygotowania merytorycznego do wykonywania zadań z zakresu aktywizacji zawodowej i społecznej. Ponadto istotną kwestią jest wypracowanie nowych i udoskonalenie już istniejących mechanizmów, które pozwolą na racjonalizację systemu aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych oraz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Będzie to możliwe dzięki poszerzeniu zakresu Aktywnej Polityki Rynku Pracy, a także zapewnieniu wysokiego poziomu koordynacji i spójności podejmowanych działań, rozbudowie systemu wymiany informacji i doświadczeń. 71

72 Priorytet I Zatrudnienie i integracja społeczna 1.1 Wsparcie systemowe instytucji rynku pracy projekty systemowe 1.2 Wsparcie systemowe instytucji pomocy i integracji społecznej projekty systemowe 1.3 Ogólnopolskie programy integracji i aktywizacji zawodowej Projekty na rzecz społeczności romskiej projekty konkursowe Projekty na rzecz promocji równych szans kobiet i mężczyzn oraz godzenia życia zawodowego i rodzinnego projekty konkursowe OHP projekty systemowe Centralny Zarząd Służby Więziennej projekty systemowe Ministerstwo Sprawiedliwości projekty systemowe PFRN projekty systemowe Projekty skierowane do pracowników migrujących projekty systemowe

73 Priorytet II Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących Przejście do gospodarki opartej na wiedzy, w której zasadniczą rolę odgrywa informacja, know-how oraz technologie informacyjne i komunikacyjne, niesie za sobą konieczność inwestowania w ten proces partnerów społecznych i gospodarczych oraz samych pracowników, jak również dostosowanie szkoleń do potrzeb rynku pracy. Wymagane jest także wzmocnienie potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw poprzez wspieranie nowych rozwiązań w zakresie organizacji pracy i form świadczenia pracy. Ponadto, konieczne jest wprowadzenie powszechnego planowania ścieżek karier pracowniczych w przedsiębiorstwach. Nie mniej istotne jest dostarczenie niezbędnej wiedzy w zakresie trendów rozwojowych, realizacji strategii innowacyjnych, nowoczesnych technik i metod zarządzania, organizacji pracy oraz zapewnienie sprzyjających warunków do korzystania z usług szkoleniowych zgodnych z kierunkiem rozwoju firm. Zaś bariery dla rozwoju przedsiębiorczości wymagają podjęcia działań systemowych w zakresie upowszechniania, podniesienia jakości, jej oceny i rozwoju usług szkoleniowych, informacyjnych i doradczych dla przedsiębiorców. 73

74 Priorytet II Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących 2.1 Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki Rozwój kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach projekty konkursowe Partnerstwo dla zwiększenia adaptacyjności projekty konkursowe realizowane przez partnerów społecznych wsparcie systemowe na rzecz zwiększenia zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw projekty systemowe 2.2 Wsparcie systemu adaptacyjności kadr Poprawa jakości usług świadczonych przez instytucje wspierające rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności projekty systemowe Poprawa jakości świadczonych usług szkoleniowych projekty systemowe 2.3 Wzmocnienie potencjału zdrowia osób pracujących oraz poprawa jakości funkcjonowania systemu ochrony zdrowia Opracowanie kompleksowych programów zdrowia projekty systemowe Doskonalenie zawodowe kadr medycznych projekty systemowe Podniesienie jakości zarządzania w ochronie zdrowia projekty systemowe 74

75 Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty Priorytet ten koncentruje się na podwyższeniu jakości funkcjonowania systemu oświaty, zakładając wprowadzenie rozwiązań systemowych w zakresie monitoringu i ewaluacji, rozwój badań edukacyjnych oraz ich powiązanie z polityką edukacyjną. Nowe rozwiązania obejmują również działania na rzecz zwiększania efektywności nadzoru pedagogicznego, sprawowanego przez kuratorów oświaty. Rozwój systemu zbierania i analizy danych ilościowych i jakościowych w obszarze oświaty, m.in. poprzez wypracowanie zobiektywizowanego narzędzia oceny skutków działań w obszarze oświaty, które będzie wykorzystywane w kompleksowych działaniach wspomagających rozwój systemu kształcenia oraz kształtowaniu polityki edukacyjnej państwa. Poprawie jakości kształcenia będzie służyć modernizacja systemu kształcenia i doskonalenia nauczycieli oraz opracowanie i wdrożenie innowacyjnych, ponadregionalnych programów doskonalenia nauczycieli i rozwój akredytacji placówek doskonalenia w tym zawodzie. Dodatkowo przewiduje się realizację ponadregionalnych programów rozwijania zainteresowań naukami matematycznymi, przyrodniczymi i technicznymi, w uzupełnieniu do projektów rozwojowych szkół w ramach Priorytetu IX. 75

76 Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty 3.1 Modernizacja systemu zarządzania i nadzoru w oświacie Tworzenie warunków i narzędzi monitorowania, ewaluacji i badań systemu oświaty projekty systemowe Modernizacja systemu nadzoru pedagogicznego projekty systemowe 3.2 Rozwój systemu egzaminów zewnętrznych projekty systemowe 3.3 Poprawa jakości kształcenia Efektywny system kształcenia i doskonalenia nauczycieli projekty systemowe Efektywny system kształcenia i doskonalenia nauczycieli projekty konkursowe Modernizacja treści i metod kształcenia projekty systemowe Modernizacja treści i metod kształcenia projekty konkursowe 3.4 Otwartość systemu edukacji w kontekście uczenia się przez całe życie Opracowanie i wdrożenie Krajowego Systemu Kwalifikacji projekty systemowe Upowszechnianie uczenia się przez całe życie projekty systemowe Upowszechnianie uczenia się przez całe życie projekty konkursowe 76

77 Priorytet IV Szkolnictwo wyższe i nauka Istnieje wiele problemów strukturalnych w obszarze szkolnictwa wyższego, wśród których należy wymienić: zróżnicowanie jakości kształcenia, małą popularność kierunków ścisłych oraz zbyt niskie tempo wzrostu liczebności kadry akademickiej w stosunku do gwałtownego przyrostu liczby studentów. Konieczność powiązania sektora nauki z sektorem gospodarki wymaga podniesienia kwalifikacji kadr sektora badawczo rozwojowego, zwłaszcza w zakresie umiejętności zarządzania projektami badawczymi i w zakresie komercjalizacji wyników prac badawczych. Dodatkowo koncentracja na podwyższeniu jakości funkcjonowania instytucji szkolnictwa wyższego, zarówno poprzez stworzenie korzystnych warunków systemowo organizacyjnych dla efektywnego zarządzania szkolnictwem wyższym. Wsparcie systemowe zostanie przeznaczone na analizę polskiego szkolnictwa wyższego, wskazanie deficytów oraz wypracowanie efektywnych narzędzi zarządzania i zapewnienia wysokiej jakości kształcenia. Do realizacji celu Priorytetu będą przyczyniać się zwłaszcza programy rozwojowe uczelni obejmujące szereg wybranych przez uczelnię zagadnień oraz wspieranie kształcenia na kierunkach technicznych, matematycznych i przyrodniczych. 77

78 Priorytet IV Szkolnictwo wyższe i nauka 4.1 Wzmocnienie i rozwój potencjału dydaktycznego uczelni oraz zwiększenie liczby absolwentów kierunków o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy Wzmocnienie potencjału dydaktycznego uczelni projekty konkursowe Zwiększenie liczby absolwentów kierunków o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy projekty systemowe Wzmocnienie systemowych narzędzi zarządzania szkolnictwem wyższym projekty systemowe 4.2 Rozwój kwalifikacji kadr systemu B+R i wzrost świadomości roli nauki w rozwoju gospodarki projekty konkursowe 78

79 Priorytet V Dobre rządzenie Sprawna i efektywna administracja wpływa na wzrost gospodarczy i rozwój państwa. Dlatego w ramach Priorytetu zostało przewidziane wsparcie ukierunkowane na podniesienie potencjału administracji. Konieczne jest skoncentrowanie wsparcia na wzmocnieniu zdolności do tworzenia wysokiej jakości prawa oraz opracowywania długofalowych programów i strategii, wdrożenie wieloletniego planowania budżetowania, wzrost jakości usług publicznych, w szczególności świadczonych na rzecz przedsiębiorców, usprawnienie wymiaru sprawiedliwości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa. Wzmocnienie potencjału instytucjonalnego pociąga za sobą również potrzebę inwestowania w kadry zatrudnione w administracji (również wdrażanie nowoczesnych metod zarządzania zasobami ludzkimi). Niezbędne wydaje się również zapewnienie partnerskiego modelu współpracy administracji oraz organizacji pozarządowych i partnerów społecznych poprzez działania o charakterze horyzontalnym i powiązanie z obszarami wsparcia przewidzianymi w ramach pozostałych Działań Priorytetu V. 79

80 Priorytet V Dobre rządzenie 5.1 Wzmocnienie potencjału administracji rządowej Modernizacja systemów zarządzania i podnoszenie kompetencji kadr projekty systemowe Wdrażanie systemu zarządzania finansowego w ujęciu zadaniowym projekt systemowe Staże i szkolenia praktyczne dla słuchaczy KSAP projekt systemowy Wdrażanie reformy administracji skarbowej projekt systemowy 5.2 Wzmocnienie potencjału administracji samorządowej Modernizacja zarządzania w administracji samorządowej projekty konkursowe Systemowe wsparcie funkcjonowania administracji samorządowej projekty systemowe Podnoszenie kompetencji kadr służb publicznych projekty konkursowe 80

81 Priorytet V Dobre rządzenie 5.3 Wsparcie na rzecz Strategii Lizbońskiej Projekty systemowe Ministerstwa Gospodarki Projekty systemowe Ministerstwa Sprawiedliwości Projekty systemowe Krajowego Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury 5.4 Rozwój potencjału trzeciego sektora Wsparcie systemowe trzeciego sektora projekty systemowe Rozwój dialogu obywatelskiego projekt konkursowe 5.5 Rozwój dialogu społecznego Wsparcie systemowe dla dialogu społecznego projekty systemowe Wzmocnienie uczestników dialogu społecznego projekty konkursowe 81

82 Priorytet VI Rynek otwarty dla wszystkich Wsparcie w ramach Priorytetu VI będzie koncentrowało się przede wszystkim na wybranych grupach docelowych, które doświadczają największych trudności związanych z wejściem i utrzymaniem się na rynku pracy. Ważnym elementem wsparcia w ramach Priorytetu będzie tworzenie warunków sprzyjających podnoszeniu zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych, obejmujące m.in. działania na rzecz dalszego doskonalenia, bądź zmiany kwalifikacji zawodowych w formie szkoleń, kursów i praktyk oraz możliwości zdobycia doświadczeń zawodowych w miejscu pracy. Pomoc będzie koncentrowała się również na rozwoju przedsiębiorczości i samozatrudnienia, obejmując m.in. doradztwo, szkolenia oraz usługi finansowo prawne adresowane do osób pragnących rozpocząć własną działalność gospodarczą. W ramach omawianego priorytetu duży nacisk zostanie położony również na podnoszenie jakości usług świadczonych na rzecz osób bezrobotnych i biernych zawodowo, w tym zwłaszcza na wczesną identyfikację potrzeb klientów instytucji rynku pracy oraz diagnozowanie możliwości ich rozwoju zawodowego, a także na zwiększenie dostępności usług pośrednictwa pracy i doradztwa zawodowego, które odgrywają kluczową rolę w początkowym okresie pozostawania bez pracy. 82

83 Priorytet VI Rynek otwarty dla wszystkich 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy projekty konkursowe Wsparcie powiatowych i wojewódzkich urzędów pracy w realizacji zadań na rzecz aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych w regionie projekty konkursowe wyłącznie dla powiatowych i wojewódzkich urzędów pracy Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych projekty systemowe 6.2 Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia projekty konkursowe 6.3 Inicjatywy lokalne na rzecz podnoszenia poziomu aktywności zawodowej na obszarach wiejskich projekty konkursowe 83

84 Priorytet VII Promocja integracji społecznej W ramach Priorytetu VII podejmowane będą przede wszystkim działania zmierzające do ułatwienia dostępu do rynku pracy osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym oraz rozwijania instytucji ekonomii społecznej, jako skutecznej formy integracji społeczno zawodowej. Ważnym elementem wsparcia jest eliminowanie różnego rodzaju barier (organizacyjnych, prawnych czy psychologicznych) na jakie napotykają osoby zagrożone wykluczeniem społecznym przy wykorzystaniu form aktywnej integracji. Istotne jest również tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi adaptacyjnych form zatrudnienia, nie tylko poprzez wsparcie podmiotów ekonomii społecznej ale także instytucji powołanych do ich wspierania. Dodatkowym elementem Priorytetu będzie wsparcie na rzecz obszarów wiejskich w postaci małych grantów finansowych przeznaczonych na inicjatywy ukierunkowane na podnoszenie zdolności do zatrudnienia, zwiększenie mobilności i aktywności społecznej mieszkańców i rozwój lokalnych inicjatyw na obszarach wiejskich. Wsparcie w ramach priorytetu zostanie przeznaczone na możliwości na poziomie regionalnym do podnoszenia kwalifikacji kadr i potencjału organizacyjnego instytucji pomocy społecznej i integracji społecznej. 84

85 Priorytet VII Promocja integracji społecznej 7.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej projekty systemowe Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez powiatowe centra pomocy społecznej projekty systemowe Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej projekty systemowe 7.2 Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnienie sektora ekonomii społecznej Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym projekty konkursowe Wsparcie ekonomii społecznej projekty konkursowe 7.3 Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji projekty konkursowe 85

86 Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki Procesy przemian gospodarczych zachodzące w poszczególnych regionach i sektorach gospodarki wymuszają potrzebę elastycznego reagowania kadr zarządzających przedsiębiorstw. Konieczność zakończenia procesów restrukturyzacyjnych oraz naturalne procesy zmian profilu działalności przedsiębiorstw w regionach wymagają akceptacji przez ich pracowników, partnerów społecznych i gospodarczych oraz przez samych pracodawców. Stymulowanie podnoszenia i aktualizacji umiejętności zawodowych przez osoby pracujące, zwłaszcza starsze i o niskich kwalifikacjach, jest kluczowe dla utrzymania ich aktywności na rynku pracy. W celu wzmocnienia atrakcyjności regionów istotne będzie rozwijanie Regionalnych Strategii Innowacji oraz wspieranie transferu wiedzy w ramach współpracy pracowników przedsiębiorstw oraz jednostek naukowych w sektorach o strategicznym znaczeniu dla regionu. 86

87 Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw projekty konkursowe Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie projekty konkursowe Wzmacnianie lokalnego partnerstwa na rzecz adaptacyjności projekty konkursowe realizowane przez partnerów społecznych Przewidywanie zmiany gospodarczej projekty systemowe 8.2 Transfer wiedzy Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw projekty konkursowe Regionalne Strategie Innowacji projekty systemowe 87

88 Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionie Dostęp do edukacji i umożliwienie korzystania z usług edukacyjnych są podstawowymi czynnikami określającymi przebieg ścieżki edukacyjnej, a w rezultacie sytuację jednostek na rynku pracy. Upowszechnienie edukacji przedszkolnej wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci na początkowym etapie edukacji wymaga systemowego wdrożenia elastycznych form edukacji przedszkolnej, szczególnie na obszarach wiejskich. Istotnym elementem Priorytetu będą programy rozwojowe szkół i placówek oświatowych, które obejmą m.in. dodatkowe zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne dla uczniów. Programy rozwojowe będą silnie ukierunkowane na dostosowywanie kompetencji przyszłych absolwentów do potrzeb rynku pracy, a także przygotowanie uczniów do funkcjonowania w nim. Równolegle będzie wzmacniany potencjał instytucji edukacyjnych poprzez realizację kompleksowych programów ukierunkowanych na rozwój kadr pedagogicznych i administracyjnych systemu oświaty. W ramach Priorytetu podjęte zostaną również działania nakierowane na upowszechnienie formalnego kształcenia ustawicznego dorosłych. 88

89 Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty Zmniejszanie nierówności w stopniu upowszechniania edukacji przedszkolnej projekty konkursowe Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszanie różnic w jakości usług edukacyjnych projekty konkursowe Pomoc stypendialna dla uczniów szczególnie uzdolnionych projekty systemowe 9.2 Podniesienie atrakcyjności i jakości szkolnictwa zawodowego projekty konkursowe 9.3 Upowszechnianie formalnego kształcenia ustawicznego projekty konkursowe 9.4 Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty projekty konkursowe 9.5 Oddolne inicjatywy edukacyjne na obszarach wiejskich projekty konkursowe 89

90 Priorytet X Pomoc techniczna Podstawowym celem Priorytetu jest zapewnienie właściwego zarządzania, wdrażania oraz promocji EFS. Jednym z podstawowych warunków uczestnictwa w zarządzaniu funduszami strukturalnymi UE jest zapewnienie adaptacyjnego potencjału administracyjnego dla zarządzania funduszami, zgodnie z obowiązującymi regulacjami wspólnotowymi. Aby sprostać tym wymaganiom, na wszystkich szczeblach wdrażania musi być zapewniony personel odpowiedzialny za zarządzanie, wdrażanie, monitorowanie i ewaluację oraz kontrolę środków EFS, posiadający odpowiednie kompetencje i dysponujący odpowiednimi środkami na realizację wyznaczonych zadań Pomoc techniczna projekty systemowe (w trybie właściwym dla Pomocy Technicznej) 90

91 PO KL - założenia SYSTEM INSTYTUCJONALNY Instytucja Zarządzająca: MRR Instytucje Pośredniczące: MPiPS, MNiSzW, MSWiA, MEN, MZ Instytucje Pośredniczące: Samorządy Województw Instytucje Pośredniczące II

92 PO KL - założenia STRUKTURA INSTYTUCJONALNA Jedna Instytucja Zarządzająca Departament Zarządzania EFS w MRR Komponent regionalny Komponent centralny 16 IP dla Priorytetu VI-IX 1 IP dla Priorytetu I, II, V 1 IP dla Priorytetu III 1 IP dla Priorytetu IV 1 IP dla Priorytetu V 1 IP dla Priorytetu V Łącznie: 21 Instytucji Pośredniczących Krajowa Instytucja Wspomagająca dla projektów innowacyjnych i ponadnarodowych Instytucja Certyfikująca EFS w MRR całość certyfikacji EFS

93 PO KL - założenia ZADANIA INSTYTUCJI ZARZĄDZAJĄCEJ IZ jest odpowiedzialna za: zarządzanie i wdrażanie PO KL przygotowanie wytycznych dla Instytucji Pośredniczących dotyczących wdrażania poszczególnych Priorytetów przygotowanie, we współpracy z Instytucjami Pośredniczącymi, wzoru wniosku aplikacyjnego, sprawozdań, umów i innych dokumentów związanych z realizacją Programu przygotowanie wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków dla PO KL powołanie Komitetu Monitorującego PO KL i kierowanie jego pracą 93

94 PO KL - założenia ZADANIA INSTYTUCJI POŚREDNICZĄCYCH IP jest odpowiedzialna za: zarządzanie poszczególnymi Priorytetami realizowanymi w ramach PO KL przygotowanie strategii wdrażania Priorytetu przygotowanie szczegółowego opisu procedur dla wszystkich instytucji uczestniczących we wdrażaniu PO KL w ramach Priorytetu rozliczanie umów z beneficjentami i dokonywanie płatności, w tym przygotowanie wniosków o refundację i przekazywanie ich do instytucji certyfikującej opracowanie rocznej i wieloletniej prognozy wydatków w ramach Priorytetu monitorowanie postępów realizacji umów 94

95 PO KL - założenia ZADANIA INSTYTUCJI WDRAŻAJĄCYCH IW/IP drugiego stopnia jest odpowiedzialna za: przyjmowanie wniosków aplikacyjnych od beneficjentów dokonywanie wyboru projektów do współfinansowania i podpisywanie umów z beneficjentami przedkładanie wniosków o płatność (zestawienia wydatków) do Instytucji Pośredniczącej monitorowanie realizacji poszczególnych projektów 95

96 PO KL - założenia KOMITET MONITORUJĄCY PO KL I PODKOMITETY MONITORUJĄCE Skład KM PO KL: przedstawiciele Instytucji Zarządzającej przedstawiciele Instytucji Pośredniczących przedstawiciele instytucji wdrażających przedstawiciele samorządów terytorialnych przedstawiciele partnerów społecznych i gospodarczych o zasięgu ogólnopolskim, reprezentujący organizacje pracodawców i pracobiorców środowiska naukowo-akademickie organizacje pozarządowe 96 96

97 przydatne linki

98 Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Działalność Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego określa art. 160 Traktatu ustanawiający Wspólnotę Europejską: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego ma na celu przyczynianie się do korygowania podstawowych dysproporcji regionalnych we Wspólnocie poprzez udział w rozwoju i dostosowaniu strukturalnym regionów opóźnionych w rozwoju oraz w przekształcaniu upadających regionów przemysłowych. Działalność Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego koncentruje się na następujących dziedzinach: inicjatyw na rzecz rozwoju lokalnego oraz zatrudnienia, jak też działalności średnich i małych przedsiębiorstw rentownych inwestycji produkcyjnych umożliwiających tworzenie lub utrzymywanie trwałego zatrudnienia, infrastruktury, rozwoju turystyki oraz inwestycji w dziedzinie kultury, ochrony i poprawy stanu środowiska, rozwoju społeczeństwa informacyjnego. 98

99 System programowania Odnowiona Strategia Lizbońska Strategia Rozwoju Kraju Zintegrowany Pakiet Wytycznych na rzecz wzrostu i zatrudnienia Strategiczne Wytyczne Wspólnoty wspierające wzrost i zatrudnienie Krajowy Program Reform Krajowe strategie sektorowe Rozporządzenia PE i Rady w sprawie EFS, EFRR i FS Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Programy Operacyjne RPO Województwa Lubelskiego 99

100 16 RPO na tle innych programów operacyjnych program operacyjny PO Infrastruktura i Środowisko Regionalne Programy Operacyjne PO Kapitał Ludzki PO Innowacyjna Gospodarka PO Rozwój Polski Wschodniej PO Europejskiej Współpracy Terytorialnej PO Pomoc techniczna udział alokacji w NSS 41,3% EFRR i FS 23,8% EFRR 14,4% EFRR 12,3% EFRR 3,4% EFRR 1,0% EFRR 0,8% - EFRR 100

101 Regionalny Program Operacyjny Z punktu widzenia zarządzania środkami unijnymi, zasadniczą zmianą w obecnym okresie programowania jest częściowa decentralizacja wdrażania programów operacyjnych finansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności. Oprócz programów centralnych (krajowych), powstało 16 programów regionalnych (RPO), które zastąpiły Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR). ZPORR zarządzany był na poziomie krajowym, a jego wdrażanie w dużej mierze odbywało się na poziomie regionalnym. Regionalne Programy Operacyjne natomiast są zarówno zarządzane, jak i wdrażane przez władze samorządowe województwa (Urzędy Marszałkowskie poszczególnych województw). Zarówno ZPORR, jak i RPO to programy wspierające rozwój potencjału poszczególnych regionów, w tym m.in. infrastruktury regionalnej (tj. zdrowie, oświata, gospodarka odpadami, kanalizacja, wodociągi, energetyka, informatyzacja, itp.). Najwięcej środków z EFRR w ramach 16 RPO zostanie przeznaczonych na transport niemal 27 proc. całości alokacji, co oznacza, że co czwarte euro wesprze ten typ inwestycji. Kolejnym bardzo znaczącym obszarem 101 wsparcia są badania i rozwój technologiczny oraz innowacje i przedsiębiorczość. 101

102 Regionalne Programy Operacyjne - podział Na realizację 16 RPO alokowano 16,6 mld euro z całkowitej puli 67,3 mld euro przeznaczonych na realizację NSRO, co stanowi 24,7 proc. Podział środków pomiędzy poszczególne regiony został dokonany w oparciu o algorytm uwzględniający 3 zmienne: populację, PKB per capita, poziom bezrobocia. W efekcie na realizację RPO poszczególnym województwom przyznano następujące kwoty: dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie

103 Regionalne Programy Operacyjny - podział 8% 5% 7% 6% dolnośląskie 6% 7% kujawsko-pomorskie lubelskie 4% 3% lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie 10% 6% opolskie podkarpackie podlaskie 5% 8% pomorskie śląskie świętokrzyskie 4% 7% 3% 11% warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie 103

104 RPO WL - dokumenty Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych RPO WL Uszczegółowienie Programu Kryteria wyboru projektów dla Osi Priorytetowych III - IX RPO WL Wzór umowy o dofinansowanie projektów Osi Priorytetowych III - VIII RPO WL Osie I i II - więcej dokumentów Opis Systemu Zarządzania i Kontroli RPO WL Strategia Komunikacji Funduszy Europejskich - Księga znaku Plan Komunikacji RPO WL Ekspertyzy i analizy na potrzeby RPO Kontrakt Wojewódzki dla Województwa Lubelskiego

105 109,81 152,57 32,36 242,73 75,13 RPO Województwa Lubelskiego podział na osie 156,04 69,35 57,79 13% 3% 21% 260,07 10% 6% 13% 6% 5% 23% przedsiębiorczość i innowacje (I) atrakcyjność obszarów miejskich i tereny inwestycyjne (III) transport (V) kultura, turystyka i współpraca międzyregionalna (VII) pomoc techniczna (IX) infrastruktura ekonomiczna (II) społeczneństwo informacyjne (IV) środowisko i czysta energia (VI) infrastruktura społeczna (VIII) 105

106 Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego cele Podniesienie konkurencyjności regionu prowadzące do szybszego wzrostu gospodarczego, zwiększenia zatrudnienia oraz poprawy spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej województwa. Zwiększenie konkurencyjności regionalnej gospodarki poprzez restrukturyzację i lepsze wykorzystanie innowacji. Poprawa warunków inwestowania oraz zwiększenie spójności terytorialnej województwa. Wzmocnienie kapitału społecznego Lubelszczyzny 106

107 Podział województwa lubelskiego na podregiony NUTS III Podział województwa lubelskiego na podregiony NUTS III 107

108 Osie priorytetowe RPO - alokacja ( euro) I Przedsiębiorczość i innowacje 21 % (242,73 mln euro) II Infrastruktura ekonomiczna 6,5 % (75,13 mln euro) III Atrakcyjność obszarów miejskich i tereny inwestycyjne 6 % (69,35 mln euro) IV Społeczeństwo informacyjne 5% (57,79 mln euro) V Transport 22,5% (260,07 mln euro) VI Środowisko i czysta energia 13,5% (156,04 mln euro) VII Kultura, turystyka i współpraca międzyregionalna 9,5% (109,81 mln euro) VIII Infrastruktura społeczna 13,2 % (152,57 mln euro) IX Pomoc techniczna 2,8 % (32,36 mln euro) 108

109 Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego RPO WL na lata wspiera następujące obszary działalności: I. Przedsiębiorczość i innowacje II. III. IV. Infrastruktura ekonomiczna Atrakcyjność obszarów miejskich i tereny inwestycyjne Społeczeństwo informacyjne V. Transport VI. VII. Środowisko i czysta energia Kultura, turystyka i współpraca międzyregionalna VIII. Infrastruktura społeczna 109

110 OŚ PRIORYTETOWA I: PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I INNOWACJE Celem osi priorytetowej jest wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw w regionie. Realizacja Osi Priorytetowej przyczyni się do wzrostu konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw (zwłaszcza sektora MŚP) inwestujących na terenie województwa lubelskiego. Dzięki udzielonemu wsparciu wzrośnie skala wykorzystania nowych technologii i rozwiązań stosowanych w nowoczesnej gospodarce tak w sferze produkcyjnej, jak i w usługach. Wsparcie w ramach tej Osi przyczyni się do polepszenia stopnia powiązań pomiędzy światem nauki, a sektorem przedsiębiorstw, a co za tym idzie do wykorzystywania nowoczesnych rozwiązań technologicznych w praktyce. Grupy beneficjentów: Przedsiębiorcy Szczegółowych informacji o działaniach Osi Priorytetowej I Przedsiębiorczość i Innowacje i Osi Priorytetowej II Infrastruktura ekonomiczna (bez działania 2.1. Strefy gospodarcze oraz rewitalizacja obszarów miejskich i poprzemysłowych) RPO WL na lata udziela Lubelska Agencja Wspierania Przedsiębiorczości w Lublinie, przy ul. Granicznej 4. Pytania można kierować na adres poczty e- mailowej: lawp@lubelskie.pl lub telefonicznie pod numer

111 OŚ PRIORYTETOWA I: PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I INNOWACJE Działanie 1.1. Dotacje dla nowopowstałych mikroprzedsiebiorstw Działanie 1.2. Dotacje inwestycyjne dla mikroprzedsiębiorstw Działanie 1.3. Dotacje inwestycyjne dla małych i średnich przedsiębiorstw Działanie 1.4. Dotacje inwestycyjne w zakresie dostosowania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska oraz w zakresie odnawialnych źródeł energii Działanie 1.5. Dotacje inwestycyjne w dziedzinie turystyki Działanie 1.6. Badania i nowoczesne technologie w strategicznych dla regionu dziedzinach Działanie 1.7. Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw przez doradztwo 111

112 OŚ PRIORYTETOWA II: INFRASTRUKTURA EKONOMICZNA Celem priorytetu jest stworzenie przyjaznego otoczenia dla prowadzenia działalności gospodarczej na Lubelszczyźnie. Poprzez realizację działań Osi Priorytetowej II zwiększy się dostęp do usług oferowanych przez instytucje otoczenia biznesu zarówno pod względem przestrzennym (lepiej rozwinięta sieć), jak i jakościowym (szerszy wachlarz usług), co umożliwi wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw oraz ich bardziej równomierne rozmieszczenie na obszarze województwa. Poza bezpośrednim wsparciem finansowym przedsiębiorstw, realizowanym w Osi Priorytetowej I RPO WL, kluczowe znaczenie dla ich rozwoju ma zapewnienie sprzyjających warunków dla otoczenia, w jakim funkcjonują, szczególnie poprzez zwiększenie dostępności do infrastruktury wsparcia biznesu oraz jakości i dostępności specjalistycznych usług. Prowadzenie działalności gospodarczej bowiem w coraz większym stopniu wiąże się z potrzebą korzystania z różnorodnych usług doradczych, informacyjnych oraz finansowych. Grupy beneficjentów: a) Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i f) Partnerzy społeczni i gospodarczy stowarzyszenia g) Jednostki naukowe b) Jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość h) Organizacje pozarządowe prawną i) Jednostki sektora finansów publicznych c) Instytucje otoczenia biznesu posiadające osobowość prawną (nie wymienione d) Szkoły wyższe wyżej) e) Przedsiębiorcy 112

113 OŚ PRIORYTETOWA II: INFRASTRUKTURA EKONOMICZNA Działanie 2.1. Instrumenty pożyczkowe i poręczeniowe dla przedsiębiorstw Podziałanie Dokapitalizowanie i tworzenie funduszy pożyczkowych Poddziałanie Dokapitalizowanie i tworzenie funduszy poręczeń kredytowych Działanie 2.2. Regionalna infrastruktura B+R Działanie 2.3. Wsparcie instytucji otoczenia biznesu i transferu wiedzy Działanie 2.4. Marketing gospodarczy 113

114 OŚ PRIORYTETOWA III: ATRAKCYJNOŚĆ OBSZARÓW MIEJSKICH I TERENY INWESTYCYJNE Celem priorytetu jest wzrost atrakcyjności inwestycyjnej regionu poprzez wsparcie dla Obszarów rewitalizowanych i terenów inwestycyjnych. Miasta regionu posiadają słabnącą dynamikę rozwoju, a ich negatywny wizerunek potęgowany jest między innymi poprzez zjawiska takie jak: degradacja, bądź niezadowalający stan zachowania tkanki zabytkowej miast, postępująca dekapitalizacja przeważającej części zasobów mieszkaniowych (dzielnice wielkopłytowych osiedli bloków mieszkaniowych wybudowanych na przestrzeni lat tych), zły stan przestrzeni publicznych, infrastruktury technicznej oraz niedostosowanie systemów komunikacyjnych do wzrostu natężenia ruchu pojazdów. Sytuację tę pogarsza fakt, że miasta regionu rozwijają się nadmiernie wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych, podczas gdy wewnątrz granic obszarów zurbanizowanych znajduje się wiele niezainwestowanych terenów. Innym problemem ośrodków miejskich w regionie są niewykorzystywane obszary po dawnych zakładach przemysłowych i jednostkach wojskowych. Z racji swoich poprzednich funkcji zajmują one zwykle duże przestrzenie oraz ulokowane są w strategicznych punktach w pobliżu głównych szlaków komunikacyjnych. Po przekształceniu mogą one służyć zlokalizowaniu różnych form aktywności gospodarczej. Ponadto w regionie znajduje się duża liczba obszarów, które przy odpowiednich nakładach na infrastrukturę techniczną staną się magnesem przyciągającym nowe inwestycje. 114

115 OŚ PRIORYTETOWA III: ATRAKCYJNOŚĆ OBSZARÓW MIEJSKICH I TERENY INWESTYCYJNE Grupy beneficjentów: Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia Jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną Organizacje pozarządowe Kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych Jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną (nie wymienione wyżej) Spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, Towarzystwa Budownictwa Społecznego Działanie 3.1. Tworzenie terenów inwestycyjnych Działanie 3.2. Rewitalizacja zdegradowanych obszarów miejskich 115

116 OŚ PRIORYTETOWA IV: SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE Celem priorytetu jest wzrost konkurencyjności regionu poprzez rozwój lokalnej i regionalnej infrastruktury oraz usług społeczeństwa informacyjnego. Poprawa jakości i dostępności oraz upowszechnienie technologii informacyjno komunikacyjnych jest jednym z kluczowych czynników wzrostu konkurencyjności regionalnej. Na terenie Lubelszczyzny funkcjonuje niewiele nowoczesnych rozwiązań spełniających wymogi strategii e-polska, co przekłada się na niskie wykorzystanie technik ICT zarówno w usługach sektora prywatnego, jak też w usługach publicznych świadczonych przez administrację. W zakresie osi priorytetowej IV RPO WL przewidziano wsparcie dla budowy szerokopasmowych sieci szkieletowych lokalnych i regionalnych będących uzupełnieniem i współdziałających z siecią szerokopasmową realizowaną ramach PO RPW. Grupy beneficjentów: Jednostki samorządu terytorialnego Związki, porozumienia i stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego Samorządowe jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną Szkoły wyższe Organizacje pozarządowe Kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i innych związków wyznaniowych Jednostki naukowe, które tworzą i rozbudowują infrastrukturę techniczną pod warunkiem, że jest zagwarantowany do niej otwarty dostęp dla wszystkich podmiotów Straż Pożarna, Policja Podmioty działające w oparciu o ustawę z dnia 28 lipca 2005 r. o partnerstwie publiczno - prywatnym (Dz. U. Nr 169, poz. 420) Regionalne i lokalne organizacje turystyczne nie działające w celu osiągnięcia zysku. Działanie 4.1. Społeczeństwo informacyjne 116

117 OŚ PRIORYTETOWA V: TRANSPORT Celem priorytetu jest poprawa wewnętrznej i zewnętrznej dostępności komunikacyjnej Lubelszczyzny. Realizacja priorytetu przyczyni się do rozwiązania jednego z największych problemów województwa lubelskiego, jakim jest słaba dostępność komunikacyjna regionu. Poprawa jakości i efektywności funkcjonowania komunikacji miejskiej i regionalnego transportu kolejowego zachęci mieszkańców do korzystania ze środków transportu publicznego, co znacząco wpłynie na odciążenie układów komunikacyjnych miast, zwiększy bezpieczeństwo ruchu drogowego i będzie miało pozytywny wpływ na środowisko naturalne. W związku z prognozowanym wzrostem zapotrzebowania na usługi transportu lotniczego, konieczna jest modernizacja i rozbudowa portu lotniczego w oparciu o istniejącą infrastrukturę lotniskową. Umożliwi ona szybkie i sprawne kontakty regionu z innymi obszarami i ośrodkami na terenie Polski i Europy. Inwestycje w infrastrukturę lotniskową zwiększą atrakcyjność inwestycyjną regionu jak i mobilność mieszkańców. Podniosą one także geostrategiczną pozycję Metropolii Lublin w obszarze Polski Wschodniej w zakresie tranzytu ze środkowej części do krajów bałtyckich oraz Europy Wschodniej. Grupy beneficjentów: Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia Jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną Jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną Przedsiębiorcy Działanie 5.1. Regionalny układ transportowy Działanie 5.2. Lokalny układ transportowy Działanie 5.3. Miejski transport publiczny Działanie 5.4. Transport kolejowy Działanie 5.5. Transport lotniczy 117

118 OŚ PRIORYTETOWA VI: ŚRODOWISKO I CZYSTA ENERGIA Celem priorytetu jest poprawa stanu, zachowanie bioróżnorodności oraz zapobieganie degradacji środowiska naturalnego. Realizacja działań w ramach Osi priorytetowej VI doprowadzi do poprawy stanu środowiska naturalnego, mającego wpływ na jakość życia mieszkańców województwa, będącego jednocześnie elementem jego atrakcyjności gospodarczej. Czyste, mało przekształcone przyrodniczo obszary przekładają się na atrakcyjność turystyczna regionu, zaś odpowiednia infrastruktura wodnokanalizacyjna oraz gospodarka odpadami umożliwi a prowadzenie działalności gospodarczej bez generowania znaczących kosztów środowiskowych. W ramach priorytetu wspierane będą głównie projekty dotyczące wymiany lub zastępowania standardowych źródeł ciepła (takich jak np. kotłownie węglowe) na zasilane źródłami alternatywnymi (np. biomasa) w obiektach użyteczności publicznej, gdzie beneficjentem jest jednostka samorządu terytorialnego, a wybudowana infrastruktura nie jest przeznaczona do produkcji energii na rynek. Projekty realizowane będą zgodnie z Wojewódzkim Programem Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego, ze szczególnym uwzględnieniem terenów gdzie występują niedobory energii oraz gdzie występują naturalne zasoby OZE. 118

119 OŚ PRIORYTETOWA VI: ŚRODOWISKO I CZYSTA ENERGIA Grupy beneficjentów: Jednostki samorządu terytorialnego, Związki, porozumienia i stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, Samorządowe jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, Spółki prawa handlowego, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki, Spółki wodne, Zakłady opieki zdrowotnej Jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych działające w sferze ochrony środowiska, Podmioty działające w oparciu o ustawę z dnia 28 lipca 2005 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. Nr 169, poz.1420), Instytucje uczestniczące w Krajowym Systemie Ratowniczo - Gaśniczym, Parki narodowe i krajobrazowe oraz inne podmioty sprawujące nadzór nad obszarami chronionymi, PGL Lasy Państwowe wraz z jego jednostkami organizacyjnymi, organizacje pozarządowe działające w obszarze ochrony przyrody, jednostki naukowe, szkoły wyższe, ogrody botaniczne i zoologiczne oraz muzea przyrodnicze Działanie 6.1. Ochrona i kształtowanie środowiska Działanie 6.2. Energia przyjazna środowisku 119

120 OŚ PRIORYTETOWA VII: KULTURA, TURYSTYKA I WSPÓŁPRACA MIĘDZYREGIONALNA Celem priorytetu jest zwiększenie udziału sektorów kultury i turystyki w gospodarce województwa lubelskiego oraz wzmocnienie powiązań międzynarodowych regionu. Województwo Lubelskie to jeden z ciekawszych przyrodniczo i kulturowo regionów Polski. Jednym z bardziej perspektywicznych kierunków tworzenia miejsc pracy w sektorze usług rynkowych na terenie Lubelszczyzny jest rozwój turystyki. Aby go zapewnić należy podjąć działania w celu podniesienia jakości standardów i wyeliminowania braków w infrastrukturze turystycznej. W realizacji projektów dotyczących dziedzictwa kulturowego, obiektów kultury oraz infrastruktury podnoszącej atrakcyjność turystyczną województwa uwzględniony zostanie aspekt wpływu realizacji tych przedsięwzięć na rozwój gospodarczy i ekonomiczny danego obszaru. Dotyczy to np. podniesienia atrakcyjności miast pod względem dostępności do dóbr kultury, co przekłada się na atrakcyjność do zamieszkania i inwestowania. Jednocześnie wysoka jakość publicznych usług i obiektów kulturalnych i turystycznych sprzyja podnoszeniu atrakcyjności danego obszaru, wpływa na zwiększenie liczby turystów i lokalizowaniu przedsięwzięć sektora prywatnego. Poprzez realizację działań w ramach współpracy międzyregionalnej dotyczących organizowania imprez kulturalnych i turystycznych, szkoleń, seminariów, wydawaniu publikacji i biuletynów informacyjnych oraz aktywnej promocji w kraju i za granicą, w pełniejszym stopniu wykorzystana zostanie atrakcyjności turystyczna i inwestycyjna regionu oraz szanse jego rozwoju. 120

121 Grupy beneficjentów: OŚ PRIORYTETOWA VII: KULTURA, TURYSTYKA I WSPÓŁPRACA MIĘDZYREGIONALNA Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia Jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną Kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych Instytucje otoczenia biznesu PGL Lasy państwowe i jego jednostki organizacyjne Parki narodowe i krajobrazowe Szkoły wyższe Organizacje pozarządowe Jednostki naukowe Jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną (nie wymienione wyżej) Działanie 7.1. Infrastruktura kultury i turystyki Działanie 7.2. Promocja kultury i turystyki Działanie 7.3.Współpraca międzyregionalna 121

122 OŚ PRIORYTETOWA VIII: INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA Celem priorytetu jest poprawa warunków kształcenia oraz dostępu do wiedzy, usług medycznych i pomocy społecznej. Działając w ramach priorytetowych obszarów Strategii Lizbońskiej niezwykle istotne jest podnoszenie atrakcyjności regionu jako miejsca do inwestowania i przebywania. Na obecnym etapie rozwoju społecznego i gospodarczego Lubelszczyzny kwestia atrakcyjności jest ściśle powiązana z organizacją czasu wolnego oraz usług społecznych. Poprawa jakość życia nabiera w tym zakresie takiego samego znaczenia, jak przeciwdziałanie negatywnym trendom migracyjnym, czy działanie na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy. W związku z powyższym realizacja działań na rzecz kapitału społecznego doprowadzi do poprawy stanu infrastruktury edukacyjnej, zdrowotnej i pozostałej sfery społecznej. Grupy beneficjentów: Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia Jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną Partnerzy społeczni i gospodarczy Organizacje pozarządowe Kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych Osoby prawne i fizyczne będące organami prowadzącymi szkoły i placówki Szkoły wyższe Zakłady opieki zdrowotnej działające w publicznym systemie ochrony zdrowia Jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną (nie wymienione wyżej) Działanie 8.1. Infrastruktura dydaktyczna i społeczna szkół wyższych Działanie 8.2. Infrastruktura szkolna i sportowa Działanie 8.3. Ochrona zdrowia Działanie 8.4. Pomoc społeczna 122

123 OŚ PRIORYTETOWA IX: POMOC TECHNICZNA Działanie 9.1. Wsparcie wdrażania RPO Działanie 9.2. Informacja i promocja RP 123

124 przydatne linki

125 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 125