1) organizowania opieki oraz wsparcia społecznego osobie podopiecznej;

Transkrypt

1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA - kod Opiekunka środowiskowa to jeden z 2360 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 lipca 2010 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z 2010 r. nr 82, poz. 537). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 stycznia 2005 r. do 30 czerwca 2010 r. zawód ten miał tę samą nazwę ale inny kod Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie opiekunka środowiskowa powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) organizowania opieki oraz wsparcia społecznego osobie podopiecznej; 2) sprawowania opieki nad osobą podopieczną niesamodzielną i przewlekle chorą w celu zapewnienia jej bezpieczeństwa zdrowotnego i higieny osobistej; 3) pomagania osobie podopiecznej w prowadzeniu gospodarstwa domowego w zakresie: gospodarowania budżetem, dokonywania zakupów, sporządzania posiłków, utrzymania porządku w domu oraz tworzenia optymalnych warunków życia; 4) motywowania osoby podopiecznej do samodzielności oraz aktywności intelektualnej, fizycznej i społecznej. ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH r. Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu Źródło: Załącznik 3 do Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywacji zawodowej według zawodów i specjalności. Załącznik opracowany na potrzeby monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, prowadzonego w ramach projektu systemowego WUP w Toruniu Rynek Pracy pod Lupą II. 1

2 W 2013 roku na jednego bezrobotnego zarejestrowanego w okresie przypadało 1,1 oferty pracy. W 2012 roku na jednego bezrobotnego zarejestrowanego w okresie przypadało 1,9 oferty pracy. W 2011 na jedną ofertę przypadało 1,4 bezrobotnych zarejestrowanych w okresie. W 2010 roku na jednego bezrobotnego zarejestrowanego w okresie przypadało 3,2 oferty pracy. Mniejsza liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że w 2013, 2012 i 2010 roku zawód ten został sklasyfikowany jako zawód deficytowy 1, tzn. taki na który na rynku pracy istnieje większe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. W roku 2011 był on nadwyżkowy. WYNIKI BADAŃ PRACODAWCÓW 2 W 2013 pracodawcy nie deklarowali w planach zatrudnięnia ani zwolnień opiekunek środowiskowych. W 2012 roku planowano zatrudnić 2 osoby na terenie powiatu mogileńskiego, nie planowano zwolnień w tym zawodzie W 2011 roku planowano zatrudnić 8 osób: 3 na terenie powiatu żnińskiego ze względu na wzrost popytu na produkty i usługi oraz 5 na terenie powiatu inowrocławskiego z powodu reorganizacji działalności firmy. W 2011 roku nie planowano zwolnień w tym zawodzie. W badaniu ankietowym pracodawców w 2010 planowano zatrudnienie 21 osób w zawodzie opiekunka środowiskowa. 20 osób w powiecie lipnowskim w związku z uzupełnieniem braków kadrowych oraz jedną osobę w Inowrocławiu z powodu polepszenia sytuacji firmy. Planowano zwolnienie 25 osób w tym zawodzie w powiecie lipnowskim. Badania wykazały, że pracodawcy oczekiwali od kandydatów na stanowisko opiekunki środowiskowej: co najmniej rocznego doświadczenia na podobnym stanowisku i istotnych cech indywidualnych: obowiązkowości, radzenia sobie ze stresującymi sytuacjami, gotowości do podnoszenia kwalifikacji, samodzielności, staranności wykonywania pracy, umiejętności pracy zespołowej, szybkości uczenia się. Z telefonicznych rozmów sondujących z pracodawcami z województwa kujawsko pomorskiego, przeprowadzonych na potrzeby przygotowania informacji na WRZ wynika, że na stanowisku opiekunka środowiskowa zatrudniają stowarzyszenia ( np., Polski Czerwony Krzyż, Polski Komitet Pomocy Społecznej, Stowarzyszenie z Pomocy Serca ) na umowę zlecenie. Większość takich instytucji jak MOPR, MOPS, GOPS pozyskują opiekunki środowiskowe dla swoich podopiecznych na zasadach konkursowych z powyższych stowarzyszeń. Na umowę zlecenie zatrudniane są kobiety bez kierunkowego wykształcenia, niekarane, między 40 a 50 rokiem życia, silne fizycznie, odporne psychicznie, z dużą motywacją do pracy. Pomimo podkreślanego przez pracodawców zapotrzebowania społecznego na usługi opiekunki środowiskowej, nie ma systemu rozwiązań finansowania 1 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 2 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania pracodawców znajduje się na stronie internetowej WUP 2

3 tego rodzaju usług w sferze publicznej. W zawiązku z tym są małe możliwości etatowego zatrudnienia opiekunek środowiskowych. ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA SYSTEM OŚWIATY SZKOLNEJ I POZASZKOLNEJ Wg danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej udostępnianych przez Centrum Informatyczne Edukacji na stronie w województwie kujawskopomorskim zawód ten można zdobyć w 9 szkołach 3 w Bydgoszczy, 2 we Włocławku, w Toruniu, Inowrocławiu, Radziejowie i Sępólnie Krajeńskim po 1. Poniższa tabela przedstawia informację o liczbie absolwentów i uczniów kształcących się w zawodzie opiekunka środowiskowa w województwie kujawsko-pomorskim. Liczba osób Rok szkolny Uczniowie kontynuujący naukę w zawodzie Absolwenci osoby kończące naukę w zawodzie 2011/2012 rok 184 (na dzień r. ) 2010/2011 rok 166 (na dzień r. ) 2009/2010 rok 19 (na dzień r.) Opracowanie własne na podstawie Systemu Informacji Oświatowej Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określa, że zawód opiekunka środowiskowa od 1 września 2012 roku można zdobyć w szkole policealnej o jednorocznym cyklu kształcenia oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych 3 w zakresie jednej kwalifikacji: świadczenie usług opiekuńczych. Do podjęcia nauki wymagane jest wykształcenie średnie. Kwalifikacyjny kurs zawodowy to kurs prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach w zakresie jednej kwalifikacji. Minimalna liczba godzin kształcenia na tym kursie jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji. W ramach różnych zawodów wyodrębniono poszczególne kwalifikacje, z których każda obejmuje określony zasób wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, opisanych w podstawie programowej kształcenia w zawodach. Podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy jest obowiązany uwzględnić w realizowanym na kursie programie nauczania wszystkie wskazane w podstawie programowej kształcenia w zawodach komponenty właściwe dla danej kwalifikacji. Ukończenie tego kursu umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, w zakresie danej kwalifikacji, przeprowadzanego przez okręgową komisję 3 Źródło informacji: rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, serwis internetowy Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz System Informacji Oświatowej 3

4 egzaminacyjną. Osoba, która ukończy kwalifikacyjny kurs zawodowy i zda egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, otrzymuje świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie. Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w określonym zawodzie będzie mogła otrzymać osoba, która posiada poziom wykształcenia wymagany dla danego zawodu (odpowiednio wykształcenie zasadnicze zawodowe lub średnie) oraz zda egzaminy z zakresu wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie, czyli posiada świadectwa potwierdzające uzyskanie kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie. Kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą prowadzić: publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego; instytucje rynku pracy, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową; podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. W 2013 roku PUP w Bydgoszczy planował organizację dla 20 osób szkolenia - Opiekun osób starszych, przewlekle chorych i niepełnosprawnych. W PUP w Inowrocławiu i w Wąbrzeźnie planowano przeszkolić 30 osób Opiekun osób starszych i niepełnosprawnych z podstawami języka niemieckiego. W PUP we Włocławku były plany przeszkolenia 30 osób - Opiekun osób wymagających pomocy w samodzielnej egzystencji. W 2012 roku Powiatowy Urząd Pracy we Włocławku planował zorganizowanie szkolenia Opiekun osób wymagających pomocy w samodzielnej egzystencji dla 20 osób trwający 3 miesiące. Powiatowe urzędy pracy nie planowały organizacji szkoleń grupowych związanych z zawodem opiekunki środowiskowej w 2011 i 2010 r. W 2013 roku instytucje szkoleniowe miały w planach organizację szkoleń pt.: Opiekunka środowiskowa, Opiekun osoby niepełnosprawnej, Opiekun osób starszych, chorych, niepełnosprawnych i dzieci łącznie dla 166 osób. W 2012 roku instytucje szkoleniowe planowały organizację 3 edycji szkoleń z opieki społecznej dla 25 osób. 4 W 2011 r. instytucje szkoleniowe planowały zorganizować 10 edycji szkolenia z opieki społecznej dla 12 osób. W 2010 r. instytucje szkoleniowe zorganizowały jedno szkolenie dla 8 osób. 4 Analiza rynku szkoleniowego jest realizowana w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania zrealizowanego w latach znajduje się na stronie internetowej WUP. 4

5 SZKOŁY 1. Policealne Studium Zawodowe "Fama" w Bydgoszczy - szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej Adres: Toruńska Bydgoszcz Telefon: Kujawsko-Pomorskie Szkoły NEKS - Policealne Studium Zawodowe szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej Adres: Magdzińskiego Bydgoszcz Telefon: POLICEALNA SZKOŁA CENTRUM NAUKI I BIZNESU "ŻAK" szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej Adres: Długa Bydgoszcz Telefon: Policealna Szkoła Centrum Nauki i Biznesu "ŻAK" - szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej Adres: Plac Wolności 8/ Włocławek Telefon: Prywatna Szkoła Policealna Centrum Edukacji "Zenit" Sp. z o.o. szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej Adres: Sienkiewicza Włocławek Telefon: Policealne Studium Zawodowe "FAMA" szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej Adres: 3 Maja 11/ Inowrocław Telefon: Policealna Szkoła Zawodowa szkoła publiczna Adres: Przemysłowa Sępólno Krajeńskie Telefon: Prywatna Szkoła Policealna - szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej Adres: Brzeska Radziejów Telefon: Policealne Studium Zawodowe "Fama" szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej Adres: Młodzieżowa 29 5

6 Toruń Telefon: Informacja o kursach na stronie LITERATURA Opieka nad chorym w domu Irena Szymanowska, Warszawa 1988 Praca socjalna- zawód, który dodaje sił Brenda DuBois, Karla Krogsrud Miley, BPS Katowice 1999 Opieka nad przewlekle chorymi J. Blicharski, PZWL 1989 Pierwsza pomoc i opieka domowa. Poradnik rodzinny. Bass D., Baker R.: RM, Warszawa 2006 Wybrane problemy osób starszych. Nowicka A (red): Impuls Czasopisma: Praca Socjalna dwumiesięcznik Czasopismo porusza problemy związane z funkcjonowaniem instytucji pomocy społecznej w ujęciu teoretycznym i praktycznym w kraju i za granicą. Prezentuje wyniki najnowszych badań o charakterze monograficznym, przykłady dobrych praktyki doniesienia z konferencji i seminariów, recenzje publikacji książkowych. Praca Socjalna ukazuje się od ponad dwudziestu pięciu lat, jest pismem adresowanym do zawodowej służby socjalnej: pracowników socjalnych, jak również do innych grup zawodowych związanych z pomocą społeczną. Opracowała: Joanna Hołod doradca zawodowy WUP w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu Akceptował: Janusz Bokser data ostatniej aktualizacji: kwiecień 2014 r. 6