Spis treści: Biuletyn OZHDI w Bielsku-Białej 14 (2012) marzec kwiecień

Transkrypt

1 Hodowca gołębi rasowych, drobiu ozdobnego i królików Biuletyn OZHDI w Bielsku-Białej 14 (2012) marzec kwiecień Spis treści: Andrzej Liwczak, Osiągnięcia członków OZHDI w Bielsku-Białej Karol Jasienica, Białogony z grupy V Marek Jerzy Uglorz, Karzełek łapciasty tulipan z kurnika Andrzej Szymczak, Fenomen lotu głębi Aleksandra i Tomasz Klimczakowie, Podstawowe warunki zoohigieniczne w gołębniku Ciekawostki z wystaw Nasi hodowcy Kolory obrączek 1

2 Okręgowy Związek Hodowców Drobnego Inwentarza w Bielsku- Białej Skład i opracowanie tekstów: Manfred Uglorz (Karol Jasienica) mku841@escobb.com.pl (tel. kom ) Zarząd Okręgowego Związku Hodowców Drobnego Inwentarza w Bielsku Białej Andrzej Liwczak prezes Kazimierz Stachura wiceprezes Kazimierz Majer skarbnik Leszek Zając sekretarz Grzegorz Koraczyński członek Zarząd Sekcji Gołębi Rasowych i Drobiu Ozdobnego w Bielsku-Białej Przewodniczący: Andrzej Liwczak; zastępca przewodniczącego: Kazimierz Majer; sekretarz: Leszek Zając; skarbnik: Kazimierz Frąc; członek zarządu: Robert Turała Zarząd Sekcji Królików w Bielski-Białej Przewodniczący: Kazimierz Stachura; zastępca przewodniczącego: Grzegorz Koraczyński; sekretarz: Elżbieta Kubies; skarbnik: Jan Sidzina; członek zarządu: Marian Błachut Adresy do korespondencji: Andrzej Liwczak: andrzej.liwczak@interia.pl; Kazimierz Majer: KAZ2006@interia.pl; Stachura Kazimierz: tel , 33/ Redakcja nie odpowiada za merytoryczną treść nadesłanych artykułów. 2

3 Osiągnięcia członków OZHDI w Bielsku-Białej Sekcja Gołębi Rasowych i Drobiu Ozdobnego Podajemy w skrócie osiągnięcia naszych hodowców gołębi i królików w 2011 roku II Europejska Wystawa Garłacza Górnośląskiego Koroniastego w Kozach w dniach roku Współorganizatorem i gospodarzem wystawy był OZHDI w Bielsku-Białej. Gołębie swoje wystawili: Waldemar Klimczak, Krzysztof Kulak, Kazimierz Majer, Zygmunt Nowak, Wojciech Panek, Jan Pieczonka, Henryk Strach. Gołąb K. Majera zdobył tytuł championa i zwycięscy wystawy (97 pkt.), zaś niebieskopłowy garłacz Waldemara Klimczaka tytuł championa (96 pkt.). Najlepszym gołębiem z rocznika 2011 został garłacz Jerzego Grudy. Wystawa Śląska w Katowicach rok Gołębie swoje wystawili: Aleksander Budzyński zamojskie; Andrzej Liwczak debreczyńskie rollery, kłajpedzkie wysokolotne, serbskie wysokolotne, zamojskie oraz murzyny zamojskie wysokolotne (pokaz nowej rasy); Kazimierz Majer: zakonniczki niemieckie, garłacze górnośląskie koroniaste, garłacze siodłate łapciaste, czajki saksońskie, białogłówki gąbińskie, wywrotki wschodniopruskie; Marek Sakwa czajki saksońskie, lahory, strassery morawskie, garłacze górnośląskie koroniaste; Robert Turała rostowskie jednokolorowe, rostowski łabędzie; Maurycy Turała krymki polskie. Nagrody zdobyli: A. Budzyński 1. miejsce za kolekcję zamojskich; A. Liwczak 2. miejsce za kolekcję zamojskich; K. Majer wyróżnienie za wywrotka wschodniopruskiego, R. Turała zwycięzca w rasie za rostowskiego jednokolorowego oraz M. Turała wyróżnienie za krymkę polską. Wystawa Krajowa Gołębi Młodych roku Gołębie swoje wystawili: Aleksander Budzyński zamojskie, Waldemar Klimczak garłacze górnośląskie koroniaste; Andrzej Liwczak zamojskie, serbskie wysokolotne, tipplery angielskie lotne; Henryk Strach garłacze angielskie garła- 3

4 cze górnośląskie koroniaste; Mieczysław Sroka zamojskie, murzyny zamojskie wysokolotne; Robert Turała rostowskie jednokolorowe, krymki polskie. Nagrody zdobyli: Waldemar Klimczak 2. v-ce Mistrz Polski za garłacze górnośląskie koroniaste, Andrzej Liwczak wyróżnienie w rasie serbski wysokolotny; Henryk Strach 2. v-ce Mistrz Polski za garłacze angielskie; Robert Turała zwycięzca w rasie i 1. v-ce Mistrz Polski za krymki polskie. W czasie trwania wystawy kol. Mieczysław Sroka uzyskał uprawnienia asystenta sędziowskiego. Podczas Wystawy Krajowej w Kielcach odbyły się uroczystości obchodów jubileuszowych 20-lecia istnienia PZHGRiDI. W sobotę odbyła się akademia, w której wzięli udział przedstawiciele niemal wszystkich organizacji oraz zaproszeni goście. Podczas tej uroczystości został przyjęty Sztandar PZHGRiDI, a do drzewca sztandaru zostały wbite gwoździe, symbolizujące każde ze Stowarzyszeń. Naszą organizację reprezentował prezes Andrzej Liwczak. Z okazji jubileuszu Zarząd Polskiego Związku wręczył zasłużonym hodowcom Medale 20-lecia. Otrzymali je z OZHDI w Bielsku-Białej: Stanisław Ciecierski, Andrzej Liwczak, Kazimierz Majer, Kazimierz Stachura oraz Manfred Uglorz. Uroczystość została zakończona bankietem, podczas którego w pięknej sali hotelowej i przy akompaniamencie kapeli, spotkali się hobbyści-działacze z wielu regionów kraju. 4

5 III Pokaz Gołębi Wysokolotnych w Jelnej w dniach roku III Pokaz zorganizował Południowo-Wschodni Klub Hodowców Gołębi Wysokolotnych. Głównym organizatorem był Mieczysław Sroka (kierownik Lotów), Wzięli w nim udział nasi hodowcy, a zarazem członkowie klubu: Aleksander Budzyński, Jan Furtacz, Andrzej Liwczak, Mieczysław Sroka. W sezonie lotów konkursowych w 2011 roku uzyskali następujące osiągnięcia: Andrzej Liwczak: tippler angielski I miejsce za czas lotu stada dorosłych 12 godz. 56 min oraz w kategorii Wyczyn: I i II miejsce dla dwóch gołębi czas 47 godz. 41 min, a także w kat. Sport: I miejsce za czas 25 godz. 31 min. Mieczysław Sroka: zamojskie młode VI miejsce za czas lotu stada 2 godz. 54 min, stójkowe dorosłe II miejsce za czas lotu stada 1 godz. 0 min. Sekcja Królików Polagra 2011 Kazimierz Stachura Champion nowozelandzki czerwony (96 pkt.) Vice-Champion nowozelandzki biały (96 pkt.) Grzegorz Koraczyński Vice-Champion belgijski olbrzym szary (96 pkt.) Puchar Dyrektora Krajowego Centrum Hodowli zwierząt w Warszawie za najlepszą stawkę. Nitra 2011 Wystawa młodych królików Kazimierz Stachura Cestna Cena nowozelandzki biały (95,5 pkt.) Grzegorz Koraczyński Champion belgijski olbrzym sszary (96,5 pkt.) Czechowice-Dziedzice Październik 2011 Kazimierz Stachura Wyróżniony nowozelandzki czerwony (95,5 pkt.) Wyróżniony nowozelandzki biały (95 pkt.) Champion nowozelandzki biały (96 pkt.) Grzegorz Koraczyński 5

6 Wyróżniony belgijski olbrzym szary (95 pkt.) Elżbieta Kubies Wyróżniony francuski baran miniaturowy (95 pkt.) Wyróżniony baran francuski (95 pkt.) Marian Błahut Wyróżniony karzełek szary (95,5 pkt.) Champion karzełek szary (96 pkt.) Wieluń 2011 Grzegorz Koraczyński Champion belgijski olbrzym szary (97 pkt.) Championat belgijski olbrzym szary (kolekcja 4 sztuki) (385 pkt.) Dariusz Wencepel Championat kalifornijski (kolekcja 4 sztuki) 385 pkt. Jan Stoszek Champion olbrzym srokacz (96 pkt.) Elżbieta Kubies Vice-Champion francuski baran (95 pkt.) Kazimierz Stachura Champion nowozelandzki biały (96 pkt.) Championat? (kolekcja 4 sztuki) (382 pkt.) Dariusz Wencepel Champion kalifornijski (96 pkt.) Championat kalifornijski (kolekcja 4 sztuki) (382 pkt.) Smarowski Apoloniusz Vice-Champion burgundzki (95,5 pkt.) Marian Błahut Champion karzełek szary (97,5 pkt.) Championat karzełek szary (kolekcja 4 sztuki) (381,5 pkt.) Klubowa wystawa olbrzymów belgijskich 2011 rok, Geca na Słowacji Grzegorz Koraczyński 6

7 Champion (97 pkt.) Wyróżniona kolekcja (4 sztuki z miotu) (385,5 pkt.) Klubowa wystawa olbrzymów belgijskich 2011 rok, Weiden w Niemczech Grzegorz Korczyński Wyróżniona kolekcja (4 sztuki z miotu) (384 pkt). Najwyższa punktacja królika 96,5 pkt. Andrzej Liwczak Białogony z grupy V Wszystkie białogony z V grupy (Barwne) łączy jedna cecha, a mianowicie, posiadają białe ogony. Białogony to dość duża grupa, licząca 8 ras. Gdyby istniał jeszcze białogon śląski, zwany także białogonem pruszkowskim, mówilibyśmy o grupie liczącej 9 ras. Śląski białogon zniknął wraz z końcem II wojny światowej. Ślązacy uciekający przed Armią Czerwoną, albo pozostawili swoje gołębie w opuszczonych gospodarstwach, albo zostały zabrane i po prostu zjedzone, aby nie umrzeć z głodu, zaś ludność, która przybyła na teren Śląska ze Wschodnich rubieży Polski, przywiozła z sobą swoje rasy gołębi. Niemieckie białogony, a więc saksońskie, turyńskie i południowoniemieckie mają czółko. Białogony wyhodowane w Szwajcarii nie mają czółka. Saksoński białogon Saksoński białogon jest gołębiem typu polnego, ptakiem silnym, o niskiej postawie, zawsze gładkogłowym, o mocno upierzonych nogach (łapcie). Ma biały ogon i czółko. Pozostała część upierzenia jest kolorowa. Znane są następujące odmiany barwne białogonów saksońskich: czarna z białymi pasami lub biało łuskowata (bez lub rysunkiem zięby), niebieska bez lub z czarnymi albo białymi pasami, niebieska biało łuskowata, niebieska grochowa, niebieskopłowa bez lub płowa biało łuskowata, grochowa niebieskopłowa, czerwona, żółta, miedziana. Wszystkie kolory powinny być czyste. Korpus u miedzianych powinien być błyszcząco czarny, tarcze kasztanowe, końce piór czarne lub z czarnym obramowaniem, lotki na zewnątrz czarne, bez lub z brązowym rysunkiem zięby, wewnątrz brązowe. Południowoniemiecki białogon Południowoniemiecki białogon to gołąb mocny, typu gołębia polnego, zawsze z bogatą, pięknie ukształtowaną, zakończoną rozetami koronką i o prawie poziomej postawie. Biała jest nie za mała ani nie za duża plamka na czole, 12 piór w ogonie 7

8 i pióra pokrywowe. Wszystkie linie między kolorami muszą być równe, bez ostrych załamań. Klin pod ogonem także jest kolorowy. Znana jest dość duża paleta odmian barwnych południowoniemieckich białogonów. Hodowane są białogony południowoniemieckie czarne bez, lub z białymi pasami, a także łuskowate. Łuskowate mogą mieć, ale nie koniecznie rysunek zięby. Często występują też niebieskie bez, lub z czarnymi, a także białymi pasami oraz niebieskie biało łuskowate, niebieskie grochowe, czerwone i żółte bez, lub z białymi pasami. Szczególnie efektownie prezentują się białogony miedziane oraz niebieskie różowo łuskowate. Wszystkie kolory u południowoniemieckich białogonów muszą być czyste. Grochowe i łuskowate mają wyraźny, równomierny rysunek zięby, czyste pasy i możliwie wąskie, biegnące równo (bez ząbków) przez całe skrzydła. Podstawowy kolor miedzianych jest lśniąco czarny, pokrywy skrzydeł zaś kasztanowe, końce piór powinny być jednak czarne, lotki zaś czarne z brązowym rysunkiem zięby lub bez, wzdłuż stosiny brązowe. U niebieskich różowo łuskowatych pasy i łuskowatość jest niebiesko-biała z różowym nalotem. Białogon turyński To gołąb silny, o postawie gołębia typu polnego, o prawie poziomym korpusie. Budowa jest typowa dla gołębi pochodzących z Turyngii. Podobnie jak u białogonów saksońskich i południowoniemieckich białe są: średnio wielkości plamka na czole, pióra w ogonie i pióra pokrywowe. Wszystkie linie między kolorami powinny być równe, bez ostrych załamań. Klin pod ogonem kolorowy, dopuszcza się nieco jaśniejszy klin u łuskowatych. Hoduje się turyńskie białogony czarne, czerwone, żółte, niebieskie z czarnymi pasami, lub bez pasów, niebieskopłowe i grochowe niebieskopłowe z ciemnymi, lub bez pasów, niebieskie grochowe, niebiesko-brązowo łuskowate, niebieskopłowo-siarkowo łuskowate, miedziane oraz czarne, niebieskie i niebieskopłowe z białymi pasami i biało łuskowate. Wszystkie kolory powinny być czyste, kolory czarne, czerwone i żółte lśniące. U niebieskich i płowych kolor na tarczach skrzydeł powinien być czysty i bez cieni 8

9 (bez tzw. chmurek). Także pasy muszą być czyste, wąskie, biegnące równo (bez ząbków) przez całe skrzyła. U gołębi grochowych i łuskowatych wymaga się możliwie ostry i równomierny rysunek na skrzydłach. U brązowo- oraz siarkowo łuskowatych prążki muszą być z czarnym obrzeżeniem. Podstawowy kolor miedzianych jest lśniąco czarny, pokrywy skrzydeł zaś kasztanowe, ale końce piór powinny być czarne. Lotki powinny być czarne z brązowym rysunkiem zięby lub bez, a chorągiewki brązowe. Białogon argawski Białogon argawski jest gołębiem typu polnego i posiada typową budowę dla wielu ras szwajcarskich. Jest krzyżówką zuryskich białogonów z szwajcarskimi rasami czubatymi i saksońskimi białogonami. Pióra w ogonie oraz na pokrywie ogonowej są białe. Pozostałe upierzenie jest kolorowe, w tym także klin. Prosta i zdecydowana powinna być granica w dolnej części pleców między kolorem a bielą pokrywy ogonowej. Białogony argawskie hoduje się w kolorze czarnym, brązowym, czerwonym, żółtym, niebieskim z, lub bez pasów, niebieskopłowym z ciemnymi pasami, lub bez pasów, grochowym niebieskim i niebieskopłowym. Znane są także białogony argawskie z białymi pasami i biało łuskowate w kolorze czarnym, brązowym, czerwonym, żółtym, niebieskim i niebieskopłowym. Wszystkie kolory powinny być nasycone i czyste. Pasy muszą biec równolegle przez całą szerokość skrzydeł. Rysunek u grochowych powinien być równomiernie rozłożony. Białogon berneński Wyhodowany został już w XVIII wieku. Jest gołębiem dobrze zbudowanym, pełnym temperamentu, chętnie fruwającym, zawsze z czubkiem. Pióra w ogonie oraz na pokrywie ogonowej są białe. Pozostałe upierzenie jest kolorowe, w tym także klin. Białogony berneńskie hodowane są w kolorze czarnym, brązowym, czerwonym, żółtym, niebieskim bez pasów. Wszystkie odmiany barwne także z białymi pasami i biało łuskowate. Czarne i brązowe biało łusko- 9

10 wate mogą być z, lub bez rysunku zięby. Ponadto znane są niebieskie z czarnymi pasami, grochowe niebieskie oraz grochowe niebieskopłowe. Wszystkie kolory muszą być równomiernie nasycone i czyste. Także pasy muszą być czyste, biec równolegle przez całą szerokość skrzydeł, białe pasy u niebieskich są czarno obrzeżone od strony ogona. U gołębi grochowych i biało łuskowatych wymaga się, aby rysunek był równomiernie rozłożony na tarczach skrzydeł. Białogon turgawski To typowy gołąb pochodzący z kantonu Turgawia w Szwajcarii. Białe są u niego pióra w ogonie, na pokrywie ogonowej oraz w klinie, co odróżnia go od pozostałych białogonów pochodzących ze Szwajcarii. Pozostałe upierzenie jest kolorowe. Białogon turgawski jest nieco mniej popularny, aniżeli turgawskie mnichy i tarczowe. Obok czarnych, czerwonych, żółtych, niebieskich bez pasów, a także z białymi pasami i biało łuskowatych, znane są też brązowe. Czarne i brązowe mogą być biało łuskowate z, lub bez rysunku zięby. Ponadto hodowane są niebieskie z czarnymi pasami, grochowe niebieskie oraz niebieskie szymle. Oczywiście wszystkie kolory powinny być czyste i równomiernie nasycone. U pasiastych pasy powinny biec równolegle przez całą szerokość skrzydeł. Wymaga się, aby u grochowych i biało łuskowatych występował możliwie równomierny rysunek na tarczach skrzydeł. Niebieskie szymle mają delikatny zielony połysk na szyi. Podstawowy kolor u nich jest jakby posypany pieprzem, a pióra delikatnie jaśniej obrzeżone. Białogon zuryski Białogon zuryski nie jest gołębiem czubatym. Posiada upierzone nogi, jednakże palce powinny być widoczne (tzw. spodenki). Białe są pióra w ogonie oraz na pokrywie ogonowej. Pozostałe upierzenie jest kolorowe, w tym także klin. Białogony zuryskie występują w kolorze czarnym, czerwonym, żółtym, brązowym, niebieskim bez pasów. Wszystkie gołębie w powyżej wymienionych odmianach mogą być także z białymi pasami i biało łuskowate, w tym czarne i brązowe łuskowate występują z, lub bez rysunku 10

11 zięby. Hodowane są także niebieskie z czarnymi pasami, niebieskopłowe z, lub bez pasów, grochowe niebieskie, grochowe niebieskopłowe, czerwonopłowe. Wymaga się, aby wszystkie kolory były nasycone i czyste. Niebieskie i niebieskopłowe muszą mieć równomiernie rozłożony kolor na tarczach skrzydeł, a pasy biec równolegle przez całą szerokość tarcz, grochowe i biało łuskowate zaś jak u wszystkich grochowych muszą mieć możliwie wyrównany rysunek na tarczach. Białogon lucerneński Wszystkie lucerneńskie gołębie, należące do grupy V, posiadają niemalże identyczną budowę. Są gołębiami o pięknej sylwetce, z czubkiem, który na tylnej części szyi przechodzi w tzw. grzebień. Nogi lucerneńskich pokryte są delikatnymi piórami (spodenki). Całe upierzenie białogona lucerneńskiego jest kolorowe, włącznie z tzw. klinem. Białe są sterówki i pióra pokrywowe. Granica pomiędzy kolorowymi piórami pleców a białym ogonem musi być zdecydowanie ostra. Białogony lucerneńskie występują w następujących kolorach: czarnym, brązowym, czerwonym, żółtym, niebieskim bez pasów, wszystkie także z białymi pasami i biało łuskowate, niebieskim z czarnymi pasami, niebieskopłowe z ciemnymi pasami, grochowe niebieskie oraz grochowe niebieskopłowe. Czarne i brązowe biało łuskowate występują bez rysunku zięby oraz z rysunkiem zięby. Wszystkie kolory powinny być intensywne i czyste. Tarcze skrzydeł u niebieskich i płowych muszą być czyste oraz bez ciemniejszych plam (tzw. chmurek). Wymaga się, aby pasy były czyste, biegnące przez całe skrzydła. Grochowe i biało łuskowate muszą mieć możliwie równomierny rysunek. Uwagi końcowe Jedynie niemieckie białogony (saksońskie, turyńskie i południowoniemieckie) mają białe czółko. Szwajcarskie zaś czółka nie mają Pośród szwajcarskich białogonów łatwo wyróżnić białogona lucerneńskiego, ponieważ jest on inaczej zbudowany, aniżeli pozostałe białogony szwajcarskie. Białogon zuryski nie jest gołębiem czubatym i posiada upierzone nogi. Białogon argawski jest czubaty i posiada łapcie. Pozostałe dwa białogony pochodzenia szwajcarskiego (berneński i turgawski) są czubate i są bardzo podobne do siebie. Jest jednak pomiędzy nimi różnica. U białogona turgawskiego biały jest klin i okolice odbytu. U białogona berneńskiego ogon jest biały, klina zaś kolorowy. Karol Jasienica 11

12 Karzełek łapciasty tulipan z kurnika Gdy za oknami słońce ogrzewa zmarznięty po zimie ogród, z radością wyczekujemy pierwszych wiosennych kwiatów, począwszy od pierwiosnków, przez krokusy i narcyzy, aż po majowe tulipany. Zwłaszcza te ostatnie, dzięki wytrwałej pracy ogrodniczych pasjonatów i wykształconych ogrodników, zadziwiają różnorodnością form i kolorów. Jednak wiosennie i niezwykle kolorowo może być nie tylko w parkach i ogrodach. Zapewne każdy hodowca kur chociaż raz zetknął się z rasą kur, wyglądem przypominającą porcelanowe figurki, która zachwyca nie tylko kształtem, ale przede wszystkim różnorodnością kolorów i barw. Mowa o karzełku łapciastym, który popularnie bywa nazywany milleflerkiem, co pochodzi z francuskiego mille fleurs i oznacza tysiąc kwiatów. Należy przypuszczać, że nazwa jest bardzo stara, ponieważ już w 60 r. po Chr. kronikarz Columella pisał o kurkach, przypominających współczesne karzełki łapciaste, nazywając je pierzastymi tulipanami. Jak widać, karzełki mogą zachwycić nie tylko kształtem i kolorystyką, niczym majowe tulipany, ale i bardzo starą historią. Trudno byłoby udowodnić, że opisane w I wieku naszej ery kurki należały do ujednoliconej rasy, współcześnie znanej jako karzełek łapciasty, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, żeby uznać, iż prawdopodobnie są jej protoplastami. O ich pochodzeniu nie wiemy nic, jednak wiele przesłanek genetycznych i historycznych wskazuje na Azję jako ich ojczyznę. Kolejne wzmianki o kurkach, przypominających współczesne tulipany z kurnika, pochodzą z początku XVII stulecia. W dziele Ornitologia opisał je wówczas Aldrovandi. Z tamtego czasu znany jest też pierwszy, holenderski portret kurek. Wiek XVII jest prawdopodobnie świadkiem coraz większej popularności rasy, ponieważ powstały wówczas kolejne, znane nam opisy. Na pierwszej wystawie, zorganizowanej przez Niemiecki Związek Hodowców Ptactwa w Düsseldorfie pokazano 3 porcelanowe pary, zaś w 1886 roku podczas wystawy kur miniaturowych w Lipsku wystawiono 74 sztuki w trzech odmianach barwnych. Od tamtego czasu datuje się niezwykła popularność rasy i żywiołowy rozwój hodowli, czego współczesnym efektem jest aż 27 uznanych odmian barwnych, 12

13 a przecież ponadto kurki mogą występować w dwóch formach upierzenia: z brodą i bez brody. W pierwszych latach XX wieku, rasie przysłużył się Paul Hahn, który miał wpływ na przyjęty wzorzec oraz założenie w Chemnitz 9 kwietnia 1911 r. Niemieckiego Klubu Hodowców Karzełka Łapciastego, który 19 listopada tegoż roku, przyjął pierwszy wzorzec. W niedługim czasie wybuchła jednak pierwsza wojna, a po niej kolejna. Na skutek działań wojennych rasa niemal wyginęła, szczęśliwie znaleźli się kolejni miłośnicy rasy, a wśród nich Kurt Richter z Lipska, pierwszy przewodniczący klubu, który reaktywował się w 1948 r. Dobra sytuacja nie trwała długo, bo wnet kraje związkowe zostały podzielone na zachodnią BRD i wschodnią DDR. Władze klubu pozostały po stronie wschodniej i nie były w stanie koordynować prac hodowlanych po stronie zachodniej, stąd w krótkim czasie i tam powołano odpowiedni klub hodowców. Taka sytuacja trwała do listopada 1990 roku, kiedy przedstawiciele obu niemieckich klubów po 40 latach rozłąki doprowadzili do zjednoczenia. Od tamtego czasu praca hodowlana w Niemczech nabrała kolejnego rozpędu. Miłośnikami karzełka łapciastego są oczywiście nie tylko Niemcy. Intensywne prace hodowlane prowadzą także hodowcy brytyjscy i holenderscy, w mniejszym stopniu Czesi, a w ostatnich dwóch dekadach do grona miłośników rasy dołączyli między innymi hodowcy polscy. Kto chciałby w swoim ogrodzie cieszyć się widokiem hałasującego koguta, który ze zdobyczą w dziobie woła kury, niezwykle wesołego i skorego do zabawy, nadto niewielkich rozmiarów, a więc nie zagrażającego kwiatowym rabatom, pięknie ubarwionego i prężącego pierś, powinien rozważyć zakup tulipanów z kurnika. Zyska wówczas niezwykłą ozdobę ogrodu, która w przeciwieństwie do kwiatów, jest ruchliwa i radosna. Patrząc na karzełka łapciastego widzi się krótką, szeroką i zdecydowanie zaokrągloną figurę dumnej i postawnej kurki, z dobrze upierzonymi nogami. Tułów muszą mieć raczej krótki, ale za to szeroki. Szyja, z obfitą grzywą, powinna być nieco wygięta do tyłu. U brodatych pod dziobem musi rzucać się w oczy dobrze upierzona i napuszona broda. Ramiona powinny być szerokie i dobrze zaokrąglone, zaś grzbiet lekko opadać, przechodząc w okrągłe siodło. Skrzy- 13

14 dła, raczej dłuższe i zwisające, powinny sięgać do tzw. mankietów w łapciach. Dla ogona lepiej, gdy jest dłuższy niż krótszy. Powinien być dobrze upierzony i u dołu przypominać wachlarz. Szerokie sierpówki, niczym szable, powinny 4 cm wystawać ponad sterówki, chociaż u starszych kogutów mogą być krótsze. Szeroka i nieco podniesiona, dumnie wypięta pierś, powinna płynnie przechodzić w pełny brzuch. Średniej wielkości głowa, zwraca uwagę czerwonymi i delikatnymi policzkami, a także pojedynczym, średniej wielkości grzebieniem, z równomiernie wyciętymi zębami. Najlepsze dzwonki są nie za duże i czerwone. Osobniki z brodami nie mają ich w ogóle, bądź tak małe, ze aż niewidoczne pomiędzy piórami brody. Zausznice podobnie mają być czerwone. Jeśli kury mają brody, muszą być dobrze upierzone i kończyć się bokobrodami. Także uda i średniej długości nogi, wraz palcami, powinny być obficie upierzone i mieć wyraźnie widoczne mankiety. Pióra nieco odstające i połamane nie są błędem dyskwalifikującym z hodowli. Istotną cechą karzełka łapciastego jest obfite upierzenie. Pióra mają być szerokie i dobrze przylegać. Znane są następujące barwy: białe, czarne, szare (perłowo-szare), niebieskie, żółte, czerwone, złocistoszyje, srebrzystoszyje, białe czerwono siodłate złocistoszyje, srebrzystoszyje z pomarańczowym grzbietem, czarne srebrzystopierśne (brzozowe), czarne pomarańczowopierśne, białe czarnogronostajowe, białe niebiesko-gronostajowe, żółte czarno-gronostajowe, żółte czarno-gronostajowe, czarne biało nakrapiane, szare biało nakrapiane, niebieskie biało nakrapiane, żółte biało cętkowane, czerwone biało cętkowane, żółto-płowe biało cętkowane, porcelanowe, porcelanowe lawendowe, porcelanowe srebrzyste, porcelanowe cytrynowe, pręgowane. 14

15 Hodowca głębi rasowych, drobiu ozdobnego i królików 14(2012) Selekcjonując młode sztuki do dalszej hodowli, bądź przygotowując ptaki do wystawy, należy zwracać uwagę na tułów, który nie może być wąski, podłużny lub kanciasty. Za wysoka lub za głęboka postawa, spiczasty ogon, miękkie lub zaokrąglone sierpówki, brak lub ubogie mankiety, a także brak upierzenia na środkowych palcach, również są dużymi błędami. Podobnie słabe łapcie, a u brodatych uboga broda lub brak bokobrodów. Także za duże i widoczne zausznice. Prócz tego u młodych karzełków z rysunkiem błędem jest biała broda, zaś u starszych brak rysunku na brodzie. Kogut powinien ważyć 750 g, kura tymczasem 650 g. Rocznie nie noszą specjalnie dużo jaj, bo około 150 sztuk, o wadze 30 g. Kogutom zakładamy obrączki nr 16, zaś kurom nr 15. Marek Jerzy Uglorz Zdjęcia: Z. Jakubanis Fenomen lotu gołębi Czytałem niedawno w angielskiej prasie artykuł na temat lotności gołębi i zdziwiła mnie duża ilość merytorycznych błędów. Co gorsze, ten sam artykuł ukazał się w polskiej gołębiarskiej prasie, z tymi samymi błędami. Ogromne problemy z wyjaśnieniem lotności gołębi mają również i polscy autorzy, ale najlepiej wychodzili ci, co nie usiłowali zbytnio zagłębiać się w temat. Dla jasności powiedzmy sobie, że lotność zasadza się na powszechnie znanych prawach fizyki i jej działach, czyli mechanice lotu i aerodynamice małych prędkości. Dla uczciwości przestrzegam przed samodzielnym wyciąganiem daleko idących wniosków, gdyż łatwo narobić anfot. Marcin Grela gielskich błędów. Podkreślić ponadto należy, że teoria lotu samolotu znacznie się różni od teorii lotu śmigłowca, a ptaki w swym fenomenie lotu mają to coś trzeciego, co przynajmniej na razie czeka na wyjaśnienie. Podstawowe pojęcia, którymi powinniśmy się posługiwać: to nośność, siła nośna, wyporność, środek parcia, współczynnik siły nośnej, opór i jego rodzaje, współczynnik siły oporu i inne. Nie dajmy się zatem zwieść angielskim dywagacjom, że niby to wklęsłość skrzydeł gołębia jest powodem powstawania siły nośnej, a także naszym, że wklęsłość skrzydeł powoduje generowanie siły ciągnącej ptaka w locie postępowym do przodu. W obu przypadkach są to nie do przyjęcia merytoryczne błędy. Najpierw przyjrzyjmy się czynnikom mającym wpływ na powstawanie siły nośnej. 15

16 Fz siła nośna, Cz współczynnik siły nośnej, Ro Fz = Cz x S x Ro x V 2 /2 gęstość powietrza (w warunkach standard Ro = 1,225 kg/m 3 ), V 2 kwadrat prędkości. Współczynnik Cz rośnie liniowo wraz ze wzrostem kąta natarcia skrzydeł, aż do wartości maksymalnej (zwanej kątem krytycznym), po czym następuje przeciągnięcie i znaczny spadek nośności (siły nośnej). Wiemy, że siłę nośną wytwarzają głównie skrzydła, ale ptaki różnią się tym od samolotów, że siłę nośną podczas szybowania wytwarza także upierzenie ogonowe. W jakim stopniu tego nie wiemy. Powierzchnię nośną oznaczamy przez S, ale dla ptaków musimy uwzględnić dodatkowo powierzchnię ogona. Zauważmy, że prawie wszystkie gołębie wysokolotne mają jakby dłuższe ogony, a ponadto część z nich ma zwiększoną ilość sterówek co dodatkowo podkreśla nieobojętną rangę ogonowej powierzchni nośnej. Wniosek jest zatem oczywisty im większa powierzchnia nośna, tym większa wyporność, czyli nośność. Dużą nośnością charakteryzują się gołębie wysokolotne, akrobacyjne (ale nie akrobatyczne, jak to jest w tytule znanej Fot. T. Klimczak południowo-wschodniej strony internetowej), a także ptaki takie jak sowy, które potrzebują polować z zasadzki, cicho. Nie wspomniałem tu o najlepszych myśliwcach powietrznych czyli sokołach, które siłą rzeczy musiały ewolucyjnie rozwijać swą manewrowość lotniczą, aby przetrwać. Pominąłem gęstość, jako czynnik w przybliżeniu stały (przynajmniej do obliczeń), ale nie dla ptaków, gdyż na wysokości 5,5 km, gęstość jest dwukrotnie mniejsza i tym samym na tej wysokości nośność zmaleje dwukrotnie. Przepisy ICAO (światowa organizacja lotnicza) nakazują lotnikom używać tlenu już od 5 km wysokości, gdyż na około 8-9 km następuje śmierć kliniczna w wyniku wyrównania się ciśnienia parcjalnego tlenu w pęcherzykach płucnych. Nasuwa się samoczynnie w tym miejscu retoryczne pytanie co dzieje się z ptakami, które migrują przez Himalaje? Na razie, wydaje się, że musimy jeszcze poczekać na rozwikłanie tego fenomenu. Powstawaniu siły nośnej towarzyszy nieodłącznie powstawanie siły oporu, której wzór jest analogiczny do powyższego. Fx = Cx x S x Ro x V 2 /2 Widzimy, że te same czynniki, które generowały nośność, generują także siłę oporu. Jedyną istotną różnicę stanowi współczynnik siły oporu Cx. Najogólniej wyjaśniając, wielkość jego zależy od kształtu aerodynamicznego, od opływowości, a także od kierunku napływu strumienia (napisałem na ten temat podręcznik akademicki, ale na tej wokandzie nie musimy się tak szczegółowo rozdrabniać). Cx przyjmuje się 16

17 umownie za jeden (1), jeśli strumień napływa pod kątem prostym do rozpatrywanej powierzchni oraz zero (0), gdy równolegle do danej powierzchni (oczywiście z pominięciem oporu tarcia). W światowym lotnictwie rozpatruje się jeszcze tzw. optymalny (najlepszy) kąt natarcia (napływu mas powietrza). Chodzi tu (mówiąc najprostszym językiem) o taki kąt, przy którym powstanie stosunkowo duża siła nośna, przy stosunkowo małej sile oporu. Kąt ten i odpowiadającą mu prędkość (też zwana optymalną), wykorzystują najczęściej szybownicy w celu osiągnięcia maksymalnego zasięgu lotu. Ze wzoru wynika, że każdy wzrost prędkości, generuje w kwadracie wzrost oporu. Angielscy ornitolodzy (i nie tylko oni) poszli dalej i wyciągnęli następny wniosek ze wzoru na siłę oporu, a mianowicie najmniejszy opór posiada gołąb w locie tzw. stójkowym (zawis), a każdy wzrost prędkości lotu poziomego powoduje wzrost oporu ( zgodnie z powyższym wzorem). Oczywiście błąd nie do zaakceptowania! Teoria lotu samolotu nie pasuje w tym miejscu do teorii lotu ptaka. Musimy w tym przypadku posiłkować się teorią lotu śmigłowca, a ta, nie tylko, że zasadniczo różni się od samolotowej, to jeszcze jest dość skomplikowana. Najprościej będzie, jeśli wyjaśnię ten zawiły problem błędu przy pomocy praktycznych przykładów. Każdy śmigłowiec ma wyższy pułap w locie postępowym, niż w zawisie (różnice są znaczne). Więcej paliwa zużywa śmigłowiec w zawisie, niż w locie postępowym, poziomym z prędkością optymalną. Udźwig startowy jest również większy z rozbiegu, niż z pionowego wznoszenia. Jak widzimy, że gdy czujemy, że jesteśmy znawcami w lotności gołębi wcale tak być nie musi, a mam tu na myśli także artykuł opublikowany w Australii na temat aerodynamicznej przewiewności skrzydła. Artykuł całkowicie poprawny, a mimo to przypuszczono na autora ponad 20 ataków wszystkie fałszywe! Pierwszymi lotnikami były niektóre dinozaury, a następnie ptaki, ale obecny fenomen lotu musiały kształcić przez miliony lat. Andrzej Szymczak Podstawowe warunki zoohigieniczne w gołębniku Każdy z nas chce wygodnie mieszkać. Marzy nam się ciepły, przytulny domek, urządzony wedle naszych potrzeb. Jak więc wyposażyć dom dla naszych gołębi, aby czuły się w nim komfortowo? W dzisiejszych czasach mamy ogromne możliwości zarówno jeśli chodzi o dobór materiałów budowlanych, jak i rozwiązań architektonicznych. Dla gołębi nie ma znaczenia, czy będzie to gołębnik drewniany czy murowany, wolnostojący czy będzie stanowić wydzieloną część budynku gospodarczego, grunt żeby zaspokajał ich potrzeby. Podstawową sprawą jest zapewnienie gołębiom odpowiedniej przestrzeni życiowej. Nie musimy się tutaj posiłkować sztywnymi tabelami, które mówią nam, ile gołębi może przypadać na jeden metr kwadratowy. Jest to bowiem zależne od wielu czynników, w tym: wieku gołębi ( gołębie młode czy dorosłe), okresu (lęgi, odpoczynek zimowy), od tego czy gołębie są wypuszczane na oblot, skazane na wolierę, lub czy spędzają cały dzień w gołębniku. Planując obsadę w danym pomieszczeniu musimy pamiętać, że każda para musi posiadać swoją celę lęgową, a liczba 17

18 siodełek spoczynkowych musi być większa od liczby gołębi. Długość karmnika powinna zapewniać możliwość jednoczesnego dostępu wszystkich gołębi do karmy. Osobiście podobają nam się rozwiązania, w których duże pomieszczenie podzielone jest ściankami działowymi na małe gołębniki, w których gniazduje pięć do ośmiu par gołębi. Pamiętajmy, że zbyt duże zagęszczenie stada, sprawia, że gołębie muszą stale walczyć o cele, miejsca do wypoczynku, dostęp do karmy, co z kolei powoduje, że żyją one w ciągłym stresie, który negatywnie odbija się na ich zdrowiu. Dodatkowo, zbyt duża obsada, to mniej świeżego powietrza, a więcej kałomoczu, który trzeba regularnie usuwać. Niestety, z naszych obserwacji wynika, że większość hodowców nie zapewnia swoim gołębiom odpowiedniej przestrzeni na gołębniku, a jest to szczególnie ważne w rozpoczynającym się sezonie lęgowym. Dobra wentylacja, odpowiednia wilgotność i dostateczna ilość światła, to trzy kolejne czynniki niezbędne dla zapewnienia komfortu naszym podopiecznym. Na co dzień dobrze sprawdza się wentylacja grawitacyjna, w której świeże powietrze dostaje się do gołębnika otworem nawiewowym (może być nim jednocześnie otwór, którym wypuszczamy gołębie), a otwór wylotowy znajduje się w stropie pomieszczenia. Dodatkowo, w celu usprawnienia wentylacji, można zamontować wentylator, wymuszający ruch powietrza Schemat wentylacji grawitacyjnej w otworze wylotowym. Gołębie są bardzo wrażliwe, zarówno na niedobór świeżego powietrza, jak i na przeciągi. W obu przypadkach możemy spodziewać się problemów z układem oddechowym. Wielu hodowców, jesienią uszczelnia gołębniki żeby było cieplej, prowadząc tym samym do wzrostu wilgotności i przyczyniając się do zwiększonej liczby zachorowań na aspergilozę płuc. Wilgotność na gołębniku jest nierozerwalnie związania ze sprawną wentylacją, która usuwa parę wodną wydalaną przez zwierzęta, ale też zależy od materiału, z którego zbudowany jest gołębnik oraz od dostępności światła słonecznego. Przykładowo drewniane gołębniki wydają się być suchsze od murowanych, natomiast światło słoneczne ma działanie osuszające i bakteriobójcze. Zdarza się, że za sprawą pogody, warunki wilgotnościowe ulegają pogorszeniu niezależnie od tego jak dobrze zbudowany jest nasz gołębnik. W czasie upałów powietrze jest zbyt suche, co powoduje wzrost zapylenia, natomiast w czasie intensywnych opadów deszczu, w naszym gołębniku robi się zbyt mokro. W pierwszym przypadku, możemy zamgławiać gołębniki wodą, z dodatkiem takich preparatów jak Avipul lub Mentovet, w drugim warto skorzystać z preparatów do suchej dezynfekcji podczas sprzątania gołębnika. 18

19 W ostatnim czasie dużym powodzeniem w gołębnikach cieszą się podłogi rusztowe. Jest to rozwiązanie dobre, ale musimy pamiętać, że kałomocz zalegający pod rusztem również ulega procesom rozkładu w trakcie którego uwalniane są szkodliwe gazy, takie jak dwutlenek węgla, amoniak, czy siarkowodór. Ponadto gołębie zlatując na podłogę, ruchem skrzydeł unoszą cząsteczki suchego kałomoczu, a wraz z nim bakterie, oocysty kokcydii czy jaja pasożytów, które następnie wpadają do poideł i karmników. Aby zahamować rozkład kałomoczu warto jest przesypywać podłogę raz w tygodniu Dezosanem lub Agrisanem. Są to Fot. k. Jasienica preparaty działające biobójczo na wirusy, grzyby, bakterie i larwy owadów, a częściowo niszczą również oocysty kokcydii, przy okazji osuszając gołębnik. Stosując podłogi rusztowe nie zapominajmy o sprzątaniu pod rusztem, gdyż niejednokrotnie w gołębnikach rusztowych stwierdzaliśmy silną kokcydiozę i kapilariozę. Co więcej, by ograniczyć transmisję patogenów przez wodę lub karmę, pamiętajmy, aby karmniki i poidła znajdowały się zawsze na podwyższeniu, nigdy zaś bezpośrednio na podłodze! Wielu hodowców przykłada dużą wagę do estetyki gołębnika, cele są jednakowe i symetryczne, drzwi rozsuwane itp.., to co jednak bywa ważne dla nas, jest zupełnie nieistotne dla gołębi. Dla nich liczy się przestrzeń, świeża woda, karma i poczucie bezpieczeństwa. Aby zapewnić gołębiom to ostatnie, gołębniki muszą być zabezpieczone przed dostaniem się do nich kun czy tchórzy. Nie zwalczajmy tych drapieżników, ponieważ pełnią one również ważną rolę w przyrodzie. Na koniec chcielibyśmy zaapelować do hodowców, aby w miarę możliwości starali się wypuszczać swoje gołębie na tzw. wolny oblot. Wiemy, że poza wolierą istnieje ryzyko ataku jastrzębia, ale naszym zdaniem moda na hodowlę wolierową doprowadzi do tego, że za kilkanaście lat gołębie utracą zdolność lotu, a przysłowie wolny jak ptak nabierze, przynajmniej w odniesieniu do gołębi, zupełnie innego, ironicznego znaczenia. Gołębie wypuszczane na oblot cieszą się lepszą kondycją, zdrowiem i witalnością. Aleksandra i Tomasz Klimczakowie 19

20 Ciekawostki z wystaw Z wystawy w Nitrze ( ) Suboticki beloprugasti letac Pochodzi z Suboticy, leżącej na granicy między Węgrami a Serbią. Subotica leży obecnie po stronie serbskiej. Proponujemy polską nazwę: Suboticki lotny z białą wstęgą Suboticki z białą wstęgą może być także z koronką. Istnieje też odmiana z białym ogonem*. Zdjęcie: Z. Jakubanis, tekst: M. Uglorz Z wystawy w Nitrze ( ) Gołąb pochodzi z Belgii. Wpisany został do europejskiego spisu ras gołębi (EE) pod numerem 719 (Lütticher Mövchen, Cravaté Liègeois, Luttich Owl) Proponujemy polską nazwę: Lutycka mewka tarczowa Zdjęcie: Z. Jakubanis, tekst: M. Uglorz Z wystawy w Koszycach ( ) Sovátsky modry Pochodzi w Węgier. Wpisany został do europejskiego spisu ras gołębi (EE) pod numerem 61 (Blaue Sovater, Pigeon de Sovat bleu, Blue Sovater). Proponujemy polską nazwę: Szowatski niebieski Zdjęcie: Z. Jakubanis, tekst: M. Uglorz * Znany jest także suboticki lotny podwójnie sercaty. Jednak w Suboticy głównie hodowane są serbskie wysokolotne. 20

21 Lista hodowców gołębi OZHDI w Bielsku-Białej (niepełna) Brzozowski Leonard (tel ) brodawczaki polskie. Budzyński Aleksander ( ) zamojskie. Czader Edward ( skowronki norymberskie, szpaki, gołębie chińskie, turyńskie jaskółki, turyńskie czajki. Ciecierski Stanisław (tel ) Dubis Tadeusz stawaki polskie, garłacze śląskie koroniaste. Frąc Kazimierz (tel ) śląskie tarczowe, zamojskie, orliki polskie, wywrotki wschodniopruskie. Gil Tomasz perukarze, loczki. Gluza Henryk ( ) tipplery angielskie, budapeszteńskie, felegyhazery. Herok Zygmunt garłacze śląskie koroniaste. Kasprzak Stanisław (tel ) niemieckie wystawowe, wywrotki wschodniopruskie, białogłówki gąbińskie, bielckie krótkodziobe, zakonniczki niemieckie, wołżańskie czerwonopierśne. Kasprzyk Piotr czajki saksońskie, szpaki. Klimczak Waldemar ( ) garłacze śląskie koroniaste. Konieczny K. śląskie tarczowe. Kłos Sławomir (tel ) brodawczaki polskie. Kulak Krzysztof (tel ; ) garłacze górnośląskie koroniaste. Liwczak Andrzej ( andrzej.liwczak@interia.pl) zamojskie, murzyny zamojskie wysokolotne, kłajpeckie wysokolotne, debreczyńskie rollery, serbskie wysokolotne, tipplery angielskie lotne, takle tureckie. Majer Kazimierz (tel ; KAZ2006@interia.pl) garłacze górnośląskie koroniaste, siodłate garłacze łapciaste, zakonniczki niemieckie, białogłówki gąbińskie, wywrotki wschodniopruskie, staroholederskie lotne, saksońskie czajki, saksońskie łyski dwuczube, lazurki. Matuszyński Czesław (tel ) rysie polskie, tipplery angielskie lotne, tipplery zagłębiowskie. Mola Jan (tel ; janek.mola@gmail.com) polskie brodawczaki, gile, szpaki, mewki staroniemieckie, lucerneńskie złotopierśne, lucerneńskie jednokolorowe. Nowak Zygmunt garłacze śląskie koroniaste, wywrotki wschodniopruskie. Ozga Ludwik (tel stargardzkie pulsujące, mewki egipskie jednokolorowe, gołębie chińskie, kuraki modeńskie. Olma Władysław kuraki modeńskie. Panek Wojciech garłacze śląskie koroniaste, pawiki, rysie polskie. Pieczonka Jan ( ) garłacze śląskie koroniaste. Pociej Ryszard rosyjskie tarczowe, gołębie chińskie, niemieckie wystawowe. 21

22 Polak Stanisław ( ) kingi, sokoły gdańskie, garłacze siodłate łapciaste, wywrotki wschodniopruskie, białogłówki gąbińskie. Sakwa Marek (tel ) kingi, strassery, strassery morawskie, garłacze górnośląskie koroniaste. Strach Henryk (tel ; ) garłacze górnośląskie koroniaste, garłacze angielskie, garłacze brneńskie. Tatka Sławomir (tel ; ) skowronki norymberskie, koroniarze końcate, koroniarze sercate, barwnogłówki królewieckie, białogłówki gąbińskie. Turała Robert (tel ) krymki polskie, saksońskie tarczowe, rostowskie jednokolorowe, rostowskie łabędzie, koroniarze sercate. Uglorz Manfred (Karol Jasienica) (tel ; dragony, szpaki, gile, bernardyńskie srokacze, lazurki, turyńskie czajki, turyńskie złotawce, turgawskie mnichy, saksońskie mnichy, saksońskie łyski dwuczube, saksońskie tarczowe, lucerneńskie złotopierśne, lucerneńskie jednokolorowe, frankońskie turkoty, krzemieńczuki, timiszoarskie srokacze, staroorientalne mewki, niemieckie tipplery wystawowe. Uglorz Marek (tel ; lazurki, gile, szpaki, bernardyńskie srokacze, południowoniemieckie murzyny, południowoniemieckie łyski, południowoniemieckie tarczowe, południowoniemieckie skowronki, południowoniemieckie z czółkiem, południowoniemieckie pstrogowe, turyńskie tarczowe, turyńskie białogłówki, turyńskie jaskółki, turyńskie białogony, turyńskie jednokolorowe, turyńskie z czółkiem, norymberskie skowronki, frankońskie tarczowe, frankońskie turkoty, saksońskie tarczowe, saksońskie polne kolorowe, saksońskie z księżycem, saksońskie białogony, saksońskie łyski dwuczube, lucerneńskie jednokolorowe, lucerneńskie złotopierśne, mewki staroniemieckie. Zając Leszek srebrniaki. Jeśli interesujesz się hodowlą gołębi rasowych, drobiu ozdobnego i królików, to zostań członkiem Okręgowego Związku Hodowców Drobnego Inwentarza w Bielsku-Białej Sekcja Gołębi Rasowych i Drobiu Ozdobnego lub Sekcja Królików. Zebrania członków Sekcji Gołębi Rasowych i Drobiu Ozdobnego odbywają się w drugą niedzielę kaŝdego miesiąca o godz. 10 w Bielsku-Białej (Wapienica), ul. Cieszyńska

23 Kolory obrączek gołębi rasowych EE EE Fussringfarbe für Geflügel und Tauben EE Couleur des bagues pour volailles et pigeons EE Ring colours for Poultry s and Pigeons PL D GB F 2001 zielony grün green verte 2002 szary grau gray griese 2003 biały weiss white blanche 2004 czarny schwarz black noire 2005 Ŝółty gelb yellow jaune 2006 niebieski blau blue bleue 2007 zielony grün green verte 2008 szary grau gray griese 2009 biały weiss white blanche 2010 czarny schwarz black noire 2011 Ŝółty gelb yellow jaune 2012 niebieski blau blue bleue 2013 zielony grün green verte 2014 szary grau gray griese 2015 biały weiss white blanche 2016 czarny schwarz black noire 2017 Ŝółty gelb yellow jaune 2018 niebieski blau blue bleue 23