Wiedza kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy
|
|
- Ksawery Szewczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ROZDZIAŁ XVIII ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2015 DOBROSTAN I SPOŁECZEŃSTWO Śląski Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu w Katowicach Zakład Promocji Zdrowia i Pielęgniarstwa Środowiskowego Medical University of Silesia in Katowice Department of Health Promotion and Community Nursing KATARZYNA LESZCZYŃSKA, GRAŻYNA FRANEK, JUSTYNA MOSKWA, ZOFIA NOWAK-KAPUSTA, IZABELA MACIEJEWSKA-PASZEK, TOMASZ IRZYNIEC Wiedza kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy Women s knowledge on cervical cancer prevention Słowa kluczowe: wiedza, profilaktyka, rak szyjki macicy Key words: knowledge, prevention, cervical cancer Rak szyjki macicy to drugi, co do częstości występowania nowotwór występujący wśród kobiet w Polsce. Spośród krajów europejskich, nasze państwo wykazuje jedną z najwyższych śmiertelność spowodowaną tym schorzeniem [1]. Niezwykle istotne jest, uświadomienie kobietom konieczności podjęcia walki z rakiem szyjki macicy [8]. Największy wpływ na zachowanie zdrowia ma styl życia, a więc wiedza, przyzwyczajenia, nawyki. Pierwszym i niezbędnym elementem jest posiadanie informacji, które umożliwią wprowadzenie działań prozdrowotnych. Bardzo ważną rolę odgrywa tutaj ochrona zdrowia. Jej głównym działaniem oprócz opieki, diagnostyki, leczenia, jest edukacja skierowana zarówno do kobiet, jak i mężczyzn. Istotne jest wdrożenie działań profilaktycznych, gdyż rak szyjki macicy to nowotwór, któremu w dużym stopniu można zapobiec [12]. Wiele krajów Europy wprowadza programy, mające na celu profilaktykę raka szyjki macicy. Pierwsze były Stany Zjednoczone, które już w 1950r. wykonywały w ramach programu badania przesiewowe. W ciągu 20 lat kraj ten zredukował liczbę zachorowań na raka szyjki macicy o 70%. Kraje skandynawskie, takie jak Szwecja, wdrażając działania profilaktyczne, zmniejszyły wskaźnik śmiertelności o ponad połowę, a u ponad 50% kobiet zastosowano leczenie we wczesnej fazie choroby, co umożliwiło całkowite ich wyzdrowienie [11].
2 ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2015 Dobrostan i społeczeństwo Wyniki, jakie osiągnęły inne kraje, potwierdzają skuteczność działań profilaktycznych. W Polsce jednak mimo wprowadzenia Narodowego Programu Zdrowia zachorowalność i umieralność z powodu raka szyjki macicy tylko nieznacznie uległa zmniejszeniu. To też było powodem powołania, przez Polską Koalicję na Rzecz Walki z Rakiem Szyjki Macicy, grupy ekspertów, dzięki którym w 2012 roku powstały Rekomendacje kompleksowych zmian w obszarze profilaktyki raka szyjki macicy w Polsce. Program zakłada, do 2020 roku, zmniejszenie zachorowalności, a także zredukowanie o połowę umieralności na tenże nowotwór. Zdaniem ekspertów profilaktyka raka szyjki macicy ma się opierać na trzech filarach: edukacji, która spaja dwa pozostałe, badaniach cytologicznych oraz szczepieniach przeciwko HPV. Członkowie Koalicji twierdzą, iż powodem małej efektywności programów są, w dużej mierze, bariery edukacyjne. Większą rolę w profilaktyce powinni odegrać lekarze podstawowej opieki, ginekolodzy, pediatrzy, którzy kompetentnie przekażą niezbędne informacje dotyczące dalszej diagnostyki i leczenia, możliwych szczepieniach przeciwko HPV. Edukacja w zakresie profilaktyki raka szyjki macicy wg Polskiej Koalicji na Rzecz Walki z Rakiem Szyjki Macicy powinna być kompleksowa, a także dostosowana do odbiorcy. Motywowanie kobiet do działań profilaktycznych nie ma opierać się na straszeniu, a zachęcaniu do objęcia kontroli nad własnym zdrowiem. Zdaniem ekspertów na edukację nigdy nie jest za późno, jednakże najodpowiedniejszą grupą wiekową, jest młodzież w wieku lat, dlatego też zalecają oni wprowadzenie w programach nauczania więcej informacji na temat profilaktyki raka szyjki macicy. [8] Celem niniejszej pracy jest ukazanie stanu wiedzy kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy. Badanie ma odpowiedzieć na następujące pytania: Czy istnieje związek pomiędzy wiekiem i wykształceniem a stanem wiedzy kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy? Czy miejsce zamieszkania kobiet wpływa na znajomość profilaktyki raka szyjki macicy? Czy liczba urodzonych dzieci wpływa na wiedzę kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy? METODA W badaniu wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego. Do zgromadzenia materiału badawczego posłużyła anonimowa ankieta przeprowadzona w 2013 roku wśród 200 losowo wybranych kobiet województwa śląskiego, powiatu raciborskiego. Połowa respondentek miała od 19 do 30 lat, zaś pozostała część miała od 31 do 77 lat. 258
3 Katarzyna Leszczyńska, Grażyna Franek, Justyna Moskwa, Zofia Nowak-Kapusta, Izabela Maciejewska-Paszek, Tomasz Irzyniec Wiedza kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy MATERIAŁ Ocenę oraz analizę porównawczą uzyskanych danych dokonano za pomocą programu STATISTICA 10.0 Posłużono się metodą opisową statystyki oraz metodą Pearsona. Współczynnik korelacji liniowej Pearsona (rxy) umożliwia zbadanie zależności między dwiema zmiennymi. Współczynniki korelacji przyjmują wartości z przedziału od -1,00 do +1,00. Wartość -1,00 wskazuje na korelację ujemną, co oznacza, że gdy wartość jednej cechy wykazuje tendencję rosnącą wówczas wartość drugiej cechy, maleje. Wartość +1,00 przedstawia doskonałą korelację dodatnią, co oznacza, że wzrostowi wartości jednej zmiennej, towarzyszy wzrost wartości drugiej zmiennej. Wartość 0.00 wyraża brak korelacji. Siła korelacji między dwoma cechami zależy od przyjmowanych wartości. Jeżeli, moduł r_xy jest: mniejszy od 0,2 nie ma związku liniowego między cechami, od 0,2 do 0,4 - słaba zależność, od 0,4 do 0,7 - umiarkowana zależność, od 0,7 do 0,9 - silna zależność, powyżej 0,9 - bardzo silna zależność [7]. Wiek respondentek WYNIKI W badaniu wzięło udział 200 kobiet. Średnia wieku kobiet wynosiła 36 lat, zaś mediana i moda 30. Ankietowane podzielono na dwie równe grupy po 100 (n=100) respondentek. Jedna grupa badanych to kobiety do 30 r.ż., gdzie najmłodsza respondentka miała 19 lat, zaś najstarsza 30 lat. Średnia wieku w tej grupie wynosiła 25,7 lat. W drugiej grupie wiekowej najmłodsza kobieta miała 31 lat, zaś najstarsza 77 lat. Średnia wieku w tej grupie wynosiła 47 lat. Młodsze respondentki ( 30 r.ż.) nieznacznie różnią się pod względem miejsca zamieszkania: 51% mieszka na wsi, zaś 49% w mieście. Także większość (64%), respondentek w starszej grupie badawczej (>30 r.ż.) zamieszkuje tereny wiejskie. Większość respondentek w grupie poniżej 30 r.ż. miała wykształcenie średnie i wyższe, tylko 27% zawodowe, a zaledwie 5% podstawowe. Większość respondentek grupy powyżej 30 r.ż. (44%) ma wykształcenie średnie, zaś 35% - zawodowe. Tylko 11% badanych - wyższe, a 10% posiada wykształcenie podstawowe. Respondentki pierwszej grupy ( 30 r.ż.) w 55% jeszcze nie rodziły, a tylko 2 z nich urodziły po 6 dzieci. W grupie kobiet > 30 r.ż., aż 96% ankietowanych, rodziło. Wśród nich 44% badanych urodziło 2 dzieci, zaś 1 kobieta urodziła 8 dzieci. W grupie młodszych kobiet ( 30 r.ż.) przeważają panny (51%), zaś 47% stanowią mężatki, pozostała część to wdowy. W drugiej grupie (>30 r.ż.) 87% kobiet to mężatki, a tylko 5 % badanych stanowią panny. Pozostała część respondentek to wdowy. 259
4 ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2015 Dobrostan i społeczeństwo c 19% a 13% a r.ż. b r.ż. c- >59 r.ż. c 16% a 3% b 68% b 81% Grupa wiekowa 30 r.ż. Grupa wiekowa >30r.ż. Ryc. 1 Stan wiedzy respondentek na temat grupy wiekowej kobiet najczęściej chorującej na raka szyjki macicy Na pytanie dotyczące grupy wiekowej kobiet najczęściej chorującej na raka szyjki macicy, najwięcej prawidłowych odpowiedzi (81%) podały respondentki mające >30 lat. Kobiety 30 r.ż. tylko w 68% określiły jako najczęstszy wiek zachorowania, lat (Ryc. 1) b; 18% c; 4% b; 12% c; 10% a; 78% a; 78% Grupa wiekowa 30 r.ż. Grupa wiekowa >30 r.ż.. a- Pobranie za pomocą specjalnej szczotki komórek z kanału i tarczy szyjki macicy b- Pobranie komórek z pochwy za pomocą igły i strzykawki c- Wykonanie płukania pochwy i poddania popłuczyn analizie laboratoryjnej Ryc. 2 Stan wiedzy respondentek na temat terminu cytologia Na pytanie: Co to jest cytologia? prawidłowo odpowiedziała taka sama liczba kobiet obydwóch grup wiekowych-78%. Tylko 18 % młodszej i 12% starszej grupy 260
5 Katarzyna Leszczyńska, Grażyna Franek, Justyna Moskwa, Zofia Nowak-Kapusta, Izabela Maciejewska-Paszek, Tomasz Irzyniec Wiedza kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy respondentek uznała, że jest to pobranie komórek z pochwy za pomocą igły i strzykawki, zaś 4% pierwszej grupy i 10% drugiej sądzi, że cytologia to płukanie pochwy (Ryc. 2). c; 18% a; 6% a- tak b- nie c- nie wiem c; 12% a; 10% b; 76% b; 78% Grupa wiekowa 30 r.ż. Grupa wiekowa >30 r.ż. Ryc. 3 Stan wiedzy respondentek, dotyczący bolesności cytologii Zdaniem większości kobiet badanie cytologiczne jest bezbolesne. Odpowiedziało tak 76% kobiet 30 r.ż. oraz 78% kobiet >30 r.ż. Jakie odczucia towarzyszą cytologii nie wie 18% pierwszej i 12% drugiej grupy (Ryc. 3). c; 17% a- tak b- nie c- nie wiem c; 22% b; 27% b; 26% a; 57% Grupa wiekowa 30 r.ż. a; 51% Grupa wiekowa >30 r.ż. Ryc. 4 Stan wiedzy respondentek na temat przeprowadzania cytologii u dziewic i kobiet ciężarnych Na pytanie, które dotyczyło możliwości przeprowadzenia badania cytologicznego u kobiet w ciąży oraz dziewic, najwięcej prawidłowych odpowiedzi (57%) podały kobiety 30 r.ż. Za badanie możliwe do przeprowadzenia, uznało 51% kobiet grupy > 30 r.ż. Przecząco odpowiedziało 26% pierwszej i 27% drugiej grupy badanych. Pozostałe ankietowane nie wiedziały jaka jest odpowiedź (Ryc. 4). 261
6 ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2015 Dobrostan i społeczeństwo c; 13% a; 9% c; 11% a; 10% b; 78% b; 79% Grupa wiekowa 30 r.ż. a- tak b- nie c- nie wiem wiem Grupa wiekowa >30 r.ż. Ryc. 5 Stan wiedzy respondentek na temat występowania powikłań cytologii Na pytanie Czy po badaniu cytologicznym występują powikłania? prawidłowo odpowiedziało 78% kobiet grupy pierwszej, zaś respondentki należące do grupy drugiej udzieliły takiej odpowiedzi w 79%. 13% kobiet 30 r.ż. nie wie jak odpowiedzieć na pytanie, a zdaniem 9%, po badaniu cytologicznym występują powikłania. Twierdząco odpowiedziało 10 % kobiet >30r.ż, zaś 11% nie zna odpowiedzi na to pytanie (Ryc. 5). b; 24% c; 2% c; 6% b; 18% a; 74% a; 76% Grupa wiekowa 30 r.ż. a- co 2 lata b- co 3 lata c- co 5 lat Grupa wiekowa >30 r.ż. Ryc. 6 Stan wiedzy respondentek dotyczący częstotliwości wykonywania cytologii 74% kobiet 30 r.ż. uważa, że badanie cytologiczne powinno wykonywać się co dwa lata. Taką samą odpowiedź zaznaczyło 76% respondentek >30 r.ż. Prawidłową odpowiedź zaznaczyło tylko 24% grupy pierwszej i 18% grupy drugiej. Zdaniem 262
7 Katarzyna Leszczyńska, Grażyna Franek, Justyna Moskwa, Zofia Nowak-Kapusta, Izabela Maciejewska-Paszek, Tomasz Irzyniec Wiedza kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy grupy młodszej (2%) oraz grupy starszej (6%) badanie to należałoby wykonywać co 5 lat (Ryc. 6). b; 9% b; 11% a; 91% Grupa wiekowa 30 r.ż a- tak b-nie a; 89% Grupa wiekowa >30 r.ż. Ryc.7 Stan wiedzy respondentek na temat możliwości wykonania cytologii w ramach populacyjnego programu profilaktycznego W grupie wiekowej 30 r.ż. 91% kobiet uważa, że w ramach Populacyjnego programu profilaktyki wczesnego wykrywania raka szyjki macicy kobiety w wieku r.ż. mogą bezpłatnie i bez skierowania wykonać badanie cytologiczne. Taką odpowiedź udzieliło 89 % kobiet >30 r.ż. Tylko 9% grupy pierwszej i 11% grupy drugiej odpowiedziało na pytanie przecząco (Ryc. 7). a; 10% a; 2% c; 20% c; 30% b; 60% Grupa wiekowa 30 r.ż. b; 78% Grupa wiekowa >30 r.ż. a- młodych kobiet, które rozpoczęły współżycie (nie później niż3 lata od inicjacji), a nie skończyły 25 r.ż. b- kobiet należących do grupy podwyższonego ryzyka c- obie odpowiedzi poprawne Ryc. 8 Stan wiedzy respondentek na temat grupy kobiet, które powinny wykonywać cytologię co roku Na pytanie u kogo wykonywana jest cytologia co roku, w grupie 30 r.ż., 60% respondentek odpowiedziało, że u kobiet podwyższonego ryzyka, zaś 10% grupy uważa, że dotyczy to kobiet poniżej 25 r.ż. Obie odpowiedzi uznało za poprawne 30% badanych. W grupie >30 r.ż. 78% respondentek uważa, że coroczne badania cytologiczne powinny wykonywać kobiety obarczone ryzykiem zachorowania na raka szyjki macicy. Zdaniem 2% badanych tej grupy, współżyjące kobiety poniżej 25 r.ż. 263
8 ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2015 Dobrostan i społeczeństwo powinny wykonywać badanie częściej. Tylko 20% respondentek podało obie odpowiedzi jako prawidłowe (Ryc. 8). Tab. 1 Korelacje pomiędzy zmiennymi zależnymi a niezależnymi w grupie kobiet 30 r.ż. Pyt 1 Pyt 2 Pyt 3 Pyt 4 Pyt 5 Pyt 6 Pyt 7 Pyt 8 Oznaczone wsp. korelacji są istotne z p < 0,0500 N=100 Zmienna Liczba Miejsce zależna Stan urodzonych cenie Wykształ Wiek zamieszkania Zmienna cywilny niezależna dzieci Status materialny pyt 1 0,141 0,172-0,081 0,028-0,158-0,211 pyt 2-0,146-0,259-0,200 0,365-0,086 0,102 pyt 3 0,142 0,010 0,020 0,295-0,176 0,001 pyt 4-0,131-0,117 0,001 0,031 0,118-0,031 pyt 5 0,331 0,055-0,012 0,337 0,011 0,004 pyt 6 0,152 0,077-0,002 0,113-0,105-0,191 pyt 7-0,089-0,027-0,247 0,170-0,238 0,007 pyt 8-0,024-0,336-0,109 0,195-0,144 0,124 Kobiety z jakiej grupy wiekowej najczęściej chorują na raka szyjki macicy? Co to jest cytologia? Czy badanie jest bolesne? Czy można przeprowadzić badanie cytologiczne u dziewic oraz kobiet ciężarnych? Czy po badaniu cytologicznym występują powikłania? Co ile powinno być wykonywane badanie cytologiczne? Czy w ramach Populacyjnego programu profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy kobiety w wieku r. mogą bezpłatnie i bez skierowania wykonać to badanie? Kobiety, u których badanie cytologiczne wykonywane jest co roku? W grupie kobiet 30r.ż., istnieje słaba, ujemna zależność między poziomem wiedzy na pytanie 1. a statusem materialnym respondentek (-0,211). Z korelacji tej wynika, iż wiedza, na temat grupy wiekowej najczęściej chorującej na raka szyjki macicy wzrasta wraz z obniżaniem się statusu materialnego. Słaba oraz dodatnia zależność występuje również względem pytania 2. (0,365). Z korelacji wynika, że im wyższe wykształcenie, tym większa znajomość pojęcia cytologia. Na to pytanie ma również słaby, ale ujemny wpływ stan cywilny (-0,259) oraz liczba urodzonych dzieci (- 0,200). Występuje słaby, dodatni związek pomiędzy poziomem wiedzy respondentek zawartym w pytaniu 3. a ich wykształceniem (0,295). Wiedza kobiet odnośnie bolesności badania cytologicznego jest tym większa, im wyższy poziom wykształcenia respondentek. Istnieje słaba, dodatnia korelacja między wiekiem respondentek a pytaniem 5. (0,331). Z zależności wynika, że im starsze respondentki tym większa świadomość braku powikłań występujących po badaniu cytologicznym. Wykazuje się również słaby, dodatni związek pomiędzy wykształceniem a świadomością kobiet na 264
9 Katarzyna Leszczyńska, Grażyna Franek, Justyna Moskwa, Zofia Nowak-Kapusta, Izabela Maciejewska-Paszek, Tomasz Irzyniec Wiedza kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy temat pytania 6. (0,337). Z zależności wynika, że im wyższe wykształcenie tym więcej prawidłowych odpowiedzi na to pytanie. Występuje słaba, ujemna korelacja między wiedzą respondentek dotyczącą pytania 7. a liczbą urodzonych dzieci (-0,247) oraz miejscem zamieszkania (-0,238) respondentek. Z powiązania wynika, że im młodsze respondentki, zamieszkujące miasta tym większa świadomość możliwości wykonania bezpłatnego badania cytologicznego, w ramach Programu Populacyjnego Profilaktyki Raka Szyjki Macicy. Słabą, ujemną zależność wykazano między odpowiedzią na pytanie 8. a stanem cywilnym kobiet (-0,336). Z korelacji wynika, iż większą wiedzę na pytanie, kto powinien wykonywać badanie cytologiczne co roku, wykazują panny. Tab. 2 Korelacje pomiędzy zmiennymi zależnymi a niezależnymi w grupie kobiet >30 r.ż. Pyt 1 Pyt 2 Pyt 3 Pyt 4 Pyt 5 Pyt 6 Pyt 7 Pyt 8 Zmienna zależna Zmienna niezależna Oznaczone wsp. korelacji są istotne z p < 0,05000 N=100 Liczba Wiek Wy- Miejsce Stan urodzonyckształceninia zamieszka- cywilny dzieci Status materialny pyt 1-0,388-0,243-0,064-0,270-0,045-0,057 pyt 2-0,251-0,292-0,228 0,423 0,004-0,078 pyt 3-0,132-0,023-0,007 0,246 0,105-0,078 pyt 4-0,006-0,030-0,005 0,256 0,015 0,032 pyt 5-0,092-0,094-0,162 0,324 0,023 0,130 pyt 6-0,044 0,106 0,051-0,130 0,026-0,243 pyt 7-0,147-0,237-0,236 0,398 0,003-0,100 pyt 8-0,134 0,097-0,076 0,024 0,010-0,306 Kobiety z jakiej grupy wiekowej najczęściej chorują na raka szyjki macicy? Co to jest cytologia? Czy badanie jest bolesne? Czy można przeprowadzić badanie cytologiczne u dziewic oraz kobiet ciężarnych? Czy po badaniu cytologicznym występują powikłania? Co ile powinno być wykonywane badanie cytologiczne? Czy w ramach Populacyjnego programu profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy kobiety w wieku r. mogą bezpłatnie i bez skierowania wykonać to badanie? Kobiety, u których badanie cytologiczne wykonywane jest co roku? W grupie kobiet 30r.ż., istnieje słaba, ujemna zależność między stanem wiedzy respondentek dotyczącym pytania 1. a wiekiem (-0,388), stanem cywilnym (-0,243) oraz wykształceniem (-0,270) respondentek. Z korelacji tej wynika, że im kobiety młodsze, niezamężne, z niższym wykształceniem tym większa wiedza, na temat grupy wiekowej najczęściej chorującej na raka szyjki macicy. Umiarkowana, dodatnia za- 265
10 266 ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2015 Dobrostan i społeczeństwo leżność występuję pomiędzy stanem wiedzy respondentek na pytanie 2. a wykształceniem (0,423). Z korelacji wynika, że im wyższe wykształcenie, tym większa znajomość pojęcia cytologia. Na to pytanie ma również słaby, ale ujemny wpływ wieku (-0,251), stan cywilny (-0,292) oraz liczba urodzonych dzieci (-0,228). Im kobiety młodsze oraz posiadające mniejszą liczbę urodzonych dzieci, tym większa znajomość pojęcia cytologia. Występuje słaby, dodatni związek pomiędzy poziomem wiedzy respondentek na temat zawarty w pytaniu 3. a ich wykształceniem (0,246). Wiedza kobiet, odnośnie bolesności badania cytologicznego, rośnie wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia. Wykazuje się słabą, dodatnią zależność między wykształceniem respondentek a stanem wiedzy na pytanie 4. (0,256). Z powiązania wynika, że im wyższy poziom wykształcenia ankietowanych, tym większa ich wiedza na temat tego, czy badanie cytologiczne można przeprowadzić u dziewic oraz kobiet ciężarnych. Istnieje również słaba, dodatnia korelacja między wykształcenia a świadomością kobiet na temat zawarty w pytaniu 5. (0,324). Z zależności wynika, że im wyższy poziom wykształcenia, tym większa świadomość braku powikłań występujących po badaniu cytologicznym. Słaby, ujemny wpływ na pytanie 6. ma status materialny respondentek (-0,243). Z korelacji wynika, że im niższy status materialny kobiet, tym większa świadomość częstotliwości wykonywania badania cytologicznego. Istnieje słaba, dodatnia korelacja pomiędzy poziomem wiedzy respondentek na pytanie 7. a ich wykształceniem (0,398). Z powiązania wynika, że im wyższy poziom wykształcenia, tym większa świadomość możliwości wykonania bezpłatnego badania cytologicznego, w ramach Programu Populacyjnego Profilaktyki Raka Szyjki Macicy. Słabą, ujemną zależność wykazano między poziomem wiedzy na powyższe pytanie a stanem cywilnym (-0,237) oraz liczbą urodzonych dzieci (-0,236). Z korelacji wynika, że wiedza odnośnie zagadnienia zawartego w pytaniu jest tym wyższa, im mniejsza liczba urodzonych dzieci. Występuje korelacja między zmienną status materialny a pytaniem 8. (-0,306). Z powiązania wynika, że im niższy status materialny, tym większa wiedza o tym, kto powinien wykonywać badanie cytologiczne co roku. OMÓWIENIE WYNIKÓW BADAŃ WŁASNYCH W badaniu wzięło udział 200 kobiet, połowa z nich była w wieku 30 r.ż, zaś druga połowa, >30 r.ż. W młodszej grupie przeważały panny (51%), nie rodzące (55%), zaś w grupie starszej, 86% respondentek było mężatkami i w 96% poczęło co najmniej 1 dziecko. Kobiety w większości określały swój status materialny jako dobry (47% respondentek grupy 30 r.ż. i 49% respondentek grupy > 30 r.ż.) oraz przeciętny (42% ankietowanych obu grup). Zarówno w młodszej (51%) jak i starszej grupie badawczej (64%) przeważały kobiety mieszkające na wsi. Respondentki mające 30 lat były lepiej wykształcone niż te, które miały >30r.ż. Wśród młodszych kobiet, 40% miało wykształcenie średnie, zaś 28%- wyższe. Starsze kobiety były w 44% średnio wykształcone, zaś tylko 11% miało wykształcenie wyższe. Wyniki przedstawionych badań, w porównaniu z wynikami innych badań, wykazują, iż wiedza kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy, jest niewystarczająca. [2] Autorzy są zgodni, że niska świadomość kobiet na temat profilaktyki sprawia, iż wskaźnik zachorowalności i umieralności na raka szyjki macicy jest wciąż bardzo
11 Katarzyna Leszczyńska, Grażyna Franek, Justyna Moskwa, Zofia Nowak-Kapusta, Izabela Maciejewska-Paszek, Tomasz Irzyniec Wiedza kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy wysoki. Badania Wyderka M., wykazują, że kobiety mają niewielką świadomość zagrożenia tym nowotworem. Jedynie 62% ankietowanych zna pojęcie rak szyjki macicy. [13] Do podjęcia działań profilaktycznych, konieczne jest posiadanie niezbędnych informacji. Wyniki przedstawionych badań wykazują, iż większą wiedzę na temat profilaktyki raka szyjki macicy, posiadają kobiety w grupie wiekowej powyżej 30 r.ż. Zaledwie 66% kobiet jest świadomych nierzadkiego występowania nowotworu, a tylko 81% wykazuje znajomość grupy wiekowej najczęściej chorującej na raka szyjki macicy. Przyczyną późnego rozpoznania raka szyjki macicy jest niewykonywanie bądź wykonywanie nieregularnie, badań profilaktycznych. [13] Podstawowym badaniem, w celu wczesnego wykrycia zmian zachodzących w szyjce macicy, jest badanie cytologiczne. Pojęcie to zna w takim samym stopniu, większość badanych obydwu grup wiekowych. Nieznacznie więcej kobiety w wieku >30 r.ż. (78%) uważa, że badanie to jest bezbolesne. Może to wynikać z częstszych wizyt kontrolnych u lekarza ginekologa oraz wykonywania takiego badania przesiewowego wśród kobiet w wieku lat, co zostało potwierdzone w badaniach Krajewskiej M. [6] Kobiety tej grupy wiekowej nie są jednak świadome możliwości przeprowadzenia go wśród dziewic i kobiet ciężarnych. Kobiety nie wiedzą z jaką częstotliwością należy wykonywać badanie cytologiczne. Z badań własnych wynika, że młodsze respondentki tylko w 24% wiedzą, że badanie to należy przeprowadzać co 3 lata. Zaskakujące są wyniki Ignaszak-Szczepaniak M., która wykazała, że wśród 268 lekarzy tylko 8 osób potrafiło wskazać prawidłową częstotliwość wykonywania cytologii. [3] W niektórych przypadkach badanie cytologiczne jest częściej wykonywane. Tylko 30% kobiet 30 r.ż. wie, że powinno ono być przeprowadzane co roku u kobiet poniżej 25 r.ż. (nie później niż 3 lata od inicjacji seksualnej) oraz u tych kobiet, które należą do grupy podwyższonego ryzyka. Jeszcze mniejszą wiedzę na ten temat mają respondentki >30 r.ż., co jest niepokojące, gdyż jako edukatorki swoich córek, powinny mieć tego świadomość. W celu rozpowszechnienia wiedzy oraz konieczności profilaktyki raka szyjki macicy powstał Populacyjny Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy. Autorzy badań wykazują, że tylko nieliczne kobiety zgłaszały się na badania profilaktyczne z własnej inicjatywy. Nie czyniły tego również po otrzymaniu zaproszeń na cytologię Mimo, iż zdecydowana większość kobiet wie, że w ramach programu, można wykonać cytologię bezpłatnie i bez skierowania wśród kobiet w wieku r.ż. autorzy wskazują [13], iż najczęstszym powodem niskiej zgłaszalności kobiet na badanie jest brak czasu, dolegliwości ze strony narządu rozrodczego oraz strach, który zdaniem Polskiej Koalicji na Rzecz Walki z Rakiem, wynika ze złego przekazu informacji. [4] Autorzy są zgodni, że niezbędne jest rozszerzenie działań edukacyjnych w zakresie samego raka szyjki macicy oraz badania cytologicznego i dalszych etapów postępowania diagnostycznego. [12] Niezwykle istotne jest dostosowanie programu edukacyjnego do poziomu wiedzy odbiorców. Na co również wskazuje Polska Koalicja na Rzecz Walki z Rakiem Szyjki 267
12 ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2015 Dobrostan i społeczeństwo Macicy. [8] Z badań własnych wynika, iż dokształcenia wymagają kobiety o niższym wykształceniu. Jokiel M. również wykazuje, że większą wiedzę miały kobiety z wykształceniem wyższym oraz zamieszkujące miasta. [5] Potwierdzają to również badania Reksa D. [9] Zdaniem Sawaryn D. miejsce zamieszkania nie wpływa na poziom wiedzy respondentek. [10] Z przedstawionych badań również nie wykazuje się istotnego wpływu miejsca zamieszkania na udzielane przez respondentki odpowiedzi. Znaczenie miał jednak wiek ankietowanych. Najwięcej prawidłowych odpowiedzi udzieliły kobiety młodsze w grupie wiekowej >30 r.ż. będące pannami oraz te, które nie posiadają dzieci bądź mają tylko jedno dziecko. WNIOSKI 1. Wiedza kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy jest niewystarczająca. Respondentki nie są świadome zagrożenia tym nowotworem. Nie wiedzą z jaką częstotliwością wykonywać badanie cytologiczne. 2. Większą świadomość na temat profilaktyki raka szyjki macicy posiadają kobiety młodsze w grupie wiekowej do 30 r. ż. 3. Dużą zależność wykazuje się pomiędzy wykształceniem respondentek, a stanem ich wiedzy. Wykazano, że im wyższe wykształcenie tym stan wiedzy i świadomość kobiet jest również wyższa. 4. Wyższy poziom wiedzy na temat profilaktyki raka szyjki macicy posiadają kobiety nie posiadające dzieci bądź mające tylko jedno dziecko. 5. Miejsce zamieszkania respondentek nie wypływa znacząco na ich poziom wiedzy. PIŚMIENNICTWO 1. Adamczyk-Gruszka O., Niziurski P., Gruszka J.: Rola badań cytologicznych w profilaktyce raka szyjki macicy. Studia Medyczne 2012, 25(1), s Charążka A., Bieńkiewicz A.: Profilaktyka raka szyjki macicy w świadomości studentek. Zdrowie Publiczne 2002, 112(3), str Ignaszak-Szczepaniak M., Dyzmann-Sroka A., Gowin E.: Badania przesiewowe w kierunku raka piersi, raka szyjki macicy i raka jelita grubego-czy wiemy wystarczająco dużo? Family Medicine and Primary Care Review. 2009:11(3), str Iwanowicz-Palus G. i wsp.: Wiedza i postawy kobiet wobec profilaktyki raka szyjki macicy. Pielęgniarstwo XXI wieku 2010, 3-4 (32/33), s Jokiel M., Bielska-Lasota M., Kraszewska E.: Zmiany uświadomienia i zachowań zdrowotnych kobiet dotyczące profilaktyki raka szyjki macicy w latach 1976, 1986, 1990, Przegląd Epidemiologiczny 2001, 55:
13 Katarzyna Leszczyńska, Grażyna Franek, Justyna Moskwa, Zofia Nowak-Kapusta, Izabela Maciejewska-Paszek, Tomasz Irzyniec Wiedza kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy 6. Krajewska M., Owłasiuk A., Litwiejko A.: Stan wiedzy i zachowania zdrowotne mieszkanek Sejn odnośnie profilaktyki raka szyjki macicy." Problemy Medycyny Rodzinnej 2010, 12(1), s Lenartowicz H., Kózka M.: Metodologia badań w pielęgniarstwie. Wyd I, Wyd. PZWL, Warszawa 2010, str Polska Koalicja na Rzecz Walki z Rakiem Szyjki Macicy. Rekomendacje kompleksowych zmian w obszarze profilaktyki raka szyjki macicy w Polsce. Służba Zdrowia 2012, nr Reksa D. i wsp.: Rak szyjki macicy- profilaktyka a świadomość spłeczna. Famili Medicine and Primary Care Review. 2006, 8(3), str Sawaryn D., Wróbel A.: Poziom wiedzy młodych dziewcząt na temat raka szyjki macicy. Medycyna Rodzinna 2011, 14(2), str Syrkiewicz-Świtała M., Klimeczek M., Świtała R.: Marketing społeczny w walce z rakiem szyjki macicy. Fam. Med. Prim. Care Rev. 2011, 13(4), str Ulman-Włodarz I. i wsp.: Świadomość profilaktyki raka szyjki macicy wśród kobiet zgłaszających się do poradni K. Ginekologia Polska 2011, 82(1), str Wyderka M.: Wiedza badanych kobiet o profilaktyce raka szyjki macicy. Pielęgniarstwo Poslkie 2008, (4), str STRESZCZENIE Rak szyjki macicy to drugi, co do częstości występowania nowotwór występujący wśród kobiet w Polsce. Spośród krajów europejskich, nasze państwo wykazuje jedną z najwyższych śmiertelność spowodowaną tym schorzeniem. W badaniu wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego. Do zgromadzenia materiału badawczego posłużyła anonimowa ankieta przeprowadzona wśród 200 losowo wybranych kobiet województwa śląskiego. Wyniki przedstawionych badań wykazują, iż wiedza kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy jest niewystarczająca. Autorzy są zgodni, że niska świadomość kobiet na temat profilaktyki sprawia, iż wskaźnik zachorowalności i umieralności na raka szyjki macicy jest wciąż bardzo wysoki. Przyczyną późnego rozpoznania raka szyjki macicy jest niewykonywanie bądź wykonywanie nieregularnie, badań profilaktycznych. ABSTRACT Cervical cancer remains the second most recurrent cancer found in Polish female individuals. Poland has one of the highest mortality rates caused by the illness, within the European countries. The diagnostic poll method has been used in the research. An anonymous survey studying 200 randomized female individuals from the Silesian voivodeship, has been utilised to collect the research data. The results of the investigation show that knowledge on cervical cancer prevention among females is not sufficient. Each of the authors agrees that the low awareness about the issue among women 269
14 ZDROWIE I DOBROSTAN 2/2015 Dobrostan i społeczeństwo causes high morbidity and mortality rates. Failure to carry out or irregular completion of screening service, remain the chief causes of delayed cervical cancer detection. In general, females are not aware how frequently they should have their pap tests screenings, while only few voluntarily register to complete screening service. Artykuł zawiera znaków ze spacjami + grafika 270
Kodeks Profilaktyki Raka Szyjki Macicy
Kodeks Profilaktyki Raka Szyjki Macicy Spis treści Wstęp 3 Cele Kodeksu Profilaktyki RSM 4 Zasady skutecznej komunikacji z kobietami 5 Czynniki ryzyka rozwoju raka szyjki macicy 6 Badanie cytologiczne
Bardziej szczegółowo629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UŚWIADOMIENIE I ZACHOWANIA ZDROWOTNE KOBIET W ZAKRESIE PROFILAKTYKI RAKA PIERSI I SZYJKI MACICY
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) Okres realizacji: wrzesień 2012 grudzień 2015
PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) Okres realizacji: wrzesień 2012 grudzień 2015 Autor programu: Miasto Kielce, ul. Rynek 1, 25-303 Kielce 1 I. Opis problemu zdrowotnego Rak
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE DRZEWICA NA LATA 2013-2016
PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE DRZEWICA NA LATA 2013-2016 Okres realizacji: wrzesień 2013 czerwiec 2016 Autor programu: Gmina i Miasto Drzewica, ul. Stanisława
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ KOBIETY O PROFILAKTYCE RAKA PIERSI I RAKA SZYJKI MACICY BS/57/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2002
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, 6 grudnia 2013 r.
Warszawa, 6 grudnia 2013 r. Rak szyjki macicy to poważny problem Rak szyjki macicy w Polsce Codziennie 10 kobiet słyszy: Ma Pani raka szyjki macicy. Niestety 5 z nich umiera, bo zgłosiły się zbyt późno
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) NA LATA
Załącznik do Uchwały Nr XXIII/479/2016 Rady Miasta Kielce z dnia 14 kwietnia 2016 r. PROGRAM POLITYKI ZDROWOTNEJ PN.: PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) NA LATA 2016-2020
Bardziej szczegółowoOcena wiedzy i opinii rodzących na temat komórek macierzystych krwi. 1. Zakład Pielęgniarstwa w Ginekologii i Położnictwie, Katedry Ginekologii i
Ocena wiedzy i opinii rodzących na temat komórek macierzystych krwi pępowinowej PATRYCJA KRAWCZYK 1, ANDRZEJ BARAN 2, URSZULA SIOMA- MARKOWSKA 1, MARIOLA MACHURA 1, SYLWIA KUBASZEWSKA 1, ANNA KANABROCKA
Bardziej szczegółowoInicjatorką wprowadzenia programu szczepień na terenie gminy Lipie była Wójt, Bożena Wieloch. Działania zmierzające do opracowania programu podjęto
* Inicjatorką wprowadzenia programu szczepień na terenie gminy Lipie była Wójt, Bożena Wieloch. Działania zmierzające do opracowania programu podjęto już na początku ubiegłego roku. Opracowanie dokumentu
Bardziej szczegółowoPRACA ZALICZENIOWA Z PRAKTYK ZAWODOWYCH ODDZIAL GINEGOLOGICZNO POŁOŻNICZY
W.S.H.E w Łodzi Kierunek Pielęgniarstwo Poziom B Mariola Krakowska Nr Albumu 42300 PRACA ZALICZENIOWA Z PRAKTYK ZAWODOWYCH ODDZIAL GINEGOLOGICZNO POŁOŻNICZY TEMAT PRACY: UDZIAŁ PIELĘGNIARKI W PROFILAKTYCE
Bardziej szczegółowoPrawa seksualne zawarte są w dokumencie...
Raport z analizy ankiet ewaluacyjnych przeprowadzonych wśród uczniów Gimnazjum nr 9 w Sosnowcu w ramach projektu Profilaktyka wczesnego rodzicielstwa, ryzykownych zachowań seksualnych i chorób nowotworowych
Bardziej szczegółowoWarunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy dla konkursu RPSW IZ /17 w ramach RPOWŚ
Załącznik nr X Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy dla konkursu RPSW.08.02.03-IZ.00-26-081/17
Bardziej szczegółowoPASZPORT ZDROWEJ KOBIETY W PROFILAKTYCE CHORÓB NOWOTWOROWYCH
PASZPORT ZDROWEJ KOBIETY W PROFILAKTYCE CHORÓB NOWOTWOROWYCH II Ogólnopolska Konferencja Medycyny Pracy Zadania pielęgniarki służby medycyny pracy Współczesne wyzwania w ochronie zdrowia pracujących Mgr
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr II/25/2018 RADY GMINY KOBYLNICA z dnia 29 listopada 2018 roku
UCHWAŁA Nr II/25/2018 RADY GMINY KOBYLNICA z dnia 29 listopada 2018 roku w sprawie przyjęcia gminnego programu zdrowotnego pn.: Program Profilaktyki Zakażeń HPV w Gminie Kobylnica na lata 2019-2022 Na
Bardziej szczegółowoRola prewencji pierwotnej (szczepień) w budowaniu zdrowia Polaków
Rola prewencji pierwotnej (szczepień) w budowaniu zdrowia Polaków Witold Zatoński Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Seminarium edukacyjne pt.: Innowacje w systemie szczepień
Bardziej szczegółowo2) określenie grupy docelowej i dobór kryteriów kwalifikowania do programu:
Formularz zgłoszenia udziału w Konkursie Zdrowy Samorząd 1. Nazwa programu zdrowotnego: Program profilaktyki i zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego. 2. Realizatorzy programu: Gmina Kędzierzyn-Koźle, Klinika
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR IV/21/14 RADY GMINY WIDAWA z dnia 30 grudnia 2014 r.
UCHWAŁA NR IV/21/14 RADY GMINY WIDAWA z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie uchwalenia Programu Zdrowotnego ZDROWA GMINA na lata 2015-2016 oraz udzielenia dotacji dla Samodzielnego Publicznego Zakładu Podstawowej
Bardziej szczegółowoEpidemiologia raka szyjki
Epidemiologia raka szyjki W 2004 roku na raka szyjki macicy (kanału łączącego trzon macicy z pochwą) zachorowało blisko 3 500 Polek, a prawie 2 000 zmarło z jego powodu. Wśród wszystkich zachorowań kobiet
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ WIEDZA O PROFILAKTYCE RAKA PIERSI BS/161/2001 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LISTOPAD 2001
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:05:17 WYGRAJ Z RAKIEM KORZYSTAJ Z BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH
WYGRAJ Z RAKIEM KORZYSTAJ Z BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH Październik jest miesiącem walki z rakiem piersi. To dobra okazja, by zachęcić wszystkie Panie do profilaktyki nie tylko nowotworów piersi, ale także
Bardziej szczegółowoU Z A S A D N I E N I E
U Z A S A D N I E N I E Nowelizacja art. 7 ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych (Dz. U. Nr 143, poz. 1200), zwana dalej,,ustawą,
Bardziej szczegółowoW Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ:
W Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ: "Profilaktyka raka szyjki macicy"- dla wszystkich Pań w wieku 25-59 lat, które nie miały
Bardziej szczegółowoBadanie przesiewowe szyjki macicy: Objaśnienie wyników. Poradnik zaktualizowany
Badanie przesiewowe szyjki macicy: Objaśnienie wyników Poradnik zaktualizowany Page 2 Niniejsza ulotka zawiera objaśnienie wyników badania przesiewowego szyjki macicy, które ma na celu wykrywanie zmian
Bardziej szczegółowoWiedza o czynnikach ryzyka i metodach profilaktyki raka szyjki macicy wśród studentek szkół wyższych w Lublinie
460 Probl Hig Epidemiol 2014, 95(2): 460-464 Wiedza o czynnikach ryzyka i metodach profilaktyki raka szyjki macicy wśród studentek szkół wyższych w Lublinie Knowledge on risk factors and prophylaxis of
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR... RADY MIASTA KIELCE. z dnia r.
Projekt z dnia 29 marca 2016 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR... RADY MIASTA KIELCE z dnia... 2016 r. w sprawie uchwalenia programu polityki zdrowotnej pn.: Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka
Bardziej szczegółowoAudyt społeczny narodowych programów profilaktyki nowotworowej
Audyt społeczny narodowych programów profilaktyki nowotworowej Warszawa, 25.04.2016 O audycie społecznym Cel: ocena skuteczności realizacji narodowych programów profilaktyki nowotworów piersi i szyjki
Bardziej szczegółowoPILOTAŻOWY PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE ZAGNAŃSK NA LATA 2013-2017
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 68/2013 Rady Gminy Zagnańsk z dnia 26 sierpnia 2013 roku PILOTAŻOWY PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE ZAGNAŃSK NA LATA 2013-2017 Autor
Bardziej szczegółowoGłos na TAK. II Oddział Ginekologii Onkologicznej, Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli, Lublin
Czy w Polsce należy kontynuować populacyjny program cytologicznych badań przesiewowych w raku szyjki macicy? Głos na TAK Andrzej Nowakowski II Oddział Ginekologii Onkologicznej, Centrum Onkologii Ziemi
Bardziej szczegółowoProblemy zdrowotne nerek i pęcherza moczowego.
Problemy zdrowotne nerek i pęcherza moczowego. Przewlekła Niewydolność nerek i nietrzymanie moczu postrzegane są przez przedstawicieli Międzynarodowej Organizacji Zdrowia (WHO) jako jeden z ważniejszych,
Bardziej szczegółowoZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY
Załącznik nr 3 do zarządzenia nr 66/2007/DSOZ ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY 1. Opis problemu zdrowotnego Rak szyjki macicy jest szóstym*, co do częstości, nowotworem u kobiet
Bardziej szczegółowoPytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej
Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej - 2017 1. Proszę wymienić zagrożenia zdrowotne dla kobiety jakie mogą wystąpić w okresie okołomenopauzalnym. 2. Proszę omówić rolę położnej w opiece
Bardziej szczegółowoThe state of knowledge and health behaviors connected with cervical cancer prevention of the women in Sejny
The state of knowledge and health behaviors connected with cervical cancer prevention of the women in Sejny Stan wiedzy i zachowania zdrowotne mieszkanek Sejn odnośnie do profilaktyki raka szyjki macicy
Bardziej szczegółowoProfilaktyka Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy prezentacja dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
Profilaktyka Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy prezentacja dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych 2015-02-03 1 opracowała: Agnieszka Podlaszczak Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Bardziej szczegółowoPOLSKIE TOWARZYSTWO OKULISTYCZNE
POLSKIE TOWARZYSTWO OKULISTYCZNE Iwona Grabska-Liberek Badania przesiewowe w kierunku jaskry ważnym elementem profilaktyki Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego Klinika Okulistyki Działania PTO na
Bardziej szczegółowo(Nie)przychodzi Polka do lekarza
()przychodzi Polka do lekarza Wyniki badania Kontakt: Aneta Jaworska Tel. +48 +48 (22) 592 63 00 e-mail: aneta.jaworska@grupaiqs.pl Z badania omnibusowego IQS96, przeprowadzonego przez instytut badawczy
Bardziej szczegółowoWIEDZA STUDENTEK PIELĘGNIARSTWA NA TEMAT PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY STUDENT NURSES KNOWLEDGE ABOUT THE PREVENTION OF THE CERVICAL CANCER
Pielęgniarstwo Polskie 2013, 3 (49), 157 161 WIEDZA STUDENTEK PIELĘGNIARSTWA NA TEMAT PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY STUDENT NURSES KNOWLEDGE ABOUT THE PREVENTION OF THE CERVICAL CANCER Anita Szykuła,
Bardziej szczegółowoZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY
Załącznik nr 3 do zarządzenia Nr 57/2009/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 29 października 2009 r. I. CZĘŚĆ A. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY 1. Opis problemu
Bardziej szczegółowoZAPRASZAMY Rodziców uczniów. klas VII na spotkanie
ZAPRASZAMY Rodziców uczniów klas VII na spotkanie PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) ósma edycja 2017-2018 Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu Dolnośląskie
Bardziej szczegółowoNARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA
Załącznik do Zarządzenia Prezesa Funduszu nr 19/2004 NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA SZCZEGÓŁOWE MATERIAŁY INFORMACYJNE O PRZEDMIOCIE POSTĘPOWANIA W SPRAWIE ZAWARCIA UMÓW O UDZIELANIE ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ
Bardziej szczegółowoProgram wczesnego wykrywania zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego HPV Łódź, 2013 roku
Załącznik do Uchwały nr Zarządu Województwa Łódzkiego z dnia Program wczesnego wykrywania zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego HPV Łódź, 2013 roku Diagnoza problemu Nowotwory złośliwe stanowią zarówno
Bardziej szczegółowoNajważniejszym czynnikiem w istotny sposób wpływającym na wyniki leczenia jest wykrycie nowotworu w jak najwcześniejszym stadium rozwoju.
Warunki finansowania programu profilaktyki raka piersi I. Część A. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Stanowi około 23% wszystkich zachorowań
Bardziej szczegółowoZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY
Załącznik nr 3 do zarządzenia Nr 81/2013/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 17grudnia 2013 r. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY I. CZĘŚĆ A. 1. Opis problemu zdrowotnego
Bardziej szczegółowoZACHOROWANIA DZIECI NA CUKRZYCĘ W WIEKU SZKOLNYM (7-12 LAT)
Autor: EDYTA LENDZION Opiekun badań: dr Beata Trzpil-Zwierzyk ZACHOROWANIA DZIECI NA CUKRZYCĘ W WIEKU SZKOLNYM (7-12 LAT) Badanie przeprowadzone zostało w czerwcu 2014 roku w poradni diabetologicznej w
Bardziej szczegółowoProgramy zdrowotne w praktyce. Współpraca z placówkami medycznymi Małgorzata Stelmach - Fundacja MSD dla Zdrowia Kobiet Warszawa, 21 kwietnia 2015
FORUM INNOWACYJNA OCHRONA ZDROWIA Programy zdrowotne w praktyce. Współpraca z placówkami medycznymi Małgorzata Stelmach - Fundacja MSD dla Zdrowia Kobiet Warszawa, 21 kwietnia 2015 Fundacja MSD dla Zdrowia
Bardziej szczegółowoWiedza i zachowania zdrowotne mieszkańców Lubelszczyzny a zmienne demograficzno-społeczne.
Michał Nowakowski Zakład Socjologii Medycyny i Rodziny Instytut Socjologii Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Luiza Nowakowska Samodzielna Pracownia Socjologii Medycyny Katedra Nauk Humanistycznych Wydziału
Bardziej szczegółowoProgramy przesiewowe w onkologii. Badam się więc mam pewność
Programy przesiewowe w onkologii Badam się więc mam pewność Badanie przesiewowe zorganizowane przeprowadzenie testu medycznego lub wywiadu u osób, które nie zgłaszają się po pomoc kwalifikowaną w związku
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZDROWOTNY W ZAKRESIE PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSAMI BRODAWCZAKA LUDZKIEGO( HPV )
Załącznik Nr 1 do Uchwały Rady Miejskiej w Polanicy-Zdroju z dnia 28 lutego 2012 r. Nr XVIII/98/2012 PROGRAM ZDROWOTNY W ZAKRESIE PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSAMI BRODAWCZAKA LUDZKIEGO( HPV ) W GMINIE POLANICA-ZDRÓJ
Bardziej szczegółowoNiektóre problemy bioetyczne w zwalczaniu nowotworów złośliwych
Niektóre problemy bioetyczne w zwalczaniu nowotworów złośliwych Prof. dr hab. med. Magdalena Bielska-Lasota Wiedza i innowacyjność w zdrowiu publicznym SGH Warszawa 25 września 2017 Primum non nocere Ustawa
Bardziej szczegółowoWarunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy
Załącznik nr XI Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Program jest skierowany
Bardziej szczegółowoU C H W A Ł A nr XLII/ 291 /2014 RADY GMINY BIERAWA z dnia 27 marca 2014 r.
U C H W A Ł A nr XLII/ 291 /2014 RADY GMINY BIERAWA z dnia 27 marca 2014 r. W sprawie: przyjęcia Programu szczepień profilaktycznych przeciwko wirusowi HPV wywołującego raka szyjki macicy na lata 2014-2016
Bardziej szczegółowoNASTĘPNY KROK W WALCE Z RAKIEM PŁUCA
NASTĘPNY Z RAKIEM PŁUCA Czy wiedzą Państwo, że: Rak płuca, z szacunkową liczbą 353 000 zgonów każdego roku, to niekwestionowany lider pod względem liczby zgonów spowodowanych przez choroby nowotworowe
Bardziej szczegółowoUchwała Nr XLIV/73/2013. z dnia 25 listopada 2013 roku. Rady Gminy Bodzechów
Uchwała Nr XLIV/73/2013 z dnia 25 listopada 2013 roku Rady Gminy Bodzechów w sprawie przyjęcia gminnego programu zdrowotnego pod nazwą Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego HPV u dziewcząt
Bardziej szczegółowodokształcającego prowadzonego przez Centralny Ośrodek Koordynujący lub wojewódzki ośrodek koordynujący w latach 2007 2010 w zakresie
Dziennik Ustaw Nr 52 3302 Poz. 271 2. Program profilaktyki raka szyjki macicy macicy etap podstawowy pobranie materiału z szyjki macicy do przesiewowego badania cytologicznego. macicy etap diagnostyczny
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta i Gminy Biała Rawska. Burmistrz Wacław Jacek Adamczyk
Urząd Miasta i Gminy Biała Rawska Burmistrz Wacław Jacek Adamczyk Materiał na konferencję w ramach obchodów Roku Korczakowskiego ZDROWIE DZIECI JEST NAJWAŻNIEJSZE wygłoszone przez Marka Pałasza Sekretarza
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 186 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 186 SECTIO D 2004 Klinika Ginekologii Akademii Medycznej w Gdańsku Department of Gynaecology Medical University of Gdańsk
Bardziej szczegółowoZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY
Załącznik nr 3 do zarządzenia Nr 84/2014/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 16 grudnia 2014r. I. CZĘŚĆ A. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY 1. Opis problemu zdrowotnego
Bardziej szczegółowoSłużba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000. Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi. Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk
Służba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000 Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk Korzystny wpływ skryningu na zmniejszenie umieralności z powodu raka
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 3 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka szyjki macicy
Program profilaktyki raka szyjki macicy 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego Rak szyjki macicy jest drugim,
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 30/2012 z dnia 12 marca 2012 o projekcie programu zdrowotnego Edukacyjno profilaktyczny program wczesnego wykrywania
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XVIII/212/2015 RADY MIEJSKIEJ KALISZA. z dnia 29 grudnia 2015 r.
UCHWAŁA NR XVIII/212/2015 RADY MIEJSKIEJ KALISZA z dnia 29 grudnia 2015 r. w sprawie przyjęcia Programu profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) na lata 2015-2017. Na podstawie art. 7 ust.
Bardziej szczegółowoZachorowalność i zgony na nowotwory złośliwe w powiecie szczecineckim w latach
Zachorowalność i zgony na nowotwory złośliwe w powiecie szczecineckim w latach 1999-2013 Działania Powiatu z zakresu promocji i ochrony zdrowia Wszelkie działania z zakresu promocji i ochrony zdrowia realizowane
Bardziej szczegółowoEpidemiologia cukrzycy
Cukrzyca kiedyś Epidemiologia Epidemiologia - badanie występowania i rozmieszczenia stanów lub zdarzeń związanych ze zdrowiem w określonych populacjach oraz wpływu czynników wpływających na stan zdrowia
Bardziej szczegółowoCo powinien wiedzieć każdy pacjent publicznej opieki zdrowotnej? Kinga Wojtaszczyk
Co powinien wiedzieć każdy pacjent publicznej opieki zdrowotnej? Kinga Wojtaszczyk Płacę składki, więc mi się należy! Nie wszystko Nie od razu Świadczeniodawca też ma obowiązki Obowiązki świadczeniodawcy
Bardziej szczegółowoBezp³atne badania dla kobiet w ramach programów profilaktycznych 02.05.2016.
Bezp³atne badania dla kobiet w ramach programów profilaktycznych 02.05.2016. Bezp³atne badania dla kobiet w ramach programów profilaktycznych- MAMMOGRAFIA I CYTOLOGIA Ma³opolski Oddzia³ Wojewódzki Narodowego
Bardziej szczegółowoUratuj swoje zdrowie i życie!
PRZECZYTAJ, PRZEKONAJ SIĘ! Zrób badanie cytologiczne. Uratuj swoje zdrowie i życie! MATERIAŁY INFORMACYJNE NA TEMAT PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY www.wok.wroclaw.pl W wielu krajach dzięki zorganizowanym,
Bardziej szczegółowoCel główny: - zmniejszenie występowania i umieralności na raka szyjki macicy,
Edukacja prozdrowotna jest niezwykle istotnym elementem funkcjonowania szkoły w zakresie pracy dydaktyczno - wychowawczej. Program edukacyjny Wybierz Życie - Pierwszy Krok doskonale wpisuje się w założenia
Bardziej szczegółowoPriorytet 2 : Ochrona Zdrowia. Analiza SWOT
49 Priorytet 2 : Ochrona Zdrowia Analiza SWOT MOCNE STRONY 1. Dobrze rozwinięte zaplecze instytucjonalne (zakłady opieki zdrowotnej, instytucje publiczne). 2. Współpraca pomiędzy podmiotami zajmującymi
Bardziej szczegółowoWyniki badania profilaktyki lekarskiej w zakresie porad żywieniowych dla dzieci do lat 3
Warszawa, 29 maja 2013 roku Wyniki badania profilaktyki lekarskiej w zakresie porad żywieniowych dla dzieci do lat 3 Cele badania Badanie przeprowadzono w celu poznania dodatkowych przyczyn złej sytuacji
Bardziej szczegółowoWybierz Życie Pierwszy Krok
Wybierz Życie Pierwszy Krok Spotkanie dla Koordynatorów Szkolnych Leszno, 12 października 2015 Rak szyjki macicy w Polsce RSM to drugi co do częstości występowania nowotwór złośliwy narządów rodnych u
Bardziej szczegółowoWczesna diagnostyka chorób nowotworowych Rak szyjki macicy. lek. Agnieszka Wrzesińska
Wczesna diagnostyka chorób nowotworowych Rak szyjki macicy lek. Agnieszka Wrzesińska Sytuacja epidemiologiczna na świecie i w Polsce Epidemiologia raka szyjki macicy Rak szyjki macicy jest DRUGIM po raku
Bardziej szczegółowoZałożenia teoretyczne i metodyczne programu WYBIERZ ŻYCIE PIERWSZY KROK. Warszawa, dn r.
Założenia teoretyczne i metodyczne programu WYBIERZ ŻYCIE PIERWSZY KROK Warszawa, dn. 17.11.2016r. CEL GŁÓWNY Zmniejszenie występowania raka szyjki macicy i umieralności na tę chorobę Umieralność z powodu
Bardziej szczegółowoUchwała Nr LIV/53/2014. z dnia 28 lipca 2014 roku. Rady Gminy Bodzechów
Uchwała Nr LIV/53/2014 z dnia 28 lipca 2014 roku Rady Gminy Bodzechów w sprawie przyjęcia Gminnego programu zdrowotnego pod nazwą Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego HPV u dziewcząt
Bardziej szczegółowoPrzeżycia 5-letnie chorych na nowotwory złośliwe z lat na tle w podregionach woj. dolnośląskiego
Przeżycia 5-letnie chorych na nowotwory złośliwe z lat na tle w podregionach woj. dolnośląskiego Analizie poddano 109.725 dolnośląskich zachorowań na nowotwory złośliwe z lat, z pięcioletniej obserwacji
Bardziej szczegółowoZachowania zdrowotne kobiet w ciąży Picie alkoholu
Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży Picie alkoholu prof. dr hab. Marcin Wojnar mgr Marek Fudała, Krzysztof Brzózka Katedra i Klinika Psychiatryczna, Warszawski Uniwersytet Medyczny Państwowa Agencja Rozwiązywania
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 4 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi
Program profilaktyki raka piersi 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym
Bardziej szczegółowoWiedza młodych kobiet na temat znaczenia badań cytologicznych w profilaktyce raka szyjki macicy
170 Probl Hig Epidemiol 2014, 95(1): 170-174 Wiedza młodych kobiet na temat znaczenia badań cytologicznych w profilaktyce raka szyjki macicy Knowledge of young women concerning cytological screening in
Bardziej szczegółowoPozycja społeczna pielęgniarek, położnych w opinii pacjentów
Pozycja społeczna pielęgniarek, położnych w opinii pacjentów Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych, w okresie od stycznia do marca 2011r. przeprowadziło trzecią część badania dotyczącego
Bardziej szczegółowoPostawy lekarzy województwa Lubelskiego wobec profilaktyki nowotworów.
Michał Nowakowski Zakład Socjologii Medycyny i Rodziny Instytut Socjologii Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Postawy lekarzy województwa Lubelskiego wobec profilaktyki nowotworów. W ramach Narodowego
Bardziej szczegółowoPolska Liga Walki z Rakiem. Międzynarodowe inspiracje
Polska Liga Walki z Rakiem Międzynarodowe inspiracje Stowarzyszenie Europejskich Lig Walki z Rakiem (ECL) www.europeancancerleagues.org Bruksela, Belgia info@europeancancerleagues.org ECL WIZJA: Europa
Bardziej szczegółowo3. Profilaktyka raka szyjki macicy
3. Profilaktyka raka szyjki macicy Rak szyjki macicy Na świecie, każdego roku, na raka szyjki macicy zapada około 500 000 kobiet. W Europie, co 18 minut z powodu raka szyjki macicy umiera kobieta. Co roku
Bardziej szczegółowo- o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego "Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych".
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-175-07 Druk nr 80 Warszawa, 8 listopada 2007 r. Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 138/2015 z dnia 24 sierpnia 2015 r. o projekcie programu Program
Bardziej szczegółowoBądź Zdrowa. Badaj się.
Gdańsk, 12 kwietnia 2018 roku Bądź Zdrowa. Badaj się. Program Profilaktyki Wtórnej Chorób Nowotworowych dla Dziewcząt i Kobiet z elementami profilaktyki pierwotnej HPV. Zapobieganie konsekwencjom chorób
Bardziej szczegółowoProgram polityki zdrowotnej Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom Okres realizacji: 2019
Program polityki zdrowotnej Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom Okres realizacji: 2019 Autor programu: Gmina Miasta Radomia ul. Jana Kilińskiego 30 26-600 Radom
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Płocka Płock 2016
Urząd Miasta Płocka Płock 2016 Program profilaktycznych szczepień przeciw meningokokom dla mieszkańców miasta Płocka Program realizowany jest od 2008 roku. 1. Adresaci programu: 2008 rok, dzieci mieszkające
Bardziej szczegółowoŹródło: opracowanie własne 49,1 50,5 0,4. liczba. tak nie brak odpowiedzi
242 3.2. Doświadczenia badanych uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa ze środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, legalnymi i nielegalnymi Poprzednia grupa zagadnień
Bardziej szczegółowoPrognozy epidemiologiczne - które nowotwory będą coraz częstsze, a które coraz rzadsze? Joanna Didkowska Warszawa,
Prognozy epidemiologiczne - które nowotwory będą coraz częstsze, a które coraz rzadsze? Joanna Didkowska Warszawa, 8-1.8.218 Prognoza? Czy prognoza ma sens (wiele niewiadomych)? Jaki model zastosować?
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXXIII/321/17 RADY GMINY I MIASTA ODOLANÓW. z dnia 13 listopada 2017 r.
UCHWAŁA NR XXXIII/321/17 RADY GMINY I MIASTA ODOLANÓW z dnia 13 listopada 2017 r. w sprawie przyjęcia programu Profilaktyka zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego HPV na lata 2018-2020 Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoStreszczenie mgr Agnieszka Kotwica
Streszczenie mgr Agnieszka Kotwica Słowa kluczowe: rehabilitacja uzdrowiskowa, dysfunkcje narządu ruchu, ból, jakość życia Zdrowie na podstawie definicji prezentowanej, przez WHO oznacza całkowity brak
Bardziej szczegółowoZadania zdrowia publicznego w strukturze systemu opieki zdrowotnej
Zadania zdrowia publicznego w strukturze systemu opieki zdrowotnej Olga Partyka Zakład Organizacji i Ekonomiki Ochrony Zdrowia oraz Szpitalnictwa Kierownik: prof. Andrzej M. Fal Co to jest zdrowie publiczne?
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoVIII LETNIA AKADEMIA ONKOLOGICZNA dla DZIENNIKARZY Warszawa, 8-10 sierpnia 2018
VIII LETNIA AKADEMIA ONKOLOGICZNA dla DZIENNIKARZY Warszawa, 8-10 sierpnia 2018 Jak zwiększyć bardzo niską zgłaszalność oraz skuteczność programów profilaktycznych i przesiewowych? Czy czas na nowe narzędzia
Bardziej szczegółowoRAK PIERSI JAKO WYZWANIE ZDROWIA PUBLICZNEGO
mgr Paweł Koczkodaj RAK PIERSI JAKO WYZWANIE ZDROWIA PUBLICZNEGO. EPIDEMIOLOGIA CHOROBY ORAZ PROFILAKTYKA CZYNNIKÓW RYZYKA WŚRÓD KOBIET W WIEKU OKOŁOMENOPAUZALNYM I POMENOPAUZALNYM Wstęp Zarówno na świecie,
Bardziej szczegółowoCzy wiesz, czym jest nowotwór głowy i szyi? Zrozumieć nowotwory głowy i szyi Nowotwory głowy i szyi stanowią 5 % wszystkich zachorowań na raka. Najczęściej rozpoznaje się je i leczy, gdy są w stadium zaawansowanym.
Bardziej szczegółowoChoroba nowotworowa jako problem społeczny
Choroba nowotworowa jako problem społeczny dr Antonina Doroszewska Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej Warszawski Uniwersytet Medyczny Nowotwór to problem społeczny Zachorowalność na nowotwory
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyki zakażeń wirusem HPV. Urząd Miejski w Koszalinie Wydział Kultury i Spraw Społecznych, Referat Spraw Społecznych i Ochrony Zdrowia
Program profilaktyki zakażeń wirusem HPV Urząd Miejski w Koszalinie Wydział Kultury i Spraw Społecznych, Referat Spraw Społecznych i Ochrony Zdrowia 1 1. Opis problemu zdrowotnego Problem zdrowotny Ustawa
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW DLA TYPU NR I:
Załącznik nr IIb Szczegółowe kryteria wyboru projektów dla Poddziałania 8.2.2 wsparcie profilaktyki nowotworowej ukierunkowanej na wczesne wykrywanie raka jelita grubego SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW
Bardziej szczegółowoProgramy Profilaktyczne w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych. Departament Zdrowia UMWP rok
Programy Profilaktyczne w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych Departament Zdrowia UMWP 14.12.2016 rok Zdrowie w RPO WP 2014 2020 Działanie 5.4. Zdrowie na rynku pracy Regionalny
Bardziej szczegółowoSytuacja ginekologii onkologicznej w Polsce. Prof. dr hab. Zbigniew Kojs
Sytuacja ginekologii onkologicznej w Polsce Prof. dr hab. Zbigniew Kojs CONCORD Globalny nadzór nad przeżyciami chorych na raka w latach 1995 2009: analiza indywidualnych danych dla 25 676 887 pacjentów
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW DLA TYPU NR I:
Załącznik nr IIb Szczegółowe kryteria wyboru projektów dla Poddziałania 8.2.3 ZIT wsparcie profilaktyki nowotworowej ukierunkowanej na wczesne wykrywanie raka jelita grubego SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA WYBORU
Bardziej szczegółowo