Cerkiew w Sosnowcu pw. Św. Wiery, Nadziei, Luby i matki ich Zofii DZIEŃ VI (ŚRODA)

Transkrypt

1 Cerkiew w Sosnowcu pw. Św. Wiery, Nadziei, Luby i matki ich Zofii DZIEŃ VI (ŚRODA)

2 HISTORIA CERKWI Myśl o budowie po raz pierwszy pojawiła się w Zorganizowano składkę wśród sosnowieckich i łódzkich przemysłowców ludzi tak zasłużonych dla rozwoju Sosnowca, jak: Schoenowie, Heinrich Dietel, Gamper, Kunitzy i in. przeważnie ewangelików bądź wyznania mojżeszowego, którym zależało na dobrych układach z rosyjską władzą. Działkę otrzymano bezpłatnie od Kolei warszawskowiedeńskiej. 15 sierpnia 1888 położono kamień węgielny, a już 28 listopada roku następnego, świątynia została poświęcona przez biskupa lubelskiego Flawiana. Patronkami nowej cerkwi zostały: Wiera, Nadieżda i Liubow', córki św. Zofii, męczennice z czasów Hadriana. Budowa przebiegła bardzo szybko, co odbiło się na jakości budynku.

3 HISTORIA CERKWI Nabożeństwa odprawiali pierwotnie księża z sąsiednich parafii na Maczkach, w Olkuszu i w Częstochowie. Ale już w kwietniu 1890 nowa cerkiew otrzymała pierwszego proboszcza Joanna Wasiliewicza Lewickiego (z Kalwarii w Podlaskiem). 16 maja 1890 arcybiskup warszawsko-chełmski Leoncjusz potwierdził powstanie samodzielnej parafii przy cerkwi pod wezwaniem Świętych Wiery, Nadjeżdy, Ljub wi i ich matki Zofii, do której przynależał powiat będziński, sztab tutejszej straży granicznej i urzędnicy celni. Obok powstał dom parafialny siedziba duchownego i osobny domek dla starosty cerkiewnego.

4 HISTORIA CERKWI

5 HISTORIA CERKWI Dziś cerkiew należy do parafii Świętych Wiery, Nadziei, Luby i Matki Ich Zofii w Sosnowcu w diecezji łódzkopoznańskiej. Parafia (jako jedna z 2 placówek prawosławnych w województwie śląskim) obejmuje południową część województwa, m.in. aglomerację katowicką, Bielsko-Białą, Rybnik. Obecnym proboszczem jest ks. mitrat Sergiusz Dziewiatowski.

6 KLASZTOR W TYŃCU

7 HISTORIA KLASZTORU W TYŃCU Opactwo, usytuowane na wapiennym wzgórzu nad Wisłą, ufundował najprawdopodobniej Kazimierz I Odnowiciel w 1044 r. Działo się to po kryzysie młodego państwa, wywołanym pogańskim buntem i czeskim najazdem. Benedyktyni mieli wspierać odbudowę państwa i Kościoła. Pierwszym opatem został Aaron. Część badaczy uważa natomiast, iż opactwo tynieckie dla benedyktynów obecnych wcześniej w Krakowie ufundował dopiero syn Kazimierza Odnowiciela, Bolesław II Szczodry.

8 HISTORIA KLASZTORU W TYŃCU W II połowie XI w. powstał zespół romańskich budowli trójnawowa bazylika oraz zabudowania klasztorne. W XIV wieku opactwo uległo znacznemu zniszczeniu w wyniku ataku Czechów oraz Tatarów. W kolejnych wiekach następowały kilkakrotne przebudowy całego kompleksu, najpierw na styl gotycki w XV w. a następnie na barok i rokoko. Opactwo zostało zniszczone przez wojny w XVII wieku, lecz wkrótce znowu odbudowane i powiększone (m.in. o bibliotekę). Kolejne zniszczenie dotknęło zabudowania klasztorne w związku z zamienieniem ich na twierdzę konfederatów barskich.

9 HISTORIA KLASZTORU W TYŃCU Odbudowy dokonał opat Florian Amand Janowski. W 1816 r. opactwo zostało zlikwidowane. W latach kościół pełnił funkcję katedry diecezji tynieckiej. Stanowił siedzibę biskupstwa tynieckiego z biskupem Grzegorzem Tomaszem Zieglerem na czele.

10 HISTORIA KLASZTORU W TYŃCU Mnisi, dzięki inicjatywie belgijskiego benedyktyna Karola van Oosta powrócili do Tyńca w 1939 r. a od 1947 r. odbudowywali podniszczony kompleks. DZIEDZINIEC KLASZTORNY W LATACH 40. UBIEGŁEGO STULECIA

11 HISTORIA KLASZTORU W TYŃCU W 1968 r. kościół św. Piotra i Pawła znowu stał się opactwem. 8 maja 1991 o. Włodzimierz Zatorski założył przy opactwie TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów. 14 stycznia 2006 dekret Opata Bernarda Sawickiego powołał do życia BENEDICITE Jednostkę Gospodarczą Opactwa Tynieckiego. Wtedy też rozpoczął się ostatni etap odbudowy Opactwa Tynieckiego. Jednostka zajmuje się m.in. sprzedażą produktów pod marką Produkty Benedyktyńskie. W lipcu 2008 roku została odbudowana tzw. Wielka Ruina i powstał Benedyktyński Instytut Kultury Aby chronić Dobro. Na terenie klasztoru mieści się Muzeum Opactwa w Tyńcu.

12 HISTORIA KLASZTORU W TYŃCU Na terenie klasztoru mieści się Muzeum Opactwo Benedyktynów w Tyńcu.

13 ZAMEK PIESKOWA SKAŁA W OJCOWIE

14 HISTORIA ZAMKU PIESKOWA SKAŁA Zamek po raz pierwszy wzmiankowany jest jako Peskenstein w dokumencie wydanym w 1315 przez Władysława Łokietka. W I poł. XIV w. Kazimierz III Wielki wybudował tu zamek, element łańcucha obronnych "Orlich Gniazd", składający się z dwóch części: górnej i dolnej. Górna, niezachowana, wzniesiona była na niedostępnej skale zwanej "Dorotką". W latach zamek był siedzibą rodu Szafrańców niektórzy z nich wykorzystywali go jako punkt wypadowy do napadów na kupców przejeżdżających biegnącym przez Dolinę Prądnika traktem łączącym Kraków ze Śląskiem. W 1484 Krzysztof Szafraniec, prawnuk pierwszego właściciela, został za to ścięty na Wawelu.

15 HISTORIA ZAMKU PIESKOWA SKAŁA W latach gotycki zamek przekształcono w renesansową rezydencję. W XVII w., za czasów Michała Zebrzydowskiego dobudowano system fortyfikacji bastionowych. W czasie potopu szwedzkiego (1655) zamek został zniszczony, zaś w 1718 uległ pożarowi. Odbudowano go jako siedzibę rodu Wielopolskich w W 1787 gościł w swych murach króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. W wyniku kolejnego pożaru (1850) zniszczeniu uległa najstarsza jego część, tj. wysoki zamek. W Królestwie Polskim istniała gmina Pieskowa Skała. W czasie powstania styczniowego rosyjski ostrzał spowodował kolejny pożar i zniszczenie cennego wyposażenia wnętrz.

16 HISTORIA ZAMKU PIESKOWA SKAŁA W 1842 Pieskową Skałę kupił od rodziny Wielopolskich hrabia Jan Mieroszewski. 4 i 5 marca 1863 w Pieskowej Skale i pobliskiej Skale miała miejsce bitwa powstańców pod dowództwem Mariana Langiewicza z wojskami rosyjskimi, podczas której śmierć poniósł walczący po stronie Polaków rosyjski pułkownik Andrij Potebnia. W latach 80. XIX w., kolejny z Mieroszewskich Sobiesław prowadził w zamku prace remontowe wzbogacając go o elementy neogotyckie. Znany z hulaszczego trybu życia hrabia Krzysztof Mieroszewski syn Sobiesława roztrwonił rodzinny majątek sprzedając między innymi zamek.

17 HISTORIA ZAMKU PIESKOWA SKAŁA Po krótkim czasie, nowy właściciel Michał Wilczynski odsprzedał zamek dr. Serafinowi Chmurskiemu, który zbudował u stóp zamku wille starając się nadać Pieskowej Skale charakter letniskowy. W 1902 roku w wyniku zadłużenia majątku Serafina Chmurskiego, ostatniego, prywatnego właściciela Pieskowej Skały, zamek trafił na licytację. Adolf Dygasiński zwrócił się na łamach "Kuriera Warszawskiego" z apelem ratowania zamku, perły polskiego renesansu, jedynego na szlaku Orlich Gniazd, który przetrwał w dobrym stanie. Dzięki tej inicjatywie powstało "Towarzystwo Akcyjne Pieskowa Skała", które wykupiło zamek za kwotę 60 tysięcy rubli.

18 HISTORIA ZAMKU PIESKOWA SKAŁA

19 HISTORIA ZAMKU PIESKOWA SKAŁA Po II wojnie światowej zamek w Pieskowej Skale przejął Skarb Państwa. Po generalnej renowacji w latach stał się on Oddziałem Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu. Obecnie znajduje się tu stała ekspozycja "Przemiany stylowe w sztuce europejskiej od średniowiecza do połowy XIX wieku". Zamek dość często pojawia się też w filmach. Pojawił się m.in. w serialach "Janosik" oraz "Stawka większa niż życie".

20 ZAMEK PIESKOWA SKAŁA