Wszelkie prawa zastrzeżone. Możliwe wykorzystanie w celach niekomercyjnych pod warunkiem podania źródła.

Transkrypt

1

2 Unia Europejska, 2011 Wszelkie prawa zastrzeżone. Możliwe wykorzystanie w celach niekomercyjnych pod warunkiem podania źródła. Publikacja została wydana i sfinansowana przez Komisję Europejską w ramach umowy z Generation Europe Foundation. Cel jej wydania jest wyłącznie informacyjny. Nie są to oficjalne wytyczne ze strony Komisji dotyczące interpretacji prawa czy strategii UE. Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za zawartość stron internetowych podanych w niniejszej publikacji, z wyjątkiem własnych stron internetowych. Strony innych organizacji i instytucji zostały wymienione wyłącznie dla celów poglądowych nie stanowią wyczerpującej listy stron na dany temat ani w żaden sposób tych stron nie wyróżniają. Niniejsza edycja Kalendarza europejskiego zawiera informacje o wybranych świętach religijnych i narodowych. Dołożono wszelkich starań, aby były one aktualne i poprawne. Wydawca nie może jednak wziąć odpowiedzialności za ewentualne nieścisłości. Celem Kalendarza nie jest odnotowanie wszystkich świąt obchodzonych przez wyznawców wszystkich religii i członków wszystkich związków wyznaniowych. Wydrukowano w Niemczech ISBN ISSN doi: /52364

3 Kalendarz europejski Nazwisko... Imiona... Data urodzenia... Adres Kraj... Telefon domowy... Telefon komórkowy Nazwa szkoły... Adres Klasa... Wychowawca... W razie wypadku proszę powiadomić Telefon... 1

4 Spis treści Przedmowa...3 O Unii Europejskiej UE w pigułce...4 Z perspektywy czasu historia UE...6 Jak działa Europa?...8 Dogadajmy się...11 Jak powstaje prawo...12 Młodzi do dzieła!...14 Pieniądz rządzi światem...16 Wspólne cele wspólnego budżetu...20 Migracja: zmienić problem w szansę...22 Zjednoczeni w regionalnej... różnorodności...24 Twoja edukacja i przyszłość Całkiem nowy rozdział...27 Budujemy przyszłość Europy...30 Poszukiwane pomysły na lepszą przyszłość...31 Pomocna dłoń...32 Dalekosiężne plany...36 Twoje prawa, Twój wybór Prawa podstawowe dla wszystkich...37 Warto znać swoje prawa...40 Wielkie porządki w Internecie...41 Krótki przewodnik po prawach konsumenta...42 Satysfakcja gwarantowana?...44 Pilnuj portfela...46 Bez niespodzianek...48 Rozmowy bez granic (i ograniczeń)...49 Jak uniknąć kłopotów...50 Jak korzystać z mediów...52 Twoje prawa w sieci...54 Kochaj kino!...55 Nasze środowisko naturalne Szanujmy Ziemię!...56 Nasza wspólna sprawa...58 Zrobić więcej mniejszym nakładem środków...60 Kupuj z głową...62 Nauka ocali Ziemię...63 Niebo bez granic...66 Dbamy o rozwój rolnictwa...68 Twoje zdrowie i bezpieczeństwo Jesteś tym, co jesz...73 Rzadkie, ale niebezpieczne...74 Rak zmniejsz ryzyko...75 W chmurach dymu...76 Uroda za wszelką cenę?...77 Nie słyszę, co mówisz...78 Nauka dla zdrowia...79 Czy nie spędzasz za dużo czasu online?...80 Surfuj bezpiecznie...82 Bez ryzyka?...84 Handel podróbkami...86 Ponad granicami Partnerzy handlowi...87 Odkrywamy tajemnice kosmosu...90 Pomagając innym, pomagamy sobie

5 Przedmowa Drodzy Uczniowie! Przed Wami nowy rok zdobywania wiedzy i poznawania świata. Cieszę się, że w tej odkrywczej przygodzie będzie Wam towarzyszyć niektórym z Was po raz kolejny nasz Kalendarz europejski. Być może zastanawiacie się, do czego tak naprawdę przydadzą się Wam informacje na temat Unii Europejskiej zawarte w tym Kalendarzu? Być może, jak wielu dorosłych, jesteście zmęczeni wielką polityką? Doskonale rozumiem te pytania. Jednak Unia Europejska to nie tylko wielka polityka : spotkania przywódców państw w błysku fleszy to tylko jeden z aspektów współpracy krajów członkowskich. Unia to przede wszystkim rozwiązania praktyczne, prawa, obowiązki i możliwości, z którymi możecie się zetknąć na każdym kroku, mieszkając w Polsce. Dlatego w tym Kalendarzu o polityce mówimy niewiele! Znajdziecie tu natomiast wiele praktycznych informacji i porad, m.in. jak uczestniczyć w programie wymiany szkolnej, jak bezpiecznie surfować po Internecie, a także ile kosztować Was będzie wysłanie SMS-a z pozdrowieniami z zagranicznych wakacji. Jesteśmy w Unii dlatego, że jesteśmy Polakami dumnym, aktywnym i nowoczesnym europejskim narodem. Unia, nie zapominając o tradycjach i dziedzictwie narodowym poszczególnych krajów, stwarza nam ogromne możliwości dalszego rozwoju. Życzę Wam, aby wiedza o Europie pomogła Wam jak najlepiej z tych możliwości skorzystać. Janusz Lewandowski 3

6 UE w pigułce Unia Europejska to twór wyjątkowy. Nie jest to kolejna organizacja międzynarodowa (jak np. ONZ). Nie zastępuje też rządów poszczególnych państw. Czym więc jest? UE to międzynarodowy związek państw, powołany przez rządy narodowe do współpracy w dziedzinach, w których współpraca przynosi lepsze efekty niż działania poszczególnych krajów. Współpraca zamiast współzawodnictwa Po wyniszczającej II wojnie światowej Europejczycy byli gotowi zrobić wszystko, by uniknąć następnego konfliktu na kontynencie. Zamiast konkurować ze sobą, władze sześciu państw postanowiły współpracować w dziedzinie handlu i ekonomii. Zasoby węgla i stali surowców niezbędnych do produkcji broni stały się wspólne, a groźba wojny oddaliła się, gdy kraje nowej Unii stały się dla siebie najważniejszymi partnerami handlowymi. Powstanie UE zapoczątkowało erę pokoju i dostatku. Dziś w jej granicach mieszka 500 milionów ludzi. Unia Europejska oparta jest na następujących zasadach: 1. Może decydować tylko w zakresie, na jaki zgodziły się rządy krajowe. 2. Powinna działać jedynie wówczas, gdy jej działania będą skuteczniejsze niż indywidualne decyzje podejmowane przez rządy krajowe. 3. Promuje i chroni wspólne wartości, takie jak demokracja, wolność i sprawiedliwość, a także wspólne dziedzictwo Europy, przejawiające się w bogactwie kultur, tradycji i języków. Pytania o UE? Zadzwoń do serwisu Europe Direct, wyślij lub odwiedź Centrum Informacji Europejskiej w swoim kraju

7 Możesz coś zmienić Niezależnie od tego, co sądzisz o polityce, w rzeczywistości prawie wszystko, co Ciebie dotyczy i Cię otacza, jest efektem działań politycznych. Dlatego tak ważne jest, byś brał udział w procesie podejmowania decyzji. Korzystaj ze swojego prawa do głosowania, kiedy tylko możesz w wyborach lokalnych, na poziomie krajowym i europejskim. Nawet w wielkich systemach demokratycznych, takich jak UE, jeden głos może zmienić wynik wyborów. Twoja odpowiedzialność jako obywatela nie kończy się w chwili oddania głosu. Prawdziwa demokracja wymaga od swoich obywateli czegoś więcej niż wypełnienie karty do głosowania raz na pięć lat. Politycy powinni myśleć nie tylko o następnych wyborach, ale także o następnych pokoleniach. Nawet teraz, choć nie masz jeszcze praw wyborczych, Twoje zdanie jest ważne! Nowe technologie tworzą nowe sposoby komunikowania się; zmieniają się też relacje między rządzącymi a obywatelami. Internet daje ci bezpośredni dostęp do instytucji i polityków UE ma nawet swój profil na popularnych portalach społecznościowych. Europejski Portal Młodzieżowy Wiele europejskich organizacji dba o interesy ludzi młodych. Na tym portalu, pełnym informacji o możliwościach nauki, pracy, wolontariatu i podróżowania po Europie, na pewno znajdziesz coś dla siebie. Więcej informacji: > Obywatele www 5

8 Z perspektywy czasu historia UE Proces integracji europejskiej zapoczątkowano w następstwie II wojny światowej, aby zapewnić Europie pokój, bezpieczeństwo i dobrobyt. Ponad pięćdziesiąt lat później ten proces wciąż trwa, a każdy z nas może wnieść do niego swój wkład Po prawie sześciu latach walk kończy się II wojna światowa Deklaracja Schumana (francuskiego ministra spraw zagranicznych) prowadzi do podpisania w kwietniu 1951 r. traktatu paryskiego powołującego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Tworzy ją sześć krajów: Belgia, Francja, Włochy, Luksemburg, Holandia i Republika Federalna Niemiec (Niemcy Zachodnie). Wszyscy członkowie Wspólnoty mają takie same prawa i współpracują w ramach wspólnych instytucji Powołana zostaje Unia Celna: wszystkie cła i opłaty od importu między państwami EWG zostają zniesione Drogą głosowania bezpośredniego odbywają się pierwsze wybory do Parlamentu Europejskiego Belgia, Francja, Włochy, Luksemburg, Holandia i Niemcy Zachodnie podpisują traktat rzymski, ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (EWEA). Powstaje wspólny rynek, w ramach którego może następować swobodny przepływ ludzi, towarów, usług i kapitału Wchodzi w życie Jednolity akt europejski. Wyznacza on plan utworzenia jednolitego rynku do 1 stycznia 1993 roku.

9 The Council of the European Union 2002 Monety i banknoty euro wchodzą do obiegu w wielu państwach członkowskich, zastępując waluty krajowe. W następnych latach kolejne kraje decydują się na przyjęcie euro ostatnio siedemnastym członkiem strefy euro została Estonia Wchodzi w życie traktat lizboński. Wzmacnia on demokrację, dając większe uprawnienia Parlamentowi Europejskiemu, parlamentom krajowym i obywatelom. Ułatwia też działanie UE na arenie światowej Podpisany zostaje traktat nicejski, 1997 który prowadzi do dalszych reform instytucji i kładzie nacisk na prawa podstawowe, bezpieczeństwo i obronę oraz współpracę sądową w sprawach karnych Podpisany zostaje traktat z Amsterdamu, poszerzający wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa, a także tworzący nową strategię w zakresie zatrudnienia i ochrony socjalnej Podpisany zostaje traktat z Maastricht, tworzący Unię Europejską (UE). Wyznacza on nowe, ambitne cele: unię monetarną do 1999 roku, obywatelstwo europejskie, nowe wspólne strategie, włącznie ze wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa, a także nawiązanie współpracy w sprawach bezpieczeństwa wewnętrznego Upada komunizm, podnosi się żelazna kurtyna i pojawiają się nowe możliwości połączenia Europy. Prowadzi to do zjednoczenia Niemiec 3 października 1990 roku i daje początek demokratycznym przemianom w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. www Więcej informacji: > Informacja o UE > Historia 7

10 European Parliament Jak działa Europa? W jaki sposób instytucje europejskie zapewniają sprawne funkcjonowanie Unii? Parlament Europejski głos obywateli Parlament reprezentuje głos mieszkańców Unii. Posłowie uczestniczą w tworzeniu prawa UE wraz z Radą Unii Europejskiej. Europarlament czuwa również nad tym, by wszystkie aspekty pracy UE podlegały kontroli demokratycznej oraz debacie publicznej. Co pięć lat obywatele wszystkich krajów unijnych wybierają swoich reprezentantów, którzy zasiądą w europarlamencie. Ostatnie wybory odbyły się w czerwcu 2009 roku. Obecny parlament liczy 736 posłów, co oznacza, że jest on największą tego typu instytucją na świecie. Posiedzenia Parlamentu Europejskiego odbywają się w Strasburgu (Francja) lub w Brukseli (Belgia). W europarlamencie posłowie zasiadają w grupach odpowiadających ich przekonaniom politycznym, a nie krajom pochodzenia. Znajdziemy tam chrześcijańskich demokratów, socjalistów, liberałów, zielonych, a nawet grupę przeciwną integracji europejskiej. Rada Europejska przewodnictwo polityczne Co najmniej cztery razy do roku najważniejsi politycy państw członkowskich premierzy lub prezydenci, w zależności od kraju spotykają się w Brukseli, aby omówić najistotniejsze aktualne tematy i określić ogólny kierunek działań UE. Na czele Rady Europejskiej stoi przewodniczący, którego kadencja trwa dwa i pół roku. 8

11 Rada Unii Europejskiej głos państw członkowskich Tu wypowiadają się rządy poszczególnych państw. Rada Unii Europejskiej, wraz z Parlamentem Europejskim, tworzą europejskie prawo. W zależności od tematyki obrad poszczególne kraje są reprezentowane przez ministrów właściwych dla danej sprawy, np. ministrów spraw zagranicznych, finansów, polityki społecznej, transportu czy rolnictwa. Rada spotyka się w Brukseli. Jeżeli omawiana sprawa nie jest kontrowersyjna, do podjęcia decyzji wystarczy zwykła większość głosów. Duże państwa członkowskie, np. Niemcy, mają więcej głosów, a tym samym większy wpływ na podejmowane decyzje, niż kraje małe, np. Malta. System głosowania nie pozwala jednak większym sąsiadom zagłuszać głosu małych krajów. Kiedy omawiane są tematy szczególnie ważne lub drażliwe, na przykład podatki albo polityka obronna, Rada jest zobowiązana do podjęcia decyzji jednogłośnie. Nie jest to łatwe przecież przy stole zasiadają przedstawiciele 27 państw! Komisja Europejska ochrona wspólnych interesów Komisja Europejska, z siedzibą w Brukseli, jest organem wykonawczym Unii Europejskiej. To ona jest źródłem wszystkich inicjatyw ustawodawczych, które następnie poddawane są głosowaniu w Parlamencie Europejskim i Radzie Unii Europejskiej. Komisja pełni również funkcję policjanta UE czuwa nad tym, aby rządy poszczególnych państw przestrzegały przepisów i odpowiednio stosowały europejskie prawa. Jeśli jeden z krajów naruszy przepisy, Komisja może pozwać go przed Europejski Trybunał Sprawiedliwości, który w przypadku stwierdzenia winy może nałożyć na dany kraj wysoką grzywnę. Na czele Komisji stoi przewodniczący, który kieruje zespołem komisarzy; po jednym z każdego państwa członkowskiego. Każdy komisarz ma swój zakres obowiązków nauka, środowisko itp. porównywalny do funkcji ministra w rządzie państwowym. Komisarze są zobowiązani dbać o wspólny interes UE, a nie własnego kraju. UE ma także Wysokiego Przedstawiciela do Spraw Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, który przewodzi wszelkim działaniom Unii na szczeblu międzynarodowym i jednocześnie sprawuje urząd wiceprzewodniczącego Komisji. Komisja Europejska zatrudnia około osób. Większość z nich pracuje w Brukseli, ale niektórzy pracownicy są oddelegowywani do przedstawicielstw Komisji w różnych miejscach w Europie i poza nią. 9

12 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej na straży prawa Prawo może być interpretowane na wiele sposobów. Zadaniem Trybunału jest dbanie o to, by w całej Unii było ono interpretowane jednolicie. Trybunał mieści się w Luksemburgu, a w jego skład wchodzą sędziowie oddelegowani przez państwa członkowskie (po jednym z każdego kraju). Na Trybunale spoczywa ogromna odpowiedzialność, gdyż jego decyzje są ostateczne. Sądy poszczególnych państw członkowskich nie mogą podważać wyroków Trybunału. Europejski Trybunał Obrachunkowy dba o nasze portfele Unia Europejska jest finansowana z pieniędzy podatników, a ci mają prawo wiedzieć, czy są one wydawane prawidłowo. Trybunał Obrachunkowy, z siedzibą w Luksemburgu, kontroluje wydatki Komisji i publikuje coroczny raport. Inne instytucje europejskie:»» Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny Komitet Regionów Europejski Bank Centralny Europejski Bank Inwestycyjny 10 www Więcej informacji: > Informacje o UE > UE w pigułce > Instytucje UE

13 Dogadajmy się Wspólne podejmowanie decyzji, gdy jest tak wielu uczestników dyskusji, może być bardzo czasochłonne i męczące. A może zbyt wiele osób chce zabrać głos? W Unii Europejskiej ludzie są razem. 27 rządów krajowych, 736 parlamentarzystów ze wszystkich możliwych opcji politycznych, lobbiści i niezliczone grupy interesu wszyscy domagają się wysłuchania i korzystnych dla siebie rozwiązań. No i przede wszystkim 500 milionów obywateli Unii, w tym Ty! Jaką siłę ma w tym tłumie twój głos? Owszem, reprezentują nas członkowie Parlamentu, których wybieramy, ale to tylko jeden ze sposobów na wyrażenie naszych poglądów. Wypowiedz się bezpośrednio! Twój głos ma znaczenie, więc powiedz, co myślisz i zaangażuj się w działania lokalnych organizacji. Zostaniesz usłyszany w Brukseli dzięki Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno- Społecznemu (EKES), za którego pośrednictwem organizacje społeczeństwa obywatelskiego mogą wyrażać opinie na temat europejskiego prawa. Ten model podejmowania decyzji nie jest może najszybszy, ale w końcu to nie żaden wyścig. Ważne, że spełnia on swoją rolę pozwala poznać różne punkty widzenia i umożliwia kompromis. Twoja Europa, Twój głos! Chcesz spróbować swoich sił w polityce i sprawdzić się w trudnej sztuce dyskusji? Każdej wiosny EKES zaprasza trzech uczniów z każdego kraju członkowskiego na młodzieżową sesję plenarną w Brukseli, podczas której toczą się dyskusje i odbywają głosowania nad opiniami Komitetu. Każdy uczeń może starać się o zaproszenie na taką sesję. Poproś swojego nauczyciela, aby zarejestrował Twoją szkołę online, na stronie Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (zakładka Your Europe, Your Say!). Więcej informacji: www 11

14 Jak powstaje prawo UE to arena polityczna, na której przedstawiane są propozycje aktów prawnych, poszczególne grupy bronią swoich interesów, a w końcu dochodzi do koniecznego kompromisu. Pod tym względem podejmowanie decyzji na poziomie europejskim przebiega podobnie jak w poszczególnych krajach. Weźmy na przykład... Pakiet telekomunikacyjny Wraz z rozwojem Internetu i innych nowych technologii wiele osób dostrzegło konieczność stworzenia prawa telekomunikacyjnego i domagało się zmian. W listopadzie 2007 roku Komisja Europejska, wysłuchawszy wszystkich argumentów, zgłosiła projekt zmian legislacyjnych w celu zreformowania rynku telekomunikacji. Wokół wstępnej propozycji rozgorzała debata skoncentrowana głównie na problemie wymiany plików online. Większość kontrowersji i pytań związanych było z prawami internautów, np. kiedy można odciąć komuś dostęp do sieci. W rzeczywistości proponowane zmiany skupiały się na sposobach walki z nielegalnym ściąganiem plików. Czy więcej osób płaciłoby za ściąganie muzyki, gdyby nielegalne pobieranie plików było karane odcięciem od Internetu? Parlament Europejski przyjął w całości tzw. pakiet telekomunikacyjny podczas pierwszego czytania we wrześniu 2008 roku. Ministrowie zasiadający w Radzie Unii Europejskiej nie zgodzili się jednak z kilkoma istotnymi punktami, przede wszystkim z kwestią zabezpieczeń dostępu do sieci. Obie instytucje próbowały doprowadzić do kompromisu, ale w maju 2009 roku, mimo protestów na ulicach i w Internecie, podczas głosowania parlamentarzyści zdecydowanie opowiedzieli się za poprawkami sprzecznymi ze stanowiskiem Rady. Czy każdy ma prawo dostępu do Internetu? W dyskusji pojawiło się wiele sprzecznych opinii: rządów, które szukają sposobów egzekwowania praw autorskich w swoich krajach, parlamentarzystów przekonanych, że Internet ma podstawowe znaczenie dla 12

15 wolności słowa, firm, które z powodu nielegalnego pobierania danych ponoszą straty, konsumentów obawiających się, że zostaną bezprawnie pozbawieni dostępu do sieci. Zawsze będą istnieć ludzie, którzy sądzą, że prawo powinno wyraźnie określać ramy regulujące życie obywateli, a także tacy, zdaniem których wszystko działa lepiej, gdy prawo nie ingeruje nadmiernie w życie jednostki. Kompromis Aby znaleźć wyjście ze ślepego zaułka, powołano komitet, w skład którego weszli przedstawiciele Parlamentu i Rady. Udało się osiągnąć kompromis: użytkownicy podejrzani o łamanie prawa nie mogą zostać pozbawieni dostępu do sieci, o ile nie orzeknie o tym sąd. Oznacza to domniemanie niewinności i zapewnienie podejrzanemu prawa do obrony. Odcięcie dostępu do sieci możliwe będzie tylko po sprawiedliwym i bezstronnym procesie sądowym. W listopadzie 2009 roku, ponad dwa lata po zgłoszeniu pierwszej propozycji, pakiet telekomunikacyjny został podpisany i wcielony w życie. Oprócz kontroli nad dostępem do Internetu pakiet telekomunikacyjny wprowadza lepszą ochronę obywateli również w innych dziedzinach, np. ułatwia dostęp do ogólnoeuropejskiego numeru alarmowego 112 w oparciu o nowe technologie. www Więcej informacji: > Telekomunikacja i sieci 13

16 Młodzi do dzieła! Młodzi ludzie także ci niepełnoletni mają prawo do tego, by:»» brać udział w życiu publicznym i w życiu swojej szkoły,»» mieć dostęp do wyczerpujących informacji na temat swoich praw i obowiązków,»» wyrażać swoje poglądy,»» chronić swoje interesy na poziomie lokalnym i w szkole,»» podejmować działania na rzecz swojej społeczności. Centrum Edukacji Obywatelskiej wierzy, że uczniowie potrafią korzystać z tych praw i zmieniać otoczenie. Świadczą o tym setki projektów, jakie zrealizowali w całej Polsce. Chcesz zmienić coś w szkole, miejscowości, kraju? Wejdź na i weź udział w jednym z programów edukacyjnych CEO. Oto kilka z nich: Patrz i zmieniaj Uczniowie w szkolnych klubach filmowych oglądają filmy dokumentalne o wyzwaniach, przed jakimi stoi świat. Dowiadują się, jak ich codzienne decyzje wpływają na życie ludzi w innych regionach świata i upowszechniają tę wiedzę poprzez debaty i kampanie społeczne. Samorząd uczniowski Program wspiera młodych ludzi, którzy chcą realizować swoje pomysły i pasje, działając w samorządzie uczniowskim. Uczniowie poznają zasady pracy samorządu, dowiadują się, jak skutecznie działać w szkole i poza nią. Pomaga im bogata w materiały strona internetowa, kursy e-learningowe dla uczniów i nauczycieli oraz warsztaty. 14

17 Młodzi głosują Uczniowie organizują w szkołach wybory młodzieżowe, towarzyszące wyborom powszechnym. Zdobywają wiedzę na temat ordynacji wyborczej, uprawnień organów państwowych, a przede wszystkim zabierają głos na tematy ważne dla Polski i Europy. Analizują frekwencję wyborczą w swoim obwodzie i prowadzą kampanię zachęcającą dorosłych do głosowania. Szkoła z klasą 2.0 Uczniowie realizują projekty z różnych dziedzin, wykorzystując technologie informacyjno-komunikacyjne (Information and communication technology ICT), w tym narzędzia do tworzenia prezentacji, stron internetowych, filmów, audycji oraz narzędzia społecznościowe. Prezentują swoją pracę na blogach i szkolnych festiwalach. Ślady przeszłości Uczniowie opiekują się zapomnianymi zabytkami w swojej okolicy i przypominają mieszkańcom ich dzieje. Swoje odkrycia dotyczące ciekawych ludzi i miejsc mogą udostępniać na prowadzonym przez CEO i Narodowe Centrum Kultury portalu Mapa Kultury. Filmoteka szkolna: Akcja! Prowadzony przez Centrum Edukacji Obywatelskiej i Polski Instytut Sztuki Filmowej projekt przygotowuje młodzież do obcowania z dziełem filmowym. Uczy jego krytycznego odbioru, rozwija aktywność twórczą, pomaga odkrywać pasje i talenty. Zaprasza do dyskusji o mądrych filmach, o Polsce, a także o tym, co jest dla młodych ludzi ważne w życiu. Edutuba Internetowa biblioteka materiałów edukacyjnych scenariuszy lekcji, ćwiczeń, projektów uczniowskich, gier, filmów, prezentacji, zdjęć, podcastów powstających w ramach programów CEO. Można je przeszukiwać m.in. według etapu edukacyjnego, przedmiotu czy typu materiału. Zasoby Edutuby są otwarte, można je przeglądać w Internecie lub ściągać na własny komputer. 1 lipca Polska po raz pierwszy w historii obejmie Prezydencję w Unii Europejskiej. Jednym z priorytetów polskiej Prezydencji jest informowanie o tym rotacyjnym systemie przewodniczenia pracom Rady oraz promocja naszego kraju w UE Ty także możesz wziąć w tym udział! Zaangażuj się w polską Prezydencję wspólnie z przyjaciółmi, organizując np. piknik obywatelski w szkole, na osiedlu czy na rynku w swojej miejscowości. Więcej informacji: www 15

18 Pieniądz rządzi światem Miliony Europejczyków mają w portfelu tę samą walutę euro, akceptowaną w wielu krajach Europy. W ostatnim dziesięcioleciu dokonała się największa w dziejach Europy rewolucja na rynku walut. 17 z 27 krajów UE przyjęło euro jako swoją oficjalną walutę. Można nią płacić od Morza Śródziemnego po koło podbiegunowe. W przyszłości do strefy euro dołączy jeszcze więcej krajów Unii, kiedy tylko będą na to gotowe. Światowa waluta Obecnie ponad 331 milionów ludzi płaci w euro na co dzień. Stało się ono walutą, w której przechowuje się najwięcej po dolarze amerykańskim rezerw światowych obecnie około 26%. Jest to też druga waluta na świecie najczęściej używana w handlu przeprowadza się w niej 40% transakcji na rynkach zagranicznych. Euro jest nie tylko wygodne w użyciu, to także jeden z najważniejszych symboli integracji europejskiej. Jako waluta o istotnym znaczeniu daje UE lepszą pozycję w gospodarce światowej. Ważne daty: 1999 Powstanie euro jako waluty wirtualnej 2002 Banknoty i monety euro zostają wprowadzone do obiegu w 12 krajach UE 2007 Słowenia przyjmuje euro 2008 Cypr i Malta przyjmują euro 2009 Do strefy euro przyłącza się Słowacja 2011 Do strefy euro przyłącza się Estonia 16

19 Zalety wspólnej waluty Wszystko to brzmi pięknie, ale w jaki sposób wspólna waluta w praktyce napędza handel i wzrost gospodarczy? Przede wszystkim konsumenci mogą łatwo porównywać ceny w różnych krajach strefy euro, co prowadzi do uczciwej konkurencji między firmami. Przez wyeliminowanie ryzyka związanego z wahaniami kursów walut, euro obniża także koszt międzynarodowych transakcji. Co więcej, prawidłowe zarządzanie euro pozwoliło obniżyć inflację i stopy procentowe. To powoduje, że unijna gospodarka jest stabilna, co w połączeniu z wielkością strefy euro nie tylko przyciąga zagranicznych inwestorów, lecz także czyni gospodarkę bardziej odporną na zewnętrzne wstrząsy. Korzyści dla turystów Kiedyś wyjazd za granicę wiązał się z nieodzowną wizytą w banku lub w kantorze. Następnie trzeba było dokonywać skomplikowanych obliczeń podczas zakupów, a na koniec w kieszeni pozostawała garść banknotów i monet, z którymi nie wiadomo było, co zrobić. W strefie euro nie ma tych problemów. Oszczędzamy mnóstwo czasu, nerwów i pieniędzy! Lekcja historii w portfelu? Na banknotach euro widnieją przykłady ilustrujące siedem wieków rozwoju architektury europejskiej, dlatego są one swoistą kieszonkową lekcją dziejów Europy i historii sztuki. Monety euro są wybijane w narodowych mennicach, a ich liczba zależy od wielkości gospodarki danego kraju (istnieje zatem więcej monet z symbolami niemieckimi niż maltańskimi). Monety mają jednakowy wzór na awersie, a rewersy projektowane są osobno dla poszczególnych krajów. Wszystkie banknoty i monety euro mogą być używane we wszystkich krajach strefy euro. 17

20 Co się kryje za błyszczącą monetą? Chociaż większość z nas interesuje tylko suma euro w naszym portfelu, za tą błyszczącą monetą kryje się wielki system regulacyjny. Siła waluty danego kraju ściśle zależy od stanu jego gospodarki. Dlatego wprowadzono określone zasady dla krajów przyjmujących euro. Aby unia monetarna działała sprawnie, gospodarki państw posługujących się euro muszą być w podobnej kondycji, zwłaszcza w dziedzinie finansów publicznych i pod względem konkurencyjności. Kto może się przyłączyć? Wszystkie nowe kraje UE powinny przyjąć euro, kiedy tylko spełnią tak zwane kryteria z Maastricht. Wielka Brytania i Dania postanowiły nie wchodzić do strefy euro, ale w każdej chwili mogą to zrobić. Kryteria z Maastricht Są to zasady (zwane także kryteriami konwergencji ) określone w traktacie z Maastricht z 1992 roku, które mają za zadanie chronić stabilność europejskiej waluty. Zgodnie z nimi euro może być przyjęte tylko przez te państwa, które są na to naprawdę gotowe. Kraje te muszą również wprowadzić specjalne ustawy regulujące działalność banku centralnego i politykę monetarną. Kryteria z Maastricht Co jest mierzone? Jak jest mierzone? Kryteria konwergencji Stabilność cen Zdrowe finanse publiczne Zrównoważone finanse publiczne w długim okresie Trwałość konwergencji Stabilność kursu walutowego Średnia stopa inflacji Deficyt budżetowy w % PKB Dług publiczny w % PKB Długoterminowe stopy procentowe Przedział wahań Nie więcej niż 1,5 punktu procentowego powyżej inflacji w trzech państwach UE o najbardziej stabilnych cenach Nie więcej niż 3% Nie więcej niż 60% Nie więcej niż 2 punkty procentowe powyżej średniej stopy w trzech krajach o najbardziej stabilnych cenach Przynależność do ERM II (Europejski Mechanizm Kursowy II) przez dwa lata 18

21 Kto pociąga za sznurki w strefie euro? Zanim wprowadzono euro, każdy kraj osobno odpowiadał za swoją walutę i system monetarny. Przy wspólnej walucie konieczne stało się scentralizowanie władzy, inaczej sytuacja przypominałaby koncert orkiestry z wieloma dyrygentami. Jak egzekwuje się przyjęte zasady? Europejski Bank Centralny (EBC) z siedzibą we Frankfurcie jest instytucją niezależną, wolną od wpływów politycznych. Jego podstawowym zadaniem jest utrzymywanie inflacji na poziomie niewiele poniżej 2% w średnim okresie. EBC decyduje o polityce monetarnej, ale poszczególne kraje strefy euro same muszą dbać o własną gospodarkę, myśleć o wydatkach i podatkach. Pakt stabilności i wzrostu zawarto po to, by zapobiegać podejmowaniu przez państwa takich działań, które mogłyby zachwiać równowagą w całej strefie euro. Komisja Europejska monitoruje wysokość deficytu budżetowego i długu publicznego w państwach członkowskich nie mogą być one wyższe niż odpowiednio 3% i 60% produktu krajowego brutto (PKB). Jeśli limity te zostaną przekroczone, Rada może wszcząć postępowanie przeciwko danemu państwu, a w ostateczności nałożyć na nie kary finansowe. Więcej informacji: www 19

22 Wspólne cele wspólnego budżetu Pieniądze z budżetu UE są podstawą prawie wszystkich programów prezentowanych w tym Kalendarzu. Zarządzanie tymi publicznymi środkami to wielka odpowiedzialność. Jak są wydawane pieniądze w UE? Mając do dyspozycji budżet wynoszący 141,9 miliarda euro w 2011 roku, Unia musi zaspokoić wiele potrzeb. Ta pozornie wielka suma stanowi tylko 1% majątku UE, jest więc bardzo ważne, by skierować pieniądze tam, gdzie będzie z nich największy pożytek. UE stara się zmniejszyć, a nawet zlikwidować dysproporcje w rozwoju poszczególnych krajów członkowskich państwa silniejsze wspierają słabszych sąsiadów. Jest to wyraz solidarności w dążeniu do rozwoju ekonomicznego i dobrobytu wszystkich państw i obywateli Unii. Dodatkowo UE finansuje też projekty międzynarodowe, które jednoczą różne kraje wokół wspólnych celów. Nie byłoby to możliwe bez wspólnego budżetu. Zbilansowany budżet Budżet unijny opiera się na zasadzie równowagi. W dużym skrócie oznacza to, że UE może wydać tylko tyle pieniędzy, ile naprawdę posiada. Ma to tę dobrą stronę, że nie mogąc pożyczać Unia nie ma żadnych długów. Tę mądrą zasadę możesz zastosować, planując własne wydatki! Skąd się biorą te pieniądze UE ma różne źródła dochodów. Większość wpływów pochodzi jednak od poszczególnych państw członkowskich.»» 75% wkład poszczególnych państw, liczony wg dochodu narodowego brutto,»» 13% cła na produkty sprowadzane spoza UE,»» 11% niewielki procent podatku VAT zbieranego przez państwa członkowskie,»» 1% inne, np. podatki płacone przez pracowników instytucji unijnych, grzywny od firm łamiących prawo itp. 11% 13% 1% 75% 20

23 ...i na co są wydawane? Priorytety w wydatkach Unii są ustalane w wieloletnich ramach finansowych. Obecnie obowiązujące ramy wyznaczono na lata Całkowity budżet na ten okres wynosi , czyli prawie bilion euro! Nadal jednak trzeba wybierać, na co przeznaczyć te pieniądze. W 2011 roku wydatki kształtują się następująco:» 46% wzrost gospodarczy i zatrudnienie: w trosce o swoją konkurencyjność Unia inwestuje w edukację, szkolenia, badania i infrastrukturę, pomaga także osobom niepełnosprawnym.» 41% zasoby naturalne: oprócz wsparcia dla rolników, kiedyś krytykowanego, trzeba znaleźć środki na nowe inicjatywy, które mogą powstrzymać zmiany klimatyczne.» 6% UE na arenie międzynarodowej: Unia jest największym źródłem pomocy zagranicznej na świecie, udziela wsparcia kryzysowego i długoterminowego krajom rozwijającym się.» 6% inne: głównie wydatki administracyjne w instytucjach unijnych.» 1% społeczeństwo obywatelskie, wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość: oprócz strzeżenia granic i chronienia zdrowia obywateli, Unia finansuje również programy kulturalne i projekty młodzieżowe. Proporcje wydatków zmieniają się każdego roku, nie przekraczają jednak wieloletnich ram finansowych. Obecnie toczą się już dyskusje nad budżetem Unii na następne siedem lat. Jakie, Twoim zdaniem, powinny być nowe priorytety w przyszłych wydatkach? Możesz sprawdzić, co finansuje UE w Twojej okolicy, wpisując kod pocztowy swojej miejscowości na stronie www Więcej informacji: > Informacje o UE > UE w pigułce > Finanse UE 21

24 Migracja: zmienić problem w szansę Migracja jest zjawiskiem koniecznym dla rozwoju gospodarczego i zachowania równowagi społecznej Europa starzeje się i musi zmierzyć się z problemem malejącej liczby mieszkańców. Fakt, że Unia Europejska stała się głównym celem imigracji, stawia przed nami nowe wyzwania, zwłaszcza w trudnych ekonomicznie czasach. Aby znaleźć rozwiązania dla problemów, które niesie imigracja, i wykorzystać możliwości, jakie stwarza, kraje Unii Europejskiej muszą współpracować ze sobą oraz z krajami, z których przybywają imigranci. Dlatego właśnie Unia Europejska prowadzi spójną politykę migracyjną, ustalając jasne i sprawiedliwe zasady legalnej migracji oraz zapobiegając migracji nielegalnej i promując integrację. Integracja: droga dwukierunkowa Ludzie mieszkający w Europie pochodzą z różnych środowisk społecznych i kultur. To zjawisko pozytywne różnorodność wzbogaca społeczeństwo i poszerza nasze horyzonty. Czasami jednak zapominamy o tym, widząc jak trudno się zintegrować w nowym otoczeniu oraz jak ciężko przystosować się do coraz większej różnorodności kulturowej wokół nas. Integracja to podstawa unijnej polityki migracyjnej: pozwala zapewnić wszystkim równe szanse oraz zwiększa zrozumienie dla zjawiska migracji. Dzięki odpowiedniej integracji imigrantów rośnie tolerancja europejskie społeczności będą bardziej odporne na rasizm i dyskryminację z nim związaną. Na poziomie Europy Unia wspiera kraje członkowskie w wymianie informacji oraz we wdrażaniu dobrych praktyk integracyjnych. W tym celu powstało dostępne dla wszystkich forum europejski portal na rzecz integracji. Zawiera on setki przykładów dobrych praktyk oraz umożliwia porównywanie i wymianę doświadczeń, może być więc źródłem nowych pomysłów i projektów. 22

25 Powstrzymanie nielegalnej imigracji Nielegalna imigracja to poważne wyzwanie dla Unii Europejskiej w grę wchodzi często ludzkie życie. Usiłując dostać się do Europy, wielu imigrantów, w tym kobiety i dzieci, ryzykuje życiem na szlakach przerzutowych i często pada ofiarą przemytników lub handlarzy ludźmi. Walka z tego rodzaju przestępczością zorganizowaną jest priorytetem Unii Europejskiej. Dużą wagę przywiązuje się też do strzeżenia granic. Unia Europejska powołała w tym celu agencję FRONTEX, która koordynuje działania na rzecz bezpieczeństwa zewnętrznych granic Unii. Większość ludzi woli jednak pozostać we własnym kraju. Dlatego polityka migracyjna obejmuje także współpracę z krajami spoza UE, która pozwala kontrolować zjawisko migracji i likwidować jego główne przyczyny ubóstwo i konflikty zbrojne. Bezpieczna przystań dla potrzebujących azylu Azyl to specjalna procedura przyjmowania cudzoziemców. Przysługuje on osobom zagrożonym prześladowaniami w ich własnym kraju. Europa może być dumna ze swojej tradycji przyznawania azylu uchodźcom. Ponieważ jednak w poszczególnych krajach Unii podania imigrantów rozpatrywane są według różnych standardów, ten sam wniosek azylowy może zostać odrzucony w jednym, a przyjęty w innym kraju. Dlatego Komisja Europejska dąży do wprowadzenia wspólnych zasad i procedur udzielania azylu, co pomoże walczyć z nadużyciami. www Więcej informacji: > Policies > Immigration lub Asylum

26 Zjednoczeni w regionalnej różnorodności UE jest wielką układanką złożoną z wielu regionów. Każdy z nas jest obywatelem jakiegoś kraju, ale dla wielu z nas ważny jest również region, z którego pochodzimy. Wiele regionów ma własną, oryginalną tradycję: kuchnię, muzykę czy rękodzieło. Regiony to jednak nie tylko bogactwo kulturowe odgrywają one również ogromną rolę w gospodarce. Regiony motorem rozwoju Najważniejsze sprawy dzieją się na poziomie regionów. To tu powstają i rozwijają się lokalne przedsiębiorstwa tworzące miejsca pracy i napędzające wzrost gospodarczy. Przy odpowiednim wsparciu stają się one wzorem dynamicznego rozwoju i innowacyjności. UE bardzo zależy na wykorzystaniu tego potencjału, dlatego wraz z lokalnymi partnerami prowadzi politykę wspierania regionów. Obejmuje ona wszystkie regiony Unii, choć największą pomoc otrzymują te najbardziej potrzebujące. Blisko domu W latach na wspieranie rozwoju regionalnego przeznaczono 347,4 miliarda euro. Pieniądze są rozdzielane głównie poprzez: Fundusz Spójności, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Europejski Fundusz Społeczny. Przeznacza się je na różne projekty, od budowy mostów i dróg po zapewnianie dostępu do szybkiego Internetu i stosowanie energii ze źródeł odnawialnych. W latach w ramach polityki regionalnej Polska otrzyma z UE łącznie ponad 67,2 miliarda euro. Czy te pieniądze są dobrze wydawane? Dowiedz się, na co przeznaczone są fundusze w Twojej okolicy: 24

27 Stadion miejski w Kielcach, jeden z najnowocześniejszych tego typu obiektów w Polsce, został zbudowany przy wsparciu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Stadion jest wielofunkcyjny: oprócz meczów piłki nożnej urządzane są na nim duże imprezy kulturalne i koncerty. Zmniejszyć różnice Przepaść między biednymi i bogatymi regionami UE jest ogromna: przeciętny dochód w północno-zachodniej Bułgarii stanowi tylko 26% średniej europejskiej, a w centrum Londynu aż 334%. Jednym z głównych celów polityki regionalnej jest zmniejszenie dysproporcji pomiędzy poszczególnymi obszarami: pomoc biedniejszym w dogonieniu silniejszych przez wspieranie innowacji i tworzenie miejsc Czy wiesz, że...? PKB co czwartego regionu UE jest niższe niż 75% średniej unijnej. pracy. Europa stara się zbudować solidarność pomiędzy regionami i ich mieszkańcami. Czy zdajesz sobie sprawę z tej współodpowiedzialności? Życie na granicy Zagranica często znajduje się zaskakująco blisko domu. Ponad jedna trzecia (37,5%) obywateli UE mieszka w regionach przygranicznych. Są one uważane za peryferia, ale dzięki możliwości przekraczania granicy mają wiele do zaoferowania w zakresie dodatkowych miejsc pracy i rynku usług (edukacji, opieki zdrowotnej, nauki języków obcych, kultury itd.). 25

28 Ponad granicami UE stara się odpowiedzieć na szczególne potrzeby każdego z regionów, a wtedy często okazuje się, że wyzwania stojące przed wieloma spośród nich są bardzo podobne. Współpracując z bliższymi i dalszymi sąsiadami, regiony mogą znaleźć wspólne rozwiązanie. Wspólne działanie i korzystanie z doświadczeń innych krajów sprawia, że regiony stają się silniejsze pod względem gospodarczym, wzrasta też ich atrakcyjność i konkurencyjność. Unia Europejska przeznaczyła 8,7 miliarda euro na współpracę międzyregionalną w latach Dostępne są również fundusze dla państw sąsiadujących z UE. Kiedy zdarzy się katastrofa Celem projektu JOSEFIN jest pomoc małym i średnim przedsiębiorstwom z regionu Morza Bałtyckiego w wejściu na międzynarodowy rynek. Firmy będą mogły skorzystać z indywidualnych porad i otrzymać pomoc w uzyskaniu funduszy, które pozwolą im unowocześnić się oraz wprowadzić nowe produkty i usługi. Powódź zalewająca domy, siejące spustoszenie trzęsienie ziemi, pożar lasu klęski żywiołowe zdarzają się w całej Europie. Ich skutki są tragiczne niszczą i paraliżują całe regiony. Koszty odbudowy bywają olbrzymie. Najważniejsze jest przywrócenie podstawowych usług oraz szybkie i skuteczne dostarczenie pomocy ofiarom. Takie nieprzewidziane wydatki mogą bardzo nadwyrężyć finanse państwa. Regiony, które ucierpiały wskutek klęsk żywiołowych, mogą liczyć na specjalną pomoc z Europejskiego Funduszu Solidarności. www Więcej informacji:

29 Całkiem nowy rozdział Twój ostatni rok w szkole zbliża się wielkimi krokami. Czy jesteś gotowy odwrócić kartkę i rozpocząć nowy rozdział życia? Dokąd pójdziesz, gdy wyruszysz z domu w świat? Co zamierzasz robić? Czy myślałeś, w jaki sposób realizować swoje pasje i zainteresowania? Dalsza nauka, czy to na uniwersytecie, czy w szkole policealnej, może Ci się teraz wydawać niepotrzebna, ale sam zobaczysz, że przyszłość wynagrodzi Cię za ten wysiłek. Chcesz zmienić otoczenie? Jako obywatel UE masz prawo studiować w dowolnym państwie członkowskim. Istnieje wiele programów ułatwiających wyjazd na zagraniczną uczelnię. Pobyt w innym kraju pomoże Ci udoskonalić znajomość języka obcego, poznać inną kulturę i zyskać cenne doświadczenia. Czy wiesz, że...? Przeciętny Europejczyk wyprowadza się od rodziców w wieku 25 lat. Finowie usamodzielniają się najszybciej, połowa z nich opuszcza dom rodzinny, mając 21 lat. Za to połowa Słowaków mieszka u rodziców do 31 roku życia. Bez względu na to, czy jesteś jeszcze licealistą, czy też odbywasz praktyki zawodowe lub wybierasz się właśnie na studia UE ma odpowiedni dla Ciebie program wymiany. Nauka trwa przez całe życie i, choć zaczyna się w domu, a potem przede wszystkim odbywa się w szkole, wcale nie musi się tam kończyć. Jaki będzie Twój następny krok? Możesz pojechać do szkoły partnerskiej! Jeśli Twoja szkoła uczestniczy w programie Comenius, masz szansę wziąć udział w wymianie pojechać do innego kraju lub przyjąć u siebie rówieśników z zagranicy. Zapytaj nauczyciela, jakie są możliwości. W niektórych krajach możliwy jest nawet wyjazd w pojedynkę zamiast z całą klasą. Jeśli w realu taka wymiana nie jest możliwa, wejdź na portal etwinning, który pozwala nawiązać wirtualne znajomości z rówieśnikami z innych krajów. Zajrzyj na: 27

30 Możesz przez jakiś czas studiować za granicą! W czasie 25 lat istnienia programu Erasmus ponad dwa miliony studentów skorzystało z możliwości spędzenia jednego lub dwóch semestrów na zagranicznej uczelni lub odbycia w innym kraju stażu. Jako student z wymiany nie musisz płacić czesnego, a punkty zdobyte za granicą będą zostaną uwzględnione w Twoim indeksie po powrocie na macierzystą uczelnię. Możesz odbyć szkolenie zawodowe w innym kraju! A może uczysz się w liceum profilowanym albo w szkole zawodowej i szukasz czegoś bardziej praktycznego? Mamy coś specjalnie dla Ciebie! Program Leonardo da Vinci umożliwia odbycie praktyk i zdobycie umiejętności zawodowych w szkołach technicznych w całej Europie. Taki wypad za granicę na pewno okaże się bardzo przydatny, kiedy przyjdzie czas na poszukiwanie pracy. Program dostępny jest także dla absolwentów. Na pewno się dogadamy! Unia Europejska ma 23 języki urzędowe, od francuskiego po fiński i maltański. Językiem ojczystym największej liczby Europejczyków jest niemiecki, ale najpowszechniejszy jako ojczysty lub dobrze opanowany język obcy jest angielski. Jeśli rozumiesz wiesz. Jeśli wiesz zyskujesz. Seya, Belgia Poznając jeden lub więcej języków obcych, zyskujesz szanse na naukę i pracę w innych krajach. Będziesz mógł rozmawiać z nowymi, interesującymi ludźmi, realizować ciekawe pomysły w innych 28

31 częściach Europy... Pojawią się przed Tobą możliwości dotychczas nieosiągalne. Uczymy się przez całe życie i nigdy nie wiesz, kiedy poznany język obcy znów Ci się przyda, a raz wypracowana metoda nauki pozwoli znacznie łatwiej i szybciej przyswoić kolejne języki. Mieszkałam i studiowałam w Austrii, rozmawiałam, czytałam i myślałam w innym języku to doświadczenie naprawdę zmieniło moje życie! Margherita, Włochy Martwisz się, jakim cudem uda Ci się opanować 23 unijne języki, żeby móc w pełni wykorzystać dostępne możliwości? Nie martw się, nie ma potrzeby uczyć się ich wszystkich, ludzie w innych krajach też uczą się języków obcych, niektórzy nawet polskiego! Istnieje wiele możliwości studiów i pracy za granicą, nawet jeśli nie znasz języka lokalnego, tylko na przykład angielski lub niemiecki. Młodzież w działaniu W ramach programu Młodzież w działaniu możesz wziąć udział w wymianie, uczestniczyć w międzynarodowym forum czy w innych wspólnych działaniach młodych ludzi nie tylko z Europy, ale i z całego świata! Czy chcesz w mniej tradycyjny sposób poznawać inne kultury? Wolontariat za granicą to może być właśnie to! Możesz zdobyć doświadczenie, pomóc innym, dowiedzieć się więcej o sobie i o kraju, w którym pracujesz. Jeśli zdecydujesz się na wolontariat w pełnym wymiarze godzin, w ramach wolontariatu europejskiego, (który jest częścią programu Młodzież w działaniu ) uzyskasz zwrot poniesionych kosztów. Więcej informacji: www 29

32 Budujemy przyszłość Europy Przyszły sukces Europy zależy od kreatywności i innowacyjności naukowców oraz przedsiębiorców. To oni będą tworzyć i udoskonalać dzisiejsze technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT Information and Communication Technologies). Czy myślałeś kiedyś o wynalezieniu urządzenia, które ocali tysiące ludzi albo umożliwi podróżowanie w nowy sposób? Czy marzyłeś o prowadzeniu własnego przedsiębiorstwa albo zastanawiałeś się, jak zmienić świat? Może praca badawcza i poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań to właśnie coś dla Ciebie! W Europie brakuje wykwalifikowanych pracowników z branży teleinformatycznej. Świat stoi przed Tobą otworem możesz zmienić go na lepsze! Nie tylko mężczyźni Wciąż panuje stereotyp, że ekspertami wpatrzonymi w ciąg kodów albo budującymi sieci komputerowe są zawsze mężczyźni. Ten obraz tylko utwierdza nas w przekonaniu, że praca w ICT jest nudna i zbyt techniczna dla kobiet. W rzeczywistości wśród najlepszych informatyków jest sporo kobiet. Chcesz wiedzieć, jak naprawdę wygląda praca w wiodącej firmie technologicznej? UE oferuje młodym kobietom możliwość obserwowania pracy kobiety zatrudnionej w takiej firmie albo wcielenia się na chwilę w jej rolę. Dowiedz się więcej na Martha Lane Fox Martha studiowała historię, a następnie zaczęła pracę w firmie teleinformatycznej w Londynie. Kiedy miała 25 lat, założyła słynny dziś serwis internetowy (sprzedający wyjazdy wakacyjne i upominki). Dziś Martha jest internetowym potentatem w Wielkiej Brytanii. Wierzy, że każdy powinien mieć dostęp do Internetu i prowadzi kampanię, której celem jest realizacja tego marzenia. www Więcej informacji:

33 Poszukiwane pomysły na lepszą przyszłość Czy Twoja głowa pełna jest nowych, nowatorskich pomysłów? Nie zatrzymuj ich dla siebie UE potrzebuje dziś kreatywnych umysłów bardziej niż kiedykolwiek! Innowacyjność to nie tylko słowo-wytrych. Dzięki niej zyskujemy realne korzyści jako obywatele, konsumenci i pracownicy. To klucz do tworzenia nowych miejsc pracy, budowania proekologicznego społeczeństwa i podnoszenia jakości życia. To za jej sprawą jesteśmy też bardziej konkurencyjni na światowym rynku. Chociaż gospodarka UE jest największą na świecie, pod względem innowacji pozostaje w tyle za potęgami takimi jak USA i Japonia. Jak możemy je dogonić? Innowacje przyszłości Zajrzyj na stronę Unia innowacji, gdzie możesz doświadczyć tzw. rozszerzonej rzeczywistości i zagraj w Innovation lab (do pobrania również z App Store)! Nowa strategia Unia innowacji ma uczynić z UE światowego lidera w dziedzinie badań i innowacji, co jest możliwe dzięki jej różnorodności i kreatywności. W ramach tej strategii UE planuje do roku 2020 znacząco zwiększyć inwestycje w naukę i rozwój, co zaowocuje stworzeniem nowych miejsc pracy i przyspieszy rozwój gospodarczy. Szacuje się, że aby osiągnąć ten cel, potrzebny będzie ponad milion nowych badaczy, dlatego podstawą tej strategii są edukacja i szkolenia. Jeśli wykorzystasz swoją szansę, możesz zostać jednym z naukowców! Uważam, że badania naukowe są niezwykle ważne, nawet w dobie kryzysu, ponieważ wspierają rozwój gospodarczy. - Gregory, 20 lat, Belgia Więcej informacji: www 31

34 Pomocna dłoń Kończysz naukę i co dalej? Kiedy już zaczniesz rozglądać się za pracą, nie zapomnij, że możesz jej szukać również za granicą... Możliwość mieszkania poza krajem nie kończy się wraz z ukończeniem nauki w szkole czy na uczelni. Jako obywatel czy obywatelka UE masz prawo pracować w dowolnym kraju Unii (choć wobec pracowników z nowych państw członkowskich, w tym z Polski, obowiązują pewne tymczasowe ograniczenia). Dotychczasowe przeszkody, np. konieczność zdobycia pozwolenia na pracę czy wykonania badań lekarskich, zostały zniesione. Na terenie całej Unii Europejczycy mają równe prawa jeśli chodzi o pracę, zabezpieczenia społeczne, ulgi podatkowe, a nawet prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Pierwszy krok Czy wiesz, że...? Według europejskiego badania opinii publicznej (Eurobarometr), 17% Europejczyków nie wyklucza możliwości podjęcia kiedyś pracy za granicą. Gdzie zacząć szukać pracy? Zajrzyj na EURES europejski portal mobilności zawodowej. Możesz zamieścić tam swoje CV albo przeszukać ponad milion ofert przesłanych online przez pracodawców z całej Europy. Jednak EURES to coś więcej niż serwis dla szukających pracy. To sieć zrzeszająca wszystkie urzędy pracy z państw UE, w tym z Polski. Możesz poprosić o pomoc jednego z ponad 850 doradców EURES, którzy poinformują Cię o warunkach życia i pracy w każdym z krajów Unii. 32

35 Odezwiemy się wkrótce Przeszukałeś bazę EURES i udało Ci się znaleźć ogłoszenie, które Cię zainteresowało. W tym momencie pojawia się mnóstwo pytań. Może procedury obowiązujące przy staraniu się o posadę w tym kraju wyglądają inaczej niż w Polsce? W ulotce Odezwiemy się wkrótce... Komisja Europejska odpowiada na te i wiele innych pytań i to dotyczących wszystkich państw UE! Ten bezpłatny przewodnik możesz zamówić w unijnej księgarni: Europejski Fundusz Społeczny Jeśli stracisz pracę i będziesz potrzebować pomocy, może ci pomóc EFS. Europejski Fundusz Społeczny inwestuje w lokalne projekty udzielające obywatelom wsparcia w rozwijaniu swoich umiejętności i pomagające im zwiększać szanse na zatrudnienie. Wiele z tych działań skierowanych jest do osób mających szczególne trudności ze znalezieniem pracy, na przykład do ludzi młodych. EFS może ci jednak pomóc w dowolnym momencie życia jeśli na przykład postanowisz przerwać naukę, będziesz miał szansę na dokończenie edukacji później. Nowe umiejętności w nowych miejscach pracy Czy umiejętności, które teraz zdobywasz w szkole, będą nadal przydatne za 5, 10 albo 15 lat? Przy obecnym tempie rozwoju technologii i zmian społecznych trudno odpowiedzieć na to pytanie. To, co wydaje się dziś niezbędne, może stać się zupełnie nieprzydatne w kolejnych latach Twojej pracy. Pracownicy muszą dostosowywać się do zmiennych potrzeb rynku, a UE poprzez EFS pomaga im w tym. 33