PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GÓRNICTWA ODKRYWKOWEGO, O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ

Transkrypt

1 ROGRM NUZNI DL ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO, O STRUKTURZE RZEDMIOTOWEJ Wersja po recenzjach Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

2 SIS TREŚI Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRMU: RZEDMIOTOWY RODZJ ROGRMU: LINIOWY UTORZY, REENZENI I KONSULTNI ROGRMU NUZNI: ODSTWY RWNE KSZTŁENI ZWODOWEGO ELE OGÓLNE KSZTŁENI ZWODOWEGO RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM KORELJ ROGRMU NUZNI DL ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGOZ ODSTWĄ ROGRMOWĄ KSZTŁENI OGÓLNEGO INFORMJ O ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO UZSDNIENIE OTRZEBY KSZTŁENI W ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO OWIĄZNI ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWYMIZ INNYMI ZWODMI ELE SZZEGÓŁOWE KSZTŁENI W ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO LN NUZNI DL ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO ROGRMY NUZNI DL OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW Eksploatacja złóż rzepisy prawa oraz bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie odkrywkowym odstawy geologii Język obcy zawodowy w górnictwie Działalność gospodarcza w górnictwie odstawy techniki i konstrukcji maszyn Maszyny i urządzenia górnictwa odkrywkowego Techniki eksploatacyjne Komputerowe wspomaganie w górnictwie Techniki i metrologia górnicza raktyki zawodowe ZŁĄZNIKI rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1

3 TY SZKOŁY: Technikum Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRMU: RZEDMIOTOWY 2. RODZJ ROGRMU: LINIOWY 3. UTORZY, REENZENI I KONSULTNI ROGRMU NUZNI: utorzy: mgr inż. neta Szymańska-Szydło, mgr inż. aweł Drzazga Recenzenci: mgr inż. Teresa Sagan, mgr inż. Łucja Zielińska Konsultanci: mgr inż. Teresa Jaszczyk 4. ODSTWY RWNE KSZTŁENI ZWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: - Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw - Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2012 r. - Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. - Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. - Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 z późn. zmianami. - Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. - Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zmianami. - Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. rawo geologiczne i górnicze - Rozporządzenie MEN w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczenia do użytku szkolnego podręczników z dnia 8 czerwca 2009 r z późniejszymi zmianami. - Rozporządzenie MEN w sprawie praktycznej nauki zawodu z dnia 15 grudnia 2010 r. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2

4 5. ELE OGÓLNE KSZTŁENI ZWODOWEGO Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: język obcy nowożytny i fizykę, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający. 7. KORELJ ROGRMU NUZNI DL ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGOZ ODSTWĄ ROGRMOWĄ KSZTŁENI OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3

5 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, fizyka, język obcy, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa, w szczególności: Matematyka w zakresie: liczby rzeczywiste, przybliżenia, procenty, miary kątów, pola figur płaskich, obwód figur, pola i objętości brył, trygonometrię. Fizyka w zakresie: ruch w różnych układach odniesienia, energia mechaniczna, zasada zachowania energii mechanicznej, praca moc i sprawność układu, związek między pracą i energią, analiza przemian energii mechanicznej, hydrostatyka, hydrodynamika, termodynamika 8. INFORMJ O ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO Technikum górnictwa odkrywkowego zajmuje się pracami wydobywczymi odbywającymi się na powierzchni, a proces wydobywczy odbywa się poprzez odkrywanie kolejnych warstw surowców. Głównym celem kształcenia w ramach zawodu jest nabycie przez uczniów gruntownej i zaawansowanej wiedzy w dziedzinie nauk o ziemi, górnictwie i geologii, eksploatacji odkrywkowej złóż, obsłudze maszyn i urządzeń do eksploatacji, technice strzelniczej, miernictwie górniczym, przepisach prawnych w górnictwie, kierowania procesami wydobywczymi z uwzględnieniem zagadnień proekologicznych i szeroko rozumianego bezpieczeństwa powszechnego. Te informacje zapewniają wiedzę o technologii i metodach wydobycia kopalin oraz umiejętności potrzebne współczesnemu technikowi do podjęcia pracy zawodowej. bsolwent technikum może być zatrudniony w odkrywkowych zakładach górniczych (węgla brunatnego, surowców skalnych, kruszyw naturalnych i innych kopalin stałych). Jeżeli absolwent ma zamiłowanie naukowe, może podjąć pracę w biurach projektów, jednostkach badawczych i badawczo-rozwojowych, przedsiębiorstwach geologicznych i budownictwa geotechnicznego bazujących na technikach górniczych (wiertniczych), może kontynuować naukę na studia na uczelni wyższej, zaś podejmując pracę zawodową, będzie korzystał z nowych technologii i na bieżąco przystosowywał się do kierunków rozwoju zakładu pracy. 9. UZSDNIENIE OTRZEBY KSZTŁENI W ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO Górnictwo odkrywkowe kopalin pospolitych to obecnie prężnie rozwijająca się częścią branży górniczej, zajmująca dominującą pozycję w ogólnym bilansie wydobywczym kraju. Są to przede wszystkim zakłady górnicze wydobywające węgiel brunatny, piaski,, żwiry i surowce skalne. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4

6 Technikum górnictwa odkrywkowego to zawód na który jest duże zapotrzebowanie, ponieważ eksploatacja surowców podlega przepisom prawa geologicznego i górniczego i na właścicielach kopalni ciąży obowiązek zatrudniania osób dozoru i kierownictwa ruchu ze średnim lub wyższym wykształceniem kierunkowym. Technicy górnictwa odkrywkowego chętnie przyjmowani są do pracy w firmach realizujących usługi dla potrzeb górnictwa, strukturach nadrzędnych kopalń, organach nadzoru górniczego. rzedsiębiorcy prowadzący działalność wydobywczą zatrudniają osoby dozoru i kierownictwa posiadających wykształcenie wyższe lub średnie w zawodu technik górnictwa odkrywkowego. 10. OWIĄZNI ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWYMIZ INNYMI ZWODMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np. dla zawodu górnik eksploatacji odkrywkowej wyodrębniona została kwalifikacja M.10 Eksploatacja złóż metodą odkrywkową która stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik górnictwa odkrywkowego. Technik górnictwa odkrywkowego ma kwalifikację właściwą dla zawodu M.41. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż metodą odkrywkową, która jest nadbudową do kwalifikacji bazowej M.10. osiada wspólne efekty kształcenia stanowiące podbudowę dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego KZ(M.a) mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik-jubiler oraz grupy zawodów górniczych KZ (M.e) wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5

7 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTŁENI W ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO bsolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik górnictwa odkrywkowego powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wykonywanie robót związanych z odwadnianiem górotworu i zwałowisk; 2) wykonywanie robót związanych z udostępnianiem i urabianiem złoża; 3) wykonywanie robót związanych z transportem nadkładu i kopaliny; 4) wykonywanie robót związanych z rekultywacją terenów pogórniczych; 5) organizowanie i prowadzenie robót w górnictwie odkrywkowym; 6) rozpoznawanie zagrożeń naturalnych i zapobieganie im. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik górnictwa odkrywkowego: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BH, DG, JOZ, KS i OMZ) efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik-jubiler KZ (M.a) efekty stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego KZ (M.e) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji M.10. Eksploatacja złóż metodą odkrywkową oraz M.41. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż metodą odkrywkową. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6

8 12. LN NUZNI DL ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w 4-letnim technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin oraz 160 godzin praktyki zawodowej. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik górnictwa odkrywkowego minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: na kształcenie w ramach kwalifikacji M.10. Eksploatacja złóż metodą odkrywkową przeznaczono minimalnie 620 godzin, na kształcenie w ramach kwalifikacji M.41. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż metodą odkrywkową przeznaczono minimalnie 250 godzin. na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimalnie 480 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej Klasa Liczba godzin w cyklu kształcenia Lp. Nazwa przedmiotu I semestr I II III II semestr I semestr II semestr I semestr II semestr I semestr IV II semestr tygodniowo Kształcenie zawodowe teoretyczne 1. Eksploatacja złóż rzepisy prawa oraz bezpieczeństwa i higieny pracy w 2. górnictwie odkrywkowym odstawy geologii Język obcy zawodowy w górnictwie Działalność gospodarcza w górnictwie odstawy techniki i konstrukcji maszyn Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne w semestrze Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne w klasie ,5 3, łącznie rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7

9 Kształcenie zawodowe praktyczne* 7. Maszyny i urządzenia górnictwa odkrywkowego Techniki eksploatacyjne Komputerowe wspomaganie w górnictwie Techniki i metrologia górnicza Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne w semestrze Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne w klasie 5 9 9,5 1, Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe raktyki zawodowe w 3 klasie 4 tygodnie *zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. EGZMIN OTWIERDZJĄY IERWSZĄ KWLIFIKJĘ M.10.ODBYW SIĘ OD KONIE KLSY TRZEIEJ EGZMIN OTWIERDZJĄY DRUGĄ KWLIFIKJĘ M.41.ODBYW SIĘ OD KONIE IERWSZEGO SEMESTRU KLSY ZWRTEJ rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8

10 Wykaz działów programowych dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego Nazwa przedmiotu Nazwa działu Liczba godzin przewidziana na dział 1. Eksploatacja złóż 1.1. Udostępnianie i urabianie złóż Transport w górnictwie odkrywkowym Zwałowanie i rekultywacja w kopalniach odkrywkowych Ochrona terenów górniczych rzepisy prawa oraz bezpieczeństwa i higieny pracy w 2.1. Organizacja zakładu górniczego 30 górnictwie odkrywkowym 2.2. rzepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w kopalniach 60 odkrywkowych 3. odstawy geologii 3.1. Tektonika i litologia złóż eksploatowanych w kopalniach 45 odkrywkowych 3.2. Zagrożenia naturalne w kopalniach odkrywkowych Język obcy zawodowy w górnictwie 4.1. orozumiewanie się w języku obcym w realizacji zadań zawodowych Struktury leksykalno-gramatyczne w typowych sytuacjach 10 zawodowych 5. Działalność gospodarcza w górnictwie 5.1. odstawy formalno-prawne działalności gospodarczej w górnictwie rowadzenie przedsiębiorstwa górniczego odstawy techniki i konstrukcji maszyn 6.1. Materiałoznawstwo oraz podstawy budowy maszyn i urzadzeń Napędy maszyn górniczych Elektrotechnika z automatyką Maszyny i urządzenia górnictwa odkrywkowego 7.1. Maszyny i urządzenia do udostępniania i urabiania Maszyny i urządzenia do transportu Maszyny i urządzenia do zwałowania, składowania i rekultywacji Techniki eksploatacyjne 8.1. Obróbka ręczna i mechaniczna Techniki strzałowe w górnictwie Naprawa i montaż maszyn i urządzeń Nadzorowanie robót górniczych Komputerowe wspomaganie w górnictwie 9.1. odstawy korzystania z programów komputerowych stosowanych 30 w górnictwie 9.2. odstawy komputerowej grafiki technicznej Komputerowe wspomaganie działalności gospodarczej 30 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9

11 10. Techniki i metrologia górnicza rzygotowanie do udostępniania i urabiania złóż rzygotowanie do zwałowania i rekultywacji w górnictwie Organizacja robót górniczych w kopalniach odkrywkowych Miernictwo raktyki zawodowe Nadzorowanie robót górniczych rzygotowanie do zwałowania i rekultywacji w górnictwie rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10

12 13. ROGRMY NUZNI DL OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego zastosowano taksonomię celów B B. Niemierko 1. Eksploatacja złóż 330 godzin 2. rzepisy prawa oraz bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie odkrywkowym 90 godzin 3. odstawy geologii 90 godzin 4. Język obcy zawodowy w górnictwie 30 godzin 5. Działalność gospodarcza w górnictwie 30 godzin 6. odstawy techniki i konstrukcji maszyn 180 godzin 7. Maszyny i urządzenia górnictwa odkrywkowego 180 godzin 8. Techniki eksploatacyjne 300 godzin 9. Komputerowe wspomaganie w górnictwie 90 godzin 10. Techniki i metrologia górnicza 180 godzin 11. raktyki zawodowe 160 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11

13 1. Eksploatacja złóż 1.1. Udostępnianie i urabianie złóż 1.2. Transport w górnictwie odkrywkowym 1.3. Zwałowanie i rekultywacja w kopalniach odkrywkowych 1.4. Ochrona terenów górniczych 1.1. Udostępnianie i urabianie złóż Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BH(4)1. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka i środowiska związane z eksploatacją złóż; BH(5)1. określić zagrożenia związane z występowaniem czynników szkodliwych związanych z eksploatacją złóż ; BH(6)1. określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas urabiania i udostępniania złoża; BH(8)1. wskazać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej używane podczas wykonywania urabiania i udostępniania złoża ; KS(1)1. zastosować zasady kultury osobistej; KZ(M.a)(3)1. sporządzić rysunki wkopu z wykorzystaniem technik komputerowych; KZ(M.a)(16)1. określić warunki stosowania maszyn i urządzeń do udostępniania i urabiania; KZ(M.a)(17)1. wskazać dokumentację techniczną maszyn i urządzeń górniczych oraz normy dotyczących rysunku technicznego; KZ(M.a)(17)2. posłużyć się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń górniczych oraz przestrzegać norm dotyczących rysunku technicznego; oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna KZ(M.e)(2)1. rozróżnić rodzaje i właściwości skał; KZ(M.e)(2)2. wskazać zastosowanie skał; KZ(M.e)(3)1. rozróżnić procesy technologiczne wydobycia kopalin; B Materiał kształcenia D zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka i środowiska związane z eksploatacją złóż; D zagrożenia związane z występowaniem czynników szkodliwych; środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; rysunki wkopu z wykorzystaniem technik komputerowych; warunki stosowania maszyn i urządzeń do udostępniania i urabiania; dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń górniczych oraz normy dotyczących rysunku technicznego; rodzaje, budowa i właściwości skał; charakterystyka procesów technologicznych wydobycia kopalin; warunki prowadzenia odkrywkowej eksploatacji złóż; sposoby udostępniania złóż; systemy urabiania złóż; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12

14 KZ(M.e)(3)2. scharakteryzować procesy technologiczne wydobycia kopalin; B schematy ścian eksploatacyjnych; KZ(M.e)(3)3. ustalić procesy technologiczne wydobycia kopalin; schematy ciągów technologicznych; M.10.1(2)1. określić warunki prowadzenia odkrywkowej eksploatacji złóż; czynności przygotowujące teren do M.10.1(2)2. wskazać czynniki wpływające na wybór metody odkrywkowej B prowadzenia robót górniczych; eksploatacji złóż; materiały wybuchowe i sprzęt strzałowy; M.10.1(3)1. rozpoznać sposoby udostępniania złóż; metody i urządzenia do udostępniania złoża; M.10.1(3)2. dobrać sposoby udostępniania złóż ze względu na warunki techniki i metody urabiania złóż; geologiczno górnicze; M.10.1(4)1. rozróżnić systemy urabiania złóż; M.10.1(5)1. sporządzić schematy ścian eksploatacyjnych; M.10.1(5)2. sporządzić schematy ciągów technologicznych; M.10.1(7)1. wskazać czynności przygotowujące teren do prowadzenia robót górniczych; M.10.1(7)2. opisać przygotowanie terenu do prowadzenia robót górniczych; B M.10.1(7)3. dobrać czynności przygotowujące teren do prowadzenia robót górniczych; M.10.1(8)1. wskazać roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; M.10.1(8)2. opisać roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; B M.10.1(9)1. rozróżnić materiały wybuchowe i sprzęt strzałowy; M.10.1(9)2. dobrać materiały wybuchowe i sprzęt strzałowy ; M.10.1(9)3. posłużyć się materiałami wybuchowymi i sprzętem strzałowym:; M.10.1(9)4. określić cechy materiału wybuchowego i sprzętu strzałowego; D M.10.1(10)1. opisać roboty udostępniające ; B M.10.1(10)2. dobrać sprzęt, maszyny i urządzenia do robót górniczych; M.10.1(10)3. opisać techniki urabiania złóż; B M.10.1(10)4. wskazać metodę i technikę urabiania kopaliny; M.10.1(10)5. rozpoznać technikę udostępniania kopaliny ; lanowane zadania Zadaniem uczniów będzie wybrać sposób urabiania złoża (urabianie koparkami wielonaczyniowymi, jednonaczyniowymi, urabianie skał średniozwięzłych, urabianie skał na bloki). Uczniowie zostają podzieleni na grupki 4 osobowe, wybierają lidera grupy. Każda grupa losuje temat zadania dotyczącego rodzaju złoża oraz urobku, w drugiej kolejności musi zaproponować sposobu urabiania złoża. Uczniowie mają 10 minut na wykonanie zadania, następnie lider grupy prezentuje pracę grupy na forum klasy. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13

15 Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w: dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających, schematy i modele układów technologicznych, dokumentację techniczno-ruchową, atrapy środków strzałowych, sprzęt strzałowy, schematy i modele połączeń sieci strzałowych, przyrządy kontrolno-pomiarowe sieci strzałowej, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z projektorem multimedialnym. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających, schematy i modele układów technologicznych, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, Zalecane metody dydaktyczne odstawowym celem warunkującym wybór metody nauczania w dziale Udostępnianie i urabianie złóż jest zapoznanie uczniów z prowadzeniem odkrywkowej eksploatacji złóż, sposobami udostępniania i urabiania złóż. Jest to jeden z najważniejszych działów w całym cyklu kształcenia w zawodzie, gdyż wiedza w tym zakresie będzie wykorzystywana przez przyszłych pracowników do wykonywania zadań zawodowym oraz podczas egzaminów dla poszczególnych kwalifikacji. Dobierając metodę kształcenia nauczyciel powinien kierować się możliwościami uczniów, a także koniecznością realizacji efektów kształcenia, które zostaną wykorzystane w pracy zawodowej a także na egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Najbardziej zalecaną metodą dydaktyczną jest miniwykład połączony z prezentacją multimedialną, który w sposób pokazowy wyjaśni sposoby urabiania i udostępniania złoża. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach do 15 osób. Jakie propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę wykonanego ćwiczenia, zwracając szczególną uwagę na: prawidłowość wyboru sposobu urabiania złoża, zastosowanie terminologii zawodowej, formę wypowiedzi przez osobę prezentującą wykonane zadanie, innowacyjność zastosowanych rozwiązań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Transport w górnictwie odkrywkowym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna BH(8)2. wskazać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej używane podczas wykonywania prac środkami transportowymi ; BH (9)1. określić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa podczas użytkowania środków transportu kopalnianego; BH(10)1. wskazać zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w Materiał kształcenia środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa podczas użytkowania środków transportu kopalnianego; zasady udzielania pierwszej pomocy rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14

16 wypadkach przy pracy środkami transportowymi; Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego KS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów; KZ(M.a)(8)1. rozróżnić środki transportu wewnętrznego; KZ(M.a)(8)2.wskazać środki transportu wewnętrznego; KZ(M.a)(8)3.opisać środki transportu wewnętrznego; B KZ(M.a)(9)1. opisać sposoby transportu i składowania B materiałów; KZ(M.a)(9)2. dobrać sposoby transportu i składowania materiałów; KZ(M.a)(9)3. rozróżnić sposoby transportu i składowania B materiałów; KZ(M.a)(16)2. określić warunki stosowania maszyn i B urządzeń do transportu; M.10.2(1)1. rozróżnić rodzaje transportu technologicznego; M.10.2(1)2. określić rodzaje transportu technologicznego; M.10.2(2)1. określić warunki stosowania rożnych rodzajów transportu ze względu na transportowany surowiec; M.10.2(2)2. określić warunki stosowania rożnych rodzajów poszkodowanym w wypadkach; charakterystyka środków transportu wewnętrznego; sposoby transportu i składowania materiałów; warunki stosowania maszyn i urządzeń do transportu; rodzaje transportu technologicznego; warunki stosowania rożnych rodzajów transportu; transportu ze względu na warunki geograficzno górnicze; M.10.2(3)1.dobrać sposoby transportu; M.10.2(3)2.opisać sposoby transportu lanowane zadania Zadaniem uczniów będzie dobranie maszyn urabiających, ładujących i transportowych. Uczniowie przeprowadzą zadanie w następujący sposób: Należy wybrać lidera, który podzieli klasę na grupy w drodze losowania, każdej grupie przydzieli kartę z maszynami urabiającymi, ładującymi i środkami transportowymi. Na podstawie otrzymanych kart charakterystyki maszyn urabiających uczniowie w grupach będą mieli za zadanie dobrać rodzaj rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15

17 środków transportowych do rodzaju urabianego kruszywa, zastosowanych maszyn urabiających i ładujących, oraz dokonania samooceny swojej pracy na KRIE SMOOENY. Wykonany opis zaprezentować na ogólnym forum klasy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w: dokumentację górniczą, modele układów technologicznych, dokumentację techniczno-ruchową, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z projektorem multimedialnym; Środki dydaktyczne Dokumentacja górnicza, modele układów technologicznych, dokumentację techniczno-ruchową, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Najbardziej zalecaną metodą dydaktyczną jest wykład z połączony z prezentacją multimedialną, który w sposób pokazowy wyjaśni dobór środka transportowego do sposobu urabiania i udostępniania złoża. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach do 15 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę wykonanego ćwiczenia, zwracając szczególną uwagę na: prawidłowość wyboru rodzaju środków transportowych, zastosowanie terminologii zawodowej, formę wypowiedzi przez osobę prezentującą wykonane zadanie, innowacyjność zastosowanych rozwiązań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Zwałowanie i rekultywacja w kopalniach odkrywkowych Uszczegółowione efekty kształcenia oziom Kategoria Materiał kształcenia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16

18 Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BH(8)3. zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania robót zwałowych; BH (9)2. określić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony środowiska w trakcie rekultywacji terenów pogórniczych; KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; KZ(M.a)(8)4. rozróżnić środki transportu wewnętrznego stosowane podczas wymagań programowych ( lub ) taksonomiczna zwałowania i rekultywacji; KZ(M.a)(15)1. rozróżnić metody kontroli jakości wykonanych prac; KZ(M.a)(15)2. objaśnić metody kontroli jakości wykonanych prac; B KZ(M.a)(16)3. określić warunki stosowania maszyn i urządzeń do zwałowania i B rekultywacji; M.10.3(2)1. rozróżnić sprzęt, narzędzia używane podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych M.10.3(2)2. wskazać sprzęt, narzędzia używane podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; M.10.3(2)3.dobrać sprzęt, narzędzia używane podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; M.10.3(2)4. sporządzić wykaz sprzętu i narzędzia używanych podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; M.10.3(4)1. wskazać metody zabezpieczenia zwałowiska przed osuwaniem; M.10.3(4)2. dobrać metodę zabezpieczenia zwałowiska przed osuwaniem; M.10.3(3)1. scharakteryzować roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych; M.10.3(3)2. dobrać roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych; M.10.3(5)1. określić sposoby zagospodarowania odpadów; M.10.3(5)2. uzasadnić stosowanie metod zagospodarowania odpadów; D M.41.1(8)1.opisać roboty udostępniające, przygotowawcze, eksploatacyjne, B środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony środowiska podczas zwałowania i rekultywacji w kopalniach odkrywkowych; środki transportu wewnętrznego; metody kontroli jakości wykonanych prac; warunki stosowania maszyn i urządzeń do zwałowania i rekultywacji; sprzęt i narzędzia używane podczas zwałowania, składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; metody zabezpieczenia zwałowiska przed osuwaniem; charakterystyka robót związanych ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych; sposoby i metody zagospodarowania odpadów plan robót udostępniających; przygotowawczych, eksploatacyjnych, składowiskowych, zwałowych; stosowanie środków ochrony indywidualnej i zbiorowej; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17

19 składowiskowe, zwałowe; M.41.1(8)2. zaplanować roboty udostępniające, przygotowawcze, eksploatacyjne, D składowiskowe, zwałowe; M.41.1(8)3. uzasadnić wybór robót udostępniających, przygotowawczych, D eksploatacyjnych i zwałowych; M.41.1(11)1. określić stosowanie środków ochrony indywidualnej i zbiorowej; M.41.1(11)2. przewidzieć skutki pracy bez obowiązujących środków ochrony D indywidualnej i zbiorowej; M.41.1(11)3. uzasadnić dobór środków ochrony indywidualnej i zbiorowej; D lanowane zadania Zadaniem uczniów będzie zaproponowanie rekultywacji terenu pogórniczego. Uczeń otrzymuje zadanie oceny aktualnego stanu terenu poeksploatacyjnego, przedstawionego na zdjęciach i zaproponowane sposoby rekultywacji. Zadanie wykonuje wykorzystując do tego opisy założeń rekultywacji terenów. Do dyspozycji ma stanowisko komputerowe odpowiednio wyposażone. Sporządzoną ocenę aktualnego stanu terenu i zastosowanie sposobu rekultywacji uczeń będzie prezentował na forum grupy (5 minut), oraz przekaże dokumentację do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażoną w: dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających i zwałowisk, dokumentację techniczno-ruchową, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowedla nauczyciela z dostępem do Internetu i z projektorem multimedialnym; Środki dydaktyczne Dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających i zwałowisk, dokumentację techniczno-ruchową, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zwałowania i rekultywacji terenu. Zalecane metody dydaktyczne Wybór metody nauczania w tym dziale dotyczącym rekultywacji terenu i zwałowania w kopalniach odkrywkowych zaleca się formę prowadzenia zajęć w formie ćwiczeń oraz metodą projektu. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności rekultywacji terenu pogórniczego. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach do 15 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę wykonanego ćwiczenia, zwracając szczególną uwagę na: prawidłowość wyboru rodzaju i kierunku rekultywacji, zastosowanie terminologii zawodowej, formę wypowiedzi przez osobę prezentującą wykonane zadanie, wykorzystanie czasu prezentacji. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Ochrona terenów górniczych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18

20 Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BH(8)4. zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania robót w kopalniach odkrywkowych ; BH(9)3. określić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zastosować przepisy prawa dotyczące ochrony środowiska na terenach górniczych; KS(8)1. ocenić ryzyko podejmowanych działań; KZ(M.a)(15)3. rozróżnić metody kontroli jakości wykonanych prac zabezpieczających teren górniczy; M.41.2(2)1. rozpoznać zagrożenia naturalne i scharakteryzować roboty związane z zabezpieczaniem obszarów niebezpiecznych i zagrożonych w kopalni odkrywkowej; oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna M.41.2(2)2. dobrać roboty związane z zabezpieczaniem obszarów niebezpiecznych i zagrożonych w kopalni odkrywkowej ; M.41.2(2)3. dobrać sprzęt, maszyny, urządzenia i technikę do zabezpieczania obszarów niebezpiecznych i zagrożonych w kopalni odkrywkowej ; M.41.2(3)1. sporządzić dokumentację dotyczącą bezpieczeństwa w kopalniach B odkrywkowych; M.41.2(3)2. zaktualizować dokumentację dotyczącą bezpieczeństwa w kopalniach B odkrywkowych; M.41.2(4)1. wyjaśnić zasady prowadzenia robót związanych z zabezpieczaniem B obszarów niebezpiecznych i zagrożonych w kopalni odkrywkowej; M.41.2(4)2.wskazać roboty związane z zabezpieczaniem obszarów B niebezpiecznych i zagrożonych w kopalni odkrywkowej; M.41.2(5)1. określić stosowany sprzętu i środków ochrony osobistej; M.41.2(5)2. przewidzieć skutki pracy bez koniecznego sprzętu i środków ochrony D osobistej; M.41.2(5)3. uzasadnić dobór sprzętów i środków ochrony indywidualnej; M.41.2(6)1. ocenić stan odkrywkowych wyrobisk górniczych i zwałowisk; M.41.2(6)2. dobrać sposoby poprawy stanu odkrywkowych wyrobisk górniczych i zwałowisk w przypadku negatywnej oceny; D B Materiał kształcenia środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony środowiska dotyczące ochrony terenów górniczych; metody kontroli jakości wykonanych prac zabezpieczających teren górniczy; zagrożenia naturalne i roboty związane z zabezpieczaniem obszarów niebezpiecznych i zagrożonych w kopalni odkrywkowej; dokumentacja dotycząca bezpieczeństwa w kopalniach odkrywkowych; zasady prowadzenia robót związanych z zabezpieczaniem obszarów niebezpiecznych i zagrożonych w kopalni odkrywkowej; stosowanie sprzętu i środków ochrony osobistej; stan odkrywkowych wyrobisk górniczych i zwałowisk; procedury postępowania w razie wystąpienia zagrożeń naturalnych; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19

21 M.41.2(8)1. wskazać procedury postępowania w razie wystąpienia zagrożeń naturalnych; M.41.2(8)2. przestrzegać procedur postępowania w razie wystąpienia zagrożeń B naturalnych; lanowane zadania Zadaniem uczniów będzie zaproponowanie rekultywacji terenu pogórniczego. Zadanie wykonują w następujący sposób: wybieramy lidera, który podzieli grupę na pary oraz w drodze losowania rozdzieli prace. Każda grupa ma inny sposób ochrony danego terenu. Na podstawie otrzymanej instrukcji należy dokonać wyboru i opisu sposobu ochrony terenów. Otrzymane wyniki uczniowie zapisują w karcie oceny. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w: dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających i zwałowisk, schematy i modele układów technologicznych, dokumentację techniczno-ruchową, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z projektorem multimedialnym; Środki dydaktyczne Dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających i zwałowisk, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące ochrony terenu górniczego. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy ochrona terenów górniczych powinna być przeprowadzona metodami takimi jakzaleca się formę prowadzenia zajęć w formie ćwiczeń oraz metodą projektu. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności ochrony terenu pogórniczego. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem. prezentacje multimedialne, pogadanka, przykładowe ćwiczenia. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach do 15 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę prawidłowości wykonania zadania projektowego dotyczącego doboru sposobu ochrony terenów górniczych, zastosowaną terminologię zawodową. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20

22 2. rzepisy prawa oraz bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie odkrywkowym 2.1. Organizacja zakładu górniczego 2.2. rzepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w kopalniach odkrywkowych 2.1. Organizacja zakładu górniczego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia DG(1)1. wskazać etapy rozpoczynania działalności gospodarczej w górnictwie odkrywkowymi ; działalność gospodarcza w górnictwie odkrywkowym; DG(1)2. wypełnić dokumentację niezbędną do rozpoczęcia działalności przepisy prawne stosowane w zakładach gospodarczej w górnictwie odkrywkowymi ; górniczych ; DG(1)3. dokonać analizy funkcjonowania zakładów górniczych w ramach gospodarki rynkowej; B przepisy prawne potrzebne do wydobywania kopaliny metodą odkrywkową; DG(2)1. wskazać przepisy stosowane w zakładach górniczych dotyczące prawa przedsiębiorstwa prowadzące eksploatacje złóż pracy, ochrony danych osobowych, prawa podatkowego i praw autorskich; metodą odkrywkową; DG(2)2. wyjaśnić przepisy stosowane w zakładach górniczych dotyczące prawa pracy, ochrony danych osobowych, prawa podatkowego i praw autorskich; DG(3)1. wskazać przepisy prawne potrzebne do wydobywania kopaliny metodą odkrywkową; DG(3)2. wyjaśnić wymagania konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wydobywania kopaliny metodą odkrywkową; DG(3)3. sporządzić dokumentację konieczną do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wydobywania kopaliny metodą odkrywkową; DG(4)1.wskazać przedsiębiorstwa w najbliższej okolicy prowadzące eksploatacje złóż metodą odkrywkową; DG(4)2. wskazać powiązania innych przedsiębiorstw z zakładami górniczymi; B DG(4)3. rozróżnić formy prawne przedsiębiorstw eksploatujących złoża metodą B odkrywkową; DG(4)4. objaśnić formy prawne przedsiębiorstw eksploatujących złoża metodą odkrywkową; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21

23 DG(5)1. skorzystać z doświadczeń innych zakładów górnictwa odkrywkowego; DG(6)1. współpracować z przedsiębiorstwami zajmującymi się działalnością powiązaną z górnictwem odkrywkowym; KS(2)2. dążyć wytrwale do celu; KS(3)1. dokonać analizy rezultatów działań; KS(4)1. podjąć nowe wyzwania; KS(7)1. przyjąć odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; KS(8)2. przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania; KS(9)1. zastosować techniki negocjacyjne; lanowane zadania Zadaniem uczniów będzie wypełnienie dokumentacji koniecznej do funkcjonowania kopalni odkrywkowej piasku. Zadanie wykonaj w następujący sposób: wybieramy lidera, który podzieli klasę na 5 6 osobowe grupy. Każda grupa ma za zadanie sporządzenia dokumentacji koniecznej podczas funkcjonowania kopalni piasku. Wykonaną pracę lider grupy prezentują na forum klasy i przekazują nauczycielowi Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w: dokumentację górniczą, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z projektorem multimedialnym; Środki dydaktyczne Dokumentację górniczą, Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. rawo geologiczne i górnicze, dokumentację techniczno-ruchową, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty pracy dla uczniów. Filmy i prezentacje multimedialne dotyczące funkcjonowania górniczych zakładów odkrywkowych. Zalecane metody dydaktyczne Zaleca się metodę ćwiczeń poprzedzoną pokazem z objaśnieniem obowiązujących dokumentów dotyczących prowadzenia działalności. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach do 15 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę prawidłowości wykonania dokumentacji górniczej, współpracę ucznia w grupie oraz styl przeprowadzonej prezentacji przez lidera grupy Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22

24 2.2. rzepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w kopalniach odkrywkowych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia BH(1)1. wyjaśnić zasady higieny pracy i ochrony zdrowia w zakładzie górniczym; BH(1)2. wskazać komórki organizacyjne zakładu górniczego zajmujące się B zasady higieny pracy i ochrony zdrowia w zakładzie górniczym; ochroną przeciwpożarową i ochroną środowiska; przepisy prawa pracy; BH(1)3. skorzystać z pojęcia ergonomii w zakładzie górniczym; BH(2)1. skorzystać z przepisów prawa pracy; B czynniki szkodliwe występujące w kopalniach odkrywkowych; BH(2)2. wskazać instytucje zajmujące się ochroną pracy i środowiska zakładów górniczych; BH(6)2. wskazać czynniki szkodliwe występujące w kopalniach odkrywkowych; wpływ czynników szkodliwych występujących w kopalniach odkrywkowych na organizm człowieka; BH(6)3. określić wpływ czynników szkodliwych występujących w kopalniach odkrywkowych na organizm człowieka; BH(7)1. wskazać przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące podczas organizacji przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące podczas organizacji stanowiska pracy; stanowiska pracy w kopalniach odkrywkowych; BH(7)2. określić przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące podczas organizacji stanowiska pracy w kopalniach odkrywkowych; BH(9)4. określić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; KS(1)2. zastosować zasady etyki zawodowej; KS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego; M.10.1(13)1. wskazać sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące w kopalniach odkrywkowych; M.10.1(13)2. określić sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; lanowane zadania Na podstawie otrzymanego opisu wypadku należy ustalić przyczyny jego powstania i opisać nieprawidłowości w trakcie wykonywanej pracy. charakterystyka sprzętu oraz środków ochrony indywidualnej i zbiorowej; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23