Czy wiem. Nota od Redakcji. Biuletyn informacyjno-teologiczny. nr 24 grudzień Drodzy Czytelnicy.
|
|
- Witold Malinowski
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Czy wiem Biuletyn informacyjno-teologiczny nr 24 grudzień 2012 Adres wydawcy: Augustinus Skr. Pocztowa Zgorzelec 4 augustinus@irs.nu Adres mailowy autora Tomasz Pieczko: ttjpieczko@gmail.com Strony internetowe: Nota od Redakcji Drodzy Czytelnicy. Oddajemy w Wasze ręce nowy numer naszego biuletynu. Uwaga: postanowiliśmy dokonać pewnej zmiany w zawartości tematycznej naszego biuletynu Czy wiem. W związku z uwagami Czytelników, wydaje nam się istotnym uzupełnienie naszych publikacji o kwestie pastoralne, etyczne. A zatem, tematyka kolejnych numerów Czy wiem będzie w większym stopniu wolna, ujmująca także przedstawienie nauczania głównych nurtów protestantyzmu w kwestiach pastoralnych, etycznych. Od razu chcemy podać kilka uwag, aby uniknąć ewentualnych nieporozumień. Biuletyn nie aspiruje do bycia pozycją akademicką, ujmującą i przedstawiającą wszystkie możliwe niuanse w prezentowanej tematyce. Poruszane tutaj elementy nauczania Kościołów podane są w sposób skrótowy, punktowy. Chcemy poruszać tu niektóre kwestie, nie tylko związane z takim, czy innym aspektem nauczania wiary, ale chcemy przede wszystkim dostarczyć materiału do refleksji użytecznych dla życia praktycznego chrześcijan. A zatem, proszę potraktować nasze biuletyny jako szkic, zachętę do samodzielnego poszukiwania, pogłębienia rozumienia tych, czy innych nauk kościelnych. Jeszcze jedna ważna rzecz, jeszcze raz podkreślana: biuletyn nie aspiruje do pełnej neutralności wobec prezentowanych pozycji teologicznych. Publikacja nasza, będąc pisana przez autora/-ów protestanckich, związanych wyznaniem wiary, przekonaniami teologicznymi, ale i czysto emocjonalnie z nurtem Reformacji, w naturalny sposób szerzej i w niektórych sytuacjach z większym naciskiem będzie prezentowała bliskie im pozycje. Zapraszamy tych, którzy poczują niedosyt informacji, lub nie będą mieli poczucia zgody na prezentowane treści, do kontaktu z nami (maile kontaktowe podane wyżej), lub aby sami zdobyli się na dodatkowy wysiłek, zmierzający do pogłębienia podanej w tak dużym skrócie problematyki. Redakcja. Czy wiem nr 24 1 grudzień 2012
2 Biblia i Reformacja Biblia powtarzam - tylko Biblia jest religią protestantów napisał w XVII wieku William Chillingworth ( ), autor szeregu pism, które można określić mianem apologetyki protestanckiej. Wydaje się, że stwierdzenie to nie jest w szeregu przypadków jasne, nie tylko dla nieprotestantów, którzy często traktują je - mówiąc delikatnie - ironicznie, ale też dla samych protestantów, którym przypomnienie pewnych elementów zasadniczych, związanych z refleksją Reformatorów, nie byłoby rzeczą całkowicie bezużyteczną. Z tego też względu zapraszamy do poświęcenia kilku chwil temu tak znanemu, a jednak pełnemu nieporozumień, tematowi jakim jest Biblia i Reformacja. Prorokach, następnie w Pismach Apostołów, i że Kościół nie ma innego sposobu nauczania, jak tylko w zgodności z porządkiem i normą Słowa Bożego. Dla Kalwina zarówno instytucje jak i reguły funkcjonowania Kościoła, ale także te społeczne, powinny mieć ich fundament w Piśmie Świętym. W swoich pismach jednoznacznie dzielił się przekonaniem, że aprobuje tylko te instytucje ludzkie, które mają ich fundament w autorytecie Bożym i które są pochodne i zgodne z nauczaniem Pisma. W 1522 r. Zwingli zatytułował swój traktat o Piśmie Świętym: Jasność i pewność Słowa Bożego, stwierdzając, że fundamentem naszej religii jest spisane słowo - Pismo Boże. Wzmiankowane wyżej opinie wskazują, jak niezwykłą wagę Reformatorzy przypisywali Pismu Świętemu. Należy też podkreślić, wbrew nierzadko rozpowszechnionemu przekonaniu, że ich opinie (Reformatorów) nie były czymś całkowicie nowym, a stanowiły swoistą ciągłość, kontynuację teologii średniowiecznej, która (za wyjątkiem może niektórych późniejszych autorów franciszkańskich) uważała Pismo Święte za podstawowe źródło nauki, doktryny chrześcijańskiej. Regułę, które z właściwą sobie energią wyraził Chillingworth, Kalwin w wieku XVI ujmował bardzo klarownie, w sposób nieco bardziej opisowy, twierdząc, że nic nie może być przyjęte w Kościele, jako Słowo Boże, jeżeli nie jest zawarte w Prawie i Różnica między Reformatorami i teologią średniowieczną polegała na sposobie definiowania i interpretowania Pisma, a nie na statusie dominującym, jaki był mu przypisany. Temu właśnie tematowi będą poświęcone następujące niżej krótkie nasze rozważania, w bieżącym numerze naszego biuletynu oraz w numerze, który ukaże się w miesiącu styczniu. Tomasz Pieczko Czy wiem nr 24 2 grudzień 2012
3 Kanon Pisma Świętego Zanim rozpoczniemy jakiekolwiek rozważanie w dziedzinie Pisma, należy sobie postawić pierwsze i najbardziej elementarne pytanie: co jest Pismem Świętym? Pytanie to tłumaczy kwestia tzw. kanonu Pisma (słowa pochodzącego z jęz. greckiego, oznaczającego regułę lub normę ). Słowo kanon jest używane dla wskazania, które z pism biblijnych można uważać za autentyczne dla Kościoła. Dla teologów średniowiecznych Pismo Święte oznaczało całość pism zawartych w Wulgacie (łacińskim tłumaczeniu Biblii dokonanym przez Hieronima w latach ). A zatem Wulgata (tłumaczenie Pisma, sic!) wyznaczała kanon Pisma. Reformatorzy poddali krytyce takie stanowisko. Po trwających już długi czas (także przed nimi samymi) dyskusjach, Reformatorzy podkreślili ich jednoznaczność opinii co do kanoniczności wszystkich pism Nowego Testamentu (krytyczne opinie i wątpliwości Lutra co do Listu Jakuba i Apokalipsy nie znalazły większego oddźwięku). Ich największej krytyce została poddana zawartość Starego Testamentu w wersji tłumaczenia Hieronima, która podkreślmy to raz jeszcze na mocy tradycji i historii kościelnej uważana była za dzieło definiujące skład ksiąg natchnionych dla Kościoła. Reformatorzy poddali żmudnej analizie i porównaniu zawartość Biblii hebrajskiej (czyli części nazywanej przez chrześcijan Starym Testamentem), z wersjami/tłumaczeniami Biblii proponowanymi w Septuagincie (tłumaczeniu Biblii hebrajskiej na język grecki, z ok. 270 r. p.n.e.) i wspomnianej już wyżej Wulgacie. W pierwszym rzędzie zauważyli oni, że w obu tłumaczeniach Biblii hebrajskiej istniały różnice co do zawartości, liczby ksiąg je stanowiących. Tłumaczenia greckie i łacińskie zawierają bowiem księgi, których brak w oryginalnym tłumaczeniu hebrajskim. Stąd powstało pojęcie ksiąg apokryficznych (z gr. apokryfos ukryty, czyli ksiąg, których autentyczność jest wątpliwa ). Do grupy tej Reformatorzy zaliczyli pisma biblijne Septuaginty i Wulgaty, które zostały niejako później dodane do wcześniejszej, istniejącej poprzednio wersji hebrajskiej. Niektórzy z Reformatorów podkreślali pewną wartość edukacyjną tych Pism, jako pism budujących dla duchowości wierzących, odmawiając im jednak statusu kanoniczności, czyli autentyczności, czyli bycia pismami natchnionymi przez Boga samego, przez Jego Ducha. Co ciekawe, opinie takie (w kwestii wartości edukacyjnej, przy jednoczesnej wątpliwościach co do ich autentyczności natchnionej) wyrażał już co do pism apokryficznych sam Hieronim, tłumacz Wulgaty! To dopiero powszechna zgoda i praktyka teologów średniowiecznych uczyniła niejako z pism wątpliwych - pisma o wartości doktrynalnej, czyli mogące być używanymi do bycia bazą tych, czy innych nauk Kościoła. Taką też pozycję przyjął Sobór Trydencki, będący reakcją katolicką na Reformację, kiedy w 1546 r. zdefiniował Stary Testament, jako księgi zawarte w Biblii greckiej i łacińskiej, wymazując tym samym jakąkolwiek różnicę między wersjami Starego Testamentu: hebrajską i tą, zawierającą apokryfy. Od razu zatem zwróćmy uwagę na fakt, że dla Reformatorów zasada Sola Scriptura (tylko Pismo) nie dotyczyła wyłącznie wartości, jaką daje się Pismu w Kościele, ale i samej zawartości tego pisma (kanon i apokryfy). Czy wiem nr 24 3 grudzień 2012
4 Kwestia apokryfów i ich zatrzymania przez Sobór Trydencki w kanonie katolickim nie była wyłącznie związana z tradycją średniowieczną, czy też czystą reakcją negatywną na nauki głoszone przez Reformację. Z pismami tymi wiązały się bowiem nauki katolickie szczególnie dotknięte teologiczną krytyką Reformatorów. Przykładem o istotnym znaczeniu jest tu choćby modlitwa za zmarłych (oraz całość praktyki katolickiej z nią związana ). Według Reformatorów praktyka ta opierała się o bazy nie-blibijne, a o naukę o czyśćcu, nie mającą swojego uzasadnienia w Piśmie Świętym. Nie tylko nauki te były nie-biblijne podkreślali Reformatorzy - ale pomagały wzrastać ludowym przesądom oraz pozwalały na finansowe wykorzystywanie wiernych przez kler katolicki. Strona katolicka starała się przeciwstawić takim tezom argumentację, że praktyka modlitwy za zmarłych jest wyraźnie wspomniana w Piśmie, a to w II Księdze Machabejskiej 12, Niemniej, na podstawie wyżej opisanych w naszym tekście przesłanek Reformatorzy podważyli wiarygodność pism, do których między innymi zaliczaja się obie Księgi Machabejskie Dla Reformatorów było jasnym księgi te są apokryficzne (nieautentyczne nienatchnione), a zatem niegodne by na nich budować tak daleko idące (i niezgodne z resztą przekazu biblijnego) nauczanie kościelne. Nie można przecież budować czegoś w doktrynie kościelnej, jeśli nie ma tego w Biblii (a apokryfy księgami biblijnymi w znaczeniu kanonicznym nie są!...). Oczywiście, strona katolicka ponownie broniła swych pozycji, zarzucając tym razem protestantom, że tworzą własną teologię biblijną, wykluczywszy samorzutnie niektóre księgi biblijne, które z tą teologią się nie zgadzają Jak widać poziom dyskusji i odpowiedzi miał już charakter nie tyle merytoryczny, a emocjonalny. Co jest ważne podkreślenia, to brak zdolności porozumienia, prezentowany przez XVI-wieczną stronę katolicką, bazujący równocześnie na kryteriach oceny radykalnie odmiennych niż te, które przyjęła Reformacja, a także wyzbyty prawdziwej chęci ich zrozumienia oraz chęci podjęcia odpowiedzialności za zmiany w Kościele, jakie kryteria te winny powodować. Rezultatem dyskusji wokół ksiąg apokryficznych były, jak już wspomnieliśmy, ze strony katolickiej decyzje Soboru Trydenckiego, który podczas swojej IV sesji sformułował szczegółową listę ksiąg biblijnych, pośród których umieścił tzw. deuterokanoniczne (czyli - etymologicznie póżniej włączone do kanonu, drugiego kanonu ). Protestanci ze swej strony, w powstających w okresie po-trydenckim tzw. Konfesjach (pismach zawierających zasady wiary poszczególnych nurtów Reformacji, podane w bardzo rozbudowany sposób) zaczęli oni rsami także podawać listę ksiąg Pisma Świętego, oczywiście jednoznacznie podkreślając, że księgi apokryficzne (w znaczeniu danym im przez lekturę protestantów), czy deuterokanoniczne (zgodnie z terminologią katolicką) Pismami natchnionymi, a zatem doktryno-twórczymi nie są. Tomasz Pieczko Czy wiem nr 24 4 grudzień 2012
5 Autorytet Pisma Świętego Dla Reformatorów fundament autorytetu Pisma Świętego miał ścisły związek ze Słowem Bożym. Dla niektórych z nich Pismo i Słowo miały charakter identyczny (Pismo = Słowo Boże), dla innych oba te pojęcia miały relację bardziej skomplikowaną, w znaczeniu Pismo zawiera Słowo Boże. Wszyscy jednak byli zgodni twierdząc, że Pismo ma być przyjęte, jakby Bóg sam mówił w nim. Według Kalwina autorytet Pisma opiera się o fakt, że autorzy biblijni - pisząc ich teksty - byli jakby autoryzowanymi sekretarzami Ducha Świętego. Dla Heinricha Bullingera, natępcy Zwigliego w Zurychu, autorytet Pisma ma charakter absolutny i autonomiczny: Będąc Słowem Bożym, Pismo Święte biblijne ma w sobie i i z siebie odpowiednie rangę i wierzytelność. W nim znajduje się Ewangelia, zdolna mówić sama z siebie i poddać w wątpliwość oraz skorygować wszystkie kwestie, które zostały poddane dyskusji w wieku XVI. Pismo Święte miało w tej opinii moc wyrazić osąd co do Kościoła późnośredniowiecznego i pokazać model nowego Kościoła, do którego cały Kościół widzialny i istniejący na ziemi winien dążyć bez wahania i z zaangażowaniem. Oczywiście, w pierwszym rzędzie Reformatorzy podtrzymywali tezę, że autorytet papieży, soborów i teologów winien być poddany autorytetowi Pisma. Jest to o tyle ważne, ponieważ zasada ta jest po części odmienną od powszechnie dyskutowanej w ciągu kilku poprzednich wieków relacji papież-sobór, a w której to dyskusji sobór miałby przewagę (z racji swej kolegialności i szczególnej asystencji Ducha Świętego) nad papieżem (czy też pojedynczym biskupem). Zasada ta zreszta jest do dzisiaj żywa w Kościołach orientalnych, czy prawosławnych. Dla Reformatorów problem był daleko głębszy: nie twierdzili (jak niektórzy chcieliby to widzieć) że papież i sobory nie miały żadnego autorytetu. Jeżeli czytamy uważnie pisma samych Reformatorów (a nie ich interpretatorów) zauważymy, że dopuszczali oni, a nawet podkreślali autentyczny autorytet niektórych soborów i teologów okresu patrystycznego (pierwszych wieków Kościoła) w materii doktryny, nauki wiary chrześcijańskiej. Niemniej, autorytet ich nie mógł mieć charakteru autonomicznego, czy strukturalnego, instytucyjnego, a opierał się i wynikał ze zgodności ich nauczania (teologów, soborów) z Pismem Świętym. A zatem autorytet soborów i teologów był podporządkowany Pismu. Biblia, jako Słowo Boże, nauczali Reformatorzy, winna być traktowana jako przełożona, wyższa ponad ojcami (teologami patrystycznymi) i soborami. Podobnie, i w konsekwencji powyższego rozważania, Reformatorzy uważali, że autorytet wewnątrz Kościoła nie wynika z rangi dygnitarza kościelnego, ale ze Słowa Bożego, którego dany autorytet/przełożony kościelny jest sługą (sługą na posłudze Słowu). Teologia tradycjna katolicka przyjmowała za fundamentalne, że autorytet dygnitarzy kościelnych wynikał z samej godności, w jaką zostali oni przyobleczeni. Dla przykładu autorytet biskupów wynika z faktu bycia biskupem. Koncepcja taka podkreśla kontynuacje historyczną funkcji biskupiej i jej związku historycznego (faktycznego lub wyimaginowanego) z epoką apostolską. Czy wiem nr 24 5 grudzień 2012
6 Reformatorzy natomiast kładli nowy (czy właściwiej odnowiony) fundament autorytetu biskupiego, opierając go o wierność Słowu Bożemu. Dla nich kontynuacja historyczna miała nikłą wartość, będąc stawianą wobec konieczności wierności Słowu Bożemu. A zatem, autorytet i funkcja biskupia wywodzą się i są ściśle związane z jego wiernością Słowu. Analogicznie decyzje biskupów (podobnie jak decyzje papieży i soborów) mają prawdziwe znaczenie i autorytet, tylko wtedy gdy są wierne Pismu. Podczas gdy katolicy podkreślali ważność kontynuacji historycznej w Kościele i egzekucji autorytetu przez władze kościelne, Reformatorzy kładli nacisk na kontynuację nie tyle historyczną, a na ciągłość doktrynalną, na ciągłość nauczania w Kościele, nauczania wiernego Słowu, wiernego Pismu Świętemu. najważniejszą dla istoty nauczania Kościoła, dla autorytetu w nim wykonywanego, kontynuacja historyczna (czyli mówiąc najkrócej konsekracja biskupów, czy duchownych kościoła przez tych, którzy pozostawaliby w linii historycznej kontynuacji ordynacji do czasów apostolskich, czego zreszta dowiedzenie jest w istocie rzeczy w szeregu sytuacji niedokonywalne ). To, co jest najważniejsze, to wierność wiary nauczanej z tą, którą była nauczana w czasach Kościoła pierwotnego, nauczania wiernego Słowu objawionemu. A zatem, to co dokonało się w czasach Reformacji, rozłam w Kościele zachodnim, nie był w istocie rzeczy rozłamem, czy też prostestanci nie byli (i nie są) odłamem, wspólnotami odłączonymi jak określają ich także współczesne dokumenty katolickie, a kontynuacją wiary Kościoła, który wierzy, ufa i konstruuje się na bazie Pisma, na tej bazie, której każdy wierzący chrześcijanin winien swe prawdziwe posłuszeństwo. Tomasz Pieczko Dalsze artykuły na ten i inne tematy oraz rozważania biblijne na blogu autora: Reformatorzy szli jeszcze dalej w swoich sformułowaniach, twierdząc, że nie jest Zamykając ten kolejny numer comiesięcznego biuletynu, poświęconego zarysowaniu zjawisk podobieństw i różnic różnych Kościołów, zachęcamy Was do lektury następnych artykułów o tej tematyce. Niech będzie ona wartościowa z jednej strony dla konfrontacji z wzajemnymi, krzywdzącymi stereotypami, a z drugiej motywująca do Waszych, osobistych poszukiwań. Oczywiście już teraz zainteresowani mogą zwrócić się z pytaniami zarówno do redakcji, jak i do autora(-ów) tekstów w kwestiach, które Was interesują. Pytania zadawane przez czytelników drogą mailową na adres redakcji podany pod tytułem (lub autora tekstów) mogą także wpłynąć na ostateczny kształt artykułów w kolejnych numerach pisemka, starającego się tym samym odpowiadać zasygnalizowanym potrzebom zainteresowanych. Czy wiem nr 24 6 grudzień 2012
Czy wiem. Nota od Redakcji. Biuletyn informacyjno-teologiczny. nr 32 siepień Drodzy Czytelnicy.
Czy wiem Biuletyn informacyjno-teologiczny nr 32 siepień 2013 Adres wydawcy: Augustinus Skr. Pocztowa 28 59-902 Zgorzelec 4 E-mail: augustinus@irs.nu Adres mailowy autora : ttjpieczko@gmail.com Strony
Bardziej szczegółowoCzy wiem. Nota od Redakcji. Biuletyn informacyjno-teologiczny o wyznaniach chrześcijańskich i ich różnicach. nr 7 lipiec 2011. Drodzy Czytelnicy.
Czy wiem Biuletyn informacyjno-teologiczny o wyznaniach chrześcijańskich i ich różnicach nr 7 lipiec 2011 Adres wydawcy: Augustinus Skr. Pocztowa 28 59-902 Zgorzelec 4 E-mail: augustinus@irs.nu Adres mailowy
Bardziej szczegółowoSOLA SCRIPTURA PISMO ŚWIĘTE I JEGO AUTORYTET W KOŚCIELE
SOLA SCRIPTURA PISMO ŚWIĘTE I JEGO AUTORYTET W KOŚCIELE Pojęcie Sola Scriptura Sola scriptura - jedna z podstawowych zasad protestantyzmu. Głosi, że Pismo Święte jest samowystarczalnym źródłem wiary chrześcijańskiej,
Bardziej szczegółowoBIBLICUM ŚLĄSKIE. Wykład IV Kanon i apokryfy
BIBLICUM ŚLĄSKIE KURS WPROWADZAJĄCY Wykład IV Kanon i apokryfy Jedna Biblia w trzech wersjach? czyli o kanonie i apokryfach W historii kształtowania się Biblii kilka razy powracały pytania: Które księgi
Bardziej szczegółowoCzy wiem. Nota od Redakcji. Biuletyn informacyjno-teologiczny o wyznaniach chrześcijańskich i ich różnicach
Czy wiem Biuletyn informacyjno-teologiczny o wyznaniach chrześcijańskich i ich różnicach nr 3 - marzec 2011 Strony internetowe: http://www.augustinus.pl http://reformowani.blox.pl http://www.pedrosnoeijer.blogspot.com
Bardziej szczegółowoŁk 1, 1-4 KRĄG BIBLIJNY
Łk 1, 1-4 KRĄG BIBLIJNY Tomasz Kiesling Oborniki 2013 Być jak Teofil dziś Teofil konkretne imię adresata, chrześcijanina, do którego pisze św. Łukasz Ewangelię. Ewangelista przeprowadził wiele rozmów
Bardziej szczegółowoPismo Święte podstawowym źródłem treści w programach. Kościoła Zielonoświątkowego w RP
Pismo Święte podstawowym źródłem treści w programach nauczania biblijnego Kościoła Zielonoświątkowego w RP Podstawa Programowa katechezy zielonoświątkowej Za podstawowe źródło treści oraz główną przesłankę
Bardziej szczegółowoCzy wiem. Nota od Redakcji. Biuletyn informacyjno-teologiczny. nr 37 styczeń Drodzy Czytelnicy.
Czy wiem Biuletyn informacyjno-teologiczny nr 37 styczeń 2014 Adres wydawcy: Augustinus Skr. Pocztowa 28 59-902 Zgorzelec 4 E-mail: augustinus@irs.nu Adres mailowy autora : ttjpieczko@gmail.com Strony
Bardziej szczegółowo1 Zagadnienia wstępne
1 Zagadnienia wstępne 2 Ale o co chodzi? Czy ta wiedza jest do zbawienia koniecznie potrzebna? NIE, ale można ją wykorzystać by ułatwić sobie życie Lecz wiedza wbija w pychę, miłość zaś buduje. 1 Kor 8,1
Bardziej szczegółowoCzy wiem. Nota od Redakcji. Biuletyn informacyjno-teologiczny. nr 40 kwiecień 2014. Drodzy Czytelnicy.
Czy wiem Biuletyn informacyjno-teologiczny nr 40 kwiecień 2014 Adres wydawcy: Augustinus Skr. Pocztowa 28 59-902 Zgorzelec 4 E-mail: augustinus@irs.nu Adres mailowy autora : ttjpieczko@gmail.com Strony
Bardziej szczegółowo1 Zagadnienia wstępne
1 Zagadnienia wstępne 2 W ramach powtórki księgi protokanoniczne pisma, które od początku były uznawane przez wszystkie gminy chrześcijańskie za natchnione protokanoniczność nie oznacza, że księgi te mają
Bardziej szczegółowoCzy wiem. Nota od Redakcji. Biuletyn informacyjno-teologiczny. nr 21 wrzesień 2012. Drodzy Czytelnicy.
Czy wiem Biuletyn informacyjno-teologiczny nr 21 wrzesień 2012 Adres wydawcy: Augustinus Skr. Pocztowa 28 59-902 Zgorzelec 4 E-mail: augustinus@irs.nu Adres mailowy autora Tomasz Pieczko: ttjpieczko@gmail.com
Bardziej szczegółowoJak czytać i rozumieć Pismo Święte? Podstawowe zasady. (YC 14-19)
Jak czytać i rozumieć Pismo Święte? Podstawowe zasady. (YC 14-19) Mój pierwszy nauczyciel języka hebrajskiego bił mnie linijką po dłoni, gdy ośmieliłem się dotknąć palcem świętych liter Pięcioksięgu. (R.
Bardziej szczegółowoJak czytać ze zrozumieniem Pismo Święte?
Jak czytać ze zrozumieniem Pismo Święte? Mój pierwszy nauczyciel języka hebrajskiego bił mnie linijką po dłoni, gdy ośmieliłem się dotknąć palcem świętych liter Pięcioksięgu. (R. Brandstaetter, Żywa Księga)
Bardziej szczegółowoKościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół ponadpodstawowych: liceum, technikum oraz szkół zawodowych. Katechezy
Bardziej szczegółowoWSTĘP DO HISTORII ZBAWIENIA. Chronologia Geografia Treść Przesłanie
WSTĘP DO HISTORII ZBAWIENIA Chronologia Geografia Treść Przesłanie Historia zbawienia jest to historia świata i człowieka widziane z perspektywy relacji z Bogiem. definicja Chronologia historii zbawienia
Bardziej szczegółowoPięćdziesiątnica i Paruzja. 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja
Pięćdziesiątnica i Paruzja 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja Kontekst Odnowy DŚ został wylany w Odnowie na świat pełen poważnych podziałów, włącznie
Bardziej szczegółowosłowo Biblia pochodzi od greckiego słowa biblos, które z kolei miało swoje źródło w języku egipskim, gdzie oznaczało albo papirus
Powtórzenie wiadomości o Biblii (Nowy Testament) słowo Biblia pochodzi od greckiego słowa biblos, które z kolei miało swoje źródło w języku egipskim, gdzie oznaczało albo papirus (służący wówczas między
Bardziej szczegółowoI. Program studiów 6-letnich jednolitych magisterskich Kierunek: Teologia Specjalność: Kapłańska
1. Przedmioty obowiązkowe 1.1. Kanon studiów teologicznych I. Program studiów 6-letnich jednolitych magisterskich Kierunek: Teologia Specjalność: Kapłańska Wstęp do filozofii Z 1 Historia filozofii starożytnej
Bardziej szczegółowoKościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół podstawowych. Minimum programowe nie uwzględnia podziału treści materiału
Bardziej szczegółowoTEOLOGIA studia jednolite magisterskie
ROK 1 Semestr 1 Semestr 2 Semestr 1 Semestr 2 Wstęp do filozofii 2 14 ZO 2 8 ZO Etyka 4 28 E 4 14 E Filozofia nauki 2 14 ZO 2 8 ZO Filozofia przyrody 4 28 E 4 14 E Historia filozofii starożytnej 4 20 E
Bardziej szczegółowoJak czytać ze zrozumieniem Pismo Święte (YC 14-19)?
Jak czytać ze zrozumieniem Pismo Święte (YC 14-19)? Mój pierwszy nauczyciel języka hebrajskiego bił mnie linijką po dłoni, gdy ośmieliłem się dotknąć palcem świętych liter Pięcioksięgu. (R. Brandstaetter,
Bardziej szczegółowoTEOLOGIA ROK 1. Semestr 1 Semestr 2 Semestr 1 Semestr 2. Wstęp do filozofii 14 ZO 2 8 ZO 2
ROK 1 Semestr 1 Semestr 2 Semestr 1 Semestr 2 Wstęp do filozofii 14 ZO 2 8 ZO 2 Etyka 28 E 4 14 E 4 Filozofia nauki 14 ZO 2 8 ZO 2 Filozofia przyrody 28 E 4 14 E 4 Historia filozofii starożytnej 20 8 E,
Bardziej szczegółowoCzy wiem. Nota od Redakcji. Biuletyn informacyjno-teologiczny. nr 28 kwiecień 2013
Czy wiem Biuletyn informacyjno-teologiczny nr 28 Adres wydawcy: Augustinus Skr. Pocztowa 28 59-902 Zgorzelec 4 E-mail: augustinus@irs.nu Adres mailowy autora : ttjpieczko@gmail.com Strony internetowe:
Bardziej szczegółowoZagadnienia do egzaminu magisterskiego (Wydział Teologiczny ChAT) 1. Kierunkowe
Zagadnienia do egzaminu magisterskiego (Wydział Teologiczny ChAT) 1. Kierunkowe 1) Powstanie Pięcioksięgu teorie i ich krytyka. 2) Przymierze w Stary Testamencie. 3) Kształtowanie się kanonu (kanonów)
Bardziej szczegółowoKULTUROTWÓRCZA ROLA BIBLII
Kierunek Wydział Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II rok akademicki 2012/2013 kulturoznawstwo stopień pierwszy studia stacjonarne Forma zajęć: KULTUROTWÓRCZA ROLA BIBLII wykład
Bardziej szczegółowoTEOLOGIA ROK 1. Semestr 1 Semestr 2 Semestr 1 Semestr 2. Wstęp do filozofii 15 ZO 2 8 ZO 2
ROK 1 Semestr 1 Semestr 2 Semestr 1 Semestr 2 Wstęp do filozofii 15 ZO 2 8 ZO 2 Etyka 30 E 4 16 E 4 Filozofia nauki 15 ZO 2 8 ZO 2 Filozofia przyrody 30 E 4 16 E 4 Historia filozofii starożytnej 22 8 E,
Bardziej szczegółowoBERNARD SESBOÜÉ SŁOWO ZBAWIENIA SPIS TREŚCI
BERNARD SESBOÜÉ SŁOWO ZBAWIENIA SPIS TREŚCI Wykaz skrótów Prezentacja (B. Sesboüé SJ) FAZA PIERWSZA. OD POCZĄTKÓW DO SOBORU TRYDENCKIEGO. APOLOGIA WIARY I METODA DYSKURSU DOGMATYCZNEGO (B. Sesboüé SJ)
Bardziej szczegółowoCzy wiem. Nota od Redakcji. Biuletyn informacyjno-teologiczny. nr 18 czerwiec Drodzy Czytelnicy.
Czy wiem Biuletyn informacyjno-teologiczny nr 18 czerwiec 2012 Adres wydawcy: Augustinus Skr. Pocztowa 28 59-902 Zgorzelec 4 E-mail: augustinus@irs.nu Adres mailowy autora Tomasz Pieczko: ttjpieczko@gmail.com
Bardziej szczegółowo1. Fundamentalizm jako ruch religijny
Aspekty zagadnienia 1. Zjawisko fundamentalizmu biblijnego 2. Fundamentalistyczna lektura Biblii i jej charakterystyczne cechy 3. Zagrożenia płynące z fundamentalistycznej lektury Biblii 1. Fundamentalizm
Bardziej szczegółowoPismo Święte. Wierzymy, że Pismo Święte Biblia jest Słowem Bożym, nieomylnym i natchnionym przez Ducha Świętego, i stanowi jedyną normę wiary i życia.
Pismo Święte Wierzymy, że Pismo Święte Biblia jest Słowem Bożym, nieomylnym i natchnionym przez Ducha Świętego, i stanowi jedyną normę wiary i życia. Pismo Święte składa świadectwo o Chrystusie, który
Bardziej szczegółowoStudium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI
Polish FF Curriculum Translation in Polish Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI 1. Objawienie: Pismo Św. i Tradycja a. Pismo Święte: Części,
Bardziej szczegółowoTEMAT 4: Pismo święte i Tradycja jako przekazujące źródła objawienia
TEMAT 4: Pismo święte i Tradycja jako przekazujące źródła objawienia Pismo św. Tradycja Tradycja jest to objawienie niezapisane w Piśmie św., chod faktycz- nie mogło byd spisane. Dokumentów Tradycji należy
Bardziej szczegółowoWitamy serdecznie. Świecki Ruch Misyjny EPIFANIA, Zbór w Poznaniu
Witamy serdecznie Świecki Ruch Misyjny EPIFANIA, Zbór w Poznaniu Świecki Ruch Misyjny Epifania Świecki Ruch Misyjny "Epifania" jest międzynarodowym, niezależnym, niesekciarskim, nieobliczonym na zysk,
Bardziej szczegółowo"Studenci teologii i nauk o rodzinie KUL a nowe media" raport z badań wstępnych - ankieta
"Studenci teologii i nauk o rodzinie KUL a nowe media" raport z badań wstępnych - ankieta Opr. mgr Małgorzata Dec, mgr Agnieszka Szajda, dr Mirosław Chmielewski Ankietowani: Studenci Wydziału Teologii
Bardziej szczegółowoNASZ SYNOD DIECEZJALNY
NASZ SYNOD DIECEZJALNY Słowo Biskupa Kaliskiego podczas Mszy świętej w Katedrze na rozpoczęcie drugiej sesji plenarnej Synodu, 18 października 2008 roku I Co to jest synod diecezjalny? Jakie jest jego
Bardziej szczegółowoWpisany przez Administrator czwartek, 07 kwietnia :25 - Poprawiony czwartek, 07 kwietnia :47
1. Określenie sakramentu kapłaństwa. Sakrament kapłaństwa (święcenie kapłańskie) jest to sakrament Nowego Prawa, ustanowiony przez Chrystusa Pana. W sakramencie tym udzielona zostaje duchowa władza i dana
Bardziej szczegółowoChrześcijaństwo skupia w sobie wiele odłamów, które powstały przez lata, opierający się jednak na jednej nauce Jezusa Chrystusa.
Chrześcijaństwo Chrześcijaństwo jest jedną z głównych religii monoteistycznych wyznawanych na całym świecie. Jest to największa religia pod względem wyznawców, którzy stanowią 1/3 całej populacji. Najliczniej
Bardziej szczegółowoWiadomości ogólne. VIII Dział 2 Religia. Teologia. VIII.1 Dział 2 Religia. Teologia wiadomości ogólne
Wiadomości ogólne VIII Dział 2 Religia. Teologia VIII.1 Dział 2 Religia. Teologia wiadomości ogólne Dział 2 Religia. Teologia obejmuje teologię, systematykę Kościołów chrześcijańskich i religii niechrześcijańskich
Bardziej szczegółowoNOWY PROGRAM NAUCZANIA RELIGII ADWENTYSTYCZNEJ W SZKOLE LUB W PUNKCIE KATECHETYCZNYM
NOWY PROGRAM NAUCZANIA RELIGII ADWENTYSTYCZNEJ W SZKOLE LUB W PUNKCIE KATECHETYCZNYM WARSZAWA 2015 KOŚCIÓŁ ADWENTYSTÓW DNIA SIÓDMEGO W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ SEKRETARIAT EDUKACJI ul. FOKSAL 8 00-366
Bardziej szczegółowoDELIVERENCE MINISTRY POSŁUGA UWALNIANIA WSKAZANIA DUSZPASTERSKIE KOMISJI DOKTRYNALNEJ ICCRS
DELIVERENCE MINISTRY POSŁUGA UWALNIANIA WSKAZANIA DUSZPASTERSKIE KOMISJI DOKTRYNALNEJ ICCRS KILKA SŁÓW O DOKUMENCIE ICCRS International Catholic Charismatic Renewal Services Dokument został przygotowany
Bardziej szczegółowoSprawozdanie ze spotkania. z Białegostoku, Drohiczyna, Ełku, Łomży i Siedlec Drohiczyn, 24 maja 2018 r.
Sprawozdania Studia Teologiczne W mocy Bożego Ducha 36(2018) ks. andrzej dębski Sprawozdanie ze spotkania Księży Profesorów WSD z Białegostoku, Drohiczyna, Ełku, Łomży i Siedlec Drohiczyn, 24 maja 2018
Bardziej szczegółowoBp H. Tomasik: Przed nami czas zadań
W najbliższą niedzielę zakończy się Rok Wiary. Jakie będą jego owoce? Biskup Henryk Tomasik przedstawia kilka propozycji: poszanowanie dnia świętego, systematyczne uczestnictwo w niedzielnej Mszy Świętej,
Bardziej szczegółowoIkona obraz sakralny, powstały w kręgu kultury bizantyńskiej wyobrażający postacie świętych, sceny z ich życia, sceny biblijne lub
Ikona obraz sakralny, powstały w kręgu kultury bizantyńskiej wyobrażający postacie świętych, sceny z ich życia, sceny biblijne lub liturgiczno-symboliczne. Charakterystyczna dla chrześcijańskich Kościołów
Bardziej szczegółowoWymagania programowe i kryteria oceniania - religia. Jest wzorem dla innych pod względem: pilności, odpowiedzialności, samodzielności.
Wymagania programowe i kryteria oceniania - religia I. Podstawowe: Na ocenę celującą uczeń: Prowadzi zeszyt i odrabia zadania domowe. Jest wzorem dla innych pod względem: pilności, odpowiedzialności, samodzielności.
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ TEOLOGICZNY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ AKADEMII TEOLOGICZNEJ W WARSZAWIE STUDIA W ROKU AKADEMICKIM 2013/14
WYDZIAŁ TEOLOGICZNY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ AKADEMII TEOLOGICZNEJ W WARSZAWIE STUDIA W ROKU AKADEMICKIM 03/ JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE NA KIERUNKU TEOLOGIA Organizacja procesu kształcenia Program studiów podlega
Bardziej szczegółowoTytuł IV. ŚRODKI SPOŁECZNEGO PRZEKAZU, W Szczególności KSIĄŻKI
Tytuł IV ŚRODKI SPOŁECZNEGO PRZEKAZU, W Szczególności KSIĄŻKI Kan. 822-1. W wypełnianiu swojej funkcji, pasterze Kościoła, korzystając z prawa przysługującego Kościołowi, powinni posługiwać się środkami
Bardziej szczegółowoAUTORYTET I EWANGELIA PAWŁA
AUTORYTET I EWANGELIA PAWŁA Lekcja 2 na 8 lipca 2017 A teraz, czy chcę ludzi sobie zjednać, czy Boga? Albo czy staram się przypodobać ludziom? Bo gdybym nadal ludziom chciał się przypodobać, nie byłbym
Bardziej szczegółowoPASTORALNA Tezy do licencjatu
PASTORALNA Tezy do licencjatu 1. Relacja teologii pastoralnej do nauk teologicznych i pozateologicznych. 2. Główne koncepcje teologii pastoralnej. 3. Funkcje autorealizacji Kościoła w parafii. 4. Dobro
Bardziej szczegółowoPERIODYK KOŁA NAUKOWEGO TEOLOGÓW
Initium Nr 41-42 (2010/2011) CZASOPISMO TEOLOGICZNYCH POSZUKIWAŃ PERIODYK KOŁA NAUKOWEGO TEOLOGÓW WYDZIAŁ TEOLOGICZNY UNIWERSYTETU ŚLĄSKIEGO W KATOWICACH KATOWICE 2011 Spis treści Spis treści Redakcja
Bardziej szczegółowoDOMOWY KOŚCIÓŁ OD KUCHNI część I przebieg spotkania kręgu rejonowego
DOMOWY KOŚCIÓŁ OD KUCHNI część I przebieg spotkania kręgu rejonowego Ktoś kiedyś powiedział, że ruch dzieli się na tych, którzy pełnią jakieś posługi i tych, którzy będą je pełnili. To bardzo ogólne, pozornie
Bardziej szczegółowoPROGRAMY BADAWCZE WYDZIAŁU TEOLOGICZNEGO UŚ W ROKU 2016
PROGRAMY BADAWCZE WYDZIAŁU TEOLOGICZNEGO UŚ W ROKU 2016 1. KATEDRA TEOLOGII PASTORALNEJ, LITURGIKI, HOMILETYKI I KATECHETYKI Tytuł: Hermeneutyka wydarzenia zbawczego w aspekcie liturgiczno-homiletycznym
Bardziej szczegółowoKierunek i poziom studiów: Sylabus modułu: Nowy Testament (11-TS-12-NT) Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): nazwa_wariantu (kod wariantu)
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Sylabus modułu: Nowy Testament (11-TS-12-NT) Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): _wariantu ( wariantu) 1. Informacje ogólne koordynator
Bardziej szczegółowoLekcja 2 na 14 października 2017
Lekcja 2 na 14 października 2017 Zakon bowiem został nadany przez Mojżesza, łaska zaś i prawda stała się przez Jezusa Chrystusa (Jan 1:17) Wielkie obietnice: lepsze życie w zamian za posłuszeństwo. Lepsze
Bardziej szczegółowoRys historyczny powstawania kanonu Pisma Świętego
Ryszard Tyśnicki studia zaoczne WBST Dlaczego w Starym Testamencie jest różnica w liczbie ksiąg między Biblią protestancką a katolicką, która wersja, twoim zdaniem powinna obowiązywać chrześcijan? Współczesne
Bardziej szczegółowoOlga Strembska, Duchowość w Polsce 16 (2014), ISSN 2081-4674, s. 244-245.
Duchowość w Polsce 16 (2014) ISSN 2081-4674 s. 244-245 Olga STREMBSKA JAK ŻYĆ PO CHRZEŚCIJAŃSKU? JAN PAWEŁ II ODPOWIADA NA NAJWAŻNIEJSZE PYTANIA opr. ks. Marek Chmielewski, Wydawnictwo AA, Kraków 2014,
Bardziej szczegółowoKs. Michał Bednarz ZANIM ZACZNIESZ CZYTAĆ PISMO ŚWIĘTE
Ks. Michał Bednarz ZANIM ZACZNIESZ CZYTAĆ PISMO ŚWIĘTE 4 by Wydawnictw o BIBLOS, Tarnów 1997 ISBN 83-86889-36-5 SPIS TREŚCI Wstęp.................................. 9 :2 6.,H. 1998 Nihil obs tat Tarnów,
Bardziej szczegółowo- Focolari - - Domowy Kościół - Droga Neokatechumenalna
Katecheza rodzinna - Focolari - - Domowy Kościół - Droga Neokatechumenalna RUCH FOCOLARI JEDNOŚĆ KOMUNIA WSPÓLNOTA DUCHOWOŚĆ KOMUNII SOBÓR WATYKAŃSKI II JAN PAWEŁ II BENEDYKT XVI OD 1967 R. RUCH NOWE NOWY
Bardziej szczegółowoCarlo Maria MARTINI SŁOWA. dla życia. Przekład Zbigniew Kasprzyk
Carlo Maria MARTINI SŁOWA dla życia Przekład Zbigniew Kasprzyk Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2015 WPROWADZENIE Każdego dnia wypowiadamy, słyszymy i czytamy wiele słów. Czujemy jednak, że niektóre
Bardziej szczegółowoCzy Matka Boska, może do nas przemawiać?
Czy Matka Boska, może do nas przemawiać? Jan Paweł, 23.06.2016 11:06 Jedną z osób która nie ma najmniejszych co do tego wątpliwości, jest Chorwatka Miriam, która od 24 czerwca 1981 roku spotyka się z Matką
Bardziej szczegółowoKS. RENÉ LAURENTIN MATKA PANA KRÓTKI TRAKTAT TEOLOGII MARYJNEJ WYDANIE INTEGRALNE SPIS TREŚCI
KS. RENÉ LAURENTIN MATKA PANA KRÓTKI TRAKTAT TEOLOGII MARYJNEJ WYDANIE INTEGRALNE SPIS TREŚCI Wykaz skrótów Słowo wstępne. Ks. René Laurentin i jego krótki traktat teologii maryjnej (S. C. Napiórkowski
Bardziej szczegółowoOrganizacja informacji
Organizacja informacji 64 CZYTANIE ARTYKUŁU Z GAZETY To zadanie ma nauczyć jak: wybierać tematy i rozpoznawać słowa kluczowe; analizować tekst, aby go zrozumieć i pamiętać; przygotowywać sprawozdanie;
Bardziej szczegółowoWymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy IV
Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy IV I. Podstawowe: Na ocenę celującą uczeń: Spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą. Posiada wiedzę i umiejętności, które są efektem samodzielnej
Bardziej szczegółowoTeologia kurs B (stacjonarne jednolite magisterskie) dla cyklu rozpoczynającego się w roku akad. 2015/2016
Teologia kurs B (stacjonarne jednolite magisterskie) dla cyklu rozpoczynającego się w roku akad. 2015/2016 ROK 1 Historia filozofii starożytnej i średniowiecznej 30 E/5 30 E/5 2 Historia Kościoła powszechnego
Bardziej szczegółowoPublikacja pod patronatem wiedza24h.pl. Wypracowania Biblia. Najważniejsze zagadnienia cz II
Publikacja pod patronatem wiedza24h.pl Wypracowania Biblia Najważniejsze zagadnienia cz II Wydawnictwo Psychoskok, 2013 Copyright by Wydawnictwo Psychoskok, 2013 Copyright by wiedza24h.pl Wszelkie prawa
Bardziej szczegółowoBiblia, a doktryny rzymskokatolickie. (przegląd)
Biblia, a doktryny rzymskokatolickie (przegląd) Lista nauk i praktyk dodanych przez KK do Objawienia Bożego (najistotniejsze) Nowe doktryny 190 r.: początki kultu relikwii ok.300 r. zaczęły się modlitwy
Bardziej szczegółowoOGNISKA MIŁOŚCI (O.M) według Encyklopedii Katolickiej (tom XIV)
OGNISKA MIŁOŚCI (O.M) według Encyklopedii Katolickiej (tom XIV) (O.M) to prywatne, międzynarodowe stowarzyszenie wiernych (świeckich i duchownych), na prawie papieskim, założone w 1936 roku przez Martę
Bardziej szczegółowoRozkład materiału nauczania treści programowe dla klasy pierwszej gimnazjum
Rozkład materiału nauczania treści programowe dla klasy pierwszej gimnazjum Rozkład materiału nauczania treści programowe dla klasy pierwszej gimnazjum Przedmiot: religia Klasa: pierwsza gimnazjum Tygodniowa
Bardziej szczegółowoKSIĘGA URANTII BIBLIA 2.0
KSIĘGA URANTII BIBLIA 2.0 Talbot, 01.10.2017 08:10 Księga Urantii jest dziełem ogromnym objętościowo, gdyż zawiera przeszło 2 tysiące stron. Ma charakter religijny, duchowy i filozoficzny. Mówi o Bogu,
Bardziej szczegółowoLekcja szkoły sobotniej Kazanie Spotkania biblijne w kościele, w domu, podczas wyjazdów
Lekcja szkoły sobotniej Kazanie Spotkania biblijne w kościele, w domu, podczas wyjazdów sprawia, że otwieramy się na działanie Ducha Świętego prowadzi do zmian jest często początkiem i nauką duchowego
Bardziej szczegółowoPismo Święte - Księga ksiąg Pytanie Dlaczego powinienem wierzyć Biblii? To tylko kolejna staroŝytna święta księga. Dlaczego Pismo Święte jest Księgą ksiąg? Pismo Święte (Biblia) jest: - Unikalne, - Uwiarygodnione,
Bardziej szczegółowoAnkieta, w której brało udział wiele osób po przeczytaniu
3 WSTĘP 5 Wstęp Ankieta, w której brało udział wiele osób po przeczytaniu książki pt. Wezwanie do Miłości i zawartego w niej Apelu Miłości objawia tym, którzy tego nie wiedzieli, iż książka ta, wołanie
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z religii
Kryteria oceniania z religii OCENA NIEDOSTATECZNA - wykazuje się brakiem jakiejkolwiek wiedzy w zakresie materiału przewidzianego programem, - ma lekceważący stosunek do przedmiotu, do wartości religijnych
Bardziej szczegółowoKierunek i poziom studiów: Sylabus modułu: Stary Testament (11-TS-12-ST) Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): nazwa_wariantu (kod wariantu)
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Sylabus modułu: Stary Testament (11-TS-12-ST) Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): _wariantu ( wariantu) 1. Informacje ogólne koordynator
Bardziej szczegółowoCelebracja zamknięcia Roku Wiary
Celebracja zamknięcia Roku Wiary W czasie Mszy św. niedzielnej 24 listopada 2013 roku. Jest to uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata. 1. Przed Mszą św. wiernym rozdaje się świece i zapala się paschał
Bardziej szczegółowoPODSTAWA PROGRAMOWA NAUCZANIA RELIGII PRAWOSŁANEJ POLSKIEGO AUTOKEFALICZNEGO KOŚCIOŁA PRAWOSŁAWNEGO SZKOŁA PODSTAWOWA
PODSTAWA PROGRAMOWA NAUCZANIA RELIGII PRAWOSŁANEJ POLSKIEGO AUTOKEFALICZNEGO KOŚCIOŁA PRAWOSŁAWNEGO SZKOŁA PODSTAWOWA Szkoła podstawowa Etap I Klasy I- III Cele katechetyczne: 1. Zachęcanie do aktywnego
Bardziej szczegółowoGeorge Augustin. Powołany do radości. Z przedmową. kardynała Waltera Kaspera. Przekład. Grzegorz Rawski
George Augustin Powołany do radości t wo j e ż y c i e w k ap ł a ń s t w i e Z przedmową kardynała Waltera Kaspera Przekład Grzegorz Rawski Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2015 SPIS TREŚCI PRZEDMOWA
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ TEOLOGICZNY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ AKADEMII TEOLOGICZNEJ W WARSZAWIE STUDIA W ROKU AKADEMICKIM 2014/15
WYDZIAŁ TEOLOGICZNY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ AKADEMII TEOLOGICZNEJ W WARSZAWIE STUDIA W ROKU AKADEMICKIM 01/15 STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA NA KIERUNKU TEOLOGIA Program studiów pierwszego stopnia na kierunku teologia
Bardziej szczegółowoProgram nauczania biblijnego uczniów klas gimnazjalnych. Program powstaje pod kierunkiem Elżbiety Bednarz
Program nauczania biblijnego uczniów klas gimnazjalnych Program powstaje pod kierunkiem Elżbiety Bednarz Klasa I Ja i Bóg na co dzień Redaktor: Michał Stępień Nauka o Jezusie Chrystusie Jezus Syn Boży
Bardziej szczegółowo2. Wiadomości zdobywane podczas katechezy będą sprawdzane w następującej formie:
Klasa 6 SP 1. Ocenie z religii podlegają: 1. Wiadomości w zakresie materiału przewidzianego programem klasy. 2. Umiejętności: aktywność (podczas katechez, w przygotowaniu szkolnych Mszy Św., nabożeństw
Bardziej szczegółowoDlaczego chrześcijańskie wychowanie?
Dlaczego chrześcijańskie wychowanie? Wychowuj chłopca odpowiednio do drogi, którą ma iść, a nie zejdzie z niej nawet w starości Prz. 22,6 Rodzic w wychowaniu matka Anna poświęciła Samuela Bogu przed narodzeniem
Bardziej szczegółowoZespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy. Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4
Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4 Opracowanie: mgr Violetta Kujacińska mgr Małgorzata Lewandowska Zasady: IZ może być ustna lub pisemna, IZ pisemną przekazujemy
Bardziej szczegółowoPlan studiów stacjonarnych, specjalność katechetyczno-pastoralna od roku akademickiego 2013/2014
Nazwa kierunku studiów: TEOLOGIA Poziom : studia jednolite magisterskie studiów: stacjonarne Profil : ogólnoakademicki Rok rozpoczęcia programu: 2013/2014 zgodnie z uchwałą RW z 25.06.2012 r., kor: 3.06.2013;
Bardziej szczegółowoPielgrzymka wewnętrzna. Podróż medytacyjna
Pielgrzymka wewnętrzna Podróż medytacyjna Laurence Freeman OSB Pielgrzymka wewnętrzna Podróż medytacyjna Przełożył Andrzej Ziółkowski Spis treści Koło modlitwy 9 Symbole podróży 23 Poziomy świadomości
Bardziej szczegółowoLiturgia jako święta gra. Elementy teatralizacji w tzw. Mszy Trydenckiej
Maciej Olejnik Liturgia jako święta gra. Elementy teatralizacji w tzw. Mszy Trydenckiej Wprowadzenie: Przedmiotem mojej pracy jest problem przenikania świata teatru do katolickiej liturgii łacińskiej.
Bardziej szczegółowoWykład 3. Myśl polityczna i społeczna. Problemy Kościoła i Państwa. Dr Magdalena Płotka
Wykład 3. Myśl polityczna i społeczna. Problemy Kościoła i Państwa Dr Magdalena Płotka Stanisław ze Skarbimierza jako publicysta i uczony Jedynym traktatem naukowym Stanisława z teologii jest Determinatio
Bardziej szczegółowoReligia ks. Paweł Mielecki Klasa IV
Religia ks. Paweł Mielecki Klasa IV Na ocenę celującą uczeń: Posiada wiedzę i umiejętności przewidziane na ocenę bardzo dobrym (co najmniej w 90%), a nad to: Samodzielnie i twórczo rozwija własne zainteresowania
Bardziej szczegółowoProgram studiów stacjonarnych, specjalność kapłańska rok 2 w roku akademickim 2014/2015
Nazwa kierunku studiów: TEOLOGIA specjalność: kapłańska Poziom : studia jednolite magisterskie studiów: stacjonarne Profil : ogólnoakademicki Rok rozpoczęcia programu: 2013/2014 zgodnie z uchwałą RW z
Bardziej szczegółowoJezus przed swoim ukrzyżowaniem w modlitwie do Ojca wstawiał się za swoimi uczniami (i za nami).
Lekcja 3 na 20 października 2018 A nie tylko za nimi proszę, ale i za tymi, którzy przez ich słowo uwierzą we mnie. Aby wszyscy byli jedno, jak Ty, Ojcze, we mnie, a Ja w tobie, aby i oni w nas jedno byli,
Bardziej szczegółowoKODEKS PRAWA KANONICZNEGO. Tytuł III INSTYTUTY ŚWIECKIE
KODEKS PRAWA KANONICZNEGO Tytuł III INSTYTUTY ŚWIECKIE Kan. 710 -Instytut świecki jest instytutem życia konsekrowanego, w którym wierni żyjący w świecie dążą do doskonałej miłości i starają się przyczynić
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSYEM OCENIANIA RELIGIA PRAWOSŁAWNA
PRZEDMIOTOWY SYSYEM OCENIANIA RELIGIA PRAWOSŁAWNA Klasy I-III Stopień celujący (6) Uczeń spełnia wymagania określone w zakresie oceny bardzo dobrej. Wykazuje się wiadomościami szczegółowymi z zakresu wymagań
Bardziej szczegółowoPlan studiów niestacjonarnych zaocznych, specjalność katechetyczno-pastoralna od roku akademickiego 2013/2014
Załącznik Nr 3 Uchwały Nr 33/WT/01 RW z 5.05.01 od roku akademickiego 013/01 Nazwa kierunku studiów: TEOLOGIA Poziom : studia jednolite magisterskie studiów: niestacjonarne Profil : ogólnoakademicki Rok
Bardziej szczegółowoNota w sprawie projektu Obrzędu Błogosławieństwa Wdów dla diecezji polskich. Ordo Benedictionis Viduarum. o. Wiesław Łyko OMI
Nota w sprawie projektu Obrzędu Błogosławieństwa Wdów dla diecezji polskich Ordo Benedictionis Viduarum o. Wiesław Łyko OMI Słowo uznania i wdzięczności wobec Komisji Episkopatu ds. Kultu Bożego i Dyscypliny
Bardziej szczegółowoCele nauczania w ramach przedmiotu - religia.
Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób systematyczny i całościowy
Bardziej szczegółowoZałącznik 2. Przedmioty wskazujące drogę zdjęcia.
Załącznik 2. Przedmioty wskazujące drogę zdjęcia. Źródło zdjęć: 1. Drogowskazy. [online], [dostęp: 16 maja 2013], Dostępny w Internecie: . 2.
Bardziej szczegółowoKRYTERIA OCEN Z RELIGII
KRYTERIA OCEN Z RELIGII Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: posiada religijne wykraczające poza program nauczania i potrafi je zaprezentować, jest bardzo aktywny na lekcji, chętnie włącza się w dyskusje
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE W ZAKRESIE IV KLASY SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Zaproszeni przez Boga z serii Drogi przymierza
WYMAGANIA EDUKACYJNE W ZAKRESIE IV KLASY SZKOŁY PODSTAWOWEJ Zaproszeni przez Boga z serii Drogi przymierza Wymagania edukacyjne śródroczne Ocena celująca Ocenę celującą przewiduję dla uczniów przejawiających
Bardziej szczegółowo