ZMIANY WYBRANYCH WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNO-CHEMICZNYCH MATERIAŁU WYPEŁNIAJĄCEGO ZŁOśE GRUNTOWO-ROŚLINNEJ OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW PO WIELOLETNIEJ EKSPLOATACJI
|
|
- Katarzyna Kowalska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2008 z. 526: ZMIANY WYBRANYCH WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNO-CHEMICZNYCH MATERIAŁU WYPEŁNIAJĄCEGO ZŁOśE GRUNTOWO-ROŚLINNEJ OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW PO WIELOLETNIEJ EKSPLOATACJI Krzysztof Jóźwiakowski 1, Sławomir Ligęza 2 1 Katedra Melioracji i Budownictwa Rolniczego, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie 2 Instytut Gleboznawstwa i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wstęp Zawartość poszczególnych pierwiastków i związków chemicznych w złoŝach gruntowo-roślinnych oczyszczalni ścieków, w duŝym stopniu jest uzaleŝniona od macierzystych właściwości podłoŝa oraz od rodzaju porastającej je roślinności. Oczyszczanie ścieków w tych systemach zachodzi dzięki wykorzystaniu procesów sorpcji zanieczyszczeń, chemicznych reakcji utleniająco-redukujących oraz biologicznej aktywności odpowiednio dobranych roślin wodnolubnych lub wodnych, zasiedlających ekosystemy bagienne [TIMOFEEVA, STOM 1988]. Oczyszczanie ścieków w systemach gruntowo-roślinnych moŝe się odbywać w warunkach naturalnych lub w sztucznie tworzonych złoŝach [OBARSKA-PEMPKOWIAK 2002], a mechanizmy usuwania zanieczyszczeń zaleŝą przede wszystkim od właściwości fizycznych materiału wypełniającego złoŝa, takich jak: uziarnienie, gęstość i przewodność materiału filtracyjnego oraz dostępność tlenu dla mikroorganizmów, jak równieŝ od składu chemicznego podłoŝa [HABERL i in. 1995]. Ścieki bytowe podczas oczyszczania w sztucznym środowisku gruntowo-roślinnym, podobnie jak i w środowisku naturalnym, powodują zmianę jego właściwości chemicznych oraz fizycznych [BOĆKO 1965; PALUCH 1984]. W złoŝach piaskowych następuje gromadzenie się substancji organicznej i składników pokarmowych [MAUSBAUCH, RICHARDSON 1994]. W wyniku tego wzrasta Ŝyzność materiału wypełniającego złoŝe, która z kolei bezpośrednio wpływa na rozwój i plonowanie roślin [CZYśYK 1994; TANNER 2000; JÓŹWIAKOWSKI 2005]. Zmiany właściwości chemicznych materiału wypełniającego złoŝa gruntowo-roślinnych oczyszczalni, zaleŝą przede wszystkim od dawek i składu chemicznego doprowadzanych ścieków oraz od długości czasu funkcjonowania danego systemu [GELLER 1997; SCHÖNBORN i in. 1997]. Obecnie niewiele jest wyników badań na temat zmian składu fizykochemicznego, materiału wypełniającego złoŝa gruntowo-roślinnych oczyszczalni ścieków, podczas ich wieloletniej eksploatacji. Celem pracy jest ocena zmian wybranych właściwości fizyczno-chemicznych materiału ziemnego wypełniającego złoŝe gruntowo-roślinnej oczyszczalni po 5 i 10 latach działania oraz określenie przydatności tego obiektu do dalszej eksploatacji.
2 328 K. Jóźwiakowski, S. Ligęza Materiał i metody badań Obiektem wybranym do badań jest przydomowa oczyszczalnia ścieków porośnięta wierzbą wiciową (Salix viminalis L.), działająca na zasadzie podpowierzchniowego, poziomego przepływu ścieków. Zlokalizowana jest w miejscowości Jastków w woj. lubelskim. Funkcjonuje od 1994 roku i jest przeznaczona do unieszkodliwiania ścieków bytowych, pochodzących z 11-osobowego gospodarstwa domowego. Oczyszczalnia składa się z dwukomorowego osadnika wstępnego oraz ze złoŝa gruntowo-roślinnego o powierzchni 186 m 2. Dno złoŝa jest odizolowane od podścielającej gleby geomembraną z PCV, a całkowita miąŝszość gruntu wypełniającego wynosi około 100 cm: 0-20 cm - nadkład próchniczny, cm - warstwa filtracyjna (piasek luźny). Próbki gruntu do badań pobierano w maju 1999 i 2004 roku z dwóch odkrywek A i B rozmieszczonych w przeciwległych krańcach złoŝa: A - w miejscu dopływu ścieków, B - w miejscu odpływu ścieków. W kaŝdej z odkrywek próbki pobierano z trzech, wyróŝnionych na podstawie barwy, warstw złoŝa: I - z nadkładu próchnicznego (utwór pyłowy, poziom próchniczny złoŝa), II - z suchej warstwy podpróchnicznej (piasek luźny o barwie jasnoŝółtej, zbliŝonej do pierwotnego materiału wypełniającego), III - z warstwy filtracyjnej nasyconej ściekami (piasek luźny o barwie szarej). Zmiany parametrów fizykochemicznych materiału wypełniającego analizowano w obrębie wyróŝnionych warstw. W pobranych próbkach badano skład granulometryczny, gęstość, porowatość i przepuszczalność wodną oraz niektóre właściwości chemiczne (N, P 2 O 5, P, K, Fe). Analizę uziarnienia wykonano metodą areometryczną według Casagrande w modyfikacji Prószyńskiego; zawartość frakcji piasku - oznaczano metodą sitową. Grupy granulometryczne gruntu wypełniającego złoŝe określono zgodnie z podziałem PTG. Przepuszczalność wodną oznaczono przepuszczalnościomierzem z otwartym systemem obiegu wody, w cylinderkach o pojemności 100 cm 3, a gęstość gruntu wagowo, po wysuszeniu w 105 C cylindrów zawierających materiał z zachowaną strukturą. Analizy właściwości chemicznych gruntu wykonywane były według OSTROWSKIEJ i in. [1991] po wcześniejszym przesianiu materiału ze złoŝa przez sito o średnicy oczek 1 mm. W próbkach oznaczano: ph w KCl, azot ogólny metodą Kjeldahla, fosfor przyswajalny i potas przyswajalny według metody Egnera-Rhiema oraz Ŝelazo po ekstrakcji w 1 M HCl metodą AAS (stosunek gleba-kwas 1 : 10). Na podstawie otrzymanych wyników badań, wykonano analizę wariancji dla klasyfikacji potrójnej (model stały ortogonalny), z wyznaczeniem wartości NIR dla par średnich oraz przedziałów ufności dla średnich wyliczono wg testu Tukeya. Właściwości fizyczne materiału ze złoŝa Skład granulometryczny Wyniki badań i dyskusja Uziarnienie gruntu jest cechą trwałą i moŝe zmieniać się w niewielkim tylko stopniu. Koloidy mineralne uwalniane in situ w procesach wietrzenia stałej fazy złoŝa oraz koloidy organiczne pochodzące z tkanek roślin porastających złoŝe, a takŝe z dopływających ścieków, mają znaczenie marginalne. Skład granulometryczny poszczególnych warstw złoŝa badanej oczyszczalni odzwierciedla więc pierwotny układ zastosowanych wypełnień. Powierzchniową warstwę złoŝa gruntowego stanowi pył zwykły (nadkład próchniczny) o miąŝszości 20 cm w miejscu dopływu ścieków i 15 cm na ich odpływie. PoniŜej poziomu pyłowego zalega warstwa piasku luźnego
3 ZMIANY WYBRANYCH WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNO-CHEMICZNYCH (średnioziarnistego), której grubość wynosi około 0,8 m (tab. 1). Tabela 1; Table 1 Procentowa zawartość frakcji granulometrycznych w materiale wypełniającym złoŝe Texture of the ground from the bed Odkrywka Profile A wlot na złoŝe inflow to the bed B wylot ze złoŝa outflow from the bed Warstwa Layer I (0-20 cm) II (20-45 cm) III ( cm) I (0-15 cm) II (15-30 cm) III (30- cm) Części szkieletowe Coarse fraction > 1 mm (%) Procentowy udział części ziemistych Percent of particles (%) piasek sand in diameter of mm pył dust in diameter of 0,1-0,02 mm cz. spławialne floating particles in diameter of < 0.02 mm Nazwa utworu Texture pył zwykły silt piasek luźny loose sand piasek luźny loose sand pył zwykły silt piasek luźny loose sand piasek luźny loose sand W ciągu pięciu lat eksploatacji obiektu (od 1999 do 2004 r.) zaobserwowano wzrost miąŝszości nadkładu próchnicznego z 10 do 20 cm. Jest to spowodowane gromadzeniem się materii organicznej z liści opadających z wierzby, a takŝe wnoszeniem produktów ich rozpadu w głąb złoŝa przez infiltrującą wodę. Ponadto, stwierdzono przeciętny wzrost miąŝszości warstwy filtracyjnej (III) przy wlocie na złoŝe z 30 do 55 cm, czego przyczyną jest prawdopodobnie kolmatacja złoŝa. Gęstość gruntu i porowatość ogólna Gęstość złoŝa i porowatość ogólna nie róŝniły się w obu odkrywkach (A i B) oraz obu wyróŝnionych warstwach podpróchnicznych (II i III). Gęstość w warstwie filtracyjnej jest większa niŝ w warstwie próchnicznej i wynosi odpowiednio 1,67 g cm -3 (piasek luźny) i 1,13 g cm -3 (nadkład próchniczny). Z kolei porowatość ogólna piasku z warstwy filtracyjnej (31,8%) jest mniejsza od porowatości nadkładu próchnicznego (55,2%). Obie cechy wykazują więc typowe prawidłowości. Porowatość ma bezpośredni wpływ na czas retencji ścieków w złoŝu. Mniejsza gęstość gruntu oraz wyŝsza porowatość ogólna powierzchniowej (próchnicznej) warstwy złoŝa, podobnie jak w naturalnym środowisku glebowym, jest spowodowana większą jej zasobnością w materię organiczną, która charakteryzuje się mniejszym cięŝarem właściwym niŝ elementy mineralne, a takŝe posiada właściwości strukturotwórcze.
4 330 K. Jóźwiakowski, S. Ligęza Przepuszczalność podłoŝa w warstwie filtracyjnej, określona za pomocą współczynnika filtracji, jest dosyć dobra i wynosi 14,04 m dobę -1. ŁOMOTOWSKI [1996] podaje, Ŝe dla gruntów o współczynniku filtracji większym niŝ 30 m dobę -1, czas przebywania ścieków w strefie aeracji jest zbyt krótki, aby moŝliwe było pełne biologiczne oczyszczanie ścieków w gruncie. Dlatego, w złoŝach wypełnionych gruntem o duŝym współczynniku filtracji, efekty usuwania zanieczyszczeń mogą być mniejsze. Powierzchniowa warstwa badanego złoŝa charakteryzuje się słabszą przepuszczalnością - wartość współczynnika filtracji wynosi 5,64 m dobę -1. Właściwości chemiczne materiału ze złoŝa Odczyn Grunt wypełniający złoŝe cechuje się odczynem obojętnym, a jego ph zawiera się w przedziale od 6,5 do 7,2. Nie stwierdzono zasadniczych róŝnic w odczynie poszczególnych poziomów, wszystkie wartości są do siebie zbliŝone. Nie zaobserwowano równieŝ zmian odczynu ścieków odpływających z oczyszczalni po 5 i 10 roku eksploatacji obiektu (tab. 2). Odkrywka Profile A wlot na złoŝe inflow B wylot ze złoŝa outflow Wybrane właściwości chemiczne materiału ze złoŝa w latach 1999 i 2004 r. Chemical properties of the ground from the bed in the years 1999 and 2004 Warstwa Layer phkcl N og. mg N kg -1 P mg P 2O 5 kg -1 K mg K kg -1 Tabela 2; Table 2 Fe mg Fe kg I 6,8 6, ,9 37,4 79,8 57, II 6,6 6, ,5 21,4 9,5 9, III 6,7 6, ,6 15,1 6,8 10, I 6,5 6, ,2 25,3 20,9 31, II 6,6 7, ,9 18,5 6,0 8, III 6,6 6, ,6 11,4 9,9 11, NIR; LSD - odkrywki; profiles - lata; years - warstwy (I-II-III); layers (I-II-III) - warstwy-lata; layers-years a) oznaczenia: patrz Tab. 1; description: see Table * 31,9** 53,5* 106,3* 40,0* róŝnice istotne na poziomie: *0,05 i **0,01; differences significant at: *0.05 and **0.01 Azot 674** 1131* 2247* Zawartość azotu ogólnego była największa w warstwie powierzchniowej i róŝniła się istotnie w stosunku do pozostałych warstw (tab. 2). Zasadniczo wraz ze wzrostem głębokości jego zawartość w badanym gruncie się zmniejsza. Najmniejszą kumulację azotu stwierdzono w najniŝszym poziomie złoŝa, czyli w warstwie filtracyjnej, która była stale przesycona ściekami. RównieŜ wcześniejsze badania BOĆKI [1965] wykazały,
5 ZMIANY WYBRANYCH WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNO-CHEMICZNYCH Ŝe najmniejsza sorpcja azotu występuje w glebach stale przesyconych wodą. Porównując zasobność złoŝa w Nog. w roku 1999 i 2004 nie zaobserwowano jednoznacznych tendencji w zmianach jego koncentracji. W powierzchniowej warstwie złoŝa (I), profilu zlokalizowanego przy dopływie (A), ilość azotu ogólnego wzrosła, natomiast przy odpływie ścieków uległa obniŝeniu. Wydaje się, iŝ w poziomach filtracyjnych zaznacza się tendencja do wzrostu zawartości ogólnych form azotu, a szczególnie w odpływowej części złoŝa (tab. 2). Fosfor Uzyskane wyniki badań wskazują na istotne zróŝnicowanie zawartości fosforu przyswajalnego w badanych poziomach oraz na wlocie i wylocie ze złoŝa, a takŝe poszczególnych latach badań (tab. 2). Największą jego kumulację, po 5 latach eksploatacji obiektu, stwierdzono w warstwie filtracyjnej, gdzie zanotowano ponad 200 mg P 2 O 5 kg -1. W 2004 roku, po 10 latach eksploatacji oczyszczalni odnotowano kilkakrotny spadek zawartości fosforu w materiale ze złoŝa, w stosunku do tego, jaki uzyskano 5 lat wcześniej. W roku 2004 najmniejsza sorpcja i kumulacja fosforu występowała w warstwie filtracyjnej, stale przesyconej ściekami (21,4 mg P 2 O 5 kg -1 - na wlocie na złoŝe i 11,4 mg P 2 O 5 kg -1 - na wylocie ze złoŝa). Przyczyną spadku zawartości fosforu w analizowanym materiale jest prawdopodobnie wyczerpanie zdolności sorpcyjnej wypełnienia złoŝa [JÓŹWIAKOWSKI 2003]. Skutkiem tego był spadek efektów usuwania fosforu ogólnego ze ścieków w badanej oczyszczalni z 94% w roku 1999 do 67% w roku 2004 oraz wzrost stęŝenia fosforu w ściekach odpływających z 1,1 mg P-PO 4 dm -3 w 1999 r. do 8,5 mg P-PO 4 dm -3 w 2004 r. Potas Z danych przedstawionych w tabeli 2 wynika, Ŝe największe ilości potasu przyswajalnego kumulowane są w warstwie powierzchniowej, a szczególnie przy wlocie na złoŝe. Zawartość K wynosiła w nadkładzie próchnicznym przy dopływie 79,8 mg K kg -1 w roku 1999 i 57,4 mg K kg -1 w roku Na wylocie ze złoŝa i w głębszych poziomach zawartość potasu zasadniczo zwiększała się (tab. 2). Analiza statystyczna wskazuje na istotne róŝnice między badanymi poziomami złoŝa pod względem ilości potasu przyswajalnego (tab. 2). Jest to efektem innego uziarnienia poszczególnych warstw, a więc tym samym składu mineralogicznego i róŝnic w zdolności sorpcyjnej. Nadkład próchniczny zawierał 16-23% cząstek spławialnych, które decydują o sorpcji wymiennej, natomiast poziomy filtracyjne (II i III) były niemal monofrakcyjne, zawierały od 93 do 97% piasku. Jego sorpcja wymienna jest niemal zerowa. śelazo Ścieki bytowe dopływające do badanego obiektu nie są nośnikami znaczących ilości Ŝelaza, w związku z tym, nie powodują zwiększenia jego zawartości w analizowanym gruncie. śelazo, które znajduje się w materiale wypełniającym złoŝe, jest głównie pochodzenia naturalnego (autochtoniczne). W badanym złoŝu Ŝelazo skumulowane jest przede wszystkim w warstwie powierzchniowej (próchnicznej), zarówno na wlocie, jak i na wylocie z oczyszczalni (tab. 2). W 1999 r. stwierdzono bardzo wysokie stęŝenia Ŝelaza w warstwie próchnicznej, znacznie przekraczające 4000 mg kg -1, a w warstwie filtracyjnej - ponad 400 mg kg -1. Natomiast po 5 latach
6 332 K. Jóźwiakowski, S. Ligęza eksploatacji obiektu - w 2004 r. stęŝenie Ŝelaza w warstwie filtracyjnej oscylowało wokół wartości 700 mg kg -1, a w warstwie piasku nie przekraczało 260 mg kg -1. Obserwowany spadek stęŝeń Fe był istotny, zarówno w poszczególnych poziomach złoŝa, jak i latach badań (tab. 2). Wnioski 1. Przeprowadzone badania wskazują, Ŝe podczas wieloletniej pracy gruntoworoślinnej oczyszczalni ścieków, w materiale zastosowanym do wypełnienia złoŝa zachodzą istotne zmiany właściwości chemicznych. Zmiany te następują zarówno w poszczególnych miejscach złoŝa, jak i w róŝnych jego warstwach. W ciągu ostatnich 5 lat eksploatacji obiektu zaobserwowano istotne róŝnice wielkości stęŝeń wszystkich badanych pierwiastków, natomiast ph było stale na zbliŝonym poziomie. 2. Zawartość azotu ogólnego wykazywała tendencję wzrostową wraz z upływem czasu, we wszystkich badanych warstwach leŝących pod nadkładem próchnicznym, zarówno w miejscu doprowadzenia ścieków do złoŝa, jak i przy ich odpływie. W poziomach wierzchnich, w miejscu wlotu ścieków na złoŝe odnotowano wzrost koncentracji azotu ogółem, natomiast w strefie odpływu wystąpił wyraźny spadek jego zawartości. 3. Po 10 roku eksploatacji obiektu, we wszystkich badanych warstwach złoŝa, stwierdzono kilkakrotny spadek zawartości fosforu i Ŝelaza, w porównaniu do tego, jaki uzyskano po 5 roku pracy oczyszczalni. Jednocześnie zanotowano spadek skuteczności usuwania fosforu ogólnego ze ścieków z 94% w roku 1999 do 67% w roku Zmniejszenie efektów eliminacji fosforu jest prawdopodobnie rezultatem wyczerpywania się zdolności sorpcyjnej materiału filtracyjnego złoŝa. 4. Badania właściwości fizyczno-chemicznych materiału ze złóŝ gruntowo-roślinnych oczyszczalni ścieków, przeprowadzane w kilkuletnich odstępach, mogą być pomocne w precyzyjnym określeniu końca czasu pracy złoŝa. Literatura BOĆKO J Gleba jako środowisko oczyszczania ścieków. Rocz. Glebozn. 15(2): CZYśYK F Wpływ wieloletnich nawodnień ściekami na glebę, wody gruntowe i rośliny. Rozpr. hab. Wyd. IMUZ, Falenty: 77 ss. GELLER G Horizontal subsurface flow systems in the german speaking countries: summary of long-term scientific and practical experiences; recommendations. Wat. Sci. Tech. 35(5): HABERL R., PERFLER R., MAYER H Constructed wetlands in Europe. Wat. Sci. Tech. 32(3): JÓŹWIAKOWSKI K Zmiany skuteczności usuwania zanieczyszczeń w gruntoworoślinnej oczyszczalni ścieków w latach InŜynieria Rolnicza 3(45), tom 1:
7 ZMIANY WYBRANYCH WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNO-CHEMICZNYCH JÓŹWIAKOWSKI K Produktywność wierzby wiciowej i trzciny pospolitej na złoŝach gruntowych w małych oczyszczalniach ścieków. Monografie Komit. InŜ. Środ. PAN 32(1): ŁOMOTOWSKI J Zasady projektowania drenaŝy rozsączających. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu 293(13), tom 1: MAUSBAUCH M.J., RICHARDSON J.L Biogeochemical process in hydric soil formation. Current topics in wetland biogeochemistry 1: OBARSKA-PEMPKOWIAK H Oczyszczalnie hydrofitowe. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk: 213 ss. OSTROWSKA A., GAWLIŃSKI S., SZCZUBIAŁKA Z Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. Katalog, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa: 333 ss. PALUCH J Oczyszczanie ścieków miejskich w środowisku glebowym. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu 41: 151 ss. SCHÖNBORN A., ZÜST B., UNDERWOOD E Long term performance of the sand-plantfilter Schattweid (Switzerland). Wat. Sci. Tech. 35(5): TANNER C.C Plants as ecosystem engineers in subsurface - flow treatment wetlands. Materials of 7th International Conference on Wetland Systems for Water Pollution Control, Florida, November 2000, vol. 2: TIMOFEEVA S.S., STOM D.J Present condition and perspectives of using hydrobotanic treatment for sewage waters. Acta Hydrochim. Hydrobiol. 16(3): Słowa kluczowe: oczyszczalnie gruntowo-roślinne, materiał ze złoŝa, azot, fosfor, potas Streszczenie W pracy przedstawiono wyniki badań właściwości fizyczno-chemicznych materiału wypełniającego złoŝe gruntowo-roślinnej oczyszczalni ścieków (z wierzbą Salix viminalis L.) po 5 i 10 latach eksploatacji. Zaobserwowano wzrost stęŝenia azotu ogólnego w materiale ze złoŝa w 10 roku funkcjonowania obiektu, w porównaniu do tego, jaki uzyskano po 5 roku pracy oczyszczalni, podczas gdy stęŝenie fosforu, potasu i Ŝelaza obniŝyło się. ph było stale na zbliŝonym poziomie. Wyniki badań wskazują, Ŝe chemiczny monitoring złóŝ gruntowych jest bardzo waŝny w celu określenia zmian, jakie zachodzą w nich podczas wieloletniego oczyszczania ścieków. CHANGES OF SELECTED PHYSICO-CHEMICAL PROPERTIES OF SOIL FROM THE BED OF THE HYDROPHYTE SEWAGE TREATMENT PLANT Krzysztof Jóźwiakowski 1, Sławomir Ligęza 2 1 Department for Land Reclamation and Agricultural Structures, University of Life Sciences, Lublin 2 Institute of Soil Science and Environment Management, University of Life Sciences, Lublin Key words: constructed wetlands, ground from bed, nitrogen, phosphorus,
8 334 K. Jóźwiakowski, S. Ligęza potassium Summary Physical and chemical properties of ground from a hydrophyte sewage treatment plant (with Salix viminalis L.) were investigated after 5 and 10 years of work. A concentration of N tot. in a material from the bed of constructed wetland, increased after 10 years of exploitation in comparison with samples collected after 5 years of that plant use, whereas the content of available P and K, and Fe decreased. ph was similar in both periods. The results confirmed that chemical monitoring of a sewage treatment filter bed is very important for the evaluation of the sewage purification degree. Dr Krzysztof Jóźwiakowski Katedra Melioracji i Budownictwa Rolniczego Uniwersytet Przyrodniczy ul. Leszczyńskiego LUBLIN kylo71@tlen.pl
Wprowadzenie. Danuta WOCHOWSKA Jerzy JEZNACH
Danuta WOCHOWSKA Jerzy JEZNACH Katedra Kształtowania Środowiska SGGW Department of Environmental Improvement WAU Skuteczność hydrofitowego systemu doczyszczania ścieków komunalnych obciąŝonych zmiennym
Bardziej szczegółowoPRÓBA ZWIĘKSZENIA SKUTECZNOŚCI USUWANIA FOSFORU W MODELU OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW
InŜynieria Rolnicza 5/2006 Krzysztof Jóźwiakowski Katedra Melioracji i Budownictwa Rolniczego, Akademia Rolnicza w Lublinie PRÓBA ZWIĘKSZENIA SKUTECZNOŚCI USUWANIA FOSFORU W MODELU OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE TRZCINY I WIERZBY ZE ZŁÓŻ GRUNTOWYCH MAŁYCH OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW NA TERENACH WIEJSKICH 1
INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH Nr 1/2005, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 5 14 Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi Krzysztof Jóźwiakowski WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE TRZCINY I WIERZBY
Bardziej szczegółowoZawartość składników pokarmowych w roślinach
Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie
Bardziej szczegółowoEKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH
EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH Dr hab Irena Burzyńska Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Laboratorium Badawcze Chemii Środowiska e-mail iburzynska@itepedupl 1 WSTĘP Sposób użytkowania
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA GLEB. Marek Degórski
CHARAKTERYSTYKA GLEB Marek Degórski Celem badań glebowych była diagnoza taksonomiczna gleb oraz próchnicy nadkładowej zgodna z Systematyką Gleb Polski (1989), jak równieŝ charakterystyka właściwości fizycznych
Bardziej szczegółowoHYDROBOTANICZNE (HYDROFITOWE) OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW
Dubiecko Krzywcza Nozdrzec Dynów III Konferencja Naukowo Techniczna Błękitny San Dubiecko, 21 22 kwietnia 2006 Dydnia dr inŝ. Piotr BUGAJSKI AKADEMIA ROLNICZA IM. HUGONA KOŁŁĄTAJA W KRAKOWIE HYDROBOTANICZNE
Bardziej szczegółowoOCENA SKUTECZNOŚCI HYDROFITOWEGO SYSTEMU DOCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW NA PRZYKŁADZIE OCZYSZCZALNI W SIERPCU
ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2007 z. 519: 167-177 OCENA SKUTECZNOŚCI HYDROFITOWEGO SYSTEMU DOCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW NA PRZYKŁADZIE OCZYSZCZALNI W SIERPCU Danuta Lipińska 1, Jerzy Jeznach 2
Bardziej szczegółowoTytuł prezentacji. Możliwość wykorzystania biowęgla w rekultywacji gleb zanieczyszczonych. metalami ciężkimi
Agnieszka Medyńska-Juraszek, Irmina Ćwieląg-Piasecka 1, Piotr Chohura 2 1 Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu ul. Grunwaldzka 53, 50-357 Wrocław 2 Katedra
Bardziej szczegółowoGRAF oczyszczalnie ścieków. one2clean
Przydomowa biologiczna oczyszczalnia ścieków typu SBR one2clean Konrad Gojżewski Kierownik projektów inwestycyjnych konrad.gojzewski@ekodren.pl ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 24 lipca 2006 r.
Bardziej szczegółowoEFEKTY BIOLOGICZNEJ REKULTYWACJI BYŁEGO ZŁOŻA KRUSZYWA BUDOWLANEGO DOBROSZÓW WIELKI" W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM
UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI SZKOŁA NAUK TECHNICZNYCH MICHAŁ DRAB EFEKTY BIOLOGICZNEJ REKULTYWACJI BYŁEGO ZŁOŻA KRUSZYWA BUDOWLANEGO DOBROSZÓW WIELKI" W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM MONOGRAFIA Redakcja Wydawnictw
Bardziej szczegółowoMożliwość zastosowania biowęgla w rolnictwie, ogrodnictwie i rekultywacji
Agnieszka Medyńska-Juraszek, Irmina Ćwieląg Piasecka, Magdalena Dębicka, Piotr Chohura, Cecylia Uklańska-Pusz, Wojciech Pusz 1, Agnieszka Latawiec, Jolanta Królczyk 2 1 Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Bardziej szczegółowoAndrzej Jaguś. Skuteczność technologii hydrofitowej w usuwaniu związków azotu ze ścieków wiejskich bytowo gospodarczych
Andrzej Jaguś Skuteczność technologii hydrofitowej w usuwaniu związków azotu ze ścieków wiejskich bytowo gospodarczych Wstęp Hydrofitowa technologia oczyszczania ścieków stosowana jest głównie w obszarach
Bardziej szczegółowoINDYWIDUALNE SYSTEMY OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW A OCHRONA WÓD PODZIEMNYCH
INDYWIDUALNE SYSTEMY OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW A OCHRONA WÓD PODZIEMNYCH Opracowała: Klaudia Bukowska ZAOPATRZENIE W WODĘ A OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW Zbiorowe zaopatrzenie w wodę Indywidualne zaopatrzenie w wodę
Bardziej szczegółowoZMIANY STĘŻENIA FOSFORU OGÓLNEGO W ŚCIEKACH OCZYSZCZONYCH ODPŁYWAJĄCYCH Z OCZYSZCZALNI ROŚLINNO-GLEBOWEJ PO NAWODNIENIU
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 27: t. 7 z. 2b (2) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 2 28 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 27 ZMIANY STĘŻENIA FOSFORU OGÓLNEGO W ŚCIEKACH
Bardziej szczegółowoOCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM
ścieki przemysłowe, złoże biologiczne Katarzyna RUCKA, Małgorzata BALBIERZ* OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM Przedstawiono wyniki laboratoryjnych badań
Bardziej szczegółowoOCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW Z MAŁYCH PRZETWÓRNI OWOCOWO-WARZYWNYCH W OCZYSZCZALNIACH HYDROFITOWYCH
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2003: t. 3 z. 2 (8) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 119 128 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2003 OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW Z MAŁYCH PRZETWÓRNI
Bardziej szczegółowoWPŁYW NAWOśENIA W WARUNKACH UPRAWY śyta W MONOKULTURZE NA ZASOBNOŚĆ GLEBY W RÓśNE FORMY FOSFORU
ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2009 z. 537: 299-304 WPŁYW NAWOśENIA W WARUNKACH UPRAWY śyta W MONOKULTURZE NA ZASOBNOŚĆ GLEBY W RÓśNE FORMY FOSFORU Beata Rutkowska, Wiesław Szulc, Wojciech
Bardziej szczegółowoWPŁYW DZIAŁALNOŚCI KOPALNI ODKRYWKOWEJ NA ZMIANY NIEKTÓRYCH WŁAŚCIWOŚCI FIZYKO-CHEMICZNYCH GLEBY. Danuta Domska, Marek Raczkowski
Acta Agrophysica, 008, (), 7-77 WPŁYW DZIAŁALNOŚCI KOPALNI ODKRYWKOWEJ NA ZMIANY NIEKTÓRYCH WŁAŚCIWOŚCI FIZYKO-CHEMICZNYCH GLEBY Danuta Domska, Marek Raczkowski Katedra InŜynierii Rolniczej i Surowców
Bardziej szczegółowoWPŁYW ŁADUNKU ZANIECZYSZCZEŃ DOPROWADZANEGO DO FILTRÓW PIASKOWYCH O PRZEPŁYWIE PIONOWYM NA ŁADUNEK USUWANY
Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 7 (3) 2008, 33 42 WPŁYW ŁADUNKU ZANIECZYSZCZEŃ DOPROWADZANEGO DO FILTRÓW PIASKOWYCH O PRZEPŁYWIE PIONOWYM NA ŁADUNEK USUWANY Krzysztof Chmielowski, Ryszard Ślizowski
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ WSPÓŁCZYNNIKA FILTRACJI W GLEBACH WYTWORZONYCH Z UTWORÓW PYŁOWYCH OD ICH FIZYCZNYCH WŁAŚCIWOŚCI
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2003: t. 3 z. 1 (7) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 205 213 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2003 ZALEŻNOŚĆ WSPÓŁCZYNNIKA FILTRACJI
Bardziej szczegółowoSKUTKI SUSZY W GLEBIE
SKUTKI SUSZY W GLEBIE Zakrzów, 20 lutego 2019 r. dr hab. inż. Marek Ryczek, prof. UR atmosferyczna glebowa (rolnicza) hydrologiczna rośliny wilgotność gleba zwięzłość struktura gruzełkowata zasolenie mikroorganizmy
Bardziej szczegółowoZleceniodawca: Eco Life System Sp. z o. o., ul. Królewiecka 5 lok. 3, 11-700 Mrągowo
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA Sprawozdanie z wykonania monitoringu jakości wody i osadów dennych w zbiorniku wodnym w miejscowości Modła - gmina Jerzmanowa, przed
Bardziej szczegółowoODPORNOŚĆ KOROZYJNA STALI 316L W PŁYNACH USTROJOWYCH CZŁOWIEKA
WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera w Ustroniu ODPORNOŚĆ KOROZYJNA STALI 316L W PŁYNACH USTROJOWYCH CZŁOWIEKA Magdalena Puda Promotor: Dr inŝ. Jacek Grzegorz Chęcmanowski Cel pracy
Bardziej szczegółowo4. Ładunek zanieczyszczeń odprowadzony z terenu Gminy Gdańsk do Zatoki Gdańskiej
4. Ładunek zanieczyszczeń odprowadzony z terenu Gminy Gdańsk do Zatoki Gdańskiej Ładunek wybranych zanieczyszczeń odprowadzanych z Gdańska 1 do Zatoki Gdańskiej jest liczony rokrocznie, od 1992 r. Obliczenia
Bardziej szczegółowoOCZYSZCZALNIE ROŚLINNE W POLSCE - ALTERNATYWNE ŚRODKI ROZWIĄZUJĄCE PROBLEM ŚCIEKÓW W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH/KONWENCJONALNYCH
OCZYSZCZALNIE ROŚLINNE W POLSCE - ALTERNATYWNE ŚRODKI ROZWIĄZUJĄCE PROBLEM ŚCIEKÓW W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH/KONWENCJONALNYCH MARIA STANISZEWSKA COALITION CLEAN BALTIC RODZAJE ŚCIEKÓW POWSTAJĄCYCH
Bardziej szczegółowoZMIANY W USUWANIU BIOGENÓW ZE ŚCIEKÓW BYTOWO-GOSPODARCZYCH PO WIELOLETNIEJ EKSPLOATACJI OCZYSZCZALNI ROŚLINNO-GLEBOWEJ
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2004: t. 4 z. 2a (11) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 547 557 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2004 ZMIANY W USUWANIU BIOGENÓW ZE ŚCIEKÓW
Bardziej szczegółowoFiltralite Pure. Filtralite Pure WODA PITNA. Rozwiązania dla filtracji na teraz i na przyszłość
Filtralite Pure WODA PITNA Rozwiązania dla filtracji na teraz i na przyszłość 1 Jeśli szukasz Zwiększenia produkcji wody bez konieczności rozbudowy istniejącej infrastruktury Oszczędności kosztów eksploatacji
Bardziej szczegółowoINFORMATOR dla studentów kierunku ROLNICTWO, I rok przedmiot: Gleboznawstwo. Program wykładów
INFORMATOR dla studentów kierunku ROLNICTWO, I rok przedmiot: Gleboznawstwo Program wykładów Lp. Data Temat 1. 23 II Światowe problemy żywnościowe i rola gleby w ich rozwiązywaniu 2. 2 III Gleba jako element
Bardziej szczegółowoPrzedmowa do wydania trzeciego 11 Wstęp Ogólna charakterystyka nawozów mineralnych Wprowadzenie Kryteria podziału nawozów
Przedmowa do wydania trzeciego 11 Wstęp 13 1. Ogólna charakterystyka nawozów mineralnych 14 1.1. Wprowadzenie 14 1.2. Kryteria podziału nawozów mineralnych 14 1.3. Cechy nawozów mineralnych 17 2. Nawozy
Bardziej szczegółowoProblemy oznaczania pierwiastków w osadach i glebie Marcin Niemiec, Jacek Antonkiewicz, Małgorzata Koncewicz-Baran, Jerzy Wieczorek
Problemy oznaczania pierwiastków w osadach i glebie Marcin Niemiec, Jacek Antonkiewicz, Małgorzata Koncewicz-Baran, Jerzy Wieczorek Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej
Bardziej szczegółowoSzkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5
Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 5. Zasady stosowania
Bardziej szczegółowoPrzez innowacyjność do sukcesu Nowe Technologie w uprawie rzepaku
Przez innowacyjność do sukcesu Nowe Technologie w uprawie rzepaku SPRAWNA GLEBA decydujący czynnik w uprawie Krzysztof Zachaj Białystok 15.01.2016 r. ROSAHUMUS nawóz organiczno-mineralny, Zawierający kwasy
Bardziej szczegółowoPrzydomowe oczyszczalnie ścieków
Przydomowe oczyszczalnie na terenach wiejskich cz. III dr inż. Krzysztof Jóźwiakowski Katedra Melioracji i Budownictwa Rolniczego Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Charakterystyka rozwiązań technologicznych
Bardziej szczegółowoAtriGran szybko i bezpiecznie podnosi ph gleby. AtriGran błyskawicznie udostępnia wapń. AtriGran usprawnia pobieranie makroskładników z gleby
AtriGran szybko i bezpiecznie podnosi ph gleby Produkt wytworzony z surowca pochodzącego z młodego, unikatowego w Europie złoża do produkcji wapna nawozowego. Porowatość surowca dająca ogromną powierzchnię
Bardziej szczegółowoZNACZENIE OBORNIKA JAKO ŹRÓDŁA S i Mg WE WSPÓŁCZESNYCH SYSTEMACH NAWOśENIA
ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2009 z. 538: 201-206 ZNACZENIE OBORNIKA JAKO ŹRÓDŁA S i Mg WE WSPÓŁCZESNYCH SYSTEMACH NAWOśENIA Beata Rutkowska, Wiesław Szulc, Wojciech Stępień Zakład Chemii
Bardziej szczegółowoZgłoszenie. Instalacji przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków ze studnią chłonną WZÓR 730-082-204
Zgłoszenie Instalacji przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków ze studnią chłonną INWESTOR ADRES ZAMIESZKANIA ADRES INWESTYCJI DATA WNIOSKU Wykaz NORM oczyszczalni Gama Plastic EN-PN 12566-1 Spis
Bardziej szczegółowoRECYKLING ODPADÓW ZIELONYCH. Grzegorz Pilarski BEST-EKO Sp. z o.o.
RECYKLING ODPADÓW ZIELONYCH Grzegorz Pilarski BEST-EKO Sp. z o.o. BEST-EKO Sp. z o.o. jest eksploatatorem oczyszczalni ścieków Boguszowice w Rybniku przy ul. Rycerskiej 101, na której znajduje się instalacja
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE SKUTECZNOŚCI OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW W ZŁOŻACH GRUNTOWYCH POD DRENAŻEM ROZSĄCZAJĄCYM ŚCIEKI
Porównanie skuteczności oczyszczania INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND ECOLOGY OF RURAL AREAS Nr 1/2010, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 75 88 Komisja Technicznej
Bardziej szczegółowoGOSPODARKA ODPADAMI W OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW TYPU SBR
Inżynieria Rolnicza 2(100)/2008 GOSPODARKA ODPADAMI W OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW TYPU SBR Zbigniew Wasąg Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Warszawie Streszczenie. Badania wykonano w mechaniczno-biologicznej
Bardziej szczegółowo4. Ładunek zanieczyszczeń odprowadzony z terenu Gminy Gdańsk do Zatoki Gdańskiej
4. Ładunek zanieczyszczeń odprowadzony z terenu Gminy Gdańsk do Zatoki Gdańskiej Ładunek wybranych zanieczyszczeń odprowadzanych z Gdańska 1 do Zatoki Gdańskiej jest liczony rokrocznie, od 1992 r. Obliczenia
Bardziej szczegółowoPodział gruntów ze względu na uziarnienie.
Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin 1. Podział gruntów. Podział gruntów ze względu na uziarnienie. Grunty rodzime nieskaliste mineralne, do których zalicza się grunty o zawartości części
Bardziej szczegółowoWymagania dla przydomowych oczyszczalni ścieków w aspekcie środowiskowym
Wymagania dla przydomowych oczyszczalni ścieków w aspekcie środowiskowym WARSZAWA, 6 listopad 2015 r. Ministerstwo Środowiska Prawo wodne Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne Art. 43 ust. 1 optymalnym
Bardziej szczegółowoO/100 g gleby na rok, czyli około 60 kg K 2
POTAS niezbędny składnik pokarmowy rzepaku kształtujący wielkość i jakość plonu Potas w glebach Całkowita zawartość potasu w glebach wynosi od 0,1 do 3 % i z reguły jest tym niższa, im gleba jest lżejsza.
Bardziej szczegółowoWYSOKOŚĆ OPŁAT POBIERANYCH ZA ZADANIA WYKONYWANE PRZEZ OKRĘGOWE STACJE CHEMICZNO-ROLNICZE
WYSOKOŚĆ OPŁAT POBIERANYCH ZA ZADANIA WYKONYWANE PRZEZ OKRĘGOWE STACJE CHEMICZNO-ROLNICZE Lp. Nazwa zadania Jednostka Kwota w zł I. Analizy fizyczne, fizykochemiczne i chemiczne gleb mineralnych oraz organicznych
Bardziej szczegółowoANALIZA EFEKTYWNOŚCI USUWANIA ZANIECZYSZCZEŃ ZE ŚCIEKÓW W OCZYSZCZALNI W WOLI DALSZEJ K/ŁAŃCUTA
Polish Journal for Sustainable Development Tom 19 rok 215 * JUSTYNA KOC-JURCZYK, ŁUKASZ JURCZYK Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Biologiczno-Rolniczy Katedra Biologicznych Podstaw Rolnictwa i Edukacji Środowiskowej
Bardziej szczegółowoZMIANY CHEMICZNYCH WŁAŚCIWOŚCI GLEBY LEKKIEJ W WYNIKU WIELOLETNIEGO NAWADNIANIA BORÓWKI WYSOKIEJ
Acta Agrophysica, 2009, 14(1), 109-114 ZMIANY CHEMICZNYCH WŁAŚCIWOŚCI GLEBY LEKKIEJ W WYNIKU WIELOLETNIEGO NAWADNIANIA BORÓWKI WYSOKIEJ Zdzisław Koszański, Ewa Rumasz-Rudnicka, RóŜa Kowalewska Zakład Produkcji
Bardziej szczegółowoSanitacja w zabudowie rozproszonej doświadczenia Polski. Paweł Błaszczyk, Instytut Ochrony Środowiska
Sanitacja w zabudowie rozproszonej doświadczenia Polski Paweł Błaszczyk, Instytut Ochrony Środowiska Art. 42 ustawy Prawo wodne (Dz.U. Nr 115 z 2001 r., poz.1229 z późn. zmianami Pkt. 3 Budowę urządzeń
Bardziej szczegółowoZastosowanie systemów hydrofitowych w gospodarce komunalnej. Magdalena Gajewska, Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska
Zastosowanie systemów hydrofitowych w gospodarce komunalnej Magdalena Gajewska, Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska Plan prezentacji Definicja i zasada pracy systemów hydrofitowych
Bardziej szczegółowoZGŁOSZENIE PRZYDOMOWEJ OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW
POZA AGLOMERACJĄ* Mikołów, dnia... (imię i nazwisko zgłaszającego)... (adres zamieszkania ) (tel. kontaktowy) Burmistrz Mikołowa Wydział Ochrony Środowiska ZGŁOSZENIE PRZYDOMOWEJ OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW wprowadzanie
Bardziej szczegółowoOCENA DZIAŁANIA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW TYPU SBR W STERKOWCU-ZAJAZIE
INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH Nr 2/2/2006, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 77 86 Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi Piotr Bugajski, Ryszard Ślizowski OCENA DZIAŁANIA OCZYSZCZALNI
Bardziej szczegółowoZMIANY WYBRANYCH WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI WODY RZEKI PROSNY PRZEPŁYWAJĄCEJ PRZEZ ZBIORNIK PSURÓW
Proceedings of ECOpole Vol. 4, No. 2 2010 Mirosław WIATKOWSKI 1 ZMIANY WYBRANYCH WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI WODY RZEKI PROSNY PRZEPŁYWAJĄCEJ PRZEZ ZBIORNIK PSURÓW CHANGES OF SELECTED INDICATORS ON WATER QUALITY
Bardziej szczegółowoWPŁYW SPOSOBU UśYTKOWANIA NA ZAWARTOŚĆ RÓśNYCH FORM MAGNEZU I POTASU W PROFILACH RĘDZIN. Anna Wójcikowska-Kapusta 1, BoŜena Niemczuk 2
Acta Agrophysica, 2006, 8(3), 765-771 WPŁYW SPOSOBU UśYTKOWANIA NA ZAWARTOŚĆ RÓśNYCH FORM MAGNEZU I POTASU W PROFILACH RĘDZIN Anna Wójcikowska-Kapusta 1, BoŜena Niemczuk 2 1 Instytut Gleboznawstwa i Kształtowania
Bardziej szczegółowoInstytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2006
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 26: t. 6 z. 1 (16) WATER-ENRONMENT-RURAL AREAS s. 77 87 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 26 WPŁYW TERMINU POBRANIA PRÓBEK GLEBY NA WSPÓŁZALEŻNOŚĆ
Bardziej szczegółowoEfektywność usuwania zanieczyszczeń w filtrach hydrofitowych z sekwencyjnym pionowym i poziomym przepływem ścieków
1 Efektywność usuwania zanieczyszczeń w filtrach hydrofitowych z sekwencyjnym pionowym i poziomym przepływem ścieków Agnieszka Tuszyńska, Hanna Obarska-Pempkowiak Politechnika Gdańska Matthias Worst Wasserwirtschaftsamt
Bardziej szczegółowoINNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL
Ekograncali Activ INNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL Większość gleb użytkowanych w Polsce znajduje się na utworach polodowcowych, bogatych w piaski i iły. Naturalne ph tych utworów jest niskie. Dobór właściwego
Bardziej szczegółowoOCENA FUNKCJONOWANIA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W DYNOWIE THE EVALUATION OF WASTEWATER TREATMENT PLANT IN DYNÓW
Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie OCENA FUNKCJONOWANIA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W DYNOWIE Abstrakt W artykule przedstawiono charakterystykę jakościową ścieków dopływających i odpływających z
Bardziej szczegółowoŁadunek zanieczyszczeń odprowadzonych do Zatoki Gdańskiej, za pośrednictwem cieków i kolektorów ścieków, z terenu Gminy Gdańsk w roku 2011
Zleceniodawca: Gmina Miasta Gdańsk - Wydział Środowiska Wykonawca: Gdański Uniwersytet Medyczny Międzywydziałowy Instytut Medycyny Morskiej i Tropikalnej - Zakład Ochrony Środowiska i Higieny Transportu
Bardziej szczegółowoEkoSan Instal Sp z o.o. Zgłoszenie Instalacji przydomowej oczyszczalni ścieków WZÓR
Zgłoszenie Instalacji przydomowej oczyszczalni ścieków INWESTOR ADRES ZAMIESZKANIA ADRES INWESTYCJI DATA WNIOSKU Wykaz NORM oczyszczalni Gama Plastic EN-PN 12566-1 Zgodność z normą Spis treści 1.3 Opis
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 20 stycznia 2016 r. Nazwa i adres organizacji
Bardziej szczegółowo13. Funkcjonalność miasta w aspekcie skutecznego oczyszczania ścieków na przykładzie miasta Krakowa
13. Funkcjonalność miasta w aspekcie skutecznego oczyszczania ścieków na przykładzie miasta Krakowa 13.1. Wprowadzenie Miasto jest specyficznym produktem społecznego wytwarzania przestrzeni zgodnie z ludzkimi
Bardziej szczegółowoWłodzimierz MIERNIK Dariusz MŁYŃSKI
Włodzimierz MIERNIK Dariusz MŁYŃSKI EPISTEME 22/2014, t. II s. 303-310 ISSN 1895-2241 ANALIZA EFEKTYWNOŚCI PRACY OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W KRZESZOWICACH PO MODERNIZACJI ANALYSIS OF THE EFFICENCY OF SEWAGE
Bardziej szczegółowoNAPRĘśENIE PIERWOTNE W PODŁOśU GRUNTOWYM
NAPRĘśENIE PIERWOTNE W PODŁOśU GRUNTOWYM Pionowe napręŝenie pierwotne σ zρ jest to pionowy nacisk jednostkowy gruntów zalegających w podłoŝu gruntowym ponad poziomem z. σ zρ = ρ. g. h = γ. h [N/m 2 ] [1]
Bardziej szczegółowo" WPŁYW ZRÓśNICOWANEJ UPRAWY PRZEDZIMOWEJ POD BURAKI CUKROWE NA RESPIRACJĘ GLEBY "
" WPŁYW ZRÓśNICOWANEJ UPRAWY PRZEDZIMOWEJ POD BURAKI CUKROWE NA RESPIRACJĘ GLEBY " Mgr inŝ. Tymoteusz Bolewski Dr hab. inŝ. Zygmunt Miatkowski Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Kujawsko-Pomorski Ośrodek
Bardziej szczegółowoBADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO
oczyszczanie, ścieki przemysłowe, przemysł cukierniczy Katarzyna RUCKA, Piotr BALBIERZ, Michał MAŃCZAK** BADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO Przedstawiono
Bardziej szczegółowoUBOŻENIE GLEB TORFOWO-MURSZOWYCH W SKŁADNIKI ZASADOWE CZYNNIKIEM WPŁYWAJĄCYM NA WZROST STĘŻENIA RWO W WODZIE GRUNTOWEJ
INSTYTUT TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY W FALENTACH Zakład Doświadczalny w Biebrzy UBOŻENIE GLEB TORFOWO-MURSZOWYCH W SKŁADNIKI ZASADOWE CZYNNIKIEM WPŁYWAJĄCYM NA WZROST STĘŻENIA RWO W WODZIE GRUNTOWEJ Jacek
Bardziej szczegółowoWymagania prawno-administracyjne związane z budową przydomowej oczyszczalni ścieków
Wymagania prawno-administracyjne związane z budową przydomowej oczyszczalni ścieków Przed przystąpieniem do przedsięwzięcia jakim jest zabudowa przydomowej oczyszczalni ścieków dobrze jest (jako inwestor)
Bardziej szczegółowoWpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego
Wpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego Dr inż. Janusz Turbiak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Bardziej szczegółowoWPŁYW DAWEK AZOTU NA ZAWARTOŚĆ Ca, Mg, S i Na W BIOMASIE ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO (SIDA HERMAPHRODITA RUSBY) Stanisław Kalembasa, Beata Wiśniewska
Acta Agrophysica, 2008, 11(3), 667-675 WPŁYW DAWEK AZOTU NA ZAWARTOŚĆ Ca, Mg, S i Na W BIOMASIE ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO (SIDA HERMAPHRODITA RUSBY) Stanisław Kalembasa, Beata Wiśniewska Katedra Gleboznawstwa
Bardziej szczegółowoOpinia dotycząca warunków geotechnicznych w związku z projektowanym remontem ulicy Stawowej w Rajsku gmina Oświęcim.
Sporządzanie dokumentacji geologicznych i hydrogeologicznych Badania przepuszczalności gruntu Raporty oddziaływania na środowisko Przydomowe oczyszczalnie ścieków mgr inŝ. Michał Potempa 32-500 Chrzanów
Bardziej szczegółowoOsad nadmierny Jak się go pozbyć?
Osad nadmierny Jak się go pozbyć? AquaSlat Ltd. Rozwiązanie problemu Osad nadmierny jest niewygodnym problemem dla zarządów oczyszczalni i społeczeństwa. Jak dotąd nie sprecyzowano powszechnie akceptowalnej
Bardziej szczegółowoANALIZA STANU ZAGĘSZCZENIA WARSTWY PODORNEJ GLEBY GLINIASTEJ. Wstęp i cel
InŜynieria Rolnicza 2/2006 Dariusz BłaŜejczak, Tomasz Tomaszewicz, Marek Śnieg Instytut InŜynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Szczecinie ANALIZA STANU ZAGĘSZCZENIA WARSTWY PODORNEJ GLEBY GLINIASTEJ
Bardziej szczegółowoOCZYSZCZALNIE 1/6 BUDOWA I ZASADA DZIAŁANIA. Zastosowanie. Opis budowy i zasady działania. Napowietrzanie
OCZYSZCZALNIE 1/6 BUDOWA I ZASADA DZIAŁANIA Zastosowanie Przydomowe biologiczne oczyszczalnie ścieków TRYBIO służą do oczyszczania ścieków bytowo-gospodarczych. Do oczyszczalni nie mogą być doprowadzane
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ MAKRO- I MIKROSKŁADNIKÓW W GLEBACH POBOCZY DRÓG ŚRÓDLEŚNYCH W OKRESIE JESIENNYM
UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI ZESZYTY NAUKOWE NR 143 Nr 23 INŻYNIERIA ŚRODOWISKA 2011 ANNA IŻEWSKA *, JUSTYNA CHUDECKA **, TOMASZ TOMASZEWICZ **, MARIOLA WRÓBEL *** ZAWARTOŚĆ MAKRO- I MIKROSKŁADNIKÓW W GLEBACH
Bardziej szczegółowoCAŁOROCZNE OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW Z PRZETWÓRSTWA OWOCOWO-WARZYWNEGO W ZŁOŻU HYDROFITOWYM
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 011: t. 11 z. 1 () WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 8998 www.itep.edu.pl Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, 011 CAŁOROCZNE OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW Z PRZETWÓRSTWA
Bardziej szczegółowoZgłoszenie Instalacji przydomowej oczyszczalni ścieków
Zgłoszenie Instalacji przydomowej oczyszczalni ścieków INWESTOR ADRES ZAMIESZKANIA ADRES INWESTYCJI DATA WNIOSKU Wykaz NORM i APROBAT oczyszczalni Gama Plastic EN-PN 12566 Zgodność z normą HK/W/0499/01/2007
Bardziej szczegółowoGLEBA I JEJ FUNKCJE. Jacek Niedźwiecki. Puławy, 2016
GLEBA I JEJ FUNKCJE Jacek Niedźwiecki Puławy, 2016 Zadanie 1.2. Ocena gleb użytkowanych rolniczo z uwzględnieniem prawidłowego funkcjonowania ekosystemów glebowych oraz wskazanie działań zapobiegających
Bardziej szczegółowoFrakcje i grupy granulometryczne- stosowane podziały
Frakcje i grupy granulometryczne- stosowane podziały A. Podziały stosowane do 1998 roku: Części szkieletowe > 1 mm Grupa frakcji Podział wg (wymiary w mm): PTG BN-78/9180-11 Frakcja Podfrakcja Kamienie
Bardziej szczegółowoFiltralite Pure. Filtralite Pure UZDATNIANIE WODY. Przyszłość filtracji dostępna już dziś
Pure UZDATNIANIE WODY Przyszłość filtracji dostępna już dziś 1 Czy szukasz rozwiązania, które: Pozwala zwiększyć wydajność instalacji bez rozbudowy istniejącego układu, Obniża koszty eksploatacyjne, Zapewni
Bardziej szczegółowoWartość rolnicza gleb w górnej części zlewni rzeki Zagożdżonki Agricultural value of soils in upper part of Zagożdżonka River watershed
Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska nr 3 (49), 2010: 30 37 (Prz. Nauk. Inż. Kszt. Środ. 3 (49), 2010) Scientific Review Engineering and Environmental Sciences No 3 (49), 2010: 30 37
Bardziej szczegółowoNaturalne metody oczyszczania ścieków - z wykorzystaniem nauki
Naturalne metody oczyszczania ścieków - z wykorzystaniem nauki FABRYKA ALUNDA Na terenie Polski wyłącznym przedstawicielem firmy FANN VA-teknik AB jest EKODREN NATURALNE SYSTEMY OCZYSZCZANIA EKODREN -
Bardziej szczegółowoI. Pobieranie próbek. Lp. Wykaz czynności Wielkość współczynnika
Koszty i wykaz badań wykonywanych w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Poznaniu 1. Stawka podstawowa wynosi 40,41 zł. 2. Wyliczenie kosztów usługi następuje w sposób następujący: koszt usługi
Bardziej szczegółowoŁadunek zanieczyszczeń odprowadzanych do Zatoki Gdańskiej za pośrednictwem cieków i kolektorów ścieków z terenu Gminy Gdańsk w roku 2009
Zleceniodawca: Gmina Miasta Gdańsk - Wydział Środowiska Wykonawca: Gdański Uniwersytet Medyczny Międzywydziałowy Instytut Medycyny Morskiej i Tropikalnej - Zakład Ochrony Środowiska i Higieny Transportu
Bardziej szczegółowoANNALES. Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE LUBLIN VOL. LIX, Nr 4 * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Akademia Podlaska ul. B. Prusa 14, 0810, Poland Stanisław
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Melioracje i Inżynieria Środowiska Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2011 Tom 5 Zeszyt 4 MARIA STRZELCZYK
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK DO ĆWICZEŃ Z GLEBOZNAWSTWA I OCHRONY GLEB. Andrzej Greinert
PRZEWODNIK DO ĆWICZEŃ Z GLEBOZNAWSTWA I OCHRONY GLEB Andrzej Greinert Wydawnictwo Politechniki Zielonogórskiej 1998 Autor: dr inż. Andrzej Greinert Politechnika Zielonogórska Instytut Inżynierii Środowiska
Bardziej szczegółowoZawartość węgla organicznego a toksyczność osadów dennych
VIII Krajowa Konferencja Bioindykacyjna Praktyczne wykorzystanie systemów bioindykacyjnych do oceny jakości i toksyczności środowiska i substancji chemicznych Kraków, 18-20.04.2018 Zawartość węgla organicznego
Bardziej szczegółowoZmiany składu chemicznego gleby w polu ziemniaka pod wpływem deszczowania i zróżnicowanego nawożenia mineralnego
Lech Nowak, Agnieszka Kruhlak, Elżbieta Chylińska, Zenobiusz Dmowski Katedra Rolniczych Podstaw Kształtowania Środowiska Akademia Rolnicza we Wrocławiu Zmiany składu chemicznego w polu ziemniaka pod wpływem
Bardziej szczegółowoBadanie właściwości odpadów przemysłowych jako wstępny etap w ocenie ich oddziaływania na środowisko
Ogólnopolski konkurs dla studentów i młodych pracowników nauki na prace naukowo-badawcze dotyczące rewitalizacji terenów zdegradowanych Badanie właściwości odpadów przemysłowych jako wstępny etap w ocenie
Bardziej szczegółowoElżbieta BIERNACKA, Ilona MAŁUSZYŃSKA, Marcin J. MAŁUSZYŃSKI
PRACE ORYGINALNE Elżbieta BIERNACKA, Ilona MAŁUSZYŃSKA, Marcin J. MAŁUSZYŃSKI Katedra Inżynierii Wodnej i Rekultywacji Środowiska SGGW Department of Hydraulic Engineering and Environmental Recultivation
Bardziej szczegółowoWARTOŚĆ PRÓCHNICOTWÓRCZA I ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W OSADACH ŚCIEKOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO
Zbigniew Mazur, Olga Mokra 13 WARTOŚĆ PRÓCHNICOTWÓRCZA I ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W OSADACH ŚCIEKOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Streszczenie: W pracy podano wyniki fizykochemicznych badań komunalnych
Bardziej szczegółowoDZIAŁANIE OBORNIKA NA GLEBIE BARDZO KWAŚNEJ I WYCZERPYWANEJ ZE SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH PRZEZ WIELE LAT
ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2007 z. 520: 151-158 DZIAŁANIE OBORNIKA NA GLEBIE BARDZO KWAŚNEJ I WYCZERPYWANEJ ZE SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH PRZEZ WIELE LAT Stanisław Mercik 1, Wojciech Stępień
Bardziej szczegółowoNasyp budowlany i makroniwelacja.
Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Nasyp budowlany i makroniwelacja. Nasypem nazywamy warstwę lub zaprojektowaną budowlę ziemną z materiału gruntowego, która powstała w wyniku działalności
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH D WARSTWA ODSĄCZAJĄCA
SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH WARSTWA ODSĄCZAJĄCA 64 1. Wstęp 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru
Bardziej szczegółowoFUNKCJE GLEBY POJĘCIA ŻYZNOŚCI, ZASOBNOŚCI I URODZAJNOŚCI
POJĘCIA ŻYZNOŚCI, ZASOBNOŚCI I URODZAJNOŚCI W rozumieniu, obecnym od wieków w literaturze, naturalną funkcją gleb jest tworzenie przestrzeni życiowej dla organizmów, w tym przestrzeni korzenienia się roślin.
Bardziej szczegółowoWPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ NA SIŁĘ CIĘCIA I SIŁĘ ŚCISKANIA ZIEMNIAKÓW
InŜynieria Rolnicza 6/2006 Beata Ślaska-Grzywna Katedra InŜynierii i Maszyn SpoŜywczych Akademia Rolnicza w Lublinie WPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ NA SIŁĘ CIĘCIA I SIŁĘ ŚCISKANIA ZIEMNIAKÓW Streszczenie W niniejszej
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA. z dnia 23 grudnia 2002 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. (Dz. U. z dnia 31 grudnia 2002 r.)
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 921
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 921 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 03 czerwca 2016 r. Nazwa i adres: AB 921 OKRĘGOWA
Bardziej szczegółowoSKUTECZNOŚĆ USUWANIA SUBSTANCJI ORGANICZNEJ I FOSFORU ZE ŚCIEKÓW W OCZYSZCZALNIACH HYDROFITOWYCH
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 26: t. 6 z. 2 (18) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 35 316 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 26 SKUTECZNOŚĆ USUWANIA SUBSTANCJI ORGANICZNEJ
Bardziej szczegółowoObieg materii w skali zlewni rzecznej
OBIEG MATERII W ZLEWNI RZECZNEJ UJĘCIE BILANSOWE Zestawienie wartości depozycji atmosferycznej, traktowanej jako wejście do systemu zlewni oraz ładunku odprowadzanego poprzez odpływ korytowy pozwala wyróżnić
Bardziej szczegółowo