Detroit. Historia ręki to spektakl, dla którego ramą jest słynny mural Diego Rivery namalowany w The Detroit Institute of Arts. Fresk ten rozpościera

Transkrypt

1 1

2 2

3 3

4 Detroit. Historia ręki to spektakl, dla którego ramą jest słynny mural Diego Rivery namalowany w The Detroit Institute of Arts. Fresk ten rozpościera się na czterech ścianach muzealnego dziedzińca. Wchodząc na dziedziniec, wkraczamy jednocześnie do przemysłowego miasta sportretowanego przez Riverę w 1933 roku., w chwili swego największego rozkwitu, gdy Detroit było nie tylko najważniejszym centrum przemysłowym, ale także miastem-ikoną nowoczesności. Janiczak i Rubin, korzystając z motywów i tematów zawartych w muralu, opowiedzą ponownie historię Detroit, miasta, które zbankrutowało. 4

5 Detroit, kiedyś najbogatsze miasto USA i symbol amerykańskiej potęgi przemysłowej, 19 czerwca 2013 roku ogłosiło upadłość. To największe tego typu bankructwo w historii Stanów Zjednoczonych. Problemy Detroit narastały od dziesięcioleci. W latach 50. Detroit było jednym z najbogatszym miast w USA, które swą potęgę zawdzięczało głównie gigantom samochodowym takim jak Ford, General Motors oraz Chrysler. W Detroit produkowano też samoloty, czołgi i amunicję, dzięki którym aliantom udało się pokonać hitlerowskie Niemcy w II wojnie światowej. Przez wiele lat było symbolem amerykańskiego sukcesu. Dzięki fabrykom Forda, General Motors i Chryslera zyskało przydomek Motor City i było jednym z najbogatszych miast w USA. Dziś po tym bogactwie nie ma śladu, część fabryk upadła, zwolniono ludzi, a miasto kurczy się w oczach - jeszcze w latach 50. zeszłego wieku mieszkało w nim ponad 2 mln mieszkańców, obecnie - tylko 701 tys. osób. W mieście straszą opuszczone i zniszczone budynki - w granicach miasta jest ich ponad 78 tys. Detroit jest też najbardziej niebezpiecznym miastem w USA - w ubiegłym roku popełniono w nim ponad 15 tys. przestępstw. Tylko 8,7 proc. policyjnych śledztw kończy się sukcesem. Średni czas oczekiwania na radiowóz policyjny po zgłoszeniu przestępstwa to minut, podczas gdy średnia dla USA to 11 minut. Od kilku lat centrum Detroit jest wyludnione. Od kilku miesięcy miasto wyłącza na noc światło na ulicach. Większość ludzi mieszka na przedmieściach. Mało kto jeździ do centrum miasta, bo jest tam po prostu niebezpiecznie. Ponad 40 proc. miejskich latarni nie działa, a tylko jedna trzecia karetek pogotowia jest sprawna i może jeździć do potrzebujących. W mieście kwitnie też korupcja - jeden z byłych burmistrzów Kwame Kilpatrick siedzi w więzieniu za łapówki, nielegalne podsłuchy i nadużywanie stanowiska. Stopa bezrobocia wynosi około 20 proc. i jest dwa razy wyższa od średniej w USA. 5

6 Henry Ford zapytany o źródło sukcesu legendarnego modelu Forda T, odpowiedział: Nie korzystaliśmy z badań marketingowych gdybyśmy zapytali klientów, czego potrzebują, to powiedzieliby, że szybszego konia, ponieważ nie wiedzieli czym właściwie jest samochód. Historia to bzdura. To tradycja. Nie chcemy tradycji. Chcemy żyć w czasie dzisiejszym Ruiny są w istocie stanem tymczasowym, który może się przydarzyć materii - ulotnym rezultatem zmiany ery i upadku imperiów 6

7 Reżyser, absolwent socjologii na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Wydziału Reżyserii Dramatu krakowskiej PWST; na Uniwersytecie Jagiellońskim studiował również filozofię. Debiutował w 2006 polską prapremierą MOJO MICKYBO O. McCafferty'ego. Od tego czasu przygotował blisko 20 spektakli w teatrach w Polsce, m.in. w Bydgoszczy, Wrocławiu, Wałbrzychu, Krakowie, Kielcach, Gdańsku. W ostatnim czasie wystawiał dramaty Jolanty Janiczak: James Bond: świnie nie widzą gwiazd (2010), Joannę Szaloną; Królową (2011), Ofelie (2011) Tak powiedział Michael J. (2012) Karzeł, Down i inne żywioły (2012), Carycę Katarzynę (2013), Towiańczycy królowie chmur (2014). Jego spektakle są regularnie pokazywane na najważniejszych festiwalach w Polsce, gdzie zdobywają nagrody, m.in. Grand Prix (2006) i Nagroda Główna festiwalu Kontrapunkt, Grand Prix Festiwalu Prapremier Bydgoszcz 2006 oraz wyróżnienie na festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych 2007 i Opolskich Konfrontacjach Teatralnych Klasyka Polska" 2009, Grand Prix Festiwalu Raport W 2014 został laureatem Paszport Polityki. Absolwentka psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, dramaturg i dramatopisarka. Od 2007 roku ( Drugie zabicie psa Marka Hłaski) pracuje jako dramaturg z Wiktorem Rubinem, z którym zrealizowała także Cząstki elementarne Michela Houellebecqua (2008) i Lalkę Bolesława Prusa, wyróżnioną na Opolskich Konfrontacjach Teatralnych Klasyka Polska" w 2009 roku. Razem przenieśli też na scenę Orgię Paolo Pasoliniego (2010) i Emigrantów Sławomira Mrożka (2011). Jest autorką m.in. dramatów James Bond: świnie nie widzą gwiazd (prapremiera w Teatrze im. J. Szaniawskiego w Wałbrzychu, 2010); Joanny Szalonej; Królowej (prapremiera w Teatrze im. S. Żeromskiego w Kielcach); Ofelii (prapremiera w Teatrze im. W. Horzycy w Toruniu, 2011); Tak powiedział Michael J. (prapremiera w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, 2012); Karzeł, Down i inne żywioły (prapremiera w Teatrze Nowym im. K. Dejmka w Łodzi, 2012) i Caryca Katarzyna (prapremiera w Teatrze im. S. Żeromskiego w Kielcach, 2013) wszystkie wyreżyserował Wiktor Rubin. W 2011 roku na Międzynarodowym Festiwalu Boska Komedia otrzymała wyróżnienie za dramat Joanna Szalona; Królowa ; w 2012 ten sam tekst znalazł się w finale 7

8 Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej, a w 2013 r. opublikował go miesięcznik Dialog". W 2014 została laureatką Paszportu Polityki. Studiowała dramaturgię na Wydziale Reżyserii Dramatu w krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej oraz filozofię i wiedzę o teatrze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Studentka na Wydziale Intermediów na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dramaturżka i autorka scenariusza przy m. in.: Poszerzeniu pola walki wg Michela Houellebecqa w reż. Tomasza Węgorzewskiego (Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy im. G. Holoubka, 2010), Hamlecie Williama Shakespeare a w reż. Jana Peszka (spektakl dyplomowy PWST w Krakowie, 2010), Hansie, Dorze i Wilku Michała Borczucha i Aśki Grochulskiej, inspirowanym Sigmundem Freudem (Teatr Polski we Wrocławiu, 2012) oraz Królowej Śniegu Michała Borczucha i Aśki Grochulskiej (Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu, 2012). W listopadzie 2013 roku wraz z Lucyną Sosnowską przygotowała słuchowisko radiowe Człowiek, który śpi w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie. Reżyserka dokumentalnego spektaklu Fotoplastikon w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu. Zajmowała się także dramaturgią i przestrzenią dźwiękową spektaklu Koncert życzeń Franza Xaviera Kroetza w reż. Yana Ross (TR Warszawa w koprodukcji z Łaźnią Nową w Krakowie i Festiwalem Boska Komedia). Koordynatorka (wraz z Barbarą Hanicką) projektu Dramaturg/Kurator/Storyteller oraz projektu miejskiego Akcja Forum (wraz z Igą Gańczarczyk). Kuratorka (również z B. Hanicką) wystawy Opowieść. Przebudowa w krakowskim Muzeum Książąt Czartoryskich (2011). W okresie roku współpracowała jako kuratorka projektów artystycznych z krakowską Fundacją na Rzecz Rozwoju i Sztuki Współczesnej Pauza. Artystka wizualna, reżyserka, poetka, aktorka, animatorka, szachistka. Studiowała mongolistykę z tybetologią, etnologię, kulturoznawstwo, polonistykę w ramach MISHu na Uniwersytecie Warszawskim, żadnego z kierunków nie ukończyła. Laureatka olimpiady z Języka Polskiego specjalizacji teatrologicznej. W 2009 roku trafiła do Nowego Teatru w Warszawie, od tego czasu brała udział w paru istotnych dla niej projektach. m.in.: Enter i Wyspy (Nowy Teatr w Warszawie), Osama bohater w Teatrze IMKA, współtworzyła instalacje z Kobasem Laksą, w duecie z Liubov Gorobiuk poszukiwała różnych form ekspresji wizualnej (Do M., Poison Girl, Polo kibica), wyreżyserowała dwa shorty dokumentalne (Absztyfikantka, 8

9 Chromosom X) i krótką fabułę (Normcore4Life). Interesują ją wysypiska popkultury, maestrzy szaleństwa i mityzacja przyszłości. Malarz, scenograf, kostiumolog, reżyser. Skończył malarstwo i intermedia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w 2012 roku. W ostatnich kilku latach stał się jednym z najbardziej uznanych scenografów w Polsce. Jego debiut przyniósł świeże powietrze w myśleniu o projektowaniu przestrzeni teatralnej, jako wizualnej odpowiedzi na idee, nie jako tła do dramatu. Jest laureatem najważniejszych nagród za scenografię w Polsce. Zajmuje się malarstwem, instalacji wideo, teledyskami i filmami. Obecnie pracuje nad swoim debiutanckim filmem pełnometrażowym. Interesuje się sytuacji politycznej i społecznej w Polsce. W swojej sztuce, opowiada prywatne historie, które uniwersalizuje, tak by publiczność mogła odnaleźć w nich część sobie. Historie przez niego opowiadane odnoszą się do skali mikro jego rodziny, do makro społeczeństwa. Reżyser światła. Studiowała na wydziale Wiedzy o Teatrze w Akademii Teatralnej w Warszawie i na wydziale Polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Od 2002 roku jest stałym asystentem Krzysztofa Warlikowskiego, m.in. przy spektaklach: Dybuk, Krum, Anioły w Ameryce, (A)pollonia, Koniec, Opowieści afrykańskie według Szekspira i Kabaret Warszawski. Podróżując z tymi spektaklami pracowała w ponad 50 teatrach na całym świecie. Reżyserowała światła do przedstawień w: TR Warszawa, Teatrze Polonia, Teatrze Narodowym, Teatrze Polskim, Teatrze Ateneum i Nowym Teatrze w W-wie, Teatrze im. S. Jaracza w Łodzi, Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie i Operze Krakowskiej, Teatrze Capitol, Teatrze Polskim i Teatrze Współczesnym we Wrocławiu, Małopolskim Ogrodzie Sztuk i Starym Teatrze w Krakowie, Teatrze Nowym i Teatrze Wielkim w Poznaniu. Współpracowała również jako projektant oświetlenia z Muzeum Powstania Warszawskiego przy spektaklach rocznicowych w reż.: M. Grochowskiej, M. Libera, J. Klaty, P. Passiniego, przy 4edycjach Festiwalu Niewinni Czarodzieje oraz przy otwarciu Roku Herberta w Teatrze Narodowym w Warszawie. Stale współpracuje jako projektant oświetlenia z Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Jako reżyser światła współpracowała m.in. z Agatą Dudą-Gracz (10 spektakli), Pawłem Pasinnim, Małgorztą Bogajewską, Krystyną Jandą, Bogusławem Lindą, Szymonem Kaczmarkiem, Claudem Bardouil, Markiem Kalitą, Renate Jett, Redbadem Klijnstrą, Przemysławem Wojcieszkiem, Marcinem Librem. Michałem Borczuchem. Odpowiada również za oprawę świetlną koncertów Nowa 9

10 Warszawa Stanisławy Celińskiej, Bartłomieja Wąsika i Royal String Quartet. Na stałe związana z Nowym Teatrem Krzysztofa Warlikowskiego. 10