UCHWAŁA Nr VII/40 / 2011 Rady Miejskiej Gminy Nekla z dnia 25 maja 2011 roku

Transkrypt

1 UCHWAŁA Nr VII/40 / 2011 Rady Miejskiej Gminy Nekla z dnia 25 maja 2011 roku w sprawie: uchwalenia Miejsko - Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata Na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ( Dz. U. z 2005 r. Dz. U. Nr 180 poz ze zm.) Rada Miejska Gminy Nekla uchwala, co następuje: 1 Uchwala się Miejsko - Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2 Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta i Gminy Nekla. 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 1

2 Załącznik do Uchwały Nr VII/40 /2011 Rady Miejskiej Gminy Nekla z dnia 25 maja 2011 roku Miejsko - Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata I Podstawa prawna: 1. Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie - przyjęty Uchwałą Nr 162/2006 Rady Ministrów z dnia 25 września 2006 r. 2. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U.z 2005 r. Nr 180 poz z późn. zm.). 3. Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (j.t. Dz. U. z 2002 r. Nr 147 poz z późn. zm.). 4. Ustawa z dnia r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175 poz. 136 z późn. zm.). 5. Uchwała Nr XXI/151/2008 Rady Miejskiej Gminy Nekla z dnia 17 grudnia 2008 roku w sprawie uchwalenia Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych dla gminy Nekla na lata Uchwała Nr IV /14/2011 Rady Miejskiej Gminy Nekla z dnia 27 stycznia 2011r. w sprawie przyjęcia Miejsko Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Miasta i Gminy Nekla na rok

3 II Wstęp Literatura socjologiczna wprowadza wiele definicji rodziny. Wszystkie one faktycznie sprowadzają się do określenia rodziny jako małej grupy społecznej, grupy niezastąpionej, stanowiącej zalążek szerszej społeczności. Rodzina jest podstawowym elementem struktury społecznej. Jest niepowtarzalnym środowiskiem kształtującym osobowość, poglądy, styl życia, system norm i wartości. Ważną rolę w rodzinie odgrywają wzajemne relacje pomiędzy członkami rodziny, oparte na miłości i zrozumieniu. W przypadku dezorganizacji, rodzina nie jest w stanie realizować podstawowych zadań. Relacje wewnątrzrodzinne ulegają zaburzeniu, łamane są reguły, a zachowania poszczególnych członków rodziny stają się bardziej niezgodne z normami prawnymi i moralnymi oraz oczekiwaniami społecznymi. Przemoc w rodzinie nie jest zjawiskiem nowym. Istniała zawsze niezależnie od kultury, statusu socjoekonomicznego, miejsca zamieszkania. Kobiety i dzieci są częściej ofiarami przemocy chociaż zdarzają się również przypadki przemocy wobec mężczyzn. W Polsce, mimo wzrostu zainteresowania problematyką przemocy wciąż brak jest wyczerpujących badań. Przemoc jest zjawiskiem, z którym związane są liczne przekonania silnie zakorzenione w społeczeństwie. Przemoc w rodzinie oznacza każde zamierzone i wykorzystujące przewagę sił działanie ( lub zaniechanie) podejmowane w rodzinie przez jednego z jej członków przeciwko pozostałym, naruszają prawa dobra osobiste, powodujące cierpienie i szkody. Rodzaje przemocy: a) przemoc fizyczna fizyczna przewaga wykorzystywania do czynów bezprawnych dokonywanych na kimś. Dotyczy relacji z bliskimi, w której istnieje nierówny układ sił, dochodzi do wykorzystywania władzy i siły fizycznej przez silniejszego nad słabszym. To: popychanie, policzkowanie, wykręcanie rąk, szarpanie itp. b) przemoc psychiczna groźby, ośmieszanie, poniżanie, zastraszanie, c) przemoc seksualna - wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego, demonstrowanie zazdrości, krytyka zachowań seksualnych kobiety, itp. d) przemoc ekonomiczna - odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, nie zaspakajanie podstawowych materialnych potrzeb rodziny, itp. Przemoc ekonomiczna to również uporczywe uchylanie się od obowiązku łożenia na utrzymanie dziecka, rodziców lub innej osoby najbliższej i przez to narażanie jej na niemożność zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych. 3

4 e) zaniedbanie ciągłe niezaspokajanie podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych dziecka, rodziców lub innej osoby najbliższej; objawami mogą być: brak uwagi i zainteresowania ze strony rodziców lub opiekunów, niedożywienie, niska waga, niewłaściwe lub brudne ubranie, objawy braku opieki medycznej itp. III Diagnoza problemu przemocy w gminie Nekla. W gminie Nekla podobnie jak w całym kraju ważnym problemem społecznym jest przemoc w rodzinie. Zjawisko to ma istotny wpływ na relacje interpersonalne w środowisku rodzinnym i w kontaktach dzieci i młodzieży z rówieśnikami. Na terenie gminy Nekla przemoc w rodzinie występuje w rodzinach o różnym statusie społecznym, często łączy się z problemem nadużywania alkoholu, niskimi dochodami. Przypadki przemocy zdarzają się w domach rodzinnych, w zamkniętym kręgu osób, gdzie świadkami są jedynie członkowie rodziny. Oszacowanie zjawiska jest możliwe dzięki prowadzeniu Niebieskich Kart przez odpowiednie służby. Dane uzyskana z Posterunku Policji w Nekli potwierdzają stały, systematyczny wzrost interwencji związanych z przemocą domową. W 2010 roku interweniujący policjanci założyli 11 Niebieskich Kart. Były to środowiska, w których notorycznie dochodzi do przemocy domowej. W 2010 roku w Ośrodku Pomocy Społecznej odnotowano 6 rodzin ( 28 osób w rodzinie), w których podjęto interwencję kryzysową w związku z przemocą domową, rodziny te skorzystały z pomocy finansowej Ośrodka oraz z poradnictwa w związku z sytuacją przemocy w rodzinie i podjęcia dalszych interwencji. Pracownicy socjalni udzielili pomocy 5 rodzinom ( 23 osoby w rodzinie) ofiarom przemocy domowej. Były to dzieci ( 7 osób), współmałżonkowie ( 2 ) oraz innym osobom w rodzinie. W 2010 roku jedna osoba ( sprawca przemocy) brała udział w programie korekcyjno edukacyjnym w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie we Wrześni. Z dokumentacji OPS wynika, iż przemoc domowa występuje także w rodzinach o wysokim poziomie społecznym, w których bardzo często jest ona ukryta. Ocena możliwości i skuteczności działań lokalnych związanych z ograniczeniem przemocy w rodzinie rozpatrywana może być w kontekście analizy SWOT: Mocne strony: - dobra znajomość środowiska przez pracowników socjalnych, - dobra współpraca Ośrodka Pomocy Społecznej z Policją, Szkołami, Radnymi, Sołtysami, Organizacjami, - wsparcie samorządu gminnego, - praca w zespole interdyscyplinarnym, - specjaliści do pracy z rodziną, - dobrze przygotowana i stale dokształcająca się kadra. 4

5 Słabe strony: - brak Punktu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, - brak infrastruktury socjalnej gminy, - ukrywanie problemu przemocy w rodzinie, - wycofywanie się ofiar z podjętych działań w sprawie sprawcy przemocy, Szanse: - zmiany prawne umożliwiające skuteczne formy niesienia pomocy rodzinom zagrożonych przemocą domową, - wzrost świadomości społeczności lokalnej na temat zjawiska przemocy w rodzinie, - wsparcie otoczenia, Zagrożenia: - nie ujawnianie przemocy w rodzinie, - nierozwiązywalne problemy uzależnień w rodzinie, - bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych rodzin. Zasoby: - zasoby instytucjonalne: instytucje i organizacje zajmujące się problemem przemocy w rodzinie wraz z potencjałem organizacyjnym, - zasoby ludzkie specjaliści z różnych dziedzin, - zespół interdyscyplinarny, - program przeciwdziałania przemocy i ochrony ofiar przemocy w gminie Nekla. Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie I Cel główny programu Tworzenie warunków do skuteczniejszego przeciwdziałania przemocy w rodzinie na terenie gminy Nekla. Cel główny będzie realizowany poprzez cele szczegółowe programu, a więc: a) zmniejszanie skali zjawiska przemocy w rodzinie, b) zapewnienie osobom doznającym przemocy bezpieczeństwa i profesjonalnej pomocy, c) zwiększanie skuteczności ochrony ofiar przemocy w rodzinie, d) zwiększanie skuteczności działań interwencyjnych i korekcyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie. Działania: 1. Diagnozowanie zjawiska przemocy w rodzinie: - spotkania zespołu interdyscyplinarnego i wzajemne informowanie o rodzinach, w których zachodzi podejrzenie bądź istnieje przemoc w rodzinie sporządzanie protokołu i podejmowanie działań, - praca socjalna z rodzinami w których dochodzi do przemocy w rodzinie, częste kontrole takiej rodziny, 5

6 2. Profilaktyka w środowisku lokalnym: - prowadzenie działalności edukacyjnej skierowanej do społeczności, kampanie społeczne ( plakaty, ulotki), prowadzenie cykli spotkań z pedagogami, - informacja na stronie internetowej dotycząca Gdzie się zgłosić w przypadku przemocy w rodzinie, oraz jakie można podjąć działania w tym zakresie, 3. Szkolenia dla członków zespołu interdyscyplinarnego oraz dla osób zaangażowanych w system przemocy w rodzinie. 4. Pomoc ofiarom przemocy w rodzinie poprzez: - działania uprzedzające: diagnoza, działania informacyjne, edukacyjne, - działania interwencyjne: kierowane do ofiar przemocy w rodzinie, - inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie, - spotkania grup roboczych w celu opracowania i realizacji planu pomocy w indywidualnych przypadkach, 5. Oddziaływanie na sprawców przemocy w rodzinie, poprzez inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie: - działania powstrzymujące ( wspierające): psychologiczne, pedagogiczne, terapeutyczne, - działania korekcyjno edukacyjne: kierowane do sprawców przemocy w rodzinie. Adresaci programu: a) ofiary przemocy w rodzinie, w tym: dzieci, współmałżonkowie lub partnerzy w związkach nieformalnych, osoby starsze, osoby niepełnosprawne, b) sprawcy przemocy w rodzinie, c) świadkowie przemocy w rodzinie, d)przedstawiciele instytucji i służb zobowiązanych do udzielania pomocy w sytuacji przemocy, e) społeczność lokalna. Program Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie I Cel główny programu Skuteczna ochrona ofiar przemocy w rodzinie. Cel główny będzie realizowany poprzez cele szczegółowe programu, a więc: a) pomoc rodzinom dotkniętym przemocą, b) pomoc w diagnozowaniu problemów rodziny, c) określanie planu pomocy, d) monitorowanie sytuacji rodzin dotkniętych problemem przemocy w rodzinie, e) podejmowanie interwencji w związku z przemocą w rodzinie, Działania: 6

7 1. Udzielanie pomocy ofiarom przemocy: a) pomoc psychologiczna: - indywidualny kontakt z psychologiem, mający na celu: wsparcie w działaniu, terapię) b) pomoc prawna: - poradnictwo mające na celu informowanie o możliwościach prawnego rozwiązania problemu, - pomoc w załatwieniu spraw urzędowych ( sąd, policja, prokuratura), c) praca socjalna realizowana przez OPS: - poradnictwo, - wsparcie materialne, - zabezpieczenie miejsca noclegowego ( dla ofiary przemocy, w zależności od sytuacji), 2. Inicjowanie grupowych form w systemie wsparcia: a) zorganizowanie grup wsparcia dla ofiar przemocy w celu: - motywowania do zmiany sytuacji, - wspierania w działaniu, b) terapia grupowa dla ofiar przemocy: - zwiększenie świadomości i poczucia własnej wartości, - dążenie do niezależności od sprawcy. 3. Zorganizowanie grupy wsparcia dla dzieci i młodzieży dotkniętych przemocą i będących świadkami przemocy, w celu: - informowania o zjawisku przemocy w rodzinie, - uczenia wyrażania emocji, rozładowywania napięcia i agresji, - uczenia konstruktywnego rozwiązywania konfliktów, - kształtowania pozytywnego obrazu samego siebie. 4. Tworzenie warunków do powstania grupy samopomocowej osób dotkniętych przemocą, w szczególności kobiet, w celu: - działania w środowisku lokalnym na rzecz ofiar przemocy, - wspólne rozwiązywanie problemów. 5. Prowadzenie gminnych ośrodków wsparcia: a) utworzenie punktu konsultacyjnego ds. Przemocy w Rodzinie, b) prowadzenie świetlic środowiskowych. Adresaci programu: a) ofiary przemocy w rodzinie, w tym: dzieci, współmałżonkowie lub partnerzy w związkach nieformalnych, osoby starsze, osoby niepełnosprawne, 7

8 b) przedstawiciele instytucji i służb zobowiązanych do udzielania pomocy w sytuacji przemocy, c) społeczność lokalna. Przewidywane efekty i ocena prowadzonych działań w ramach Miejsko - Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy 1) pozytywna zmiana postaw społeczności wobec przemocy w rodzinie, 2) promowanie wartości rodzinnych, 3) profilaktyka i edukacja dzieci i młodzieży oraz dorosłych w zakresie skutków stosowania przemocy w rodzinie, 4) promowanie metod wychowawczych bez użycia przemocy, 5) monitorowanie przemocy w środowisku lokalnym, 6) wzrost liczby placówek pomagającym ofiarom i sprawcą przemocy w rodzinie, 7) wzrost liczby osób profesjonalnie przeszkolonych w zakresie pomocy ofiarom i sprawcą przemocy w rodzinie, 8) zaangażowanie w problematykę przemocy w rodzinie społeczności lokalnej. Realizatorzy Programu: - Urząd Miasta i Gminy Nekla, - Miejsko Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, - Poradnia Leczenia Uzależnień i Współuzależnienia Centrum U we Wrześni, - Miejsko Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, - Posterunek Policji w Nekli, - Przychodnia Zespołu Lekarza Rodzinnego AMICOR oraz inne Ośrodki Zdrowia, - Sąd Rejonowy we Wrześni, - Prokuratura Rejonowa we Wrześni, - Organizacje pozarządowe, - Społeczność lokalna. Finansowanie Programu: Źródłem finansowania Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ofiar Przemocy Rodzinie dla Miasta i Gminy Nekla na lata są: 1. Środki własne gminy: znajdujące się w budżecie Ośrodka Pomocy Społecznej w Nekli, 2. Środki Wojewody Wielkopolskiego, 3. Środki UE. 8

9 Zadania programu L.p Zadanie Opis zadania Termin Real. 1 Praca w zespole interdyscyplinarnym Zespół składa się z grupy specjalistów reprezentujących instytucje powołane przez Burmistrza Miasta i Gminy Nekla zgodnie z uchwałą Rady Miejskiej Gminy Nekla w sprawie trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków zespołu interdyscyplinarnego oraz szczegółowe warunki jego funkcjonowania 2 Prowadzenie przez Zespół Interdyscyplinarny zintegrowanych i skoordynowanych działań w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie 3 Realizacja programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie 4 Podniesienie poziomu wiedzy i umiejętności osób realizujących zadania związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie 5 Zmiana postawy mieszkańców wobec przemocy w rodzinie poprzez działania informacyjno edukacyjne, a w szczególności: 6 Działalno punktu informacyjno konsultacyjnego przy GKRPA w Nekli - Podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie, mających na celu zapobieganie zjawisku. - Diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie. - Inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie. - Opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach. - Rozpowszechnianie informacji o instytucjach oraz możliwościach udzielania pomocy w środowisku lokalnym. - Inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie. - Monitorowanie sytuacji rodzin, w których istnieje zagrożenie wystąpienia przemocy oraz rodzin, w których dochodzi do przemocy. - Prowadzenie dokumentacji działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz efektów tych działań. - Kierowanie ofiar przemocy do prawnika i psychologa, - Współpraca z instytucjami prowadzącymi hotele, domy samotnej matki - Określenie sposobu rozwiązania problemów związanych z przemocą, dotyczących indywidualnych środowisk - Tworzenie warunków dla rozwoju Grupy Samopomocowej dla Ofiar Przemocy - Kierowanie na grupy wsparcia ofiar przemocy - Praca socjalna z osobami doznającymi przemocy Systematyczne szkolenia wszystkich przedstawicieli służb podejmujących działania na rzecz rodzin uwikłanych w przemoc, w tym szkolenia z zakresu diagnozowania przemocy w rodzinie, realizacji procedury Niebieskiej Karty i prowadzenia interwencji kryzysowej. W tym celu przeprowadzane będą obok szkoleń resortowych wspólne szkolenia służb, udział w szkoleniach, konferencjach tematycznych - Rozpowszechnianie materiałów edukacyjnych (broszur, ulotek,plakatów itp.) dotyczących zjawiska przemocy w rodzinie wśród lokalnej społeczności. - Dostarczenie informacji o instytucjach udzielających pomocy i wsparcia ofiarom przemocy w rodzinie - Umieszczenie informacji na stronach internetowych UM i G w Nekli oraz na stronie MGOPS - Spotkania informacyjne z mieszkańcami Gminy - Praca specjalistów w zakresie diagnozy i pomocy psychologicznej, prawnej i terapeutycznej Tworzenie warunków dla rozwoju Grupy Samopomocowej dla Ofiar Przemocy Spotkania Zespołu Interdyscyplinarnego /2012 9

10 UZASADNIENIE do Uchwały Nr VII/ 40 / 2011 Rady Miejskiej Gminy Nekla z dnia 25 maja 2011 roku w sprawie: uchwalenia Miejsko - Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata Art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie stanowi, że zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie realizowane są przez organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego. Do zadań własnych gminy należy w szczególności tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie, prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie, zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia oraz tworzenie zespołów interdyscyplinarnych. Realizacja powyższych zadań prowadzona będzie w oparciu o Miejsko- Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie, którego głównym celem będzie zmniejszanie skali zjawiska przemocy oraz stworzenie jednolitego, profesjonalnego systemu pomocy dla osób zagrożonych bądź uwikłanych w zjawisko przemocy. W związku z powyższym podjęcie uchwały w sprawie przyjęcia Miejsko- Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata jest uzasadnione. 1