Wytwarzanie i badanie ceramiki 54/46 PZT domieszkowanej barem i niobem
|
|
- Teresa Borowska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 62, 1, (2010), Wytwarzanie i badanie ceramiki 54/46 PZT domieszkowanej barem i niobem DARIUSZ BOCHENEK Uniwersytet l ski, Wydzia Informatyki i Nauki o Materia ach, Katedra Materia oznawstwa, nie na 2, Sosnowiec dariusz.bochenek@us.edu.pl Streszczenie Metod spiekania swobodnego otrzymano wielosk adnikow ceramik typu 54/46 PZT o sk adzie Pb 0,84 Ba 0,16 (Zr 0,54 Ti 0,46 ) 0,975 Nb 0,025 O 3. Przeprowadzono badania rentgenowskie, mikrostrukturalne, temperaturowe pomiary parametrów dielektrycznych oraz p tli histerezy elektrycznej. Elektro zyczne paramenty otrzymanej ceramiki wskazuj na mo liwo ci zastosowania tego materia u w przetwornikach bimor cznych i zap onowych oraz do budowy piezoelektrycznych przetworników niskocz stotliwo ciowych (wysokie warto ci przenikalno- ci elektrycznej). S owa kluczowe: PZT, w a ciwo ci dielektryczne, mikrostruktura, przetwornik piezoelektryczny PRODUCTION AND TESTING OF THE 54/46 PZT CERAMICS ADMIXED WITH BARIUM AND NIOBIUM Multicomponent PZT ceramics of the 54/46 type with the Pb 0,84 Ba 0,16 (Zr 0,54 Ti 0,46 ) 0,975 Nb 0,025 O 3 composition was obtained by a free sintering method. Both the X-ray and microstructure examinations and the temperature measurements of dielectric parameters and an electric hysteresis loop were performed. The electrophysical parameters of the obtained ceramics show that it may be used for biomorphic and ignition transducers and for building piezoelectric low frequency transducers (high values of permittivity). Keywords: PZT, Dielectric properties, Microstructure, Piezoelectric transducer Wprowadzenie We wspó czesnej elektrotechnice i elektronice materia y ceramiczne budowane na bazie ceramiki PbZr 1-x Ti x O 3 (PZT) znajduj szerokie zastosowanie. Pomimo i od odkrycia unikalnych w a ciwo ci ferroelektrycznych, elektromechanicznych czy piroelektrycznych PZT up yn y ju dziesi ciolecia [1], nadal stanowi on materia intensywnych bada podstawowych i aplikacyjnych. PZT jest to roztwór sta y typu (1-x)PbZrO 3 xpbtio 3 (0 < x < 1), w którym jony tytany Ti 4+ w PbTiO 3 s cz ciowo zast powane przez jony cyrkonu Zr 4+ w stosunku molowym x. Ma struktur typu perowskitu (o ogólnym wzorze AB I B II O 3 ), w którym kationy Pb 2+ obsadzaj pozycje A, natomiast kationy Ti 4+ i Zr 4+ w sposób przypadkowy zajmuj po o enia B (Rys. 1) [2]. Dzi ki szerokiemu izomor zmowi mo liwo ci doboru procentowej zawarto ci sk adników Zr i Ti, rodzaju stosowanych domieszek oraz w zale no ci od stosowanej technologii i postaci wytworzonej ceramiki PZT (np.: obj to ciowe lub cienkowarstwowe elementy) mo e ona by u yta do budowy np.: (1) przetworników piezoceramicznych (o wysokiej czu o ci i stabilno ci cz stotliwo ci rezonansowej, szerokopasmowe, nisko- i wysokocz stotliwo ciowe SAW), (2) przetworników elektrostrykcyjnych (np.: mikrosilniki, mikrosi- owniki, ultraprecyzyjne mechanizmy steruj ce, akcelerometry, wysokoczu e dylatometry interferometryczne, odkszta - calne falowody i bistabilne urz dzenia optyczne), (3) przetworników piroelektrycznych (np.: przetworniki obrazu, noktowizory, przetworniki energii optycznej w elektryczn, czujniki zmian temperatury, detektory podczerwieni, wzorce dawek promieniowania), (4) pozytorów (np.: startery, instalacje alarmowe, telewizyjne demagnetyzery, samoreguluj ce si elementy grzejne), (5) elementów ferroelektrycznych (pami ci komputerowe DRAMs, FE-RAMs, przetworniki z pami ci kszta tu, autostabilizatory temperatury TANDEL, obwody mikrofalowe FE-MMICs), (6) elementów transparentnych (np.: hologra a laserowa, ltry i zawory wietlne, komputerowe pami ci obrazów, ferroelektryczne wiat owody, elektrooptyczne modulatory i powielacze wiat a laserowego) [3-11]. Ograniczenia w zastosowaniach piezoceramiki typu PZT w miejsce kryszta ów piezoelektrycznych (np.: kwarcu czy Rys.1. Struktura typu perowskitu ABO 3 [2]. Fig.1. Structure of the ABO 3 perovskite type [2]. 32
2 WYTWARZANIE I BADANIE CERAMIKI 54/46 PZT DOMIESZKOWANEJ BAREM I NIOBEM LiNbO 3 ) s zwi zane z trudno ciami w otrzymaniu piezoceramiki o powtarzalnych parametrach elektro zycznych i piezoelektrycznych, jak równie z ma temperaturow i czasow stabilno ci tych parametrów, silnymi efektami nieliniowymi, silnym t umieniem fal ultrad wi kowych itp. Wi kszo z powy szych wad i niedostatków wynika z samej natury piezoceramiki, powi zanej bezpo rednio z technologi jej otrzymywania (np.: ziarnisto, niejednorodno, porowato itp.) [11]. Warto ci parametrów elektrycznych, mechanicznych i cieplnych oraz ich stabilno czasowa i temperaturowa zale mi dzy innymi od jednorodno ci chemicznej i mikrostruktury ceramiki. Otrzymanie takiego PZT, przy zachowaniu odpowiednich warunków i szczególnej staranno ci podczas procesu technologicznego, zale y w du ej mierze od sposobu syntetyzowania. Maksymalna temperatura spiekania powinna zapewnia zako czenie procesów zag szczania i uzyskanie za o onych w a ciwo ci elektro zycznych w stosunkowo krótkim czasie. W przypadku o owiowej ceramiki typu PZT wysokie temperatury syntezy i spiekania wywo uj ucieczk o owiu z bazowego sk adu (wzrost wakansów o owiowych V Pb ), naruszaj c stechiometri sk adu i obni aj c g sto materia u. Z tych to wzgl dów wybór odpowiedniej metody syntezy i spiekania oraz dobór optymalnych warunków technologicznych s czynnikami niezwykle istotnymi w przypadku otrzymywania ceramiki typu PZT. Celem niniejszej pracy by o otrzymanie wielosk adnikowej ceramiki typu 54/46 PZT domieszkowanej barem i niobem i zbadanie mo liwo ci zastosowania tego materia u do budowy przetworników niskocz stotliwo ciowych. Eksperyment Materia em bada by a domieszkowana barem i niobem, ceramika typu 54/46 PZT o sk adzie Pb 0,84 Ba 0,16 (Zr 0,54 Ti 0,46 ) 0,975 Nb 0,025 O 3 syntetyzowana metod spiekania mieszaniny tlenków w wysokiej temperaturze. Po zsyntetyzowaniu proszek zosta poddany procesowi granulacji (Rys. 2), a nast pnie po wyprasowaniu próbek, zag szczaniu metod spiekania swobodnego w nast puj cych warunkach: temperatura spiekania T s1 = 1250 C i czas spiekania t s1 = 2h. Po spieczeniu ceramiczne próbki szlifowano, polerowano, odpr ano, a nast pnie na ich powierzchnie nanoszono elektrody metod wpalania pasty srebrnej. Pomiary rentgenowskie wykonano na dyfraktometrze polikrystalicznym rmy Phillips z lamp Cu i monochromatorem gra towym w temperaturze pokojowej. Badania zgranulowanego materia u typu 54/46 PZT oraz mikrostruktury prze amu próbek wykonano z u yciem mikroskopu skaningowego SEM (HITACHI S-4700 z systemem EDS Noran Vantage). System EDS umo liwia prowadzenie jako ciowych i ilo ciowych analiz rozk adu pierwiastków, które polega y na automatycznym skanowaniu okre lonego mikroobszaru powierzchni (analiza punktowa). Jako ciowa analiza EDS polega a na identy kacji poszczególnych pierwiastków w widmie charakterystycznym promieniowania rentgenowskiego. Pomiary parametrów dielektrycznych wykonano na mostku pojemno ci typu QuadTech 1920 Precision LCR Meter z pr dko ci grzania 0,5 /min, dla cyklu grzania, przy cz stotliwo ciach pola pomiarowego ν od 100 Hz do 20 khz. Badania p tli histerezy przeprowadzono w temperaturze pokojowej z wykorzystaniem zasilacza wysokiego napi cia typu Matsusada Precision Inc. HEOPS-5B6. Rezultaty bada i ich dyskusja Badania rentgenowskie ceramicznego proszku typu 54/46 PZT (Rys. 3) potwierdzi y jego przynale no do struktur typu perowskitu. a) b) Rys. 2. Zdj cia SEM granulatu wykorzystanego do otrzymywania ceramiki typu 54/46 PZT: a) pow. x300 b) pow. x2000. Fig. 2. SEM microphotographs of the granulated product used for obtaining the 54/46 PZT type ceramics: a) magni cation x300, b) magni cation x2000. Rys. 3. Dyfraktogram XRD ceramicznego proszku typu 54/46 PZT. Fig. 3. XRD diffraction pattern of the ceramic powder of the 54/46 PZT type. MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 62, 1, (2010) 33
3 D. BOCHENEK Ceramika typu 54/46 PZT posiada dobrze wykszta cone, lecz znacznie rozro ni te ziarna (r r > 6 μm) (Rys. 4). P kanie próbki odbywa si zarówno po granicach ziaren (Rys. 4c), jak i poprzez ziarna (Rys. 4b), co wiadczy o du ej wytrzyma o ci zarówno granicy ziaren, jak i samego ziarna. Analiza EDS rozk adu pierwiastków, wykonana zarówno w granulacie proszkowym jak i na powierzchni prze amu próbki, potwierdzi a jako ciow i ilo ciow zawarto poszczególnych sk adników wyj ciowych, wykorzystanych do otrzymania PZT (Rys. 5). Rezultaty bada EDS (PbO - 58,25%, ZrO 2-20,34%, TiO 2-11,34%, BaCO 3-7,77% i Nb 2 O 5-2,10%) s zbli one do za o onych proporcji sk adników wyj ciowych, obliczonych ze wzoru opisuj cego sk ad stechiometryczny. Temperaturowe badania dielektryczne wykaza y, e ceramika typu 54/46 PZT posiada wysokie warto ci przenikalno ci elektrycznej, która przy cz stotliwo ci pola pomiarowego v = 1 khz, w temperaturze przemiany fazowej T C 259 C wynosi ε m = (Rys. 6 i 7), a w temperaturze pokojowej ε p = W temperaturze Curie, T C, ma miejsce niewielka dyspersja niskocz stotliwo ciowa (wk adka na Rys. 6), polegaj - Rys. 4. Zdj cia SEM mikrostruktury prze amów ceramiki typu 54/46 PZT: a) pow. x2000, b) x5000, c) x Fig. 4. SEM images of the microstructure of fractures in the 54/46 PZT type ceramics: a) magni cation x2000, b) magni cation x5000, c) magni cation x Rys. 6. Zale no przenikalno ci elektrycznej od temperatury dla ceramiki typu 54/46 PZT (cz stotliwo ci pola pomiarowego v = 100 Hz - 20 khz, cykl grzania). Fig. 6. Temperature dependences of permittivity for the 5446 PZT type ceramics (frequencies of the measurement eld v = 100 Hz 20 khz, a heating cycle). Rys. 5. Widmo EDS dla ceramiki typu 54/46 PZT. Fig. 5. EDS spectrum for the 54/46 PZT type ceramics. 34 MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 62, 1, (2010)
4 WYTWARZANIE I BADANIE CERAMIKI 54/46 PZT DOMIESZKOWANEJ BAREM I NIOBEM ca na niewielkim przesuni ciu przemiany fazowej od 258,8 C (dla 100 Hz) do 262,0 C (dla 20 khz) (Rys. 6 i Tabela 1). Rys. 7. Zale no ci przenikalno ci elektrycznej od temperatury dla ceramiki typu 54/46 PZT (cykl grzania i ch odzenia, v = 1 khz). Fig. 7. Temperature dependences of permittivity for the 54/46 PZT type ceramics in a heating and cooling cycle; v = 1 khz. Tabela 1. Przesuni cie temperatury przemiany fazowej T C dla ceramiki typu 54/46 PZT ze wzrostem cz stotliwo ci pola pomiarowego. Table 1. Displacement of phase change temperature, T C, for the 54/46 PZT type ceramics with measurement eld frequency. Rys. 8. Odwrotno przenikalno ci elektrycznej, 1/ε, w funkcji temperatury, T, dla ceramiki typu 54/46 PZT. Wk adka przedstawia zale no ln(1/ε-1/ε m ) od ln(t-t m ). Fig. 8. Converse of permittivity, 1/ε, as a function of temperature, T, for the 54/46 PZT type ceramics. Inset shows dependence of ln(1/ε-1/ε m ) on ln(t-t m ). Cz stotliwo pomiarowa khz T C [ o C] 0,1 258,4 0,2 258,8 0,4 258,8 0,8 259,2 1,0 259,3 2,0 260,2 4,0 260,6 10,0 261,0 20,0 261,4 Ceramik typu 54/46 PZT charakteryzuje s abe rozmycie przemiany fazowej, co ilustruje wykres odwrotno ci przenikalno ci elektrycznej w funkcji temperatury oraz zale no ln(1/ε-ε m ) w funkcji ln(t-t m ) (Rys. 8 wraz z wk adk ). Na podstawie prostych dopasowanych do eksperymentalnych danych 1/ε obliczono parametr α charakteryzuj cy stopie rozmycia przemiany fazowej. W Tabeli 2 podano równie stosunek maksymalnej przenikalno ci elektrycznej i przenikalno ci elektrycznej w temperaturze pokojowej próbki, ε m /ε p, b d cy równie miar stopnia rozmycia przemiany fazowej. Ceramik typu 54/46 PZT charakteryzuj stosunkowo niskie straty dielektryczne (T = T p, tgδ = 0,036; T = T C, tgδ = 0,076). W T T C zale no tgδ(t) charakteryzuje typowe dla ferroelektryków maksimum, zwane garbem Zwirgzba [6] (Rys.9). Rys. 9. Zale no tangensa k ta strat dielektrycznych od temperatury dla ceramiki typu 54/46 PZT (v = 1kHz; cykl grzania i ch odzenia). Fig. 9. Dependence of dielectric loss angle tangents on temperature for the 54/46 PZT type ceramics (v = 1kHz; heating and cooling cycles). W temperaturze pokojowej przy cz stotliwo ci pola pomiarowego v = 5 Hz, ceramika typu 54/46 PZT wykazuje p tl histerezy elektrycznej charakterystyczn dla materia ów ferroelektrycznie mi kkich (Rys. 10). Przy warto ciach zmiennego pola elektrycznego E = ±3 kv/mm obserwuje si nasycenie p tli. Ceramika w maksymalnym polu E wykazuje wysokie warto ci polaryzacji resztkowej (P r = 23,58 μc/cm 2 ) i polaryzacji spontanicznej (P s = 26,43 μc/cm 2 ), natomiast stosunkowo niska jest warto pola koercji (E C = 1,1 kv/mm). MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 62, 1, (2010) 35
5 D. BOCHENEK Rys. 10. P tla histerezy elektrycznej dla ceramiki typu 54/46 PZT. Fig. 10. Electric hysteresis loop for the 54/46 PZT type ceramics. Tabela 2. Warto ci podstawowych parametrów ceramiki typu 54/46 PZT. Table 2. Values of basic parameters of the 54/46 PZT type ceramics. Parametr Warto [g/cm 3 ] 7,4 T C [ o C] 259 w T p 1140 tg w T p 0,036 w T C tg w T C 0,076 1,786 m / p 17,37 P r [ o C/cm 2 ] 23,58 P S [ o C/cm 2 ] 26,43 E C [kv/mm] 1,1 Podsumowanie W domieszkowanej niobem i barem ceramice typu 54/46 PZT, jon baru Ba 2+ ze wzgl du na swój promie jonowy (R Ba = 0,144 nm) i stopie utlenienia, umiejscawia si w pozycjach zajmowanych przez o ów Pb (R Pb = 0,126 nm). Jest to podstawienie izowalencyjne, które nie powoduje zmiany elektrycznego przewodnictwa skro nego, lecz niewielkie zmiany podstawo - wych parametrów. Drug domieszk wchodz c w sk ad wielosk adnikowego roztworu sta ego Pb 0,84 Ba 0,16 (Zr 0,54 Ti 0,46 ) 0,975 Nb 0,025 O 3 by niob Nb 5+, który ze wzgl du na ma y promie jonowy (R Nb = 0,069 nm) umiejscawia si w pozycjach B. Kationy niobu mog zajmowa miejsce zarówno tytanu Ti 4+ (R Ti = 0,068 nm), jak i cyrkonu Zr 4+ (R Zr = 0,079 nm). Tego typu heterowalencyjne podstawienie jonów o wy szej warto- ciowo ci prowadzi do powstawania wakansów o owiowych (V Pb ), co powoduje zmniejszenie zamocowania domen przez adunki swobodne u atwiaj c tym samym proces polaryzo- wania, czy przepolaryzowania. Materia y o takim domieszkowaniu nazywaj si materia ami ferroelektrycznie mi kkimi. Domieszkowanie mi kkie ceramiki typu PZT wywo uje wzrost liczby wakansów o owiowych V Pb, zwi kszaj c mo liwo przemieszczania si innych jonów sieci pod wp ywem oddzia ywa zewn trznych (wzrasta ruchliwo cian domenowych). O ruchliwo ci cian domenowych, oprócz oddzia- ywa domen z wakansami sieci, w materiale typu PZT decyduj równie takie czynniki jak rodzaj i liczba cian domenowych, warto jednorodnego parametru deformacji δ czy koncentracja adunku przestrzennego. Domieszki wprowadzane do PZT s ród em adunku przestrzennego i zwi zanego z nim pola adunku przestrzennego E sc. Pole to zamocowuje domeny i utrudnia ruch cian domenowych (wraz ze wzrostem E sc wzrasta twardo ferroelektryczna ceramiki PZT). W wyniku mi kkiego domieszkowania pole adunku przestrzennego E sc maleje. Porównuj c wielosk adnikow ceramik Pb 0,84 Ba- 0,16(Zr 0,54 Ti 0,46 ) 0,975 Nb 0,025 O 3, z niedomieszkowan ceramik 54/46 PZT (Pb(Zr 0,54 Ti 0,46 )O 3 ), mo na stwierdzi, e mi kka domieszka niobu Nb 5+ wywo uje wzrost warto ci przenikalno ci elektrycznej, ε, strat dielektrycznych, tgδ, wspó czynnika sprz enia elektromechanicznego, k p, modu u piezoelektrycznego, d ij, podatno ci spr ystej, S ij, rezystywno ci, ρ v, i tarcia wewn trznego, Q m -1. Wywo uje natomiast zmniejszenie warto ci pola koercji, E C, i dobroci mechanicznej, Q m. Wytworzona ceramika typu 54/46 PZT o w/w w a ciwo- ciach mo e znale zastosowanie m.in. do budowy przetworników niskocz stotliwo ciowych, a tak e jako bimor czne i zap onowe przetworniki. Podzi kowanie Praca nansowana z Grantu N /3568 Literatura [1] Shirane G., Suzuki K.: J. Phys. Soc. Jpn., 7, (1952), 333. [2] Surowiak Z., Bochenek D.: Materia y Ceramiczne, 4, (2004), [3] Surowiak Z., Dudkievich V.P.: Thin Ferroelectric Films, Silesian University Publishers, Katowice, [4] Lines M.E., Glass A.M.: Clarendon Press, Oxford, [5] Fesenko E.G., Danciger A.Ya., Rozumovskaya O.N.: Novye piezokeramicheskie materialy, Izd. RGU, Rostov na Donu, (1983), [6] Xu Y.: Ferroelectric materials and their applications, North Holland, Amsterdam [7] Valenzuela R.: Magnetic ceramics, Cambridge University Press, Cambridge [8] Swartz S.L., Wood V.E., Condensed Matter News, 1, (1992), [9] Long W., Ching Chuang W., Tien Shon W., Hsi Chuan L.: Improved ceramics for piezoelectric devices, J. Phys. C.: Solid State Phys., 16, 14, (1983), [10] Elektroceramika ferroelektryczna: Red. Z. Surowiak, Uniwersytet l ski, Katowice (2004) 394. [11] Surowiak Z., Bochenek D., Machura D., Nogas- wikiel E., P o ska M., Wodecka-Du B.: Materia y Ceramiczne, 4, (2006), MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 62, 1, (2010)
CERAMIKA PLZT JAKO MATERIAŁ DLA ELKTROAKUSTYKI
CERAMIKA PLZT JAKO MATERIAŁ DLA ELKTROAKUSTYKI M. CZERWIEC, R. ZACHARIASZ Uniwersytet Śląski, Wydział Informatyki i Nauki o Materiałach, Katedra Materiałoznawstwa, ul. Żeromskiego 3 4-200 Sosnowiec marek.czerwiec@orange.pl
Bardziej szczegółowoWPŁYW TECHNOLOGII OTRZYMYWANIA NA WŁAŚCIWOŚCI DIELEKTRYCZNE CERAMIKI TYPU PZT
CERAMICS xx, 23, POLISH ACADEMY OF SCIENCE KRAKÓW DIVISION PAPERS OF THE COMMISION ON CERAMIC SCIENCE POLISH CERAMIC BULLETIN, POLISH CERAMIC SOCIETY ISSN 86-334, ISBN 83-718-xx-x WPŁYW TECHNOLOGII OTRZYMYWANIA
Bardziej szczegółowoDielektryczne w a ciwo ci ceramiki PZT otrzymanej metod zol el i domieszkowanej chromem, manganem i tantalem
MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 66, 2, (2014), 185-190 www.ptcer.pl/mccm Dielektryczne w a ciwo ci ceramiki PZT otrzymanej metod zol el i domieszkowanej chromem, manganem i tantalem DARIUSZ BOCHENEK*,
Bardziej szczegółowoPodstawowe w a ciwo ci ceramiki PFN domieszkowanej potasem
MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 68, 1, (2016), 9-13 www.ptcer.pl/mccm Podstawowe w a ciwo ci ceramiki PFN domieszkowanej potasem DARIUSZ BOCHENEK*, PRZEMYS AW NIEMIEC, BART OMIEJ CIEPLIK Uniwersytet
Bardziej szczegółowoW a ciwo ci zyczne i przemiany fazowe w ceramice PLZT i PLZTS
MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 64, 1, (2012), 78-83 www.ptcer.pl/mccm W a ciwo ci zyczne i przemiany fazowe w ceramice PLZT i PLZTS RYSZARD SKULSKI*, DARIUSZ BOCHENEK, JOANNA KORZEKWA, PAWE
Bardziej szczegółowoTechnologia i podstawowe właściwości wieloskładnikowej ceramiki na bazie Pb(Zr 0,75 Ti 0,25 )O 3 syntezowanej metodą zol-żel
MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 69, 2, (2017), 90-96 1984 www.ptcer.pl/mccm Technologia i podstawowe właściwości wieloskładnikowej ceramiki na bazie Pb(Zr 0,75 Ti 0,25 )O 3 syntezowanej metodą
Bardziej szczegółowoLekcja 173, 174. Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe.
Lekcja 173, 174 Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe. Silnik elektryczny asynchroniczny jest maszyną elektryczną zmieniającą energię elektryczną w energię mechaniczną, w której wirnik obraca się z
Bardziej szczegółowoTemat: Rodzaje połączeń mechanicznych
Zajęcia nr 1 Temat: Rodzaje połączeń mechanicznych elementów konstrukcyjnych i podzespołów wykonujemy za pomocą połączeń. Połączenia mechaniczne moŝemy podzielić na: 1. nierozłączne charakteryzujące się
Bardziej szczegółowoPomiar mocy pobieranej przez napędy pamięci zewnętrznych komputera. Piotr Jacoń K-2 I PRACOWNIA FIZYCZNA 25. 01. 2010
Pomiar mocy pobieranej przez napędy pamięci zewnętrznych komputera. Piotr Jacoń K-2 I PRACOWNIA FIZYCZNA 25. 01. 2010 I. Cel ćwiczenia: Poznanie poprzez samodzielny pomiar, parametrów elektrycznych zasilania
Bardziej szczegółowo7. REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH
OBWODY SYGNAŁY 7. EZONANS W OBWODAH EEKTYZNYH 7.. ZJAWSKO EZONANS Obwody elektryczne, w których występuje zjawisko rezonansu nazywane są obwodami rezonansowymi lub drgającymi. ozpatrując bezźródłowy obwód
Bardziej szczegółowoPRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc
PRAWA ZACHOWANIA Podstawowe terminy Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc a) si wewn trznych - si dzia aj cych na dane cia o ze strony innych
Bardziej szczegółowo11.1. Zale no ć pr dko ci propagacji fali ultrad wi kowej od czasu starzenia
11. Wyniki bada i ich analiza Na podstawie nieniszcz cych bada ultrad wi kowych kompozytu degradowanego cieplnie i zm czeniowo wyznaczono nast puj ce zale no ci: pr dko ci propagacji fali ultrad wi kowej
Bardziej szczegółowoLaboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo fotowoltaiczne
Laboratorium z Konwersji Energii Ogniwo fotowoltaiczne 1.0 WSTĘP Energia słoneczna jest energią reakcji termojądrowych zachodzących w olbrzymiej odległości od Ziemi. Zachodzące na Słońcu przemiany helu
Bardziej szczegółowoBudowa i dziaanie aparatu
Budowa i dziaanie aparatu Fizyczne właściwości urządzeo rentgenowskiego radiologicznych stosowanych w danej dziedzinie mgr Adam Łukowiak Charakterystyka urządzeo radiologicznych ze względu na rejestrację
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale"
Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia:
Bardziej szczegółowoPL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANIS AWA STASZICA, Kraków, PL BUP 26/07
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 212580 (13) B1 Urz d Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zg oszenia: 379909 (22) Data zg oszenia: 12.06.2006 (51) Int.Cl. C04B 35/03 (2006.01)
Bardziej szczegółowoWzmacniacze. Rozdzia Wzmacniacz m.cz
Rozdzia 3. Wzmacniacze 3.1. Wzmacniacz m.cz Rysunek 3.1. Za o enia projektowe Punkt pracy jest tylko jednym z parametrów opisuj cych prac wzmacniacza. W tym rozdziale zajmiemy si zaprojektowaniem wzmacniacza
Bardziej szczegółowoTadeusz Opasiak* BADANIA PODSTAWOWYCH PARAMETRÓW SPRZĘGIEŁ PODATNYCH 1. WSTĘP
Tadeusz Opasiak* BADANIA PODSTAWOWYCH PARAMETRÓW SPRZĘGIEŁ PODATNYCH Streszczenie. W artykule przedstawiono wyniki badań podstawowych parametrów charakteryzujących sprzęgła podatne. Badania ograniczyły
Bardziej szczegółowoANALOGOWE UKŁADY SCALONE
ANALOGOWE UKŁADY SCALONE Ćwiczenie to ma na celu zapoznanie z przedstawicielami najważniejszych typów analogowych układów scalonych. Będą to: wzmacniacz operacyjny µa 741, obecnie chyba najbardziej rozpowszechniony
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM FOTONIKI
Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki LABORATORIUM FOTONIKI Transoptory Opracowali: Ryszard Korbutowicz, Janusz Szydłowski I. Zagadnienia do samodzielnego przygotowania * wpływ światła na konduktywność
Bardziej szczegółowoProjekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe
Projekt MES Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe 1. Ugięcie wieszaka pod wpływem przyłożonego obciążenia 1.1. Wstęp Analizie poddane zostało ugięcie wieszaka na ubrania
Bardziej szczegółowoCD-W00-00-0 Przetwornik stężenia CO 2 do montażu naściennego. Cechy i Korzyści. Rysunek 1: Przetwornik stężenia CO 2 do montażu naściennego
Karta informacyjna wyrobu CD-W00 Data wydania 06 2001 CD-W00-00-0 Przetwornik stężenia CO 2 do montażu naściennego W prowadzenie Johson Controls posiada w swojej ofercie pełną linię przetworników przekształcających
Bardziej szczegółowoTester pilotów 315/433/868 MHz
KOLOROWY WYŚWIETLACZ LCD TFT 160x128 ` Parametry testera Zasilanie Pasmo 315MHz Pasmo 433MHz Pasmo 868 MHz 5-12V/ bateria 1,5V AAA 300-360MHz 400-460MHz 820-880MHz Opis Przyciski FQ/ST DN UP OFF przytrzymanie
Bardziej szczegółowoTester pilotów 315/433/868 MHz 10-50 MHz
TOUCH PANEL KOLOROWY WYŚWIETLACZ LCD TFT 160x128 ` Parametry testera Zasilanie Pasmo 315MHz Pasmo 433MHz Pasmo 868 MHz Pasmo 10-50MHz 5-12V/ bateria 1,5V AAA 300-360MHz 400-460MHz 820-880MHz Pomiar sygnałów
Bardziej szczegółowoOd redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2.
Od redakcji Niniejszy zbiór zadań powstał z myślą o tych wszystkich, dla których rozwiązanie zadania z fizyki nie polega wyłącznie na mechanicznym przekształceniu wzorów i podstawieniu do nich danych.
Bardziej szczegółowoZakłócenia. Podstawy projektowania A.Korcala
Zakłócenia Podstawy projektowania A.Korcala Pojęciem zakłóceń moŝna określać wszelkie niepoŝądane przebiegi pochodzenia zewnętrznego, wywołane zarówno przez działalność człowieka, jak i zakłócenia naturalne
Bardziej szczegółowoStruktura i właściwości elektryczne ceramiki PZT otrzymywanej metodą zolowo-żelową
CERAMIKA/CERAMICS vol. xx, 2005 PAPERS OF THE COMMISSION ON CERAMIC SCIENCE, POLISH CERAMIC BULLETIN POLISH ACADEMY OF SCIENCE - KRAKÓW DIVISION, POLISH CERAMIC SOCIETY ISSN 0860-3340, ISBN 83-7108-0xx-x
Bardziej szczegółowoUdoskonalona wentylacja komory suszenia
Udoskonalona wentylacja komory suszenia Komora suszenia Kratka wentylacyjna Zalety: Szybkie usuwanie wilgoci z przestrzeni nad próbką Ograniczenie emisji ciepła z komory suszenia do modułu wagowego W znacznym
Bardziej szczegółowoZagospodarowanie magazynu
Zagospodarowanie magazynu Wymagania wobec projektu magazynu - 1 jak najlepsze wykorzystanie pojemności związane z szybkością rotacji i konieczną szybkością dostępu do towaru; im większa wymagana szybkość
Bardziej szczegółowowiat o mo e by rozumiane jako strumie fotonów albo jako fala elektromagnetyczna. Najprostszym przypadkiem fali elektromagnetycznej jest fala p aska
G ÓWNE CECHY WIAT A LASEROWEGO wiat o mo e by rozumiane jako strumie fotonów albo jako fala elektromagnetyczna. Najprostszym przypadkiem fali elektromagnetycznej jest fala p aska - cz sto ko owa, - cz
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów
Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie
Bardziej szczegółowoWprowadzenie elementów bezobsługowego systemu parkingowego przy ul. Wigury w Piekarach Śląskich.
Znak Postępowania: ZGM/OZ-343-187/2015. Załącznik nr 1a Wprowadzenie elementów bezobsługowego systemu parkingowego przy ul. Wigury w Piekarach Śląskich. FORMULARZ CENOWY Przedmiotem zamówienia jest wprowadzenie
Bardziej szczegółowoWiedza niepewna i wnioskowanie (c.d.)
Wiedza niepewna i wnioskowanie (c.d.) Dariusz Banasiak Katedra Informatyki Technicznej Wydział Elektroniki Wnioskowanie przybliżone Wnioskowanie w logice tradycyjnej (dwuwartościowej) polega na stwierdzeniu
Bardziej szczegółowo2.Prawo zachowania masy
2.Prawo zachowania masy Zdefiniujmy najpierw pewne podstawowe pojęcia: Układ - obszar przestrzeni o określonych granicach Ośrodek ciągły - obszar przestrzeni którego rozmiary charakterystyczne są wystarczająco
Bardziej szczegółowoKompozyty multiferroikowe na bazie proszku PFN i ywicy epoksydowej
MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 64, 1, (2012), 26-32 www.ptcer.pl/mccm Kompozyty multiferroikowe na bazie proszku PFN i ywicy epoksydowej DARIUSZ BOCHENEK 1 *, RADOS AW ZACHARIASZ 1, ZYGMUNT
Bardziej szczegółowoNowoczesne metody śledzenia rozwoju mikrouszkodzeń
Nowoczesne metody śledzenia rozwoju mikrouszkodzeń badania średniowiecznego ołtarza w kościele w Hedalen w Norwegii oraz malarstwa tablicowego ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie Michał Łukomski Instytut
Bardziej szczegółowoAutomatyka. Etymologicznie automatyka pochodzi od grec.
Automatyka Etymologicznie automatyka pochodzi od grec. : samoczynny. Automatyka to: dyscyplina naukowa zajmująca się podstawami teoretycznymi, dział techniki zajmujący się praktyczną realizacją urządzeń
Bardziej szczegółowoI B. EFEKT FOTOWOLTAICZNY. BATERIA SŁONECZNA
1 OPTOELEKTRONKA B. EFEKT FOTOWOLTACZNY. BATERA SŁONECZNA Cel ćwiczenia: 1.Zbadanie zależności otoprądu zwarcia i otonapięcia zwarcia od natężenia oświetlenia. 2. Wyznaczenie sprawności energetycznej baterii
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE Nr 9. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. inż. A. Weroński
POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. inż. A. Weroński Laboratorium Inżynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 9 Opracował: dr
Bardziej szczegółowoOŚWIETLENIE PRZESZKLONEJ KLATKI SCHODOWEJ
OŚWIETLENIE PRZESZKLONEJ KLATKI SCHODOWEJ Przykład aplikacji: rys. 1 rys. 2 rys. 3 rys. 4 W tym przypadku do sterowania oświetleniem wykorzystano przekaźniki fi rmy Finder: wyłącznik zmierzchowy 11.01.8.230.0000
Bardziej szczegółowoDobór nastaw PID regulatorów LB-760A i LB-762
1 z 5 Dobór nastaw PID regulatorów LB-760A i LB-762 Strojenie regulatorów LB-760A i LB-762 Nastawy regulatora PID Regulatory PID (rolnicze np.: LB-760A - poczynając od wersji 7.1 programu ładowalnego,
Bardziej szczegółowoDTR.ZL-24-08 APLISENS PRODUKCJA PRZETWORNIKÓW CIŚNIENIA I APARATURY POMIAROWEJ INSTRUKCJA OBSŁUGI (DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA)
DTR.ZL-24-08 APLISENS PRODUKCJA PRZETWORNIKÓW CIŚNIENIA I APARATURY POMIAROWEJ INSTRUKCJA OBSŁUGI (DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA) ZASILACZ SIECIOWY TYPU ZL-24-08 WARSZAWA, KWIECIEŃ 2008. APLISENS S.A.,
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E N R O-10
INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA OPTYKI Ć W I C Z E N I E N R O-10 POMIAR PRĘDKOŚCI ŚWIATŁA I. Zagadnienia do opracowania 1. Metody
Bardziej szczegółowoFOTOMETRYCZNE PRAWO ODLEGŁOŚCI (O9)
FOTOMETRYCZNE PRAWO ODLEGŁOŚCI (O9) INSTRUKCJA WYKONANIA ĆWICZENIA I. Zestaw przyrządów: Rys.1 Układ pomiarowy II. Wykonanie pomiarów: 1. Na komputerze wejść w zakładkę student a następnie klikać: start
Bardziej szczegółowoOtrzymywanie ceramiki Sr 0,7 Ba 0,3 Nb 2 O 6 o ukierunkowanej mikrostrukturze metod prasowania na gor co
MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 64, 1, (2012), 98-102 www.ptcer.pl/mccm Otrzymywanie ceramiki Sr 0,7 Ba 0,3 Nb 2 O 6 o ukierunkowanej mikrostrukturze metod prasowania na gor co EWA NOGAS- WIKIEL
Bardziej szczegółowoDiagnostyka pojazdów szynowych - wykład -
Diagnostyka pojazdów szynowych - wykład - Pomiary przemieszczeń liniowych i kątowych KATEDRA TRANSPORTU SZYNOWEGO WYDZIAŁ TRANSPORTU POLITECHNIKA ŚLĄSKA W KATOWICACH Katowice, 2011-06-13 Dr inż. Mańka
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E 5. Częstotliwość graniczna
36 Ć W I Z E N I E 5 PASYWNE FILTY ZĘSTOTLIWOŚI. WIADOMOŚI OGÓLNE Filtrem częstotliwości nazywamy układ o strukturze czwórnika (czwórnik to układ mający cztery zaciski jedna z par zacisków pełni rolę wejścia,
Bardziej szczegółowoPROJEKTOWANIE PROCESÓW PRODUKCYJNYCH
PROJEKTOWANIE PROCESÓW PRODUKCYJNYCH Do celów projektowania naleŝy ustalić model procesu wytwórczego: Zakłócenia i warunki otoczenia Wpływ na otoczenie WEJŚCIE materiały i półprodukty wyposaŝenie produkcyjne
Bardziej szczegółowoP 0max. P max. = P max = 0; 9 20 = 18 W. U 2 0max. U 0max = q P 0max = p 18 2 = 6 V. D = T = U 0 = D E ; = 6
XL OLIMPIADA WIEDZY TECHNICZNEJ Zawody II stopnia Rozwi zania zada dla grupy elektryczno-elektronicznej Rozwi zanie zadania 1 Sprawno przekszta tnika jest r wna P 0ma a Maksymaln moc odbiornika mo na zatem
Bardziej szczegółowoSzczegółowe informacje na temat gumy, rodzajów gumy oraz jej produkcji można znaleźć w Wikipedii pod adresem:
GUMA. To rozciągliwy materiał, elastomer chemicznie zbudowany z alifatycznych łańcuchów polimerowych (np. poliolefin), które są w stosunkowo niewielkim stopniu usieciowane w procesie wulkanizacji kauczuku
Bardziej szczegółowoZASADY OŚWIETLANIA ZASADA FIZJOLOGICZNA ZASADA EKONOMICZNA ZASADA ESTETYCZNA PODSTAWOWE ZASADY OŚWIETLENIA KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PODSTAWOWE ZASADY OŚWIETLENIA ZASADY OŚWIETLANIA ZASADA FIZJOLOGICZNA ZASADA EKONOMICZNA ZASADA ESTETYCZNA Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III Foliogram 24 Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III Foliogram 25
Bardziej szczegółowoWp yw dodatku fosforanu glinu na w a ciwo ci niskocementowych betonów korundowych
MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 64, 3, (2012), 304-308 www.ptcer.pl/mccm Wp yw dodatku fosforanu glinu na w a ciwo ci niskocementowych betonów korundowych LUCJANA MANDECKA-KAMIE *, ALICJA RAPACZ-KMITA,
Bardziej szczegółowo888 A 888 V 1. ZASTOSOWANIE 2. BUDOWA GENERATOR NAPIĘCIA 3-FAZOWEGO L2 L3 N PE
1. ZASTOSOWANIE Walizka serwisowa typu W-28 została zaprojektowana i wyprodukowana na specjalne życzenie grup zajmujących się uruchamianiem obiektów energetycznych. Przeznaczona jest przede wszystkim do
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM OPTOELEKTRONIKI
Katedra Optoelektroniki Wydział Elektroniki Telekomunikacji i Informatyki Politechnika Gdańska LABORATORIUM OPTOELEKTRONIKI ĆWICZENIE 5 DETEKTORY OPTOELEKTRONICZNE Gdańsk, 2005 ĆWICZENIE 5: DETEKTORY OPTOELEKTRONICZNE
Bardziej szczegółowoPomiar prądów ziemnozwarciowych W celu wprowadzenia ewentualnych korekt nastaw zabezpieczeń. ziemnozwarciowych.
Załącznik nr 2 do Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej ZAKRES POMIARÓW I PRÓB EKSPLOATACYJNYCH URZĄDZEŃ SIECI ELEKTROENERGETYCZNYCH ORAZ TERMINY ICH WYKONANIA Lp. Nazwa urządzenia Rodzaj
Bardziej szczegółowoStopy żelaza. Stale Staliwa Żeliwa
Stopy żelaza Stale Staliwa Żeliwa 1. Stale są to stopy żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, zawierające do 2% C, które w procesie wytwarzania podlegają przeróbce plastycznej, np.: walcowaniu, ciągnieniu,
Bardziej szczegółowoDr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne
Dr inż. Andrzej Tatarek Siłownie cieplne 1 Wykład 3 Sposoby podwyższania sprawności elektrowni 2 Zwiększenie sprawności Metody zwiększenia sprawności elektrowni: 1. podnoszenie temperatury i ciśnienia
Bardziej szczegółowoRaport Badania Termowizyjnego
I n f r a - R e d T h e r m o g r a p h i c I n s p e c t i o n s Stawna 6 71-494 Szczecin / Poland Tel +48 91 885 60 02 Mobile +48 504 265 355 www.gamma-tech.pl e-mail: office@gamma-tech.pl Raport Badania
Bardziej szczegółowo40. Międzynarodowa Olimpiada Fizyczna Meksyk, 12-19 lipca 2009 r. ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA
ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA Celem tego zadania jest podanie prostej teorii, która tłumaczy tak zwane chłodzenie laserowe i zjawisko melasy optycznej. Chodzi tu o chłodzenia
Bardziej szczegółowoWp yw domieszki lantanu na w a ciwo ci Bi 4 Ti 3 O 12
MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 64, 1, (2012), 53-58 www.ptcer.pl/mccm Wp yw domieszki lantanu na w a ciwo ci Bi 4 Ti 3 O 12 HENRYK BERNARD*, KATARZYNA OSI SKA, JOLANTA DZIK, AGATA LISI SKA-CZEKAJ,
Bardziej szczegółowoTechniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI
Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI SKLAROWANEGO SOKU JABŁKOWEGO Skutecznym sposobem leczenia soku
Bardziej szczegółowo12. Wyznaczenie relacji diagnostycznej oceny stanu wytrzymało ci badanych materiałów kompozytowych
Open Access Library Volume 2 211 12. Wyznaczenie relacji diagnostycznej oceny stanu wytrzymało ci badanych materiałów kompozytowych 12.1 Wyznaczanie relacji diagnostycznych w badaniach ultrad wi kowych
Bardziej szczegółowoSTUDIA PODYPLOMOWE. ZAOCZNE PODYPLOMOWE STUDIA KWALIFIKACYJNE dla nauczycieli
STUDIA PODYPLOMOWE WYDZIAŁ ELEKTRONIKI i INFORMATYKI ul. Śniadeckich 2 75-453 Koszalin tel. (094) 34 78 742 fax. (094) 34 33 479 ZAOCZNE PODYPLOMOWE STUDIA KWALIFIKACYJNE dla nauczycieli "INFORMATYKA,
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH
Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechniki Wrocławskiej STUDA DZENNE e LAORATORUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNKOWYH LPP 2 Ćwiczenie nr 10 1. el ćwiczenia Przełączanie tranzystora bipolarnego elem
Bardziej szczegółowoRodzaje i metody kalkulacji
Opracowały: mgr Lilla Nawrocka - nauczycielka przedmiotów ekonomicznych w Zespole Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego w Miętnem mgr Maria Rybacka - nauczycielka przedmiotów ekonomicznych
Bardziej szczegółowoWYJASNIENIA I MODYFIKACJA SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA
Szczecin dnia 28.07.2015r. Akademia Sztuki w Szczecinie Pl. Orła Białego 2 70-562 Szczecin Dotyczy: Przetarg nieograniczony na dostawę urządzeń i sprzętu stanowiącego wyposażenie studia nagrań na potrzeby
Bardziej szczegółowoHiTiN Sp. z o. o. Przekaźnik kontroli temperatury RTT 4/2 DTR. 40 432 Katowice, ul. Szopienicka 62 C tel/fax.: + 48 (32) 353 41 31. www.hitin.
HiTiN Sp. z o. o. 40 432 Katowice, ul. Szopienicka 62 C tel/fax.: + 48 (32) 353 41 31 www.hitin.pl Przekaźnik kontroli temperatury RTT 4/2 DTR Katowice, 1999 r. 1 1. Wstęp. Przekaźnik elektroniczny RTT-4/2
Bardziej szczegółowoCZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA WAD KOŃCZYN DOLNYCH U DZIECI I MŁODZIEŻY A FREQUENCY APPEARANCE DEFECTS OF LEGS BY CHILDREN AND ADOLESCENT
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogiki i Administracji w Poznaniu Nr 3 2007 Grażyna Szypuła, Magdalena Rusin Bielski Szkolny Ośrodek Gimnastyki Korekcyjno-Kompensacyjnej im. R. Liszki w Bielsku-Białej
Bardziej szczegółowo1.3 Budowa. Najwa niejsze cz ci sk adowe elektrozaworu to:
.3 Budowa Elektrozawory to elementy kontroluj ce medium pod ci nieniem. Ich zadanie polega na otwieraniu lub zamykaniu urz dzenia odcinaj cego, bezpo rednio lub po rednio, w stanie wzbudzonym cewki. Najwa
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH 45421000-4 ROBOTY W ZAKRESIE STOLARKI BUDOWLANEJ
SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH 45421000-4 ROBOTY W ZAKRESIE STOLARKI BUDOWLANEJ 1 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP str. 3 2. MATERIAŁY str. 3 3. SPRZĘT str. 4 4.TRANSPORT str. 4 5. WYKONANIE
Bardziej szczegółowoZawór kontrolny (Zawory regulacyjne 2 i 3-drogowe) 2005. 06. Opis techniczny. Właściwości. Zastosowanie Wodne systemy ogrzewania i klimatyzacji
CV 216, 316 RGA 3 15 5 GB Zawór kontrolny (Zawory regulacyjne 2 i 3-drogowe) 2005. 06 Opis techniczny Zastosowanie Wodne systemy ogrzewania i klimatyzacji Funkcje CV 216 RGA CV 316 RGA przełączający Dwudrogowy
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa 17 18 kwiecień 2012r.
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa 17 18 kwiecień 2012r. 1. CEL I ZAKRES BADAŃ Organizatorem badań biegłości i badań porównawczych przeprowadzonych
Bardziej szczegółowoPowiatowy Urząd Pracy w Trzebnicy. w powiecie trzebnickim w 2008 roku Absolwenci w powiecie trzebnickim
Powiatowy Urząd Pracy w Trzebnicy Załącznik do Monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie trzebnickim w 2008 roku Absolwenci w powiecie trzebnickim Trzebnica, wrzesień 2009 Opracowanie:
Bardziej szczegółowoAutomatyczne przetwarzanie recenzji konsumenckich dla oceny użyteczności produktów i usług
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Informatyki i Gospodarki Elektronicznej Katedra Informatyki Ekonomicznej Streszczenie rozprawy doktorskiej Automatyczne przetwarzanie recenzji konsumenckich dla
Bardziej szczegółowoDRGANIA MECHANICZNE. materiały uzupełniające do ćwiczeń. Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie
DRGANIA MECHANICZNE materiały uzupełniające do ćwiczeń Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie prowadzący: mgr inż. Sebastian Korczak część modelowanie, drgania swobodne Poniższe materiały
Bardziej szczegółowotel/fax 018 443 82 13 lub 018 443 74 19 NIP 7343246017 Regon 120493751
Zespół Placówek Kształcenia Zawodowego 33-300 Nowy Sącz ul. Zamenhoffa 1 tel/fax 018 443 82 13 lub 018 443 74 19 http://zpkz.nowysacz.pl e-mail biuro@ckp-ns.edu.pl NIP 7343246017 Regon 120493751 Wskazówki
Bardziej szczegółowoBadanie bezszczotkowego silnika prądu stałego z magnesami trwałymi (BLDCM)
Badanie bezszczotkowego silnika prądu stałego z magnesami trwałymi (BLDCM) Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową, zasadą działania oraz sterowaniem bezszczotkowego silnika prądu stałego z magnesami
Bardziej szczegółowoWZORU UŻYTKOWEGO EGZEMPLARZ ARCHIWALNY. d2)opis OCHRONNY. (19) PL (n)62894. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej d2)opis OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 112772 (22) Data zgłoszenia: 29.11.2001 EGZEMPLARZ ARCHIWALNY (19) PL (n)62894 (13)
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa
Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin Dominika Sowa Szczecin, 8 maj 2014 Program prezentacji: 1. Definicja substancji i mieszanin chemicznych wg Ustawy o substancjach chemicznych
Bardziej szczegółowoSterowanie maszyn i urządzeń
Sterowanie maszyn i urządzeń Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Sterowanie objętościowe Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie zasad sterowania objętościowego oraz wyznaczenie chłonności jednostkowej
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska
Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu
Bardziej szczegółowoBadania (PN-EN 14351-1+A1:2010) i opinia techniczna drzwi zewnętrznych z kształtowników aluminiowych z przekładką termiczną systemu BLYWEERT TRITON
Badania (PN-EN 14351-1+A1:2010) i opinia techniczna drzwi zewnętrznych z kształtowników aluminiowych z przekładką termiczną systemu BLYWEERT TRITON 2294/12/R08NK Warszawa luty 2012 r. INSTYTUT TECHNIKI
Bardziej szczegółowoCharakterystyka Triset113 Kable z rodziny Triset113 s kablami kategorii RG-6 o podwy szonych parametrach. a miedziana o rednicy 1,13mm
Przewód koncentryczny 75 Om TRISET113 spe nia norm EN50117 i jest zgodny ze standardem klasy A w ca ym pa mie transmisyjnym w przedziale cz stotliwo ci 5-3000 MHz. Przewód Triset jest zgodny z wymaganiami
Bardziej szczegółowoSZKOLENIE PRACOWNIKÓW NARAśONYCH NA SZKODLIWE CZYNNIKI CHEMICZNE. Szkolenia bhp w firmie szkolenie pracowników naraŝonych na czynniki szkodliwe 27
SZKOLENIE PRACOWNIKÓW NARAśONYCH NA SZKODLIWE CZYNNIKI CHEMICZNE Szkolenia bhp w firmie szkolenie pracowników naraŝonych na czynniki szkodliwe 27 Informowanie pracowników Pracodawca ma obowiązek poinformowania
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBSŁUGI ORAZ MONTAŻU PANELOWY PROMIENNIK ELEKTRYCZNY. typu REL
www.ecocaloria.com INSTRUKCJA OBSŁUGI ORAZ MONTAŻU PANELOWY PROMIENNIK ELEKTRYCZNY typu REL Dziękujemy, że wybrali Państwo produkt firmy!!! Cieszymy się, że możemy zaliczyć Państwa do grona naszych Klientów
Bardziej szczegółowoModulatory. Bernard Ziętek
Modulatory Bernard Ziętek Wstęp Równanie fali (pole elektryczne fali elektromagnetycznej) Parametry: α ω φ nz Współczynnik absorpcji (amplituda) Częstość kołowa Faza Droga optyczna (współczynnik załamania
Bardziej szczegółowoInteligentna formuła
Inteligentna formuła Szeroki zakres zastosowań Nowy olej serwisowy F1 jest produktem opracowanym przez firmę W&H. Jego skład jest rezultatem rozwoju nowoczesnej technologii produkcji instrumentów stomatologicznych.
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Ćwiczenie nr 4 Temat: Kształtowanie właściwości metodami technologicznymi. Łódź 2010 Cel ćwiczenia
Bardziej szczegółowoProjekt Schematom STOP! Wspólne działania instytucji pomocy społecznej i instytucji rynku pracy pilotaż
Projekt Schematom STOP! Wspólne działania instytucji pomocy społecznej i instytucji rynku pracy pilotaż Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Bardziej szczegółowoz dnia 31 grudnia 2015 r. w sprawie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych
U C H WA Ł A S E N A T U R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J z dnia 31 grudnia 2015 r. w sprawie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez
Bardziej szczegółowoPodstawy Konstrukcji Maszyn
Podstawy Konstrukcji Maszyn Część 2 Wykład nr.4 1 1. Problemy materiałowe PODSTAWOWE WYMAGANIA STAWIANE PRZEKŁADNIOM ZĘBATYM Duża niezawodność, Mały stosunek masy do przenoszonej mocy, Niskie koszty wykonania
Bardziej szczegółowoCel modelowania neuronów realistycznych biologicznie:
Sieci neuropodobne XI, modelowanie neuronów biologicznie realistycznych 1 Cel modelowania neuronów realistycznych biologicznie: testowanie hipotez biologicznych i fizjologicznych eksperymenty na modelach
Bardziej szczegółowobiuro@cloudtechnologies.pl www.cloudtechnologies.pl Projekty uchwał dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia
Warszawa, 11 kwietnia 2016 roku Projekty uchwał dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia w sprawie przyjęcia porządku obrad Zwyczajne Walne Zgromadzenie przyjmuje następujący porządek obrad: 1. Otwarcie Zgromadzenia,
Bardziej szczegółowoZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY
ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 1. ZMIANA GRUPY PRACOWNIKÓW LUB AWANS W przypadku zatrudnienia w danej grupie pracowników (naukowo-dydaktyczni, dydaktyczni, naukowi) przez okres poniżej 1 roku nie dokonuje
Bardziej szczegółowoTYTUŁ Pomiar wymiarów i automatyczna analiza kształtów ziaren zbóż
KAMIKA Instruments PUBLIKACJE TYTUŁ Pomiar wymiarów i automatyczna analiza kształtów ziaren zbóż AUTORZY Stanisław Kamiński, Dorota Kamińska, KAMIKA Instruments DZIEDZINA Energetyka, Pomiar kształtu nasion
Bardziej szczegółowoPX319. Driver LED 1x2A/48V INSTRUKCJA OBSŁUGI
PX319 Driver LED 1x2A/48V INSTRUKCJA OBSŁUGI R SPIS TREŚCI 1. Opis ogólny... 3 2. Warunki bezpieczeństwa... 3 3. Opis złączy i elementów sterowania... 4 4. Ustawianie adresu DMX... 5 4.1. Ustawienia funkcji
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBSŁUGI WD2250A. WATOMIERZ 0.3W-2250W firmy MCP
INSTRUKCJA OBSŁUGI WD2250A WATOMIERZ 0.3W-2250W firmy MCP 1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA Zakresy prądowe: 0,1A, 0,5A, 1A, 5A. Zakresy napięciowe: 3V, 15V, 30V, 240V, 450V. Pomiar mocy: nominalnie od 0.3
Bardziej szczegółowoBłędy fotografii akwarystycznej
Błędy fotografii akwarystycznej Błędy metody nr.2 Źle ustawiona lampa błyskowa na stopce - promień odbity zamiast biec pomiędzy lampą błyskową a aparatem trafił w obiektyw. Przy okazji widać ślady po związkach
Bardziej szczegółowoWynagrodzenia a wyniki pracy
Wynagrodzenia a wyniki pracy Olech Bestrzyński Kierownik ds. wynagrodzeń - Kompania Piwowarska S.A. Plan Kontekst Kompania Piwowarska jako organizacja oparta na markach Wizja i priorytety strategiczne
Bardziej szczegółowoSterownik Silnika Krokowego GS 600
Sterownik Silnika Krokowego GS 600 Spis Treści 1. Informacje podstawowe... 3 2. Pierwsze uruchomienie... 5 2.1. Podłączenie zasilania... 5 2.2. Podłączenie silnika... 6 2.3. Złącza sterujące... 8 2.4.
Bardziej szczegółowo