BEZPIECZNA DYSKOTEKA RZETELNY SKLEP

Transkrypt

1 BEZPIECZNA DYSKOTEKA RZETELNY SKLEP czyli jak skutecznie ograniczać zjawisko sprzeda y alkoholu osobom niepełnoletnim w sklepach i du ych marketach oraz pubach, dyskotekach i klubach. Projekt profilaktyczno-interwencyjny interwencyjny Propozycja współpracy dla Samorządów Gminnych Warszawa, 25 września 2008 roku 1

2 Szanowni Państwo! 1. Wstęp Analizując wyniki ubiegłorocznych badań ESPAD 2007 realizowanych zarówno w skali ogólnopolskiej, jak i na poziomie wielu miast i województw, po raz kolejny przekonaliśmy się, iŝ jedynie 10-15% nastolatków (15-16 latków), którzy chcą kupić piwo lub inny napój alkoholowy spotyka się z odmową sprzedaŝy i Ŝądaniem okazania dowodu osobistego. Choć wynik ten faktycznie oznacza pewien postęp - w stosunku do 5-8% odmów, jakie notowano w badaniach z 1995 r. to trudno go uznać za satysfakcjonujący. Niektóre miasta i gminy starają się podejmować w tej sprawie róŝne spektakularne działania, włączając do tego lokalne media, policję, straŝ miejską oraz gminną komisję rozwiązywania problemów alkoholowych. Pozytywne efekty tych działań trudno jednak utrzymać przez dłuŝszy czas, z reguły po kilku miesiącach sytuacja wraca do normy. Proponowany przez nas projekt ma charakter systemowy a jego głównym celem jest zmiana owej normy, w sposób trwały. Aby tak się stało uruchamiamy wiele róŝnych działań, które wzajemnie się dopełniają, starając się zakorzenić nasz sposób myślenia w lokalnej społeczności (tworząc lokalne koło Stowarzyszenia RoPSAN ). Nasze pomysły sprawdziliśmy w konkretnym działaniu i wiemy, Ŝe mają one w sobie ogromny potencjał, mogący skutecznie wpłynąć na zmianę dotychczasowych, niekorzystnych norm w zakresie sprzedaŝy alkoholu nieletnim (w załączeniu przedstawiamy Referencje jednego z miast). Kluczem do sukcesu jest profesjonalnie zrealizowany program działań, w którym istotną rolę odgrywają takŝe lokalne władze, system edukacji i media, rzetelnie prezentujące róŝne elementy wspomnianego programu. Wiemy równieŝ, Ŝe od kilku lat w Polsce stopniowo przybywa miejsc, w których małoletniej młodzieŝy coraz trudniej kupić jest napój alkoholowy. Chcemy promować te miejsca i pokazywać dobre praktyki, zarówno na poziomie lokalnych społeczności (we współpracy z samorządami gminnymi) oraz w ogólnopolskich mediach. 2

3 Jedyne zrealizowane dotąd w kraju ogólnopolskie badania tajnego klienta na reprezentatywnej próbie punktów sprzedaŝy napojów alkoholowych (przeprowadzone na zlecenie Browarów Polskich przez PBS DGA w listopadzie 2004 r.) pokazały, iŝ ponad 80% sprzedawców sprzedaje napoje alkoholowe osobom wyglądającym na małoletnie, nie Ŝądając okazania jakiegokolwiek dokumentu. RównieŜ inne badania zrealizowane pod koniec 2006 r. przez PBS DGA w kilku duŝych miastach (m.in. w Gdańsku i Zielonej Górze) pokazały ogromne rozmiary naruszeń prawa w tym zakresie. Taka sytuacja jest dla nas nie do zaakceptowania i jako rodzice, członkowie ogólnopolskiego stowarzyszenia RoPSAN Rodzice Przeciwko SprzedaŜy Alkoholu Nieletnim nie zamierzamy się temu obojętnie przyglądać. 2. ZałoŜenia programu i kampanii profilaktyczno-edukacynej. Pierwszym krokiem, który powinien zostać uruchomiony w ramach planowanego programu jest diagnoza rzeczywistych rozmiarów zjawiska sprzedaŝy alkoholu osobom niepełnoletnim zarówno w róŝnych kategoriach sklepów (hipermarkety, małe sklepy osiedlowe, sklepy na stacjach benzynowych), jak i w kawiarniach, dyskotekach oraz klubach młodzieŝowych. Realizacja takich badań ma szczególe znaczenie wówczas, gdy niesie za sobą jakiś konkretny pomysł związany z ich praktycznym wykorzystaniem. Nasz projekt zakłada przeprowadzenie wspomnianych badań a następnie uruchomienie lokalnej kampanii edukacyjnej, której adresatem byliby przede wszystkim przedsiębiorcy (właściciele sklepów, dyskotek, klubów oraz sprzedawcy napojów alkoholowych, kelnerzy i barmani) a takŝe rodzice nastolatków. Jednym z najbardziej skutecznych mechanizmów wprowadzania i utrwalania zmian społecznych jest nagradzanie tych, którzy pozytywnie reagują na propozycje takich zmian i stosują się do nich w praktyce. Przez ostatnie lata wielokrotnie poszukiwano nowych sposobów karania nierzetelnych sprzedawców alkoholu, podnoszono ustawową wysokość kar grzywny, rzadko natomiast odwoływano się do kupieckiej uczciwości i argumentów etycznych. Wspomniany model działania doskonale sprawdził się podczas ogólnopolskiej kampanii Alkohol nieletnim dostęp wzbroniony (organizowanej przez PARPA we współpracy z przemysłem piwowarskim), w wielu lokalnych środowiskach. Dziś szereg osób aktywnie pracujących w tamtej kampanii uczestniczy w projektach stowarzyszenia RoPSAN. 3

4 NajwaŜniejszym celem naszej kampanii jest zmiana nastawienia przedsiębiorców zajmujących się handlem napojami alkoholowymi do samego zjawiska sprzedaŝy alkoholu osobom niepełnoletnim. Muszą oni nabrać przekonania, Ŝe to nie jest błaha sprawa, Ŝe społeczne konsekwencje takich zaniedbań (ze strony barmanów, sprzedawców) czasami mogą być naprawdę powaŝne (wypadki, pobicia, zgwałcenia dokonywane przez nietrzeźwych nastolatków, którym ktoś sprzedał alkohol). Tym, co moŝe w szczególny sposób oddziaływać na mentalność przedsiębiorców jest podkreślenie ich odpowiedzialności i rzetelności. Badanie tajnego klienta Wstępem do tak zarysowanej kampanii powinny być rzetelne i profesjonalnie zorganizowane badanie, przeprowadzone metodą tajnego klienta, sprawdzające moŝliwość zakupu piwa (lub innego alkoholu) przez osoby niepełnoletnie lub wyglądające na niepełnoletnich. W naszym stowarzyszeniu współpracujemy z grupą takich osób, które za zgodą rodziców, rozumiejąc i w pełni podzielając cel naszych działań uczestniczą w takich badaniach (mają lat). KaŜdorazowo w badaniu bierze udział dwóch specjalnie przeszkolonych ankieterów nastolatek (który chce kupić alkohol) i dorosły, którego zadaniem jest zwrócenie uwagi sprzedawcy/kelnerowi, Ŝe nie powinien sprzedać alkoholu tak młodemu klientowi. W kaŝdym wylosowanym punkcie sprzedaŝy napojów alkoholowych sklepie i lokalu gastronomicznym - badanie będzie realizowane dwukrotnie, raz z udziałem nieletniego chłopca a za drugim razem, z udziałem nieletniej dziewczyny. Tym samym przekonamy się, czy łatwiej jest kupić butelkę piwa lub drinka młodej dziewczynie, czy raczej młodemu chłopakowi. Na podstawie uzyskanych wyników badania przygotujemy dla Państwa: 1. Listę adresową sklepów/lokali gastronomicznych (klubów, dyskotek, pubów), które proponujemy wyróŝnić certyfikatem Odpowiedzialny sklep/odpowiedzialny lokal renoma w. gdzie dwukrotnie sprzedawca/kelner odmówił naszemu nieletniemu ankieterowi sprzedaŝy alkoholu, Ŝądając okazania dowodu osobistego; 2. Listę adresową sklepów, w których mimo podjętej interwencji dorosłego ankietera - sprzedawca dwukrotnie sprzedał alkohol nieletniemu ankieterowi. Do właścicieli/kierowników tych sklepów/lokali wyślemy specjalny list, w którym 4

5 uprzejmie ale stanowczo zarazem poprosimy ich, aby zwrócili uwagę swoim pracownikom, iŝ sprzedając alkohol nieletnim nie tylko naruszają prawo naraŝając się na karę grzywny, ale równieŝ mogą powaŝnie zaszkodzić samemu przedsiębiorcy, któryw takim przypadku moŝe na 3 lata stracić zezwolenie na sprzedaŝ alkoholu. Dzięki przeprowadzonemu badaniu dowiecie się Państw, jaka część punktów sprzedaŝy napojów alkoholowych działających na terenie Waszej gminy/miasta nie przestrzega obowiązującego prawa i sprzedaje napoje alkoholowe - niepełnoletniej młodzieŝy. Badanie pozwoli nam równieŝ ocenić, jaki odsetek sprzedawców gotowych jest zweryfikować swoją pierwotną decyzję o podaniu alkoholu młodo wyglądającej osobie, i zaŝądać okazania dokumentu potwierdzającego pełnoletność, w sytuacji, gdy - zwróci na to uwagę inny klient tego sklepu tzw. nasz dorosły ankieter. Na podstawie badań będziemy mogli sprawdzić, czy łatwiej jest kupić alkohol młodo wyglądającym chłopakom czy dziewczętom, czy częściej odmawiają sprzedaŝy alkoholu nieletnim klientom sprzedawcy, czy sprzedawczynie. Szczególnie istotna będzie takŝe informacja dotycząca reakcji innych dorosłych świadków sprzedaŝy, jaką otrzymacie Państwo po realizacji ww. badań. Ilu z nich aktywnie przeciwstawiło się sprzedaŝy alkoholu nieletnim, a ilu gotowych było pomóc w zakupie alkoholu młodym klientom. Konferencja podsumowująca badania dla sprzedawców (oraz nauczycieli i pedagogów). Do udziału w konferencji zaprosimy burmistrza, wójta (prezydenta miasta) oraz kierownictwo lokalnej policji i straŝy miejskiej. Podczas konferencji zostaną zaprezentowane wyniki badania (prezentacja multimedialna) a następnie zostaną wręczone specjalne certyfikaty: Odpowiedzialny sklep / Odpowiedzialny lokal renoma w (nazwa miasta, w którym funkcjonuje wyróŝniony sklep). Proponujemy Państwu, aby pod certyfikatem znalazły się podpisy: Burmistrza, Wójta (Prezydenta miasta) na terenie, którego znajduje się wyróŝniony sklep Komendanta Policji w danej gminie/mieście Przewodniczącego Zarządu Głównego Ogólnopolskiego Stowarzyszenia RoPSAN Rodzice Przeciwko SprzedaŜy Alkoholu Nieletnim 5

6 Gotowi jesteśmy równieŝ podjąć starania, aby patronat nad tym przedsięwzięciem objęło Forum Odpowiedzialnego Biznesu lub/oraz regionalna organizacja pracodawców. Konferencja prasowa Integralną częścią konferencji podsumowującej wyniki badań oraz uroczystości wręczenia certyfikatów Odpowiedzialnym Sprzedawcom będzie konferencja prasowa. Zaprosimy na nią dziennikarzy prasowych, radiowych i telewizyjnych wszystkich waŝniejszych mediów lokalnych i regionalnych, specjalny komunikat i zaproszenie na konferencję skierujemy równieŝ do niektórych mediów centralnych. MoŜemy równieŝ postarać się o zaproszenie do porannych audycji radiowych i telewizyjnych, gdzie krótko przedstawimy naszą kampanię i jej strategicznego Partnera/Sponsora, czyli Urząd Miasta/Gminy. Mamy nadzieję, Ŝe podczas wspomnianej konferencji obok przewodniczącego RoPSAN-u zasiądzie burmistrz, wójt lub prezydent miasta albo ich pełnomocnicy. Informację o przedsiębiorcach, którzy otrzymają Certyfikat Odpowiedzialny sklep Renoma w. zamieścimy na stronie internetowej i prześlemy do wszystkich regionalnych mediów, zachęcając dziennikarzy, aby zapytali tych sprzedawców, dlaczego nie sprzedają alkoholu nieletnim, choć zdecydowana większość robi to bardzo często i dobrze na tym zarabia. Jesteśmy przekonani, Ŝe wyniki naszego badania a takŝe inne proponowane przez nas elementy kampanii (np. szkolenia dla sprzedawców, szkolenia dla nauczycieli, ulotki dla rodziców, klip radiowy lub spot telewizyjny promujący Odpowiedzialnych sprzedawców w. Państwa mieście ), spotkają się z duŝym zainteresowaniem mediów i będą szeroko prezentowane w prasie, radiu i telewizji. Oferujemy Państwu przygotowanie i realizację profesjonalnego klipu radiowego lub spotu telewizyjnego, w którym podziękowalibyśmy sprzedawcom z Waszego miasta wyróŝnionym certyfikatem odpowiedzialnego sprzedawcy i jednocześnie zwrócili się do wszystkich pozostałych sprzedawców, aby zwracali większą uwagę na to, komu sprzedają alkohol. Na zakończenie przedstawimy takŝe sponsorów: Sponsorem kampanii jest burmistrz gminy. oraz. (sponsorami mogą być równieŝ lokalne firmy lub instytucje). 6

7 Opierając się na naszych wcześniejszych doświadczeniach moŝemy przyjąć, iŝ przygotowany przez nas klip radiowy będzie bezpłatnie emitowany w róŝnych regionalnych stacjach radiowych. Gotowi jesteśmy takŝe opracować specjalny plakat lub bilboard z podziękowaniem dla odpowiedzialnych sprzedawców z Waszego miasta. Nie zapomnimy takŝe o tych sklepach i lokalach na terenie Waszego miasta/gminy, w których młodzi ankieterzy bez problemu dokonali zakupu piwa. Wrócimy do nich raz jeszcze powtarzając badanie za kilka miesięcy. Liczymy, Ŝe będzie to takŝe doskonała okazja, aby przekonać się, jak wiele udało nam się w tej sprawie zmienić. Jeśli nasze oczekiwania okaŝą się nietrafne i w wielu sklepach młodzi ankieterzy bez problemu kupią alkohol, wyślemy kolejny list do właścicieli/kierowników tych sklepów. Tym razem będzie on znacznie bardziej stanowczy niŝ poprzedni, a jako załącznik do listu dodamy wycięte z papieru Niebieskie okulary, jako symbol pewnego niedopatrzenia i nadziei, Ŝe to się zmieni. Wspomniany list byłby jednocześnie zaproszeniem do udziału w specjalnym szkoleniu pt. Bądź asertywny, czyli jak odmówić sprzedaŝy alkoholu nastolatkom nie naraŝając się na stres. Szkolenie sprzedawców, barmanów, kelnerów przeprowadzą odpowiednio przygotowani do tego działania trenerzy - członkowie stowarzyszenia RoPSAN. Będzie ono miało charakter zajęć seminaryjno-warsztatowych. Kluczowym elementem planowanego szkolenia będzie trening umiejętności asertywnego odmawiania. Podczas szkolenia sprzedawcy, kelnerzy (kelnerki) będą uczestniczyć w specjalnie zaaranŝowanych scenkach i wzajemnie oceniać skuteczność podejmowanych działań. Jednym z elementów szkolenia będzie prezentacja materiałów multimedialnych, obrazujących zarówno odpowiedzialne jak i negatywne zachowania. Uczestnicy będą mogli równieŝ, praktycznie wypróbować nowe umiejętności, a takŝe przeanalizować swoje mocne i słabe strony pod okiem doświadczonych trenerów. Szkolenie będzie takŝe dobrą okazją, aby przypomnieć i pokazać kelnerom/barmanom emitowane na antenie TVP materiały na temat zjawiska sprzedaŝy alkoholu nieletnim wraz z wypowiedziami na ten temat wielu znanych i cenionych autorytetów Ŝycia publicznego, aktorów, polityków itp. 7

8 3. Harmonogram. Zaplanowane w projekcie badania mogą zostać przeprowadzone jeszcze w tym roku w październiku i listopadzie a konferencję podsumowująca ich wyniki i otwierającą nowy etap naszej kampanii moglibyśmy zaplanować na początek karnawału, czyli stycznia 2009 r. Oczywiście, moŝemy takŝe realizację całej kampanii zaplanować na przyszły roku, tak aby jej kulminacja tzn. wręczenie certyfikatów i podsumowanie wyników badań oraz szkolenia dla sprzedawców i nauczycieli - mogły się odbyć w okresie przed wakacyjnym. Zawsze jesteśmy gotowi elastycznie dostosować się do Państwa planów i oczekiwań. 4. Kosztorys. Koszt 2-krotnych badań tajnego klienta w 80 sklepach oraz 20 lokalach (klubach, pubach, kawiarniach i dyskotekach) przeprowadzonych na terenie miasta/gminy wynosi zł (brutto). Realizacja badań wymaga zawarcia odpowiedniej umowy ze Stowarzyszenie RoPSAN. PoniewaŜ nasze stowarzyszenie nie prowadzi działalności gospodarczej za realizację badań wystawimy Państwu rachunek. Przedstawiony kosztorys obejmuje: przeprowadzenie badań terenowych, utworzenie i kontrola zbiorów danych, wykonanie obliczeń statystycznych i napisanie profesjonalnego raportu z badań oraz przygotowanie prezentacji multimedialnej, która będzie przedstawiana podczas konferencji podsumowującej wyniki kampanii. MoŜliwy jest równieŝ nieco węŝszy wariant tego badania tajnego klienta obejmujący 40 sklepów i 10 lokali gastronomicznych, czyli w sumie 50 punktów sprzedaŝy napojów alkoholowych. Koszt realizacji takiego projektu wynosi zł (brutto). Koszt opracowania projektu graficznego i wyprodukowania Certyfikatów Odpowiedzialny Sklep renoma w.. lub Odpowiedzialny Lokal - renoma w.. wynosi zł (przygotowanie ok. 10 certyfikatów). Wspomniane certyfikaty mogą być równieŝ samodzielnie przygotowane przez Urząd Miasta/Gminy a RoPSAN wskaŝe Państwu jedynie listę laureatów tego wyróŝnienia. 8

9 Kolejnym elementem naszej propozycji jest szkolenie sprzedawców, kasjerów oraz barmanów i kelnerek. Koszt takiego szkolenia wraz z wynajęciem niezbędnego sprzętu dla 25 osobowej grupy wynosi zł. Przewidujemy realizację kilku ww. szkoleń. Następnym elementem naszego projektu jest opracowanie i przekazanie specjalnej ulotki dla rodziców gimnazjalistów, podsumowującej wyniki przeprowadzonego badania i zapraszającej rodziców do przyłączenia się do RoPSAN-u. Mamy nadzieję, Ŝe równieŝ w Urzędzie Miasta/Gminy znajdzie się grupa zaangaŝowanych osób, w szczególności rodziców nastolatków, którzy zechcą utworzyć lokalne koło Stowarzyszenia RoPSAN. Opracowanie i wydrukowanie wspomnianej ulotki w nakładzie ok. 3 tys. egz. to koszt ok zł. Kosztorys dot. opracowania i wyprodukowania klipu radiowego, spotu telewizyjnego lub plakatu/bilboardu przedstawimy na Państwa wniosek. Jesteśmy takŝe otwarci na Państwa pomysły i propozycje dotyczące realizacji ww. projektu, tak aby spełniał one równieŝ Państwa potrzeby i oczekiwania. Prezentowana kampania jest autorskim projektem Stowarzyszenia RoPSAN i jako projekt oryginalny nie moŝe być realizowana bez zgody pomysłodawcy. Mam nadzieję, Ŝe nasz projekt spotka się z Państwa zainteresowaniem i będzie podstawą dobrej i owocnej współpracy. Serdecznie pozdrawiam i zapraszam do współpracy, Bogusław Prajsner Przewodniczący Zarządu Głównego Ogólnopolskiego Stowarzyszenia RoPSAN Rodzice Przeciwko SprzedaŜy Alkoholu Nieletnim 9

10 5. Kontakt i podstawowe informacje o stowarzyszeniu; Ogólnopolskie Stowarzyszenie RoPSAN Rodzice Przeciwko SprzedaŜy Alkoholu Nieletnim Nasz adres: Warszawa, ul. Braci Wagów 11/158 tel lub lub mail: miraprajs@o2.pl, b.prajsner@ropsan.org.pl, a.gajos@ropsan.org.pl Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego po numerem KRS: Numer identyfikacyjny REGON: ; NIP: Konto bankowe: Nordea Bank Polska Nr rachunku: