Grzesik Filus K.: Przepływ informacji w ustawie o obowiązkach przedsiębiorców. Przegląd komunalny. Recykling. ISSN nr 6 s.

Transkrypt

1 Grzesik Filus K.: Przepływ informacji w ustawie o obowiązkach przedsiębiorców. Przegląd komunalny. Recykling. ISSN nr 6 s Katarzyna Grzesik Filus 1 Przepływ informacji w ustawie o obowiązkach przedsiębiorców Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej [1] nakłada na producentów i importerów opakowań i niektórych produktów użytkowych obowiązek zapewnienia recyklingu i odzysku odpadów powstałych z tych produktów i opakowań. Ustawa pozostawia przedsiębiorcom trzy możliwości do wyboru. Mogą ten obowiązek realizować samodzielnie poprzez zbiórkę odpadów i przekazywanie ich do odpowiednich instalacji lub mogą to czynić za pomocą organizacji odzysku. W przypadku, kiedy przedsiębiorca nie osiągnie wymaganego poziomu odzysku lub recyklingu odpadów, obowiązany jest do wnoszenia opłaty produktowej. Wymagane poziomy odzysku określono w załączniku nr 4 do ustawy - dotyczy to poziomów docelowych, które należy osiągnąć do końca 2007 roku. Natomiast wymagane poziomy odzysku w poszczególnych latach ogłoszono w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych [2]. Sposób obliczania osiągniętych poziomów odzysku / recyklingu zdefiniowano w ustawie [1]. Dla każdego rodzaju opakowania i produktu poziom odzysku / recyklingu oblicza się oddzielnie, jako wyrażony procentowo iloraz masy lub ilości odpadów opakowaniowych i poużytkowych poddanych recyklingowi lub odzyskowi oraz masy lub ilości opakowań lub produktów wprowadzonych na rynek w ciągu roku. M I P = *100% lub P = *100% M I w gdzie: P o/r Poziom odzysku / recyklingu M o/r Masa odpadów poddanych odzyskowi / recyklingowi M w Masa opakowań lub produktów wprowadzona na rynek I o/r Ilość odpadów poddana recyklingowi / odzyskowi I w Ilość odpadów lub produktów wprowadzonych na rynek Podstawą obliczeń poziomów odzysku jest masa [kg] dla opakowań, olejów smarowych oraz opon, ilość [sztuki] dla urządzeń klimatyzacyjnych, chłodniczych, akumulatorów ołowiowych, niklowo-kadmowych, baterii i ogniw galwanicznych, lamp wyładowczych. w 1 Dr inż. Katarzyna Grzesik Filus Zakład Kształtowania i Ochrony Środowiska, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Akademia Górniczo Hutnicza

2 O ile jak najbardziej uzasadnione jest obliczanie poziomu odzysku na podstawie masy w przypadku opakowań i olejów, a ilości w przypadku urządzeń klimatyzacyjnych i akumulatorów, o tyle trudno o logiczne wytłumaczenie faktu, że opony należy ważyć, a baterie guzikowe liczyć, w celu określenia poziomu odzysku. Informacje o osiągniętych poziomach odzysku, przedsiębiorcy, których dotyczy ustawa [1], powinni przedkładać marszałkowi województwa w sprawozdaniu rocznym. Ci z przedsiębiorców, którzy nie osiągnęli wymaganego poziomu odzysku, zmuszeni są do ponoszenia opłat produktowych. Przy czym opłata produktowa obliczana jest oddzielnie dla każdego rodzaju opakowań i produktów według zależności: O p = S * ( W p O p ) gdzie: O p Opłata produktowa S Stawka opłaty W p Wymagany poziom odzysku / recyklingu O p Osiągnięty poziom odzysku / recyklingu Maksymalne stawki opłat produktowych podano w ustawie [1], a zestawiono w poniższej tabeli. Tab. Maksymalne stawki opłaty produktowej: Opakowania: tworzywa sztuczne, aluminium (puszki) blacha lekka papier, tektura szkło drewno/tekstylia wielomateriałowe Urządzenia klimatyzacyjne / chłodnicze (zawierające CFC, HCFC) akumulatory niklowo kadmowe baterie i ogniwa galwaniczne lampy wyładowcze oleje opony 3 zł /kg 150 zł /sztuka 50 zł /sztuka 5 zł/sztuka 3 zł/sztuka 2 zł/kg 2 zł / kg (regenerowane) 8 zł /kg (nieregenerewane)

3 Jednostkowe stawki dla poszczególnych rodzajów opakowań i produktów wyszczególniono w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie stawek opłat produktowych [3]. Poza wnoszeniem naliczonej wysokości opłaty produktowej, informację o jej wysokości przedsiębiorcy powinni przedkładać marszałkowi województwa. Podsumowując, sprawozdanie roczne przedkładane marszałkowi województwa przez przedsiębiorcę lub organizację powinno zawierać informacje o: - masie lub ilości poszczególnych rodzajów opakowań lub produktów, wprowadzonych na rynek w ciągu roku, przy czym uwzględnia się również opakowania w których są sprzedawane lub importowane jakiekolwiek produkty, - masie lub ilości odzyskanych lub poddanych recyklingowi opakowań i produktów z wyszczególnieniem ich rodzajów, - osiągniętych poziomach odzysku dla każdego rodzaju produktu i każdego rodzaju opakowania - wysokości należnej opłaty produktowej z podziałem na poszczególne rodzaje opakowań i produktów. Wzór sprawozdania został określony w rozporządzeniu Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2001 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej [4]. Sprawozdanie takie należy przedłożyć marszałkowi do dnia 31 marca. Dodatkowo przedsiębiorca lub organizacja odzysku ma obowiązek prowadzenia ewidencji, na podstawie której sporządza się informacje o osiągniętych poziomach odzysku i nalicza wysokość opłaty produktowej, tak aby było możliwe ustalenie uzyskanych poziomów odzysku, a także obliczenie wysokości opłaty produktowej. Wszelkie dokumenty na potrzeby ewidencji muszą być przechowywane przez 5 lat. Marszałek województwa na mocy ustawy [1] obowiązany jest do sporządzenia rocznego sprawozdania i przedłożenia go Ministrowi Środowiska oraz Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska. Sprawozdanie to powinno zawierać następujące dane: - masa lub ilość wprowadzonych na rynek poszczególnych rodzajów opakowań i produktów przez przedsiębiorców lub organizacje z siedzibą w danym województwie, - osiągnięte poziomu odzysku i recyklingu poszczególnych rodzajów opakowań i produktów, - wysokość wpływów z opłat produktowych wraz z odsetkami z podziałem na poszczególne rodzaje opakowań i produktów. Wzór sprawozdania, które sporządza marszałek określono w Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie wzoru sprawozdania o wielkości wprowadzonych na rynek krajowy opakowań i produktów, osiągniętych wielkościach odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych oraz wpływach z opłat produktowych [5]. Sprawozdanie to powinno być przedłożone do dnia 30 kwietnia. Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej [1] narzuca także pewne obowiązki gminom, tym w których prowadzi się selektywną zbiórkę odpadów opakowaniowych. Zarządy gmin lub związków gmin powinny sporządzać sprawozdania roczne o: - masie poszczególnych rodzajów odpadów opakowaniowych zebranych na terenie gminy, - masie poszczególnych rodzajów odpadów opakowaniowych przekazanych do odzysku i recyklingu, - wydatkach poniesionych na te cele.

4 Sprawozdania te, gminy przedkładają do marszałka województwa oraz do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska. Wojewódzkie fundusze przekazują Ministrowi Środowiska oraz Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska zbiorczą informację o masie poszczególnych rodzajów odpadów opakowaniowych zebranych przez gminy na terenie województwa oraz przekazanych do odzysku i recyklingu. Schemat przepływu informacji, który wymusza ustawa o obowiązkach przedsiębiorców [1] pokazano na rysunku.

5 Rys. Przepływ informacji wymaganych ustawą o obowiązkach przedsiębiorców oraz o opłacie produktowej i depozytowej - Przedsiębiorca - sprawozdanie roczne masa / ilość opakowań i produktów: wprowadzonych na rynek poddanych odzyskowi i recyklingowi osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu Wysokość opłaty produktowej Organizacja sprawozdanie roczne wykaz przedsiębiorców w imieniu których działa masa / ilość opakowań i produktów: wprowadzonych na rynek poddanych odzyskowi i recyklingowi osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu Wysokość opłaty produktowej Marszałek województwa Sprawozdanie roczne wielkość wprowadzonych na rynek opakowań i produktów wielkość osiągniętych poziomów odzysku i recyklingu odp. opakowaniowych i poużytkowych wpływy z opłat produktowych Zarząd gminy sprawozdanie roczne ilość i rodzaj odp. opakowaniowych zebranych ilość i rodzaj odp. opakowaniowych przekazanych do odzysku i recyklingu wydatki poniesione na w/w cele Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska - roczna informacja ilość i rodzaj opakowań zebranych i przekazanych do odzysku / recyklingu Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska Minister Środowiska

6

7 Ostatecznymi odbiorcami wszystkim omawianych informacji są: Minister Środowiska oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska. Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców [1] narzuca na producentów i importerów wykonanie czynności związanych z zapewnieniem recyklingu lub odzysku odpadów powstających z produktów i opakowań wprowadzanych przez nich na rynek. Równocześnie ustawa wymaga corocznego sporządzania sprawozdań, obliczania poziomów odzysku oraz naliczania opłaty produktowej. Dla pojedynczego przedsiębiorcy realizacja obowiązków wymaganych ustawą może być uciążliwa, ponieważ wymaga nie tylko doskonałej orientacji w przepisach ustawy, ale także znajomości przepisów wykonawczych. Dlatego rozsądnym rozwiązaniem wydaje się zrzeszanie przedsiębiorców w organizacje, które przejmą czynności związane z organizacją recyklingu oraz sporządzania wszystkich wymaganych sprawozdań i innych czynności administracyjnych. Literatura: 1. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej. Dz. U nr 63, poz Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych Dz. U nr 69. poz Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2001 r. w sprawie stawek opłat produktowych. Dz. U nr 116, poz Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2001 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej. Dz.U nr 157 poz Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie wzoru sprawozdania o wielkości wprowadzonych na rynek krajowy opakowań i produktów, osiągniętych wielkościach odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych oraz wpływach z opłat produktowych. Dz.U nr 2 poz. 26