NUTRITION & HEALTH SKUTECZNE METODY WALKI Z CELLULITEM ŻYWIENIE I ZDROWIE CZĘŚĆ I BUDOWA SKÓRY

Transkrypt

1 Nutrition & Health:Nutrition & Health kolor 8/26/08 9:31 AM Page 1 ŻYWIENIE I ZDROWIE NUTRITION & HEALTH ROCZNIK 11, Nr 3 (42) CALIVITA INTERNATIONAL POLSKA WRZESIEŃ 2008 Dr Kohán József Najbardziej znaczące odkrycie XXI. wieku: Jeśli zmienisz swoje nastawienie, zmienią się również warunki Twojego życia William JAMES SKUTECZNE METODY WALKI Z CELLULITEM CZĘŚĆ I BUDOWA SKÓRY Skóra stanowi zewnętrzną powłokę ciała. Pełni szereg ważnych funkcji nie można ich zastąpić, ponieważ są one ściśle powiązane z aktywnością innych narządów ludzkiego organizmu. W zasadzie wszędzie budowa skóry jest taka sama, jednak jej grubość znacząco różni się w poszczególnych częściach ciała. Ze skórą są także związane przydatki skóry: włosy, paznokcie i gruczoły (łojowe, potowe, mleczne i zapachowe). Każdy problem, dotyczący funkcji lub wyglądu skóry, będzie miał głęboki wpływ na zdrowie fizyczne i umysłowe. Skóra składa się z trzech warstw warstwy zewnętrznej (naskórka), skóry właściwej i warstwy położonej poniżej skóry właściwej (tkanki podskórnej). Każda z nich pełni określone funkcje. Naskórek Cienka, odporna, najbardziej zewnętrzna warstwa skóry. Jej górna część to warstwa rogowa. Nieuszkodzona, chroni organizm przed inwazją bakterii, wirusów i pasożytów, jak również osłania głębiej położone narządy, mięśnie, nerwy i naczynia krwionośne. Naskórek składa się z 6-20 warstw komórek, ułożonych jedna na drugiej. Jego górne warstwy złuszczane są jako martwe komórki, zawierające keratynę. Żywe, rozmnażające się przez podział komórki warstwy podstawnej są odpowiedzialne za ich uzupełnianie. Naskórek z jego zdolnością do ciągłego odnawiania, elastycznością i doskonałą właściwością izolującą ciepło jest praktycznie wieczny, ponieważ martwe złuszczone elementy są stale uzupełniane. W zasadzie, zewnętrzna warstwa rogowa jest grubsza na tych powierzchniach ciała, którym potrzebna jest zwiększona ochrona, np. na dłoniach i podeszwach. W głębszych warstwach naskórka znajdują się melanocyty (komórki barwnikowe), które wytwarzają melaninę substancję nadającą skórze kolor. Zwiększona produkcja barwnika jest związana ze światłem słonecznym. Barwa ludzkiej skóry 1

2 Nutrition & Health:Nutrition & Health kolor 8/26/08 9:31 AM Page 2 zależy od ilości i lokalizacji ziaren pigmentu, co jest genetycznie uwarunkowane. W naskórku znajdują się również komórki Langerhansa, tworzące integralną część ludzkiego układu immunologicznego. Odgrywają ważną rolę w rozpoznawaniu obcych dla organizmu substancji oraz biorą udział w procesach alergicznych zachodzących w skórze. Skóra właściwa Następna warstwa skóry, zbudowana z elastycznych włókien, odpowiedzialnych za zapewnienie jej elastyczności i jędrności. Zawartość wody w tej tkance oraz jej kondycja decydują o świeżości cery lub pomarszczonym i zwiotczałym wyglądzie skóry. Skóra właściwa jest wyraźnie oddzielona od powierzchownej warstwy skóry linia graniczna nie przebiega prosto, lecz jest dość falista. Naskórek ściśle dostosowuje się do skaczącego kształtu skóry właściwej, dlatego obie warstwy są silnie połączone na znacznie większej powierzchni. Ten fakt odgrywa znaczącą rolę w odżywianiu naskórka, ponieważ nie posiada on odżywczych naczyń krwionośnych (dlatego podczas urazu nie obserwuje się krwawienia). Substancje odżywcze dostają się do komórek naskórka na drodze wzajemnej wymiany i przesączania (osmozy i dyfuzji). Zatem, naskórek i skóra właściwa muszą kontaktować się ze sobą na możliwie największej powierzchni w celu optymalnego działania. Warstwa skóry właściwej jest bogata w gruczoły, naczynia krwionośne, zakończenia nerwowe i mieszki włosowe. Pod wpływem ciepła, gruczoły potowe wytwarzają pot, który parując z powierzchni skóry ochładza ludzki organizm. Ten proces ma ogromne znaczenie w odtruwaniu organizmu, ponieważ z potem są usuwane liczne szkodliwe substancje. W okolicy pachy i blisko krocza znajdują się tzw. gruczoły apokrynowe, wytwarzające lepką i tłustą wydzielinę, która przybiera charakterystyczny zapach pod wpływem żyjących w tych okolicach bakterii. Ich podstawowa funkcja produkcja feromonów ma znacznie mniejsze znaczenie u ludzi z powodu naszego osłabionego zmysłu węchu; niemniej wiele firm produkujących kosmetyki usiłuje używać ich jako składniki określonych perfum w celu zwiększenia seksapilu (seksualnego powabu). Około 2 milionów gruczołów potowych organizmu wydala ml potu dziennie. Ilość ta może zwiększyć się do kilku litrów podczas wysiłku fizycznego, ciężkiej pracy czy podniecenia. Pot zawiera głównie wodę, lecz oprócz wielu rozpuszczonych substancji znajdują się w nim również kwasy tłuszczowe. Jeśli w następstwie określonej aktywności organizmu, gruczoły potowe wydalają na powierzchnię skóry nieprawidłowo duże lub małe ilości potu, to w rezultacie może to prowadzić do przetłuszczenia lub suchości skóry i włosów. Nadmierne pocenie jest szkodliwe z powodu utraty keratynocytów, co zwiększa przepuszczalność skóry. Gruczoły łojowe wydzielają 1-2 gramy łoju dziennie. Podczas produkcji łoju, komórki wyścielające gruczoł wypełniają się tłuszczem, a następnie rozpadają się i zamieniają w wydzielinę. Wyciśniecie łoju na powierzchnię skóry zachodzi podczas skurczu malutkiego mięśnia napinającego włos. W przypadku prawidłowego funkcjonowania, łój pokrywa, chroni i zmiękcza warstwę keratyny, nawilża włosy i skórę, a dzięki zawartości kwasów tłuszczowych zapobiega namnażaniu się patogenów. Naczynia włosowate skóry właściwej odżywiają skórę i uczestniczą w regulacji 2

3 Nutrition & Health:Nutrition & Health kolor 8/26/08 9:31 AM Page 3 cieplnej naszego organizmu. Kiedy organizm jest przegrzany, naczynia krwionośne rozszerzają się aby ułatwić większy przepływ krwi w pobliżu powierzchni skóry, gdzie zachodzą reakcje egzotermiczne. Podczas ochłodzenia organizmu, kapilary kurczą się, zatrzymując wewnątrz ciepło. Poza dużą ilością naczyń włosowatych i limfatycznych biegnących i kończących się w skórze, skóra właściwa zawiera również zakończenia nerwowe, które w pewnych punktach sięgają aż po naskórek. Ich funkcją jest odbieranie wrażenia ciepła, zimna, dotyku, ucisku, bólu i świądu. Niektóre partie ciała mają więcej zakończeń nerwowych niż inne, np. powierzchnie opuszków palców rąk i stóp, dlatego są bardziej wrażliwe na dotyk. Ilość zakończeń nerwowych, gruczołów potowych, łojowych, mieszków włosowych i naczyń krwionośnych jest zmienna w różnych częściach ludzkiego ciała. Np. na szczycie naszej głowy można odnaleźć liczne mieszki włosowe, podczas gdy na podeszwie nie ma żadnego. Tkanka podskórna Warstwa leżąca poniżej skóry właściwej, chroniąca organizm przed wahaniami temperatury, pełni również funkcję amortyzującą oraz rolę rezerwuaru energii. Jej grubość jest zmienna i zależy od okolicy ciała, w której jest umiejscowiona: od kilku milimetrów (np. na powiekach) do kilku centymetrów (np. na brzuchu i pośladkach). Tkanka podskórna kobiety zawiera więcej tkanki tłuszczowej niż męska, dlatego kobieca figura jest łagodniej zaokrąglona. Tkanka tłuszczowa tkanki podskórnej nie tylko nadaje kształt ciału, lecz amortyzując jego powierzchnię zapewnia ochronę przed uderzeniem i stłuczeniem. FUNKCJE OCHRONNE SKÓRY Ochrona mechaniczna Wielowarstwowy naskórek, elastyczny system włókien skóry i tłuszczowa amortyzacja tkanki podskórnej tworzą mechaniczną ochronę naszego organizmu przed zewnętrznymi uderzeniami, które zdarzają się każdego dnia. Ochrona cieplna Parowanie potu, skurcz lub rozkurcz kapilar krwionośnych skóry ( gęsia skórka, która pojawia się w wyniku skurczu mięśni w skórze), funkcje amortyzatora tłuszczowego tkanki podskórnej tworzą zrównoważony system termoregulacji skórnej. Ochrona przeciwsłoneczna W wyniku zwiększonej produkcji melaniny, komórki barwnikowe naskórka zapewniają ochronę przed oparzeniem słonecznym. Nadmierna ilość ultrafioletowego promieniowania słonecznego może wywołać zapalenie skóry. Ochrona chemiczna Jest to głównie kwaśny płaszcz naskórka i płaszcz lipidowy (nierozpuszczalny w wodzie) skóry, które chronią przed przenikaniem do skóry licznych niebezpiecznych substancji chemicznych. Ochrona przed infekcjami Profilaktyczna lina frontu przeciw infekcjom jest utworzona przez kwaśny płaszcz skóry wspólnie z licznymi warstwami naskórka. Leukocyty i limfocyty pojawiające się z naczyń włosowatych skóry chronią organizm przed patogenami, 3

4 Nutrition & Health:Nutrition & Health kolor 8/26/08 9:31 AM Page 4 jeśli przełamią one wyżej wspomnianą linię obrony. Funkcje wydalnicze Produkty uboczne naszego metabolizmu są usuwane z organizmu nie tylko przez narządy wydalnicze, ale również z potem wydzielanym przez skórę w ilości ml dziennie. Podczas upału lub w następstwie ciężkiej pracy fizycznej dzienna ilość wydalanego potu może zwiększyć się nawet do kilku litrów. Gruczoły łojowe nasączają naskórek tłuszczem, zwiększając w ten sposób odporność i szczelność skóry oraz nadając jej świeży koloryt. Gruczoły potowe są odpowiedzialne za nawilżenie powierzchni skóry; dzięki ich bardziej intensywnej pracy organizm może zwiększyć utratę ciepła. Poza wodą i solami mineralnymi, wyżej wspomniane gruczoły usuwają niektóre szkodliwe substancje, dlatego też odgrywają znaczącą rolę w mechanizmach obronnych i odtruwających naszego organizmu. Ponadto, podczas wydalania potu mogą być również usunięte substancje o brzydkim zapachu. Wydalanie potu jest związane z utratą wody i składników mineralnych, dlatego niezwykle ważne jest ich stałe uzupełnianie. Skóra jako narząd zmysłu Ludzka skóra jest narządem zmysłu o największej powierzchni. Zakończenia nerwowe, umieszczone w różnych ilościach na całej powierzchni organizmu, są wrażliwe na ucisk, głaskanie, łaskotanie, rozciąganie, ból, ciepło i zimno. Posiadamy liczne czuciowe zakończenia nerwowe: samych receptorów bólu mamy około 3,5 miliona. Kilka setek tysięcy czuciowych zakończeń nerwowych może odbierać uczucie zimna, natomiast tylko kilka dziesiątek tysięcy zakończeń nerwowych jest wrażliwych na ciepło. Uczucie świądu i łaskotania jest ściśle związane ze skórą podczas gdy łaskotanie pojawia się jako efekt delikatnej stymulacji, to świąd może być następstwem zachodzących w skórze procesów chemicznych. Bez względu na wiek, skóra wydaje się zdrowa i ładna, jeśli nie jest zbyt sucha lub tłusta, jednocześnie jest napięta i elastyczna, jej barwa jest zrównoważona (a nie nadmiernie lub niejednolicie zabarwiona), owłosienie głowy i ciała rozwijają się zgodnie z płcią. Procesy te są uwarunkowane genetycznie, jednak bieżący stan skóry jest kontrolowany przez system nerwowy i hormonalny organizmu, za pośrednictwem licznych substancji chemicznych uwalnianych pod wpływem zewnętrznych i wewnętrznych zdarzeń. CELLULIT CZY CELLULITIS? Piękno skóry można oceniać pod różnym kątem. Niektóre osoby uważają, że ważny jest kolor skóry, podczas gdy inne sądzą, że ważniejsza jest gładkość. Niedawno jednak pojawiło się nowe wyrażenie, o którym mówi się coraz częściej: jest to cellulit, który sprawia, że skóra w coraz młodszym wieku wygląda szorstko i niejednolicie, przypominając z wyglądu skórkę pomarańczy. Dokładne znaczenie tego słowa to rozdęcie komórek tłuszczowych. Jest ono często używane w złej formie, gdy zamiast o cellulicie osoby wspominają o cellulitis terminie używanym w dermatologii do opisania infekcji skóry. Aby uniknąć pomyłki podczas używania tych dwóch określeń warto sobie uzmysłowić, że prawidłowym terminem jest cellulit, chociaż nawet w tym przypadku w badaniu histologicznym można odnaleźć mniej poważne zapalenie pochodzenia niebakteryjnego. 4

5 Nutrition & Health:Nutrition & Health kolor 8/26/08 9:31 AM Page 5 Nazwa cellulit zastała wprowadzona pod koniec lat sześćdziesiątych przez francuskiego żywieniowca Nicole Ronsard. Pochodzenie tego słowa jest takie same jak cellulitis (które składa się z dwóch słów cell+itis = komórka+choroba). Ich znaczenie całkowicie zmieniono w języku powszechnym i nie powinny być one ze sobą mylone. Cellulit nie jest ani terminem medycznym, ani diagnozą. Cellulitis jest bardziej złożonym i poważnym stanem, sięgającym do tkanki łącznej pokrywającej mięśnie. Jest to głębokie, ropne, inwazyjne zapalenie skóry i luźnych warstw podskórnych, pojawiające się w następstwie infekcji bakteryjnej oraz mogące zaatakować ścięgna, powięzie i mięśnie. W przypadku martwiczego zapalenia tkanki łącznej może wystąpić rozległa, poważna martwica tkanek. Chara- kteryzuje ją bolesny obrzęk, tworzenie bąbli niebieskawego koloru, które wypełnia krwisto-ropna wydzielina. Rana, która jest bolesna i obrzęknięta, w wielu przypadkach wygląda jak uszkodzenie wywołane oparzeniem. W bardziej poważnych przypadkach może powodować całkowitą martwicę skóry, nawet do wspomnianej wyżej głębokości. Medyczny termin to fasciitis necroticans znane i wspominane przez media jako choroba zjadająca mięso. Chociaż znana już była od czasów Kleopatry, zazwyczaj wspomina się o niej jako o nowo rozpoznawanej jednostce chorobowej. Występuje stosunkowo rzadko i dotyczy głównie osób z osłabionym przez poważne choroby układem immunologicznym, dlatego ich zdolność do przezwyciężenia ataku bakterii jest bardzo osłabiona. Podczas gdy określenie cellulitis dotyczy bolesnego zapalenia luźnej tkanki łącznej, cellulit oznacza zgromadzone w skórze produkty uboczne, wychwytujące z otaczających tkanek wodę i tworzące coraz większe zgrubienia. Obrzęk pojawia się w następstwie gromadzenia się płynów. Obrzęknięte zgrubienia niszczą sieć włókien, nadając powierzchni skóry nierówny, przypominający skórkę pomarańczy wygląd. Podsumowując: cellulit jest obrzękiem tkanki łącznej (podskórnej tkanki tłuszczowej) pojawiającego się w wyniku gromadzenia substancji toksycznych w komórkach. W tym przypadku każda dieta odchudzająca/redukująca tłuszcz prawdopodobnie zawiedzie, ponieważ główną substancją pozostającą w komórkach nie jest tłuszcz, ale woda (pomimo tego cellulit jest również oporny na leki moczopędne). Z problemem tym boryka się około 90% dorosłych kobiet (na szczęście większość z nich ma łagodniejszą postać), rzadko natomiast występuje on u mężczyzn. Głównym obszarem zajętym przez cellulit są biodra i uda. Zmiany w skórze rozwijają się stopniowo. W 14% przypadków dotyczą już młodzieży, w 25% pojawiają się w okresie menopauzy. W innych przypadkach mogą być związane z ciążą i tabletkami antykoncepcyjnymi. Stopnie rozwoju cellulitu Stopień zero poprzez ściskanie/zmarszczenie skóry nie można uzyskać efektu materaca. Zarówno w pozycji stojącej, jak i leżącej skóra w okolicach ud i pośladków pozostaje napięta i gładka. Stopień pierwszy powierzchnia skóry jest gładka, lecz podczas ujęcia w fałd staje się nierówna. Jest charakterystyczny dla typu żeńskiego oraz mężczyzn o obniżonym poziomie androgenów (męski hormon płciowy). Stopień drugi w pozycji leżącej skóra pozostaje gładka, lecz w pozycji stojącej skórka pomarańczowa jest już wyraźnie widoczna. Jest charakterystyczny dla pań 5

6 Nutrition & Health:Nutrition & Health kolor 8/26/08 9:31 AM Page 6 z nadmierną masą ciała oraz dla mężczyzn z obniżonym poziomem androgenów. Stopień trzeci efekt materaca staje się widoczny zarówno w pozycji stojącej, jak i siedzącej, nawet poprzez ubrania. Co więcej, zarys ud i pośladków staje się zniekształcony. Jest charakterystyczny dla otłości i okresu starzenia. W jaki sposób wyjaśnić występowanie cellulitu? Uważa się, że w przypadku mniejszej masy mięśniowej i większej ilości tłuszczu, istnieje większa szansa wystąpienia i rozwoju cellulitu. Jest to również efekt siedzącej postawy ciała przez znaczną część czasu (np. praca biurowa), braku codziennych ćwiczeń i częstych wahań masy ciała (chudnięcie/tycie), chociaż ostatnio zjawisko to coraz częściej pojawia się u szczupłych kobiet, a nawet u nastolatków. Jednak problem ten nie jest tylko natury estetycznej. Za jego wystąpienie są odpowiedzialne złe nawyki żywieniowe (spożycie zbyt dużych ilości mięsa, cukru, rafinowanych i wysoko przetworzonych produktów żywieniowych oraz dodatków), niska podaż płynów oraz zaburzenie równowagi hormonalnej organizmu. Przez długi okres czasu cellulit był uważany przez dermatologów i kosmetologów jako łagodny stan zapalny podskórnej tkanki łącznej. Wierzono, że leczenie zewnętrzne powinno być zadowalające. Obecnie już wiemy, że obniżające się napięcie skóry prowadzi do zastoju limfy w skórze i produkty uboczne zaczynają gromadzić się w komórkach tłuszczowych. Następnie w częściach dotkniętych cellulitem mogą pojawić się tętniaki i uszkodzenie naczyń włosowatych jako konsekwencja zastoju limfy. Według najnowszych teorii zjawisko to można wyjaśnić jako zaleganie w tkance tłuszczowej substancji toksycznych, pochodzących z żywności. Jak już wcześniej wspomniano, ludzka skóra składa się z trzech warstw. Skóra właściwa umieszczona pod wierzchnim, złuszczającym się naskórkiem poprzeplatana naczyniami krwionośnymi, nerwami, gruczołami łojowymi i potowymi oraz silną, włóknistą tkanką łączną, jest odpowiedzialna za prawidłowe odżywienie, elastyczność i napięcie skóry. Najniższą/najgłębszą warstwą jest tkanka podskórna, składająca się z luźnej, włóknistej tkanki łącznej i komórek tłuszczowych. Ta ostatnia warstwa jest grubsza w przypadku kobiet, podczas gdy ich skóra właściwa jest cieńsza i słabsza. Kiedy włókna tkanki łącznej stają się osłabione i rozluźnione z powodu nagromadzenia zwiększonej ilości tłuszczu, nie są w stanie więcej utrzymać powiększonych (obrzękniętych) komórek tłuszczowych. Stają się poskręcane, tworząc w naskórku guzki podobne z wyglądu do skórki pomarańczowej. W obszarach zajętych przez cellulit zaburzone zostaje krążenie krwi i limfy, co doprowadza do zwolnionego metabolizmu. W efekcie, w obrębie cellulitu skóra jest zazwyczaj chłodniejsza w dotyku. Wielu naukowców uważa m. in. dr Robert O. Young że ludzki organizm chroni ważne życiowo narządy przed uszkadzającym (i dosłownie korodującym) wpływem toksycznych i kwaśnych substancji spożywanych z pożywieniem przez rozpuszczenie ich w wodzie, a następnie zmagazynowanie w komórkach tłuszczowych. Według tej teorii, w rzeczywistości tkanka tłuszczowa zawiera zatrutą wodę, a nie tłuszcz to jest ta przyczyna, dlaczego rozmaite diety odchudzające pozostają nieskuteczne. Wyżej wspomniany proces można zaobserwować w skórze objętej cellulitem. Dlaczego kobiety są bardziej narażone? Żeńskie hormony płciowe (estrogeny) są 6

7 Nutrition & Health:Nutrition & Health kolor 8/26/08 9:31 AM Page 7 odpowiedzialne za zwiększone gromadzenie komórek tłuszczowych (adipocytów) w tkance tłuszczowej tkanki podskórnej. Cellulit jest z reguły rzadko spotykany u mężczyzn z powodu niższego poziomu estrogenów, zróżnicowanych włókien tkanki łącznej, jak również odmiennej struktury sieci kolagenu i elastyny. Struktura ta jest prostokątna u kobiet, podczas gdy u mężczyzn jest trapezoidalna, zapewniając zwiększone napięcie i odporność. Zatem, męska tkanka łączna ma odmienną strukturę niż kobiet, co czyni ją mocniejszą i bardziej odporną, podczas gdy tkanka żeńska jest bardziej wiotka. Jest to fizjologiczne zjawisko, ponieważ umożliwia to kobietom rozciągnięcie skóry podczas ciąży, jednocześnie zapewniając zgromadzenie zwiększonych rezerw energetycznych poprzez rozwój tkanki tłuszczowej. Rezerwy tłuszczu gwarantują prawidłowy rozwój dziecka, w przypadku gdyby matka z różnych przyczyn była niedożywiona. W sytuacji zagrożenia można uruchomić rezerwy tłuszczowe, zgromadzone w górnej partii ud, biodrach i pośladkach. Czynniki odpowiedzialne za występowanie cellulitu Czynniki genetyczne i socjalne Ilość adipocytów jest genetycznie uwarunkowana. Niestety, skłonność jest dziedziczna, dlatego skórka pomarańczowa występuje ściśle u osób podatnych na otyłość. Nawyki żywieniowe i styl życia rodzin również odgrywają istotną rolę w występowaniu cellulitu. Poza tym, pod uwagę powinny być również brane nawyki żywieniowe, kultura i tradycje różnych nacji, krajów (np. wystarczy porównać przepracowanych, zawsze śpieszących się i zabieganych mieszkańców krajów wysoko rozwiniętych, preferujących żywność typu fast food, którą można wprawdzie przygotować w ciągu kilku minut, ale jest ona bogata w rozmaite dodatki, z innymi nacjami, gdzie spożycie świeżych owoców i warzyw, ryb i wody jest częścią nawyków żywieniowych i tradycji, łącznie z odpowiednim czasem spędzonym na przygotowanie i zjedzenie pożywienia). Estrogeny Kiedy w organizmie zaczyna wzrastać poziom estrogenów, np. u nastolatków, w okresie ciąży lub podczas stosowania antykoncepcji, łatwiejsze staje się magazynowanie wody i tłuszczu. Oczywiście, estrogeny zwiększają skłonność do tworzenia obrzęków. Cellulit może wystąpić u szczupłych i wysokich kobiet, ale przede wszystkim dotyczy tych pań, które mają wyższy poziom estrogenów, odpowiedzialnych za tworzenie bardziej żeńskich cech płciowych. Cellulit może również pojawić się u mężczyzn, u których z jakichś przyczyn zaburzona zostaje równowaga pomiędzy męskimi a żeńskimi hormonami płciowymi. Może być związany z zaburzoną pracą wątroby, która nie jest w stanie neutralizować i usuwać estrogenów. W takich przypadkach podstawowa struktura włókien tkanki łącznej pod skórą zmienia się, biorąc udział w zatrzymywaniu soli i wody oraz magazynowaniu tłuszczu w podskórnej tkance łącznej, która staje się galaretowata. W przypadku poważniejszych uszkodzeń wątroby mogą wystąpić inne zmiany, np. u mężczyzn cierpiących z powodu marskości poalkoholowej może rozwinąć się jednostronna ginekomastia (powiększenie piersi) Zaburzone krążenie limfy Zaburzone krążenie limfy leży w tle cellulitu. Zastój limfy może pojawić się jako 7

8 Nutrition & Health:Nutrition & Health kolor 8/26/08 9:31 AM Page 8 następstwo rozciągniętych włókien elastycznych i zmniejszenia napięcia skóry; w efekcie w komórkach tłuszczowych zostają zgromadzone produkty uboczne metabolizmu. Obrzęknięte komórki tłuszczowe, wysycane substancjami ubocznymi, utrudniają przepływ płynu tkankowego, a w rezultacie zaburzają metabolizm i wydalanie substancji toksycznych. Zwiększenie masy ciała Wyżej wspomniane zjawisko coraz częściej dotyczy osób z otyłością, ponieważ komórki tłuszczowe, dzięki ich zwiększonym wymiarom, jeszcze bardziej spowalniają krążenie krwi i limfy, tak więc niebezpieczne produkty uboczne metabolizmu mogą gromadzić się w przestrzeni międzykomórkowej. Rozwińmy zdrową obawę przed tyciem Kenneth C. Cooper Niewłaściwe odżywianie Gdy istnieje równowaga pomiędzy magazynowaniem a spalaniem tłuszczu, wystąpienie cellulitu jest mało prawdopodobne. W przypadku jedzenia zbyt dużych ilości tłustego pożywienia, równowaga ulega zachwianiu i pojawia się przewaga magazynowania. W efekcie komórki tłuszczowe mogą powiększyć się nawet stukrotnie, wywołując dobrze widoczne zmiany na skórze. Hormony w żywności, słodycze, alkohol, produkty mięsne, wędzone, różnego rodzaju dodatki żywieniowe, kawa i cola-cola w nadmiernych ilościach mogą mieć udział w gromadzeniu się dużych ilości produktów ubocznych. Lekarstwa przyjmowane podczas terapii chorób sercowo-naczyniowych, preparaty zawierające hormony oraz nieodpowiednie spożycie płynów również mają niekorzystny wpływ na mikrokrążenie skóry. Nieodpowiednie spożycie płynów Spożycie płynów może przyspieszyć krążenie limfatyczne i usuwanie produktów ubocznych z organizmu. Szczególnie skuteczne odtruwanie zapewnia picie alkalicznej wody poprzez rozpuszczenie oraz wydalenie kwaśnych i innych substancji ubocznych. Zalecana jest tylko czysta, zdatna do picia woda. Ani napoje alkoholowe, ani soft drinki, zawierające cukier i sztuczne barwniki, nie wezmą udziału w rozwiązaniu tego problemu. Brak aktywności fizycznej Siedząca praca i brak codziennej aktywności fizycznej w naszym życiu negatywnie wpływają na krążenie krwi i limfy, spalanie tłuszczu i metabolizm, co nasila gromadzenie toksycznych substancji i wzrost komórek tłuszczowych, jak również ryzyko rozwoju cellulitu. Oprócz codziennej porcji intensywnych ćwiczeń zalecane jest także bieganie, spacerowanie, jazda na rowerze (również na stacjonarnym) i pływanie. Stres Stres i przepracowanie również mogą mieć udział w zaburzeniu równowagi naszego metabolizmu. Przewlekłe zdenerwowanie i frustracje naruszają procesy metaboliczne, a zatem utrudniają usunięcie produktów ubocznych z organizmu. PIŚMIENNICTWO: dostępne w redakcji Tłumaczenie: lek. med. Małgorzata Miktus 8