Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej WUM

Transkrypt

1 * Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej WUM

2 PRZEPISY PRAWNE USTAWA TRANSPLANTACYJNA Z 1 LIPCA 2005 R. NOWELIZACJA 17 LIPCA 2009R. ROZPORZĄDZENIA WYKONAWCZE KODEKS ETYKI LEKARSKIEJ UCHWAŁA SEJMOWA 11 ZASAD PRZEWODNICH WHO DYREKTYWA UNIJNA W SPRAWIE BEZPIECZEŃSTWA I JAKOŚCI PRZESZCZEPIANIA NARZĄDÓW

3 2013r. Dawcy zmarli > Dawcy żywi 593 dawców narządów 57 nerek 18 fr. wątroby

4 Art.1.1. ustawy określa zasady 1. Pobrania narządu od dawcy żywego Pobranie następuje na rzecz krewnego linii prostej, rodzeństwa, osoby przysposobionej, małżonka, (warunkowo na rzecz innej osoby) Jeśli jest zasadność i celowość Jeśli obie strony wyrażają zgodę 2. Warunki pobrania narządu od osoby zmarłej Stwierdzenie trwałego i nieodwracalnego ustania czynności mózgu (śmierć mózgu) Nieodwracalne zatrzymanie krążenia Jeśli osoba zmarła nie wyraziła za życie sprzeciwu Jeśli nie ma przeciwskazań medycznych do pobrania Jeśli zgon nastąpił w wyniku czynu karalnego zasięgnąć opinii prokuratora

5

6 ROZPOZNAWANIE ŚMIERCI MÓZGU ETAP I 5 stwierdzeń 1. Chory jest w śpiączce 2. Sztucznie wentylowany 3. Rozpoznano przyczynę śpiączki 4. Wykazano strukturalne uszkodzenie mózgu 5. Uszkodzenie strukturalne mózgu jest nieodwracalne wobec wyczerpania możliwości terapeutycznych i upływu czasu 5 wykluczeń Chory jest zatruty i pod wpływem niektórych środków farmakologicznych W stanie hipotermii wywołanej niektórymi przyczynami zewnętrznymi Z zaburzeniami metabolicznymi i endokrynologicznymi Z drgawkami i prężeniami Jest noworodkiem donoszonym < 7 dnia życia

7 ROZPOZNAWANIE ŚMIERCI MÓZGU ETAP II 1. Nieobecność odruchów pniowych 2. Próba bezdechu Odruchy pniowe A. Brak reakcji źrenic na światło B. Brak odruchu rogówkowego C. Brak ruchów gałek ocznych spontnicznych D. Brak ruchów gałek ocznych przy próbie kalorycznej E. Brak jakichkolwiek reakcji bólowych w zakresie unerwienia nerwów czaszkowych F. Brak odruchów wymiotnych i kaszlowych G. Brak odruchu ocznomózgowego

8 ROZPOZNAWANIE ŚMIERCI MÓZGU ETAP II Badanie bezdechu: a) przez 10 minut wentylować płuca badanego 100 % tlenem w układzie bezzwrotnym, b) następnie przed wykonaniem próby bezdechu tak wentylować płuca 100 % tlenem, aby zawartość Pa CO 2 ustabilizowała się na poziomie 40 mmhg (5,3 kpa), c) natychmiast po pobraniu krwi odłączyć badanego od respiratora, rozpoczynając równocześnie insuflację tlenu przez założony do tchawicy zgłębnik z wylotem w pobliżu rozwidlenia tchawicy z przepływem 6 l/min, a u wszystkich dzieci odpowiednio mniej, tak aby utrzymać prawidłową wartość saturacji krwi tlenem, d) od chwili odłączenia respiratora obserwować pilnie zachowanie się klatki piersiowej i nadbrzusza przez kolejne 10 minut, e) z chwilą upływu 10 minut pobrać krew z tętnicy celem oznaczenia Pa CO 2 i natychmiast po pobraniu krwi podłączyć badanego ponownie do respiratora, f) w przypadku wystąpienia spadku skurczowego ciśnienia tętniczego, u dorosłych poniżej 90 mmhg (12 kpa), a u dzieci poniżej wartości prawidłowej dla wieku, znaczącego spadku Sp O 2 lub zaburzeń rytmu serca należy pobrać próbkę krwi tętniczej w celu określenia Pa CO 2 i badanego podłączyć do respiratora.

9 Mechanizmy uszkodzenia mózgu CPP=0 N>CPP>0 ICP ICP Pierwotne Uraz Krwawienie Neuroinfekcja Guz Wtórne Anoksja Zawał Zatrucie Hipoglikemia

10

11 Procedura rozpoznania śmierci mózgu

12 KOMISJA LEKARSKA Komisję powołuje i wyznacza jej przewodniczącego kierownik ZOZ lub osoba przez niego upoważniona Lekarze wchodzący w skład komisji, nie mogą brać udziału w postępowaniu obejmującym pobieranie i przeszczepianie komórek, tkanek lub narządów od osoby zmarłej, u której dana komisja stwierdziła trwałe nieodwracalne ustanie czynności mózgu. Lekarz stwierdzający zgon nie może brać udziału w postępowaniu obejmującym pobieranie i przeszczepianie komórek, tkanek i narządów od osoby zmarłej, u której stwierdził zgon.

13 Formy wyrażenia sprzeciwu na pobranie narządów po śmierci Wpis w CRS Na dzień r w CRS sprzeciwów (700/mln) 261 sprzeciwów wycofano Oświadczenie zaopatrzone we własnoręczny podpis Oświadczenie ustne złożone w obecności co najmniej 2 świadków, pisemnie przez nich potwierdzone DOMNIEMANA WPROST Formalnie Domniemana Praktyka-wprost Austria USA Hiszpania Finlandia Wielka Brytania Włochy Portugalia Irlandia Grecja Szwecja Dania Belgia Czechy Holandia Francja Słowacja Węgry Polska Niemcy

14 NAZEWNICTWO PRZYJĘTE PRZEZ WHO w rezolucji z Madrytu z 2010r Biuletyn Informacyjny Poltransplantu 1(22) 2014

15 Zmarli dawcy narządów - piramida Prawdopodobny Ciężkie uszkodzenie mózgu podejrzenie śmierci Potencjalny Rozpoznana śmierć + brak przeciwwskazań Z przyzwoleniem + prawna autoryzacja pobrania (brak sprzeciwu) Rzeczywisty Pobrane narządy Wykorzystany Przeszczepione narządy

16 % 37% 38% 39% 42% 45% 56% 57% 56% 47% Dawcy rzeczywiści Dawcy wielonarządowi *

17 r. Potencjalni dawcy -775 Sprzeciw rodziny-87 Sprzeciw prokuratora-2 p/wskazania medyczne-75 Dawcy rzeczywiści: 593 p/wskazania medyczne-19) Dawcy zgłoszeni Sprzeciwy rodzin=8-11% Dawcy rzeczywiści=76-83% Dawcy wykorzystani: 574 *

18 Liczba pobrań narządów od dawców zmarłych w 2012 r. i 2013r. liczba dawców dolnośląskie ,3/mln kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie POLSKA (38,15mln) / mln

19

20 Pozwolenia na czynności transplantacyjne

21

22 * * 409 absolwentów (>142 szpitali) * 211 z wykształceniem wyższym pielęgniarskim * 156 lekarzy * 42 osoby z innym wykształceniem

23 Nerki od zmarłych Nerki od żywych dawców (=2-5%) 20 ośrodków przeszczepiających nerki Przeszczepianie nerek pochodzących od zmarłych i od żywych dawców

24 Przeszczepy wątroby od zmarłych dawców Przeszczepy wątroby od żywych dawców (= 6-13 %) 2 325

25 Przeszczepienia serca 6 ośrodków przeszczepiających serca Przeszczepianie serca

26 *

27 Przeszczepy nerek Pacjenci przyjęci na listę w ciągu roku Zgony przed przeszczepieniem 150% 100% 50% 0% 100% 97% 95% 100% 92% 89% 93% 89% 82% 75% 81% 0 Biorcy 3 m nerki 12 od m zmarłego 36 m dawcy 60 m 120 m Przeszczepy nerek od zmarłych dawców Biorcy nerki od żywego dawcy Przeszczepy nerek od żywych dawców 57% Śr. Czas oczekiwania = 10 m-cy Śr. czas HD-2 lata 6 miesięcy Rejestr przeszczepień nerki. Przeżycie biorców i przeszczepów

28 % 100% 80% 60% 40% 100% 100% 89% 85% 86% 81% 81% 74% 75% 63% 65% 59% Przeszczepienia wątroby Pacjenci przyjęci na listę w ciągu roku Zgon przed przeszczepieniem 20% 0% 0 3 m 12 m 36 m 60 m 120 m Biorcy wątroby od zmarłych Przeszczepy od zmarłych Biorcy wątroby od osoby żywej Przeszczepy od osoby żywej Śr. czas oczekiwania 6 m-cy URGENS 4 dni Rejestr przeszczepień wątroby. Przeżycie biorców i przeszczepów

29 Przeszczepy serca Pacjenci przyjęci na listę w ciągu roku Zgony przed przeszczepieniem 120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% Przeżycie przeszczepu serca 100% 75% 70% 66% 61% 0 3 m 12 m 36 m 60 m 120 m Przeżycie przeszczepu serca 44% Średni czas oczekiwania 10 m-cy URGENS- 66 DNI Rejestr przeszczepień serca. Przeżycie biorców i przeszczepu

30 Przeszczepianie płuc (od 2004): w 2012r. 2013r. - 2 ośrodki - Zabrze -14, Szczecin-1 Z-12/ Sz-5 - Liczba przeszczepień chorych oczekujących Zmarli przed Tx 29 Średni czas oczekiwania 8 miesięcy Wyniki Przeżycie Przeszczepu/Biorcy (%) 3 m-ce 70/70 Roczne 64/65 3-lata 54/56

31 Przeszczepianie trzustki W 2013r. 5 ośrodków - Przeszczepienie trzustki i nerki 4 ( łącznie od 1998r. 331) - Przeszczepienie trzustki 3 - Przeszczepienie wysepek trzustkowych 3 - Średni czas oczekiwania na liście- 11 miesięcy - 3 letnie przeżycie przeszczepu/ Biorcy 74/86 (%)

32 1. Centralny Rejestr Sprzeciwów A. Ustawa 1995 r.: 1, 2 2. Krajowa Lista Osób Oczekujących na Przeszczepienie 3. Rejestr Przeszczepień B. Ustawa 2005 r.: 1, 2, 3, 4, 5 4. Rejestr Żywych Dawców 5. Centralny Rejestr Niespokrewnionych Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej C. Ustawa 2005 r. (2009 r.): 1, 2, 3, 4, 5 (ustawa o zmianie ustawy z 17 lipca 2009 r.)

33 Oferta wątroby i serca biorca pilny biorca planowy Identyczna grupa krwi lub kompatybilna Parametry fizykalne: wzrost i masa ciała oraz obwód klp: serce : na poziomie brodawek sutkowych Wątroba: na poziomie wyrostka mieczykowatego Zaawansowanie niewydolności narządu Czas oczekiwania

34 Dawca nerek Wybór biorcy Biorca pilny (urgens naczyniowy) biorca planowy Identyczna grupa krwi Wynik typowania tkankowego + dodatkowa punktacja

35 Zasady wyboru biorcy nerki: Identyczna- zgodna grupa krwi Bez dostępu naczyniowego do HD, C-M ujemny, Tx obligatoryjny Brak niezgodnych HLA, C-M ujemny, Tx oblgatoryjny Dawca do 16 r.życia dla biorcy pediatrycznego, C-M ujemny, obligatoryjny PRA 80%, C=M ujemny, Tx obligatoryjny Biorca > 60 lat, dawca > 65 lat, C-M ujemny, obligatoryjny Biorca jednoczasowego przeszczepu nerki i innego narządu-wybór ośrodka Tx- obligatoryjny PREFERENCJE Za każdy brak niezgodnych HLA: W klasie A: 2 pkt. W klasie B: 5 pkt. W klasie DR: 10 pkt. PRA 50-79%: 7 pkt. Czas HD za każdy rok HD 1 pkt Biorca z ROK 4 pkt. Biorca nerki po Tx innego narzadu 15 pkt. Utrata przeszczepu od LRD 10 pkt. (jeśli <30 dni) Niewydolność nerki u LRD 15 pkt.

36 Zakaz handlu narządami Przepisy karne Art. 43. Kto rozpowszechnia ogłoszenia o odpłatnym zbyciu, nabyciu lub o pośredniczeniu w odpłatnym zbyciu lub nabyciu komórek, tkanek i narządów w celu ich przeszczepienia, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 1 roku. Art. 44. Kto w celu uzyskania korzyści majątkowej nabywa lub zbywa cudze komórki, tkanki i narządy, pośredniczy w ich nabyciu lub zbyciu bądź bierze udział w przeszczepianiu pozyskanych wbrew przepisom ustawy komórek, tkanek lub narządu, pochodzących od żywego człowieka lub ze zwłok ludzkich, podlega karze pozbawienia wolności od lat 3. Jeżeli sprawca uczynił sobie z ww. przestępstwa stałe źródło dochodu, podlega karze pozbawienia wolności od lat 5.

37