LISTY WIĘZIEN'NE. Sw ĘTEGO PAWŁA DO FILIPIAN - DO KOLOSAN DO FILEMONA - DO EFEZJAN KATOLICKI UNIWERSYTET LUBELSKI. 12 tomach TOM ÓSMY

Transkrypt

1 KATOLICKI UNIWERSYTET LUBELSKI KATOLICKI UNIWERSYTET LUBELSKI, PISMO SWIĘTE NOWEG O TESTAMENTU ID 12 tomach WST.ĘP - PRZEKŁAD Z ORYGINAŁU - KOMENTARZ LISTY WIĘZIEN'NE Sw ĘTEGO PAWŁA DO FILIPIAN - DO KOLOSAN DO FILEMONA - DO EFEZJAN pod redakcją KS. EUGENIUSZA DĄBROWSKI E GO Doktora Teologii Doktora Nauk Biblijngch Papieskiego Instgtutu Biblijnego UJ Rzgmie WSTĘP PRZEKŁAD Z ORYGINAŁU '-.0 OPRACOWAŁ O. AUGUSTYN JANKOWSKI OSB Z OPACTWA TYNIECKIEGO :;j" '\..,i ".! J[ /1" 'Ju \" ;,.,,'I \ll. l' " ; ",. ; :" TOM ÓSMY PALL OTTINUM POZNAŃ 1962 PALLOTTINUM POZNAŃ 1962

2 Poznań, dnia 12 grudnia 1962 r. Nihil obstat KOMENTARZ DO PISMA SWIĘTEGO NOWEGO TESTAMENTU Poznań, dnia 15 grudnia 1962 r. L. dz /62.. KN-AZSKY L. S. SEMINAR sv. Frantiska Xaverskeho BANSKA BYSTRICA KNIZNICA zaplsan d1ia: zna&: prfraslkovł! flslo: 11..< 41 6 IV. 10,QQ I MP R I M A T U R (-) Ks. Lucjan Haendschke Kanclęrz Kurii Metropolitalnej Redaktor książki Ks. Kazimierz Dynda Okładkę projektował Zbigniew Łoskot P A L L O T T I N U M - POZNAŃ Wydanie pierwsze Nakład Arkuszy wyd. 49. Ark. druk. 37. Papier klasa IV, 65 g, 70 x 100. Format - B-5. Oddano do składania 29. V Podpisano do druku 28. XI. 62. Druk ukończ. w grudniu 62 r. Druk. "Pallottinum",. nr zam. 42/62"':"-M-9. (-) Ks. Dr Franciszek Dziasek cenzor j' ANTONI BARANlAK Arcybiskup Poznański Metropolita / Cena zł HO, przygotowany staraniem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Tom I. Tom Tom Tom IV. Tom V. Tom VI. Tom V w 12 tomach zawierać będzie prace następujących autorów: Nowy Testament na tle epoki. Geografia-Historia-KuLtura. Tom I. Geografia i Historia Nowy Testament na tle epoki. Geografia-Historia-KuLtura. Tom KuLtura Ewangelie Synoptyczne Ewangelia św, Jana w Gnieźnie Dzieje ApostoLskie Ks. Dr Felicjan Kłoniecki, Prof. Seminarium Duch. Ust do Rzymian i GaLatów Ks. Dr Felicjan Kłoniecki, Prof. Seminarium Duch. w Gnieźnie Listy do Koryntian Tom V Listy więzienne Tom IX. Tom X. Tom XI. O. Dr Augustyn Jankowski O. S. B., Lic. Nauk Biblijnych, Tyniec Listy do Tesaloniczan i Paste1'skie Ks. Dr Jan Stępień, Lic. Nauk Biblijnych List do Hebrajczyków. Ks. Dr Stanisław Łach, Prof. Kat. Uniw. Lub. Listy Katolickie Tom X Apokalipsa św. Jana Ks. Dr Feliks Gryglewicz, Doc. Kat. Uniw. Lub. O. Dr Augustyn Jankowski O. S. B., Lic. Nauk Biblijnych, Tyniec

3 588 SKOROWIDZ A UTOROW Tischendorf K. von Tischleder P. 19 Tonneau R Tomasz z Akwinu św n n n n Toussaint C Traub H. 364 Trenkler G. 72 Tresmontant CI. 19 Trinidad J. T Troadec. H. 491 Tromp S Tukidydes ,Unger E. 225 Ussher J. 340 Usteri L. 347 Vacant A. - Mangenot E. - Amann E. 12 Valerius Maximus 310 Vallisoleto X. M. a '9 V:ermes G Vettius Valens 538 Vielhauer Ph. 415 Vigouroux F Vincent A. 378 Vincent M. R.* n n 79 82n n n n n Vine W. E. 22 Viteau J n Vitelli G. - Comparatti D Vitringa C. 516 Vitti A Voegtle A V,ogel F. A. 466 Vogels H. J Vogt E Volkmar A. 61 Volter D. 62n Voste J. M.* n 371n 375n 378n n n , n 470n Vouaux L Waal A. de 50 Wagenflihrer M. A Wageningen J W alen tyn 346 Walker T. 23 Walter E. 374 Wambacq B. N Wambacq B. N. - lersel S. von 2 7 Warnach V Warron 45 Wegecjusz Flawiusz zob. Flawiusz Wegecjusz Weidinger K. 294 We B l. Źródła. Weiss J ' Dzieła podstawowe Weisse O. H. 62 Opracowania ogólne Weizsacker C Wendland P Wenschkewitz H Wergiliusz WYKAZ SKRÓTÓW Westcott B. F. 23n Westcott B. F. - Hort F. J. A. 9 Westermann W. L. 316 Wette W. M. L. de Wettstein J. J.,340 Whiteley D. E. H. 499 Wicher W. 316 Wikenhauser A.* n 176n n 373n 407n n I. Skróty biblijne' Wiktoryn 379. Wiloken V Williams A. L Wilson J. B. 170 " Wilson W. E. 531 Windisch H Winstanley E. W Wirtz J. 224 Wobbe J. 19 WOhlenberg G. 24 Wood J. T. 53 Wordsworth J. - White H. J. 9 Wright J. H. 15 Wuest K. S Zahn Th Zangemeister C. 11 Zapelena T. 574 Zedda S Zeller E. 61 Zenon z Kition 315 Zerwick M.* n n no 122n n n n ,363n n n Zieliński B. 220 Ziener G. 256 Zimmermann H. 151 Zimmerli W. - Jeremias J. 531 Zorell F. 12 Z9n 82n n 418n Zosimos 36 Zuntz G. 9 Zwaan J. de 27 PRZEDMOWA BIBLIOGRAFIA SPIS TRESGI IV. Opracowania Listów więziennych św. Pawła V. Komentarze do innych Ksiąg NT Skróty apokryfów i pism judaistycznych Skróty wydawnictw seryjnych, czasopism i dzieł częściej przytaczanych IV. Skróty stosowane w aparacie krytycznym LIST DO FILIPIAN I. Adresaci i ich stosunek do Apostoła' IV. A) Tło psychologiczne wyprawy do Europy Dz 16, 8-11 B) Colonia Augusta Iulia Victrix Philippensium Dz 16, 12 C) Początki zażyłości Apostoła z Filipianami a) Pierwsze kroki Dz 16, 13 b) Lidia i jej dom Dz 16, 14 n c) Cives Romani skrzywdzeni przez władze kolonii Dz 16, d) Pierwsza zdobycz spośród funkcjonariuszy rzymskich Dz 16, e) Obywatele rzymscy godnie opuszczają kolonię Dz 16, Okoliczności napisania listu a) Rozwiązanie tradycyjne: Rzym, lata b) Rozwiązanie drugie: Cezania, lata c) Rozwiązanie trzecie: Efez, 'lata 54-,56 l d) Ocena rozwiązań B) Powód i cel A) Świadectwa Tradycji B) Sprzeciwy krytyki wieku XIX Jedność listu V. Treść listu - jej doniosłość i podział A) Doniosłość B) Podział Adres 1, 1 n Prolog: Dziękczynienie i prośba za adresatów 1, 3-11 Część główna 1. Apostoł dzieli się nowinami i odsłania serce 1, Zachęta do wierności, jedności i pokoju 1, 27-2, 4 3. Chrystus, Bóg-Człowiek, wzorem pokory 2, Zachęta do pracy nad zbawieniem 2, O posłannictwie Tymoteusza i Epafrodyta 2, 1' Na wzór Apostoła ku prawdziwej doskonałości chrześc. 3, 1-4, 1 a) Przeciw nawrotom do judaizmu 3, b) W nieustannym dążeniu ku doskonałości 3, c) Ponowna przestroga 3, 17-4, 1 7. Napomnienia szczegółowe 4, Uznanie dla ponownie okazanej pomocy 4, Epilog: Końcowe pozdrowienia 4, '.,

4 ' 590 SPIS THEŚCI SPIS' TREŚCI 591 LIST DO KOLOSAN LIST DO EFEZJAN r. Kościół w Kolosach A) Miasto i jego mieszkańcy B) Początki chrześcijaństwa w Kolosach Okoliczności napisania list u B) Powód i cel ".. a) BJędy' zagrażające Kolosanom... b) Odpowiedź Apostoła - wykład zagrożonych prawd i zasad A) Świadectwa Tradycji za autorstwem Pawłowym B) Głosy przeciw autentyczności listu ' " C) Analiza wysuwanych trudności a) Zarzuty przeciwko formie b) Zarzuty przeciwko doktrynie IV. Treść listu - jej doniosłość i podział A) Doniosłość doktrynalna listu. B) Bieg myśli i podział treści listu PRZEKŁAD r KOMENTARZ Adres 1, 1 n Uznanie dla adresatów wyrażone dziękczynieniem Modlitwa o znajomość Boga i wytrwanie 1, 9-14 Część dogmatyczna '.. i" B e z w z g l ę d n e p i e r w s z e ń s t w o C h r y s t u s a 1, Hymn o prymacie Chrystusa 1, 15-2( Udz!ał adresatów w skutkach Odkupienia 1, Udzlał Apostoła w misterium Chrystusa l, Troska Apostoła o adresatów 2, Trzymać się w życiu prawdziwego Chrystusa 2 ' Przeciw fałszywej ascezie 2, Część parenetyczna N o w e ż yc i e w C h r y s t u s i e 3, 1 -' 4, 6 1. Chwalebny Chrystus - zasadą no'.j\tego życia 3 l , I Konieczność umartwienia celem naśladowani Chrys ' tusa Zasady życia domowego 3, 18-4, Zachęta do gorliwości w modlitwie i roztropności wobec pogan 4, Epilog 4, Określenie roli wysłanników 4, Pozdrowienia 4, ' " Podpis z błogosławieństwem 4, Zlecenia końcowe 4,' LIST DO FILE MONA 1. Okoliczności napisania listu Znaczenie listu 1. Adres Wyrażenie uznania dla adresatów Prośba o przebaczenie Onezymowi Polecenie końcowe i pozdrowienia r. Zagadnienie adresatów IV. A) Teza tradycyjna i trudności wysuwane przeciw Efezowi B) Problematyka adresu Ef 1, 1.. C) Próby rozwiązania zagadnienia adresatów a) Hipoteza Listu do Laodycejczyków b) Hipoteza listu okólnego (encykliki) c) Wnioski z badań i dyskusji Okoliczności napisania listu B) Powód i cel A) Świadectwa,Tradycji za autorstwem Pawłowym B) Głosy przeciw autentyczności listu C) Analiza wysuwanych trudności a) Zarzuty przeciwko formie b) Zarzuty przeciwko doktrynie c) Zagadnienie zależności literackiej od innych listów IX) Zbieżności z 1 Listem św. Piotra (3) Paralelizm z Listem do Kolosan Treść listu - jej doniosłość i podział A) Doniosłość doktrynalna listu B) Bieg myśli i podział treści listu Adres 1. 1 n Część dogmatyczna M i s t e r i u m C h r y s t u s a w Koś c i e l e 1, 3-3, Hymn dziękczynny o tajemniczym planie zbawienia pogna 1, '62 2. Dziękczynienie i modlitwa o znajomość Chrystusa jako Głowy 1, Powołanie grzesznej ludzkości do życia w Chrystusie 2, Zjednoczenie pogan i Żydów w Bożą świątynię 2, Apostoł Paweł głosicielem misterium Chrystusa wśród pogan 3, Modlitwa o zjednoczenie 'wiernych z Chrystusem 3, Część parenetyczna Ży cie,z godne z, powołaniem chrześcijańskim 4, 1 6, 20 ( 1. O zachowanie jedności Rozmaitość darów Chrystusowych w jednym Ciele 4, Chrześcijanin - nowym człowiekiem 4, Zamiast wad - cnoty 4, 25-5, 2 5. Przeciw pogańskim nadużyciom moralnym 5, Strzec nowej światłości! 5, Złe i dobre upojenie 5, Zasady życia domowego 5, 21-6, 9 a) Wielki wzór dla mężów i żon 5, b) Dzieci a rodzice 6, 1-4 '. c) Niewolnicy a panowie 6, Zachęta do walki duchowej 6, Epilog 6, a) Określenie roli wysłannika 6, 21 n b) Błogosławieństwo końcowe 6, 23 n APPENDICES SEU EXCURSUS Ekskurs r. Stopnie. hierarchiczne w Fil 1, 1 I. 'E7tlcrx07t'OL 1. Termin.. 2. Funkcje określone tym terminem w NT

5 592 spis TREŚCI 3. ' E7tlcrxo1tO w literaturze" chrześcijańskiej' I wieku 4. Wzajemny stosunek po 'ęć 1t[crV.01tO i 7tpe:crf3un:po W NT 5. Czy 1t(crx07tO w NT są biskupami czy kapłanami?.ó. &xovo 1. Termin 2. Funkcje i kwalifikacje Ekskurs Hymn o pokorze Chrystusa I. Zagadnienia krytyki literackiej 1. Budowa' stroficzna hymnu 2; Autorstwo hymnu 3. Paralele literackię hymnu Zagadnienia egzegezy teologicżnej 1. Doniosłość terminu &pmxy[l6 2. Istota kenozy Chrystusa 3. Dane chrystologiczne hymnu Fil 2, '6-11 Ekskurs "Pełnia" (7tAy)pW!J.CX) w Listach więziennych Kol 1, 19, 9; Ef 1, Ef 1, 23; 3, 19; 4, 13 I. Geneza terminu 1. Dane leksykalne i gramatyczne 2. Paralele literackie A) Zastosowania biblijne B) Termin religijny czy filozoficzny hellenizmu? 3. Charakterystyka dokonanego zapożyczenia Egzegeza teologiczna pięciu zastosowań terminu w Listach więziennych 1. "Pełnia': absolutna: Kol 1, "Pełnia " dwojako określona: Kol 2, 9 3. "Pełnia " Chrystusa z Listu do Efezjan A) Kościół "pełnią " Chrystusową: Ef 1, 23 B) "Pełnia Chrystusa;' a kres rozwoju Kościoła: Ef 4, "Pełnia Boża " : Ef 3, 19 Ekskurs IV. E;ens "Czterech wymiarów " Ef 3, 18 I. Ogólny przegląd rozwiązań Punkt wyjścia egzegezy - charakter zrozumiałej formuły W poszukiwaniu genezy i sensu formuły 1. Cechy mądrości ze ST 2. Formuła kosmiczna filozofii stoickiej 3. Spekulacje judaistyczne o zbawieniu 4. Krzyż jako na narzędzie Odkupienia IV. Ocena podanych rozwiązań Ekskurs V. Istota duchowych "Potęg " I. Dane angelologii Pawłowej wspólne z NT Nowe terminy Pawłowe i ich geneza Chrystus a "Potęgi'.'.. IV. Dokoła charakteru moralnego "Potęg " Ekskurs VI. Kościół Ciałem i Oblubienicą Chrystusa I. Geneza nowych terminów 1. "Ciało" 2. "Głowa" 3. Przenośnia Oblubienicy. Nauka o "Ciele Chrystusa " w poszczególnych listach Pawłowych 1. Dane 1 Listu do Koryntian 2. Tekst Rz 12, 4 n 3. Vet era et nova Listów więziennych Ku autentycznej koncepcji Pawłowej "Ciała Chrystusa " 1. W obronie doniosłości Ciała fizycznego Chrystusa 2. Dokoła dwóch koncepcji Pawłowych "Ciała " TABELA I:' Chronologia życia św. Pawła..... TABELA II: Klasyfikacja tradycji rękopiśmiennej tekstu greckiego Listów Pawłowych według A. Merka SKOROWIDZ AUTOROW SPIS.TREŚCI v / KNAZSKY SEMINAR SV. Frantiska Xaverskeho KNIZNICA BANSKA BYSTRICA O'7łi.'l.':! hanfl\.t U