Poziom życia ludności Polski i pozostałych krajów Unii Europejskiej analiza taksonomiczna

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Poziom życia ludności Polski i pozostałych krajów Unii Europejskiej analiza taksonomiczna"

Transkrypt

1 Rozdział i Poziom życia ludności Polski i pozostałych krajów Unii Europejskiej analiza taksonomiczna Katarzyna Warzecha 1 Streszczenie Artykuł prezentuje rezultaty porównania poziomu życia ludności Polski i pozostałych krajów Unii Europejskiej (na podstawie określonych cech diagnostycznych opisujących poszczególne grupy potrzeb ludności ) oraz ocenę stopnia podobieństwa Polski do krajów UE. W badaniach wykorzystano metody taksonomiczne (taksonomiczną miarę rozwoju Hellwiga i metodę Warda). Okresem badawczym były lata 1995, 2000 i Wstęp Z roku na rok wzrasta zainteresowanie takimi kategoriami, jak: dobrobyt, poziom życia, jakość życia, czy poziom zamożności. Głównym celem badań było porównanie poziomu życia ludności Polski i ludności pozostałych państw członkowskich Unii Europejskiej (zbadano 26 krajów). Analiza porównawcza poziomu życia ludności jest istotna z punktu widzenia oceny przemian gospodarczych oraz określenia dystansu dzielącego nasze kraje pod względem rozwoju społecznego przeprowadzona w oparciu o wybrane metody taksonomiczne. Podjęte badania miały również na celu ocenę stopnia podobieństwa Polski do poszczególnych krajów-członków UE ze względu na poziom życia a także wyodrębnienie grup krajów o zbliżonym poziomie życia. Podstawę źródłową badań stanowiły informacje pochodzące ze źródeł wtórnych: dane publikowane przez GUS (zawarte w Rocznikach Statystyki Międzynarodowej), a także strony internetowe oraz publikacje poświęcone statystykom europejskim (m. in. Statistical Yearbook, Eurostat Yearbook). Okresem badawczym były lata 1995, 2000 i Dr Katarzyna Warzecha, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Katedra Ekonometrii.

2 2 Rozdział i. Poziom życia ludności Polski i pozostałych krajów Unii Europejskiej analiza taksonomiczna i.1. Poziom życia definicja W bogatej literaturze przedmiotu pojęcie poziom życia nie jest jednoznacznie zidentyfikowane i nie istnieje jedna, ogólnie przyjęta definicja. Dążąc do ujednolicenia definicji w literaturze spotyka się wiele prób określenia, czym jest poziom życia: od definicji najwęższych, ograniczających zakres tego pojęcia do mierzalnych elementów, aż do ujęć włączających do poziomu życia stany bezpośrednio nie obserwowalne, a związane ze świadomością ludzką (Kubicka, 2001). W latach 70. XX w. A. Luszniewicz zdefiniował poziom życia jako: stopień zaspokojenia potrzeb materialnych i kulturalnych społeczeństwa przez strumień dóbr i usług odpłatnych oraz fundusz konsumpcji zbiorowej w danej jednostce czasu i przestrzeni (Luszniewicz, 1972). Wyróżnił on siedem podstawowych rodzajów potrzeb: wyżywienie; mieszkanie; ochronę zdrowia; wykształcenie; rekreację; zabezpieczenie społeczne i zagospodarowanie materialne (Luszniewicz, 1982). Według Z. Żekońskiego poziom życia to całokształt warunków, w jakich żyje społeczeństwo grupa społeczno-zawodowa, gospodarstwo domowe lub jednostka, wyrażających się przede wszystkim w udogodnieniach dotyczących procesu zaspokojenia potrzeb indywidualnych i zbiorowych, a więc: w warunkach, w których przebiega zachowanie konsumpcyjne, w warunkach ekologicznych, w warunkach pracy, w warunkach czasu wolnego i sposobach jego wykorzystania, w niektórych aspektach organizacji życia społecznego np. bezpieczeństwa osobistego (Żekoński, 1974). C. Bywalec i S. Wydymus twierdzili, że poziom życia to stopień zaspokojenia potrzeb ludności wynikający z konsumpcji wytworzonych przez człowieka dóbr materialnych i usług oraz wykorzystania walorów środowiska naturalnego i społecznego (Bywalec, Wydymus, 1992). Według komisji ekspertów ONZ (z 1954 r.) poziom życia obejmuje całokształt rzeczywistych warunków życia ludzi oraz stopień ich materialnego i kulturalnego zaspokojenia potrzeb poprzez strumień dóbr i usług odpłatnych, a także pochodzących z funduszów społecznych (Poziom życia w Polsce, 2004). Badania międzynarodowe poziomu życia ludności napotykają głównie na problemy związane z uzyskaniem wiarygodnych i porównywalnych danych statystycznych, które w pełni charakteryzowałyby opisywane zjawisko. W rezultacie wielu autorów tego typu analiz musiało ograniczyć zakres swoich badań (Poziom życia w Polsce, 2004). Do zbadania poziomu życia ludności z 2

3 3 Katarzyna Warzecha pośród wielu metod analizy wielowymiarowej w niniejszych badaniach zastosowano: taksonomiczną miarę rozwoju Z. Hellwiga (Hellwig 1968), jedną z metod analizy skupień - metodę Warda (Taksonomiczna analiza, 2000). i.1.1. Taksonomiczna miara rozwoju Z. Hellwiga Macierz informacji o poszczególnych obiektach (w tym wypadku krajach członkowskich Unii Europejskiej) można zapisać jako X1 x11 x12... x1k X 2 x = = 21 x22... x2k X (1) Xm xm1 xm2... xmk gdzie: x ij oznacza wartość j-tej zmiennej diagnostycznej dla i-tego obiektu (kraju), i= ( 1,2,..., m), j = ( 1, 2,...,k). Prezentowana metoda polega, ogólnie rzecz biorąc, na konstrukcji wzorcowej zmiennej syntetycznej. Wzorcem rozwoju jest w tym przypadku abstrakcyjny punkt P 0 o współrzędnych zestandaryzowanych P0 = [ z01,z02,...,z0k]. (2) Współrzędne punktu P 0 określone są za pomocą następujących relacji max( zij), dla j S z0 j = (3) min( zij), dla j D gdzie: S oznacza zbiór stymulant, tj. takich zmiennych diagnostycznych, których wysokie wartości świadczą o korzystnej sytuacji danego obiektu, D - oznacza zbiór destymulant, tj. takich zmiennych diagnostycznych, których wysokie wartości świadczą o niekorzystnym położeniu danego obiektu. Dysponując znormalizowanymi i doprowadzonymi do wzajemnej porównywalności zmiennymi, można przystąpić do wyznaczenia odległości między poszczególnymi obiektami od przyjętego wzorca rozwoju P 0, wykorzystując formułę odległości euklidesowej 3

4 4 Rozdział i. Poziom życia ludności Polski i pozostałych krajów Unii Europejskiej analiza taksonomiczna k ( z z ) 2 di0 = ij oj ( i= 1, 2,...,m) ( j= 1, 2,...,k) (4) j= 1 gdzie: k, m to odpowiednio liczba zmiennych i liczba obiektów, z znormalizowane wartości j tej zmiennej dla i tego obiektu, ij z 0 j znormalizowana wartość wzorca dla j tej zmiennej. Dla unormowania wartości wskaźnika d io zbudowano względny miernik rozwoju z i, którego wartości zawarte są w przedziale (0,1) di0 zi = 1 (5) d gdzie: d 0 = d 0 + 2S0 (6) 1 m d0 = d i 0 mi= 1 (7) 0 ( d i d0) 1 m 2 S0 = 0 (8) mi= 1 Wyższa wartość miernika z i oznacza, że badany obiekt znajduje się bliżej wzorca; według kryterium rosnącej wartości tego miernika można badane obiekty uporządkować ze względu na poziom badanego, bezpośrednio nieobserwowalnego, zjawiska. Syntetyczne mierniki poziomu życia zastępują opis obiektów (krajów) przy użyciu zbiory cech diagnostycznych opisem za pomocą jednej zagregowanej wielkości. Umożliwiają zatem numeryczny opis złożonych zjawisk, których nie można bezpośrednio mierzyć (Berbeka, 2006). i.1.2. Metoda analizy skupień - metoda Warda W celu wyodrębnienia grup krajów o podobnym poziomie życia ludności można zastosować metody oparte na syntetycznych miernikach rozwoju lub można wykorzystać metody grupowania oparte na podobieństwie taksonomicznym obiektów wielocechowych. 2 W badaniach do pogrupowania krajów Unii Europejskiej zastosowano metodę Warda, która należy do hierarchicznych metod aglomeracyjnych. Grupowanie obiektów z wykorzystaniem metod aglomeracyjnych odbywa się według poniższych kroków (Gatnar, 1998): 2 Metody oparte na podobieństwie taksonomicznym obiektów wielocechowych można podzielić na trzy grupy: metody aglomeracyjne, dendrydowe, podziałowe. 4

5 5 Katarzyna Warzecha - należy utworzyć n klas zawierających pojedyńcze obiekty; - obliczyć wartość pewnej miary podobieństwa (odległości) dla wszystkich par klas; - połączyć dwie klasy najbardziej podobne; - jeśli wszystkie obiekty należą do jednej klasy, to należy zakończyć pracę, jeżeli nie to przejść do kroku 2. Zatem punktem wyjścia w metodach aglomeracyjnych jest macierz obserwacji X (złożona z wyselekcjonowanych zmiennych spośród wszystkich potencjalnych zmiennych diagnostycznych przyjętych do analizy), na podstawie której wyznaczamy macierz odległości D. Macierz odległości o wymiarach k k można zapisać: 0 d12... d1k D = d d 2k (9) dk1 dk gdzie: d ij (i, j = 1,..., k; i j)- odległość pomiędzy i-tą i j-tą zmienną diagnostyczną, o postaci d ij = d(x i, X j )(i,j = 1,..., k) (10) Macierz odległości D jest podstawą tworzenia skupień, gdzie w zależności od wybranej metody różne są kryteria łączenia jednostek w grupy. W zastosowanej metodzie Warda funkcją kryterium łączenia jednostek w grupy jest suma kwadratów odległości poszczególnych jednostek od środków ciężkości grup, do których jednostki te należą (kwadraty odległości euklidesowych) 3. Korzystając z macierzy odległości dokonuje się klasyfikacji krajów na jednorodne, typologiczne grupy ze względu na osiągnięty poziom życia ludności. Graficzną ilustracją grupowania obiektów są dendogramy, które pokazują połączenia oraz powstające w kolejnych krokach skupienia. Liczbę grup określa liczba gałęzi dendogramu, który,,tniemy (w pewnym miejscu na skali) pionową linią. Dendogram dzielimy w miejscu gdzie odległości między łączonymi grupami są największe. 3 Odległości między zmiennymi, w zależności od metody, oparte mogą być na: współczynnikach korelacji liniowej, metryce euklidesowej, metryce miejskiej, węzła kolejowego, metryce Minkowskiego. 5

6 6 Rozdział i. Poziom życia ludności Polski i pozostałych krajów Unii Europejskiej analiza taksonomiczna i.2. Wyniki badania W analizie badania poziomu życia ludności znaczący wpływ na rezultaty badania ma odpowiedni dobór cech diagnostycznych charakteryzujących opisywane zjawisko. Dobrze dobrane zmienne diagnostyczne powinny (Heffner, Gibas, 2007): - odgrywać istotną rolę w opisie analizowanego zjawiska; - być kompletne i dostępne; - być ujęte w skalach: przedziałowej lub ilorazowej; - być słabo skorelowane ze sobą by uniknąć powielania informacji; - cechować się wysokim stopniem zmienności. Poziom życia ludności krajów Unii Europejskiej scharakteryzowano za pomocą mierników określających różne dziedziny życia społecznego. Na podstawie dostępnych danych zaproponowano zbiór 22 4 potencjalnych zmiennych objaśniających poziom życia ludności, który został podzielony na 7 grup (tab. 1). W celu uzyskania przejrzystości prezentacji danych w poszczególnych grupach nadano zmiennym symbol X ij, gdzie i-oznacza numer grupy (i = 1,...,7); j-oznacza numer zmiennej w danej grupie (j = 1,..., 7). W dalszej kolejności badań spośród przedstawionych zmiennych (tab. 1) dokonano wyboru tych zmiennych, które według określonych kryteriów formalnych i merytorycznych są najważniejsze z punktu widzenia prowadzonych badań. Ze zbioru potencjalnych zmiennych usunięto te zmienne, dla których współczynnik zmienności był nie większy od 10%, gdyż zmienne te uznano za quasi-stałe, nie wnoszące istotnych informacji o badanym zjawisku i nie mające własności dyskryminacyjnych (ze zbioru usunięto zm. o symbolach X 36, X 37 ). Zbiór zmiennych diagnostycznych 5 podzielony został na stymulanty i destymulanty. Do zbioru destymulant zaliczono zmienne o symbolach: X 11, X 21, X 31, X 32, X 33, X 43, X 61, X 62. Pozostałe zmienne to stymulanty. Występujące w badaniu zmienne diagnostyczne wyrażone są w różnych jednostkach miary a zatem nie mogą bezpośrednio podlegać agregacji. Należy poddać te cechy procesowi standaryzacji. W tym celu zastosowano technikę unitaryzacji 4 Ograniczeniem w doborze potencjalnych zmiennych był brak kompletnych i porównywalnych danych w badanych latach. 5 Do obliczenia syntetycznej miary rozwoju Hellwiga ze względu na brak danych dla Wlk. Brytanii i Malty zostały usunięte zmienne X 41, X 42 oraz z braku kompletu danych dla roku 1995 także zmienna X 75. 6

7 7 Katarzyna Warzecha zaproponowaną przez D. Strahl (Strahl 1984). Zestandaryzowane zmienne diagnostyczne stały się w ten sposób porównywalne poprzez pozbawienie ich mian oraz sprowadzenie do postaci wielkości jednego rodzaju pod względem interpretacji ich wartości. Dysponując znormalizowanymi wartościami zmiennych obliczono taksonomiczną miarę rozwoju Hellwiga (zgodnie z formułą 5), często nazywaną miarą rozwoju gospodarczego. Tabela 2 przedstawia uporządkowanie krajów Unii ze względu na poziom życia ludności mierzony za pomocą wartości taksonomicznej miary rozwoju Z. Hellwiga (z i ) w latach 1995, 2000 i Analiza wyników zawartych w tabeli 2 6 i na wykresach 1-2 wskazuje, że w badanych latach wystąpiły znaczne zmiany w uporządkowaniu badanych krajów. We wszystkich badanych latach w czołówce państw, których poziom życia ludności wykazywał najmniejsze odchylenie od wzorca rozwoju były kraje: Francja, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy (jedynie w poszczególnych latach zmieniała się kolejność wymienionych krajów). Natomiast koniec rankingu jest różny w poszczególnych latach. W 1995 roku na końcu znajdują się kraje: Bułgaria, Estonia, Łotwa i Litwa; w 2000 roku są to kraje: Litwa (awansowała z pozycji 26 w 1995 roku na pozycję 23 w 2000 roku), Słowacja (spadła z pozycji 22 w 1995 roku na pozycję 24 w 2000 roku), Estonia i Bułgaria (spadła z pozycji 23 w 1995 roku na pozycję 26 w 2000 roku, natomiast w roku 2005 awansowała na pozycję 20 ); a w 2005 roku Cypr (który spadł z miejsca 15 w 1995 roku na miejsce 23 w 2005 roku), Estonia, Dania (spadła z miejsca 7 w 1995 roku na miejsce 25 w 2005 roku) i Słowacja. Polska w analizowanych latach najpierw w 1995 roku zajmowała pozycję 12, następnie zmniejszyła swoją odległość od wzorca i zajęła pozycję 6 w 2000 roku, a w 2005 roku spadła na pozycję 9, tym samym zwiększając swoją odległość od wzorca. Pozostałe kraje członkowskie, które wraz z Polską przystąpiły do Unii nieznacznie poprawiły swoje pozycje w 2005 roku w porównaniu do 2000 roku. I tak: Estonia (z 25 miejsca na 24); Łotwa (z 21 na 18); Litwa (z 23 na 21); Malta (z 14 na 12); Węgry, Słowenia, Rep. Czeska (nie zmieniły swoich pozycji zajmowanych odpowiednio: 11; 13; 17). 6 W badaniach pominięty został Luksemburg, ponieważ publikowane dla tego kraju dane znacznie odbiegają od ogólnych tendencji charakteryzujących zjawiska gospodarcze i społeczne w krajach Unii. Z tego powodu taksonomiczna miara rozwoju Hellwiga została obliczona dla 26 państw Unii. 7

8 8 Rozdział i. Poziom życia ludności Polski i pozostałych krajów Unii Europejskiej analiza taksonomiczna Tabela 1. Potencjalne zmienne diagnostyczne określające poziom życia ludności krajów Unii Europejskiej w podziale na grupy Symbol Nazwa zmiennej Nazwa grupy zmiennej X 11 Stopa bezrobocia rejestrowanego (w%) I. BEZPIECZEŃSTWO X 21 Udział żywności i napojów bezalkoholowych w II. WYŻYWIENIE wydatkach ogółem (w%) X 31 Liczba zgonów niemowląt na 1000 urodzeń III.OCHRONA X 32 Liczba zgonów na nowotwory na 100 tys. ludności ZDROWIA X 33 Liczba zgonów na choroby krążenia na 100 tys. X 34 ludności Liczba lekarzy na 100 tys. ludności X 35 Liczba łóżek szpitalnych na 100 tys. ludności X 36 Przeciętne trwanie życia kobiet w latach X 37 Przeciętne trwanie życia mężczyzn w latach X 41 Mieszkania oddane do użytkowania na 1000 IV.WARUNKI X 42 ludności Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania (w MIESZKANIOWE m 2 na 1 mieszkanie) X 43 Udział wydatków na mieszkanie w wydatkach ogółem (w%) X 51 Liczba studentów szkół wyższych na 10 tys. V. OŚWIATA I X 52 ludności Udział wydatków na zaspokojenie potrzeb z KULTURA X 61 zakresu kultury, rekreacji i rozrywki w wydatkach konsumpcyjnych Odpady komunalne ogółem na 1 mieszkańca (w%) w kg VI. ŚRODOWISKO X 62 Zanieczyszczenie powietrza dwutlenkiem węgla w X 63 tonach Ludność na korzystająca osobę z komunalnych oczyszczalni ścieków w % ogółu ludności X 71 Liczba samochodów osobowych na 1000 ludności VII. KOMUNIKACJA I X 72 Przewozy pasażerów transportem kolejowym w TRANSPORT X 73 mld. Liczba pas/km telefonów komórkowych na 1000 ludności X 74 Liczba komputerów osobistych na 1000 ludności X 75 Liczba użytkowników Internetu na 1000 ludności Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Roczników Statystyki Międzynarodowej, GUS (2006), Roczników Statystyki Rzeczpospolitej Polskiej (1996), (2002), (2005), danych Eurostatu. 8

9 9 Katarzyna Warzecha Na podstawie danych zawartych w tabeli 3 widać, iż wszystkie miary tendencji centralnej (średnia, kwartyle) w roku 2005 przyjmują wartości wyższe niż w latach 1995 i Co świadczy o tym, że wzrósł poziom życia ludności w krajach Unii. Tabela 2. Taksonomiczna miara rozwoju w latach 1995, 2000 i 2005 Miejsce Kraj 1995 Kraj 2000 Kraj 2005 Z i Z i Z i 1 Włochy 0,487 Francja 0,616 Francja 0,617 2 Niemcy 0,481 Włochy 0,527 Niemcy 0,540 3 Wlk. Brytania 0,445 Niemcy 0,515 Wlk. Brytania 0,508 4 Francja 0,434 Wlk. Brytania 0,470 Włochy 0,508 5 Szwecja 0,378 Hiszpania 0,313 Hiszpania 0,351 6 Finlandia 0,328 Polska 0,311 Holandia 0,281 7 Dania 0,300 Holandia 0,282 Austria 0,273 8 Irlandia 0,274 Szwecja 0,276 Szwecja 0,263 9 Austria 0,260 Austria 0,271 Polska 0, Holandia 0,253 Portugalia 0,248 Portugalia 0, Hiszpania 0,234 Węgry 0,223 Węgry 0, Polska 0,233 Belgia 0,221 Malta 0, Portugalia 0,209 Słowenia 0,219 Słowenia 0, Belgia 0,199 Malta 0,218 Finlandia 0, Cypr 0,198 Finlandia 0,206 Belgia 0, Malta 0,187 Grecja 0,197 Grecja 0, Węgry 0,180 Rep. Czeska 0,191 Rep. Czeska 0, Rumunia 0,176 Rumunia 0,187 Łotwa 0, Grecja 0,172 Irlandia 0,180 Rumunia 0, Słowenia 0,145 Dania 0,172 Bułgaria 0, Rep. Czeska 0,142 Łotwa 0,161 Litwa 0, Słowacja 0,128 Cypr 0,159 Irlandia 0, Bułgaria 0,104 Litwa 0,145 Cypr 0, Estonia 0,091 Słowacja 0,145 Estonia 0, Łotwa 0,086 Estonia 0,128 Dania 0, Litwa 0,084 Bułgaria 0,126 Słowacja 0,150 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS i Eurostatu. Rozkład wartości współczynnika z i charakteryzuje się asymetrią prawostronną co oznacza, że przeważały w tym czasie niższe, niż średnia, wartości współczynnika z i. Jednocześnie w badanych latach wyraźnie wyróżniała 9

10 10 Rozdział i. Poziom życia ludności Polski i pozostałych krajów Unii Europejskiej analiza taksonomiczna się niewielka liczba krajów o szczególnie wysokim poziomie życia ludności. Ale zarazem zakres zmienności wartości zmiennej syntetycznej (rozstęp, odchylenie standardowe) zwiększył się, co wskazuje, że zwiększyło się zróżnicowanie poziomu życia ludności badanych krajów. A co za tym idzie zwiększył się dystans między krajem o najwyższym poziomie rozwoju (Francja w 2005 roku), a pozostałymi krajami. Tabela 3. Charakterystyki opisowe zmiennych syntetycznych opisujących poziom życia ludności krajów Unii Europejskiej w latach 1995, 2000 i Charakterystyki Średnia Charakterystyki 0,23 0,203 0,258 0,378 0,260 Minimum 0,084 0,203 0,126 0,378 0,150 Mediana 0,20 9 0,219 0,205 Maximum 0,487 0,586 0,617 Kwartyl pierwszy 0,15 4 0,174 0,177 Rozstęp 0,403 0,460 0,467 Kwartyl trzeci 0,292 0,280 0,270 Odchylenie 0,122 0,132 0,133 Asymetria 0,77 3 1,536 1,656 standardowe Współczynnik 0,510 0,510 0,510 Źródło: Obliczenia własne 9 na podstawie danych zmienności z tabeli 2. Wykres 1. Odległość krajów Unii od wzorca wg metody Hellwiga rok 1995 Austria Rumunia 0,500 Bułgaria Wlk. Brytania 0,400 Belgia Cypr Czechy Włochy 0,300 Dania Węgry 0,200 Estonia Szw ecja 0,100 Finlandia 0,000 Słow enia Francja Słow acja Grecja Portugalia Hiszpania Polska Holandia Niemcy Malta Łotw a Litw a Irlandia Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w tabeli 2. 10

11 11 Katarzyna Warzecha Wykres 2. Odległość krajów Unii od wzorca wg metody Hellwiga rok Szw ecja Słow enia Austria Rumunia 0,700 Bułgaria 0,600 Wlk. Brytania 0,500 Włochy Węgry 0,400 0,300 0,200 0,100 0,000 Belgia Cypr Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Słow acja Grecja Portugalia Hiszpania Polska Holandia Niemcy Malta Łotw a Litw a Irlandia Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w tabeli 2. W dalszej kolejności przeprowadzonych badań określono podobieństwo poziomu życia ludności w badanych krajach europejskich wykorzystując metodę Warda 8, na podstawie której wyodrębniono grupy krajów cechujące się podobnym poziom życia ludności w latach 1995 (wykres 4), 2000 i 2005 (wykres 5) 9. W analizie przeprowadzonej dla roku 1995 wyróżniono dwa skupiska krajów Unii Europejskiej, które w obrębie skupiska, do którego należą są do siebie podobne pod względem przyjętych do badania cech diagnostycznych (wykres 4): 7 Ze względu na ograniczoną liczbę stron artykułu umieszczono wykres tylko dla roku 1995 i Szacuje się, że efektywność wykrywania prawdziwej struktury danych jest o około 40% lepsza niż następnej w kolejności metody najdalszego sąsiedztwa (Berbeka 2006, s.46) 9 Ze względu na ograniczoną liczbę stron artykułu umieszczono wykres tylko dla roku 1995 i

12 12 Rozdział i. Poziom życia ludności Polski i pozostałych krajów Unii Europejskiej analiza taksonomiczna 1. Austria, Belgia, Francja, Niemcy, Malta, Włochy, Finlandia, Irlandia, Szwecja, Cypr, Słowenia, Dania, Holandia, Wlk. Brytania, Grecja, Portugalia, Hiszpania; 2. Rep. Czeska, Słowacja, Węgry, Estonia, Polska, Rumunia, Litwa, Łotwa, Bułgaria. Skupisko pierwsze tworzą kraje, w których poziom życia ludności jest podobny i które znajdują się w czołówce rankingu rozwoju uzyskanego za pomocą metody wzorcowej (tabela 2). Natomiast skupisko drugie tworzą kraje, które w rankingu rozwoju zajmowały końcowe lub środkowe miejsca, ich poziom życia ludności nie jest za wysoki. W obrębie pierwszego skupiska można wyróżnić dwa mniejsze skupienia. Pierwsze skupienie tworzą państwa: Austria, Belgia, Francja, Niemcy, Malta, Włochy, Finlandia, Irlandia, Szwecja. Drugie skupienie tworzą państwa: Cypr, Słowenia, Dania, Holandia, Wlk. Brytania, Grecja, Portugalia, Hiszpania. W obrębie drugiego skupiska również można wyróżnić dwa mniejsze skupienia. Pierwsze skupienie tworzą państwa: Polska i jej najbliżsi sąsiedzi Rep. Czeska, Słowacja, Węgry, Estonia, Rumunia. Drugie skupienie tworzą państwa: Litwa, Łotwa, Bułgaria. Wykres 4. Grupowanie krajów Unii metodą Warda dla roku 1995 Austria Belgia Francja Niemcy Malta Włochy Finlandia Irlandia Szwecja Cypr Słowenia Dania Holandia Wlk. Brytania Grecja Portugalia Hiszpania Rep. Czeska Słowacja Węgry Estonia Polska Rumunia Litwa Łotwa Bułgaria Źródło: Opracowanie własne Odległość wiąz. 12

13 13 Katarzyna Warzecha W analizie przeprowadzonej dla roku 2000 wyróżniono również dwa skupiska krajów Unii Europejskiej, które w obrębie skupiska do którego należą są do siebie podobne pod względem przyjętych do badania cech diagnostycznych: 1. Austria, Finlandia, Irlandia, Słowenia, Dania, Holandia, Wlk. Brytania, Szwecja, Cypr, Malta, Grecja, Hiszpania, Portugalia, Włochy, Belgia, Francja, Niemcy; 2. Rep. Czeska, Słowacja, Węgry, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Bułgaria, Rumunia. W obrębie pierwszego skupiska można wyróżnić trzy mniejsze skupienia. Pierwsze skupienie tworzą państwa: Austria, Finlandia, Irlandia, Słowenia, Dania, Holandia, Wlk. Brytania, Szwecja. Drugie skupienie tworzą państwa leżące w basenie morza Śródziemnego: Cypr, Malta, Grecja, Portugalia, Hiszpania, Włochy. Trzecie skupienie tworzą państwa: Belgia, Francja, Niemcy. W obrębie drugiego skupiska wyróżniają się dwa mniejsze skupienia. Pierwsze skupienie tworzą państwa: Polska i jej najbliżsi sąsiedzi Rep. Czeska, Słowacja, Węgry, Estonia, Litwa, Łotwa. Drugie skupienie tworzą państwa, które jako ostatnie przystąpiły do Unii: Bułgaria. Rumunia. Wykres 5. Grupowanie krajów Unii metodą Warda dla roku 2005 Austria Niemcy Francja Belgia Malta Cypr Hiszpania Portugalia Włochy Dania Holandia Wlk. Brytania Irlandia Szwecja Estonia Finlandia Słowenia Rep. Czeska Litwa Grecja Łotwa Polska Słowacja Węgry Bułgaria Rumunia Źródło: Opracowanie własne Odległość wiąz. 13

14 14 Rozdział i. Poziom życia ludności Polski i pozostałych krajów Unii Europejskiej analiza taksonomiczna W analizie przeprowadzonej dla roku 2005 wyróżniono dwa skupiska krajów Unii Europejskiej, które w obrębie skupiska, do którego należą są do siebie podobne pod względem przyjętych do badania cech diagnostycznych (wykres 5): 1. Austria, Niemcy, Francja, Belgia, Malta, Cypr, Hiszpania, Portugalia, Włochy, Dania, Holandia, Wlk. Brytania, Irlandia, Szwecja, Estonia, Finlandia, Słowenia; 2. Rep. Czeska, Litwa, Grecja, Łotwa, Polska, Słowacja, Węgry, Bułgaria, Rumunia. W obrębie pierwszego skupiska można wyróżnić trzy mniejsze skupienia. Pierwsze skupienie tworzą państwa: Austria, Niemcy, Francja, Belgia, Malta. Drugie skupienie tworzą państwa leżące w basenie morza Śródziemnego: Cypr, Portugalia, Hiszpania, Włochy. Trzecie skupienie tworzą państwa: Dania, Holandia, Wlk. Brytania, Szwecja, Finlandia, Irlandia, Słowenia, Estonia. W obrębie drugiego skupiska można wyróżnić dwa mniejsze skupienia. Pierwsze skupienie tworzą państwa: Polska, Słowacja, Węgry, Łotwa, Grecja, Bułgaria, Rumunia. Drugie skupienie tworzą państwa: Rep. Czeska i Litwa. W roku 2005 można zauważyć, że Grecja przesunęła się do drugiego skupienia, czyli do krajów o nieco niższym poziomie życia ludności niż kraje należące do pierwszego skupienia. Zakończenie Analizie taksonomicznej poziomu życia ludności poddano mieszkańców 26 krajów Unii Europejskiej (przy obliczaniu miary rozwoju pominięto Luksemburg ze względu na jego nietypowość). Uzyskane rezultaty wskazują, że w latach 1995, 2000 i 2005 w czołówce krajów najbardziej zbliżonych do wzorca, a tym samym posiadających najwyższy poziom życia ludności znajdują się kraje: Francja, Niemcy, Wlk. Brytania i Włochy. Natomiast państwa cechujące się najniższym poziom życia ludności to: Bułgaria, Estonia, Słowacja, Litwa i Łotwa. W badaniach zaobserwowano wyraźny spadek poziomu życia mieszkańców Danii (kraj ten w 1995 roku zajmował w rankingu rozwoju pozycję 7, a w 2005 przedostatnią, czyli 25) i Irlandii (kraj ten w 1995 roku zajmował w rankingu rozwoju pozycję 8, a w 2005 pozycję 22), a także wyraźny wzrost poziomu życia ludności Polski (kraj ten w 1995 roku zajmował w rankingu 14

15 15 Katarzyna Warzecha rozwoju pozycję 12, w 2000 roku awansował na pozycję 6, a w 2005 roku zajmuje pozycję 9). Wykorzystując metodę Warda można twierdzić, że duże podobieństwo poziomu życia cechowało ludność krajów leżących w basenie morza Śródziemnego, do Polski najbardziej podobne były kraje: Łotwa i Słowacja. Podsumowując przeprowadzone badania należy powiedzieć, że pod względem poziomu życia Polska wciąż znacznie odbiega od państw będącym w czołówce Unii Europejskiej (mimo iż dystans zmniejszył się). Zmniejszenie dysproporcji rozwojowych wymaga dłuższego czasu. Ogólnie można twierdzić, że poziom życia we wszystkich krajach podnosi się i należy kontynuować tego typu badania, by móc śledzić proces zmian. Można sądzić, że w przyszłości zróżnicowanie poziomu życia ludności poszczególnych krajów europejskich będzie ulegało zmniejszeniu, natomiast nastąpi większe zróżnicowanie wewnątrz tych krajów (gdyż zjawisko rozwarstwienia społeczeństwa z punktu widzenia jego dobrobytu jest typowe dla krajów wyżej rozwiniętych). Zatem może warto by było w kolejnych badaniach prowadzić analizy poziomu życia ludności mniejszych i bardziej jednorodnych jednostek (regionów). Bibliografia 1. Berbeka J. (2006), Poziom życia ludności a wzrost gospodarczy w krajach Unii Europejskiej, Kraków: Akademia Ekonomiczna. 2. Bywalec C., Wydymus S. (1992), Poziom życia ludności Polski w porównaniu z krajami Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej,,,Ekonomista nr Gatnar E. (1998), Symboliczne metody klasyfikacji danych, Warszawa: PWN. 4. Heffner K., Gibas P. (2007), Analiza ekonomiczno-przestrzenna, Katowice: Akademia Ekonomiczna. 5. Hellwig Z. (1968), Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju i strukturę wykwalifikowanych kadr,,,przegląd Statystyczny z Kubicka J. (2001), Procesy integracji europejskiej a poziom życia ludności, Katowice: Akademia Ekonomiczna. 7. Luszniewicz A. (1972), Statystyka poziomu życia ludności, Warszawa, PWE. 8. Luszniewicz A. (1982), Statystyka społeczna: podstawowe problemy i metody, Warszawa: PWE.. 9. Strahl D. (1984), Metody ekonometryczne w programowaniu rozwoju przemysłu, Wrocław: Akademia Ekonomiczna. 10. Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu życia w Polsce w ujęciu dynamicznym, Red. A. Zeliaś, Kraków: Akademia Ekonomiczna

16 16 Rozdział i. Poziom życia ludności Polski i pozostałych krajów Unii Europejskiej analiza taksonomiczna 11. Żekoński Z. (1974), Z problemów metodologicznych sformułowania społecznobytowych celów rozwoju,,,gospodarka Planowa nr Rocznik Statystyki Międzynarodowej, GUS Warszawa Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej, GUS, Warszawa Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej, GUS, Warszawa Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej, GUS, Warszawa

Badanie zróżnicowania krajów członkowskich i stowarzyszonych Unii Europejskiej w oparciu o wybrane zmienne społeczno-gospodarcze

Badanie zróżnicowania krajów członkowskich i stowarzyszonych Unii Europejskiej w oparciu o wybrane zmienne społeczno-gospodarcze Barbara Batóg Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński Badanie zróżnicowania krajów członkowskich i stowarzyszonych Unii Europejskiej w oparciu o wybrane zmienne społeczno-gospodarcze W 2004 roku planowane

Bardziej szczegółowo

Zmiany w strukturze wydatków polskich gospodarstw domowych na tle krajów UE w latach

Zmiany w strukturze wydatków polskich gospodarstw domowych na tle krajów UE w latach 63 Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu Nr 20/2011 Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu Zmiany w strukturze wydatków polskich gospodarstw domowych na tle krajów UE w latach 2001-2008 Streszczenie.

Bardziej szczegółowo

Syntetyczna ocena dystansu Polski od krajów Unii Europejskiej na podstawie wybranych aspektów ochrony środowiska

Syntetyczna ocena dystansu Polski od krajów Unii Europejskiej na podstawie wybranych aspektów ochrony środowiska Katarzyna Warzecha * Syntetyczna ocena dystansu Polski od krajów Unii Europejskiej na podstawie wybranych aspektów ochrony środowiska Wstęp Celem opracowania jest ocena pozycji Polski na tle krajów UE

Bardziej szczegółowo

Zakończenie Summary Bibliografia

Zakończenie Summary Bibliografia Spis treści: Wstęp Rozdział I Zakresy i ich wpływ na pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego 1.1. Zakresy pojmowania bezpieczeństwa wewnętrznego 1.1.1. Zakres wąski bezpieczeństwa wewnętrznego 1.1.2. Zakres

Bardziej szczegółowo

48,6% Turystyka w Unii Europejskiej INFORMACJE SYGNALNE r.

48,6% Turystyka w Unii Europejskiej INFORMACJE SYGNALNE r. INFORMACJE SYGNALNE Turystyka w Unii Europejskiej 16.02.2018 r. 48,6% Udział noclegów udzielonych turystom Według Eurostatu - Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej, liczba noclegów udzielonych w turystycznych

Bardziej szczegółowo

Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej

Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej 2011 Paulina Zadura-Lichota, p.o. dyrektora Departamentu Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności PARP Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej Warszawa, 1 lutego

Bardziej szczegółowo

Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy

Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy Grażyna Marciniak Główny Urząd Statystyczny IV. Posiedzenie Regionalnego Forum Terytorialnego, Wrocław 8 grudnia 215 r.

Bardziej szczegółowo

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie Internetu przez młodych Europejczyków

Wykorzystanie Internetu przez młodych Europejczyków Wykorzystanie Internetu przez młodych Europejczyków Marlena Piekut Oleksandra Kurashkevych Płock, 2014 Pracowanie Zarabianie pieniędzy Bawienie się INTERNET Dokonywanie zakupów Nawiązywanie kontaktów Tadao

Bardziej szczegółowo

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji

Bardziej szczegółowo

WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU

WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU GOSPODARCZEGO NA POZYCJĘ KONKURENCYJNĄ UNII EUROPEJSKIEJ W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM Tomasz Białowąs Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej, UMCS w Lublinie bialowas@hektor.umcs.lublin.pl

Bardziej szczegółowo

Sytuacja zawodowa osób z wyższym wykształceniem w Polsce i w krajach Unii Europejskiej w 2012 r.

Sytuacja zawodowa osób z wyższym wykształceniem w Polsce i w krajach Unii Europejskiej w 2012 r. 1 Urz d Statystyczny w Gda sku W Polsce w 2012 r. udział osób w wieku 30-34 lata posiadających wykształcenie wyższe w ogólnej liczbie ludności w tym wieku (aktywni zawodowo + bierni zawodowo) wyniósł 39,1%

Bardziej szczegółowo

Wynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej

Wynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej Wynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej Płaca minimalna w krajach unii europejskiej Spośród 28 państw członkowskich Unii Europejskiej 21 krajów posiada regulacje dotyczące wynagrodzenia

Bardziej szczegółowo

WPŁYW INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ WOLNOŚCI GOSPODARCZEJ

WPŁYW INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ WOLNOŚCI GOSPODARCZEJ WPŁYW INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ WOLNOŚCI GOSPODARCZEJ dr Anna Stępniak-Kucharska Uniwersytet Łódzki Plan wystąpienia 1. 2. 3. 4. Cel referatu Dane źródłowe Pojęcie wolności gospodarczej

Bardziej szczegółowo

Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej

Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej dr Ewa Wasilewska II Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa Społeczne wyzwania i problemy XXI wieku. STARZEJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWO

Bardziej szczegółowo

Liczba samochodów osobowych na 1000 ludności

Liczba samochodów osobowych na 1000 ludności GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju. Moduł krajowy Więcej informacji: w kwestiach merytorycznych dotyczących: wskaźników krajowych oraz na poziomie

Bardziej szczegółowo

Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej. dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska

Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej. dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska Zakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego Warszawa, 10 października 2014 r.

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 8 maja 2019 r. BAS- WAPL 859/19. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Warszawa, 8 maja 2019 r. BAS- WAPL 859/19. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi BAS- WAPL 859/19 Warszawa, 8 maja 2019 r. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wysokość płatności bezpośrednich w poszczególnych państwach członkowskich w latach 2016-2018

Bardziej szczegółowo

PODOBIEŃSTWA RYNKÓW PRACY W GRUPIE KRAJÓW UE-28

PODOBIEŃSTWA RYNKÓW PRACY W GRUPIE KRAJÓW UE-28 Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 289 2016 Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Wydział Ekonomii Katedra Analiz i Prognozowania Rynku Pracy jaroslaw.wasowicz@ue.katowice.pl

Bardziej szczegółowo

Zakupy on-line w europejskich gospodarstwach domowych. dr inż. Marlena Piekut Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych Politechnika Warszawska

Zakupy on-line w europejskich gospodarstwach domowych. dr inż. Marlena Piekut Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych Politechnika Warszawska Zakupy on-line w europejskich gospodarstwach domowych dr inż. Marlena Piekut Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych Politechnika Warszawska Cel badania Identyfikacja zakresu wykorzystania handlu elektronicznego

Bardziej szczegółowo

dr Sławomir Nałęcz Z-ca dyr. Dep. Badań Społecznych i Warunków Życia Główny Urząd Statystyczny

dr Sławomir Nałęcz Z-ca dyr. Dep. Badań Społecznych i Warunków Życia Główny Urząd Statystyczny dr Sławomir Nałęcz Z-ca dyr. Dep. Badań Społecznych i Warunków Życia Główny Urząd Statystyczny Wyniki Narodowego Spisu Ludności i Mieszkań 2002, 2011. Wskaźnik NEET w Polsce na tle innych krajów Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

XXXI MARATON WARSZAWSKI Warszawa, 27.09.2009

XXXI MARATON WARSZAWSKI Warszawa, 27.09.2009 XXXI MARATON WARSZAWSKI Warszawa, 27.09.2009 Alex.Celinski@gmail.com Rozkład wyników Przedziały 30-minutowe Lp. Przedział Liczebność Częstość czasowy Liczebność Częstość skumulowana skumulowana 1 2:00-2:30

Bardziej szczegółowo

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro część I Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji

Bardziej szczegółowo

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2012 R.

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2012 R. Urząd Statystyczny w Katowicach Ośrodek Rachunków Regionalnych ul. Owocowa 3, 40 158 Katowice e-mail: SekretariatUsKce@stat.gov.pl tel.: 32 779 12 00 fax: 32 779 13 00, 258 51 55 katowice.stat.gov.pl OPRACOWANIA

Bardziej szczegółowo

Pomiar dobrobytu gospodarczego

Pomiar dobrobytu gospodarczego Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Pomiar dobrobytu gospodarczego Uniwersytet w Białymstoku 07 listopada 2013 r. dr Anna Gardocka-Jałowiec EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty. Mierniki dobrobytu gospodarczego. Jak mierzyć dobrobyt?

Akademia Młodego Ekonomisty. Mierniki dobrobytu gospodarczego. Jak mierzyć dobrobyt? Akademia Młodego Ekonomisty Mierniki dobrobytu gospodarczego. Jak mierzyć dobrobyt? dr Anna Gardocka-Jałowiec Uniwersytet w Białymstoku 7 marzec 2013 r. Dobrobyt, w potocznym rozumieniu, utożsamiać można

Bardziej szczegółowo

ROZWÓJ SPOŁECZNO-GOSPODARCZY POLSKICH REGIONÓW A PROCESY MIGRACJI

ROZWÓJ SPOŁECZNO-GOSPODARCZY POLSKICH REGIONÓW A PROCESY MIGRACJI Katarzyna Warzecha Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach ROZWÓJ SPOŁECZNO-GOSPODARCZY POLSKICH REGIONÓW A PROCESY MIGRACJI Wprowadzenie Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego, procesy demograficzne i procesy

Bardziej szczegółowo

Wydatki na ochronę zdrowia w

Wydatki na ochronę zdrowia w Wydatki na ochronę zdrowia w wybranych krajach OECD Seminarium BRE CASE Stan finansów ochrony zdrowia 12 czerwca 2008 r. Agnieszka Sowa CASE, IZP CM UJ Zakres analizy Dane OECD Health Data 2007 (edycja

Bardziej szczegółowo

Statystyka i analiza danych pomiarowych Podstawowe pojęcia statystyki cz. 2. Tadeusz M. Molenda Instytut Fizyki, Uniwersytet Szczeciński

Statystyka i analiza danych pomiarowych Podstawowe pojęcia statystyki cz. 2. Tadeusz M. Molenda Instytut Fizyki, Uniwersytet Szczeciński Statystyka i analiza danych pomiarowych Podstawowe pojęcia statystyki cz. 2. Tadeusz M. Molenda Instytut Fizyki, Uniwersytet Szczeciński Opracowanie materiału statystycznego Szereg rozdzielczy częstości

Bardziej szczegółowo

Pozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej

Pozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej Pozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Sofia, 12-13 września 2017 r. Plan wystąpienia 1. Cel pracy, źródła danych 2. Porównawcza

Bardziej szczegółowo

Ocena efektywności systemu zdrowia publicznego i opieki medycznej w krajach UE

Ocena efektywności systemu zdrowia publicznego i opieki medycznej w krajach UE Ocena efektywności systemu zdrowia publicznego i opieki medycznej w krajach UE Dr Justyna Kujawska Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechnika Gdańska Określenie celu Wprowadzenie Plan prezentacji Model

Bardziej szczegółowo

P O L S K A maja 2014 r.

P O L S K A maja 2014 r. P O L S K A 1989 2014 30 maja 2014 r. Podział administracyjny Polski Z dniem 1 stycznia 1999 r. weszła w życie reforma administracyjna, w wyniku której obowiązuje trójstopniowy podział kraju na województwa,

Bardziej szczegółowo

Recykling odpadów opakowaniowych

Recykling odpadów opakowaniowych GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju. Moduł krajowy Więcej informacji: w kwestiach merytorycznych dotyczących: wskaźników krajowych oraz na poziomie

Bardziej szczegółowo

Metody klasyfikacji i klasteryzacji obiektów wielocechowych.

Metody klasyfikacji i klasteryzacji obiektów wielocechowych. Metody klasyfikacji i klasteryzacji obiektów wielocechowych Zakres szkolenia Podstawowe pojęcia związane z klasyfikacją wielocechową Proste metody porządkowania liniowego (ratingu) Metody grupowania (klasteryzacji)

Bardziej szczegółowo

Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania poprawy wydajności pracy w polskim przemyśle spożywczym na tle krajów Unii Europejskiej

Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania poprawy wydajności pracy w polskim przemyśle spożywczym na tle krajów Unii Europejskiej Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania poprawy wydajności pracy w polskim przemyśle spożywczym na tle krajów Unii Europejskiej mgr Jadwiga Drożdż mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Prezentowany

Bardziej szczegółowo

Podział środków budżetowych w Unii Europejskiej. Politologia, PUW 2008 Wojciech St. Mościbrodzki,

Podział środków budżetowych w Unii Europejskiej. Politologia, PUW 2008 Wojciech St. Mościbrodzki, Podział środków budżetowych w Unii Europejskiej Politologia, PUW 2008 Wojciech St. Mościbrodzki, www.wojmos.com wojmos@wojmos.com Budżet UE Budżet UE tworzony jest z kilku źródeł. Należą do nich m.in..

Bardziej szczegółowo

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2018 roku

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2018 roku Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2018 roku Szczecin 2019 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski w grudniu 2018 roku 2 wynosiła 3,5% tj. o 0,8 pkt proc.

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspólna waluta euro dr Marta Musiał Katedra Bankowości i Finansów Porównawczych Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług Uniwersytet Szczeciński 17 listopad 2016 r. PLAN

Bardziej szczegółowo

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2014 roku Porównanie grudnia 2013 i czerwca 2014 roku

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2014 roku Porównanie grudnia 2013 i czerwca 2014 roku WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2014 roku Porównanie grudnia 2013 i czerwca 2014 roku Szczecin 2014 Według danych

Bardziej szczegółowo

Frekwencja w wyborach parlamentarnych oraz samorządowych

Frekwencja w wyborach parlamentarnych oraz samorządowych GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju. Moduł krajowy Więcej informacji: w kwestiach merytorycznych dotyczących: wskaźników krajowych oraz na poziomie

Bardziej szczegółowo

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2015 roku

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2015 roku WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2015 roku Szczecin 2016 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski

Bardziej szczegółowo

Warunki mieszkaniowe ludności w poszczególnych krajach Unii Europejskiej

Warunki mieszkaniowe ludności w poszczególnych krajach Unii Europejskiej Nieprzeciekający dach, brak wilgoci w mieszkaniu, prysznic, wanna to podstawowe wymagania, które zgodnie z opinią większości bezsprzecznie powinna spełniać nieruchomość mieszkaniowa, bez względu na standard.

Bardziej szczegółowo

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2015 roku

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2015 roku WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2015 roku Szczecin 2015 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia

Bardziej szczegółowo

Produkt krajowy brutto w województwie śląskim w 2010 r.

Produkt krajowy brutto w województwie śląskim w 2010 r. Urząd Statystyczny w Katowicach 40 158 Katowice, ul. Owocowa 3 e-mail: SekretariatUsKce@stat.gov.pl tel.: 32 7791 200 fax: 32 7791 300, 258 51 55 OPRACOWANIA SYGNALNE Produkt krajowy brutto w województwie

Bardziej szczegółowo

Rozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych

Rozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych Rozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych VI Ogólnopolska Konferencja Polskich Stacji Narciarskich i Turystycznych Białka Tatrzańska, 2 4 czerwca 2014 r. Wydatki w gospodarce turystycznej

Bardziej szczegółowo

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2016 roku

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2016 roku WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2016 roku Szczecin 2017 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski

Bardziej szczegółowo

Zielone powiaty województwa śląskiego

Zielone powiaty województwa śląskiego Zielone powiaty województwa śląskiego Raport analityczny opracowany w oparciu o Indeks Zielonych Powiatów Strona2 Spis treści Koncepcja Indeksu Zielonych Powiatów... 3 Metodologia badawcza... 4 Indeks

Bardziej szczegółowo

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2017 roku

Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2017 roku WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2017 roku Szczecin 2018 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski

Bardziej szczegółowo

www.stat.gov.pl GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY

www.stat.gov.pl GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY @ www.stat.gov.pl W jakim stopniu jesteśmy wyposażeni w komputery, i urządzenia przenośne? Do jakich celów wykorzystujemy? Rozwój telekomunikacji i informatyki w ostatnich latach

Bardziej szczegółowo

Sytuacja osób po 50 roku życia na śląskim rynku pracy. Konferencja Kariera zaczyna się po 50-tce Katowice 27 stycznia 2012 r.

Sytuacja osób po 50 roku życia na śląskim rynku pracy. Konferencja Kariera zaczyna się po 50-tce Katowice 27 stycznia 2012 r. Sytuacja osób po 50 roku życia na śląskim rynku pracy Konferencja Kariera zaczyna się po 50-tce Katowice 27 stycznia 2012 r. W grudniu 2011 roku potencjał ludności w województwie szacowany był na 4,6 mln

Bardziej szczegółowo

Mariola Banach UNIWERSYTET RZESZOWSKI. STUDIA PODYPLOMOWE Mechanizmy funkcjonowania strefy euro VI edycja, rok akademicki 2014/15

Mariola Banach UNIWERSYTET RZESZOWSKI. STUDIA PODYPLOMOWE Mechanizmy funkcjonowania strefy euro VI edycja, rok akademicki 2014/15 UNIWERSYTET RZESZOWSKI Promotor: dr Magdalena Cyrek Mariola Banach STUDIA PODYPLOMOWE Mechanizmy funkcjonowania strefy euro VI edycja, rok akademicki 2014/15 przedstawienie istoty ubóstwa i wykluczenia

Bardziej szczegółowo

Analiza wpływu dodatkowego strumienia wydatków zdrowotnych na gospodarkę

Analiza wpływu dodatkowego strumienia wydatków zdrowotnych na gospodarkę Analiza wpływu dodatkowego strumienia wydatków zdrowotnych na gospodarkę 8 maja 2014 Łukasz Zalicki 85+ 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4

Bardziej szczegółowo

RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 35/2015

RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 35/2015 kg na mieszkańca Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 35/2015 RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny krajowe w przedsiębiorstwach prowadzących zakupy W pierwszym tygodniu września 2015 r. na rynku krajowym ceny

Bardziej szczegółowo

Wielowymiarowa analiza regionalnego zróżnicowania rolnictwa w Polsce

Wielowymiarowa analiza regionalnego zróżnicowania rolnictwa w Polsce Wielowymiarowa analiza regionalnego zróżnicowania rolnictwa w Polsce Mgr inż. Agata Binderman Dzienne Studia Doktoranckie przy Wydziale Ekonomiczno-Rolniczym Katedra Ekonometrii i Informatyki SGGW Opiekun

Bardziej szczegółowo

Czy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A.

Czy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A. Czy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A. W której fazie cyklu gospodarczego jesteśmy? Roczna dynamika PKB Polski (kwartał do kwartału poprzedniego

Bardziej szczegółowo

Sytuacja makroekonomiczna w Polsce

Sytuacja makroekonomiczna w Polsce Departament Polityki Makroekonomicznej Sytuacja makroekonomiczna w Polsce 27 lutego 215 ul. Świętokrzyska 12-916 Warszawa tel.: +48 22 694 52 32 fax :+48 22 694 36 3 Prawa autorskie Ministerstwo Finansów

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 30/6 2.2.2018 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2018/162 z dnia 23 listopada 2017 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 oraz załączniki II

Bardziej szczegółowo

Pomiar zróżnicowania poziomu rozwoju społeczeństwa informacyjnego województw Polski

Pomiar zróżnicowania poziomu rozwoju społeczeństwa informacyjnego województw Polski dr Katarzyna Warzecha Katedra Ekonometrii, Wydział Zarządzania Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Pomiar zróżnicowania poziomu rozwoju społeczeństwa informacyjnego województw Polski WPROWADZENIE Rozwój

Bardziej szczegółowo

PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ

PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ 10.05.2018 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 12 423 00 45 media@sedlak.pl PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wysokość płacy minimalnej jest tematem wielu dyskusji.

Bardziej szczegółowo

OFERTA RAPORTU. Szkolnictwo wyższe analiza porównawcza Polski i wybranych krajów świata. Kraków 2012

OFERTA RAPORTU. Szkolnictwo wyższe analiza porównawcza Polski i wybranych krajów świata. Kraków 2012 Oferta raportu: Szkolnictwo wyższe w Polsce i wybranych krajach analiza porównawcza OFERTA RAPORTU Szkolnictwo wyższe analiza porównawcza Polski i wybranych krajów świata Kraków 2012 1 Oferta raportu:

Bardziej szczegółowo

RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 32/2017

RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 32/2017 RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Krajowe ceny zakupu zbóż W drugim tygodniu sierpnia ceny zakupu pszenicy konsumpcyjnej, po znaczącym spadku w poprzednim tygodniu, nieco wzrosły. W dniach 7 13 sierpnia 2017

Bardziej szczegółowo

Zróżnicowanie regionalne PKB na 1 mieszkańca według PPP na poziomie NTS 3

Zróżnicowanie regionalne PKB na 1 mieszkańca według PPP na poziomie NTS 3 GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju. Moduł krajowy Więcej informacji: w kwestiach merytorycznych dotyczących: wskaźników krajowych oraz na poziomie

Bardziej szczegółowo

INDEKS GOSPODAROWANIA KAPITAŁEM LUDZKIM

INDEKS GOSPODAROWANIA KAPITAŁEM LUDZKIM MAREK KUNASZ INDEKS GOSPODAROWANIA KAPITAŁEM LUDZKIM Szczecin 2010 Recenzent: Skład i łamanie, projekt okładki: Marek Kunasz Żadna część tej publikacji nie może być powielana i rozpowszechniana w jakiejkolwiek

Bardziej szczegółowo

MIEJSCE POLSKIEGO PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO W UNII EUROPEJSKIEJ

MIEJSCE POLSKIEGO PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO W UNII EUROPEJSKIEJ MIEJSCE POLSKIEGO PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO W UNII EUROPEJSKIEJ mgr Małgorzata Bułkowska mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Konferencja: Przemysł spożywczy otoczenie rynkowe, inwestycje, ekspansja

Bardziej szczegółowo

Statystyczna analiza poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego w Polsce - w ujęciu regionalnym

Statystyczna analiza poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego w Polsce - w ujęciu regionalnym Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu Nr 42/2012 Rafał Klóska Uniwersytet Szczeciński Statystyczna analiza poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego w Polsce - w ujęciu regionalnym Streszczenie.

Bardziej szczegółowo

Miary położenia wskazują miejsce wartości najlepiej reprezentującej wszystkie wielkości danej zmiennej. Mówią o przeciętnym poziomie analizowanej

Miary położenia wskazują miejsce wartości najlepiej reprezentującej wszystkie wielkości danej zmiennej. Mówią o przeciętnym poziomie analizowanej Miary położenia wskazują miejsce wartości najlepiej reprezentującej wszystkie wielkości danej zmiennej. Mówią o przeciętnym poziomie analizowanej cechy. Średnia arytmetyczna suma wartości zmiennej wszystkich

Bardziej szczegółowo

Wykład 5: Statystyki opisowe (część 2)

Wykład 5: Statystyki opisowe (część 2) Wykład 5: Statystyki opisowe (część 2) Wprowadzenie Na poprzednim wykładzie wprowadzone zostały statystyki opisowe nazywane miarami położenia (średnia, mediana, kwartyle, minimum i maksimum, modalna oraz

Bardziej szczegółowo

CASE-Doradcy Spółka z o.o. POZIOM WYDATKÓW NA LEKI. POLSKA NA TLE KRAJÓW OECD

CASE-Doradcy Spółka z o.o. POZIOM WYDATKÓW NA LEKI. POLSKA NA TLE KRAJÓW OECD CASE-Doradcy Spółka z o.o. POZIOM WYDATKÓW NA LEKI. POLSKA NA TLE KRAJÓW OECD Poniżej przedstawiamy opracowanie porównawcze, przygotowane na podstawie najnowszych międzynarodowych danych statystycznych.

Bardziej szczegółowo

Badanie rozwoju społeczno-gospodarczego województw - wpływ metodyki badań na uzyskane wyniki

Badanie rozwoju społeczno-gospodarczego województw - wpływ metodyki badań na uzyskane wyniki Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu Nr / Rafał Czyżycki Uniwersytet Szczeciński Badanie rozwoju społeczno-gospodarczego województw - wpływ metodyki badań na uzyskane wyniki Streszczenie,

Bardziej szczegółowo

31-052 Kraków ul. Miodowa 41 tel./fax: (12) 426 20 61 e-mail: redakcja@rynekpracy.pl www.sedlak.pl www.rynekpracy.pl www.wynagrodzenia.

31-052 Kraków ul. Miodowa 41 tel./fax: (12) 426 20 61 e-mail: redakcja@rynekpracy.pl www.sedlak.pl www.rynekpracy.pl www.wynagrodzenia. Oferta sprzedaży raportu: Wydajność pracy w Polsce OFERTA SPRZEDAŻY RAPORTU Wydajność pracy w Polsce Kraków 2012 31-052 Kraków ul. Miodowa 41 tel./fax: (12) 426 20 61 e-mail: redakcja@rynekpracy.pl www.sedlak.pl

Bardziej szczegółowo

Zmiany na polskim i wojewódzkim rynku pracy w latach 2004-2014

Zmiany na polskim i wojewódzkim rynku pracy w latach 2004-2014 WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W KATOWICACH Zmiany na polskim i wojewódzkim rynku pracy w latach 2004-2014 KATOWICE październik 2014 r. Wprowadzenie Minęło dziesięć lat od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej.

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK. sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady

ZAŁĄCZNIK. sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 17.5.2017 r. COM(2017) 242 final ANNEX 1 ZAŁĄCZNIK do sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przeglądu praktycznego stosowania jednolitego

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK IV Stawki mające zastosowanie w umowie

ZAŁĄCZNIK IV Stawki mające zastosowanie w umowie ZAŁĄCZNIK IV Stawki mające zastosowanie w umowie A. Wolontariat, staże i praca 1. Podróż Uwaga: Dystans podroży oznacza odległość w jedną stronę, z miejsca rozpoczęcia wyjazdu uczestnika do miejsca wydarzenia,

Bardziej szczegółowo

Konkurencyjność polskiej gospodarki na tle krajów unijnych

Konkurencyjność polskiej gospodarki na tle krajów unijnych Konkurencyjność polskiej gospodarki na tle krajów unijnych Dr Magdalena Hryniewicka Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Zakład Ekonomii Plan wystąpienia Cel Definicje konkurencyjności w literaturze

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

SPRAWOZDANIE KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY PL PL PL KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 12.1.2010 KOM(2009)713 wersja ostateczna SPRAWOZDANIE KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Monitorowanie emisji CO 2 z nowych samochodów osobowych w UE:

Bardziej szczegółowo

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO Opracowania sygnalne PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2007 R. Urząd Statystyczny w Katowicach, ul. Owocowa 3, 40-158 Katowice www.stat.gov.pl/katow e-mail: SekretariatUsKce@stat.gov.pl tel.:

Bardziej szczegółowo

RYNEK ZBÓŻ. Towar. Wg ZSRIR (MRiRW) r.

RYNEK ZBÓŻ. Towar. Wg ZSRIR (MRiRW) r. RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym w czwartym tygodniu stycznia 2018 r. ceny pszenicy konsumpcyjnej i żyta konsumpcyjnego uległy obniżeniu, a jęczmienia paszowego i kukurydzy

Bardziej szczegółowo

RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 6/2017. Cena bez VAT. Zmiana tyg. Wg ZSRIR (MRiRW) r.

RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 6/2017. Cena bez VAT. Zmiana tyg. Wg ZSRIR (MRiRW) r. RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Krajowe ceny zakupu zbóż W czwartym tygodniu września 2017 r. ceny zakupu pszenicy konsumpcyjnej uległy obniżeniu, natomiast wzrosły ceny pozostałych monitorowanych zbóż. W

Bardziej szczegółowo

WYRÓWNYWANIE POZIOMU ROZWOJU POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ

WYRÓWNYWANIE POZIOMU ROZWOJU POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ dr Barbara Ptaszyńska Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu WYRÓWNYWANIE POZIOMU ROZWOJU POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ Wprowadzenie Podstawowym celem wspólnoty europejskiej jest wyrównanie poziomu rozwoju poszczególnych

Bardziej szczegółowo

Ranking poziomu rozwoju krajów Unii Europejskiej

Ranking poziomu rozwoju krajów Unii Europejskiej INTEGRACJA EUROPEJSKA Małgorzata STEC * Ranking poziomu rozwoju krajów Unii Europejskiej Wprowadzenie Unia Europejska obejmuje państwa o zróżnicowanym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego. Duże dysproporcje

Bardziej szczegółowo

RYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT

RYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż W Polsce ceny zbóż podstawowych, po spadku w okresie zbiorów, od września 2017 r., pomimo tygodniowych wahań, wykazują tendencję wzrostową. Na rynku unijnym

Bardziej szczegółowo

RYNEK ZBÓŻ. Zmiana tyg. Cena bez VAT Wg ZSRIR (MRiRW) r.

RYNEK ZBÓŻ. Zmiana tyg. Cena bez VAT Wg ZSRIR (MRiRW) r. RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym w drugim tygodniu kwietnia 2018 r. ponownie wzrosły ceny monitorowanych zbóż. W dniach 9 15.04.2018 r. w zakładach zbożowych objętych monitoringiem

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 746 EKONOMICZNE PROBLEMY USŁUG NR 101 2012 RAFAŁ KLÓSKA Uniwersytet Szczeciński REGIONALNE ZRÓŻNICOWANIE POZIOMU ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO W POLSCE

Bardziej szczegółowo

RYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT

RYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT RYNEK ZBÓŻ UNIJNY HANDEL ZAGRANICZNY ZBOŻAMI W SEZONIE 2017/2018 1 Duża konkurencja (zwłaszcza ze strony Federacji Rosyjskiej i Ukrainy) na tradycyjnych rynkach zbytu (Afryka Północna i Bliski Wschód)

Bardziej szczegółowo

1. Mechanizm alokacji kwot

1. Mechanizm alokacji kwot 1. Mechanizm alokacji kwot Zgodnie z aneksem do propozycji Komisji Europejskiej w sprawie przejęcia przez kraje UE 120 tys. migrantów znajdujących się obecnie na terenie Włoch, Grecji oraz Węgier, algorytm

Bardziej szczegółowo

Zagraniczna mobilność studentów niepełnosprawnych oraz znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej PO WER 2017/2018

Zagraniczna mobilność studentów niepełnosprawnych oraz znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej PO WER 2017/2018 Zagraniczna mobilność studentów niepełnosprawnych oraz znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej PO WER 2017/2018 Od 2014 roku PW bierze udział w projekcie Zagraniczna mobilność studentów niepełnosprawnych

Bardziej szczegółowo

(4) Belgia, Niemcy, Francja, Chorwacja, Litwa i Rumunia podjęły decyzję o zastosowaniu art. 11 ust. 3 rozporządzenia

(4) Belgia, Niemcy, Francja, Chorwacja, Litwa i Rumunia podjęły decyzję o zastosowaniu art. 11 ust. 3 rozporządzenia L 367/16 23.12.2014 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) NR 1378/2014 z dnia 17 października 2014 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 oraz załączniki

Bardziej szczegółowo

RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 49/2013

RYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 49/2013 RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny krajowe w skupie W drugim tygodniu grudnia 2013 r. w krajowym skupie odnotowano dalszy wzrost cen zbóż. Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej

Bardziej szczegółowo

PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 292/19

PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 292/19 1.11.2013 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 292/19 KOMISJA EUROPEJSKA, DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI z dnia 31 października 2013 r. dotycząca dostosowania rocznych limitów emisji państw członkowskich

Bardziej szczegółowo

Mierniki w ochronie zdrowia

Mierniki w ochronie zdrowia Mierniki w ochronie zdrowia doc. dr Zofia Skrzypczak Podyplomowe Studia Menadżerskie Zarządzanie w podmiotach leczniczych w dobie przekształceń własnościowych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

Bardziej szczegółowo

Report Card 13. Równe szanse dla dzieci Nierówności w zakresie warunków i jakości życia dzieci w krajach bogatych. Warszawa, 14 kwietnia 2016 r.

Report Card 13. Równe szanse dla dzieci Nierówności w zakresie warunków i jakości życia dzieci w krajach bogatych. Warszawa, 14 kwietnia 2016 r. Report Card 13 Równe szanse dla dzieci Nierówności w zakresie warunków i jakości życia dzieci w krajach bogatych Warszawa, 14 kwietnia 2016 r. O UNICEF UNICEF jest agendą ONZ zajmującą się pomocą dzieciom

Bardziej szczegółowo

Statystyki opisowe i szeregi rozdzielcze

Statystyki opisowe i szeregi rozdzielcze Statystyki opisowe i szeregi rozdzielcze - ćwiczenia ĆWICZENIA Piotr Ciskowski ramka-wąsy przykład 1. krwinki czerwone Stanisz W eksperymencie farmakologicznym analizowano oddziaływanie pewnego preparatu

Bardziej szczegółowo

RYNEK ZBÓŻ. Towar. Wg ZSRIR (MRiRW) r.

RYNEK ZBÓŻ. Towar. Wg ZSRIR (MRiRW) r. EUR/t RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym na przełomie stycznia i lutego 2018 r. ceny pszenicy konsumpcyjnej i jęczmienia paszowego uległy obniżeniu, a żyta konsumpcyjnego i

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Mierniki dobrobytu gospodarczego Przemysław Pluskota Uniwersytet Szczeciński 05 listopada 2015r. Mierniki dobrobytu gospodarczego MIERZENIE ROZMIARÓW AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ PKB PKB per capita PNB W gospodarce

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Maciejewska. Urząd Statystyczny w Poznaniu Oddział w Kaliszu

Katarzyna Maciejewska. Urząd Statystyczny w Poznaniu Oddział w Kaliszu Katarzyna Maciejewska Urząd Statystyczny w Poznaniu Oddział w Kaliszu DEFINICJE ŚWIADOMOŚCI Świadomość: zdolność człowieka do zdawania sobie sprawy ze swego istnienia i z tego co jest przedmiotem jego

Bardziej szczegółowo

RYNEK ZBÓŻ. Towar. Wg ZSRIR (MRiRW) r.

RYNEK ZBÓŻ. Towar. Wg ZSRIR (MRiRW) r. RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym w pierwszym tygodniu kwietnia 2018 r. wzrosły ceny większości monitorowanych zbóż. W dniach 2 8.04.2018 r. w zakładach zbożowych objętych

Bardziej szczegółowo

Jak pokonać bariery dla (eko)innowacji w Polsce?

Jak pokonać bariery dla (eko)innowacji w Polsce? Jak pokonać bariery dla (eko)innowacji w Polsce? Maciej Bukowski Instytut Badań Strukturalnych Warszawa, 25.05.2012 Plan Wprowadzenie po co Polsce (eko)innowacje. Pułapka średniego dochodu Nie ma ekoinnowacyjności

Bardziej szczegółowo

realizacji inwestycji zagranicznych w gminach woj. Opolskiego

realizacji inwestycji zagranicznych w gminach woj. Opolskiego Opłacalno acalność realizacji inwestycji zagranicznych w gminach woj. Opolskiego Prof. UG dr hab. Przemysław Kulawczuk Andrzej Poszewiecki Opole, 3 marca 2009 roku Tabela 1. NajwyŜsze stawki nominalnego

Bardziej szczegółowo

Dlaczego jedne kraje są biedne a inne bogate?

Dlaczego jedne kraje są biedne a inne bogate? Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Dlaczego jedne kraje są biedne a inne bogate? Od czego zależy rozwój i dobrobyt? Uniwersytet w Białymstoku 17 maja 2012 r. dr Anna Gardocka-Jałowiec EKONOMICZNY UNIWERSYTET

Bardziej szczegółowo

Zrównoważona intensyfikacja rolnictwa jako kombinacja efektywności ekonomicznej i środowiskowej. prof. Andrzej Czyżewski mgr Jakub Staniszewski

Zrównoważona intensyfikacja rolnictwa jako kombinacja efektywności ekonomicznej i środowiskowej. prof. Andrzej Czyżewski mgr Jakub Staniszewski Zrównoważona intensyfikacja rolnictwa jako kombinacja efektywności ekonomicznej i środowiskowej prof. Andrzej Czyżewski mgr Jakub Staniszewski XV Międzynarodowa Konferencja Naukowa Globalne problemy rolnictwa

Bardziej szczegółowo