Cyfrowy tor wizyjny. Przekaz multimedialny. dźwięk/głos. obraz. dodatkowe dane. dodatkowe możliwości. rozgłośnie radiowe. rozgłośnie telewizyjne

Transkrypt

1 Cyfrowy tor wizyjny dr inż. Piotr Odya Przekaz multimedialny dźwięk/głos rozgłośnie radiowe obraz rozgłośnie telewizyjne dodatkowe dane EPG serwisy tekstowe dodatkowe możliwości VOD interakcja 1

2 Standardy telewizji kolorowej (SD) Europa PAL/SECAM standard 625linii/50Hz rozdzielczości: 768x576, 720x576, 704x576 (tzw. pełny PAL), 384x288, 352x288 (tzw. połówka PAL'u) Ameryka NTSC standard 525linii/60Hz rozdzielczości: 640x480, 720x480 (tzw. pełny NTSC), 352x240, 320x240 (tzw. połówka NTSC) Formaty Betacam SP, Digital Betacam, DV, DV-CAM, DVC-PRO 2

3 Przeplot zamiast przesyłać po kolei kolejne linie obrazu, linie nieparzyste i parzyste przysyłane są naprzemiennie Przeplot zalety pozwala na ograniczenie migotania pozwala na dwukrotne ograniczenie pasma sygnału wady przy ruchu powstaje problem z dopasowaniem obu półobrazów nie jest to widoczne tylko na telewizorach CRT usuwanie przeplotu nie jest procesem trywialnym 3

4 HDTV High Definition TV znaczne zwiększenie rozdzielczości obrazu 1920x1080 (1080) 1280x720 (720) skanowanie progresywne dwa formaty stosowane powszechnie: 1080i oraz 720p HDV, AVCHD, DVCPRO HD, HDCAM TV-SAT Blu-ray Trendy i problemy koszty związane z wykorzystaniem eteru są bardzo wysokie licencje/koncesje nadajniki/uplinki trudno znaleźć miejsce w kablu łatwo jest wykorzystać Internet jako medium pozostaje wybór formatu/kompresji ceny sprzętu pozwalającego na uzyskanie wysokiej jakości są coraz niższe następuje zmiana generacji sprzętu wizyjnego SD -> HD 4:3 ->16:9 4

5 Formaty obrazu Studio następuje przetwarzanie dźwięku i obrazu na sygnały elektryczne za pomocą mikrofonów i kamer posiada określone parametry akustyczne wyposażone w urządzenia rejestrujące (i nadawcze) 5

6 Wyposażenie studiów studio kamery mikrofony monitory oświetlenie reżysernia monitory/odsłuchy krosownice konsoleta foniczna Mikser wizyjny sprzęt nagrywający (synchronizacja!) interkom okablowanie Przykłady studiów czas pogłosu 0,6s izolacyjność studio/reżysernia 54dB 6

7 Przykłady studiów czas pogłosu większego studia 0,9s Przykłady studiów czas pogłosu studia spikerskiego 0,3s izolacyjność studio spikerskie/reżysernia 64dB 7

8 Oświetlenie podział źródeł światła żarowe wyładowcze oprawy: regulacja cienistości, szerokości i kierunku padania rampa oświetleniowa Łańcuch przetwarzania sygnałów Łańcuch przetwarzania sygnałów wizyjnych w nowoczesnym studiu telewizyjnym projektuje się w zależności od potrzeb. Wyróżnić można dwie zasadnicze formy produkcji TV: produkcja studyjna łańcuch połączeń wizyjnych nie ma ograniczeń co do wielkości, długości połączeń produkcja zewnętrzna przy użyciu wozów transmisyjnych. Aparatura ograniczona wielkością. 8

9 Łańcuch przetwarzania sygnałów Wszystkie urządzenia wykorzystywane w technologii studyjnej są urządzeniami typu broadcast. Urządzenia te cechuje: wysoka jakość wykonania; budowa z podzespołów ułatwia konserwację oraz naprawy; nadmiarowość systemów zasilania i chłodzenia; Kamery w studiu TV cechy kamer studyjnych rejestracja odbywa się na oddzielnych urządzeniach w studio kontrola balansu bieli i barwy odbywa się za pośrednictwem CCU (ang. Camera Control Unit) operator kamery ma w zasadzie wpływ tylko na ustawienie kadru 9

10 Kamery w studiu TV Kamera studyjna Sony HDC1000RLW ze złączem optycznym. Wykorzystuje czujnik optyczny 3CCD 2/3 i przetwornik A/C 14bitowy. Cena z obiektywem ~ USD Budowa kamery studyjnej kamery wykorzystywane w studiach to nie jedno urządzenie, a całe systemy współpracujących ze sobą modułów w zależności od zapotrzebowania wykorzystuje się konkretne rozwiązania. każda kamera studyjna zbudowana jest z następujących modułów głowica (ang. Camera Head) obiektyw (ang. Lens) adapter (ang. Adaptor) wizjer (ang. Viewfinder) system mocowania 10

11 Głowica kamery głowica jest najważniejszą częścią każdej kamery studyjnej zawiera przetwornik optyczny i jest odpowiedzialna za jakość obrazu jej główne parametry to: rodzaj i rozmiar zastosowanego czujnika światła architektura systemu przetwarzania parametry przetwarzania analogowo - cyfrowego rodzaj wykorzystanego systemu optycznego czułość przetwornika Głowica kamery Grass Valley LDK

12 Obiektyw głównym zadaniem obiektywu jest zebranie promieni światła i skierowanie wiązki promieni na czujnik optyczny. najważniejsze parametry obiektywu to: zakres długości ogniskowej jasność obiektywu wartość przysłony przystosowanie do pracy w trybie SD lub HD wielkość obsługiwanego przetwornika Obiektywy obiektyw zbliżeniowy Fujinon HA27x6.5 BESM/PF obsługiwany format przetwornika 2/3 zakres ogniskowej 6,5-180mm (zoom ratio 27x), z wykorzystaniem extendera mm maksymalna wartość przysłony 1:1,5 (6,5-123mm) 1:2.2 (180mm) wymaga dodatkowego adaptera do połączenia z głowicą 12

13 Obiektywy obiektyw szerokokątny Fujinon HA13X4.5BRD/PF obsługiwany format przetwornika 2/3 zakres ogniskowej 4,5-59mm wartość przysłony 1:1,8 (4.5-39mm) 1:2,9 (59mm) Sterowanie Ze względu na dużą zmianę ogniskowej obiektywów, w transmisjach telewizyjnych wykorzystuje się specjalne joysticki służące do sterowania transfokatorem oraz ostrością obiektywu. Joystick steruje mechanizmem zmiany zbliżenia oraz wyostrzania kadru. Możliwa jest zmiana szybkości poruszania transfokatora. Do joysticka jest również doprowadzony przełącznik umożliwiający operatorowi zmianę wyświetlanego obrazu na obraz zwrotnej wizji. 13

14 Sterownik obiektywu przełącznik zwrotnej wyostrzanie szybkość transfokatora sterownik transfokatora statyw Adapter kamery adapter kamery jest interfejsem łączącym kamerę z aparaturą studyjną (poprzez CCU) przez adapter do kamery dochodzą wszystkie sygnały z reżyserki oraz (w przypadku interfejsów triax) sygnał zasilania kamery adaptery kamery można podzielić w zależności od wykorzystywanego złącza na rynku profesjonalnym złącza wykorzystywane do połączenia kamery z CCU to: Triax analogowy Triax cyfrowy Triax bezprzewodowy światłowód 14

15 Adapter kamery Wizjer dzięki wizjerowi operator kamery ma możliwość precyzyjnego wykadrowania obrazu. Ponadto na podglądzie wyświetlone są dane dodatkowe docierające do operatora (wartość przysłony, granice kadru, informacja i tym czy kamera jest na szynie Program/Preview itd.) w zależności od zapotrzebowania wykorzystuje się różne wizjery różniące się: budową wielkością wyświetlacza jakością wyświetlanego obrazu 15

16 Wizjer Kamery - inne rozwiązania wyjścia wizyjne: kompozytowe YUV (komponentowe) SDI lub HD-SDI (cyfrowe) możliwość wyłączenia automatyki synchronizacja z wykorzystaniem kodów czasowych wejścia mikrofonowe (XLR) sterowanie za pomocą manipulatora zamontowanego na statywie w studiu mniejszą rolę odgrywa format zapisu 16

17 Systemy mocowania kamer najczęściej kamery pracują na statywach lub z ręki urządzenia ruchome wykorzystywane podczas produkcji telewizyjnej to: jazda kamerowa kran kamerowy (ramię kamerowe) roboty kamerowe steadicam spider cam Statywy kamerowe statywy są to urządzenia zakończone ruchomą głowicą do której mocuje się kamerę pozwalają na nieruchomy fix kamery głowica statywu pozwala na ruchy panoramowania statywy są zaopatrzone w specjalne joysticki sterujące obiektywami statyw może być umieszczony na ruchomych kołach, co pozwala go wykorzystać w najazdach statywy studyjne posiadają elementy pneumatyki pozwalające na gładkie i bezszelestne podnoszenie kamery 17

18 Statywy kamerowe Jazda kamerowa wykorzystywana podczas transmisji koncertów, programów publicystycznych szeroko wykorzystywana w filmie 18

19 Ramię kamerowe szeroko wykorzystywane podczas każdej formy produkcji telewizyjnej obsługiwane przez dwie osoby. Operator ma wyprowadzony wizjer do stanowiska, steruje obrotem na głowicy kamery, transfokatorem oraz ostrością. Ramię kamerowe com/3213/ _ 6e3b5ceeec.jpg 19

20 Roboty kamerowe roboty kamerowe pozwalają sterować kamerą bezpośrednio z reżyserki. operator uruchamia program ruchu kamery ruchy kamery, najazdy i ostrzenie są programowane za pomocą dedykowanego oprogramowania możliwość sterowania ruchem ramienia możliwość zapamiętania wielu presetów protokoły sterujące w sieci TCP/IP wykorzystywane w studiach stacji informacyjnych Roboty kamerowe 20

21 Steadicam steadicam to system stabilizacji, mechanicznie izolujący ruch kamery od operatora pozwala uzyskać bardzo płynne ujęcia nawet, gdy operator porusza się szybko steadicam składa się z kamizelki, ramienia, oraz sleda, na którego jednym końcu znajduje się kamera, na drugim zaś przeciwwaga, najczęściej monitor i bateria wykorzystywany podczas transmisji sportowych oraz koncertów łączy się z CCU poprzez systemy bezprzewodowe Steadicam 21

22 SpiderCam system mocowania kamery na czterech kewlarowych linach pozwalający poruszanie kamerą w przestrzeni zdalnie sterowana głowica pozwala operatorowi panoramowanie, transfokację oraz zmianę przysłony zamocowanej kamery sygnały wizyjne są przesyłane poprzez światłowody system żyroskopowy zapewnia stabilny, płynny obraz SpiderCam 22

23 Przetwarzania sygnałów wizyjnych Sygnały elektryczne są przetwarzane na postać cyfrową w przetwornikach analogowo-cyfrowych. Przetworniki są elementami kamery, bądź umieszczone są w adapterach kamerowych. Strumienie danych sygnałów wizyjnych są następnie przesyłane za pomocą adapterów nakamerowych (ang. Camera Adapter) do jednostek zarządzających kamerami CCU (ang. Camera Control Unit). Monitory referencyjne Monitory referencyjne są pod stałą kontrolą operatora CCU. Każdy monitor przedstawia obraz prezentowany przez daną kamerę. Monitory referencyjne muszą spełniać szereg kryteriów koniecznych do przedstawiania rzeczywistego obrazu z kamery. Wszystkie monitory referencyjne w studiu muszą być tego samego producenta, powinny doskonale pokazywać wszelkie zniekształcenia obrazu i jego artefakty. Dzięki zastosowaniu multiplekserów jest możliwe wyświetlenie kilku źródeł na jednym monitorze. 23

24 Mikser wizyjny Mikser to urządzenie służące do przełączania źródeł sygnału wideo, lub jednoczesnego łączenia kilku źródeł i tworzenia miksu (ang. mix mieszać). Poza możliwościami przełączania poszczególnych wejść na wyjście miksery wideo mają również możliwość generowania efektów przejść między miksowanymi obrazami. Mikser wizyjny źródła Źródła wprowadzane są na wejścia miksera albo przez połączenia bezpośrednio albo z głównej krosownicy studia. Na wejścia miksera doprowadzane są najczęściej: sygnały z kamer; sygnały z generatorów grafiki; sygnały z maszyn podających magnetowidów, rejestratorów, serwerów; sygnały zewnętrzne np. sygnały z wozów transmisyjnych; 24

25 Mikser wizyjny Mikser wizyjny cd. Pulpit miksera wizyjnego Thomson Grass Valley Kalypso. Składa się z czterech szyn głównych M/E (mix/effects). 25

26 Rejestracja sygnałów wideo w studiu telewizyjnym do rejestracji sygnałów wideo stosuje się rejestratory wykorzystujące o zapisu: magnetyczne nośniki taśmowe; dyski optyczne; pamięci stałe; wybór konkretnego urządzenia określa zapotrzebowanie. często stosuje się również zapis końcowego produktu na kilku niezależnych systemach. Archiwizacja materiałów systemy oparte na plikach bardzo szybki dostęp do danych, systemy połączone w jedną sieć, mały koszt składowania; składowanie na nośnikach taśmowych wolny dostęp do danych, duży koszt składowania. 26

27 Aparatura emisyjna w studio TV na aparaturę składa się szereg urządzeń służących do zsynchronizowania, zakodowania oraz wyemitowania gotowego programu telewizyjnego sercem aparatury jest mikser emisyjny, który jest ostatnim urządzeniem w łańcuchu przetwarzania sygnałów wizyjnych w studiu TV i służy do przełączania i kontroli sygnałów wizyjnych PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA 27

28 Cztero-kamerowy wóz transmisyjny Cztero-kamerowy wóz transmisyjny monitory podglądowe aparatura obsługi tr. sat. pulpit interkomu tory kamerowe rekorder XDCam mikser wideo mikser dźwięku 28

29 Studio telewizyjne produkcja mikser wizyjny monitory podglądowe grafika ekranowa stanowisko reżysera Studio telewizyjne - aparatura rekordery CCU Camera Control Unit panel podglądowy krosownicy Interkom tory kamerowe (RCP) MSU Master Setup Unit 29

30 Przykład - studio Schemat systemu studyjnego 30

31 Przykład wersja mobilna Schemat systemu mobilnego 31

32 Multimedialne studio 32