PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GÓRNICTWA ODKRYWKOWEGO, O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ

Transkrypt

1 ROGRM NUZNI DL ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO, O STRUKTURZE RZEDMIOTOWEJ wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

2 SIS TREŚI Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRMU: RZEDMIOTOWY RODZJ ROGRMU: LINIOWY UTORZY, REENZENI I KONSULTNI ROGRMU NUZNI: ODSTWY RWNE KSZTŁENI ZWODOWEGO ELE OGÓLNE KSZTŁENI ZWODOWEGO RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM KORELJ ROGRMU NUZNI DL ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGOZ ODSTWĄ ROGRMOWĄ KSZTŁENI OGÓLNEGO INFORMJ O ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO UZSDNIENIE OTRZEBY KSZTŁENI W ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO OWIĄZNI ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWYMIZ INNYMI ZWODMI ELE SZZEGÓŁOWE KSZTŁENI W ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO LN NUZNI DL ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO ROGRMY NUZNI DL OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW Eksploatacja złóż rzepisy prawa i bhp w górnictwie odstawy geologii Język obcy zawodowy w górnictwie Działalność gospodarcza w górnictwie odstawy techniki i konstrukcji maszyn Maszyny i urządzenia górnictwa odkrywkowego Techniki eksploatacyjne Komputerowe wspomaganie w górnictwie Techniki i metrologia górnicza raktyki zawodowe ZŁĄZNIKI rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1

3 TY SZKOŁY: Technikum Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRMU: RZEDMIOTOWY 2. RODZJ ROGRMU: LINIOWY 3. UTORZY, REENZENI I KONSULTNI ROGRMU NUZNI: utorzy: mgr inż. neta Szymańska-Szydło, mgr inż. aweł Drzazga Recenzenci: Konsultanci: mgr inż. Teresa Jaszczyk 4. ODSTWY RWNE KSZTŁENI ZWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: - Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw - Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2012 r. - Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. - Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. - Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 z późn. zmianami. - Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. - Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zmianami. - Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. rawo geologiczne i górnicze 5. ELE OGÓLNE KSZTŁENI ZWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2

4 uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: język obcy nowożytny i fizykę, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający. 7. KORELJ ROGRMU NUZNI DL ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGOZ ODSTWĄ ROGRMOWĄ KSZTŁENI OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3

5 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, fizyka, język obcy, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa, w szczególności: Matematyka w zakresie: liczby rzeczywiste, przybliżenia, procenty, miary kątów, pola figur płaskich, obwód figur, pola i objętości brył, trygonometrię. Fizyka w zakresie: ruch w różnych układach odniesienia, energia mechaniczna, zasada zachowania energii mechanicznej, praca moc i sprawność układu, związek między pracą i energią, analiza przemian energii mechanicznej, hydrostatyka, hydrodynamika, termodynamika 8. INFORMJ O ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO Technikum górnictwa odkrywkowego zajmuje się pracami wydobywczymi odbywającymi się na powierzchni, a proces wydobywczy odbywa się poprzez odkrywanie kolejnych warstw surowców. Głównym celem kształcenia w ramach specjalności jest nabycie przez uczniów gruntownej i zaawansowanej wiedzy w dziedzinie nauk o ziemi, górnictwie i geologii, eksploatacji odkrywkowej złóż, obsłudze maszyn i urządzeń do eksploatacji, technice strzelniczej, miernictwie górniczym, przepisach prawnych w górnictwie, kierowania procesami wydobywczymi z uwzględnieniem zagadnień proekologicznych i szeroko rozumianego bezpieczeństwa powszechnego. Te informacje zapewniają wiedzę o technologii i metodach wydobycia kopalin oraz umiejętności potrzebne współczesnemu technikowi do podjęcia pracy zawodowej. bsolwent technikum może być zatrudniony w odkrywkowych zakładach górniczych (węgla brunatnego, surowców skalnych, kruszyw naturalnych i innych kopalin stałych). Jeżeli absolwent ma zamiłowanie naukowe, może podjąć pracę w biurach projektów, jednostkach badawczych i badawczo-rozwojowych, przedsiębiorstwach geologicznych i budownictwa geotechnicznego bazujących na technikach górniczych (wiertniczych). może kontynuować naukę na studia na uczelni wyższej, zaś podejmując pracę zawodową, 9. UZSDNIENIE OTRZEBY KSZTŁENI W ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO Górnictwo odkrywkowe kopalin pospolitych to obecnie prężnie rozwijająca się częścią branży górniczej, zajmująca dominującą pozycję w ogólnym bilansie wydobywczym kraju. Są to przede wszystkim zakłady górnicze wydobywające węgiel brunatny, piaski, kamienie i żwiry. Technikum górnictwa odkrywkowego to zawód na który jest duże zapotrzebowanie, ponieważ eksploatacja surowców podlega przepisom prawa geologicznego i górniczego i na właścicielach kopalni ciąży obowiązek zatrudniania osób dozoru i kierownictwa ruchu ze średnim lub wyższym wykształceniem kierunkowym. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4

6 Technicy górnictwa odkrywkowego chętnie przyjmowani są do pracy w firmach realizujących usługi dla potrzeb górnictwa, strukturach nadrzędnych kopalń, organach nadzoru górniczego. rzedsiębiorcy prowadzący działalność wydobywczą zatrudniają osoby dozoru i kierownictwa posiadających wykształcenie wyższe lub średnie w specjalności technik górnictwa odkrywkowego. 10. OWIĄZNI ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWYMIZ INNYMI ZWODMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np. dla zawodu górnik eksploatacji odkrywkowej wyodrębniona została kwalifikacja M.10 Eksploatacja złóż metodą odkrywkową która stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik górnictwa odkrywkowego. Technik górnictwa odkrywkowego ma kwalifikację właściwą dla zawodu M.41. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż metodą odkrywkową, która jest nadbudową do kwalifikacji bazowej M.10. osiada wspólne efekty kształcenia stanowiące podbudowę dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego KZ(M.a) mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik-jubiler oraz grupy zawodów górniczych KZ (M.e) wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5

7 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTŁENI W ZWODZIE TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO bsolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik górnictwa odkrywkowego powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wykonywanie robót związanych z odwadnianiem górotworu i zwałowisk; 2) wykonywanie robót związanych z udostępnianiem i urabianiem złoża; 3) wykonywanie robót związanych z transportem nadkładu i kopaliny; 4) wykonywanie robót związanych z rekultywacją terenów pogórniczych; 5) organizowanie i prowadzenie robót w górnictwie odkrywkowym; 6) rozpoznawanie zagrożeń naturalnych i zapobieganie im. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik górnictwa odkrywkowego: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BH, DG, JOZ, KS i OMZ) efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, zegarmistrz, optyk-mechanik, mechanik precyzyjny, mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, kowal, monter kadłubów okrętowych, blacharz samochodowy, blacharz, lakiernik, technik optyk, technik mechanik lotniczy, technik mechanik okrętowy, technik budownictwa okrętowego, technik pojazdów samochodowych, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanik, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik transportu drogowego, technik energetyk, modelarz odlewniczy, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego, technik przeróbki kopalin stałych, technik odlewnik, technik hutnik, operator maszyn i urządzeń odlewniczych, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, złotnik-jubiler KZ (M.a) efekty stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego KZ (M.e) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji M.10. Eksploatacja złóż metodą odkrywkową oraz M.41. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż metodą odkrywkową. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6

8 12. LN NUZNI DL ZWODU TEHNIK GÓRNITW ODKRYWKOWEGO Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w 4-letnim technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin oraz 160 godzin praktyki zawodowej. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik górnictwa odkrywkowego minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: na kształcenie w ramach kwalifikacji M.10. Eksploatacja złóż metodą odkrywkową przeznaczono minimalnie 620 godzin, na kształcenie w ramach kwalifikacji M.41. Organizacja i prowadzenie eksploatacji złóż metodą odkrywkową przeznaczono minimalnie 250 godzin. na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimalnie 480 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej Klasa Liczba godzin w cyklu kształcenia Lp. Nazwa przedmiotu I II III IV tygodniowo łącznie I II I II I II I II Kształcenie zawodowe teoretyczne 1. Eksploatacja złóż rzepisy prawa i bhp w górnictwie odstawy geologii Język obcy zawodowy w górnictwie Działalność gospodarcza w górnictwie odstawy techniki i konstrukcji maszyn Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne w semestrze Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne w klasie ,5 3, Kształcenie zawodowe praktyczne* 7. Maszyny i urządzenia górnictwa odkrywkowego Techniki eksploatacyjne Komputerowe wspomaganie w górnictwie Techniki i metrologia górnicza rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7

9 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne w semestrze Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne w klasie 5 9 9,5 1, Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe raktyki zawodowe w 3 klasie 4 tygodnie *zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. EGZMIN OTWIERDZJĄY IERWSZĄ KWLIFIKJĘM.10.ODBYW SIĘ OD KONIE KLSY TRZEIEJ EGZMIN OTWIERDZJĄY TRZEIĄ KWLIFIKJĘM.41.ODBYW SIĘ OD KONIE IERWSZEGO SEMESTRU KLSY ZWRTEJ rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8

10 Wykaz działów programowych dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego Nazwa przedmiotu Nazwa działu Liczba godzin przewidziana na dział 1. Eksploatacja złóż 1.1. Udostępnianie i urabianie złóż Transport w górnictwie odkrywkowym Zwałowanie i rekultywacja w kopalniach odkrywkowych Ochrona terenów górniczych rzepisy prawa i bhp w górnictwie 2.1. Organizacja zakładu górniczego rzepisy bhp w kopalniach odkrywkowych odstawy geologii 3.1. Tektonika i litologia złóż eksploatowanych odkrywkowych Zagrożenia naturalne w kopalniach odkrywkowych Język obcy zawodowy w górnictwie 4.1. orozumiewanie się w języku obcym w realizacji zadań zawodowych Struktury leksykalno-gramatyczne w typowych sytuacjach 10 zawodowych 5. Działalność gospodarcza w górnictwie 5.1. odstawy formalno-prawne działalności gospodarczej w górnictwie rowadzenie przedsiębiorstwa górniczego odstawy techniki i konstrukcji maszyn 6.1. Materiałoznawstwo oraz części maszyn i urządzeń Napędy maszyn górniczych Elektrotechnika z automatyką Maszyny i urządzenia górnictwa odkrywkowego 7.1. Maszyny i urządzenia do udostępniania i urabiania Maszyny i urządzenia do transportu Maszyny i urządzenia do zwałowania, składowania i rekultywacji Techniki eksploatacyjne 8.1. Obróbka ręczna i mechaniczna Techniki strzałowe w górnictwie Naprawa i montaż maszyn i urządzeń Nadzorowanie robót górniczych Komputerowe wspomaganie w górnictwie 9.1. odstawy korzystania z obcojęzycznych programów 30 komputerowych 9.2. odstawy komputerowej grafiki technicznej Komputerowe wspomaganie działalności gospodarczej Techniki i metrologia górnicza rzygotowanie do udostępniania i urabiania złóż rzygotowanie do zwałowania i rekultywacji w górnictwie 30 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9

11 10.3. Organizacja robót górniczych w kopalniach odkrywkowych Miernictwo raktyki zawodowe Nadzorowanie robót górniczych rzygotowanie do zwałowania i rekultywacji w górnictwie rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10

12 13. ROGRMY NUZNI DL OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu technik górnictwa odkrywkowego zastosowano taksonomię celów B B. Niemierko 1. Eksploatacja złóż 330 godzin 2. rzepisy prawa i bhp w górnictwie 90 godzin 3. odstawy geologii 90 godzin 4. Język obcy zawodowy w górnictwie 30 godzin 5. Działalność gospodarcza w górnictwie 30 godzin 6. odstawy techniki i konstrukcji maszyn 180 godzin 7. Maszyny i urządzenia górnictwa odkrywkowego 180 godzin 8. Techniki eksploatacyjne 300 godzin 9. Komputerowe wspomaganie w górnictwie 90 godzin 10. Techniki i metrologia górnicza 180 godzin 11. raktyki zawodowe 160 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11

13 1. Eksploatacja złóż 1.1. Udostępnianie i urabianie złóż 1.2. Transport w górnictwie odkrywkowym 1.3. Zwałowanie i rekultywacja w kopalniach odkrywkowych 1.4. Ochrona terenów górniczych 1.1. Udostępnianie i urabianie złóż Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BH(4)1. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka i środowiska związane z udostępnianiem i urabianiem złoża; BH(5)1. określić zagrożenia związane z występowaniem czynników szkodliwych związanych z udostępnianiem i urabianiem złoża ; BH(6)1. określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas urabiania i udostępniania złoża; BH(8)1. wymienić środki ochrony indywidualnej i zbiorowej używane podczas wykonywania urabiania i udostępniania złoża ; KS(1) przestrzegać zasad kultury i etyki; KS(2) być kreatywnym i konsekwentnym w realizacji zadań; KS(6) zaktualizować wiedzę i doskonalić umiejętności zawodowe; KS(8) ponieść odpowiedzialność za podejmowane działania; KZ(M.a)(3)1. sporządzić rysunki wkopu z wykorzystaniem technik komputerowych; KZ(M.a)(16)1. określić warunki stosowania maszyn i urządzeń do udostępniania i urabiania; KZ(M.a)(17)1. wymienić dokumentację techniczną maszyn i urządzeń górniczych oraz normy dotyczących rysunku technicznego; KZ(M.a)(17)2. posługiwać się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń górniczych oraz przestrzegać norm dotyczących rysunku technicznego; oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia D zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka i D środowiska; zagrożenia związane z występowaniem czynników szkodliwych; środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; rysunki wkopu z wykorzystaniem technik komputerowych; warunki stosowania maszyn i urządzeń do udostępniania i urabiania; dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń górniczych oraz normy dotyczących rysunku technicznego; rodzaje, budowa i właściwości skał; charakterystyka procesów technologicznych wydobycia kopalin; warunki prowadzenia odkrywkowej eksploatacji złóż; sposoby udostępniania złóż; systemy urabiania złóż; schematy ścian eksploatacyjnych; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12

14 KZ(M.e)(2)1. rozróżnić rodzaje skał; schematy ciągów technologicznych; KZ(M.e)(2)2.rozróżnić budowę i właściwości skał; czynności przygotowujące teren do KZ(M.e)(2)3. wskazać zastosowanie skał; prowadzenia robót górniczych; KZ(M.e)(3)1. rozróżnić procesy technologiczne wydobycia kopalin; B materiały wybuchowe i sprzęt strzałowy; KZ(M.e)(3)2. scharakteryzować procesy technologiczne wydobycia kopalin; B metody i urządzenia do udostępniania złoża; KZ(M.e)(3)3. ustalić procesy technologiczne wydobycia kopalin; techniki i metody urabiania złóż; M.10.1(2)1. określić warunki prowadzenia odkrywkowej eksploatacji złóż; M.10.1(2)2. wymienić czynniki wpływające na wybór metody odkrywkowej B eksploatacji złóż; M.10.1(3)1. rozpoznać sposoby udostępniania złóż; M.10.1(3)2. dobrać sposoby udostępniania złóż ze względu na warunki geologiczno górnicze; M.10.1(4)1. rozróżnić systemy urabiania złóż; M.10.1(5)1. sporządzić schematy ścian eksploatacyjnych; M.10.1(5)2. sporządzić schematy ciągów technologicznych; M.10.1(7)1. wymienić czynności przygotowujące teren do prowadzenia robót górniczych; M.10.1(7)2. opisać przygotowanie terenu do prowadzenia robót górniczych; B M.10.1(7)3. dobrać czynności przygotowujące teren do prowadzenia robót górniczych; M.10.1(8)1. wymienić roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; M.10.1(8)2. opisać roboty związane z przygotowaniem górotworu do eksploatacji; B M.10.1(9)1. rozróżnić materiały wybuchowe i sprzęt strzałowy; M.10.1(9)2. dobrać materiały wybuchowe sprzęt strzałowy ; M.10.1(9)3. stosować materiały wybuchowe i sprzęt strzałowy; M.10.1(9)4. określić cechy materiału wybuchowego i sprzętu strzałowego; D M.10.1(10)1. opisać roboty udostępniające ; B M.10.1(10)2. dobrać sprzęt, maszyny i urządzenia do robót udostępniających; M.10.1(10)3. wskazać metodę udostępniania złoża; M.10.1(10)4. opisać techniki urabiania złóż; B M.10.1(10)5. dobrać sprzęt, maszyny i urządzenia do urabiania; M.10.1(10)6. wskazać metodę i technikę urabiania kopaliny; M.10.1(10)7. dobrać parametry urabiania kopaliny; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13

15 M.10.1(10)8. rozpoznać technikę udostępniania kopaliny ; lanowane zadania Zadaniem uczniów będzie wybrać sposób urabiania złoża (urabianie koparkami wielonaczyniowymi, jednonaczyniowymi, urabianie skał średniozwięzłych, urabianie skał na bloki). Uczniowie zostają podzieleni na grupki 4 osobowe, wybierają lidera grupy. Każda grupa losuje temat zadania dotyczącego rodzaju złoża oraz urobku, w drugiej kolejności musi zaproponować sposobu urabiania złoża. Uczniowie mają 10 minut na wykonanie zadania, następnie lider grupy prezentuje pracę grupy na forum klasy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w: dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających, schematy i modele układów technologicznych, dokumentację techniczno-ruchową, atrapy środków strzałowych, sprzęt strzałowy, schematy i modele połączeń sieci strzałowych, przyrządy kontrolno-pomiarowe sieci strzałowej, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z projektorem multimedialnym. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających, schematy i modele układów technologicznych, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, Zalecane metody dydaktyczne odstawowym celem warunkującym wybór metody nauczania w dziale Udostępnianie i urabianie złóż jest zapoznanie uczniów z prowadzeniem odkrywkowej eksploatacji złóż, sposobami udostępniania i urabiania złóż. Jest to jeden z najważniejszych działów w całym cyklu kształcenia w zawodzie, gdyż wiedza w tym zakresie będzie wykorzystywana przez przyszłych pracowników do wykonywania zadań zawodowym oraz podczas egzaminów dla poszczególnych kwalifikacji. Dobierając metodę kształcenia nauczyciel powinien kierować się możliwościami uczniów, a także koniecznością realizacji efektów kształcenia, które zostaną wykorzystane w pracy zawodowej a także na egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Najbardziej zalecaną metodą dydaktyczną jest miniwykład połączony z prezentacją multimedialną, który w sposób pokazowy wyjaśni sposoby urabiania i udostępniania złoża. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach do 15 osób. Jakie propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę wykonanego ćwiczenia, zwracając szczególną uwagę na: prawidłowość wyboru sposobu urabiania złoża, zastosowanie terminologii zawodowej, formę wypowiedzi przez osobę prezentującą wykonane zadanie, innowacyjność zastosowanych rozwiązań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Transport w górnictwie odkrywkowym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia BH(4)2. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka i środowiska zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka i rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14

16 związane z pracą środków transportu; środowiska; BH(8)2. wymienić środki ochrony indywidualnej i zbiorowej używane podczas środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; wykonywania prac środkami transportowymi ; BH (9)1. określić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować przepisy zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa użytkowania środków prawa podczas użytkowania środków transportu kopalnianego; transportu kopalnianego; BH(10)1. wymienić zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w zasady udzielania pierwszej pomocy wypadkach przy pracy środkami transportowymi; poszkodowanym w wypadkach; KS(1) przestrzegać zasad kultury i etyki; KS(2) być kreatywnym i konsekwentnym w realizacji zadań; charakterystyka środków transportu wewnętrznego; KS(6) aktualizować wiedzę i doskonalić umiejętności zawodowe; sposoby transportu i składowania materiałów; KS(8) ponieść odpowiedzialność za podejmowane działania; KZ(M.a)(8)1. rozróżnić środki transportu wewnętrznego; warunki stosowania maszyn i urządzeń do transportu; KZ(M.a)(8)2.wskazać środki transportu wewnętrznego; rodzaje transportu technologicznego; KZ(M.a)(8)3.opisać środki transportu wewnętrznego; B warunki stosowania rożnych rodzajów KZ(M.a)(9)1. opisać sposoby transportu i składowania materiałów; B transportu; KZ(M.a)(9)2. dobrać sposoby transportu i składowania materiałów; KZ(M.a)(9)3. rozróżnić sposoby transportu i składowania materiałów; B KZ(M.a)(16)2. określić warunki stosowania maszyn i urządzeń do transportu; B M.10.2(1)1. rozróżnić rodzaje transportu technologicznego; M.10.2(1)2. określić rodzaje transportu technologicznego; M.10.2(2)1. określić warunki stosowania rożnych rodzajów transportu ze względu na transportowany surowiec; M.10.2(2)2. określić warunki stosowania rożnych rodzajów transportu ze względu na warunki geograficzno górnicze; M.10.2(3)1.dobrać środki transportu ze względu na transportowany materiał; M.10.2(3)2.dobrać środki transportu ze względu na współpracę z maszynami urabiającymi; M.10.2(3)3.dobrać środki transportu ze względu na warunki geologiczno górnicze; lanowane zadania Zadaniem uczniów będzie dobranie maszyn urabiających, ładujących i transportowych. Uczniowie przeprowadzą zadanie w następujący sposób: Należy wybrać lidera, który podzieli klasę na grupy w drodze losowania, każdej grupie przydzieli kartę z maszynami urabiającymi, ładującymi i środkami transportowymi. Na podstawie otrzymanych kart charakterystyki maszyn urabiających uczniowie w grupach będą mieli za zadanie dobrać rodzaj środków transportowych do rodzaju urabianego kruszywa, zastosowanych maszyn urabiających i ładujących, oraz dokonania samooceny swojej pracy na KRIE SMOOENY. Wykonany opis zaprezentować na ogólnym forum klasy. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15

17 Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w: dokumentację górniczą, modele układów technologicznych, dokumentację techniczno-ruchową, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotycząceodkrywkowejeksploatacjizłóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z projektorem multimedialnym; Środki dydaktyczne Dokumentacja górnicza, modele układów technologicznych, dokumentację techniczno-ruchową, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Najbardziej zalecaną metodą dydaktyczną jest wykład z połączony z prezentacją multimedialną, który w sposób pokazowy wyjaśni dobór środka transportowego do sposobu urabiania i udostępniania złoża. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach do 15 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę wykonanego ćwiczenia,zwracając szczególną uwagę na: prawidłowość wyboru rodzaju środków transportowych, zastosowanie terminologii zawodowej, formę wypowiedzi przez osobę prezentującą wykonane zadanie, innowacyjność zastosowanych rozwiązań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Zwałowanie i rekultywacja w kopalniach odkrywkowych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BH(4)3. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka i środowiska przy prowadzeniu robót zwałowych; BH(8)3. zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania robót zwałowych; BH (9)2. określić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować przepisy prawa dotyczące ochrony środowiska w trakcie rekultywacji terenów pogórniczych; KS(1) przestrzegać zasad kultury i etyki; KS(2) być kreatywnym i konsekwentnym w realizacji zadań; KS(6) aktualizować wiedzę i doskonalić umiejętności zawodowe; KS(8) ponieść odpowiedzialność za podejmowane działania; oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka i środowiska; środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony środowiska; środki transportu wewnętrznego; metody kontroli jakości wykonanych prac; warunki stosowania maszyn i urządzeń do zwałowania i rekultywacji; sprzęt i narzędzia używane podczas zwałowania, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16

18 KZ(M.a)(8)4. rozróżnić środki transportu wewnętrznego stosowane podczas zwałowania i rekultywacji; składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; KZ(M.a)(15)1. rozróżnić metody kontroli jakości wykonanych prac; metody zabezpieczenia zwałowiska przed KZ(M.a)(15)2. objaśnić metody kontroli jakości wykonanych prac; B osuwaniem; KZ(M.a)(16)3. określić warunki stosowania maszyn i urządzeń do zwałowania i B charakterystyka robót związanych ze rekultywacji; M.10.3(2)1. rozróżnić sprzęt, narzędzia używane podczas zwałowania, zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych; składowania i rekultywacji terenów pogórniczych sposoby i metody zagospodarowania odpadów M.10.3(2)2. wskazać sprzęt, narzędzia używane podczas zwałowania, plan robót udostępniających; składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; M.10.3(2)3.dobrać sprzęt, narzędzia używane podczas zwałowania, składowania przygotowawczych, eksploatacyjnych, składowiskowych, zwałowych; i rekultywacji terenów pogórniczych; M.10.3(2)4. sporządzić wykaz sprzętu i narzędzia używanych podczas zwałowania, stosowanie środków ochrony indywidualnej i zbiorowej; składowania i rekultywacji terenów pogórniczych; M.10.3(4)1. wymienić metody zabezpieczenia zwałowiska przed osuwaniem; M.10.3(4)2. dobrać metodę zabezpieczenia zwałowiska przed osuwaniem; M.10.3(3)1. scharakteryzować roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych; M.10.3(3)2. dobrać roboty związane ze zwałowaniem, składowaniem i rekultywacją terenów pogórniczych; M.10.3(5)1. określić sposoby zagospodarowania odpadów; M.10.3(5)2. uzasadnić stosowanie metod zagospodarowania odpadów; D M.41.1(8)1.opisać roboty udostępniające, przygotowawcze, eksploatacyjne, B składowiskowe, zwałowe; M.41.1(8)2. zaplanować roboty udostępniające, przygotowawcze, eksploatacyjne, D składowiskowe, zwałowe; M.41.1(8)3. uzasadnić wybór robót udostępniających, przygotowawczych, D eksploatacyjnych i zwałowych; M.41.1(11)1. określić stosowanie środków ochrony indywidualnej i zbiorowej; M.41.1(11)2. przewidzieć skutki pracy bez obowiązujących środków ochrony D indywidualnej i zbiorowej; M.41.1(11)3. uzasadnić dobór środków ochrony indywidualnej i zbiorowej; D lanowane zadania Zadaniem uczniów będzie zaproponowanie rekultywacji terenu pogórniczego. Uczeń otrzymuje zadanie oceny aktualnego stanu terenu poeksploatacyjnego, przedstawionego na zdjęciach i zaproponowane sposoby rekultywacji. Zadanie wykonuje wykorzystując do tego opisy założeń rekultywacji terenów. Do dyspozycji ma stanowisko komputerowe rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17

19 odpowiednio wyposażone. Sporządzoną ocenę aktualnego stanu terenu i zastosowanie sposobu rekultywacji uczeń będzie prezentował na forum grupy (5 minut), oraz przekaże dokumentację do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażoną w: dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających i zwałowisk, dokumentację techniczno-ruchową, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowedla nauczyciela z dostępem do Internetu i z projektorem multimedialnym; Środki dydaktyczne Dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających i zwałowisk, dokumentację techniczno-ruchową, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zwałowania i rekultywacji terenu. Zalecane metody dydaktyczne Wybór metody nauczania w tym dziale dotyczącym rekultywacji terenu i zwałowania w kopalniach odkrywkowych zaleca się formę prowadzenia zajęć w formie ćwiczeń oraz metodą projektu. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności rekultywacji terenu pogórniczego. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach do 15 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę wykonanego ćwiczenia, zwracając szczególną uwagę na: prawidłowość wyboru rodzaju i kierunku rekultywacji, zastosowanie terminologii zawodowej, formę wypowiedzi przez osobę prezentującą wykonane zadanie, wykorzystanie czasu prezentacji. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Ochrona terenów górniczych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia BH(4)4. przewidzieć zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka i środowiska przy prowadzeniu robót w kopalni odkrywkowej; zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka i środowiska; BH(5)2. określić zagrożenia związane z występowaniem czynników szkodliwych B zagrożenia związane z występowaniem w środowisku pracy podczas ochrony terenów górniczych; szkodliwych czynników w środowisku pracy; BH(8)4. zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; wykonywania robót w kopalniach odkrywkowych ; zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz BH(9)3. określić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować przepisy rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18

20 prawa dotyczące ochrony środowiska na terenach górniczych; przepisy prawa dotyczące ochrony środowiska; KS(1) przestrzegać zasad kultury i etyki; KS(2) być kreatywnym i konsekwentnym w realizacji zadań; metody kontroli jakości wykonanych prac zabezpieczających teren górniczy; KS(6) aktualizować wiedzę i doskonalić umiejętności zawodowe; KS(8) potrafić ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; zagrożenia naturalne i roboty związane z zabezpieczaniem obszarów niebezpiecznych KZ(M.a)(15)3. rozróżnić metody kontroli jakości wykonanych prac D i zagrożonych w kopalni odkrywkowej; zabezpieczających teren górniczy; dokumentacja dotycząca bezpieczeństwa M.41.2(2)1. rozpoznać zagrożenia naturalne i scharakteryzować roboty związane B w kopalniach odkrywkowych; z zabezpieczaniem obszarów niebezpiecznych i zagrożonych w kopalni odkrywkowej; zasady prowadzenia robót związanych z zabezpieczaniem obszarów niebezpiecznych M.41.2(2)2. dobrać roboty związane z zabezpieczaniem obszarów i zagrożonych w kopalni odkrywkowej; niebezpiecznych i zagrożonych w kopalni odkrywkowej ; stosowanie sprzętu i środków ochrony M.41.2(2)3. dobrać sprzęt, maszyny, urządzenia i technikę do zabezpieczania osobistej; obszarów niebezpiecznych i zagrożonych w kopalni odkrywkowej ; stan odkrywkowych wyrobisk górniczych M.41.2(3)1. sporządzić dokumentację dotyczącą bezpieczeństwa w kopalniach B i zwałowisk; odkrywkowych; procedury postępowania w razie wystąpienia M.41.2(3)2. zaktualizować dokumentację dotyczącą bezpieczeństwa w kopalniach B zagrożeń naturalnych; odkrywkowych; M.41.2(4)1. wyjaśnić zasady prowadzenia robót związanych z zabezpieczaniem B obszarów niebezpiecznych i zagrożonych w kopalni odkrywkowej; M.41.2(4)2.wymienić roboty związane z zabezpieczaniem obszarów B niebezpiecznych i zagrożonych w kopalni odkrywkowej; M.41.2(5)1. określić stosowany sprzętu i środków ochrony osobistej; M.41.2(5)2. przewidzieć skutki pracy bez koniecznego sprzętu i środków ochrony D osobistej; M.41.2(5)3. uzasadnić dobór sprzętów i środków ochrony indywidualnej; D M.41.2(6)1. ocenić stan odkrywkowych wyrobisk górniczych i zwałowisk; D M.41.2(6)2. dobrać sposoby poprawy stanu odkrywkowych wyrobisk górniczych i zwałowisk w przypadku negatywnej oceny; M.41.2(8)1. wymienić procedury postępowania w razie wystąpienia zagrożeń naturalnych; M.41.2(8)2. przestrzegać procedur postępowania w razie wystąpienia zagrożeń B naturalnych; lanowane zadania Zadaniem uczniów będzie zaproponowanie rekultywacji terenu pogórniczego. Zadanie wykonują w następujący sposób: wybieramy lidera, który podzieli grupę na pary oraz rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19

21 w drodze losowania rozdzieli prace. Każda grupa ma inny sposób ochrony danego terenu. Na podstawie otrzymanej instrukcji należy dokonać wyboru i opisu sposobu ochrony terenów. Otrzymane wyniki uczniowie zapisują w karcie oceny. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji złóż, wyposażonej w: dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających i zwałowisk, schematy i modele układów technologicznych, dokumentację techniczno-ruchową, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z projektorem multimedialnym; Środki dydaktyczne Dokumentację górniczą, schematy i modele wkopów udostępniających i zwałowisk, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące ochrony terenu górniczego. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy ochrona terenów górniczych powinna być przeprowadzona metodami takimi jakzaleca się formę prowadzenia zajęć w formie ćwiczeń oraz metodą projektu. Uczniowie będą otrzymywać zróżnicowane pomoce dydaktyczne do ćwiczenia umiejętności ochrony terenu pogórniczego. Ćwiczenia będą poprzedzane pokazem z objaśnieniem. prezentacje multimedialne, pogadanka, przykładowe ćwiczenia. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach do 15 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę prawidłowości wykonania zadania projektowego dotyczącego doboru sposobu ochrony terenów górniczych, zastosowaną terminologię zawodową. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20

22 2. rzepisy prawa i bhp w górnictwie 2.1. Organizacja zakładu górniczego 2.2. rzepisy bhp w kopalniach odkrywkowych 2.1. Organizacja zakładu górniczego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia DG(1)1. wymienić etapy rozpoczynania działalności gospodarczej w górnictwie odkrywkowymi ; działalność gospodarcza w górnictwie odkrywkowym; DG(1)2. wypełnić dokumentację niezbędną do rozpoczęcia działalności przepisy prawne stosowane w zakładach gospodarczej w górnictwie odkrywkowymi ; górniczych ; DG(1)3. zanalizować funkcjonowanie zakładów górniczych w ramach gospodarki B przepisy prawne potrzebne do wydobywania rynkowej; kopaliny metodą odkrywkową; DG(2)1. wymienić przepisy stosowane w zakładach górniczych dotyczące prawa przedsiębiorstwa prowadzące eksploatacje złóż pracy, ochrony danych osobowych, prawa podatkowego i praw autorskich; metodą odkrywkową; DG(2)2. wyjaśnić przepisy stosowane w zakładach górniczych dotyczące prawa pracy, ochrony danych osobowych, prawa podatkowego i praw autorskich; DG(3)1. wymienić przepisy prawne potrzebne do wydobywania kopaliny metodą odkrywkową; DG(3)2. wyjaśnić wymagania konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wydobywania kopaliny metodą odkrywkową; DG(3)3. sporządzić dokumentację konieczną do prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wydobywania kopaliny metodą odkrywkową; DG(4)1.wymienić przedsiębiorstwa w najbliższej okolicy prowadzące eksploatacje złóż metodą odkrywkową; DG(4)2. dostrzec powiązania innych przedsiębiorstw z zakładami górniczymi; B DG(4)3. rozróżnić formy prawne przedsiębiorstw eksploatujących złoża metodą B odkrywkową; DG(4)4. objaśnić formy prawne przedsiębiorstw eksploatujących złoża metodą odkrywkową; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21

23 DG(5)1. skorzystać z doświadczeń innych zakładów górnictwa odkrywkowego; DG(6)1. współpracować z przedsiębiorstwami zajmującymi się działalnością powiązaną z górnictwem odkrywkowym; KS(1) przestrzegać zasad kultury i etyki; KS(2) być kreatywnym i konsekwentnym w realizacji zadań; KS(3) przewidzieć skutki podejmowanych działań; KS(4) być otwartym na zmiany; KS(6) zaktualizować wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KS(7) przestrzegać tajemnicy zawodowej; KS(8) ponieść odpowiedzialność za podejmowane działania; KS(9 ) wynegocjować warunki porozumień; lanowane zadania Zadaniem uczniów będzie wypełnienie dokumentacji koniecznej do funkcjonowania kopalni odkrywkowej piasku. Zadanie wykonaj w następujący sposób: wybieramy lidera, który podzieli klasę na 5 6 osobowe grupy. Każda grupa ma za zadanie sporządzenia dokumentacji koniecznej podczas funkcjonowania kopalni piasku. Wykonaną pracę lider grupy prezentują na forum klasy i przekazują nauczycielowi Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji, wyposażonej w: dokumentację górniczą, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z projektorem multimedialnym; Środki dydaktyczne Dokumentację górniczą, Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. rawo geologiczne i górnicze, dokumentację techniczno-ruchową, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty pracy dla uczniów. Filmy i prezentacje multimedialne dotyczące funkcjonowania górniczych zakładów odkrywkowych. Zalecane metody dydaktyczne Zaleca się metodę ćwiczeń poprzedzoną pokazem z objaśnieniem obowiązujących dokumentów dotyczących prowadzenia działalności. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach do 15 osób. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone poprzez ocenę prawidłowości wykonania dokumentacji górniczej, współpracę ucznia w grupie oraz styl przeprowadzonej prezentacji przez lidera grupy Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22

24 2.2. rzepisy bhp w kopalniach odkrywkowych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia BH(1)1. wyjaśnić zasady higieny pracy i ochrony zdrowia w zakładzie górniczym; zasady higieny pracy i ochrony zdrowia w BH(1)2. wskazać komórki organizacyjne zakładu górniczego zajmujące się B zakładzie górniczym; ochroną przeciwpożarową i ochroną środowiska; przepisy prawa pracy; BH(1)3. skorzystać z pojęcia ergonomii w zakładzie górniczym; czynniki szkodliwe występujące w kopalniach BH(2)1. skorzystać z przepisów prawa pracy; B odkrywkowych; BH(2)2. wymienić instytucje zajmujące się ochroną pracy i środowiska zakładów wpływ czynników szkodliwych występujących w górniczych; BH(6)2. wymienić czynniki szkodliwe występujące w kopalniach odkrywkowych; kopalniach odkrywkowych na organizm człowieka; BH(6)3. określić wpływ czynników szkodliwych występujących w kopalniach przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny odkrywkowych na organizm człowieka; BH(7)1. wymienić przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące podczas organizacji przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące podczas organizacji stanowiska pracy; stanowiska pracy w kopalniach odkrywkowych; BH(7)2. określić przepisy ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujące podczas organizacji przeciwpożarowej i ochrony środowiska; stanowiska pracy w kopalniach odkrywkowych; BH(9)4. wymienić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa charakterystyka sprzętu oraz środków ochrony indywidualnej i zbiorowej; dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BH(9)5. określić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; M.10.1(13)1. wymienić sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; M.10.1(13)2. określić sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; lanowane zadania Na podstawie otrzymanego opisu wypadku należy ustalić przyczyny jego powstania i opisać nieprawidłowości w trakcie wykonywanej pracy. Opisany przykładowy wypadek należy omówić z ekspertem lub nauczycielem. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni odkrywkowej eksploatacji, wyposażonej w: dokumentację górniczą, środki i sprzęt ochrony osobistej, zbiorowej i przeciwpożarowej, filmy instruktażowe, slajdy i normy dotyczące odkrywkowej eksploatacji złóż, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu i z rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23