Ograniczeni partnerzy
|
|
- Marta Marek
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ograniczeni partnerzy Andriej Riabow Rosjanie mają negatywny stosunek do Stanów Zjednoczonych. Dlaczego? Ponieważ uważają, że to przez Amerykę Rosja nie jest już supermocarstwem. Rosyjska opinia społeczna jest przekonana, że cel Amerykanów to ciągłe osłabianie Rosji. Współcześnie stosunki rosyjsko-amerykańskie mają dwa ważne wymiary. Jeden z nich sięga czasu zimnej wojny, czyli drugiej połowy XX wieku, kiedy od relacji dwóch konkurujących ze sobą imperiów USA i Związku Radzieckiego w dużym stopniu zależało utrzymanie pokoju na świecie. Federacja Rosyjska będąca prawną spadkobierczynią Związku Radzieckiego nie jest już imperium. Po statusie imperium została jej jedna pamiątka : zapasy broni jądrowej, której moc rażenia można porównać z bronią pozostającą na wyposażeniu USA. Właśnie broń jądrowa pozwala Moskwie na prowadzenie z Waszyngtonem dialogu w kwestiach strategicznego bezpieczeństwa. Drugi kontekst jest już dzieckiem nowej, pojałtańskiej epoki, która nastała po upadku ZSRR i systemu socjalistycznego w Europie Środkowej i Wschodniej. W tym nowym świecie Rosja używając terminów sportowych spadła do drugiej ligi. Dziś nasz kraj można uważać za potęgę, ale regionalną, nie globalną. Gra o Europę Wschodnią Rosja nie bierze udziału w debacie na tak ważne tematy, jak: perspektywy rozwoju światowej gospodarki i rynków finansowych, walka z ociepleniem klimatu. Rosja nie należy też do państw będących liderami postępu technicznego, naukowego i technologicznego. Dlatego jest niemożliwe, by u podstawy rosyjsko-amerykańskich stosunków stała współpraca finansowo-gospodarcza lub technologiczna. Rosja odgrywa znaczącą rolę we współczesnym świecie w dwóch sferach: jest najsilniejszym i najaktywniejszym graczem na terenie byłego ZSRR, tu ma wciąż silne wpływy gospodarcze, polityczne i wojskowe. I druga rzecz: Rosja zaopatruje Europę w surowce naturalne, dominuje na europejskich rynkach energetycznych (w szczególności jeśli chodzi o gaz). Dzięki tej roli pozostaje państwem, od którego pozycji w znacznym stopniu zależy bezpieczeństwo w północnej Eurazji. Z tych powodów Moskwa jako wpływowy gracz w regionie pozostaje ważnym partnerem Stanów Zjednoczonych, które współcześnie borykają się
2 40 Publicystyka i analizy Andriej Riabow, Ograniczeni partnerzy z problemami bezpieczeństwa globalnego oraz własnego, co wiąże się z misją w państwach graniczących niegdyś z ZSRR lub leżących niedaleko (wojna z terroryzmem w Iraku i Afganistanie) czy też przeciwdziałaniem irańskiemu programowi jądrowemu. Ważnym czynnikiem dla stosunków międzynarodowych jest konkurencja pomiędzy Rosją i USA o wpływy na poradzieckim terytorium. W sierpniu i wrześniu 2008 roku z powodu konfliktu zbrojnego pomiędzy Rosją i Gruzją (w którym USA poparło Gruzję) stosunki na linii Moskwa-Waszyngton ochłodziły się. Takiej niskiej temperatury nie miały zresztą od samego początku istnienia niezależnej Rosji. I choć administracja prezydenta Baracka Obamy w dużo mniejszym stopniu przejawia aktywność w Europie Środkowej i Wschodniej, w krótkiej bądź stosunkowo krótkiej perspektywie istnieje niebezpieczeństwo ponownego konfliktu o strefy wpływów na tym terytorium. Jądro problemu W sprawie przeciwdziałania nowym wyzwaniom dla bezpieczeństwa globalnego, takim jak terroryzm i zagrożenie rozprzestrzeniania broni jądrowej, rosyjsko-amerykańskie stosunki, z całą ich wagą, nie mają pierwszorzędnego znaczenia dla losu współczesnego świata. Porządek stosunków amerykańsko-rosyjskich odziedziczony po okresie zimnej wojny jest bliski wyczerpania. Podpisany przez prezydentów USA i Rosji w kwietniu 2010 roku w Pradze układ START III o ograniczeniu broni strategicznej w dużym stopniu sprzyja nowej odsłonie wzajemnych relacji. Układ odpowiada interesom obydwu stron, w formie prawnych zapisów precyzując ich zobowiązania dotyczące bezpieczeństwa strategicznego. Istnieje także pogląd, że umowa jest wygodniejsza dla Rosji, ponieważ zgodnie z jej tekstem, Amerykanie będą zmuszeni w większym stopniu zredukować zasoby broni jądrowej niż ich rosyjscy partnerzy. Układ przewiduje realizację także innych interesów Rosji i USA. Dla administracji Obamy jest to pierwszy realny krok na długiej drodze nowej amerykańskiej polityki zagranicznej, a zakłada ona budowę świata bez broni jądrowej. Dla Moskwy jest to gwarancja, że USA nie będą prowadzić wyścigu zbrojeń, który byłby ponad siły dla rosyjskiej gospodarki. Jest to jeszcze jedna możliwość podkreślenia swojego uprzywilejowanego statusu w systemie stosunków międzynarodowych. Zdaniem jednego z najlepszych rosyjskich specjalistów w dziedzinie broni strategicznej, Aleksieja Arbatowa, umowa jest wygodna dla Rosji. Na łamach Izwiesti Arbatow wypowiedział się w następujący sposób: W sensie politycznym stawia ona Rosję na absolutnie ekskluzywnym miejscu na arenie międzynarodowej, czyni ją partnerem równym USA w jednej z ważniejszych sfer polityki międzynarodowej: w sferze ograniczenia i redukcji broni strategicznej. Żadne inne mocarstwo atomowe nie posiada takiego statusu.
3 Andriej Riabow, Ograniczeni partnerzy Publicystyka i analizy 41 I choć strony, z powodu różnych przyczyn, w końcowej redakcji układu pozostawiły sobie prawo odstąpienia od umowy, to nie ma wątpliwości, że w najbliższym czasie amerykańsko-rosyjski dialog strategiczny nie będzie już odgrywać pierwszoplanowej roli w losach planety. Wynika to z kilku przyczyn. Po pierwsze, w odróżnieniu od czasu zimnej wojny, współcześnie broń jądrowa jest bronią słabych. Po 1991 roku Temat walki o bezpieczeństwo strategiczne schodzi z arendy, dyskutuje się natomiast o problemie nierozpowszechnia- uwierzyli, że Rosja Amerykanie nia broni jądrowej i walce z państwami odszczepieńcami, wybrała drogę reform dyktatorskimi reżimami, które już mają broń jądrową albo demokratycznych chcą wejść w jej posiadanie. i stanie się państwem Analizując procesy gospodarcze zachodzące we współczesnym świecie, w najbliższym czasie można oczekiwać wzro- z rynkową gospodarką. stu potencjału jądrowego Chin oraz wzbogacenia zasobu broni jądrowej posiadanej przez to państwo. W takiej sytuacji, USA będą w przyszłości prowadzić rozmowy o redukcji broni strategicznej nie z Moskwą, ale z Pekinem. Jeśli Stany Zjednoczone przystąpią do stworzenia globalnego systemu obrony przeciwrakietowej, to Rosja może jedynie podłączyć się do amerykańskiego projektu jako jeden z partnerów USA. Na stworzenie alternatywnego kompleksu obrony przeciwrakietowej czy rozpoczęcie nowego wyścigu zbrojeń, którego celem będzie podtrzymanie strategicznego balansu, Moskwa nie będzie mieć środków. Obiecali, porzucili Jest w Rosji sfera, w której niewiele się zmienia jest to opinia publiczna. Mam tu na myśli zarówno społeczeństwo, jak i elitę. Opinia publiczna także jest ważnym czynnikiem przy dokonywaniu analizy stosunków międzynarodowych. Przeprowadzane regularnie badania nastrojów społecznych mówią o negatywnym stosunku Rosjan do Stanów Zjednoczonych. Tradycyjnie negatywny stosunek do USA jest w naszym społeczeństwie bardziej nasilony niż do innych krajów, z którymi Moskwa ma problemy. Badania Centrum Lewady, najlepszego ośrodka socjologicznego w Rosji, wskazują, że w zestawieniu nieprzyjaznych Rosji krajów Stany Zjednoczone zwykle znajdują się na czwartym bądź piątym miejscu po Gruzji i byłych republikach bałtyckich. Dlaczego Rosjanie mają tak negatywny stosunek do USA? Ponieważ uważają, że to przez Amerykę Rosja nie jest już supermocarstwem. Wśród społeczeństwa rozpowszechnione jest przekonanie, że Amerykanie cały czas dążą do osłabiania Rosji. To właśnie Amerykanie w latach dziewięćdziesiątych XX wieku, posługując się swoimi protegowanymi politykami-demokratami i oligarchami, rozkradali kraj
4 42 Publicystyka i analizy Andriej Riabow, Ograniczeni partnerzy i zniszczyli jego potencjał gospodarczy. USA też popierają antyrosyjskie nastroje w innych krajach poradzieckich. Nie przypadkiem zwycięstwo w wojnie z Gruzją w 2008 roku zostało odczytane jako zwycięstwo nad Stanami Zjednoczonymi, bowiem to one wykorzystały Gruzję, swojego sojusznika, do rozpoczęcia wojny z Rosją. Podobne teorie są wspierane przez machinę państwowych mediów, przede wszystkim telewizję państwową. W skrajnych przypadkach można usłyszeć tezy, że USA dążą Zachód, a USA do podziału Rosji. Rzadziej pojawia się zdanie (przez które w pierwszej kolejności, przebija duży żal), że w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych poprzedniego wieku Amerykanie utwierdzali nie chcą współpracować z Rosją na jej Rosję w słuszności wybrania liberalno-demokratycznego warunkach. Dlatego na modelu rozwoju, a potem nie pomogli w trudnym procesie Zachodzie znany jest transformacji. Jedynie wśród elit antyamerykanizm jest bardziej skomplikowany. Nieidentyfikowanie USA z geopolitycznym konku- brak zaufania do Rosji. rentem jest widoczne wśród elit wojskowych i siłowych. Wśród tej części urzędników pogląd ten ma związek z wielkim biznesem: istnieje gotowość zmiany antyamerykańskich poglądów za gwarancję integracji ze światową elitą. Nie bacząc na deklarowaną nową jakość relacji na linii Waszyngton-Moskwa przy administracji Obamy, nie jest widoczny spadek antyamerykańskich nastrojów. Stanom Zjednoczonym, tak jak w przeszłości, i teraz się nie ufa. Uważa się, że kraj ten i tak znów nas okłamie (kiedy tylko otrzyma potrzebną pomoc, jak było z Afganistanem i Irakiem) i nic nigdy nie da w zamian. Tego typu wypowiedzi można wyjaśnić nie tylko stanem rosyjskiej świadomości, w której wciąż żywy jest motyw mesjanistyczny. W latach dziewięćdziesiątych poprzedniego wieku Amerykanie naprawdę uwierzyli, że Rosja skończyła z rządami komunistów, wybrała drogę reform demokratycznych i w bliskiej przyszłości może stać się państwem z rynkową gospodarką i liberalną demokracją. Dlatego USA popierały prezydenta Borysa Jelcyna, który obrał prozachodni kurs. Jednak Rosja rozczarowała się zachodnim modelem rozwoju. W kraju zaczęły brać górę tendencje autorytarne i nastroje nacjonalistyczne. Wówczas w Waszyngtonie zaczęło wygasać zainteresowanie partnerstwem z Moskwą. Administracja George a Busha juniora popierała procesy demokratyczne w republikach poradzieckich, jakoby chcąc stworzyć przeciwwagę dla odradzającego się w Rosji autorytaryzmu. USA żywiły też nadzieję, że demokratyczne zmiany w tych krajach z czasem mogą mieć pozytywny wpływ na przeobrażenia w Rosji. Sytuacja zmieniła się, kiedy prezydentem został Barack Obama. Na zmianę polityki USA wobec Rosji miało wpływ kilka czynników, między innymi zmiana priorytetów polityki zagranicznej USA i klęska przemian demokratycznych w krajach poradzieckich. Uważa się, że cele polityki zagranicznej sformułowane przez administrację Obamy mają charakter długoterminowy i raczej
5 Andriej Riabow, Ograniczeni partnerzy Publicystyka i analizy 43 nie porzucą ich kolejni prezydenci. USA nie chcą już demokratyzować krajów, które same nie mają ochoty na przeprowadzenie reform demokratycznych. Amerykanie porzucili przekonanie, że Rosja może stanowić zagrożenie dla ich kraju. Pomiędzy USA i Rosją nie ma rozwiniętej współpracy gospodarczej, są jednak problemy natury globalnej, w których współpraca Moskwy z Waszyngtonem jest potrzebna. I to nowe podejście jest już widoczne w praktyce: Rosja pozwoliła na przejazd przez swoje terytorium ciężarówek, które mają dotrzeć do Afganistanu. Deklaruje też, że w przyszłym roku dołączy do państw izolujących Iran za pomocą sankcji. Nieuleczalne zaniepokojenie USA Amerykanie nie popierają ambicji Rosji do odgrywania przez nią szczególnej roli w Europie Wschodniej, uważając, że każdy kraj ma prawo do wyboru demokratycznego modelu rozwoju i dążenia do integracji z NATO i Unią Europejską. Jednak administracja Obamy praktycznie nie przeszkadza Rosji w rozszerzaniu jej wpływów w tym polityczno-geograficznym rejonie świata. W przyszłości jednak, jeśli USA ponownie będą chciały zaktywizować tu działalność, znów doprowadzi to do współzawodnictwa pomiędzy nimi i Rosją o ustanowienie wpływów. Podsumowując, można powiedzieć, że dla Stanów Zjednoczonych Rosja nie stanowi dziś globalnego problemu, nie ma ona wpływu na przyszłość USA, jest ważnym czynnikiem geopolitycznym o charakterze regionalnym, z którym należy się liczyć, aby zrealizować pewne ważne strategiczne cele. Spojrzenie Moskwy na Amerykę jest już inne. Rosyjskie elity zgromadziły w swoich rękach w ostatnich dwóch dekadach ogromne środki finansowe, mają też wpływy w sektorze gospodarczym, jednak wcale nie daje im to przekonania o świetlanej przyszłości własnego kraju. Dlatego spieszy im się do integracji z Zachodem, z elitą globalną. Formalnie są już do tego warunki. Ich pieniądze leżą na kontach zachodnich banków, nieruchomości wykupili w najbardziej prestiżowych miastach i kurortach Ameryki i Europy, natomiast ich dzieci kształcą się na zachodnich uniwersytetach i w tamtejszych szkołach średnich. Potrzebna jest tylko pełna legitymizacja kapitału, czyli zainwestowanie go w najbardziej perspektywiczne gałęzie zachodniej gospodarki. W tym celu starają się zaangażować zachodni kapitał w różnego rodzaju wspólne projekty, od nowych rurociągów do udziału w prywatyzacji kluczowych rosyjskich przedsiębiorstw oraz realizacji wspólnych projektów naukowo-technicznych w nowo stworzonym podmoskiewskim centrum w Skolkowie. Problem leży tylko w tym, że rosyjskie elity chcą się integrować na swoich warunkach, chcą zachować pozycję Rosji jako monopolisty na rynkach surowców naturalnych,
6 44 Publicystyka i analizy Andriej Riabow, Ograniczeni partnerzy chcą mieć prawo do zachowania swoistego porządku politycznego w Rosji, różniącego się od zachodnich demokracji. Moskwa chciałaby także zachować prawo do swoich stref wpływu na świecie (oczywiście w pierwszej kolejności dotyczy to terytorium poradzieckiego), chce mieć też prawo do szerokiego pola manewru w polityce międzynarodowej. To wymaga na pewno o wiele większej autonomii niż ta, którą cieszyła się Francja w czasach Charles a de Gaulle a. Trochę to mało racjonalne, ale Rosja chciałaby być, jeśli nie równym USA, to przynajmniej liczącym się graczem międzynarodowym. Dmitrij Trenin, rosyjski komentator polityki zagranicznej, słusznie zauważył: Rosyjskiej polityce zagranicznej przeszkadza chorobliwe, nieuleczalne zaniepokojenie Ameryką. Ta dobrowolna pretensja do USA nie tylko skaża rosyjską politykę, pozbawiając ją możliwości realizacji swojego pozytywnego modelu zachowania, ale doprowadza także do niemożliwości ustalenia przez Moskwę listy błędów kolejnych amerykańskich administracji. Kolejnym problemem dla Rosji jest to, że Zachód, a w pierwszej kolejności USA, nie są chętne do ścisłej współpracy z Rosją na podobnych warunkach. Dlatego w zachodnich stolicach obecny jest znany brak zaufania do Rosji, której polityka jest interpretowana jako chwiejna. Rosję podejrzewa się, że w każdej chwili jest gotowa przejść na pozycję przeciwników USA i Zachodu. Takie przypuszczenia wywołują obrazę w rosyjskich kręgach rządzących, doprowadzają do antyzachodnich i antyamerykańskich wybuchów, które mają wpływ na kształtowanie opinii publicznej. Reasumując, powstaje sytuacja obiektywnie stwarzająca ograniczenia dla pogłębienia współpracy, na przykład w takich dziedzinach, jak Afganistan, irański program atomowy czy Korea Południowa. Mówi się, że sytuacja ograniczonego partnerstwa w stosunkach Rosji i USA będzie utrzymywać się także w najbliższym czasie. Uwaga Stanów Zjednoczonych będzie się koncentrować w coraz większym stopniu na różnych problemach globalnych, będzie podkreślane znaczenie stosunków z Chinami, a wszystko to w czasie gdy Rosja (jeszcze nieprzyzwyczajona do swojego nowego statusu) jak dawniej pozostanie trudnym regionalnym partnerem dla USA jedynego mocarstwa na świecie. Przełożyła Małgorzata Nocuń Andriej Riabow jest rosyjskim analitykiem i publicystą. Pracuje w moskiewskim Centrum Carnegie.
Ocena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego
Ocena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego Wyniki badań Instytutu Spraw Publicznych Rosja i Niemcy zawsze należały do sąsiadów, z którymi Polacy wiązali największe obawy. Wojna rosyjsko-gruzińska
Bardziej szczegółowoTRANSATLANTIC TRENDS POLAND
TRANSATLANTIC TRENDS POLAND P.1 Czy uważa Pan(i), że dla przyszłości Polski będzie najlepiej, jeśli będziemy brali aktywny udział w sprawach światowych, czy też jeśli będziemy trzymali się od nich z daleka?
Bardziej szczegółowoproblemy polityczne współczesnego świata
Zbigniew Cesarz, Elżbieta Stadtmuller problemy polityczne współczesnego świata Wrocław 1998 Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Spis treści Od autorów 5 Wstęp 7 I. Problemy globalne współczesności -
Bardziej szczegółowoUwarunkowania historyczne, polityczne i ekonomiczne stosunków UE-Rosja. 1.Rosyjskie zasoby surowców energetycznych oraz zarys historyczny odkryć
Spis treści: Wstęp Rozdział I Znaczenie problemów energetycznych dla bezpieczeństwa państw 1.Energia, gospodarka, bezpieczeństwo 1.1.Energia, jej źródła i ich znaczenie dla człowieka i gospodarki 1.2.Energia
Bardziej szczegółowoProblemy polityczne współczesnego świata
A 372536 Zbigniew Cesarz, Elżbieta Stadtmiiller Problemy polityczne współczesnego świata Wrocław 2002 Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Spis treści Od autorów 5 Wstęp 7 I. Problemy globalne współczesności
Bardziej szczegółowo, , POLSKA POLITYKA ZAGRANICZNA W OPINII SPOŁECZNEJ WARSZAWA, PAŹDZIERNIK 95
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe
AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ A 388068 Bezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe Redakcja i opracowanie: Andrzej Ciupiński Kazimierz Malak WARSZAWA 2004 SPIS TREŚCI WSTĘP 9 CZĘŚĆ I. NOWE PODEJŚCIE DO POLITYKI
Bardziej szczegółowo, , OPINIE O KIERUNKACH WSPÓŁPRACY POLSKI Z INNYMI KRAJAMI WARSZAWA, SIERPIEŃ 97
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
Bardziej szczegółowoWarszawa, maj 2011 BS/61/2011 POLACY O ZBLIŻAJĄCEJ SIĘ WIZYCIE PREZYDENTA BARACKA OBAMY
Warszawa, maj 2011 BS/61/2011 POLACY O ZBLIŻAJĄCEJ SIĘ WIZYCIE PREZYDENTA BARACKA OBAMY Znak jakości przyznany przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania
Bardziej szczegółowoAndrzej Zapałowski "Następna Dekada. Gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy", George Friedman, Kraków 2012 : [recenzja]
Andrzej Zapałowski "Następna Dekada. Gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy", George Friedman, Kraków 2012 : [recenzja] Ante Portas. Studia nad bezpieczeństwem nr 2, 147-150 2013 RECENZJE ANTE PORTAS Studia nad
Bardziej szczegółowoAzja w stosunkach międzynarodowych. dr Andrzej Anders
Azja w stosunkach międzynarodowych dr Andrzej Anders Japonia współczesna Japonia jest jednym z nielicznych krajów pozaeuropejskich, które uniknęły kolonizacji w XIX w. Wraz z wzrostem mocarstwowości Japonii
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoNOWA TOŻSAMOŚĆ NIEMIEC I ROSJI W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH
A Fundacja Studiów Międzynarodowych Foundation of International Studies NOWA TOŻSAMOŚĆ 3 NIEMIEC I ROSJI W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH Praca zbiorowa pod redakcją Stanisława Bielenia i Witolda M. Góralskiego
Bardziej szczegółowoNa Zachodzie lepiej niż u nas w Rosji - Rosjanie o Rosji, Polsce i Niemczech
Na Zachodzie lepiej niż u nas w Rosji - Rosjanie o Rosji, Polsce i Niemczech Komunikat z badań Instytutu Spraw Publicznych Coraz więcej Rosjan wychodzi na ulice, aby wyrazić swoje niezadowolenie z sytuacji
Bardziej szczegółowoWykład 9 Upadek komunizmu - nowy obraz polityczny i gospodarczy świata (przełom lat 80. i 90. XX w.) Perspektywy na XXI w.
Wykład 9 Upadek komunizmu - nowy obraz polityczny i gospodarczy świata (przełom lat 80. i 90. XX w.) Perspektywy na XXI w. Transformacja systemowa w Polsce 1 2 ZACHÓD cz. I Kryzys gospodarki kapitalistycznej
Bardziej szczegółowoStrefy wpływów i dominacja mocarstw w regionie Azji i Pacyfiku czwartek, 23 września :09
W regionie Azji i Pacyfiku obecne są wszystkie mocarstwa współczesnego świata. Stany Zjednoczone, które są zainteresowane utrwaleniem bądź rozszerzeniem swojej strefy wpływów, Japonia, która chce odgrywać
Bardziej szczegółowoSpis treści: WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP
Spis treści: WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP ROZDZIAŁ I. RELACJA ZALEŻNOŚCI W NAUCE O STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH 1.Pojęcie zależności 2. Historyczne i współczesne formy zależności 2.1. Okres przedwestfalski 2.2.
Bardziej szczegółowoPL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0048/160
7.3.2018 A8-0048/160 160 Ustęp 96 96. zaleca utworzenie wewnętrznego Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji zarządzanego przez Komisję, służącego większemu wspieraniu społeczeństwa obywatelskiego i
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoB8-0146/2016 } B8-0169/2016 } B8-0170/2016 } B8-0177/2016 } B8-0178/2016 } RC1/Am. 2
B8-0178/2016 } RC1/Am. 2 2 Motyw B B. mając na uwadze, że w kontekście arabskiej wiosny w lutym 2011 r. Libijczycy wyszli na ulice, co przerodziło się w dziewięciomiesięczny konflikt wewnętrzny; mając
Bardziej szczegółowoEUROPEJSKIE FORUM NOWYCH IDEI 2013
EUROPEJSKIE FORUM NOWYCH IDEI 2013 26 września 2013, godz. 15:30 17:00 Centrum Konferencyjne Sheraton Panel dyskusyjny Bezpieczeństwo energetyczne. Jaki model dla kogo? Ile solidarności, ile państwa, ile
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo energetyczne
Bezpieczeństwo energetyczne Kilka slajdów z wykładu Andrzej Szczęśniak ekspert rynku energii i bezpieczeństwa www.szczesniak.pl Agenda wykładu 1. Fundamenty 2. Globalne wyzwania i USA 3. Europa i Rosja
Bardziej szczegółowoWstęp 9. Rozdział 2 [Roman Kuźniar]
Spis treści [Roman Kuźniar] Wstęp 9 Rozdział 1 [Roman Kuźniar] Ewolucja problemu bezpieczeństwa rys historyczny 18 1. Pierwsze traktaty o pokoju i równowadze sił 19 2. Liga Narodów niedoceniony wynalazek
Bardziej szczegółowoWarszawa, lipiec 2009 BS/108/2009 ŚWIATOWA OPINIA PUBLICZNA O POLITYCE STANÓW ZJEDNOCZONYCH I OPERACJI NATO W AFGANISTANIE
Warszawa, lipiec 2009 BS/108/2009 ŚWIATOWA OPINIA PUBLICZNA O POLITYCE STANÓW ZJEDNOCZONYCH I OPERACJI NATO W AFGANISTANIE CBOS, wspólnie z ośrodkami badania opinii społecznej z innych państw, uczestniczy
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ BS/14/11/95 GROŹNIE W GROZNYM KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, STYCZEŃ 95
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoPolityka zagraniczna Unii Europejskiej opinie Polaków i Niemców
Polityka zagraniczna Unii Europejskiej opinie Polaków i Niemców Wyniki badań Instytutu Spraw Publicznych W Warszawie odbywać się będą polsko-niemieckie konsultacje międzyrządowe. W przeddzień szczytu Unii
Bardziej szczegółowoSTOSUNKI NATO FEDERACJA ROSYJSKA W ŚWIETLE DOKUMENTÓW
STOSUNKI NATO FEDERACJA ROSYJSKA W ŚWIETLE DOKUMENTÓW Polski Instytut Spraw Międzynarodowych STOSUNKI NATO FEDERACJA ROSYJSKA W ŚWIETLE DOKUMENTÓW Wstęp, wybór, tłumaczenie i opracowanie naukowe Robert
Bardziej szczegółowoWarszawa, lipiec 2009 BS/97/2009 OCENA STOSUNKÓW POLSKI Z ROSJĄ, UKRAINĄ I NIEMCAMI
Warszawa, lipiec 2009 BS/97/2009 OCENA STOSUNKÓW POLSKI Z ROSJĄ, UKRAINĄ I NIEMCAMI W czerwcowym badaniu 1 zapytaliśmy Polaków o ocenę polskiej polityki zagranicznej, w tym przede wszystkim o stosunki
Bardziej szczegółowoVII Konferencja Naukowa: Bezpieczeństwo a rozwój gospodarczy i jakość życia w świetle zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych
VII Konferencja Naukowa: Bezpieczeństwo a rozwój gospodarczy i jakość życia w świetle zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych Wzorem lat ubiegłych Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide de Gasperi
Bardziej szczegółowoGratuluję wszystkim absolwentom! Dzięki wytężonej pracy i. wielu poświęceniom otrzymujecie dziś dyplom Master of
Przemówienie Ambasadora Stephena D. Mulla Ceremonia wręczenia dyplomów WIEMBA Uniwersytet Warszawski 29 czerwca 2013r. Gratuluję wszystkim absolwentom! Dzięki wytężonej pracy i wielu poświęceniom otrzymujecie
Bardziej szczegółowoGniewomir Pieńkowski Funkcjonalne Obszary Analizy Problemu Kryzysu w Stosunkach Międzynarodowych
Gniewomir Pieńkowski Funkcjonalne Obszary Analizy Problemu Kryzysu w Stosunkach Międzynarodowych Łódź 2014r. Skład, redakcja i korekta techniczna: Wydawnicto Locuples Projekt okładki: Wydawnictwo Locuples
Bardziej szczegółowoPrzesłanki i geneza procesu integracji europejskiej
Przesłanki i geneza procesu integracji europejskiej Katedra Studiów nad Procesami Integracyjnymi INPiSM UJ ul. Wenecja 2, 33-332 Kraków Prekursorzy integracji europejskiej 1. Pruski Związek Celny (1834
Bardziej szczegółowoPrzemówienie ambasadora Stephena D. Mulla Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego, Kielce 2 września 2013 r.
Przemówienie ambasadora Stephena D. Mulla Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego, Kielce 2 września 2013 r. Szanowni Państwo, Z przyjemnością witam przedstawicieli polskich władz i sił zbrojnych obu
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ DEZAPROBATA EWENTUALNEJ INTERWENCJI ZBROJNEJ W IRAKU BS/31/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LUTY 2003
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoSurowce energetyczne a energia odnawialna
Surowce energetyczne a energia odnawialna Poznań 6 czerwca 2012 1 Energia = cywilizacja, dobrobyt Warszawa 11 maja 2012 Andrzej Szczęśniak Bezpieczeństwo energetyczne - wykład dla PISM 2 Surowce jako twarda
Bardziej szczegółowoPARLAMENT EUROPEJSKI
PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 Komisja Spraw Zagranicznych 2009 2008/2239(INI) 12.12.2008 POPRAWKI 1-22 Giorgos Dimitrakopoulos (PE414.226v01-00) w sprawie drugiego strategicznego przeglądu energetycznego (2008/2239(INI))
Bardziej szczegółowoOtwarty Świat. Atrakcyjność Inwestycyjna Europy Raport Ernst & Young 2008
Otwarty Świat Atrakcyjność Inwestycyjna Europy Raport Ernst & Young 2008 Dane dotyczące raportu 834 menedżerów z 43 krajów Badane firmy pochodziły z 5 głównych sektorów: 2 37% przemysł, sektor motoryzacyjny
Bardziej szczegółowoWspółpraca ze wschodnimi partnerami Polski jak działać pomimo trudnej sytuacji politycznej
Współpraca ze wschodnimi partnerami Polski jak działać pomimo trudnej sytuacji politycznej Pierwsza dyskusja na II Wschodnim Kongresie Gospodarczym dotyczyła sprawy dla gospodarki Podlaskiego, ale i pozostałych
Bardziej szczegółowoB8-0025/2014 } B8-0029/2014 }
B8-0057/2014 } RC1/Am. 1 1 Ustęp 6 6. podkreśla, Ŝe moŝliwość swobodnego decydowania o przyszłości kraju to podstawowe prawo obywateli Ukrainy, oraz przypomina, Ŝe Ukraina ma prawo do samoobrony zgodnie
Bardziej szczegółowoMIĘDZYNARODOWA OCHRONA ŚRODOWISKA* 30 EGZ. CYWILIZACJA I KULTURA W REGIONIE BLISKIEGO I
STUDIA NAD AFRYKĄ ORAZ BLISKIM I ŚRODKOWYM WSCHODEM STACJONARNE STUDIA II STOPNIA OD 2011/2012 ROK I PRZEDMIOT LICZBA GODZIN F.ZAL. BEZPIECZEŃSTWO MIĘDZYNARODOWE* 45 EGZ. PRAWO GOSPODARCZE UE* 30 EGZ.
Bardziej szczegółowo_ A AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ. WYDZIAŁ STRATEGICZNO-OBRONNY Katedra Prawa i Bezpieczeństwa Międzynarodowego QD KONFLIKTÓW DO PARTNERSKIEJ WSPÓŁPRACY
_ A AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ WYDZIAŁ STRATEGICZNO-OBRONNY Katedra Prawa i Bezpieczeństwa Międzynarodowego AON wewn. 4969/97 QD KONFLIKTÓW DO PARTNERSKIEJ WSPÓŁPRACY. Redakcja naukowa prof. zw. dr hab.
Bardziej szczegółowoWarszawa, maj 2014 ISSN NR 79/2014 STOSUNKI POLSKO-AMERYKAŃSKIE I WPŁYW POLITYKI STANÓW ZJEDNOCZONYCH NA SYTUACJĘ NA ŚWIECIE
Warszawa, maj 2014 ISSN 2353-5822 NR 79/2014 STOSUNKI POLSKO-AMERYKAŃSKIE I WPŁYW POLITYKI STANÓW ZJEDNOCZONYCH NA SYTUACJĘ NA ŚWIECIE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii
Bardziej szczegółowoROSYJSKA DOKTRYNA MILITARNA NA POTRZEBY NOWEJ ZIMNEJ WOJNY
UCZELNIA ŁAZARSKIEGO 14.12.2016 R. Stanisław Koziej ROSYJSKA DOKTRYNA MILITARNA NA POTRZEBY NOWEJ ZIMNEJ WOJNY Tezy do dyskusji na seminarium katedralnym Plan Geneza i istota nowej (hybrydowej) zimnej
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ BS/3/2/95 POLSKA ROSJA - NATO KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, STYCZEŃ 95
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET WARSZAWSKI III Uniwersyteckie Dni Dyplomacji r. Stanisław Koziej ISTOTA I CHARAKTER NOWEJ ZIMNEJ WOJNY.
UNIWERSYTET WARSZAWSKI III Uniwersyteckie Dni Dyplomacji 12.04.2018r. Stanisław Koziej ISTOTA I CHARAKTER NOWEJ ZIMNEJ WOJNY Tezy do dyskusji Plan Geneza i istota nowej (hybrydowej) zimnej wojny między
Bardziej szczegółowoŻycie młodych ludzi w państwie Izrael
III SPOTKANIE - Konflikt izraelsko-palestyński na progu XXI wieku Życie młodych ludzi w państwie Izrael 1. Powszechna służba wojskowa kobiet i mężczyzn (rola IDF w społeczeństwie); 2. Aktywność polityczna
Bardziej szczegółowoPRZEKLEŃSTWO GEOPOLITYKI EUGENIUSZ SMOLAR POLSKA ROSJA 2
6 marca 2015 roku 1 PRZEKLEŃSTWO GEOPOLITYKI 2 PRZEKLEŃSTWO GEOPOLITYKI Tadeusz Konwicki: Polska leży w przeciągu Europy. Zachód Wschód Polacy, zwykli Polacy, to wiedzą Jest to ważny element pamięci rodzinnej
Bardziej szczegółowoPOLSKA EUROPA Opinia ĆWTAT publiczna O V I A 1 w okresie integracji
A 399316 POLSKA EUROPA Opinia ĆWTAT publiczna O V I A 1 w okresie integracji pod redakcją Krzysztofa Zagórskiego i Michała Strzeszewskiego Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR Warszawa 2005 Spis treści WSTĘP. OPINIA
Bardziej szczegółowoWarszawa, październik 2009 BS/140/2009 ŚWIATOWA OPINIA PUBLICZNA O DEMOKRACJI
Warszawa, październik 00 BS/0/00 ŚWIATOWA OPINIA PUBLICZNA O DEMOKRACJI CBOS, wspólnie z ośrodkami badania opinii społecznej z innych państw, uczestniczy w programie World Public Opinion. Jest to program
Bardziej szczegółowoWarszawa, sierpień 2014 ISSN 2353-5822 NR 119/2014 KONFLIKT UKRAIŃSKI I WOJNA HANDLOWA Z ROSJĄ
Warszawa, sierpień 2014 ISSN 2353-5822 NR 119/2014 KONFLIKT UKRAIŃSKI I WOJNA HANDLOWA Z ROSJĄ Znak jakości przyznany przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum
Bardziej szczegółowoRozkład materiału. kl. III/podręcznik :Poznać, zrozumieć, WSiP 2009/
Rozkład materiału kl. III/podręcznik :Poznać, zrozumieć, WSiP 2009/ Lp. Temat jednostki lekcyjnej Zagadnienia 1. I wojna światowa geneza, przebieg, skutki Proponowana Scenariusz lekcji liczba godzin str.
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej NOWA ZIMNA WOJNA MIĘDZY ROSJĄ I ZACHODEM: ZAGROŻENIA I WYZWANIA. Tezy do dyskusji.
www.koziej.pl @SKoziej UNIWERSYTET JANA KOCHANOWSKIEGO Kielce, 25.04.2018r. Stanisław Koziej NOWA ZIMNA WOJNA MIĘDZY ROSJĄ I ZACHODEM: ZAGROŻENIA I WYZWANIA Tezy do dyskusji www.koziej.pl @SKoziej 1 Plan
Bardziej szczegółowoJ.T. Hryniewicz. Polska na tle historycznych podziałów przestrzeni europejskiej oraz współczesnych. społecznych i politycznych
J.T. Hryniewicz Polska na tle historycznych podziałów przestrzeni europejskiej oraz współczesnych przemian gospodarczych, społecznych i politycznych Problematyka I II III IV V Analiza historycznych tendencji
Bardziej szczegółowo6052/16 mkk/gt 1 DG C 2A
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 15 lutego 2016 r. (OR. en) 6052/16 COEST 30 WYNIK PRAC Od: Sekretariat Generalny Rady Data: 15 lutego 2016 r. Do: Delegacje Nr poprz. dok.: 5946/16 COEST 22 Dotyczy: STOSUNKI
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej. Bezpieczeństwo Polski w warunkach nowej, hybrydowej zimnej wojny między Rosją i Zachodem
www.koziej.pl @SKoziej Stanisław Koziej Bezpieczeństwo Polski w warunkach nowej, hybrydowej zimnej wojny między Rosją i Zachodem www.koziej.pl @SKoziej 1 Geostrategiczne położenie Polski M orz e Bałtyckie
Bardziej szczegółowoWykaz przedmiotów i modułów, które umożliwiają studentom powracającym z programów ERASMUS i MOST realizację kierunkowych efektów kształcenia
Wykaz przedmiotów i modułów, które umożliwiają studentom powracającym z programów ERASMUS i MOST realizację kierunkowych efektów kształcenia Kierunek: Stosunki międzynarodowe (studia I stopnia) Przedmioty
Bardziej szczegółowo. omasz Stępniewskr. ^ Geopolityka regionu MORZA CZARNEG. ^, w pozimnowojennym świecie
. omasz Stępniewskr ^ Geopolityka regionu MORZA CZARNEG ^, w pozimnowojennym świecie Wstęp 11 Geopolityka jako przedmiot badań - wprowadzenie 23 CZĘŚĆ 1 (Geo)polityka państw nadbrzeżnych regionu Morza
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ KU CZEMU ZMIERZA ROSJA? BS/35/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LUTY 2004
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoRodzaj zajęć dydaktycznych*
Plan studiów na kierunku: Stosunki międzynarodowe (studia stacjonarne, I stopnia) Rok akademicki 2013/14 I ROK STUDIÓW I semestr: Rodzaj zajęć O/F** Forma zaliczenia*** Liczba 1. Historia stosunków międzynarodowych
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoRodzaj zajęć dydaktycznych*
I ROK STUDIÓW I semestr: Rodzaj zajęć O/F** Forma zaliczenia*** Liczba 1. Historia stosunków międzynarodowych od 1815-1945r. Wykład / ćwiczenia O Egzamin 30+30 6 2. Filozofia Wykład / ćwiczenia O Zaliczenie
Bardziej szczegółowoWarszawa, październik 2014 ISSN 2353-5822 NR 144/2014 ZAINTERESOWANIE SYTUACJĄ NA UKRAINIE I POCZUCIE ZAGROŻENIA W PAŹDZIERNIKU
Warszawa, październik ISSN 2353-5822 NR 144/ ZAINTERESOWANIE SYTUACJĄ NA UKRAINIE I POCZUCIE ZAGROŻENIA W PAŹDZIERNIKU Znak jakości przyznany przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia roku
Bardziej szczegółowoGospodarka i funkcjonowanie Unii Europejskiej
Gospodarka i funkcjonowanie Unii Europejskiej Wykład I Podstawowe pojęcia i formy integracji Integracja ekonomiczna Stopniowe i dobrowolne eliminowanie granic ekonomicznych między niepodległymi państwami,
Bardziej szczegółowo" " " " " " " " " " " " " " " KONSPEKT ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTU MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI POLITYCZNE$ II ROK, STUDIA LICENCJACKIE, NIESTACJONARNE, SM$
1 z 8 KONSPEKT ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTU MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI POLITYCZNE$ II ROK, STUDIA LICENCJACKIE, NIESTACJONARNE, SM$ ROK AKADEMICKI 2014/2015, SEMESTR ZIMOWY$ NIEDZIELA, GODZ. 10.25-11.55, s. 11 PROWADZĄCY:
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoDyplomacja czy siła?
SUB Hamburg A/543483 Dyplomacja czy siła? Unia Europejska w stosunkach międzynarodowych pod redakcją Stanisława Parzymiesa Scholari Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR Warszawa 2009 PIS TREŚCI WSTĘP. DYPLOMACJA
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II W ROKU SZKOLNYM 2016/2017
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca wymienić charakterystyczne Afryki.
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ WZROST NASTROJÓW ANTYWOJENNYCH BS/51/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2003
CBOS CENTRUM BADANIA OPIN SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, kwiecień 2014 ISSN 2353-5822 NR 54/2014 O SYTUACJI NA UKRAINIE PRZED AKCJAMI SEPARATYSTÓW NA WSCHODZIE
Warszawa, kwiecień 2014 ISSN 2353-5822 NR 54/2014 O SYTUACJI NA UKRAINIE PRZED AKCJAMI SEPARATYSTÓW NA WSCHODZIE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 3 do zarządzenia nr 12 Rektora UJ z 15 lutego 2012 r. Plan studiów na kierunku: Stosunki międzynarodowe (studia stacjonarne, I stopnia)
I ROK STUDIÓW: I semestr: L.p. 1. Nazwa modułu kształcenia Historia stosunków od 1815-1945r. Załącznik nr 3 do zarządzenia nr 12 Rektora UJ z 15 lutego 2012 r. Plan studiów na kierunku: Stosunki międzynarodowe
Bardziej szczegółowoWarszawa, lipiec 2014 ISSN 2353-5822 NR 95/2014 STOSUNKI POLSKO-UKRAIŃSKIE W OPINIACH POLAKÓW
Warszawa, lipiec 2014 ISSN 2353-5822 NR 95/2014 STOSUNKI POLSKO-UKRAIŃSKIE W OPINIACH POLAKÓW Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum
Bardziej szczegółowoWarszawa, maj 2014 ISSN 2353-5822 NR 59/2014 WYDARZENIA NA UKRAINIE A POCZUCIE ZAGROŻENIA W EUROPIE ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ
Warszawa, maj 2014 ISSN 2353-5822 NR 59/2014 WYDARZENIA NA UKRAINIE A POCZUCIE ZAGROŻENIA W EUROPIE ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia
Bardziej szczegółowoKonwersatorium Euro-Atlantycka przestrzeń bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo narodowe II stopnia. Rok akademicki 2015/2016. Semestr I
Dr hab. Andrzej Podraza, prof. KUL Konwersatorium Euro-Atlantycka przestrzeń bezpieczeństwa Bezpieczeństwo narodowe II stopnia Rok akademicki 2015/2016 Semestr I 1. Realizm w stosunkach międzynarodowych
Bardziej szczegółowoWarszawa, styczeń 2015 ISSN 2353-5822 NR 4/2015 WYDARZENIE ROKU 2014 W POLSCE I NA ŚWIECIE
Warszawa, styczeń 2015 ISSN 2353-5822 NR 4/2015 WYDARZENIE ROKU 2014 W POLSCE I NA ŚWIECIE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum
Bardziej szczegółowoBIAŁA KSIĘGA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP
POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYKŁAD INAUGURACYJNY BIAŁA KSIĘGA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP - UMACNIANIE BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO Stanisław Koziej Szef 1 CEL Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego RP dla Polaków
Bardziej szczegółowoInformacja podsumowująca Badanie organizacji pozarządowych prowadzących działania poza granicami kraju
Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności Informacja podsumowująca Badanie organizacji pozarządowych prowadzących działania poza granicami kraju 1. Podstawowe informacje o badaniu: Badanie zostało wykonane
Bardziej szczegółowoAutorzy książki są pracownikami Katedry Polityki Gospodarczej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Publikacja prezentuje podstawy ekonomii i polityki gospodarczej przy wykorzystaniu metody instytucjonalnej analizy gospodarki. Zawiera zestaw najważniejszych informacji z historii myśli ekonomicznej, ekonomii
Bardziej szczegółowoSpis treści CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA, PODSTAWY PRAWNE I ZASADY FUNKCJONOWANIA DYPLOMACJI WIELOSTRONNEJ
Spis treści CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA, PODSTAWY PRAWNE I ZASADY FUNKCJONOWANIA DYPLOMACJI WIELOSTRONNEJ Rozdział l. POJĘCIE DYPLOMACJI WIELOSTRONNEJ 1.1. Definicja dyplomacji 1.1.1. Tradycyjne i nowe
Bardziej szczegółowoJerzy Zdanowski WPROWADZENIE
X: 2013 nr 3 Jerzy Zdanowski WPROWADZENIE W latach 60. wybitny amerykański politolog Malcolm Kerr, znawca problematyki bliskowschodniej, wprowadził do obiegu naukowego termin arabska zimna wojna. W tym
Bardziej szczegółowoWydobycie ropy naftowej w Federacji Rosyjskiej
Wydobycie ropy naftowej w Federacji Rosyjskiej Rosja zwiększyła produkcje ropy naftowej w czerwcu bieżącego roku utrzymując pozycję czołowego producenta. Jednakże analitycy zwracają uwagę na problemy mogące
Bardziej szczegółowoPrzegląd Europejski Nr 2 (44), Valentina Prudskaya Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego
Przegląd Europejski Nr 2 (44), 2017 Valentina Prudskaya Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego Recenzja książki: Konstantin Meshcheryakov, Evgeny Treshchenkov (2014),
Bardziej szczegółowoPLAN STUDIÓW NIESTACJONARNYCH DRUGIEGO STOPNIA
Wydział: Filologiczno-historyczny Kierunek: Stosunki Międzynarodowe PLAN STUDIÓW NIESTACJONARNYCH DRUGIEGO STOPNIA Rodzaj zajęć: I W/WS II C/K/L/P /PZ/S III PW/PE /KZ Rozkład godzin Piotrków Trybunalski,
Bardziej szczegółowo3 Religie Rola Rzymu Ośrodki kulturowe po upadku Rzymu 4 Schemat społeczeństwa Pojęcia
Klasa I ZS Temat Lp. Zakres treści Lekcja organizacyjna 1 Program nauczania System oceniania Źródła wiedzy o przeszłości i teraźniejszości 2 Epoki historyczne Źródła historyczne Dziedzictwo antyku Kształtowanie
Bardziej szczegółowoGospodarcza mapa świata w XXI wieku. Najważniejsze trendy współczesnej gospodarki światowej GOSPODARKA ŚWIATOWA
Gospodarcza mapa świata w XXI wieku. Najważniejsze trendy współczesnej gospodarki światowej GOSPODARKA ŚWIATOWA Cele Zaprezentowanie rysu historycznego Zarysowanie wybranych trendów współczesnej gospodarki
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej EWOLUCJA ŚRODOWISKA BEZPIECZEŃSTWA W WARUNKACH NOWEJ ZIMNEJ WOJNY
www.koziej.pl @SKoziej Stanisław Koziej EWOLUCJA ŚRODOWISKA BEZPIECZEŃSTWA W WARUNKACH NOWEJ ZIMNEJ WOJNY Konferencja PAN: Bezpieczeństwo Europy w dobie przesileń cywilizacyjnych, Jabłonna 19.04.2018r.
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ ZMIANY OPINII O WOJNIE W IRAKU I UDZIALE W NIEJ POLSKICH ŻOŁNIERZY BS/100/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoŻycie młodych ludzi w państwie Izrael
III SPOTKANIE - Konflikt izraelsko-palestyński na progu XXI wieku Życie młodych ludzi w państwie Izrael 1. Powszechna służba wojskowa kobiet i mężczyzn (rola IDF w społeczeństwie); 2. Aktywność polityczna
Bardziej szczegółowoPLAN STUDIÓW STACJONARNYCH DRUGIEGO STOPNIA. Wydział: Filologiczno-Historyczny Kierunek: Stosunki Międzynarodowe
Wydział: Filologiczno-Historyczny Kierunek: Stosunki Międzynarodowe PLAN STUDIÓW STACJONARNYCH DRUGIEGO STOPNIA Rodzaj zajęć: I W/WS II C/K/L/P/ PZ/S III PW/PE /KZ Rozkład godzin Piotrków Trybunalski,
Bardziej szczegółowo[Bilans polityki zagranicznej USA po dwóch kadencjach Busha]
[Bilans polityki zagranicznej USA po dwóch kadencjach Busha] MARCIN ZABOROWSKI 18 Dziedzictwo rewolucji Busha 1 (8) / 2009 Polityka zagraniczna George W. Busha, choć rewolucyjna w kontekście powojennym,
Bardziej szczegółowoWybór promotorów prac dyplomowych
Wydział Nauk Ekonomicznych (rok akademicki 2013/2014) Wybór promotorów prac dyplomowych na kierunku Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze studia niestacjonarne I stopnia Katedry zasilające tzw. minimum kadrowe
Bardziej szczegółowowydarzenie w ramach projektu konferencyjnego:
Konferencja: Współpraca demokratycznych krajów Europy Środkowo-Wschodniej z Federacją Rosyjską: nowe wyzwania / «Сотрудничество демократических стран Центрально-Восточной Европы и России: новые вызовы»
Bardziej szczegółowoWarszawa, czerwiec 2009 BS/95/2009 ZAUFANIE DO POLITYKÓW ŚWIATOWYCH OPINIE LUDNOŚCI 20 KRAJÓW
Warszawa, czerwiec 0 BS/5/0 ZAUFANIE DO POLITYKÓW ŚWIATOWYCH OPINIE LUDNOŚCI KRAJÓW CBOS, wspólnie z ośrodkami badania opinii z innych państw, bierze udział w programie World Public Opinion. Jest to program
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI Wykaz skrótów Podziękowania Wstęp Rozdział 1. Pojęcie bezpieczeństwa Rozdział 2. Zagrożenia bezpieczeństwa
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów................................................................... 11 Podziękowania................................................................... 15 Wstęp...........................................................................
Bardziej szczegółowoPerspektywy rozwoju polskiego eksportu do krajów pozaunijnych. Autor: redakcja naukowa Stanisław Wydymus, Bożena Pera
Perspektywy rozwoju polskiego eksportu do krajów pozaunijnych Autor: redakcja naukowa Stanisław Wydymus, Bożena Pera W ostatnich latach ukazało się wiele opracowań poświęconych ocenie wymiany handlowej
Bardziej szczegółowoTradycyjna Gospodarka światowa i jej upadek
Tradycyjna Gospodarka światowa i jej upadek AGENDA 1. Definicje 2. Okres przed-tradycyjny 3. Rewolucja Przemysłowa 4. Współczesna gospodarka Światowa Definicje gospodarka światowa, ekon. historycznie ukształtowany
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWO PAŃSTW EUROPY ŚRODKOWEJ I WSCHODNIEJ W KONTEKŚCIE WZMOCNIENIA WSCHODNIEJ FLANKI NATO
Instytut Bezpieczeństwa Narodowego Wydziału Nauk o Zarządzaniu i Bezpieczeństwie Akademii Pomorskiej w Słupsku, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, Wydział
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa WPROWADZENIE
Spis treści Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa xiii xv WPROWADZENIE l Rozdział l. Ekonomiczne opisanie świata 3 1.1. Stany Zjednoczone 4 1.2. Unia Europejska 10 1.3. Chiny 15 1.4. Spojrzenie na inne
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 3
Przedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 3 1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele narodów 3. Zgoda i waśnie w Europie 4. Gdzie można spotkać renifera? 5. Zimna wyspa na morzu
Bardziej szczegółowoPROGRAM V BALTIC BUSINESS FORUM 2013 Gość Honorowy: Federacja Rosyjska 16-18 października 2013 Świnoujście Heringsdorf
PROGRAM V BALTIC BUSINESS FORUM 2013 Gość Honorowy: Federacja Rosyjska 16-18 października 2013 Świnoujście Heringsdorf Dzień pierwszy (16 października 2013) 09:00-13:00 Rejestracja uczestników. 13:00-15:45
Bardziej szczegółowoSeminaria europejskie
Seminaria europejskie koordynatorka: Aleksandra Saczuk a.saczuk@schuman.org.pl SE(5) 7.12.2009 Partnerstwo Wschodnie polski sukces w unijnej polityce zewnętrznej Partnerstwo Wschodnie jest polskim sukcesem
Bardziej szczegółowo