Prawo cywilne. Uwagi ogólne. Pośrednia i bezpośrednia ochrona własności Ochrona własności

Transkrypt

1 Prawo cywilne Ochrona własności Uwagi ogólne Ochrona własności wypływa wprost z art 140 k.c. Brak zróżnicowania ze względu na formę własności Środki ochrony Bezpośrednie (petytoryjne i posesoryjne) Pośrednie Pośrednia i bezpośrednia ochrona własności Ochrona pośrednia Powództwo o ustalenie stosunku prawnego Uzgodnienie treści księgi wieczystej Postępowanie rozgraniczeniowe Ochrona bezpośrednia Obiektywna (niezależna od winy) Roszczenia korelat uprawnień właściciela 1

2 Roszczenie windykacyjne Chroni prawo posiadania Nieposiadający właściciel przeciwko posiadającemu właścicielowi Nie obejmuje obowiązku wydania rzeczy wynikającego z innych stosunków prawnych Możliwy zbieg roszczeń z obu tytułów Roszczenie windykacyjne II Ochrona rozszerzona na niektóre inne prawa Istota roszczenia: wydanie rzeczy w naturze według aktualnego stanu Wydanie pożytków itd. odrębne roszczenie Utrata rzeczy = wygaśnięcie roszczenia Roszczenie windykacyjne III Legitymacja czynna: pozbawiony posiadania właściciel Bierna: osoba, która faktycznie włada rzeczą Problem dowodu własności Zasada jawności praw rzeczowych Domniemania związane z posiadaniem Ciężar dowodowy spoczywa na właścicielu 2

3 Roszczenie windykacyjne IV Obrona pozwanego Zaprzeczenie tytułu własności powoda Przeciwstawienie prawu powoda własnego prawa rzeczowego lub obligacyjnego Zarzut przedawnienia Skuteczny przy ruchomościach Nieskuteczny przy nieruchomościach Nadużycie prawa podmiotowego Uzupełniające roszczenia właściciela Wyrównują szkodę poniesioną przez to, że właściciel nie mógł korzystać z rzeczy Roszczenia samodzielne Problem związane z własnością czy właścicielem (zwykłe czyrealne)? Zależne od dobrej lub złej wiary posiadacza Roszczenia uzupełniające II Posiadacz w dobrej wierze do chwili, kiedy dowiedział się o wytoczeniu powództwa Nie jest zobowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy Nie odpowiada za jej pogorszenie lub utratę Nabywa własność pożytków 3

4 Roszczenia uzupełniające III Posiadacz w dobrej wierze od chwili, kiedy dowiedział się o wytoczeniu powództwa Jest zobowiązany do Wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy Zwrotu pożytków Odpowiada za zawinione pogorszenie rzeczy lub utratę pożytków Roszczenia uzupełniające III Posiadacz w złej wierze: Jest zobowiązany do Wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy Zwrotu pożytków Zwrotu pożytków nie uzyskanych na skutek złej gospodarki Odpowiada za pogorszenie rzeczy lub utratę pożytków, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także, gdyby była w posiadaniu uprawnionego Roszczenie posiadacza o zwrot nakładów Przeciwstawiane roszczeniu windykacyjnemu i uzupełniającym Ius retentionis Zależy od Dobrej lub złej wiary posiadacza Rodzaju nakładów Konieczne Inne (użyteczne i zbytkowne) 4

5 Zwrot nakładów II Posiadacz w dobrej wierze: Zwrot nakładów koniecznych, o ile nie miały pokrycia w pożytkach Zwrot innych nakładów: jeżeli zwiększają wartość rzeczy Możność zabrania części składowych Posiadacz w złej wierze: zwrot nakładów koniecznych, w granicach bezpodstawnego wzbogacenia Zwrot nakładów III Posiadacz w dobrej wierze po wytoczeniu powództwa Zwrot nakładów koniecznych Właściciel może zatrzymać przyłączone przedmioty za zwrotem kosztów Przedawnienie rok od wydania rzeczy Odpowiednie stosowanie do rozliczeń z posiadaczem zależnym Roszczenie negatoryjne Posiadający właściciel przeciwko nieposiadającemu niewłaścicielowi Naruszenie w inny sposób, niż przez pozbawienie faktycznego władztwa Zazwyczaj działania trwałe i powtarzalne. Przywrócenie stanu poprzedniego i zaniechanie dalszych naruszeń 5

6 Budowa na cudzym gruncie Przesłanki Wzniesienie budynku lub budowli naziemnej lub podziemnej Znacznie przekraczającej wartość zajętej na ten cel działki Budowa na cudzym gruncie Roszczenie o zwrot vs roszczenie o wykup Budowa na cudzym - roszczena Samoistny posiadacz w dobrej wierze: roszczenie o przeniesienie własności za wynagrodzeniem Właściciel: roszczenie o wykup działki przez osobę, która wzniosła budynek Roszczenie nie zależy od cech podmiotowych budującego Odróżnić: przekroczenie granic przy budowie 6